Nối tiếp phần 1 cuốn Giáo trình Quản trị học (Management – Dùng cho sinh viên đại học và cao đẳng) đến với phần 2 các bạn sẽ được tìm hiểu về vấn đề ra quyết định trong quản trị, hoạch định, tổ chức, điều khiển,... Cùng tìm hiểu để nắm bắt nội dung thông tin vấn đề.
YOMEDIA/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình Quản trị học (Management - Dùng cho sinh viên đại học và cao đẳng): Phần 2
- CHƯƠNG V
RA QUYẾT ĐỊNH
TRONG QUẢN TRỊ
Mục tiêu học tập:
- Khái niệm và đạc điểm
- Phân loại qu> ¿t định trona quàn trị
- Chức năng và yêu cầu đối với quyết định quán
trị
- Quỵ trình ra quyết định
- K\ thuật ra quyêt định
- Tô chức thực hiện các quyết dịnh
- Nân« cao hiệu qua của quyết định quan trị
ĩ- KHÁĨ NIỆM VÀ ĐẶC ĐIẼM
1) Khái niệm
Trong quá trình thực hiện vai trò. chức năna quan
trị. các nhà quàn trị phủi đoi mặt với hàne. loạt vấn dè. Khi
có vấn đề. nhà quản trị thường phai nahièn cứu. phân tích
cụ thể vấn đề đỏ đế đưa ra những ý kiến, những sự chi
dần hoặc mệnh lệnh cụ thê đê những nsirời thừa hành 2 Ĩài
- quyết vấn đề nhằm đảm bảo cho hoạt động của tô chức
được tiến hành bình thường.
Những ý kiến, mệnh lệnh hoặc sự chi dân cùa nhà
quản trị chính là những quyết định quản trị.
Quyết định quản trị là sản phẩm lao động sáng tạo
của nhà quản trị nhăm định ra chương trình, tính chât hoạt
động của tổ chức để giải quyết một vấn đề cần thiết nào
đó, trên cơ sở hiểu biết về hiện trạng và các thông tin cỏ
liên quan đến vấn đề cần giải quyểt.
Ra quyết định quản trị là hành vi sáng tạo của nhà
quản trị nhàm lựa chọn phương án tối ưu để giải quyết các
vấn đề phát sinh trong hoạt động quản trị trên cơ sờ hicu
biết các qui luật khách quan và phân tích thôna tin về tố
chức và môi trườne.
Quyết định quản trị là sự lựa chọn giải pháp tốt nhất
(hợp lý nhất) cho vấn đề đã xác định
Như vậy với vai trò, cương vị được phân cône. nhà
quản trị ở tất cả các cấp đều phải ra các quyết định khác
nhau để giải quyết các vấn đề nảy sinh trong đơn vị mình
phụ trách. Ra quyết định quản trị là công việc thường
xuyên, quan trọng và cũng là nhiệm vụ chính yếu của các
nhà quản trị.
2) Tầm quan trọng của các quyết định quản trị
Quyêt định quản trị là công cụ để nhà quàn trị
thực hiện tôt vai trò quản trị. Nhà quản trị sử dụna quyền
ra quyêt đinh đê tác động đên đôi tượng quản trị giúp cho
tô chức đạt được mục tiêu.
102
- Tất cả các hoạt độna của tổ chức đều được
tiên hành trên cơ sờ các quyết định quản trị, do đó quyết
định quản trị có ảnh hưởng đến mọi hoạt động của tổ chức.
Quyêt định hợp lý được đưa ra kịp thời sẽ tạo điều kiện
cho tô chức tận dụng được thời cơ có lợi, hoặc ngăn ngừa
kịp thời rủi ro để nâng cao hiệu quả hoạt động. Ngược lại
quyết định bất hợp lý, thiếu căn cứ khoa học hoặc không
đúng lúc sẽ làm cho tổ chức hoạt động khó khăn hoặc gây
ra những hậu quả xấu.
Các quyết định quản trị được đưa ra sau quá
trình lao động tư duy của nhà quản trị, nó không chỉ có ý
nehĩa về mặt khoa học mà còn có liên quan chặt chẽ đến
uy tín. năne lực của nhà quản trị cũne như danh tiếng của
tổ chức.
