intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình sinh học đại cương part 5

Chia sẻ: Ashdkajd Daksdjk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

273
lượt xem
110
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Như vậy, sự sống ở mức độ nguyên tử và phân tử được nghiên cứu thông qua sinh học phân tử, hóa sinh và di truyền phân tử. Ở mức độ tế bào, nó được hiểu biết thông qua tế bào học và mức độ đa bào thì thông qua physiology, giải phẫu học và mô học. Sinh học phát triển nghiên cứu sự sống ở các giai đoạn phát triển khác nhau hoặc phát triển cá thể (ontogeny) của sinh vật.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình sinh học đại cương part 5

  1. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 49 2,- nh hư ng c a nhi t ñ Cũng như các ph n ng hóa h c, thư ng v n t c c a ph n ng tăng khi tăng nhi t ñ . Tuy nhiên, do enzyme có b n ch t protein nên nó không b n ñ i v i tác d ng c a nhi t, ña s enzyme b m t kh năng ho t ñ ng nhi t ñ trên 70ºC. Trong trư ng h p ph n ng enzyme, khi tăng nhi t ñ : m t m t, v n t c ph n ng tăng theo quy lu t thông thư ng; m t khác, tăng nhi t ñ t i m t m c nào ñó cũng ñ ng th i có tác d ng ngư c l i, làm gi m v n t c ph n ng do s bi n tính c a enzyme do nhi t ñ gây ra. ðư ng bi u di n s ph thu c c a v n t c ph n ng và nhi t ñ như sau: V T (°C) Nhi t ñ t i thích c a các enzyme không gi ng nhau nhưng ña s n m trong kho ng 35°C÷60°C (ñ ng v t là 35÷50°C, th c v t là 45÷60°C). * Nhi t ñ t i thích c a m i enzyme không ph i là m t h ng s mà ph thu c vào nhi u y u t khác, ñ c bi t là th i gian tác d ng. Th i gian tác d ng càng dài, nhi t ñ t i thích c a enzyme càng th p. Ngoài ra, n ng ñ enzyme, n ng ñ cơ ch t, d ng t n t i c a enzyme cũng nh hư ng ñ n nhi t ñ t i thích c a enzyme. 3,- nh hư ng c a pH V pH M i enzyme ch ho t ñ ng m nh nh t m t vùng pH xác ñ nh g i là pH t i thích (pH optimum). Hình trên là ñư ng bi u di n nh hư ng c a pH ñ n ho t ñ ng c a enzyme. Cũng như nhi t ñ , pH t i thích c a m i enzyme không c ñ nh, có th thay ñ i tùy theo tính ch t và n ng ñ c a cơ ch t. Khi thay ñ i pH → thay ñ i tr ng thái in hóa c a các nhóm ch c trong trung tâm ho t ñ ng và ñ ng th i nó cũng làm thay ñ i tr ng thái ion hóa c a cơ ch t và vì v y, làm thay ñ i ho t ñ ng c a enzyme.
