Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh (tái bản có sửa chữa, bổ sung): Phần 1

Chia sẻ: Minh Vũ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:129

Thêm vào BST

Báo xấu

1.985
lượt xem 436
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 cuốn giáo trình "Tư tưởng Hồ Chí Minh" giới thiệu tới người đọc các kiến thức về đối tượng, phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa học tập môn tư tưởng Hồ Chí Minh; quá trình hình thành và phát triển của tư tưởng Hồ Chí Minh, tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc; tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội Việt Nam... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh (tái bản có sửa chữa, bổ sung): Phần 1

MGT.0000001542 IÁO DỤC VÁ ĐAO TẠO G I Á O T R Ì N H Ị ư T Ư Ở N G H ổ C H Í M I N H D À N H CHO SINH V I Ê N Đ Ạ I HỌC, CAO ĐẮNG K H Ố I KHÔNG CHUYÊN N G À N H MÁC - LÊNÍN, T Ư T Ư Ở N G H ồ CHÍ M I N H (Tái bản có sửa chữa, bổ sung) ; & QTKD 4 N H À X U Ấ T B Ả N C H Í N H TRỊ Q u ố c G I A
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
G I Á O T R Ì N H T U T Ư Ở N G H Ồ C H Í M I N H Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
B ộ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO G I Á O T R I N H Tư TƯỚNG HỒ CHÍ MINH DÀNH CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC, CAO ĐẢNG KHỐI KHÔNG CHUYÊN N G À N H M Á C - LÊNIN, T U T Ư Ở N G H Ồ CHÍ M I N H (Tái bản c ó sủa c h ú a , bổ sung) N H À X U Ấ T B Ả N C H Í N H TRỊ Q U Ố C G I A - s ụ T H Ậ T Hà Nội - 2011 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
B A N CHỈ Đ Ạ O B I Ề N S O Ạ N C H Ư Ơ N G T R Ì N H , G I Á O TRÌNH C Á C MÔN LÝ L U Ậ N CHÍNH TRỊ - PGS. TS. NGUYỄN VIẾT THÔNG - Tổng Chủ biên - G S . T S K H . BÀNH T I Ế N L O N G - PGS. T S . T R Ầ N T H Ị HÀ - TS. PHAN MẠNH TIẾN - TS. NGUYỄN TIẾN HOÀNG - T h S . V Ũ T H A N H BÌNH - Tổng Thư kỷ B A N BIÊN S O Á N GIẢO TRÌNH T ư T Ư Ở N G H ổ C H Í MINH PGS. TS. P H Ạ M N G Ọ C A N H (Chù biên) TẬP THỂ TÁC GIẢ - PGS.TS. P H Ạ M N G Ọ C A N H - GS.TS. M Ạ C H Q U A N G T H Ắ N G - GS.TS. N G U Y Ễ N N G Ọ C c ơ - PGS.TS. V Ũ Q U A N G H I Ể N - T S . LÊ VĂN THỊNH Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
CHÚ DÂN CỦA NHÀ XUẤT BẢN D ư ớ i sự chỉ đạo của Trung ương, t ừ n ă m 2004, Bộ Giáo dục và Đ à o tạo p h ố i hợp v ố i N h à xuất bản C h í n h trị quốc gia - Sự thật xuất b ả n b ộ giáo trình d ù n g trong các trường đ ạ i học và cao đ ă n g trong cả nước g ồ m 5 bộ m ô n : T r i ố học Mác - Lênin, K i n h t ế chính trị Mác - Lênin, Chủ Ighĩa xã h ộ i khoa học, Lịch sử Đảng Cộng sản V i ệ t Nam, T ư tưởng H ồ Chí Minh. Bộ giáo trình đ ã g ó p phần quan trọng đ ố i v ớ i n h i ệ m v ụ giáo dục lý luận chính trị cho học sinh, sinh viên - đ ộ i n g ũ tí thức trẻ của nước nhà, đ à o tạo nguồn n h â n lực, tiễn h à n h thắng l ợ i sự nghiệp đ ổ i m á i đ ấ t nước. Trước thực t i ễ n m ố i của sự n g h i ệ p giáo dục v à đ à o tạo, q u á n t r i ệ t đ ư ờ n g l ố i v ề đ ổ i m ớ i c ô n g tác t ư tưởng, lý l u ậ n của Đ ả n g v à chủ t r ư ơ n g cải cách c ô n g tác giảng dạy, học tập bậc đ ạ i học v à cao đ ẳ n g n ó i chung, n g à y 18-9-2008, Bộ t r ư ở n g Bộ G i á o dục v à Đ à o tạo đ ã ban h à n h c