3) Đặc điểm của quyết định quản trị
a) Chỉ có chủ thể quản trị mới có quyền ra quyết
định. Bởi vì người ra quyết định phải chịu trách nhiệm về
quyết định của mình và quyết định đưa ra cần phải có hiệu
lực thi hành và phải có người thừa hành thực hiện các
quyết định, do đó chỉ có chủ thể quản trị mới có quyền ra
quyết định trong phạm vi được phân công phụ trách.
b) Quyết định quản trị chỉ được đưa ra để giải
quyết vấn đề cụ thể nào đó. do đó quyết định quản trị chỉ
được đưa ra khi vấn đề đã chín muôi.
c) Quyết định quản trị vừa có tính khách quan, vừa
có tính chủ quan.
103
- Xuất phát từ việc cần íiiái quyêt vân đê cụa thực
tiền khách quan, nên nhà quan trị phài đưa ra quyet đinh.
Quyết dịnh dưa ra phai trên cơ sở am hiêu vẻ vân đê : Có
đù thône tin. hiểu biết nhừne đặc điểm, những quy luật
khách quan có liên quan đến vấn đề cần giải quyêt. nhưng
giải quyết vấn đề đó như thế nào lại xuất phát từ nhận thức
của nhà quản trị và dưa ra phương án giải quyêt có hợp lý
hay khôna lại tùy thuộc vào năng lực. trình độ và một số
phẩm chất của cá nhân nhà quán trị. Do đó quyết định
quản trị bao siờ cũns vừa có tính khách quan vừa có tính
chủ quan.
d) Ọuvết định quản trị luôn eẳn chặt với thông tin
và các biện pháp xứ lý thôno tin.
Quyét dịnh quàn trị luôn 2 ẳn với việc 2 Ìài quvết
nhữna vân dê cua tỏ chức. Muôn ra quyêt định nhà quản
trị phai có các thôna tin liên quan và phái xừ lý các thôn 2
tin đê làm cơ sở cho việc ra quyết định.
e) Quyêt định quàn trị luôn chứa đựne nhừna yếu
tô khoa học và sáns tạo.
Tóm lại : Khi ra các quyết định, nhà quăn trị phài
vận dụng tri thức, kinh nghiêm của mình một cách linh
hoạt vào từng trườns hợp cụ thể. Các vấn đề cần aiải
quyêt rât đa dạng, phong phú và phươne án. aiải pháp để
giải quyêt các vân đê cũng rât da dạna, lựa chọn aiài pháp
nào đê quyêt định là tùy thuộc vào các nhà quản trị. Do
vậy các quyêt định quán trị luôn chứa đựna nhừna yếu tố
khoa học và sáng tạo. Đặc điếm cúa các quyết định quàn
trị. Ọuyẽt định quản trị là sàn phẩm tư duv cùa nhà quàn
trị. có tính tư duy sáng tạo và có tính tươno lai.
104
- II- PHÂN LOẠI QUYẾT ĐỊNH QUẢN TRỊ
Các quyết định quản trị được phân loại theo nhiều
tiêu íhức khác nhau.
1) Phân loại theo tính chất của các quyết định
Theo tính chất của các quyết định người ta có thể
phân các quyết định quản trị thành ba loại:
(í) Quyết địnli chiến lược: Là những quyết định
liên quan đến định hướrm và đườns lối chiến lược phát
triển lâu dài của tổ chức.
b) Quyết định clíiến thuật: Là nhữne quvết định
liên quan đến nhữna việc thực hiện các mục tiêu trước
mắtỀQuyết định chiến thuật là triển khai quyết định chiến
lược cho từne 2 Ìai đoạn, là cơ sở đảm bào cho thực hiện
các quyết định chiến lược.
c) Quyết định lác nghiệp: Là quyết định liên quan
đến hoạt độne của từne bộ phận cụ thể hoặc nhàm giải
quyết các vấn đề mang tính tác nahiệp. Thông qua các
quyết định tác nehiệp mà các vấn đề cùa quyết định chiến
thuật và chiến lược mới có cơ sở để thực hiện.
2) Phân loại theo thòi gian
Gồm ba loại:
- Quvết định nsẳn hạn: thời sian dưới 01 năm.
Quết định trung hạn: từ 01 đến 05 năm.
105
- Ọuvết định quán trị phải thực hiện chức năng
định hướna. Có nehĩa là. các quyết dịnh quan trị (đặc biệt
là các quyết định chiến lược) phai xác định được phương
liướna vận độne và phát triển của một tô chức nhât định.
