Giáo trình Kế toán sản xuất: Phần 2 - TS. Nguyễn Thế Khải (chủ biên)

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

153
lượt xem 49
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 2 Giáo trình Kế toán sản xuất do TS. Nguyễn Thế Khải (chủ biên) (ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội) biên soạn trình bày về kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp, kế toán đơn vị chủ đầu tư qua nội dung chương 3 và chương 4 của giáo trình. Tham khảo nội dung giáo trình để nắm bắt nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Kế toán sản xuất: Phần 2 - TS. Nguyễn Thế Khải (chủ biên)

Ch−¬ng 3: KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p 3.1 §Æc ®iÓm ho¹t ®éng x©y l¾p ¶nh h−ëng ®Õn tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp x©y l¾p cã c¸c ®Æc ®iÓm sau ®©y: - S¶n phÈm x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc….cã quy m«, gi¸ trÞ lín, kÕt cÊu phøc t¹p, s¶n phÈm l¹i mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, thêi gian ®Ó x©y dùng hoµn thµnh kÐo dµi, ®−îc thi c«ng ë ngoµi trêi vµ chÞu nhiÒu t¸c ®éng rÊt lín bëi ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®iÒu kiÖn tù nhiªn( thêi tiÕt khÝ hËu v.v.). C¸c ®Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm nãi trªn ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn chi phÝ ph¸t sinh , ®Õn ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ, ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ, ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang, ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña Doanh nghiÖp. - Ho¹t ®éng x©y l¾p ®−îc tiÕn hµnh theo hîp ®ång gi÷a ®¬n vÞ chñ ®Çu t− vµ ®¬n vÞ nhËn thÇu, trong hîp ®ång quy ®Þnh cô thÓ vÒ ph−¬ng thøc thanh to¸n, gi¸ trÞ thanh to¸n…, do vËy tÝnh chÊt hµng ho¸ cña s¶n phÈm x©y l¾p kh«ng gièng víi hµng hãa th«ng th−êng. VÝ dô nÕu hîp ®ång quy ®Þnh bªn nhËn thÇu ®−îc thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch th× phÇn c«ng viÖc ®L hoµn thµnh thuéc hîp ®ång x©y dùng ®−îc nhµ thÇu tù x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy theo ph−¬ng ph¸p ®−îc quy ®Þnh th× ®−îc coi lµ s¶n phÈm hoµn thµnh bµn giao. - Trong ho¹t ®éng x©y l¾p, c¬ chÕ kho¸n ®−îc ¸p dông rÊt réng rLi víi nhiÒu h×nh thøc kho¸n kh¸c nhau, nh− kho¸n gän c«ng tr×nh(ch×a kho¸ trao tay), kho¸n tõng phÇn c«ng viÖc, tõng h¹ng môc, tõng kho¶n môc chi phÝ….ViÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc 67
kho¸n sÏ chi phèi ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh cña Doanh nghiÖp x©y l¾p còng nh− kÕ to¸n bµn giao vµ thanh to¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. - Trong ngµnh x©y l¾p, c¸c yªu cÇu vµ tiªu chuÈn chÊt l−îng ®−îc quy ®Þnh cô thÓ trong hå s¬ thiÕt kÕ ®L ®−îc duyÖt, cßn c¸c ®Þnh møc kinh tÕ- kü thuËt ®−îc nhµ n−íc (Bé x©y dùng) ban hµnh lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh dù to¸n cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh… 3.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p 3.2.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Do ®Æc thï ho¹t ®éng cña ngµnh x©y l¾p, tuú thuéc vµo quy tr×nh s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ x©y l¾p, chi phÝ s¶n xuÊt trong gi¸ thµnh x©y l¾p khi ph©n lo¹i theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ bao gåm 4 kho¶n môc - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp; - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp; - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (tr−êng hîp ®¬n vÞ thi c«ng kÕt hîp võa thñ c«ng, võa c¬ giíi); - Chi phÝ s¶n xuÊt chung; kÕ to¸n cña Doanh nghiÖp x©y l¾p nãi chung, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p nãi riªng ®Òu ph¶i tu©n theo tinh thÇn c¬ b¶n cña chuÈn mùc kÕ to¸n sè 15 " Hîp ®ång x©y dùng". 3.2.1.1. §èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p §èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, cã thÓ lµ giai ®o¹n quy −íc cña h¹ng môc c«ng tr×nh cã gi¸ dù to¸n riªng hoÆc cã thÓ lµ nhãm c«ng tr×nh, lµ ®¬n vÞ thi c«ng (®éi s¶n xuÊt thi c«ng, xÝ nghiÖp x©y l¾p…). ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p. 68
