Giáo trình Sửa chữa máy tiện (Ngành: Nguội sửa chữa máy công cụ – Trình độ Trung cấp) - Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:43

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Sửa chữa máy tiện (Ngành: Nguội sửa chữa máy công cụ – Trình độ Trung cấp) gồm có những nội dung cơ bản sau: Bài 1: Sửa chữa hộp tốc độ trục chính; Bài 2: Sửa chữa hộp bước tiến; Bài 3: Sửa chữa hộp chạy dao; Bài 4: Sửa chữa hệ bàn dao; Bài 5: Sửa chữa ụ động; Bài 6: Xử lý pan trên máy tiện. Mời các bạn cùng tham khảo để biết thêm những nội dung chi tiết!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Sửa chữa máy tiện (Ngành: Nguội sửa chữa máy công cụ – Trình độ Trung cấp) - Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc

TÒA GIÁM MỤC XUÂN LỘC TRƯỜNG CAO ĐẲNG HÒA BÌNH XUÂN LỘC GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN: SỬA CHỮA MÁY TIỆN NGÀNH: NGUỘI SỬA CHỮA MÁY CÔNG CỤ TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP (Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-CĐHBXL ngày ..… tháng ....... năm…….. của Hiệu Trưởng Trường Cao đẳng Hoà Bình Xuân Lộc) Đồng Nai, năm 2021 (Lưu hành nội bộ)
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 1
LỜI GIỚI THIỆU Môn sửa chữa máy tiện là một phần quan trọng trong ngành công nghiệp cơ khí, tập trung vào việc bảo trì, sửa chữa, và bảo dưỡng máy tiện, Để đảm bảo máy tiện hoạt động hiệu quả và bền bỉ, việc hiểu và thực hiện sửa chữa máy tiện là rất cần thiết., môn học"Sửa chữa máy tiện” đã được đưa vào chương trình đào tạo dành cho người học trình độ Trung cấp thuộc chuyên ngành Nguội sửa chữa máy công cụ tại Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc. Giáo trình Sửa chữa máy tiện dành riêng cho người học trình độ trung cấp. Nội dung của giáo trình bao gồm các chương sau: Bài 1: Sửa chữa hộp tốc độ trục chính Bài 2: Sửa chữa hộp bước tiến Bài 3: Sửa chữa hộp chạy dao Bài 4: Sửa chữa hệ bàn dao Bài 5: Sửa chữa ụ động Bài 6: Xử lý pan trên máy tiện Trong quá trình biên soạn, chúng tôi đã tham khảo và trích dẫn từ nhiều tài liệu được liệt kê tại mục Danh mục tài liệu tham khảo. Chúng tôi chân thành cảm ơn các tác giả của các tài liệu mà chúng tôi đã tham khảo. Bên cạnh đó, giáo trình cũng không thể tránh khỏi những sai sót nhất định. Nhóm tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp, phản hồi từ quý đồng nghiệp, các bạn người học và bạn đọc. Trân trọng cảm ơn./. Đồng Nai, ngày tháng năm 2021 Tham gia biên soạn 1. Chủ biên Ths. Đinh Bá Hà Phương 2. K.s. Mai Đức Thọ 3. Ths. Nguyễn Thị Bích Nga 4. Ks. Trần Công Thìn 5. Ks. Trần Trung Bắc 2
MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU .......................................................................................................... 2 MỤC LỤC....................................................................................................................... 3 GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN ............................................................................................... 4 BÀI 1: SỬA CHỮA HỘP TỐC ĐỘ TRỤC CHÍNH MÁY TIỆN ........................... 12 BÀI 2: SỬA CHỮA HỘP BƯỚC TIẾN MÁY TIỆN ................................................... 17 BÀI 3: SỬA CHỮA HỘP CHẠY DAO ........................................................................ 22 BÀI 4: SỬA CHỮA HỆ BÀN DAO ............................................................................. 27 BÀI 5: SỬA CHỮA Ụ ĐỘNG ...................................................................................... 32 BÀI 6: SỬ LÝ PAN MÁY TIỆN .................................................................................. 37 3