  2. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 50 Vì các nhóm ch c c a trung tâm ho t ñ ng c a enzyme ch có th hoàn thành ch c năng xúc tác khi tr ng thái ion hóa thích h p nh t ñ nh nên b ng cách xác ñ nh h ng s ion hóa c a các nhóm ñó có th nh n bi t ñư c s có m t c a nhóm này ho c nhóm khác trong trung tâm ho t ñ ng c a enzyme. → pH opitimum = 1,8 cơ ch t là casein pepxin Ví d : cơ ch t là hemoglobin → pH opitimum = 2,2 Thông qua nghiên c u s ph thu c c a v n t c ph n ng enzyme và pH môi trư ng, có th xác ñ nh ñư c nhóm ch c nào c a phân t enzyme ñã tham gia quá trình xúc tác. 4,- nh hư ng c a các ch t ho t hoá Ch t ho t hóa là nh ng ch t có tác d ng làm cho enzyme t tr ng thái không ho t ñ ng tr thành ho t ñ ng ho c t tr ng thái ho t ñ ng y u tr thành ho t ñ ng m nh hơn. Ch t ho t hóa có b n ch t r t khác nhau, có th là: • Các ch t h u cơ ph c t p làm nhi m v v n chuy n m t nhóm nào ñó trong quá trình ph n ng, ví d : NAD, NADP (chuy n H2). • Nh ng ch t có kh năng phá v m t s liên k t trong phân t ti n enzyme (zimogen) → lo i b m t s liên k t → phá th b bao vây c a các nhóm ho t ñ ng trong trung tâm ho t ñ ng c a enzyme → tr l i d ng ho t ñ ng. • Các ch t có tác d ng làm ph c h i nh ng nhóm ch c ho t ñ ng c a trung tâm ho t ñ ng c a enzyme. Ví d : Trung tâm ho t ñ ng c a enzyme papain có ch a nhóm −SH: Dư i tác d ng c a nhóm oxy hóa, nhóm −SH s chuy n thành −S−S− . → Enzyme m t kh năng ho t ñ ng. N u thêm vào môi trư ng các ch t ho t hóa có tính kh , nhóm −SH ñư c ph c h i và enzyme s ho t ñ ng tr l i. 5,- nh hư ng c a các ch t kìm hãm Ch t kìm hãm là ch t có kh năng làm y u ho c làm ch m d t hoàn toàn tác d ng c a enzyme. Các ch t kìm hãm có b n ch t hóa h c khác nhau có th là các ion kim lo i, các anion, các h p ch t h u cơ phân t nh ho c là protein.
  3. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 51 Ch t kìm hãm có th ph n ng thu n ngh ch (kìm hãm thu n ngh ch) ho c không thu n ngh ch (kìm hãm không thu n ngh ch) v i enzyme. Thư ng phân bi t 2 lo i kìm hãm thu n ngh ch là kìm hãm thu n ngh ch c nh tranh và thu n ngh ch không c nh tranh. a,- Kìm hãm thu n ngh ch c nh tranh X y ra khi enzyme thi u tính ñ c hi u tuy t ñ i. Trong trư ng h p này, ch t kim lo i có c u t o r t gi ng c u t o c a cơ ch t. Nó k t h p v i phân t enzyme cũng t i trung tâm ho t ñ ng mà enzyme dùng ñ k t h p t i cơ ch t. Ví d : Axit malonic là ch t kìm hãm c nh tranh c a enzyme sucxinat dehydrogenase, là enzyme xúc tác quá trình oxy hóa axit sucxinic thành axit fumaric, nó có c u t o g n gi ng c u t o c a axit sucxinic: COOH COOH COOH CH2 CH2 CH COOH CH2 CH COOH COOH Axit suxinic Axit suxinic Axit fumaric ð i v i trư ng h p trong ph n ng có m t c a các ch t kìm hãm, vi c tính toán v n t c ph n ng enzyme ph c t p hơn nhi u. Ch t kìm hãm và cơ ch t cũng có kh năng k t h p v i trung tâm ho t ñ ng - ta có 2 phương trình: k1 k3 k i+1 ⇔ → ⇔ EI E+ S ES E+P và