3.2.1.2. Ph−¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Còng nh− c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, kÕ to¸n cã thÓ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo 2 ph−¬ng ph¸p - Ph−¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp ®−îc ¸p dông khi chi phÝ ph¸t sinh ®−îc x¸c ®Þnh cô thÓ cho tõng ®èi t−îng chÞu chi phÝ(cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh…) - Ph−¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ gi¸n tiÕp ®−îc ¸p dông khi chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t−îng chÞu chi phÝ. Tr−êng hîp nµy viÖc ph©n bæ chi phÝ còng ®−îc ¸p dông gièng víi viÖc ph©n bæ chi phÝ cña Doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. 3.2.1.3. Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang Do ®Æc thï ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp x©y l¾p vµ ®Æc ®iÓm riªng cã cña s¶n phÈm x©y l¾p, viÖc ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña s¶n phÈm x©y l¾p dë dang cuèi k× tuú thuéc vµo ph−¬ng thøc thanh to¸n gi÷a 2 bªn giao vµ nhËn thÇu vµ tïy thuéc vµo ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh mµ ®¬n vÞ x©y l¾p ®L x¸c ®Þnh. NÕu quy ®Þnh thanh to¸n sau khi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé vµ ®¬n vÞ x©y l¾p x¸c ®Þnh ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh th× chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm x©y l¾p dë dang cuèi k× lµ tæng chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh luü kÕ tõ khi khëi c«ng ®Õn cuèi k× b¸o c¸o mµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ch−a hoµn thµnh. Tr−êng hîp quy ®Þnh thanh to¸n khi cã khèi l−îng c«ng viÖc hay giai ®o¹n x©y l¾p ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kÜ thuËt hîp lÝ cã gi¸ trÞ dù to¸n riªng hoµn thµnh, ®¬n vÞ x©y l¾p x¸c ®Þnh ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh lµ khèi l−îng c«ng viÖc hay giai ®o¹n x©y l¾p ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kÜ thuËt hîp lÝ cã gÝa trÞ dù to¸n riªng hoµn thµnh th× chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p dë dang cuèi k× ®−îc tÝnh trªn c¬ së ph©n bæ chi phÝ x©y l¾p thùc tÕ ®L ph¸t sinh cho khèi l−îng hay giai ®o¹n c«ng viÖc x©y l¾p ®L hoµn thµnh vµ ch−a hoµn thµnh dùa theo tiªu thøc gi¸ trÞ dù to¸n hay chi phÝ dù to¸n. C«ng thøc tÝnh cô thÓ nh− sau: 69
CP thùc tÕ cña CP thùc tÕ x©y KL (giai ®o¹n) + l¾p ph¸t sinh x©y l¾p dë dang trong k× CP theo dù to¸n CPSX thùc tÕ cña cña KL (giai ®Çu k× khèi l−îng (giai = x ®o¹n) x©y l¾p dë ®o¹n) x©y l¾p dë dang cuèi kú dang cuèi kú CP theo dù to¸n CP theo dù to¸n cña KL (giai ®o¹n) + cña KL (giai hoµn thµnh trong ®o¹n) x©y l¾p dë k× dang cuèi k× 3.2.1.4. Ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt * KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp §èi víi c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c¸c cÊu kiÖn, c¸c bé phËn kÕt cÊu cña c«ng tr×nh, vËt liÖu lu©n chuyÓn…tham gia vµo cÊu thµnh thùc thÓ cña c«ng tr×nh hoÆc gióp cho viÖc thùc hiÖn vµ hoµn thµnh khèi l−îng x©y l¾p nh−: xi m¨ng, s¾t thÐp, g¹ch, c¸t, ®¸, sái, gç, xi m¨ng ®óc s½n, kÌo s¾t, cèp pha, giµn gi¸o…Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kh«ng bao gåm chi phÝ vËt liÖu, nhiªn liÖu sö dông cho m¸y thi c«ng vµ cho viÖc qu¶n lÝ cña ®éi c«ng tr×nh. - KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ph¶i t«n träng c¸c nguyªn t¾c sau: - VËt liÖu sö dông cho c«ng tr×nh nµo ph¶i tÝnh chi phÝ cña nã trùc tiÕp cho c«ng tr×nh ®ã, dùa vµo sè l−îng thùc tÕ ®L sö dông vµ dùa vµo ®¬n gi¸ thùc tÕ. - Cuèi k×, khi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh, kÕ to¸n ph¶i kiÓm kª ®Ó x¸c ®Þnh sè vËt liÖu ®L xuÊt kho nh−ng ch−a sö dông hÕt ®ang cßn l¹i ë c«ng tr−êng, bé phËn s¶n xuÊt ®Ó tÝnh ®−îc sè vËt liÖu ®L sö dông, ®ång thêi x¸c ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ ®óng gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nÕu cã; - Tr−êng hîp vËt liÖu sö dông cho nhiÒu c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh th× kÕ to¸n ph¶i lùa chän tiiªu thøc thÝch hîp ®Ó ph©n bæ. VÝ dô theo ®Þnh møc tiªu hao, theo 70