Quyết định quán trị phải thực hiện chức năng
bảo đảm. tức là khi nhà quản trị đưa ra các quyêt định
quản trị phải xác định và đảm bảo những đièu kiện cẩn và
đủ để thực thi quyết định đó, có như vậy quyết định mới là
khoa học và mới có tính khả thi.
Quyết định quản trị phải thực hiện chức năng
hợp tác phổi hợp. Chức năne, này đòi hỏi các quyết định
phải xác định rõ vị trí, trách nhiệm, quyên hạn. nhiệm vụ
cụ thê của các bộ phận khác nhau tham aia vào việc thực
hiện mục tiêu được đề ra. phối hợp và ràne buộc các hoạt
độne cua các bộ phận đó vê thời gian và khôns eian đê
đảm bảo cho mục tiêu của to chức, mục đích cua quyết
định đạt được.
Quyết định quản trị phải thực hiện chức năng
cuỡng chế và động viên. Khi quyết định được đề ra. một
mặt các đối tưựna quản trị bẳt buộc phải thi hành, mặt
khác nó phải có khả năns kích thích, độna viên các đối
tượng quàn trị tự giác thi hành.
2) Các yêu cầu đối vói quyết định quản trị
Các quyêt định quan trị phải đảm bảo các yêu cầu
sau đây:
(I) Các quyết định quản trị phải có căn cứ khoa học.
bât kê dó là quyêt định loại nào. Việc dira ra quyết định
108
- quản trị phái trên cơ sơ nhữne thôn a tin dầy đu và xác
thực từ thực tiễn, phái xét dến yêu cầu cùa các quy luật
khách quan. Có căn cứ khoa học thì mới có thể đưa ra
được những quyết định đúns phù hợp với đòi hỏi của thực
tiễn khách quan. Quyết định có căn cứ khoa học mới có
tính khả thi.
b) Các quyết định quán trị phái đảm báo tính thốns
nhất. Các quyết định quàn trị được đưa ra đều xuất phát
từ mục tiêu, nhiệm vụ của tô chức, do đó các quyết định
phải đảm bảo tính thons nhất, khôna tạo ra mâu thuẫn,
khôna loại bỏ lẫn nhau. Mặt khác các quyết định quản trị
phải đảm bảo sự ồn định tươna đối. không nên thay đôi
thườn? xuyên vè nội duns.
c) Các quyết định phái đúna thẩm quyền: yêu cầu
này liên quan đến trách nhiệm của người đưa ra quyêt định
và nsười thi hành quyết định. Các nhà quán trị khôna được
ra các quyết định quản trị vượt khỏi quyền hạn được giao.
Chỉ có nhừna quyết định nào đúne thẩm quyền mới có
hiệu lực thi hành.
(ỉ) Quvểt định quán trị phải có địa chí rồ ràng, chỉ
rõ đối tượng của quvết định là ai đê xác định rõ người có
nhiệm vụ phải thi hành quyết định.
e) Các quyết định quản trị phai thoa mãn yêu cầu
kịp thời. Quyết định đưa ra là đề giai quyết vấn đề đã chín
muồi. Do đó mọi quyết định dều cần phải kịp thời, sớm
quá hoặc muộn quá đều mang lại hiệu quả không tốt.
f) Các quyết định phái cụ thể về thời gian thực hiện
đặc biệt là những quyêt định có liên quan đốn dà\ chuyền
109
- công nghệ hoặc nhừna công việc đòi hỏi phải tiên hành có
trinh tự về thời gian.
IV- QUY TRÌNH RA QUYÉT ĐỊNH
1) Quy trình ra quyết định
Quy trình ra quyết định quản trị thường trải qua 6
bước:
- Bước 1: Xác định vấn đề cần giải quyết:
Ở bước này nhà quản trị cần xem xét vấn đề cần
giải quyết là gì, mục đích của việc giải quyêt vấn
đề đó và mục tiêu cần đạt được.
- Bước 2: Xác định các tiêu chuẩn, các nauyên tấc
để đánh giá và lựa chọn phươne án. eiải pháp.
Các tiêu chuẩn đưa ra cần phù hợp với vấn đê cân
giải quyết và phải gan .với mục tiêu. Các tiêu
chuẩn cần cụ thể, cần có thứ tự un tiên theo mức
độ quan trọne.
