Giáo trình hướng dẫn về phân tích nền kinh tế nhà nước trong quá trình quốc hữu hóa doanh nghiệp tư bản tư nhân p5

Chia sẻ: Fdsf Gfjy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thực tế ở thành phố Hải Phòng ( cũng như ở nhiều địa phương khác ) cho thấy, tỉ lệ nợ quá hạn của các khoản vay tín dụng ngân hàng của doanh nghiệp tư nhân vào khoảng 36% tính đến tháng 6-2001 cao gấp đôi so với DNNN trong đó phần lớn là nợ khó có khả năng thanh toán. Trong tổng số các DNNN có đến 70% là hoạt động có lãi và khi lãi khi lỗ. Số DNNN thua lỗ tuy còn nhiều nhưng chỉ là thiểu số....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hướng dẫn về phân tích nền kinh tế nhà nước trong quá trình quốc hữu hóa doanh nghiệp tư bản tư nhân p5

Thùc tÕ ë thµnh phè H¶i Phßng ( còng nh ë nhiÒu ®Þa ph¬ng kh¸c ) cho thÊy, tØ lÖ nî qu¸ h¹n cña c¸c kho¶n vay tÝn dông ng©n hµng cña doanh nghiÖp t nh©n vµo kho¶ng 36% tÝnh ®Õn th¸ng 6-2001 cao gÊp ®«i so víi DNNN trong ®ã phÇn lín lµ nî khã cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. Trong tæng sè c¸c DNNN cã ®Õn 70% lµ ho¹t ®éng cã l·i vµ khi l·i khi lç. Sè DNNN thua lç tuy cßn nhiÒu nhng chØ lµ thiÓu sè. ë Trung Quèc cã 500 doanh nghiÖp hµng ®Çu lµ c¸c DNNN lín s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ lµm ®Çu tÇu thóc ®Èy kinh tÕ c¶ níc ph¸t triÓn. ë nhiÒu níc kh¸c còng ®Òu cã DNNN ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ doanh nghiÖp t nh©n bÞ thua lç ph¶i ph¸ s¶n. Nh vËy thua lç, hiÖu qu¶ thÊp lµ ®ång hµnh cña c¶ DNNN vµ doanh nghiÖp t nh©n. Cã nhiÒu nguyªn nh©n kh«ng liªn quan ®Õn së h÷u doanh nghiÖp trong ®ã cã nguyªn nh©n rÊt c¬ b¶n lµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh cña níc ta cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, biÕn ®éng rñi ro lín c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ yÕu kÐm, nhÊt lµ tr×nh ®é qu¶n lý, kinh nghiÖm th¬ng trêng.
5. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc míi ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc trong thêi gian tíi. Trong t¬ng lai kh«ng xa DNNN ph¶i ®èi mÆt víi hai søc Ðp c¹nh tranh lín, søc Ðp c¹nh tranh thø nhÊt lµ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c vµ chuÈn bÞ cho mét cuéc c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi, c¸c tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh, c¸c tËp ®oµn kinh tÕ siªu quèc gia sau khi chóng ta hoµn thµnh tiÕn tr×nh ra nhËp vµo AFTA hay sau khi hiÖp ®Þnh tù do th¬ng m¹i ViÖt-Mü cã hiÖu lùc thi hµnh. VÒ c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c: ë níc ta sau khi cã luËt doanh nghiÖp ra ®êi chØ trong mét thêi gian ng¾n, c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt ph¸t triÓn mét c¸ch rÇm ré ngêi ta vÝ nh h×nh ¶nh “ nÊm mäc sau c¬n ma” c¶ níc cã kho¶ng 23000 doanh nghiÖp lo¹i nµy ®Çu t mét kho¶n vèn kho¶ng 25000 tØ ®ång vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. Ngoµi mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh thuéc lÜnh vùc ®éc quyÒn nhµ níc, cßn l¹i c¸c