h ư ơ n g t r ì n h m ớ i v à t ổ chức b i ê n soạn, p h ố i h ợ p v ớ i N h à x u ấ t b ả n C h í n h trị quốc gia - Sự t h ậ t x u ấ t b ả n b ộ giáo t r ì n h các m ô n học lý l u ậ n c h í n h trị d à n h cho sinh v i ê n đ ạ i học, cao đ ẳ n g k h ố i k h ô n g c h u y ê n n g à n h M á c - L ê n i n , t ư t ư ở n g H ổ C h í M i n h do PGS. TS. N g u y ễ n V i ế t T h ô n g l à m T ổ n g C h ủ biên, g ồ m ba m ô n : - Giáo bành Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lền ửt - Giáo binh Tư tưởng Hồ ChíMừửi. - Giáo tính Ekíờng lôi cách mạng của Đảng Cộng sàn Việt Nam. 5 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Giảo trình Tư tường Hổ Chi Minh do t ậ p t h ế các n h à khoa học, g i ả n g viên có k i n h n g h i ệ m của m ộ t số học v i ệ n , t r ư ờ n g đ ạ i học b i ê n soạn, PGS. TS. Phạm Ngọc A n h chủ b i ê n đ ã đ á p ứ n g y ê u cầu của thực t i ễ n giảng dạy v à học t ậ p của học sinh, sinh v i ê n . Sau m ộ t t h ờ i gian thực h i ệ n tiếp thu những g ó p ý xác đ á n g của các t r ư ờ n g đ ạ i học, cao đ ă n g , của đ ộ i ngũ giảng viên lý luận chính trị v à của các n h à khoa học; tiếp thu tinh thần Nghị quyết Đ ạ i h ộ i X I của Đ ả n g Cộng sản V i ệ t Nam, N h à xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật p h ố i h ợ p v ớ i Ban Chỉ đạo và tập t h ế tác giả đã sửa chữa, b ổ sung Giảo trình Tư tưởng Hố Chí Minh. Xin t r â n t r ọ n g g i ã i t h i ệ u v ớ i b ạ n đọc. Tháng 6 năm 2011 N H À XUẤT BẢN C H Í N H TRỊ QUỐC G I A . s ự THẬT 6 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
L Ờ I NÓI Đ Ầ U T h ự c h i ệ n các N g h ị q u y ế t của Đ ả n g C ộ n g sản V i ệ t N a m , n h ấ t là N g h ị q u y ế t T r u n g ư ơ n g 5 khoa X v ề c ô n g tác t ư t ư ở n g , lý l u â n v à b á o c h í trước y ê u cầu m ớ i , n g à y 18-9-2008, Bộ G i á o dục v à Đ à o tạo đ ã ban hành Quyết đinh số 5 2 / 2 0 0 8 / Q Đ - B G D Đ T ban h à n h C h ư ơ n g t r ì n h m ô n học T ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h d à n h cho sinh v i ê n k h ố i k h ô n g c h u y ê n n g à n h Mác - Lênin, t ư tưởng H ổ Chí M i n h và p h ố i hợp v ớ i N h à x u ấ t b ả n C h í n h trị q u ố c gia - Sự thật x u ấ t b ả n Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh d à n h cho sinh v i ê n các t r ư ờ n g đ ạ i học, cao đ ả n g k h ố i k h ô n g c h u y ê n n g à n h M á c - L ê n i n , t ư tưởng H ồ Chí Minh. T r o n g q u á t r ì n h b i ê n s o ạ n , t ậ p t h ê tác g i ả đ ã k ế thừa n h ữ n g n ộ i d u n g của Giáo trình Tư tưởng Hổ Chí Minh của H ộ i đ ồ n g T r u n g ư ơ n g chỉ đ ạ o b i ê n soạn g i á o t r ì n h quốc gia các b ộ m ô n khoa học M á c - L ê n i n , t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h v à g i á o t r ì n h của Bộ G i á o dục v à Đ à o tạo t ổ chức b i ê n soạn. T ậ p t h ế tác g i ả đ ã n h ậ n đ ư ợ c g ó p ý của n h i ề u t ậ p t h ế , n h ư H ọ c v i ệ n C h í n h trị - H à n h c h í n h quốc gia H ồ C h í M i n h , Ban T u y ê n g i á o T r u n g ương... v à cá n h â n các n h à khoa học, của đ ộ i n g ũ giảng v i ê n các học v i ệ n , t r ư ờ n g đ ạ i học, cao đ ă n g trong cả nước, đặc b i ệ t là của PGS. TS. Tô H u y Rứa, GS. TS. P h ù n g H ữ u P h ú , GS. N g u y ễ n Đức Bình, GS. TS. Lê H ữ u Nghĩa, GS. TS. Lê H ữ u Tầng, GS. Đ ặ n g X u â n K ỳ , 7 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