- Bước 3: Thu thập thông tin và xử lý thôna tin làm
cơ sở cho việc ra quyết định.
Các thông tin có liên quan đến vấn đề cần giải
quyết chính là căn cứ là cơ sờ để ra quyết định.
Để ra được quyết định hợp lý cần thu thập đầy đủ
thông tin và xử lý thông tin. chọn lọc thôna tin
một cách khoa học.
- Bước 4: Xây dựng các phươna án giải quyết vấn
đê. Khi xây dựng các phươnc án nhà quàn trị cần
10
- tính toán mọi khả năna có thể xảy ra. cần xây
dựng nhiều phương án khác nhau.
Bước 5: So sánh, đánh giá các phươna án đê
lựa chọn phươne án tối ưu. c ầ n dựa vào các tiêu
chuân đã đưa ra (Bước 2) đê so sánh đánh giá các
phương án khách quan. Nên dùng phương phập
cho điểm có trọng sổ để đánh giá từng phương án.
* Ở bước 5 cần lưu ý: Có thể xảy ra các tình
huống sau:
> Tinh huống 1: Có nhiều phương án, nhưng có
một phương án trội hơn hẳn - chọn phương án
này để ra quyết định.
> Tình huống 2: Có nhiều phương án, nhưng các
phương án đều ngang nhau - phải quay lại
bước 2 để xem xét lại các tiêu chuẩn, nêu cần
phải,.đưa thêm các tiêu chuẩn để lựa chọn
được phương án tối ưu.
> Tinh huống 3: Không có phương án nào phù
hợp với các tiêu chuẩn. Rơi vào tình huống
này nhà quản trị phải tìm kiêm các phương án
bổ sung. Nếu không tìm được các phương án
bổ sung thì có thể phải xem xét lại để hạ bớt
các tiêu chuẩn để chọn lựa.
Bước 6: Ra quyết định trên cơ sở phương án
đã chọn lựa.
111
- 112
- V- KỸ THUẬT RA QUYÉT ĐỊNH
1) Các tình huống ra quyết định
a) Ra quyết định trong điểu kiện chắc chun:
Nhà quản trị ra quyết định trona điều kiện biết chác
chan kêt quả cuối cùng của các phương án và chỉ việc ra
quyết định dựa vào phươne án tối ưu.
b) Ra quyết định trong điểu kiện có rủi ro:
Nhà quản trị chưa biết rõ kết quả cuối cùn° cùa mồi
phươna án nhưng có thể lườna trước được mức độ rủi ro
của từng phươna án thì ra quyết định bàne cách chọn giái
pháp có xác suất rủi ro ihâp nhâtế
c) Ra quvết định trong điều kiện không chắc
chắn:
Kẻt quả cuối cùng cùa các phươno án và rủi ro của
mỗi phươna án nhà quản trị đều khôn« lườim trước được
thì nhà quản trị thường ra quyết định dựa vào kinh nghiệm
và đánh eiá chủ quan của bán thân.
2) Các mô hình ra quyết định
a) Ra quyết định cá nlíân
Có các mô hình ra quyết định ẹá nhân như sau:
• Mô hìnlì l.ỂNhà quàn trị độc lập đưa ra quyết định
dựa vào sự hiểu biết, năng lực cá nhân và các thông
tin có được vào thời điểm ra quyết định.
Mô hình này là mô hình ra quyêt định kiểu độc đoán
thê hiện bản lĩnh và tinh thần dám chịu trách nhiệm của
nhà quan trị.
113
- • Mô lùnli 2.ế Nhà quan trị đề nghị cấp dưới cung câp
thône tin rồi cũng tự mình ra quyêt định và chịu
trách nhiệm về quyết định đó.
• Mô hình J.ễ Nhà quán trị trao đổi cá nhân với
những người có liên quan về vấn đề cân giai quyêl
sau đó mới đưa ra quyết định.
• Mô Itìnlt Nhà quàn trị tập trung mọi người có
liên quan lại để trao đổi bàn bạc, sau đó nhà quản
trị đưa ra quyết định của mình.
b) Mô hình ra Quyết định tập thể:
• Nhà quản trị đưa ra vấn đề cần giải quyết ra tập thể
thảo luận, trao đổi bàn bạc công khai, lấy ý kiến của
mọi neười về các phươne án giải quyết vấn đề .