E+I k2 k i+1 B ng cách tính toán như ph n trư c ngư i ta rút ra: Vmax x [ S ] Vi = –––––––––––––––––––– km (1 + [ I ]/k i ) + [ S ] → Vi t dư i d ng phương trình ñư ng th ng: 1 km 1 [I] 1 ––– = –––– x –––– x ( 1 + ––– ) + –––––––– Vi Vmax [S] ki Vmax [ Ii ] [ Ii ] Như v y khi có ch t kìm hãm c nh tranh, gía tr c a Km tăng lên (1 + –––– ) ki l n, có nghĩa là khi ñó, ái l c gi a enzyme và cơ ch t gi m, k t q a v n t c c a ph n ng enzyme gi m. ðư ng bi u di n v n t c:
  4. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 52 V V Vmax 1 /Vmax Không có ½V kìm hãm [S] k mi [S] km km Vmax = Vi max V0 km kmi [I ]. 1 [S] V1 km b,- Trong trư ng h p kìm hãm không c nh tranh Trong trư ng h p này, ch t kìm hãm có th g n c vào enzyme t do cũng như vào ph c h p enzyme - cơ ch t theo ph n ng sau: k1 E+S ⇔ ES → E+P k2 k i+1 ⇔ E+I EI k i+2 k i+3 ⇔ ES+I IES k i+4 k i+5 ⇔ EI+S IES k i+6 Gi thi t r ng k+3 r t nh so v i k+1 và k+2, ph c " E S " không t o thành s n ph m → b ng cách tính toán, ngư i ta rút ra: Vmax [ S ] Vi = –––––––––––––––––––– (km + [ S ] ) (1 + [ I ]/ ki ) Cũng có th vi t ra dư i d ng ñư ng th ng: 1 km 1 [I] 1 [I] –– = ––– x ––– (1 + ––– ) + –––– (1 + ––– ) Vi Vmax [S ] ki Vmax ki ð th bi u di n trong trư ng h p này có d ng:
  5. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 53 V Có ch t kìm hãm• 2 Vmax Không có kìm hãm Không có 1 1 kìm hãm 2 1 /V m ax km [S] [S] So sánh v n t c khi không có ch t kìm hãm v i v n t c ph n ng khi có ch t kìm hãm, ta có: Kìm hãm c nh tranh Kìm hãm không c nh tranh Vo km / ki Vo [I] ––– = 1 + –––––––– [ I ] ––– = 1 + ––– Vi km + [ S ] Vi ki → S bi n ñ i ho t tính ph thu c vào → Không ph thu c vào n ng ñ cơ ch t n ng ñ cơ ch t và n ng ñ ch t kìm và ph thu c vào n ng ñ ch t kìm hãm hãm 3.2. HÔ H P T BÀO 3.2.1. ð i cương v hô h p t bào Hô h p t bào là m t t p h p nh ng quá trình x y ra trong t ng t bào do enzyme xúc tác, k t qu c a nh ng quá trình y là các phân t gluxit, axit béo và axit amin cu i cùng b phân h y ñ n khí cacbonic và nư c, còn năng lư ng sinh h c gi i phóng ra m t ph n ñư c s d ng cho các ho t ñ ng s ng c a t bào, ph n còn l i ñư c t bào tích lũy l i dư i d ng các liên k t cao năng. T t c các ho t ñ ng s ng: v n ñ ng, c m ng, sinh trư ng, sinh s n vv... ñ u c n ñ n năng lư ng. Năng lư ng c n thi t ñó t bào l y t các liên k t phosphat cao năng trong phân t ATP (các liên k t y có năng lư ng t do th y phân tương ñ i cao). Quá trình hô h p t bào hay quá trình phân gi i các h p ch t h u cơ trong t bào có th tóm t t như sau: - cơ th ñ ng v t và vi sinh v t gluxit, lipit, protein b phân gi i thành các c u t h p ph n dư i tác d ng c a các h enzyme n i và ngo i bào. Ti p ñó các ñơn c u t ñư c th m vào t bào nh các cơ ch ñ c bi t. Các h p ph n c a protein, gluxit, lipit như glucose, axit amin và axit béo dư i tác d ng c a các enzyme ñ c hi u ñ u t o thành m t s n ph m chuy n hóa như nhau ñó là axetilcoenzyme A.