GS. T r ầ n T h à n h , GS. TS. H o à n g C h í Bảo, PGS. TS. Bùi Đ ì n h Phong, PGS. TS. N g u y ễ n Bá L i n h , PGS. TS. Lê V ă n Tích, PGS. TS. Trịnh T ù n g , PGS. TS. N g ô Đ ă n g T r i , TS. T r ầ n V ă n H ả i Sau m ộ t t h ờ i g i a n thực h i ệ n , t i ế p t h u n h ữ n g g ó p ý x á c đ á n g c ù a c á c t r u ồ n g đ ạ i học, cao đ ẳ n g , của đ ộ i n g ũ g i ả n g v i ê n lý l u ậ n c h í n h trị, của các n h à k h o a học; t i ế p t h u tinh t h ầ n N g h ị q u y ế t Đ ạ i h ộ i X I của Đ ả n g C ộ n g s ả n V i ệ t N a m , Ban C h ỉ đ ạ o v à t ạ p t h ể t á c g i ả đ ã t i ế n h à n h sửa chữa, b ố s u n g g i á o t r ì n h . T u y n h i ê n , đ o n h ữ n g h ạ n c h ế k h á c h quan v à c h ủ q u a n n ê n v ẫ n c ò n n h ữ n g n ộ i d u n g c ầ n t i ế p tục đ ư ợ c b ổ s u n g v à sửa đ ố i , c h ú n g t ô i r ấ t m o n g n h ậ n đ ư ợ c n h i ề u g ó p ý đ ể l ầ n t á i b ả n sau g i á o t r ì n h đ ư ợ c h o à n chỉnh h ơ n . T h ư g ó p ý x i n g ử i v ề B ộ G i á o dục v à Đ ả o tạo ( V ụ G i á o dục Đ ạ i học), 49 Đ ạ i C ổ V i ệ t , H à N ộ i . Bộ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 8 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
CHƯƠNG MỞ ĐẦU ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG P H Á P NGHIÊN cứu VÀ Ý NGHĨA HỌC TẬP MÔN T ư T Ư Ở N G H Ổ CHÍ MINH I- ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN cứu 1 Khái niệm tư tướng và tư tướng Hố Chí Minh a) Khái niệm tư tưởng T ư t ư ở n g là sự p h ả n á n h h i ệ n thực t r o n g ý thức, là b i ể u h i ệ n q u a n h ệ của con n g ư ờ i v ớ i t h ế g i ớ i c h u n g q u a n h . T r o n g t h u ậ t n g ữ " t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h " , k h á i n i ệ m "tư t ư ở n g " c ó ý nghĩa ở t ầ m k h á i q u á t t r i ế t học. " T ư t ư ở n g " ở đ â y k h ô n g p h ả i d ù n g v ớ i nghĩa t i n h t h ầ n - t ư t ư ở n g , ý thức t ư t ư ở n g của m ộ t cá n h â n , m ộ t c ộ n g đ ổ n g , m à v ớ i nghĩa là m ộ t h ệ thống những quan đ i ế m , quan n i ệ m , l u ậ n đ i ế m đ ư ợ c xây d ự n g trên m ộ t nền tảng triết học ( t h ế giới quan và p h ư ơ n g p h á p l u ậ n ) n h ấ t q u á n , đ ạ i b i ể u cho ý c h í , n g u y ê n v ọ n g của m ộ t g i a i cấp, m ộ t d â n tộc, đ ư ợ c h ì n h t h à n h t r ê n c ơ sở t h ự c t i ễ n n h ấ t đ ị n h v à trở l ạ i c h ỉ đ ạ o h o ạ t đ ộ n g thực t i ễ n , c ả i t ạ o h i ệ n thực. 9 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
K h á i n i ệ m "tư t ư ở n g " liên q u a n trực t i ế p đ è n k h á i n i ệ m "nhà t ư t ư ở n g " . M ộ t n g ư ờ i x ứ n g đ á n g là n h à t ư t ư ở n g , theo V.I.Lênin, k h i n g ư ờ i đ ó b i ế t g i ả i q u y ế t trước n g ư ờ i k h á c t ấ t cả n h ữ n g v ấ í i đ ề c h í n h trị - s á c h lược, các v á n đ ề v ề t ổ chức, v ề n h ữ n g y ế u t ố v ậ t chất của p h o n g t r à o k h ô n g p h ả i m ộ t cách t ự p h á t . b) Khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh Q u á t r ì n h n h ậ n thức của Đ ả n g ta v ề t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h đ i từ t h ấ p đ ế n cao, t ừ n h ữ n g v ấ n đ ề cụ t h ế đ ế n h ệ t h ố n g h o à n chỉnh. Đ ạ i h ộ i đ ạ i b i ế u t o à n q u ố c l ầ n t h ứ V I I ( t h á n g 6-1991) đ á n h d ấ u m ộ t c ộ t m ố c q u a n t r ọ n g t r o n g n h ậ n thức của Đ ả n g v ề t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h . Đ ả n g ta đ ã k h ẳ n g đ ị n h : Đ ả n g l ấ y c h ủ nghĩa M á c - L ê n i n v à t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h l à m n ề n t ả n g t ư t ư ở n g , k i m c h ỉ n a m cho h à n h đ ộ n g . V ă n k i ệ n của Đ ạ i h ộ i đ ị n h nghĩa: "tư t ư ở n g H ồ C h í M i n h c h í n h là k ế t q u ả s ự v ậ n d ụ n g s á n g tạo c h ủ nghĩa M á c - L ê n i n t r o n g đ i ề u k i ệ n c ụ t h ế của n ư ớ c ta, v à t r o n g thực t ế t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h đ ã trở t h à n h m ộ t t à i sản tính t h ầ n q u ý b á u của Đ ả n g v à của cả d â n tộc" .1 Kê' t ừ sau Đ ạ i h ộ i đ ạ i b i ể u t o à n q u ố c l ầ n t h ứ V I I c ủ a Đảng, c ô n g tác n g h i ê n cứu tư t ư ở n g H ổ Chí M i n h được tiến h à n h n g h i ê m túc và đạt được những kết quả quan 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Vần kiện Đại hội dại biếu toàn quốc lần thứ VU, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1991, tr.l 27. 10 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
t r ọ n g . N h ữ n g k ế t q u ả n g h i ê n c ứ u đ ó đ ã c u n g c ấ p l u ậ n cứ k h o a học c ó sức t h u y ế t p h ụ c đ ể Đ ạ i h ộ i đ ạ i b i ế u t o à n q u ố c l ầ n t h ứ IX của Đ ả n g ( t h á n g 4-2001) v à Đ ạ i h ộ i đ ạ i b i ế u t o à n q u ố c l ầ n t h ứ X I của Đ ả n g ( t h á n g 1-2011) x á c đ ị n h k h á toàn d i ệ n v à có h ệ thống n h ữ n g v ấ n đ ề cốt y ế u thuộc n ộ i h à m k h á i n i ệ m tư t ư ở n g H ồ C h í M i n h . "Tư t ư ở n g H Ồ C h í M i n h là m ộ t h ệ t h ố n g q u a n đ i ể m t o à n d i ệ n v à s â u sắc v ề n h ữ n g v ấ n đ ề c ơ b ả n của c á c h m ạ n g V i ệ t N a m , k ế t q u ả của s ự v ậ n d ụ n g \ ị à p h á t t r i ể n s á n g t ạ o c h ủ n g h ĩ a M á c - L ê n i n v à o đ i ề u k i ệ n c ụ t h ể c ủ a n ư ớ c ta, k ế t h ừ a v à p h á t t r i ể n c á c g i á trị t r u y ề n t h ố n g t ố t đ ẹ p của d â n t ộ c , t i ế p t h u t i n h hoa v ă n hoa n h â n l o ạ i ; là t à i sản t i n h t h ầ n v ô c ù n g t o l ớ n v à q u ý g i á của Đ ả n g v à d ầ n tộc ta, m ã i m ã i soi đ ư ờ n g cho s ự n g h i ệ p c á c h m ạ n g của n h â n d â n ta g i à n h t h ắ n g l ợ i " . 1 T r o n g đ ị n h nghĩa n à y , Đ ả n g ta đ ã l à m r õ đ ư ợ c : Một là, b ả n c h ấ t c á c h m ạ n g , k h o a h ọ c v à n ộ i d u n g c ủ a t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h : Đ ó là h ệ t h ố n g q u a n đ i ể m t o à n d i ệ n v à s â u sắc v ề n h ữ n g v ấ n đ ề cơ b ả n của c á c h m ạ n g V i ệ t N a m , p h ả n á n h n h ữ n g v ấ n đ ề c ó tính q u y l u ậ t của cách m ạ n g V i ệ t N a m ; t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h c ù n g v ớ i c h ủ nghĩa M á c - L ê n i n là n ề n t ả n g t ư t ư ở n g , k i m c h ỉ n a m h à n h đ ộ n g của Đ ả n g v à d â n tộc V i ệ t N a m . Hai là, nguồn gốc t ư tưởng, lý l u ậ n của t ư tưởng H ồ Chí M i n h : 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.88. li Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
