intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình hình thành chiến lược ứng dụng nguyên lý quốc hữu hóa doanh nghiệp tư bản tư nhân p1

Chia sẻ: Sfdsg Uikulo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

71
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta sở dĩ thành phần KTNN giữ vai trò chủ đạo bởi vì những lý do chính sau: Thứ nhất, chúng ta đều biết “chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế ”. Nền chính trị của Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo với mục tiêu dưa nước ta tiến lên CNXH, thực hiện “dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh”. Thành phần KTNN của nước ta mà trước hết là các doanh nghiệp Nhà nước cũng phải...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hình thành chiến lược ứng dụng nguyên lý quốc hữu hóa doanh nghiệp tư bản tư nhân p1

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m Giáo trình hình thành chiến lược ứng dụng w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k nguyên lý quốc hữu hóa doanh nghiệp tư bản tư nhân PhÇn më ®Çu Sau n¨m 1991 cïng víi sù sôp ®æ cña Liªn X« vµ hÖ thèng c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa(XHCN) ë §«ng ¢u, nÒn kinh tÕ – chÝnh trÞ thÕ giíi ®· chuyÓn tõ tr¹ng th¸i hai cùc ®èi ®Çu sang nÒn kinh tÕ chÝnh trÞ ®a cùc, ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ theo xu h­íng hoµ b×nh, ®èi tho¹i, hîp t¸c ph¸t triÓn cïng cã lîi. Trong bèi c¶nh ®ã, tõ viÖc nhËn thøc ®óng ®¾n trong thùc tiÔn vµ lý luËn víi môc tiªu ®­a n­íc ta ph¸t triÓn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi. Ngay tõ ®¹i héi §¶ng VI, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh “ChuyÓn ®æi m« h×nh kinh tÕ chØ huy mang nÆng tÝnh b¶o thñ tr× trÖ sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vµ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN ”. HiÖn nay nÒn kinh tÕ n­íc ta bao gåm 6 thµnh phÇn kinh tÕ trong ®ã thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o, cïng víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ t¹o nªn mét nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho nÒn kinh tÕ quèc d©n.
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Sau 17 n¨m ®æi míi, n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu quan träng, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn rÊt s«i ®éng më ra cho n­íc ta nhiÒu vËn héi míi, ®ång thêi còng ph¸t sinh kh«ng Ýt khã kh¨n vµ th¸ch thøc. Trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc vµ nh÷ng khã kh¨n tr­íc m¾t. B¸o c¸o chÝnh trÞ ®¹i héi §¶ng IV mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m cña §¶ng vµ Nhµ N­íc ta “thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn” vµ nãi râ thªm “C¸c thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh theo ph¸p luËt ®Òu lµ bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN cïng ph¸t triÓn l©u dµi, hîp t¸c vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh, trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o”. Lµ nh÷ng nhµ kinh tÕ, lµ nh÷ng c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ trong t­¬ng lai th× viÖc sinh viªn kinh tÕ t×m hiÓu vÒ kinh tÕ Nhµ n­íc (KTNN) vµ vai trß chñ ®¹o cña nã trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë ViÖt Nam lµ hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt bëi qua ®ã sÏ n©ng cao ®­îc tr×nh ®é vµ nhËn thøc vÒ KTNN ®ång thêi t¹o hµnh trang v÷ng ch¾c cho nh÷ng t­ duy vµ ho¹t ®éng kinh tÕ cña m×nh sau nµy.
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k PhÇn néi dung I – Kh¸i qu¸t chung vÒ thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ n­íc 1- Thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ n­íc HiÖn nay cã nhiÒu ý kiÕn vµ cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau quan niÖm vÒ kinh tÕ nhµ n­íc (KTNN), tuy nhiªn chóng ta kh«ng thÓ ®ång nhÊt mét c¸ch gi¶n ®¬n KTNN víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc (DNNN). Bëi lÏ, ta biÕt r»ng khu vùc KTNN bao gåm mäi ho¹t ®éng cña Nhµ n­íc mµ trong ®ã DNNN lµ bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi vµ ho¹t ®éng cña nã lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu. §©y lµ lùc l­îng vËt chÊt c¬ b¶n, ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi cña Nhµ n­íc.