chi phÝ vËt liÖu tÝnh theo gi¸ dù to¸n…§ång thêi kÕ to¸n ph¶i vËn dông triÖt ®Ó hÖ thèng ®Þnh møc tiªu hao vËt liÖu trong ngµnh x©y dùng. * Tµi kho¶n sö dông: §Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621 " Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp". Néi dung, kÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy ®L ®−îc giíi thiÖu ë kÕ to¸n Doanh nghiÖp. Trong x©y l¾p, tµi kho¶n 621 ®−îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng khèi l−îng x©y l¾p, c¸c giai ®o¹n quy −íc ®¹t ®iÓm dõng kÜ thuËt cã dù to¸n riªng. §èi víi c«ng tr×nh l¾p m¸y, c¸c thiÕt bÞ do chñ ®Çu t− bµn giao ®−a vµo l¾p ®Æt kh«ng ph¶n ¸nh vµo TK 621. * Ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu - Khi xuÊt kho vËt liÖu ®Ó sö dông cho viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, c¨n cø phiÕu xuÊt kho( tÝnh theo gi¸ thùc tÕ), kÕ to¸n ghi: Nî TK 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Cã TK 152- Nguyªn liÖu, vËt liÖu - Tr−êng hîp vËt liÖu mua vÒ kh«ng nhËp kho mµ ®−a vµo sö dông ngay cho c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ, kÕ to¸n ghi Nî TK 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Nî TK 133- ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ Cã TK 331, 111, 112, 311… (NÕu thuéc ®èi t−îng kh«ng chÞu thuÕ hoÆc chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp th× kÕ to¸n ghi: Nî TK 621/ Cã TK 111, 112, 331, 311…) - Tr−êng hîp ®¬n vÞ x©y l¾p giao kho¸n viÖc x©y dùng cho ®¬n vÞ trùc thuéc kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng, khi t¹m øng tiÒn hay vËt liÖu cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 141 (1413- T¹m øng chi phÝ giao kho¸n x©y l¾p néi bé) Cã TK 111, 152…. 71
- Khi khèi l−îng x©y l¾p giao kho¸n néi bé hoµn thµnh bµn giao ®−îc duyÖt, kÕ to¸n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ ghi: Nî TK 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Nî TK 133- ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ Cã TK 141( 1413- Sè ®L t¹m øng vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu) NÕu thuéc ®èi t−îng kh«ng chÞu thuÕ hoÆc chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621/ Cã TK 141( 1413- PhÇn øng nguyªn vËt liÖu) - Cuèi k×, sè nguyªn vËt liÖu kh«ng dïng hÕt, nÕu nhËp l¹i kho, kÕ to¸n ghi Nî TK 152/ Cã TK 621. HoÆc ghi ©m nÕu ®Ó l¹i sö dông tiÕp cho lÇn sau, kÕ to¸n ghi Nî TK 621/ Cã TK 152 - KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n ghi Nî TK 154/ Cã TK 621. * KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Trong x©y l¾p, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm tiÒn l−¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p vµ phôc vô x©y l¾p, c«ng nh©n vËn chuyÓn, bèc dì vËt liÖu trong ph¹m vi mÆt b»ng thi c«ng, c«ng nh©n chuÈn bÞ thu dän hiÖn tr−êng thi c«ng, kh«ng ph©n biÖt trong hay ngoµi danh s¸ch. KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cÇn t«ng träng c¸c quy ®Þnh sau - Chi phÝ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tÝnh cho c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã. Tr−êng hîp chi phÝ ®ã liªn quan ®Õn nhiÒu c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh th× ph¶i ph©n bæ dùa vµo tiªu thøc thÝch hîp, vÝ dô theo chi phÝ tiÒn l−¬ng ®Þnh møc hoÆc theo giê c«ng ®Þnh møc… - C¸c kho¶n trÝch theo l−¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p nh−: b¶o hiÓm xL héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn ®−îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung cña ho¹t ®éng x©y l¾p. 72
* Tµi kho¶n sö dông: §Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 " Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp" (bao gåm c¶ chi phÝ ph¶i tr¶ cho lao ®éng trùc tiÕp thuéc Doanh nghiÖp qu¶n lÝ vµ lao ®éng trùc tiÕp thuª ngoµi theo tõng c«ng viÖc). * Ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu - Dùa vµo b¶ng tÝnh l−¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n x©y l¾p, kÕ to¸n ghi Nî TK 622/ Cã TK 334 ( 3341, 3342) - Tr−êng hîp Doanh nghiÖp x©y l¾p t¹m øng l−¬ng ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ khèi l−îng x©y l¾p néi bé cho ®¬n vÞ trùc thuéc kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng, khi quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi l−îng x©y l¾p giao kho¸n ®L hoµn thµnh bµn giao ®−îc duyÖt, phÇn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622/ Cã TK 141 (1413- PhÇn t¹m øng tiÒn l−¬ng) - Cuèi k×, kÕ to¸n ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh vµ kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p, kÕ to¸n ghi Nî TK 154( 1541)/ Cã TK 622 ( Chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh). * KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm chi phÝ vÒ vËt t−, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ kh¸c cã kiªn quan ®Õn viÖc sö dông m¸y thi c«ng vµ ®−îc chia thµnh 2 lo¹i: chi phÝ th−êng xuyªn vµ chi phÝ t¹m thêi. - Chi phÝ th−êng xuyªn lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng, ®−îc tÝnh vµo gi¸ thµnh cña ca m¸y nh−: tiÒn l−¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, chi phÝ vÒ nhiªn liÖu, vËt liÖu dïng cho m¸y thi c«ng, khÊu hao m¸y thi c«ng, söa ch÷a th−êng xuyªn m¸y thi c«ng, tiÒn thuª m¸y thi c«ng. - Chi phÝ t¹m thêi lµ nh÷ng chi phÝ ph¶i ph©n bæ dÇn theo thêi gian sö dông m¸y thi c«ng, nh−: chi phÝ th¸o l¾p m¸y, chi phÝ vËn chuyÓn, ch¹y thö m¸y thi c«ng, chi phÝ 73
x©y l¸n tr¹i phôc vô cho viÖc sö dông m¸y thi c«ng. C¸c chi phÝ nãi trªn ®−îc trÝch tr−íc hoÆc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. - KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph¶i t«n träng c¸c quy ®Þnh sau - Ph¶i phï hîp víi h×nh thøc qu¶n lÝ vµ sö dông m¸y thi c«ng. Tr−êng hîp tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt chuyªn thùc hiÖn khèi l−îng thi c«ng b»ng m¸y th× tuú thuéc vµo viÖc cã tæ chøc kÕ to¸n riªng hay kh«ng ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho phï hîp. - Tr−êng hîp Doanh nghiÖp kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt mµ giao m¸y thi c«ng cho c¸c ®éi, xÝ nghiÖp x©y l¾p th× chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph¸t sinh ®−îc kÕ to¸n h¹ch to¸n vµo Tµi kho¶n 623 " Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng". - Ph¶i ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh dùa vµo c¸c tiªu thøc thÝch hîp: gi¸ thµnh 1 ca m¸y, 1 giê m¸y hoÆc gi¸ thµnh 1 ®¬n vÞ khèi l−îng c«ng viÖc thi c«ng b»ng m¸y hoµn thµnh. * Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 623 " Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng" Tµi kho¶n 623 chØ ®−îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®èi víi ho¹t ®éng x©y l¾p võa thi c«ng b»ng m¸y, võa thi c«ng b»ng thñ c«ng (ph−¬ng thøc thi c«ng hçn hîp) vµ kh«ng h¹ch to¸n chi phÝ trÝch theo l−¬ng cña c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng ( BHXH, BHYT, KPC§) vµo tµi kho¶n nµy. PhÇn chi phÝ sö dông m¸y v−ît trªn møc b×nh th−êng kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p mµ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 632. Tµi kho¶n 623 cã kÕt cÊu c¬ b¶n nh− sau: - Bªn nî: ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña m¸y thi c«ng (chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ tiÒn l−¬ng vµ phô cÊp l−¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn m¸y, chi phÝ b¶o d−ìng m¸y, söa ch÷a xe m¸y, chi phÝ dÞch vô kh¸c phôc vô cho xe, m¸y thi c«ng. - Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµo bªn nî TK 154 vµ kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng v−ît trªn møc b×nh th−êng vµo TK 632. V× lµ tµi kho¶n tËp hîp ph©n phèi nªn cuèi k× TK nµy kh«ng cã sè d−. 74