ngµnh s¶n xuÊt kh«ng ®ßi hái vèn ®Çu t lín th× t nh©n ®ang lÊn dÇn thÞ phÇn cña DNNN. Mét khu vùc kh¸c còng lµ mét ®èi thñ c¹nh tranh ®¸ng kÓ víi DNNN lµ c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t cña níc ngoµi, c¸c doanh nghiÖp nµy cã u thÕ h¬n c¸c DNNN vÒ vèn, c«ng nghÖ hiÖn ®ang ®îc nhµ níc ta khuyÕn khÝch vµ u ®·i, ®ang len lái vµo mét sè c¸c lÜnh vùc kinh tÕ lín cña níc ta nh: dÇu khÝ, chÕ biÕn thuû h¶i s¶n, x©y dùng c«ng nghiÖp, s¶n xuÊt ho¸ chÊt, xi m¨ng…®¸ng chó ý h¬n c¶ lµ n¨m 2000 tèc ®é t¨ng trëng cña DNNN chØ cã 11% th× doanh nghiÖp t b¶n t nh©n t¨ng 14% vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¨ng trªn 20%, do ®ã trong thêi gian tíi nÕu níc ta kh«ng cã biÖn ph¸p ®Ó cñng cè søc m¹nh cña DNNN th× DNNN sÏ bÞ lÊn ¸t ngay trªn thÞ trêng s©n nhµ. Khi chóng ta hoµn thµnh tiÕn tr×nh ra nhËp AFTA vµ thùc hiÖn hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt-Mü th× søc c¹nh tranh sÏ cô thÓ ho¸ b»ng c¹nh tranh hµng ho¸, hay yÕu tè quan träng nhÊt lµ chÊt lîng hµng ho¸ vµ gi¸ c¶ h¶ng ho¸. HiÖn t¹i ngoµi mét sè mÆt hµng nh ho¸ mü phÈm, ®å nhùa, than, mét sè ho¸ chÊt c¬ b¶n Gi¸ cña ta rÎ h¬n cña níc ngoµi,
cßn l¹i mét sè mÆt hµng nh giÊy, ph©n bãn, xi m¨ng, hµng ®iÖn tö, hµng c¬ khÝ Th× hµng cña ta ®Òu cao h¬n hµng níc ngoµi tõ 20-40% Hai cuéc c¹nh tranh trªn ®©y chÝnh lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch vµ nghiªm träng ®èi víi c¸c DNNN. Trong thêi gian tíi níc ta cÇn ph¶i ®Èy m¹n viÖc c¶i tæ, x©y dùng, s¾p xÕp ®Ó KTNN gi÷ ®îc vai trß chñ ®¹o, dÉn d¾t c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. V. Nh÷ng gi¶i ph¸p c¶i c¸ch, ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ níc. ViÖc c¶i c¸ch ®æi míi thµnh phÇn KTNN nãi chung vµ c¸c DNNN nãi riªng trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ cùc kú cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt níc. §Ó tæ quèc v÷ng bíc trªn con ®êng CNH - H§H, t¹i héi nghÞ lÇn thø 3 ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng kho¸ IX ®· th«ng qua nghÞ quyÕt vÒ viÖc tiÕp tôc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña DNNN. Trªn c¬ së ®ã, nh»n t¨ng cêng vai trß chñ ®¹o cña KTNN
trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, viÖc ®Þnh híng s¾p xÕp ph¸t triÓn DNNN trong thêi gian tíi bao gåm nh÷ng gi¶i ph¸p lín sau: 1. VÒ ®Þnh híng s¾p xÕp, ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng c«ng Ých. 1.1 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh. Nhµ níc gi÷ 100% vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc ®éc quyÒn nhµ níc, bao gåm: vËt liÖu næ, ho¸ chÊt ®éc, chÊt phèng x¹, hÖ thèng truyÒn t¶i ®iÖn quèc gia, m¹ng trôc th«ng tin quèc gia, s¶n xuÊt thuèc l¸ ®iÕu. Nhµ níc gi÷ cæ phÇn chi phèi hoÆc gi÷ 100% vèn ®èi víi DNNN ho¹t ®éng kinh doanh trong c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc: b¸n bu«n l¬ng thùc, b¸n bu«n x¨ng dÇu, s¶n xuÊt ®iÖn, khai th¸c c¸c kho¸n s¶n quan träng, s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm c¬ khÝ, ®iÖn tö, c«ng nghÖ th«ng tin, s¶n xuÊt kim lo¹i ®en, kim lo¹i mµu, s¶n xuÊt ho¸ chÊt c¬ b¶n, ph©n ho¸ häc, thuèc b¶n vÖ thùc vËt, s¶n xuÊt xi m¨ng c«ng nghiÖp
x©y dùng, s¶n xuÊt mét sè hµng tiªu dïng vµ c«ng nghÖ thùc phÇm quan träng, s¶n xuÊt ho¸ dîc thuèc ch÷a bÖnh, vËn t¶i hµng kh«ng, ®êng s¾t, viÔn d¬ng, khinh doanh tiÒn tÖ, b¶o hiÓm, xæ sè kiÕn thiÕt, dÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n; chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, cã ®ãng gãp lín cho ng©n s¸ch, ®i ®Çu trong viÖc øng dông c«ng nghÖ mòi nhän c«ng nghÖ cao vµ gãp phÇn quan träng æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. Nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh b¶o ®¶m nhu cÇu thiÕt yÕu cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho ®ång bµo n«ng th«n, ®ång bµo c¸c d©n téc ë miÒn nói, vïng s©u, vïng xa. Nhµ níc gi÷ cæ phÇn ®Æc biÖt trong mét sè trêng hîp cÇn thiÕt: ChuyÓn c¸c doanh nghiÖp mµ nhµ níc gi÷ 100% sang h×nh thøc c«ng ty TNHH mét chñ së h÷u lµ nhµ níc hoÆc c«ng ty cæ phÇn gåm c¸c cæ ®«ng lµ c¸c DNNN. C¨n cø trªn ®©y, chÝnh phñ chØ ®¹o rµ so¸t, phª duyÖt ph©n lo¹i cô thÓ c¸c DNNN hiÖn cã ®Ó chiÓn khai thùc hiÖn vµ tõng thêi kú xem xÐt ®iÒu chØnh ®Þnh híng ph©n lo¹i
doanh nghiÖp cho phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Doanh nghiÖp thuéc c¸c tæ chøc cña §¶ng thùc hiÖn s¾p xÕp nh ®èi víi DNNN. Doanh nghiÖp thuéc c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi ®¨ng ký ho¹t ®éng theo LuËt Doanh nghiÖp. ViÖc thµnh lËp míi DNNN ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu ho¹t ®éng díi h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn. ChØ thµnh lËp míi doanh nghiÖp 100% vèn nhµ níc ®èi víi nh÷ng ngµnh vµ lÜnh vùc mµ nhµ níc cÇn gi÷ ®éc quyÒn hoÆc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng muèn hay kh«ng cã kh¶ n¨ng tham gia. 1.2 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých.