  6. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 54 - Axetilcoenzyme A ñư c ti p t c oxy hóa trong chu trình kín g i là chu trình xitrat (chu trình Krebs hay chu trình axit xitric). Trong chu trình Krebs, axetilcoenzyme A b oxy hóa hoàn toàn, gi i phóng ra CO2 còn các nguyên t hydro gi i phóng ra n m trong các coenzyme kh NAD.H2, NADP.H2 và coenzyme flavin kh . - S n ph m cu i cùng th hai là H2O ñư c hình thành do s oxy hóa các coenzyme kh trên. S oxy hóa này kèm theo s gi i phóng năng lư ng và quá trình này x y ra qua h chuy n v n ñi n t và proton g i là chu i hô h p. Trong giai ño n này x y ra s t ng h p ATP h p ch t ch a liên k t cao năng. Quá trình gi i phóng năng lư ng trong giai ño n này là do s kh hóa hydro trong chu i hô h p. S n ph m cu i cùng là H2O. Sơ ñ 3-1 minh h a chu i các ph n ng trao ñ i ch t, trong quá trình c a các ph n ng ñó ñi n t ñư c chuy n t cơ ch t ñ n oxy và năng lư ng ñư c tích lũy dư i d ng liên k t cao năng trong phân t ATP. Isocitric Oxalosuxinic Cis-aconitic α-Cetoglutaric Citric Suxinic Oxaloacetic FAD.H2 Fumaric + Malic 2H FS H2 O e e e e e CoQ Cytb Cytc Cyta Cyta3 ½ O2 FN TH TH NADPH2 NADH FAD.H2 − 0,32 − 0,06 E’0 (v) 0,00 0,55 0,26 0,29 0,53 0,82 ∆ E’ 0,26 0,06 0,26 0,03 0,24 0,02 0,27 1 0 1 0 3 ATP - K h¶ n¨ng lý thuyÕt: 1 0 1 0 1 ATP - §−îc thùc tÕ: Ghi chú: b, c, a, a3: Là nh ng xitocrôm Hình 3-1: Sơ ñ chu i các ph n ng trao ñ i ch t Glicolis - Chu trình ñư ng phân 3.2.2. Glicolis là quá trình phân gi i ñư ng trong t bào. S ñư ng phân n m trong quá trình d hóa. Các phân t ñư ng, dư i tác d ng c a các enzyme b oxy hóa trong t bào. Quá trình bi n ñ i này có s tham gia c a phân t ATP ñ ng th i cũng có s t ng h p ATP. S phân gi i ñư ng trong t bào có th theo con ñư ng Pentoso- phosphat hay theo sơ ñ Embden-Meyerhof ñ t o thành axit piruvic.
  7. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 55 3.2.2.1. S oxy hóa tr c ti p glucose - Chu trình Pentosophosphat cơ th sinh v t còn t n t i m t ki u chuy n hóa glucose t i CO2 và H2O không theo sơ ñ Embden-Meyerhof và chu trình Krebs. Ngư i ta g i con ñư ng này là ki u phân gi i Hexosomonophosphat, và chu trình qua ñó x y ra s chuy n hóa g i là chu trình Pentosophosphat. Sơ ñ rút g n c a chu trình này có th bi u di n như sau: 1mol glucose-6-phosphat + 12NADP + 7H2O=6CO2 + 12NADP.H2 + H3PO4 Trong quá trình bi n ñ i c a chu trình này không có ph n ng nào t ng h p tr c ti p ra phân t ATP. Các phân t ATP s ñư c t ng h p nh s chuy n hóa ti p t c c a NADP.H2 qua chu i oxyhóa kh . 3.2.2.1. Sơ ñ Embden-Meyerhof - Quá trình chuy n hóa ñư c bi u di n trên sơ ñ 3-2. Ta nh n th y: C m t phân t NADP.H2 chuy n hóa qua chu i oxyhóa kh s t ng h p ñư c 3 phân t ATP. Như v y toàn b chu trình s t ng h p ñư c 36 phân t ATP. Qua quá trình bi n ñ i ta th y: T m t phân t ñư ng glucose s t o ra hai phân t 3- phosphoglyxeraldehyd (phân t th hai có ñư c do s chuy n hóa t dioxyaxetophosphat), t ñó t o thành hai phân t axit piruvic. Trong quá trình bi n ñ i t glucose ñ n axit piruvic hình thành 4 phân t ATP, tuy nhiên hai trong s ñó ñư c s d ng l i ngay trong quá trình ñó. Như v y cu i cùng còn l i hai phân t ATP. Axit piruvic sau ñó s k t h p v i axetilcoenzyme-A t o thành m ch hai carbon ñ ñi vào chu trình Krebs.