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN 1. Tên mô đun: SỬA CHỮA MÁY TIỆN 2. Mã mô đun: MĐ 22 3. Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun: 3.1. Vị trí: - Giáo trình dành cho người học trình độ Trung cấp tại trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc. - Trước khi học mô đun này người học nghề học xong các mô đun kỹ thuật cơ sở, một số mô đun chuyên môn nghề MĐ 12, MĐ13, MĐ14, MĐ15, MĐ16, MĐ 17, MĐ 18. 3.2. Tính chất: Là Mô đun chuyên môn nghề 3.3. Ý nghĩa và vai trò của môn học: Mô đun này dành cho đối tượng là người học thuộc chuyên ngành sửa chữa máy công cụ. Mô đun này đã được đưa vào giảng dạy tại trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc từ năm 2021 đến nay. Nội dung chủ yếu của môn học này nhằm cung cấp các kiến thức thuộc lĩnh vực cơ khí 4. Mục tiêu của môn học: 4.1. Về kiến thức: A1. Đọc được sơ đồ động và bản vẽ lắp các bộ phận của máy Tiện A2. Chuẩn đoán chính xác và xử lý được các sai hỏng của máy Tiện; 4.2. Về kỹ năng: B1. Lập được quy trình sửa chữa và chế tạo, thay thế được các chi tiết bị hỏng trong các bộ phận máy Tiện. B2. Sửa chữa được các hư hỏng của máy Tiện đúng quy trình, đảm bảo thời gian và đạt yêu cầu kỹ thuật. 4.3 Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: C1. Cẩn thận, kiên trì, nghiêm túc. C2.Bảo quản tốt dụng cụ, thiết bị thực tập. C3.Sắp xếp nơi làm việc gọn gàng ngăn nắp, đảm bảo an toàn lao động. 5. Nội dung của môn học 5.1. Chương trình khung Tên môn học/mô đun Thời gian học tập (giờ) 4
Trong đó Thực hành/ Mã Số Tổng Thực MH/ tín số Lý tập/Thí Kiểm MĐ chỉ thuyết nghiệm/Bài tra tập/Thảo luận I Các môn học chung 13 255 106 134 15 MH 01 Chính trị 2 30 15 13 2 MH 02 Pháp luật 1 15 9 5 1 MH 03 Giáo dục thể chất 1 30 4 24 2 MH 04 Giáo dục quốc phòng – An ninh 2 45 21 21 3 MH 05 Tin học 2 45 15 29 1 MH 06 Tiếng Anh 5 90 42 42 6 II Các môn học, mô đun chuyên môn 54 1460 284 1088 88 II.1 Môn học, mô đun cơ sở 8 150 78 62 10 MĐ 07 Vẽ kỹ thuật 1 30 10 18 2 MĐ 08 Dung sai- kỹ thuật đo 2 30 18 10 2 MĐ 09 Vật liệu cơ khí 2 30 22 6 2 MĐ 10 Cơ kỹ thuật 2 30 20 8 2 MĐ 11 AutoCad 2D 1 30 8 20 2 II.2 Môn học, mô đun chuyên môn 38 950 206 711 33 MH 12 An toàn lao động 2 30 28 2 MĐ 13 Sử dụng dụng cụ đo, kiểm tra 1 30 8 21 1 MĐ 14 Tiện cơ bản 1 30 29 1 MĐ 15 Phay cơ bản 1 30 29 1 5
MĐ 16 Gia công nguội cơ bản 9 240 30 203 7 MĐ 17 Hàn cơ bản 2 60 10 48 2 MĐ 18 Tháo, lắp cơ cấu truyền động quay 2 45 15 28 2 MĐ 19 Thủy lực - Khí nén 5 120 30 86 4 MĐ 20 Sửa chữa chi tiết, cơ cấu máy 2 45 15 28 2 MĐ 21 Sửa chữa máy khoan 4 90 20 67 3 MĐ 22 Sửa chữa máy tiện 5 120 25 91 4 MĐ 23 Sửa chữa máy phay 3 70 25 42 3 MĐ 24 Bảo dưỡng sửa chữa máy công cụ 1 40 39 1 II.3 Môn học, mô đun tự chọn 8 360 0 315 45 MĐ 25 Thực tập tốt nghiệp 8 360 315 45 Tổng cộng 67 1715 390 1222 103 5.2. Chương trình chi tiết môn học Thời gian Số Tên các bài trong mô đun TT Lý Thực hành, thí nghiệm, Tổng số Kiểm tra thuyết thảo luận, bài tập 1 Bài 1: Sửa chữa hộp tốc độ 25 6 19 trục chính 1.Phương pháp sửa chữa hộp tốc độ trục chính 2.Thực hành sửa chữa hộp tốc độ trục chính 3. Công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp trong quá trình sửa chữa 6