• Quyết định được đưa ra trên cơ sở phươna án được
đa số mọi người nhất trí.
* Nhà quản trị lựa chọn mô hình để ra quyết định cần căn
cứ vào các yếu tố sau đây:
Mức độ cấp bách của vấn đề cần giải quyết.
- Mức độ nẳm thông tin của nhà quản trị.
Khả năng giải quyết vấn đề (năna lực. trình
độ) của bản thân nhà quản trịỗ
Tâm quan trọng của quyêt định đến hoạt động
của tổ chức.
Sự chấp nhận của tập thể đối với quyết định có
thuận lợi cho thành côna của quyết định hay
không?
114
- 3) Các nguyên tắc cần tuân thủ khi ra quyết định
a) Nguyên tắc hệ thống:
Giải quyết các vấn đề của tổ chức dựa trên quan
điểm:
- Coi tổ chức là một hệ thống có mối quan hệ biện
chứng với môi trường.
- Có sự phổi hợp chặt chẽ giữa các cấp các bộ phận
các thành viên để ra quyết định và tổ chức thực hiện quyết
định.
b) Nguyên tắc khả thỉ:
Các yếu tố: Cơ hội, rủi ro, điểm mạnh, yếu của tổ
chức được cân nhắc cẩn thận để đảm bảo'cho quvết định
đưa ra được thực hiện.
c) Nguyên tắc khoa học:
- Người ra quyết định phải có khả năng tư duy. phán
đoán khoa học.
- Phương pháp aiải quyết vấn đề phải phù hợp với lý
luận và thực tiễn.
- Quá trình ra quyết định theo một trình tự iogic, hợp
^ế ,
- Phương án siải quyết vấn đề là phương án tối ưu về
mặt khoa học và được mọi người ủng hộ.
d) Nguyên tắc kết họp:
Quá trình ra quyết định cần kết hợp giữa khoa học và
kinh n°hiệm. aiữa phân tích định tính và định lượns. aiừa
115
- lợi ích toàn cục với lợi ích hộ phận. íiiừa lợi ích lâu dài với
lợi ích trước mất. aiừa kinh tế và kỹ thuật, giữa hiện thực
và sáng tạo.
Các quyết định quản trị được dưa ra là đẻ giai quyêt
các vấn đề phát sinh trong quá trình hoạt động cua lô chứcẵ
Mồi một quyết định quản trị đều 2 Óp phần thực hiện mục
tiêu của tổ chức từne bước một. Do vậy kết quà cùa việc
thực hiện các quyết định quản trị sẽ góp phân vào thành
cône, của tô chức.
Thône qua các quvết định quản trị nhà quản trị tác
dộng thườnơ xuyên liên tục tới các đổi tượng quan trị đè
thực hiện chức nănơ vai trò quản trị được eiao. Việc đưa
ra các quyết dịnh quản trị như thế nào thế hiện trinh độ
năna lực cùa nhà quan trị noười lãnh đạo tô chức, naười
dóna sỏp vào sự thành hại cua tố chức. Mồi nhà quan trị -
Neưòi có quyên đưa ra các quyét định quán trị phai V thức
được điều đó.
4) Những yếu tố cản trỏ’ Nhà quản trị khi ra quyết
định:
a) Thiếu thông tin:
- Cỏ thône tin nhưna không chính xác
- Nhà quan trị có xu hirớnẹ tận dụng nhừns thôn« tin
có sẵn mà không quan tàm tìm kiếm thôns tin mới và xem
nhẹ chât lượne thỏna tin.
- Do hạn chê vỏ thời aiítn và tiền hạc đè thu thập
thônư tin.
- Giới hạn \ è kha nănsi \ ư l\ t h ò n e till.
116
- b) Ngiròi ra quyết định thuòng có xu huóìig nhầm
lân vân đề vói giải pháp:
1 hay vỉ tìm đúng nguyên nhân dế lựa chọn giài pháp
phù hợp thì lại dưa ngay ra siải pháp mà khôna quan tâm
dến tính phù hợp của nó với vấn đề cần giải quyết.
c) Nhận thiic cá nhân cua ngiròĩ ra quyết định có
thể bóp méo vấn đề cần giải quyết:
Trình độ. kinh nehiệm. vị trí của người ra quyết định
có thế khiến họ chú ý vào nhừn° vấn đề mà họ cho là quan
trọne.