Tµi kho¶n 623 cã 6 tµi kho¶n cÊp 2 - TK 6231: Chi phÝ nh©n c«ng (kh«ng ph¶n ¸nh BHXH, BHYT, KPC§) - TK 6232: Chi phÝ vËt liÖu - TK 6233: Chi phÝ dông cô - TK 6234: Chi phÝ kh¸u hao m¸y thi c«ng - TK 6237: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (thuª söa xe, mua b¶o hiÓm xe m¸y, chi phÝ ®iÖn n−íc, tiÒn thuª TSC§, tiÒn tr¶ cho nhµ thÇu phô…) - TK 6238: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. * Ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu - Tr−êng hîp Doanh nghiÖp x©y l¾p cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt, cã tæ chøc kÕ to¸n riªng + Khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ®éi m¸y thi c«ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621, 622, 627 Cã TK 111, 112, 152, 153, 214, 334, 331.. + Cuèi k×, kÕ to¸n kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh 1 ca m¸y hay 1 khèi l−îng mµ m¸y thi c«ng ®L hoµn thµnh. Nî TK 154/ Cã TK 622, 621, 627 - Tr−êng hîp Doanh nghiÖp thùc hiÖn ph−¬ng thøc cung cÊp dÞch vô xe, m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c ®¬n vÞ dÞch vô, kÕ to¸n ghi Nî TK 623(8)/ Cã TK 154 - NÕu Doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph−¬ng thøc b¸n dÞch vô xe, m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn trong néi bé Doanh nghiÖp, kÕ to¸n ghi Nî TK 623(8) Nî TK 133(1) ( NÕu ®−îc khÊu trõ thuÕ) Cã TK 512 Cã TK 333(1) 75
* Tr−êng hîp Doanh nghiÖp x©y l¾p kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt - Khi xuÊt kho hoÆc mua nguyªn vËt liÖu sö dông cho m¸y thi c«ng, kÕ to¸n ghi Nî TK 623(2) Nî TK 133(1) ( NÕu ®−îc khÊu trõ thuÕ GTGT) Cã TK 111, 112, 331, 152, 153…. - C¨n cø b¶ng tÝnh l−¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l−¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn xe, m¸y, kÕ to¸n ghi Nî TK 623(1)/ Cã TK 334 - Khi trÝch khÊu hao xe, m¸y thi c«ng ë ®éi xe m¸y, kÕ to¸n ghi Nî TK 623(4)/ Cã TK 214 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph¸t sinh, kÕ to¸n ghi Nî TK 623(7) Nî TK 133(1) ( NÕu ®−îc khÊu trõ thuÕ GTGT) Cã TK 111, 112, 331…. - Tr−êng hîp t¹m øng chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®Ó thùc hiÖn kho¸n x©y l¾p néi bé, khi b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi l−îng x©y l¾p hoµn thµnh ®L bµn giao ®−îc duyÖt, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®−îc kÕ to¸n ghi Nî TK 623(8) Nî TK 133(1) ( NÕu ®−îc khÊu trõ thuÕ GTGT) Cã TK 141( chi tiÕt t¹m øng chi phÝ giao kho¸n x©y l¾p néi bé) - Cuèi k×, c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y ®Ó tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p Nî TK 154-Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang-Kho¶n môc CPSDM thi c«ng Nî TK 632 ( PhÇn v−ît trªn møc b×nh th−êng)\ Cã TK 623- Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng 76
* Tr−êng hîp Doanh nghiÖp thuª ngoµi ca m¸y thi c«ng - Khi thuª m¸y thi c«ng, c¨n cø hîp ®ång thuª m¸y vÒ sè tiÒn ph¶i tr¶, kÕ to¸n ghi Nî TK 623(8) Nî TK 133(1) ( NÕu ®−îc khÊu trõ thuÕ) Cã TK 111, 112, 331… - Cuèi k×, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh Nî TK 154 ( Kho¶n môc CPSD m¸y)/ Cã TK 623(8) * KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc, phôc vô vµ qu¶n lÝ thi c«ng cña ®éi x©y l¾p, nh− chi phÝ tiÒn l−¬ng cña nh©n viªn qu¶n lÝ ®éi x©y l¾p, chi phÝ khÊu hao xe, m¸y thi c«ng, c¸c kho¶n trÝch vÒ BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn tiÒn l−¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng vµ cña nh©n viªn ®éi x©y l¾p thuéc biªn chªd cña Doanh nghiÖp vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ®éi x©y l¾p. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i t«n träng c¸c quy ®Þnh sau ®©y - Ph¶i h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, ®ång thêi ph¶i chi tiÕt theo c¸c ®iÒu kho¶n quy ®Þnh - Khi tæ chøc kho¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®éi x©y l¾p, kÕ to¸n ph¶i tõ chèi thanh to¸n sè chi ngoµi dù to¸n vµ bÊt hîp lÝ, th−êng xuyªn kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. - NÕu chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t−îng chÞu chi phÝ, kÕ to¸n ph¶i ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t−îng chÞu chi phÝ theo tiªu thøc thÝch hîp, nh− dùa vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp hoÆc chi phÝ s¶n xuÊt theo dù to¸n. * Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK 627. Néi dung kÕt cÊu cña TK 627 ®L ®−îc tr×nh bµy trong gi¸o tr×nh kÕ to¸n Doanh nghiÖp. 77
* Ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu - Dùa vµo b¶ng tÝnh l−¬ng cho c«ng nh©n cña ®éi x©y l¾p, tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lÝ ®éi, kÕ to¸n ghi Nî TK 627(1)/ Cã TK 334 - Khi trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l−¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, c«ng nh©n sö dông xe, m¸y thi c«ng, cña nh©n viªn qu¶n lÝ ®éi, kÕ to¸n ghi Nî TK 627(1)/ Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) - Khi xuÊt nguyªn vËt liÖu dïng cho qu¶n lÝ cña ®éi x©y l¾p, kÕ to¸n tÝnh theo gi¸ vèn thùc tÕ vµ ghi Nî TK 627(2)/ Cã TK 152 - §èi víi c«ng cô, dông cô xuÊt dïng cho ®éi x©y l¾p, nÕu gi¸ trÞ nhá, ph©n bæ 1 lÇn, kÕ to¸n ghi Nî TK 627(3)/ Cã TK 153 + NÕu ph©n bæ nhiÒu lÇn v× gi¸ trÞ cña nã lín, kÕ to¸n ghi Nî TK 142, 242/ Cã TK 153 + Khi ph©n bæ gi¸ trÞ c«ng cô dông cô vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ghi Nî TK 627(3) Cã TK 142, 242 ( LÇn cuèi cïng ph¶i trõ gÝa trÞ phÕ liÖu thu håi nÕu cã) - KhÊu hao TSC§ (kh«ng ph¶i m¸y mãc thi c«ng), kÕ to¸n ghi Nî TK 627(4)/ Cã TK 214 - Khi ph¸t sinh chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, kÕ to¸n ghi Nî TK 627(7) Nî TK 133(1) ( NÕu ®−îc khÊu trõ thuÕ) Cã TK 111, 112, 331…. - Khi x¸c ®Þnh sè dù phßng ph¶i tr¶ vÒ hoµn thµnh c«ng tr×nh, kÕ to¸n ghi Nî TK 627(8)/ Cã TK 335 78
- C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c, nh− chi phÝ giao dÞch, v¨n phßng phÈm cña ®éi x©y l¾p, khi ph¸t sinh, kÕ to¸n ghi Nî TK 627(8)/ Cã TK 111, 112 - NÕu ph¸t sinh c¸c kho¶n lµm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ghi Nî TK 111, 112, 138/ Cã TK 627 - Cuèi k×, c¨n cø b¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®èi t−îng chÞu chi phÝ, kÕ to¸n ghi Nî TK 154 Nî TK 632 ( CPSX chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ) Cã TK 627 3.2.2. KÕ to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p * §èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p - Do ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng x©y l¾p vµ cña s¶n phÈm x©y l¾p còng nh− tïy thuéc vµp ph−¬ng thøc thanh to¸n khèi l−îng x©y l¾p theo hîp ®ång x©y dùng, ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, cã thÓ lµ c¸c giai ®o¹n quy −íc cña h¹ng môc c«ng tr×nh cã dù to¸n riªng hoµn thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh sÏ lµ c¬ së ®Ó tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. * C¸c lo¹i gi¸ thµnh trong Doanh nghiÖp x©y l¾p Trong s¶n xuÊt x©y l¾p, cã c¸c lo¹i gi¸ thµnh sau ®©y - Gi¸ thµnh dù to¸n: gi¸ thµnh dù to¸n ®−îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¸c ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ chi phÝ do nhµ n−íc quy ®Þnh vµ nã nhá h¬n gi¸ trÞ dù to¸n ë kho¶n thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tr−íc vµ thuÕ GTGT ®Çu ra. Gi¸ thµnh dù to¸n ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: Gi¸ thµnh dù Gi¸ trÞ dù Thu nhËp ThuÕ GTGT to¸n CT, HMCT = to¸n CT, - chÞu thuÕ - ®Çu ra HMCT tÝnh tr−íc 79
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ gi¸ thµnh ®−îc x©y dùng dùa vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ ®Þnh møc, ®¬n gi¸, biÖn ph¸p tæ chøc thi c«ng cña tõng Doanh nghiÖp. Dùa vµo 2 lo¹i gi¸ thµnh trªn, ng−êi ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc møc h¹ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch nh− sau: Møc h¹ gi¸ Gi¸ thµnh kÕ Gi¸ thµnh dù thµnh kÕ = ho¹ch - to¸n ho¹ch Theo c«ng thøc x¸c ®Þnh nãi trªn, Doanh nghiÖp cÇn t¨ng c−êng qu¶n lÝ dù to¸n chi phÝ ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Gi¸ thµnh thùc tÕ ®−îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¸c sè liÖu thùc tÕ, c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®L tËp hîp ®−îc ®Ó thùc hiÖn khèi l−îng x©y l¾p trong k× (kh«ng bao gåm gi¸ trÞ thiÕt bÞ ®−a vµo l¾p ®Æt v× c¸c thiÕt bÞ nµy th−êng do ®¬n vÞ chñ ®Çu t− bµn giao cho ®¬n vÞ nhËn thÇu x©y