2 Bài 2: Sửa chữa hộp bước 16 3 13 tiến 1.Phương pháp sửa chữa hộp bước tiến máy Tiện 2.Thực hành sửa chữa hộp bước tiến máy Tiện 3. Công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp trong quá trình sửa chữa 3 Bài 3: Sửa chữa hộp chạy 16 3 13 dao 1.Phương pháp sửa chữa hộp chạy dao 2.Thực hành sửa chữa hộp chạy dao 3. Công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp trong quá trình sửa chữa 4 Bài 4: Sửa chữa hệ bàn 13 2 11 dao 1.Phương pháp sửa chữa hệ bàn dao 2.Thực hành sửa chữa hệ bàn dao 3. Công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp trong quá trình sửa chữa 5 Bài 5: Sửa chữa ụ động 13 2 11 1.Phương pháp sửa chữa ụ động 7
2.Thực hành sửa chữa ụ động 3. Công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp trong quá trình sửa chữa 6 Bài 6: Xử lý pan trên máy 33 9 24 Tiện 1.Các hiện tượng gây ra sai hỏng khi máy Tiện làm việc 2.Phương pháp phân tích tìm nguyên nhân của các hiện tượng hư hỏng dạng pan khi máy Tiện làm việc 3.Thực hành xử lý pan máy Tiện. 4.Công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp khi xử lý các pan trên máy Tiện 7 Kiểm Tra kết thúc mô đun 4 4 Cộng 120 25 91 4 6. Điều kiện thực hiện môn học: 6.1. Phòng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ứng phòng học chuẩn 6.2. Trang thiết bị dạy học: Projetor, máy vi tính, bảng, phấn 6.3. Học liệu, dụng cụ, mô hình, phương tiện: Giáo trình, mô hình học tập,… 6.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thực tế về công tác xây dựng phương án khắc phục và phòng ngừa rủi ro tại doanh nghiệp. 7. Nội dung và phương pháp đánh giá: 8
7.1. Nội dung: - Kiến thức: Được đánh giá bằng các bài kiểm tra viết, và trắc nghiệm khách quan đạt các yêu cầu gồm các nội dung : +Phân tích dạng hư hỏng hư hỏng của hộp tốc độ, ,hộp bước tiến, hộpchạy dao, hệ bàn dao, ụ động ; +Phương pháp sửa chữa các bộ phận trên; +Phương pháp chuẩn đoán và xử lý pan máy Tiện - Kỹ năng: Được đánh giá bằng các bài thực hành đạt yêu cầu gồm các kỹ năng + Sử dụng dụng cụ tháo lắp, đo kiểm tra đúng thao tác; + Sửa chữa, điều chỉnh, thay thế được các chi tiết mòn, hỏng đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian + Tổ chức nơi làm việc ngăn nắp, an toàn lao động và vệ sinh công nghiệp Các kiến thức và kỹ năng trên sẽ được đánh giá qua các bài kiểm tra định kỳ dạng tích hợp và bài kiểm tra kết thúc mô đun. 7.2. Phương pháp: Người học được đánh giá tích lũy môn học như sau: 7.2.1. Cách đánh giá - Áp dụng quy chế đào tạo Trung cấp hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số 09/2017/TT-LĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. - Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc như sau: Điểm đánh giá Trọng số + Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1) 40% + Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2) + Điểm thi kết thúc môn học 60% 7.2.2. Phương pháp đánh giá 9