Nhµ níc gi÷ 100% vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp c«ng Ých ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc: in b¹c vµ chøng chØ cã gi¸, ®iÒu hµnh bay, ®¶m b¶o hµng h¶i, kiÓm so¸t vµ ph©n phèi tÇn sè v« tuyÕn ®iÖn, s¶n xuÊt söa ch÷a vò khÝ, khÝ tµi, trang thiÕt bÞ chuyªn dïng cho quèc phång, an ninh, doanh nghiÖp ®îc giao thùc hiÖn nhiÖm vô quèc phång ®Æc biÖt vµ c¸c doanh nghiÖp t¹i c¸c ®Þa bµn chiÕn lîc quan träng kÕt hîp kinh tÕ quèc phång theo quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ. C¸c doanh nghiÖp cña qu©n ®éi vµ c«ng an ®îc s¾p xÕp vµ ph¸t triÓn theo ®Þnh híng nµy. Nhµ níc gi÷ 100% vèn hoÆc cæ phÇn chi phèi ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp c«ng Ých ®ang ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc: kiÓm ®Þnh kü thuËt ph¬ng tiÖn giao th«ng c¬ giíi lín, xuÊt b¶n s¸ch gi¸o khoa, s¸ch b¸o c¸o chÝnh trÞ, phim thêi sù vµ tµi liÖu, qu¶n lý b¶o ch× hÖ thèng quèc gia, s©n bay, qu¶n lý thuû n«ng ®Çu nguån, trång vµ b¶o vÖ rõng ®Çu nguån tho¸t níc ë ®« thÞ lín, ¸nh s¸ng ®êng phè, qu¶n lý b¶o ch× hÖ thèng ®êng bé, bÕn xe ®êng thuû quan träng; s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ cung øng dÞch vô kh¸c theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ.
Trong tõng thêi kú chÝnh phñ xem xÐt ®iÒu chØnh ®Þnh híng ph©n lo¹i doanh nghiÖp cho phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých hiÖn cã, chÝnh phñ c¨n cø vµo ®Þnh híng trªn ®©y chØ ®¹o rµ so¸t vµ phª duy ph©n lo¹i cô thÓ ®Ó chuyÓn khai thùc hiªn. Nh÷ng doanh nghiÖp c«ng Ých ®ang ho¹t ®éng kh«ng thuéc diÖn nªu trªn sÏ ®îc s¾p xÕp l¹i. ViÖc thµnh lËp míi do DNNN ho¹t ®éng c«ng Ých ph¶i ®îc xem xÐt chÆc chÏ ®óng ®Þnh híng cã yªu cÇu vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt. KhuyÕn khÝch nh©n d©n vµ doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈn dÞch vô c«ng Ých mµ x· héi cÇn vµ ph¸p luËt kh«ng cÇn. 2. VÒ viÖc söa ®æi, bæ sung c¬ chÕ chÝnh s¸ch. 2.1 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh Doanh nghiÖp tù chñ quyÕt ®Þnh kinh doanh theo quan hÖ cung cÇu theo c¬ chÕ thÞ trêng phï hîp víi môc tiªu
thµnh lËp vµ ®iÒu lÖ ho¹t ®éng. Xo¸ bá bao cÊp ®èi víi doanh nghiÖp. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch u ®·i ®èi c¸c ngµnh vïng, c¸c s¶n phÈm dÞch vô cÇn u tiªn hoÆc khuyÕn khÝch s¶n xuÊt kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ. Ban hµnh luËt c¹nh tranh ®Ó b¶o vÖ vµ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ c¹nh tranh, hîp t¸c b×nh ®¼ng trong khu«n khæ ph¸p luËt chung. §èi ví DNNN ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®éc quyÒn cÇn cã quy ®Þnh kiÓm so¸t gi¸ vµ ®iÒu tiÕt lîi nhuËn vµ cÇn tæ chøc mét sè DNNN cïng c¹nh tranh b×nh ®¼ng. Nhµ níc ban hµnh tiªu chÝ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ c¬ chÕ gi¸m s¸t DNNN. §æi míi chÕ ®é kÕ to¸n kiÓm to¸n, chÕ ®é b¸o c¸o, th«ng tin, thùc hiÖn c«ng khai ho¹t ®éng kinh doanh vµ tµi chÝnh doanh nghiÖp -VÒ vèn: doanh nghiÖp(DN) ®îc tiÕp c©n vµ thu hót c¸c nguån vèn trªn thÞ trêng ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh; ®îc chñ ®éng xö lý c¸c tµi s¶n d thõa, hµng ho¸ ø ®äng.