l¾p) * Ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh: ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ph¶i thùc hiÖn theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµ theo tõng kho¶n môc. §Ó tÝnh ®−îc gi¸ thµnh s¶n phÈm, tuú theo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ kÕ to¸n cã thÓ ¸p dông ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng, ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n, ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc…C¸c ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh nãi trªn ®L ®−îc giíi thiÖu ë gi¸o tr×nh kÕ to¸n Doanh nghiÖp, còng nh− ë ch−¬ng 1 cña gi¸o tr×nh nµy. * Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 154. Tµi kho¶n 154 kh«ng cã TK cÊp 2, nh−ng cã thÓ më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, hoÆc c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã dù to¸n riªng hoµn thµnh. Néi dung, kÕt cÊu cña TK 154 ®L ®−îc giíi thiÖu ë gi¸o tr×nh kÕ to¸n Doanh nghiÖp. 80
* Ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu - Cuèi k×, c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, kÕ to¸n ghi Nî TK 154 (chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh) Cã TK 621, 622, 623, 627 - §èi víi khèi l−îng gi¸ trÞ x©y l¾p do nhµ thÇu phô bµn giao cho nhµ thÇu chÝnh nh−ng ch−a ®−îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong k×, kÕ to¸n ghi: Nî TK 154 (chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh) Nî TK 133 ( NÕu ®−îc khÊu trõ thuÕ GTGT) Cã TK 512 - NÕu ®−îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô ngay trong k×, kÕ to¸n ghi Nî TK 632 Nî TK 133 ( nÕu cã) Cã TK 111, 112, 331… - Khi nhËn khèi l−îng x©y l¾p tõ ®¬n vÞ nhËn kho¸n néi bé (®¬n vÞ cã tæ chøc kÕ to¸n riªng) hoµn thµnh bµn giao, kÕ to¸n ghi Nî TK 154 Nî TK 133 ( nÕu cã) Cã TK 136 (chi tiÕt t¹m øng khèi l−îng x©y l¾p) - §èi víi chi phÝ cña hîp ®ång kh«ng thÓ thu håi nh− hîp ®ång quy ®Þnh mµ kh¸ch hµng kh«ng thÓ thùc thi nghÜa vô cña hä hay kh«ng ®ñ tÝnh kh¶ thi vÒ mÆt ph¸p lÝ…th× ph¶i ®−îc ghi nhËn ngay lµ chi phÝ trong k×, kÕ to¸n ghi Nî TK 632/ Cã TK 154 81
- §èi víi c¸c kho¶n lµm gi¶m chi phÝ, nh− kho¶n thiÖt h¹i ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thi c«ng mµ ng−êi chÞu tr¸ch nhiÖm ph¶i båi th−êng, nguyªn vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho, kÕ to¸n ghi Nî TK 111, 138, 152… Cã TK 154 ( chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh) - Tr−êng hîp nguyªn vËt liÖu, phÕ liÖu thu håi kh«ng nhËp l¹i kho mµ mang b¸n, thu vÒ thanh lÝ m¸y mãc, thiÕt bÞ chuyªn dïng cho hîp ®ång x©y dùng vµ ®L khÊu hao hÕt vµo gi¸ trÞ hîp ®ång, khi kÕt thóc hîp ®ång x©y dùng, kÕ to¸n ghi Nî TK 111, 112, 131 Cã TK 154 Cã TK 333(1) - Chi phÝ ph¸t sinh ®Ó thanh lÝ m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng (nÕu cã), kÕ to¸n ghi Nî TK 154 Nî TK 133 (nÕu cã) Cã TK 111, 112 - Tr−êng hîp ®¬n vÞ nhËn kho¸n cã tæ chøc kÕ to¸n riªng nh−ng chØ h¹ch to¸n ®Õn gi¸ thµnh x©y l¾p, khi bµn giao c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cho nhµ thÇu chÝnh, kÕ to¸n ghi Nî TK 336 ( chi tiÕt ph¶i tr¶ vÒ gi¸ trÞ khèi l−îng x©y l¾p nhËn kho¸n néi bé) Cã TK 154 - §èi víi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ph¶i thùc hiÖn viÖc b¶o hµnh, tr−êng hîp Doanh nghiÖp trÝch tr−íc chi phÝ b¶o hµnh, kÕ to¸n ghi Nî TK 627/ Cã TK 335 - Khi ph¸t sinh chi phÝ söa ch÷a, b¶o hµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, kÕ to¸n ghi Nî TK 621, 622, 623, 627 Nî TK 133 (nÕu cã) Cã TK 111, 112, 152, 153, 334, 214, 338.. 82