Yếu tố văn hóa cùa tổ chức cũng có thể khiến nhà
quản trị nhận thức khác đi. và đôi khi ý thức chù quan của
mồi nmrời. sự dơn sián hỏa vân đê cũna làm cho nhà quan
trị nhận thức khôns dúna ban chât cùa vân đê.
d) Tính bảo thủ:
Do quán tính neười ra quyết định thường có xu
hướns chọn cách siải quvốt thuộc sờ trường của mình.
Tư duy. nếp nghĩ, plions tục, tập quán là những yếu
lố muốn thay đổi cần có thời gian và dôi khi vì sợ trách
nhiệm nsười ra quyết định không mạnh dạn khi chọn
phương án mới lạ.
e) Nhũng tiền lệ đã có trong tổ chức:
Khi quyết định liên quan đến vấn đề phức tạp vốn đã có
tiền lệ naười ta thườna làm theo cách giải quyêt trước đây.
117
- f) Xu hưó'ng dung hòa lọi ích:
Do có sự tồn tại nhiều loại lợi ích. khi ra C|uyêt định
khó mà chọn được phươne án xuât phát từ lợi ích cao nhât
của tổ chức, người ra quyết định thường phai chọn giải
pháp dung hòa được lợi ích giữa các bên đê đạt được sự
thỏa hiệp nhàm có được sự hồ trợ cho việc thực hiện quyết
định sau này.
VI- TÒ CHỬC THỤC HIỆN QUYÉT ĐỊNH TRONG
QUẢN TRỊ
Việc tổ chức thực hiện quyết định quản trị cần theo
đúna trình tự sau:
Bước ỉ: Phổ biến, truyền đạt nội dune quyết định
đèn các bộ phận, các thành viên có liên quan.
ơ bước này nhà quản trị cần: Giải thích rõ mục đích,
tầm quan trọna. tinh thần và nội dun£ của quyết định cho
các đôi tượns có liên quan. Phải xác định rõ trách nhiệm
của từng bộ phận, từng thành viên đổi với việc thi hành
quyết định.
Bước 2: Lập kế hoạch và triển khai tổ chức thực hiện
quyết định.
Nhà quản trị cần xác định rõ: Những việc cần làm,
giao việc cụ thể cho từne bộ phận, cá nhân, xác định rõ
thời gian, tiến độ thực hiện từng công việc và chuẩn bị đầy
đủ mọi điều kiện và phươne tiện cần thiết cho việc thực
hiện quyêt định.
Khi triển khai tổ chức thực hiện quyết định cần chú
ý: Giao nhiệm vụ và trách nhiệm cùna với nhữno điều kiện
118
- v'à phương tiện cần thiết. Tổ chức phổi hợp tốt các hoạt
íộng. động viên và chỉ đạo kịp thời mọi naười trone quá
rình thực hiện quyết định.
Bước 3: Kiếm tra và điều chỉnh.
Bước này là cần thiết để đám bảo tính hợp lý và tính
chả thi của quyết định. Nếu phát hiện có sai sót cần điều
;hỉnh kịp thời.
Bước 4: Tổng kết, đánh giá và rút kinh nehiệm.
Đây là bước cần thiết để nhà quản trị rút ra nhữna bài
1ỌC kinh nRhiệm trone việc ra quyết định và tồ chức thực
liên quyết định.
Việc tổng kết đánh aiá rút kinh nehiệm cần tập trang
/ào các mặt:
- Đánh giá chất lượng của quyết định.
- Phát hiện ra những tiềm năng chưa được huy động
và từ đó có kế hoạch để khai thác tốt hơn các tiềm
năng của tổ chức.
- Rút ra các bài học kinh nghiệmỗ
VII-NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA QUYÉT ĐỊNH
QUẢN TRỊ
1) Những tiền đề của một quyết định quản trị họp
lý
Hiệu quả cùa quyết định quản trị được nân° cao khi
quyết định đưa ra là hợp lý.
119
- Thuật ncĩr "hợp l \ ểằ có liên quan den sự lựa chọn
aiữa nhiêu 2 Ĩai pháp đê đạt được aiá trị tôi ưu.