c h ủ nghĩa M á c - Lênin; giá trị v ă n h ó a d â n tộc; t i n h hoa v ă n h ó a n h â n loại. Ba là, g i á trị, ý nghĩa, sức h ấ p d ẫ n , sức s ố n g l â u b ề n của t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h : là tài sản tính t h ẩ n to l ớ n của Đ ả n g v à d â n tộc, m ã i m ã i soi đ ư ờ n g cho s ự n g h i ệ p c á c h m ạ n g của n h â n d â n ta g i à n h t h ắ n g l ợ i . Dựa t r ê n đ ị n h h ư ớ n g cơ b ả n các v ă n k i ệ n đ ạ i h ộ i của Đ ả n g C ộ n g sản V i ệ t N a m , các n h à khoa học đ ã đ ư a ra đ ị n h nghĩa: "Tư tưởng Hồ Chí Mửửì là một hệ thông quan diêm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đèn cách mạng xã hội chủ nghĩa; là kết quả của sự vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênừi vào điều kiện cụ thế nước ta, đồng thời là sự kết tin h tin h hoa dân tộc và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người' .1 D ù đ ị n h nghĩa theo c á c h n à o , t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h đ ề u đ ư ợ c n h ì n n h ậ n v ớ i t ư c á c h là m ộ t h ệ t h ố n g l ý l u ậ n . H i ệ n nay, t ồ n t ạ i h a i p h ư ơ n g t h ứ c t i ế p c ậ n h ệ t h ố n g t ư tưởng H ồ Chí Minh. Thứ nhất, tư tưởng H ồ Chí M i n h được nhận diện n h ư m ộ t h ệ t h ố n g t r i thức t ổ n g h ợ p , bao g ồ m : t ư t ư ở n g t r i ế t học; t ư t ư ở n g k i n h t ế ; t ư t ư ở n g c h í n h trị; t ư t ư ở n g q u â n sự; t ư tưởng v ă n hóa, đạo đức và n h â n văn. Ì. H ộ i đổng Trung ương chỉ đạo biên soạn giáo trình quốc gia các bộ môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng H ổ Chí Minh: Giáo ứùìh Tư tưởng Hồ Chí Mừđì, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà N ộ i , 2003, tr.19. 12 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Thứ hai, t ư t ư ở n g H ổ C h í M i n h là h ệ t h ố n g c á c q u a n đ i ể m v ề n h ữ n g v ấ n đ ề c ơ b ả n của c á c h m ạ n g V i ệ t N a m , bao g ồ m : t ư t ư ở n g v ề v ấ n đ ề d â n tộc v à c á c h m ạ n g g i ả i p h ó n g d â n tộc; v ề c h ủ nghĩa xã h ộ i v à con đ ư ờ n g đ i lên c h ủ nghĩa xã h ộ i ; v ề Đ ả n g C ộ n g sản V i ệ t N a m ; v ề đ ạ i đ o à n k ế t d â n tộc v à đ o à n k ế t q u ố c t ế ; v ề d â n c h ủ , N h à n ư ớ c c ù a d â n , do d â n , v ì d â n ; v ề v ă n h ó a , đ ạ o đức, V.V.. G i á o t r ì n h n à y v ậ n d ụ n g p h ư ơ n g thức t i ế p cận t h ứ hai đ ể giới thiệu và n g h i ê n cứu h ệ thống tư tưởng H ồ C h í M i n h . Là m ộ t h ệ t h ố n g lý l u ậ n , t ư t ư ở n g H ổ C h í M i n h c ó c ấ u t r ú c l ô g í c h c h ạ t c h ẽ v à c ó h ạ t n h â n cốt lõi, đ ó là t ư t ư ở n g v ề đ ộ c l ậ p d â n tộc, d â n c h ủ v à c h ủ nghĩa xã h ộ i ; đ ộ c l ậ p d â n tộc g ắ n l i ề n v ớ i c h ủ nghĩa x ã h ộ i n h ằ m g i ả i p h ó n g d â n tộc, g i ả i p h ó n g giai c ấ p v à g i ả i p h ó n g con n g ư ờ i . 