Phương pháp Phương pháp Hình thức Chuẩn đầu ra Số Thời điểm đánh giá tổ chức kiểm tra đánh giá cột kiểm tra Tự luận/ Viết/ A1, A2, Thường xuyên Trắc nghiệm/ 1 Sau 8 giờ. Thuyết trình B1, Báo cáo Định kỳ Thực hành Thực hành B2, C3 2 Sau 25 giờ A1, A2 Kết thúc môn Sau 116 Thực hành Thực hành B1, B2 1 học giờ C1, C2, C3, 7.2.3. Cách tính điểm - Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân. - Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn học nhân với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến một chữ số thập phân, sau đó được quy đổi sang điểm chữ và điểm số theo thang điểm 4 theo quy định của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo theo niên chế. 8. Hướng dẫn thực hiện mô đun 8.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng Trung cấp nguội sửa chữa máy công cụ. 8.2. Phương pháp giảng dạy, học tập mô đun 8.2.1. Đối với người dạy * Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gồm: thuyết trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập tình huống, câu hỏi thảo luận…. * Bài tập: Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập theo nội dung đề ra. * Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra. * Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân công các thành viên trong nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm. 8.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau: 10
- Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài liệu...) - Tham dự tối thiểu 70% các buổi giảng lý thuyết. Nếu người học vắng >30% số tiết lý thuyết phải học lại môn học mới được tham dự kì thi lần sau. - Tự học và thảo luận nhóm: là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 8-10 người học sẽ được cung cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân công để phát triển và hoàn thiện tốt nhất toàn bộ chủ đề thảo luận của nhóm. - Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kết thúc môn học. - Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học. 9. Tài liệu tham khảo: 1.Giáo trình sửa chữa máy tiện và thiết bị chế tạo – TS Đào Văn Thanh - Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội-2017 2.Hướng dẫn sửa chữa máy tiện và kỹ thuật bảo trì: Nguyên lý và thực hành – TS Lê Thị Minh Hồng- NXBKHKT 2018 3. Kỹ thuật sửa chữa máy tiện: Nguyên lý và thực hành - TS Nguyễn Quang Hưng– NXB ĐHBK - 2020 11
BÀI 1: SỬA CHỮA HỘP TỐC ĐỘ TRỤC CHÍNH MÁY TIỆN ❖ GIỚI THIỆU BÀI 1 Sửa chữa hộp tốc độ trục chính máy tiện tập trung vào việc bảo trì và khắc phục sự cố cho hộp tốc độ, một phần thiết yếu của máy tiện. Hộp tốc độ trục chính điều khiển tốc độ quay của trục chính máy tiện, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình gia công và chất lượng sản phẩm. Việc hiểu và thực hiện sửa chữa hộp tốc độ một cách chính xác giúp duy trì hiệu suất máy móc, giảm thiểu thời gian chết và đảm bảo an toàn trong quá trình làm việc. ❖ MỤC TIÊU BÀI 1 Sau khi học xong chương này, người học có khả năng: ➢ Về kiến thức: - Đọc được bản vẽ lắp hộp tốc độ máy tiện - Xác định và sửa chữa được các hư hỏng của hộp tốc độ đúng quy trình và đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. ➢ Về kỹ năng: - Kiểm tra, thay thế và thay thế các chi tiết bị hỏng trong hộp; - Kiểm tra được chất lượng làm việc của hộp sau khi sửa chữa; - Đảm bảo an toàn lao động ,đúng thời gian và vệ sinh công nghiệp. ➢ Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: Rèn luyện tính cẩn thận, tỉ mỉ, chính xác khi thực hiện bản vẽ kỹ thuật. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 1 - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập bài mở đầu (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (bài mở đầu) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống bài mở đầu theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định. ❖ ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CHƯƠNG 1 - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Xưởng cơ khí - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có 12
❖ KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 1 - Nội dung: ✓ Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức ✓ Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng. ✓ Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp: ✓ Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng) ✓ Kiểm tra định kỳ: không có ❖ NỘI DUNG BÀI 1 1. Phương Pháp Sửa Chữa Hộp Tốc Độ Trục Chính 1.1. Hiểu Biết Cơ Bản về Hộp Tốc Độ Cấu Tạo và Nguyên Lý Hoạt Động: Cấu Tạo: Hộp tốc độ trục chính máy tiện bao gồm các bánh răng, trục, ly hợp, bộ điều chỉnh tốc độ, và cơ cấu truyền động. Nguyên Lý Hoạt Động: Hộp tốc độ điều chỉnh tốc độ quay của trục chính thông qua việc thay đổi tỷ số truyền động giữa các bánh răng và các bộ phận cơ cấu điều chỉnh. 1.2. Các Dấu Hiệu và Nguyên Nhân Sự Cố Tiếng Ồn Bất Thường: Nguyên Nhân: Bánh răng bị mòn, thiếu dầu bôi trơn, hoặc bộ phận truyền động bị hỏng. Tốc Độ Quay Không Ổn Định: Nguyên Nhân: Trục bị lỏng, bánh răng không ăn khớp, hoặc hệ thống điều khiển bị lỗi. Khả Năng Truyền Động Yếu: Nguyên Nhân: Ly hợp bị mòn hoặc hỏng hóc trong cơ cấu truyền động. 1.3. Quy Trình Sửa Chữa Bước 1: Chuẩn Bị 13
Ngắt nguồn điện của máy tiện và chuẩn bị công cụ sửa chữa cần thiết như cờ lê, tuốc nơ vít, đồng hồ đo điện, và các linh kiện thay thế. Bước 2: Kiểm Tra và Xác Định Sự Cố Kiểm tra các bộ phận cơ khí và điện tử của hộp tốc độ, sử dụng đồng hồ đo điện và các công cụ kiểm tra khác để xác định nguyên nhân sự cố. Bước 3: Sửa Chữa Hoặc Thay Thế Linh Kiện Sửa Chữa: Đối với các bộ phận có thể sửa chữa, thực hiện sửa chữa như thay đổi độ căng của dây đai, bôi trơn bánh răng, hoặc điều chỉnh cơ cấu truyền động. Thay Thế: Thay thế các linh kiện bị hỏng nặng như bánh răng, trục hoặc ly hợp. Bước 4: Lắp Ráp và Điều Chỉnh Lắp ráp lại hộp tốc độ và thực hiện các điều chỉnh cần thiết để đảm bảo hoạt động chính xác. Kiểm tra các thông số hoạt động và tốc độ quay của trục chính. 1.4. Kiểm Tra Sau Sửa Chữa Kiểm Tra Hoạt Động: Bật máy tiện và kiểm tra tất cả các chức năng của hộp tốc độ để đảm bảo hoạt động ổn định. Đánh Giá Kết Quả: Đánh giá kết quả sửa chữa, đảm bảo không có tiếng ồn bất thường và tốc độ quay của trục chính đạt yêu cầu. 2. Thực Hành Sửa Chữa Hộp Tốc Độ Trục Chính 2.1. Chuẩn Bị Địa Điểm Thực Hành Dọn Dẹp Khu Vực: Đảm bảo khu vực thực hành sạch sẽ và gọn gàng, chuẩn bị đầy đủ công cụ và thiết bị cần thiết. Thiết Lập Máy Móc: Đặt máy tiện vào trạng thái không hoạt động và ngắt kết nối với nguồn điện. 2.2. Quy Trình Thực Hành Tháo Rời Hộp Tốc Độ: Tháo các ốc vít và bộ phận liên quan để tiếp cận hộp tốc độ. Ghi lại cách lắp đặt và sắp xếp các bộ phận để dễ dàng lắp ráp lại sau này. Kiểm Tra Các Bộ Phận: 14