Phươnu án tối ưu mà nhà quản trị lựa chọn đê ra
quyết định có nshĩa là phươns án tốt nhât trong đicu kiện
cụ thếỗ
Một quyết định quàn trị được coi là hợp lý khi quyết
định đó phù hợp với điều kiện thực tế, báo đàm sự hoạt
dộno bình thườne của tổ chức . phù hợp với văn hóa của tô
chức và đam bào cho tổ chức thực hiện được mục tiêu dã
dịnh với hiệu quả cao nhất.
Các tiền đề của một quyết định quan trị hợp lý bao
som:
- Mục tiêu của vấn đề cân giải quyết dược xác định
rõ ràn«, cụ thê.
- Nhà quản trị nắm dược dầy du các thông tin và
xây dựne được đầy đu các lieu chuẩn khách quan, phù hợp
đê đánh eiá các phương án. các tiêu chuẩn phải có thứ tự
ưu tiên theo mức độ quan tronc.
- Có nhiêu phươns án dc chọn lựa.
- Nhà quản trị có du phẩm chất, nãne lực đẻ đưa ra
các quyêt dịnh và chịu trách nhiệm về hậu qua cùa quyết
định do họ đưa ra.
2) Những phâm chất cá nhân của nhà quản trị có
ảnh hirỏng đến quyết định quản trị
a) Kinh nghiệm:
Kinh nghiệm là nhừns hài học mà nhà quan trị rút
120
- ra trong thực tiền côna tác. Kinh nahiệm giúp cho nhà
quán trị lường trước dược hậu qua, tránh nhữna sai lầm lặp
lại.
b) Khá nũng tư duy và xét đoán vẩn đề: Giúp nhà
quán trị nhận thức đúna bản chất cua sự vật hiện tượna.
giúp nhà quản trị đánh eiá khách quan, phân biệt được thật
eiả, tốt xấu để có giải pháp thích hợp.
c) Kltả năng sáng tạo: Là khả năne phái hiện và
đưa ra nhĩrne giải pháp mới. khá năng vận dụna linh hoạt
kiến thức, kinh nehiệm vào thực hành quán trị .
b) Khá nàng quyết đoán: Dám nshĩ. dám làm. táo
bạo tronơ khi ra quyết định.
c) Tình thần trách nhiệm. Dám chịu trách nhiệm
về nliừna quyết định cua mình.
d) Khả năng lượng hóa vẩn đề: Áp dụne kiến
thức kinh nahiệm và khoa học kỹ thuật côns nahệ thông
tin trona dịnh lưựno các tiêu chuẩn đê làm cơ sở cho việc
ra quyết định.
Kết luận:
Quá trình ra quyết định quản trị là quá trình tư duy
sána tạo cùa nhà quan trị đề lựa chọn một trong nhiều khá
năna nhàm aiải quyết vấn đẽ phục vụ cho việc thực hiện
mục tiêu của tổ chức.
Ra quyết định là nhiệm vụ quan trọng, thườne xuyên
của nhà quàn trị ở tât cá các câp.
121
- Quyết định quản trị có ánh hường dến hoạt dộng và
hiệu quá hoạt dộne của tô chức.
Để ra đirợc những quyết định quản trị hợp lý. phù
hợp với thực tiễn, nhà quản trị cần tuân thù quy trình ra
quyết định, lựa chọn mô hình ra quyết định khoa học. đảm
bảo các yêu cầu đôi với quyết định quán trị.
Để nâne cao chất lượng hiệu quả của các quyết định
quản trị. các nhà quản trị cần thu thập đù thòng tin cần
thiết và khôno ngừng học hỏi, rút kinh nghiệm đế nâne cao
năns lực trình độ của mình. Nhà quản trị cũns cần quyết
đoán và sẵn sàna chịu trách nhiệm về những quyết định
của mình.
CÂU HỎI THÁO LUẬN
1. Thố nào là một quyết định quán trị hợp lý? Nhà
quán trị muốn đưa ra một quyết định hợp lý cần
phải làm thế nào?
2ế Tại sao quyết định quàn trị vừa có tính khách quan
vừa có tính chủ quan? Tính chủ quan có anh hưởne
như thế nào tới việc đua ra và tổ chức thực hiện các
quyết định quán trị?
3. Bài tập tình huôns: Thực hiện ra quvổt định qiiạn trị
về một số tình huốne thực tế. \
122
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