2. Đối tượng và nhiệm vụ của môn học Tư tưỏng H ổ Chí Mình a) Đối tượng nghiên cứu Đôi t ư ợ n g n g h i ê n c ứ u của m ô n học T ư tưởng H ồ C h í M i n h bao g ồ m h ệ t h ố n g c á c q u a n đ i ể m , q u a n n i ệ m , lý l u ậ n v ề c á c h m ạ n g V i ệ t N a m t r o n g d ò n g c h ả y của t h ờ i đ ạ i m ớ i m à c ố t l õ i là t ư t ư ở n g v ề đ ộ c l ậ p d ã n tộc g ắ n l i ề n v ớ i c h ủ n g h ĩ a x ã h ộ i . C á c q u a n đ i ế m c ơ b ả n của h ệ t h ố n g t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h k h ô n g chỉ được p h ả n á n h trong các bài nói, b à i v i ế t m à c ò n đ ư ợ c t h ể h i ệ n qua q u á t r ì n h c h ỉ đ ạ o t h ự c t i ễ n c á c h m ạ n g p h o n g p h ú của N g ư ờ i ; đ ư ợ c Đ ả n g C ộ n g 13 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
sản V i ệ t N a m v ậ n d ụ n g , p h á t t r i ể n s á n g t ạ o q u a c á c g i a i đ o ạ n cách mạng. N h ư v ậ y , đ ố i t ư ợ n g của m ô n học T ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h k h ô n g c h ỉ là b ả n t h â n h ệ t h ố n g c á c q u a n đ i ể m , lý l u ậ n đ ư ợ c t h ế h i ệ n t r o n g t o à n b ộ d i sản c ủ a H ồ C h í M i n h m à c ò n là q u á t r ì n h v ậ n đ ộ n g , h i ệ n t h ự c h ó a c á c q u a n đ i ế m , lý l u ậ n đ ó t r o n g t h ự c t i ễ n c á c h m ạ n g V i ệ t N a m . Đ ó là q u á t r ì n h m a n g t í n h q u y l u ậ t , bao g ồ m h a i m ặ t t h ố n g nhất b i ệ n chứng: sản sinh tư t ư ở n g v à h i ệ n thực h ó a tư t ư ở n g theo c á c m ụ c t i ê u đ ộ c l ậ p d â n t ộ c , d â n c h ủ , c h ủ n g h ĩ a x ã h ộ i , g i ả i p h ó n g d â n tộc, g i ả i p h ó n g g i a i c ấ p , g i ả i p h ó n g con n g ư ờ i . b) Nhiệm vụ nghiên cứu T r ê n c ơ sở đ ố i t ư ợ n g n g h i ê n c ứ u , m ô n h ọ c T ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h c ó n h i ệ m v ụ đ i s â u n g h i ê n c ứ u l à m r õ các n ộ i đ u n g sau: - C ơ sở ( k h á c h q u a n v à c h ủ quan) h ì n h t h à n h t ư tưởng H ồ C h í M i n h , qua đ ó k h ă n g đ ị n h s ự ra đ ờ i của t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h l ả m ộ t t ấ t y ế u k h á c h quan v à g i ả i đ á p cấc v ấ n đ ề lịch s ử d â n tộc đ ặ t ra; - C á c giai đ o ạ n h ì n h thảnh, p h á t triển t ư tưởng H ổ Chí M i n h ; - N ộ i d u n g , b ả n c h ấ t cách m ạ n g , khoa học, đặc điểm của c á t quan đ i ể m trong h ệ thống tư tưỏng H ổ Chí M i n h ; - V a i t r ò n ề n t ả n g t ư t ư ở n g , k i m chỉ nam h à n h đ ộ n g của t ư t ư ở n g Hồ C h í M i n h đ ố i v ớ i cách m ạ n g V i ệ t N a m ; - Q u á t r ì n h n h â n thức, v ậ n d ụ n g , p h á t t r i ể n t ư t ư ở n g 14 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
H ồ C h í M i n h qua các giai đ o ạ n cách m ạ n g của Đ ả n g v à N h à n ư ớ c ta; - C á c giá trị t ư t ư ở n g , lý l u ậ n của H ồ C h í M i n h đ ố i v ớ i k h o t á n g t ư t ư ở n g , lý l u ậ n c á c h m ạ n g t h ế g i ó i của t h ờ i đ ạ i . 3. Mối quan hệ với môn học Những nguyên lý cơ bản c ủ a c h ủ nghĩa M á c - Lèn in v à m ô n h ọ c Đ ư ờ n g l ố i c á c h m ạ n g c ủ a Đ ả n g C ộ n g s ả n V i ệ t Nam M ô n học T ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h c ó q u a n h ệ chặt c h ẽ v ớ i H ồ C h í M i n h học, các khoa học xã h ộ i v à n h â n v ă n , đặc b i ệ t là v á i các m ô n học lý l u ậ n c h í n h trị. a) Mối quan hệ với môn học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin C h ủ nghĩa M á c - L ê n i n là cơ sở t h ế g i ớ i q u a n , p h ư ơ n g p h á p l u ậ n , n g u ồ n gốc t ư t ư ở n