  8. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 56 O P CH2 CH2OH O O H H Phospho hexose isomerase Glucokinase OH OH HO HO ATP ADP OH OH H H Glucose-6-phosphat Glucose O O P O O P P O H2 C CH2 H2 C CHOH 2 Phospho-fructo kinase OH OH H H ATP ADP OH H OH H Fructose-(1-6)-diphosphat Fructose-(1-6)-diphosphat NADH2 O P CH2 O HPO 4 CHO 3 NAD Triose- P -isomerase CO OH C O P HC Phosphoglyxerndehyt- dehydrogenase-(SH) CHOH CHOH CH2O P 2 Dioxyaxeton Glixeraldehyt-3- P CH2 O P phosphat Axit-(1-3) diphospho glyxerinic NADH2 Glycero- P -dehydrogenase ADP NAD Phosphoglyxeratkinase O P CH2 ATP CO COOH CHOH CHOH 2 HO CH2 O P 2 Phosphataza phosphoglixeratmutase HPO4 CHOH 2 COOH CHOH HC O P CHOH 2 CHOH 2 Enolase HO 2 ATP COOH CHOH ADP C O P CO CH3 CH3 Axit phosphoenolpiruvic Axit piruvic Hình 3-2: Sơ ñ Embden-Meyerhof
  9. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 57 S lên men 3.2.3. S lên men theo nghĩa r ng là quá trình trao ñ i ch t, qua ñó các ch t h u cơ mà trư c tiên là ñư ng b bi n ñ i dư i tác d ng c a vi sinh v t. V b n ch t thì lên men chính là quá trình oxyhóa kh sinh h c cung c p năng lư ng và các h p ch t trung gian - như hô h p. Trong quá trình ñó, các nguyên t carbon c a cơ ch t b kh ñ n CO2 còn các nguyên t hydro ñư c chuy n cho các h p ch t trung gian và sau ñó ñư c ñưa ñ n ch t ti p nh n cu i cùng. ði m khác nhau cơ b n gi a lên men và hô h p ch ch t ti p nh n hydro cu i cùng. Ch t ti p nh n hydro cu i cùng trong quá trình lên men thư ng là m t h p ch t h u cơ, h p ch t h u cơ này sau khi ti p nh n hydro không th ti p t c chuy n hóa ti p và n u tích t l i trong t bào v i n ng ñ cao s nh hư ng x u ñ n quá trình s ng c a chúng nên và sau ñó khuy ch tán ra ngoài môi trư ng và tích t l i trong môi trư ng. Ch t ti p nh n hydro cu i cùng c a quá trình hô h p là oxy. Như v y s lên men và hô h p ñ u là nh ng quá trình oxy hóa kh sinh h c qua ñó t bào vi sinh v t thu ñư c năng lư ng. S lên men cũng như hô h p quá trình bi n ñ i các h p ch t h u cơ như ñư ng, protein, lipit trong giai ño n d hóa là ñ c bi t quan tr ng. Các chu trình Embden-Meyerhof, chu trình Krebs, chu trình Pentosophosphat ñóng vai trò quan tr ng và là trung tâm c a các quá trình lên men. Ví d lên men rư u: Các phân t ñư ng dư i tác d ng c a h enzyme trong t bào vi sinh v t bi n ñ i theo chu trình Embden-Meyerhof cho ñ n aldehydphosphoglyxerinic, sau ñó quá trình bi n ñ i ti p cho ñ n rư u. Trong quá trình ñó có s t o thành s n ph m ph là glyxerin. Như v y aldehydphosphoglyxerinic trong trư ng h p này không chuy n thành axit piruvic như trong sơ ñ Embden-Meyerhof như chúng ta ñã kh o sát trên ñây. ði u ñó x y ra ñư