- Cuèi k×, kÕt chuyÓn chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn söa ch÷a, b¶o hµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, kÕ to¸n ghi Nî TK 154 Cã TK 621, 622, 623, 627 - Khi hoµn thµnh viÖc söa ch÷a, b¶o hµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµ bµn giao cho kh¸ch hµng, kÕ to¸n ghi Nî TK 335/ Cã TK 154 - Tr−êng hîp hÕt thêi h¹n b¶o hµnh nh−ng kh«ng ph¶i b¶o hµnh hoÆc sè trÝch tr−íc lín h¬n chi phÝ ph¸t sinh, kÕ to¸n ghi Nî TK 335/ Cã TK 711 VÝ dô: Gi¶ ®Þnh t¹i C«ng ty x©y dùng A cã sè liÖu, tµi liÖu sau ®©y (§v 1.000) - Theo hîp ®ång víi c«ng ty B, C«ng ty A tiÕn hµnh x©y dùng 2 c«ng tr×nh X vµ Y tõ quý II/N; thêi h¹n hoµn thµnh lµ cuèi quý III/N. Cuèi quý II sè d− cña TK.154 (1541) ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: C«ng tr×nh X lµ 600.000, cña c«ng tr×nh Y lµ 400.000. - Quý III cã nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nh− sau: 1. Mua thiÕt bÞ cña c«ng ty N chuyÓn ®Õn cho c«ng tr×nh X tæng trÞ gi¸ lµ 880.000, thuÕ suÊt thuÕ GTGT lµ 10%... C«ng ty ch−a tr¶ tiÒn. 2. XuÊt vËt t− thiÕt bÞ ®−a ®i l¾p ®Æt cho c«ng tr×nh X lµ 200.000, cho c«ng tr×nh Y lµ 600.000. 3. TÝnh l−¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n x©y l¾p c«ng tr×nh X lµ 160.000 c«ng tr×nh Y lµ 240.000; cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi lµ 32.000. 4. TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tØ lÖ quy ®Þnh (gi¶ ®Þnh quü l−¬ng c¬ b¶n b»ng quü l−¬ng thùc tÕ). 5. XuÊt tiÒn mÆt ®Ó tr¶ tiÒn ®iÖn, tiÒn n−íc dïng cho thi c«ng, gi¸ ch−a cã thuÕ lµ 96.000, thuÕ suÊt thuÕ GTGT lµ 10%. 83
6. Thanh to¸n tiÒn dÞch vô mua ngoµi b»ng TGNH phôc vô cho thi c«ng, tæng gi¸ thanh to¸n lµ 92.400, trong ®ã cho c«ng tr×nh X lµ 400.000, cho c«ng tr×nh Y lµ 66.000, thuÕ suÊt thuÕ GTGT lµ 10%. 7. TrÝch khÊu hao TSC§ cña ®éi x©y l¾p lµ 20.000. 8. Ngµy 25/9/N c«ng tr×nh X hoµn thµnh, C«ng ty A bµn giao cho C«ng ty B theo gi¸ nhËn thÇu c¶ thuÕ lµ 2.100.000; thuÕ suÊt thuÕ GTGT lµ 5%; CPSX chung ®−îc ph©n bæ cho c«ng tr×nh X vµ Y theo CPNC trùc tiÕp. 9. Ngµy 30/9/N, C«ng ty A bµn giao tiÕp cho C«ng ty B c«ng tr×nh Y; gi¸ nhËn thÇu c¶ thuÕ lµ 1.680.000, thuÕ suÊt thuÕ GTGT lµ 5%. 10. C«ng ty B ®L thanh to¸n cho C«ng ty A qua TK. TGMH toµn bé sè tiÒn ®Ó thanh to¸n sau khi gi÷ l¹i 2% ®Ó b¶o hµnh c«ng tr×nh theo hîp ®ång ®L tho¶ thuËn. Dùa vµo sè liÖu, tµi kho¶n ®L cho, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh− sau: 1. Nî TK 621: 800.000 (CT.X) Nî TK 133(1): 80.000 Cã TK 331(CT.N): 880.000 2. Nî TK 621: 800.000 (CT.X 200.000; CT.Y 600.000) Cã TK 152(4): 800.000 3. Nî TK 622: 400.000 (CT.X 160.000;CT.Y 240.000) Nî TK 627 (1): 32.000 Cã TK 334: 432.000 4. Nî TK 334: 25.920 Nî TK 627(1): 82.080 Cã TK 338 (chi tiÕt): 108.000 84
5. Nî TK 627 (7): 96.000 Nî TK 133(1): 9.600 Cã TK 111: 105.600 6. Nî TK 623: 84.000 (623 X : 24.000; 623 Y : 60.000) Nî TK 133(1): 8.400 Cã TK 112: 92.400 7. Nî TK 627 (4): 20.000 Cã TK 214: 20.000 8a. KÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh X vµ ®Þnh kho¶n nh− sau: - KÕt chuyÓn CPSX ®Ó tÝnh gi¸ thµnh Nî TK 154 (1): 1.276.032 (CT.X) Cã TK 621(X): 1.000.000 Cã TK 622(X): 160.000 Cã TK 623(X): 24.000 Cã TK 627(X): 92.032 8b. KÕt chuyÓn gi¸ thµnh c«ng tr×nh X sang gi¸ vèn: (Gi¸ thµnh c«ng tr×nh X lµ 600.000 + 1.276.032 = 1.876.032) Nî TK 632: 1.876.032 Cã TK 154(X): 1.876.032 8c. KÕ to¸n x¸c ®Þnh doanh thu vµ ghi: Nî TK 131(B): 2.100.000 Cã TK 511: 2.000.000 Cã TK 333 (11): 100.000 9a. KÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh Y vµ ®Þnh kho¶n: - KÕt chuyÓn CPSX vµo TK 154(Y) 85
Nî TK 154(1): 1.038.048 (CT.Y) Cã TK 621(Y): 600.000 Cã TK 622(Y): 240.000 Cã TK 623(Y): 60.000 Cã TK 627(Y): 138.048 - TÝnh gi¸ thµnh C«ng ty Y: 400.000 + 1.038.048 = 1.438.048 9b. KÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng tr×nh vµo gi¸ vèn: Nî TK 632: 1.438.048 Cã TK 154(Y): 1.438.048 9c. KÕ to¸n ph¶n ¸nh doanh thu: Nî TK 131(B): 1.680.000 Cã TK 511: 1.600.000 Cã TK 333(11): 80.000 10. Nî TK 112: 3.704.400 Cã TK 131: 3.704.400 HÖ sè CPXS chung ph©n bæ: (230.080: 400.000) = 0,5752) Tæng gi¸ trÞ C«ng ty B ph¶i thanh to¸n: (2.100.000 + 1.680.000) x 98% = 3.704.400 3.2.3. KÕ to¸n bµn giao c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao §èi víi ho¹t ®éng x©y l¾p, viÖc bµn giao c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh ®−îc gäi lµ tiªu thô s¶n phÈm. ViÖc bµn giao ph¶i ®¶m b¶o c¸c quy ®Þnh vÒ nghiÖm thu, vµ bµn giao cña nhµ n−íc vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c ®L ghi trong hîp ®ång giao nhËn thÇu 86