g , lý l u ậ n t r ự c t i ế p q u y ế t đ i n h b ả n c h ấ t c á c h m ạ n g , khoa học của t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h . H ồ C h í M i n h là n g ư ờ i t r u n g t h à n h , v ậ n d ụ n g v à p h á t t r i ể n s á n g t ạ o c h ủ n g h ĩ a M á c - L ê n i n v à o đ i ề u k i ệ n cụ t h ê của c á c h m ạ n g V i ệ t N a m . C u ộ c đ ờ i , sự n g h i ệ p của H ồ C h í M i n h v à sự n g h i ệ p của Đ ả n g ta, của c á c h m ạ n g V i ệ t Nam, t h ô n g qua t ổ n g k ế t thực t i ễ n , đ ã g ó p p h ầ n làm p h o n g p h ú , b ố s u n g v à p h á t t r i ể n c á c n g u y ê n lý cơ b ả n của c h ủ n g h ĩ a M á c - L ê n i n . T ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h thuộc h ệ t ư t ư ở n g M á c - L ê n i n , là sự v ậ n d ụ n g v à p h á t t r i ể n s á n g tạo c h ủ nghĩa M á c - L ê n i n v à o đ i ề u k i ệ n thực t ế V i ệ t N a m , vì v ậ y , m ô n học 15 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Tư tưởng Hồ Chí Mừth v ớ i m ô n học Nhùng nguyên lý cơ bàn cùa chủ nghĩa Mác - Lênin có m ố i quan h ệ chặt chẽ. M u ố n n g h i ê n c ứ u t ố t , g i ả n g d ạ y v à học t ậ p t ố t t ư t ư ở n g H ổ C h í M i n h c ầ n p h ả i n ắ m v ữ n g k i ế n thức v ề n h ữ n g n g u y ê n lý của c h ủ nghĩa M á c - L ê n ÚI. b) Mối quan hệ với món học Đường ten cách mạng của Đàng Cộng sản Việt Nam H ổ C h í M i n h là n g ư ờ i c ộ n g sản đ ầ u t i ê n của Việt Nam; n g ư ờ i s á n g lập, giáo dục, rèn l u y ệ n v à l ả lành tụ của Đ ả n g C ộ n g s ả n V i ệ t N a m . B ả n t h â n H ổ C h í M i n h l ả n g ư ờ i t ì m k i ế m , l ự a c h ọ n c o n đ ư ờ n g , v ạ c h ra đ ư ờ n g l ố i c á c h m ạ n g đ ú n g đ ắ n cho d â n t ộ c v à l ã n h đ ạ o s ự n g h i ệ p c á c h m ạ n g V i ệ t N a m theo m ụ c t i ê u đ ộ c l ậ p d â n t ộ c g ắ n l i ề n v ớ i c h ủ nghĩa xã h ộ i . T r o n g quan h ệ v ớ i m ô n học Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, tư t ư ở n g H ồ C h í M i n h là m ộ t b ộ p h ậ n t ư t ư ở n g c ủ a Đảng, n h ư n g v ớ i t ư cách l ả bộ p h ậ n n ề n tảng tư t ư ở n g , k i m chỉ n a m h à n h đ ộ n g của Đ ả n g , là c ơ sở k h o a h ọ c c ù n g v ớ i c h ủ nghĩa M á c - L ê n i n đ ể x â y d ự n g đ ư ờ n g l ố i , c h i ế n lược, sách lược cách m ạ n g đ ú n g đ ắ n . N h ư v ậ y , m ô n học Tư tưởng Hồ Chí Minh gắn b ó c h ặ t c h ẽ v ớ i m ô n h ọ c Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. N g h i ê n cứu, g i ả n g d ạ y , h ọ c t ậ p t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h n h ằ m t r a n g bị c ơ sở t h ế g i ớ i q u a n , p h ư ơ n g p h á p l u ậ n k h o a h ọ c đ ế n ắ m v ữ n g k i ế n thức v ề đ ư ờ n g l ố i c á c h m ạ n g của Đ ả n g C ộ n g sản V i ệ t N a m . 16 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