c là do h enzyme c a chính vi sinh v t ñóng vai trò quy t ñ nh trong quá trình lên men và trong nh ng ñi u ki n xác ñ nh. Quá trình ñó ñư c bi u di n qua mô hình 3-3. Vi sinh v t thư ng hay ñư c s d ng trong quá trình lên men rư u và s n xu t bia là Sacharomyces cereviceae. N u nuôi chúng trong ñi u ki n ñ y ñ oxy thì s tích t rư u trong môi trư ng là h u như không ñáng k . Vì trong ñi u ki n ñó, quá trình hô h p x y ra m nh m , vi sinh v t phát tri n sinh kh i m nh. Khi nuôi chúng trong ñi u ki n y m khí, không ñ oxy thì chúng s kém ho c không phát tri n.
  10. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 58 Dioxyaxeton phosphat NAD+ H2PO4 CH2OH CH2 O P C H2 O P NADH2 CHOH C O CHOH Fructose 1-6 di P H 2O CH2OH CH2OH CH2OH Glucose NAD+ 2 ATP CO2 COOH CHO CH2 O P CH3 2 ADP NADH2 CO CHOH CH2OH C H3 Decarbo- Xylase CH2OH CH3 Axetaldehyd Glyxealdehyd 3P Alcohol etylic Hình 3-3: S chuy n hoá hoá h c trong quá trình lên men rư u
  11. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 59 Chương IV CƠ S PHÂN T C A DI TRUY N H C S phát tri n c a di truy n h c có m t ý nghĩa quan tr ng ñ i v i vi c nh n th c hi n tư ng c a s s ng, ñ i v i ti n b c a nông nghi p và y h c. Di truy n là ngành khoa h c nghiên c u tính di tuy n và bi n d c a cơ th . L ch s di truy n h c b t ñ u t phát minh c a G. Menden, qua thí nghi m v i ñ u Hà lan, dã phát hi n và xây d ng nên nh ng qui lu t di truy n, ñ t cơ s cho lý thuy t gen. Ngày nay di truy n h c ñang chuy n sang th i kỳ phát tri n m i, ñã và ñang bư c vào th i kỳ nghiên c u t ng h p các v n ñ di truy n phân t , di truy n ti n hóa và di truy n ngư i. Trong th k XX di truy n h c phát tri n g n li n v i s ch n gi ng và ñư c xem là cơ s c a vi c ch n gi ng. V i vi c nghiên c u v n ñ v ưu th lai, ñ t bi n th c nghi m, ña b i, ... di truy n h c ñã m ra các tri n v ng m i cho th c ti n ch n l c. B t ñ u t 1953, khi khám phá ra c u trúc c a ADN thì s phát tri n c a di truy n sinh hóa, di truy n ti n hóa, di truy n ngư i và nhi u ngành khác c a di truy n ñư c nâng lên m t m c. Cơ s phân t trong c u trúc gen h u h t m i sinh v t là các phân t ADN, còn m t s các virut l i là các phân t ARN. Sau ñây chúng ta l n lư t nghiên c u c th c u trúc và ch c năng c a ADN và ARN. 4.1. NUCLEOTIT VÀ AXIT NUCLEIC Axit nucleic là nh ng h p ch t cao phân t , chúng tham gia vào các quá trình cơ b n c a s s ng như sinh t ng h p protein, sinh trư ng, sinh s n và di truy n, ... Axit nucleic ñư c nhà bác h c ð c F. Miescher tìm ra năm 1868 t h ch t bào. ð u tiên chúng ñư c g i là Nuclein (nucleus - h ch), ñ n 1889 m i ñư c g i chính th c là axit nucleic. Trư c khi ñi sâu vào ch c năng sinh