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 1.1 Kh¸i niÖm thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc Do tÝnh chÊt réng lín vµ ®a d¹ng cña thµnh phÇn KTNN bao chïm nÒn kinh tÕ nªn kh¸i niÖm vÒ thµnh phÇn KTNN còng mang tÝnh chÊt t­¬ng ®èi. Nªn xÐt vÒ khÝa c¹nh h×nh thøc tæ chøc, th× khu vùc KTNN bao gåm: - C¸c DNNN ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c DNNN ho¹t ®éng c«ng Ých - C¸c doanh nghiÖp cã cæ phÇn Nhµ n­íc chi phèi hoÆc cã cæ phÇn ®Æc biÖt cña Nhµ n­íc (theo quy ®Þnh cña LuËt DNNN) - C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®ãng gãp cña Nhµ n­íc - C¸c tæ chøc sù nghiÖp kinh tÕ cña Nhµ n­íc Cßn nÕu xÐt vÒ khÝa c¹nh cña lÜnh vùc ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ th× khu vùc KTNN bao gåm c¸c ho¹t ®éng cña Nhµ n­íc trong viÖc.
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Qu¶n lý vµ khai th¸c c¸c nguån tµi nguyªn - §Çu t­, qu¶n lý vµ khai th¸c c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng kü thuËt (®­êng x¸ , bÕn b·i, c¶ng, c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung vv…) - C¸c tæ chøc kinh tÕ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, th­¬ng m¹i, dÞch vô, trong lÜnh vùc tµi chÝnh, tÝnh dông, ng©n hµng 1.2 C¬ së h×nh thµnh kinh tÕ nhµ n­íc KTNN mµ tr­íc tiªn lµ c¸c DNNN ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së: - Nhµ n­íc ®Çu t­ x©y dùng - Quèc h÷u ho¸ c¸c doanh nghiÖp t­ b¶n t­ nh©n - Gãp cæ phÇn khèng chÕ víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n
  6. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Ngoµi ra víi b¶n chÊt XHCN cña m×nh Nhµ n­íc ta ®· x¸c ®Þnh: §Êt ®ai, tµi nguyªn thiªn nhiªn, tµi chÝnh, ng©n hµng Do Nhµ n­íc n¾m gi÷vµ qu¶n lý víi môc ®Ých chi phèi vµ ®iÒu tiÕt dÞnh h­íng sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 1.3 §Æc ®iÓm cña TPKTNN §Æc ®iÓm c¬ b¶n, næi bËt nhÊt cña thµnh phÇn KTNN lµ nã thuéc së h÷u cña Nhµ n­íc. Tuy nhiªn ë ®©y ta ph¶i ph©n biÖt ro rµng gi÷ ph¹m trï së h÷u Nhµ n­íc víi ph¹m trï quyÒn sö dông cña thµnh phÇn KTNN. Së h÷u Nhµ n­íc lµ mét ph¹m trï réng lín h¬n nÕu ta ®em so s¸nh víi ph¹m trï KTNN víi lý do: §· nãi ®Õn thµnh phÇn KTNN th× tr­íc hÕt nã ph¶i thuéc quyÒn së h÷u cña Nhµ n­íc. Nh­ng së h÷u cña Nhµ n­íc cã thÓ do c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c sö dông, vÝ dô nh­ ®Êt ®ai lµ tµi s¶n mµ Nhµ n­íc ®¹i ®iÖn cho toµn d©n vÒ së h÷u, nh­ng kinh tÕ hé gia ®×nh (c¸ thÓ tiÓu chñ), c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, hay doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c vÉn ®­îc Nhµ n­íc giao quyÒn sö dông ®Êt l©u dµi, chÝnh viÖc nµy ®· gi¶i thÝch ®­îc viÖc mua b¸n ®Êt ®ai trªn thÞ tr­êng hiÖn nay. VÒ
  7. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k thùc chÊt th× ®©y chØ lµ viÖc mua b¸n quyÒn sö dông ®Êt bëi v× ®Êt ®ai lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn con ng­êi kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt ra nã ®­îc. Vµ ng­îc l¹i nh÷ng tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña Nhµ n­íc th× kh«ng h¼n ®· ph¶i lµ do thµnh phÇn KTNN sö dông, mµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c vÉn cã thÓ sö dông. VÝ dô nh­ viÖc Nhµ n­íc gãp vèn, cæ phÇn ë c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c th«ng qua viÖc liªn doanh, liªn kÕt mµ tõ ®ã h×nh thµnh nªn thµnh phÇn kinh tÕ t­ b¶n Nhµ n­íc. §Æc ®iÓm thø hai cña thµnh phÇn KTNN lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh theo nguyªn t¾c h¹ch to¸n kinh tÕ, xo¸ bá dÇn sù bao cÊp cña Nhµ n­íc. §Æc ®iÓm thø ba n÷a lµ trong thµnh phÇn KTNN thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng vµ theo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ®©y lµ mét ®Æc ®iÓm rÊt quan träng cña c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn KTNN, lµ h×nh thøc ph©n phèi can b¶n vµ lµ nguyªn t¾c ph©n phèi chñ yÕu, thÝch hîp víi c¸c thµnh phÇn dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt ë n­íc ta hiÖn nay.
  8. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 2. Sù kh¸c nhau gi÷a KTNN vµ kinh tÕ t­ b¶n (KTTB) ®éc quyÒn. Trong giai ®o¹n hiÖn nay nÒn kinh tÕ hµng hoas ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ®ang cã b­íc tiÕn m¹nh mÔ ®em l¹i hiÒu thµnh tùu vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, c¶i thiÖn cuéc sèng con ng­êi. Tuy nhiªn song hµnh víi nã lµ nh÷ng tiªu cùc h¹n chÕ vèn thuéc vÒ b¶n chÊt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. §iÒu ®ã ®ßi hái cÇn cã mét chñ thÓ kinh tÕ ®ñ v÷ng m¹nh ®Ó ®øng ra ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc kh¾c phôc nh÷ng quyÕt ®iÓm cña c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ Nhµ n­íc chÝnh lµ mét chñ thÓ kinh tÕ quan träng cã kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ vËn dông nh÷ng quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan vµo nÒn kinh tÕ, ®ång thêi Nhµ n­íc ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« nh»m kh¾c phôc nh­ng h¹n chÕ cña c¬ chÕ thÞ tr­êng t¹o ra ®éng lùc míi cho ph¸t triÓn kinh tÕ vv V× thÕ mµ Samuelson ®· nhËn ®Þnh “ThiÕu sù can thiÖp cña Nhµ n­íc vµo nÒn kinh tÕ ch¼ng kh¸c nµo vç tay b»ng mét bµn tay”. Dùa trªn nh÷ng chÕ ®é chÝnh trÞ x· héi kh¸c nhau mµ vai trß cña Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ vµ nh÷ng c«ng cô ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ cña Nhµ n­íc còng kh¸c nhau. NÕu
  9. KTNN ë ViÖt nam lµ ®Æc tr­ng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN th× KTTB ®éc quyÒn Nhµ n­íc l¹i lµ ®Æc tr­¬ng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña c¸c n­íc TBCN. Gi÷a chóng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¨n b¶n sau ®©y: Thø nhÊt, quan ®iÓm lý luËn cña c¸c n­íc XHCN thõa nhËn réng r·i tÝnh chñ ®¹o cña KTNN trong nÒn kinh tÕ lµ ®Æc tr­ng c¬ b¶n ®Ó ph©n biÖt thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng XHCN vµ kinh tÕ thÞ tr­êng TBCN. Trªn c¬ së ®ã KTNN ho¹t ®éng trong nh÷ng ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc quan träng, then chèt cña x· héi. Kh«ng nh÷ng thÕ KTNN cßn n¾m vai trß chñ ®¹o trong nh÷ng ngµnh ho¹t ®éng kh¸c, v× môc tiªu lîi nhuËn mµ chñ yÕu lµ phôc vô cho lîi Ých toµn x· héi nh­: quèc phßng, gi¸o dôc, y tÕ vv ë c¸c n­íc TBCN ë thêi kú ®éc quyÒn Nhµ n­íc th× Nhµ n­íc lu«n phô thuéc vµo c¸c tæ chøc ®éc quyÒn, c¸c ho¹t ®éng cña Nhµ n­íc t¸c ®éng vµo c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ nh»m ®ªm l¹i lîi nhuËn ®éc quyÒn, c¸c tæ chøc nµy lu«n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®éc quyÒn cña m×nh vµ thu ®­îc lîi nhuËn ®éc quyÒn cao.
  10. Thø hai, nÕu xÐt vÒ b¶n chÊt sù ra ®êi cña t­ b¶n ®éc quyÒn Nhµ n­íc kh«ng lµm thay ®æi quan hÖ s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa, mµ chØ lµ sù kÕt hîp vÒ con ng­êi gi÷a tæ chøc ®éc quyÒn vµ Nhµ n­íc, c¸c tæ chøc ®éc quyÒn chØ ®em l¹i lîi Ých chñ yÕu cho mét sè ng­êi trong x· héi. Cßn KTNN ë n­íc ta lµ thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt trong ®ã Nhµ n­íc lµ ng­êi ®øng ra ®¹i diÖn së h÷u cho toµn d©n. Do ®ã c¸c thµnh phÇn KTNN ®­îc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh theo nguyªn t¾c h¹ch to¸n kÕ to¸n kinh tÕ, ph©n phèi theo lao ®éng vµ theo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. §ång thêi thµnh phÇn KTNN cßn cã vai trß hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn, t¹o ra c¬ së vµ tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo ®Þnh h­íng XHCN.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
14=>2