Sử dụng công cụ đo điện và thiết bị kiểm tra để kiểm tra các bộ phận cơ khí và điện tử của hộp tốc độ. Xác định các hư hỏng và sự cố. Sửa Chữa và Thay Thế: Thực hiện sửa chữa các bộ phận có thể sửa chữa hoặc thay thế các linh kiện bị hỏng theo quy trình đã học. Lắp Ráp và Điều Chỉnh: Lắp ráp lại hộp tốc độ và thực hiện các điều chỉnh cần thiết để đảm bảo máy hoạt động chính xác. Kiểm Tra Sau Sửa Chữa: Kiểm tra tất cả các chức năng của máy tiện và đảm bảo hộp tốc độ hoạt động ổn định. 3. Công Tác An Toàn và Vệ Sinh Công Nghiệp Khi Sửa Chữa 3.1. Công Tác An Toàn Ngắt Nguồn Điện: Luôn ngắt kết nối máy tiện với nguồn điện trước khi thực hiện sửa chữa hoặc bảo trì để tránh nguy cơ điện giật. Sử Dụng Thiết Bị Bảo Hộ: Đeo găng tay, kính bảo hộ và bảo vệ tai nếu cần thiết để bảo vệ bản thân khỏi bụi bẩn, mảnh vụn hoặc tiếng ồn. Kiểm Tra Công Cụ và Thiết Bị: Đảm bảo tất cả công cụ và thiết bị sử dụng trong quá trình sửa chữa đều ở tình trạng tốt và an toàn. 3.2. Vệ Sinh Công Nghiệp Dọn Dẹp Khu Vực Làm Việc: Sau khi hoàn tất sửa chữa, dọn dẹp công cụ, linh kiện thừa và bụi bẩn để giữ khu vực làm việc sạch sẽ và gọn gàng. Xử Lý Chất Thải: Vứt bỏ các linh kiện hỏng và chất thải theo quy định bảo vệ môi trường và an toàn lao động. Đảm Bảo An Toàn Lao Động: 15
Đảm bảo tất cả nhân viên thực hiện sửa chữa đều được đào tạo về quy trình sửa chữa và các biện pháp an toàn cần thiết. ❖ TÓM TẮT BÀI 1 Trong chương này, một số nội dung chính được giới thiệu: 1. Phương pháp sửa chữa hộp tốc độ trục chính 2. Thực hành sửa chữa hộp tốc độ trục chính. 3. Công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp trong quá trình sửa chữa ❖ CÂU HỎI VÀ TÌNH HUỐNG THẢO LUẬN BÀI MỞ ĐẦU Câu hỏi 1: Các dấu hiệu hư hỏng nào thường gặp ở hộp tốc độ trục chính máy tiện và cách nhận diện chúng? Câu hỏi 2: Quy trình sửa chữa hộp tốc độ trục chính máy tiện bao gồm những bước gì và cách thực hiện chúng? Câu hỏi 3: Những biện pháp an toàn nào cần tuân thủ trong quá trình sửa chữa hộp tốc độ trục chính máy tiện? 16
BÀI 2: SỬA CHỮA HỘP BƯỚC TIẾN MÁY TIỆN ❖ GIỚI THIỆU BÀI 2 Sửa chữa hộp bước tiến máy tiện là một phần quan trọng trong lĩnh vực bảo trì và sửa chữa máy móc cơ khí, đặc biệt là máy tiện. Hộp bước tiến, còn gọi là hộp truyền động bước tiến, là bộ phận quyết định tốc độ và độ chính xác của việc di chuyển của bàn máy trong các hướng khác nhau. Việc sửa chữa hộp bước tiến đảm bảo rằng máy tiện có thể thực hiện các gia công với độ chính xác cao và hoạt động ổn định, từ đó cải thiện hiệu suất và chất lượng sản phẩm. ❖ MỤC TIÊU BÀI 2 Sau khi học xong chương này, người học có khả năng: ➢ Về kiến thức: - Đọc được bản vẽ hộp bước tiến máy tiện. - Xác định và sửa chữa được các hư hỏng của hộp bước tiến đúng quy trình và đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. ➢ Về kỹ năng: - Kiểm tra, thay thế và thay thế các chi tiết bị hỏng trong hộp; - Kiểm tra được chất lượng làm việc của hộp sau khi sửa chữa; - Đảm bảo an toàn lao động ,đúng thời gian và vệ sinh công nghiệp. ➢ Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: Rèn luyện tính cẩn thận, tỉ mỉ, chính xác khi thực hiện bản vẽ kỹ thuật. ❖ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 2 - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập chương 1 (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (bài 1) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống bài 1 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.. ❖ ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 2 - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Xưởng cơ khí - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. 17
- Các điều kiện khác: Không có ❖ KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 2 - Nội dung: ✓ Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức ✓ Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng. ✓ Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp: ✓ Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng/ thuyết trình) ✓ Kiểm tra định kỳ lý thuyết: không có ❖ NỘI DUNG BÀI 2 1. Phương Pháp Sửa Chữa Hộp Bước Tiến Máy Tiện 1.1. Cấu Tạo và Nguyên Lý Hoạt Động của Hộp Bước Tiến Cấu Tạo: Bánh Răng: Chịu trách nhiệm truyền động và điều chỉnh tỷ số truyền. Trục Dẫn Động: Truyền chuyển động từ động cơ đến các bộ phận cơ khí. Cơ Cấu Điều Chỉnh Tốc Độ: Điều chỉnh tốc độ di chuyển của bàn máy. Nguyên Lý Hoạt Động: Truyền Động: Hộp bước tiến sử dụng các bánh răng để thay đổi tỷ số truyền động, điều chỉnh tốc độ di chuyển của bàn máy. Điều Chỉnh Tốc Độ: Các cơ cấu điều chỉnh giúp thay đổi tốc độ di chuyển theo các bước tiến cần thiết cho quá trình gia công. 1.2. Các Hiện Tượng Hư Hỏng Thường Gặp và Nguyên Nhân Di Chuyển Không Chính Xác: Nguyên Nhân: Bánh răng mòn, trục dẫn động lỏng, hoặc cơ cấu điều chỉnh không hoạt động đúng cách. 18
Tiếng Ồn Bất Thường: Nguyên Nhân: Thiếu dầu bôi trơn, bánh răng bị mòn hoặc các bộ phận cơ khí bị hỏng. Tốc Độ Di Chuyển Không Ổn Định: Nguyên Nhân: Hệ thống điều chỉnh tốc độ bị lỗi hoặc cơ cấu truyền động không ổn định. 1.3. Quy Trình Sửa Chữa Bước 1: Chuẩn Bị Ngắt nguồn điện của máy tiện. Chuẩn bị công cụ sửa chữa (cờ lê, tuốc nơ vít, đồng hồ đo) và linh kiện thay thế. Bước 2: Kiểm Tra và Xác Định Sự Cố Tháo Rời Hộp Bước Tiến: Tháo các ốc vít và bộ phận liên quan để tiếp cận các bộ phận bên trong. Kiểm Tra Các Bộ Phận: Sử dụng công cụ đo lường để kiểm tra tình trạng các bánh răng, trục và cơ cấu điều chỉnh. Bước 3: Sửa Chữa hoặc Thay Thế Linh Kiện Sửa Chữa: Điều chỉnh độ căng của dây đai, bôi trơn bánh răng và cơ cấu điều chỉnh. Thay Thế: Thay thế các linh kiện bị hỏng nặng như bánh răng, trục dẫn động hoặc cơ cấu điều chỉnh. Bước 4: Lắp Ráp và Điều Chỉnh Lắp ráp lại hộp bước tiến, thực hiện các điều chỉnh cần thiết và kiểm tra hoạt động để đảm bảo chính xác. Bước 5: Kiểm Tra Sau Sửa Chữa Bật máy tiện và kiểm tra tất cả các chức năng của hộp bước tiến để đảm bảo hoạt động ổn định. 2. Thực Hành Sửa Chữa Hộp Bước Tiến Máy Tiện 2.1. Chuẩn Bị Địa Điểm Thực Hành Dọn Dẹp Khu Vực: Đảm bảo khu vực thực hành sạch sẽ và gọn gàng, chuẩn bị đầy đủ công cụ và thiết bị cần thiết. Thiết Lập Máy Móc: Đặt máy tiện vào trạng thái không hoạt động và ngắt kết nối với nguồn điện. 2.2. Quy Trình Thực Hành 19