h c c a axit nucleic, chúng ta hãy nghiên c u thành ph n và c u trúc c a chúng. ði u này r t quan tr ng- vì các ch c năng sinh h c c a chúng trư c h t b t ngu n t thành ph n hóa h c và c u trúc ñ c bi t c a chúng. Thành ph n hóa h c c a axit nucleic 4.1.1. Axit nucleic có ch a C, O, H, N, P. ði m ñ c trưng c a nó là hàm lư ng phospho (8÷10%) và hàm lư ng nitơ (15÷16%) r t n ñ nh. Khi h y phân hoàn toàn axit nucleic thì ñư c: • Các bazơ h u cơ Purin (Adenin và Guanin) và Pirimidin (Cytozin, Uracil, Thymin), • ðư ng Ribose và Desoxyribose (pentose),
  12. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 60 • Axit Phosphoric, • T l gi a bazơ nitơ : pentose : axit phosphoric là 1:1:1. Chúng ta l n lư t kh o sát c u t o c a các thành ph n trên: 4.1.1.1. Công th c c u t o c a các bazơ nitơ - Bazơ pirimidin: là d n xu t c a pirimidin. Trong thành ph n c a axit nucleic ch a ch y u là 3 bazơ pirimidin là: Cytozin, Uracil, Thymin - ngoài ra còn có 5-metilcytozin và 5-hydroxymetylcytozin v i hàm lư ng nh và không ph i bao gi cũng có, vì th chúng là nh ng bazơ th y u. - Bazơ purin: là d n xu t c a purin. Trong thành ph n c a axit nucleic ch a ch y u là 2 bazơ purin là: Adenin và Guanin - ngoài ra, ngư i ta còn tìm th y các bazơ purin th y u là các d n xu t c a adenin và guanin như: 1-metyladenin, 1- metylguanin, 7- metylguanin, ... 4.1.1.2. Công th c c u t o c a ñư ng ribose và desoxyribose Trong thành ph n c a axit nucleic có ch a hai ñư ng pentose là D- ribose và D-desoxyribose chúng ñ u dư i d ng β-D-furanose. D a vào ñ c ñi m c a c u t ñư ng, ngư i ta phân bi t ra hai lo i axit nucleic là: • Axit Desoxyribo Nucleic (ADN) - có ch a ñư ng desoxyribose • Axit Ribo Nucleic (ARN) - có ch a ñư ng ribose Khi nghiên c u s n ph m th y phân c a axit nucleic ñã d n ñ n m t k t lu n r t quan tr ng là: • Thành ph n c a axit nucleic tách ra t các ngu n khác nhau là khác nhau. • Thành ph n các bazơ pirimidin trong ADN và ARN khác nhau, ADN ch a Cytozin và Thymin, không bao gi có Uracil; ngư c l i, ARN ch a Cytozin và Uracil không khi nào có Thymin. ð i v i các bazơ th y u thì trong ARN nhi u hơn trong ADN. Nucleotit 4.1.2. Trong axit nucleic, các h p ph n c a chúng liên k t v i nhau theo m t qui lu t nh t ñ nh. ðơn v cơ b n ñ xây d ng nên phân t axit nucleic g i là nucleotit. M i nucleotit là m t h p ch t ñư c c u thành t ba thành ph n: 1 bazơ nitơ, m t ñư ng ribose ho c desoxyribose và axit phosphoric liên h p v i nhau. Khi g c axit phosphoric tách kh i nucleotit, s t o ra m t h p ch t ñơn gi n hơn g i là nucleozit. Liên k t gi a ñư ng và bazơ nitơ là liên k t
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0