l i - PHƯƠNG P H Á P NGHIÊN c ứ u Với tư cách là một môn học có tính độc lập trong hệ thống các m ô n lý l u ậ n c h í n h trị, Tư tưởng Hồ Chí Mừửì c ó cơ sở p h ư ơ n g p h á p l u ậ n và các p h ư ơ n g p h á p n g h i ê n cứu riêng. 1. Cơ sở phương pháp luận N g h i ê n c ứ u , g i ả n g d ạ y , h ọ c t ậ p m ô n h ọ c Tư tường Hồ Chí Mừứì p h ả i t r ê n cơ sở t h ế g i ớ i quan, p h ư ơ n g p h á p l u ậ n k h o a học của c h ủ nghĩa M á c - L ê n i n v à b ả n t h â n các q u a n đ i ể m c ó giá trị p h ư ơ n g p h á p l u ậ n của H ồ C h í M i n h . T r o n g đ ó , c á c n g u y ê n lý t r i ế t h ọ c M á c - Lênin v ớ i t ư cách là p h ư ơ n g p h á p l u ậ n c h u n g của c á c n g à n h khoa học cần p h ả i đ ư ợ c s ử d ụ n g n h ư m ộ t c ô n g cụ t ư d u y quan trọng. D ư ớ i đ â y là m ộ t s ố n g u y ê n tắc p h ư ơ n g p h á p l u ậ n trong n g h i ê n c ứ u t ư tưởng H ồ Chí Minh. a) Bảo đảm sự thông nhất nguyên tắc tinh đảng và tính khoa học N g h i ê n cứu h í tưởng H ồ C h í M i n h phải đ ứ n g trên lập t r ư ờ n g , q u a n đ i ế m , p h ư ơ n g p h á p l u ậ n c h ủ nghĩa M á c - L ê n i n v à q u a n đ i ế m , đ ư ờ n g l ố i của Đ ả n g C ộ n g sản V i ệ t N a m ; b ả o đ ả m tính k h á c h quan k h i p h â n tích, lý g i ả i v à đ á n h g i á t ư t ư ở n g H ồ C h í Minh, t r á n h v i ệ c á p đ ặ t , c ư ờ n g đ i ệ u h ó a hoặc h i ệ n đ ạ i h ó a t ư t ư ở n g của N g ư ờ i . T í n h đ ả n g và tính khoa hoe t h ố n g n h ấ t v ớ i nhau t r o n g sự p h ả n á n h t r u n g thực, k h á c h q u a n t ư t ư ở n g H ồ C h í M i n h t r ê n cơ sờ l ậ p t r ư ờ n g , p h ư ơ n g p h á p ỉ u ậ n v à đ ị n h h ư ớ n g c h í n h trị. :.(ÌHTIICM ; / 7 ĩ 7 . — 1 7 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
b) Quan điểm t h ụ t tiễn và nguyên tấc lý luận gắn liề n với thụt: tiế n C h ủ n g h ĩ a M á c - L ê n i n cho r ằ n g , thực t i ễ n l à n g u ồ n gốc, là đ ộ n g lực của n h ậ n thức, là cơ sở v à l à t i ê u c h u ẩ n c ủ a c h â n l ý . T r o n g cuộc đ ờ i h o ạ t đ ộ n g c á c h m ạ n g của m ì n h , H ồ C h í M i n h l u ô n b á m sát thực t i ễ n cách m ạ n g dân tộc v à t h ế g i ỏ i , c o i t r ọ n g t ổ n g k ế t t h ự c t i ễ n n h ư là biện p h á p k h ô n g c h ỉ n â n g cao n ă n g lực h o ạ t đ ộ n g thực t i ễ n , mà c ò n là đ i ề u k i ệ n đ ế n â n g cao t r ì n h đ ộ lý l u ậ n . Đ ồ n g thòi, N g ư ờ i c ũ n g đ ặ c b i ệ t coi t r ọ n g v i ệ c k ế t h ợ p lý l u ậ n v ớ i thực t i ễ n , l ờ i n ó i đ i đ ô i v ớ i việc làm. H ổ C h í M i n h khăng đ ị n h : T h ự c t i ễ n k h ô n g c ó l ý l u ậ n h ư ớ n g d ẫ n t h ì t h à n h thực t i ễ n m ù q u á n g , d ễ mắc bệnh chủ quan; lý l u ậ n m à không l i ê n h ệ v ớ i t h ự c t i ễ n là lý l u ậ n s u ô n g . H ồ C h í M i n h l ả n g ư ờ i l u ô n x u ấ t p h á t t ừ t h ự c t i ễ n V i ệ t N a m , v ậ n d ụ n g và p h á t t r i ể n s á n g tạo c h ủ nghĩa M á c - L ê n i n v à o thực tiễn đ ấ t n ư ớ c , đ ề ra đ ư ờ n g l ố i c á c h m ạ n g đ ú n g đ ắ n , l ã n h đ ạ o n h â n d â n ta v ư ợ t qua m u ô n v à n k h ó k h ă n , t h ử thách giành được những thắng l ợ i v ẻ vang. Vì v ậ y , n g h i ê n c ứ u , h ọ c t ậ p t ư t ư ở n g H ổ C h í M i n h cần p h ả i q u á n t r i ệ t q u a n đ i ế m lý l u ậ n g ắ n l i ề n v ớ i thực t i ễ n , học đ i đ ô i v ớ i h à n h , p h ả i b i ế t v ậ n d ụ n g n h ữ n g k i ê n thức đ ã học v à o cuộc sống, thực t i ễ n , p h ụ c v ụ cho sự n g h i ệ p c á c h m ạ n g của đ ấ t n ư ỏ c . c) Quan điểm lịch sử- cụ thế C ù n g v ớ i c h ủ nghĩa d u y v ậ t b i ệ n c h ứ n g , c h ú n g ta c ầ n 18 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn