Hệ số nhân tiêu cự

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

128
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thực ra dịch là hệ số nhân tiêu cự cũng không hoàn toàn chính xác, rất dễ gây hiểu lầm. Nếu cứ để đúng theo nghĩa đen của nó (dịch word by word) là hệ số "cắt cúp" thì vẫn chính xác hơn. Nhưng quan trọng là cần hiểu rõ bản chất vấn đề. Lấy theo ví dụ của bạn Nostar: Khi tăng tiêu cự thực sự từ 100mm lên 150mm (optical zoom) thì sẽ có 2 hệ quả xảy ra: (i) Góc thu hình (angle view) sẽ hẹp lại, (ii) Kích thước ẢNH trên film (sensor) sẽ lớn hơn....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hệ số nhân tiêu cự

H s nhân tiêu c H s nhân tiêu c (crop factor) Th c ra d ch là h s nhân tiêu c cũng không hoàn toàn chính xác, r t d gây hi u l m. N u c úng theo nghĩa en c a nó (d ch word by word) là h s "c t cúp" thì v n chính xác hơn. Nhưng quan tr ng là c n hi u rõ b n ch t v n . L y theo ví d c a b n Nostar: Khi tăng tiêu c th c s t 100mm lên 150mm (optical zoom) thì s có 2 h qu x y ra: (i) Góc thu hình (angle view) s h p l i, (ii) Kích thư c NH trên film (sensor) s l n hơn. C th là kích thư c nh s l n hơn 1.5 l n, và góc thu hình cũng h p l i 1.5 l n. (Th c ra s ph thu c gi a angle view và focal length không hoàn toàn tuy n tính như t l gi a kích thư c nh và focal length. Nhưng trong ph m vi middle range thì có th coi g n như tuy n tính. S phi tuy n th hi n rõ hơn wide). Nhưng t m th i trong trư ng h p này, ta có th " ơn gi n hoá" nó là tuy n tính cho d hi u v n . Như v y là khi thay i focal length, chúng ta nh n ư c ng th i hai h qu (i) và (ii). Ngư c l i, n u chúng ta th y xu t hi n (i) và (ii) thì có nghĩa là focal length ã thay i TH C S .
Quay tr l i v i máy DSLR v i crop factor 1.5x. Q:Con s 1.5 âu ra? A: M t b n film (full frame film) có kích thư c 24mm x 36mm, dài ư ng chéo c a b n film s là: 43.266mm Kích thư c sensor máy Nikon Dx là 15.7mm x 23.7mm, dài ư ng chéo c a sensor s là : 28.428mm 1.5 = 43.266 / 28.428 T i sao l i l y t l ư ng chéo c a film and/or sensor làm crop factor. Lý do chính là góc t o b i gi a hai nh chéo nhau c a film (sensor) v i tâm h th u kính chính là angle view! Như v y, v i m t sensor có kích thư c 15.7mm x 23.7mm, hay nói cách khác có crop factor là 1.5, nh ch p v i m t tiêu c nào ó (vd 100mm) s có angle view h p hơn 1.5 l n so v i nh ch p cũng v i chính tiêu c ó (v n 100mm) trên full frame ! T c là ây chúng ta ã có h qu (i). Q: V n sensor này, v n focal này (100mm), li u chúng ta có h qu th hai (ii) không? A: KHÔNG ! Vì v trí t film và sensor là hoàn toàn như nhau, t c là kích thư c c a subject trên film or sensor là như nhau. Tóm l i, vi c dùng tiêu c 100mm trên DSLR có crop factor 1.5x s cho chúng ta hai h qu sau: (i) Góc thu hình (angle view) s h p l i tương ương 1.5 l n so v i full frame. T c là tương ương vi c dùng 150mm trên full frame;
(ii ') kích thư c nh ko thay i so v i full frame. T c là kích thư c nh s nh hơn kích thư c nh cho b i 150mm trên full frame. K t lu n: 100mm trên DSLR có crop factor 1.5x không cho chúng ta m t b c nh TH C S tương t như ch p tiêu c 150mm trên full frame. Ta ch ư c m t n a, ây là y u t angle view. ây chính là i u mà m i ngư i hay l m l n khi t nh r ng v i máy DSLR 1.x, b thi t thòi khi dùng wide lens, nhưng ư c l i khi dùng tele lens. Vi c thu nh kích thư c sensor u làm cho góc thu hình b h p l i mà cũng ch ng làm tăng kích thư c nh trên M I TIÊU C c a lens. i u này th hi n rõ nh t cái nghĩa c a thu t ng CROP FACTOR, th c ch t nó ch là m t s c t cúp khuôn hình nh l i mà thôi. Expansion: Q:V y t i sao m t s nơi v n dùng thu t ng "focal length multiplier" ? A: B n ch t c a v n như mình ã trình bày trên. Và trong m t s trư ng h p kích thư c nh, ch t lư ng hình nh không quan tr ng thì hai thu t ng này có th ư c hi u m t cách ng nh t. Q: Nh ng trư ng h p ó là nh ng trư ng h p nào? A: Ngay t i ây thôi, ví d như post nh lên chia s v i m i ngư i trên HNC. Gi s nh post lên HNC ch ch p nh n kích thư c t i a 600x400 (pixel). V i cùng m t subject, NTL ch p b ng Nikon Dx (1.5x) focal 100mm, Nostar ch p b ng 1Ds Mk II (full frame) 150mm. C hai b c hình khi xem trên PC s hoàn toàn gi ng nhau v khuôn hình (angle view), ph i c nh. (T t nhiên c hai b n u ch p cùng 1 distance, b qua nét, màu s c, blah blah nhé... ) Tuy nhiên, kích thư c hai b c hình (s lư ng pixel) s khác nhau nhi u y. Nhưng
gi ây, post ư c hai t m hình ó lên HNC, c hai u ph i resize xu ng 600x400, kích thư c nh lúc này s hoàn toàn như nhau, t ư c h qu (ii) r i. Và lúc này thì 100mm + Nikon Dx có th t hào hình c a mình y h t như 150mm + D1sMk II. Tóm l i, n u ta không t n d ng tri t cái kích thư c sensor (film) trong vi c phóng nh, ngư c l i còn resize i n a thì có th rung ùi mà t n hư ng cái "multiple focal length" kia. Còn n u mu n phóng nh to, ho c crop m t ph n nh b c nh mà v n m b o ch t lư ng thì full frame v n ưu vi t hơn, DSLR 1.x crop factor v n b thi t thòi m i tiêu c . Nhân i u này mình cũng mu n lý gi i thêm cái th c m c th hai c a Nostar trong v n này. B n h i tiêu c 100mm trong máy s 1.5x không gi ng như máy film 150mm là không gi ng ch nào? Mình cũng ã t ng th ng m 2 trư ng h p qua viewfinder và th y r ng: - Khuôn hình nhìn trong hai máy u như nhau. T t nhiên ch mang tính ch t tương i thôi, vì con s 1.5 x kia có ph n l th p phân ng sau dài d ng d c. Hơn n a, không ph i trên lens nào cũng ánh d u c tiêu c 100 l n 150mm. - i u khác nhau duy nh t là hình ng m trong viewfinder máy DSLR s nh hơn là ng m trong SLR film. i u này là hoàn toàn hi n nhiên vì ph n quang h c c a DSLR's viewfinder ph i correct l i cho t l v i crop factor. nh đen tr ng trong th i đ i s N u xét theo các th ng kê kinh t thì th lo i nh en tr ng c i n ch p phim ang m t d n th trư ng. Th nhưng trong s nh ng ngư i am mê nhi p nh v n còn r t nhi u am mê v i th lo i nh này. Tuy nhiên vào th i i m hôm
nay ch p nh en tr ng b ng phim ta c n ph i có m t Labo riêng. "Mu n ăn ph i lăn vào b p" mà l i, thêm n a n u ăn ngon li u ta có th tho mãn v i chi c lò vi sóng? T p chí nhi p nh RP #151 gi i thi u v i chúng ta 10 lý do trung thành v i nh phim en tr ng c a Philippe Bachelier và Jean-Christophe Béchet, NTL xin ư c lư c d ch l i cùng các b n. 1. Khoái c m c a ti p xúc T khi nhi p nh t b vi c lưu nh trên kính thì ch p nh en tr ng luôn g n li n v i phim và gi y nh, i u này có nghĩa là nh ng thao tác c a ti p xúc. Chính y u t k thu t này ã t o thành thói quen, m t cách nhìn nh n và ch p nh. Khi ta l p phim vào máy nh là lúc ta ti p xúc tr c ti p v i v t th s tr thành phim âm b n sau này. T t c nh ng gì ã ch p, thành công hay th t b i, u ư c ghi l i trên phim theo m t tr t t nh t nh. Dĩ nhiên t t c nh ng th này u không th nhìn th y, v n là ti m n m t khi cu n phim chưa ư c tráng r a. Th nhưng hình nh ã th t s t n t i m t cách hoàn toàn v t lý trong nh ng l p nhũ tương. Ti p theo công o n tráng phim, ta ã có th nhìn ng m nh ng hình nh trong su t trên m t bàn soi phim chuyên d ng. Như th nh ng c m xúc u tiên trào t i: ta nh n ra hay th p th m hy v ng m t hình nh thành công em i in nh. Nhưng ta cũng có th hoàn toàn nh ng âm b n này vào lưu tr , th m chí không in c nh m c l c, cho t i ngày ta có h ng thú mu n nhìn th y chúng hi n trên gi y. V i phim c i n, m t cu n phim ư c tráng r a v i nh ng "nghi l " trong ánh èn c a Labo, ngư i thao tác th t s m t mình...Thao tác r i nh áp t ta ph i tách r i v i th gi i bên ngoài: bàn tay t o nên ánh sáng trên t m gi y nh r t nh y sáng r i ti p theo là nh ng x lý mang tính hóa h c...Ta c m nh n ư c s khoái c m c a vi c ng ch m vào nh ng trang thi t b ư c dùng t o nên hình nh. Cũng như v y, các thao tác hi u ch nh tông xám, chi ti t...trên t ng ph n c a
hình nh, ta có c m giác như trong m t kho nh kh c c a không gian ã tr thành m t nhà luy n kim c a th i xa xưa... 2. Thi t b nhi p nh không bao gi l i m t Trong nh phim en tr ng, nh ng m o ch p nh luôn có hi u qu . Ta có th hoàn toàn ch p nh "theo phong cách c a ai ó" v i m t thân máy SLR "c i n" hay v i m t chi c Leica, m t ng kính 50mm và m t cu n phim Tri-X n u như ta có ư c c m h ng t HCB, ch p nh phong c nh v i ng kính góc r ng ki u Sieff, nh ng t m nh chân dung v i Rolleiflex như Irving Penn ho c nh ng t m nh panorama ki u Koudelka. T t c truy n th ng c a nh en tr ng ng sau chúng ta, hãy t n hư ng nh ng kinh nghi m quý báu ó t th a mãn hay l y c m h ng ch p nh. Ta không h ph i i m t v i nh ng r i ro c a vi c tương thích khi s d ng ng kính, thân máy l i m t b i m t dSLR khác có nhi u pixels hơn...Cũng s không còn là c n thi t vi c thư ng xuyên theo dõi thông tin "update" trên internet. Như v y, nhi p nh gia en tr ng có th nghiên c u sâu hơn v k thu t và tr v ng v i nó. Nh ng căn b n ư c n m ch c r i thì ta ch c n t p trung vào riêng sáng t o... 3. T kh 24x36 t i 4x5... Nhi p nh en tr ng r t a d ng trong ch ng lo i phim, v nh y cũng như nh d ng. N u như ta nói r ng m t chi c dSLR 6 Mpix cho nh có ch t lư ng nói chung tương ương v i m t chi c SLR l p phim 24x36 ISO 100 thì chi c máy nh "Moyen- Format", v i giá khá i chúng, l i cho k t qu p hơn nhi u. Giá c a m t cu n phim 120 vào kho ng 2,5 - 3,5€ và các thao tác tráng, in nh cũng không có gì c bi t hơn lo i phim 135. Và như th thì t i sao ta l i không nghiêng v ch t lư ng hình nh khó có th so sánh n i v i dòng máy "Moyen-Format". Hi n t i, mua m t chi c máy 20x25cm mác Edward Weston
"second-hand" ch kho ng 1 500€, và trang b m t labo in nh "planches- contact" cũng r t ơn gi n. V i m i m t "format" ta có m t ch t lư ng nh r t c trưng. Ta v n hay thư ng nói là có th ch p nh n phân gi i th p vì s ng ng m t m nh t xa, t i thi u là t i m t kho ng cách tương ương v i ư ng chéo c a nh. Nhưng m t trong nh ng khoái c m c a nh phim là có th ng m nhìn các t m nh kh l n th t g n thích thú v i nh ng chi ti t hay các "motif" c a h t nh mà n u ng xa ta ch có th nhìn r t chung chung mà thôi. ó chính là lý do khi n ta dùng máy nh "Moyen-Format", "Grand-Format" hay lo i phim như "Technical Pan". 4. T t c m i nh y T nh y siêu chính xác c a Technical t i h t nh c a Delta 3200 hay Tmax 3200, chúng ta có m t s l a ch n r t r ng. Ta có th nh m tính ư c t i thi u là 20 lo i phim "tiêu chu n". Và m i lo i phim có m t ch t riêng không th nào b t chư c v i m t gam m u xám c a chính nó. So v i k thu t s thì phim c i n hoàn toàn chi m ưu th v i nh y l n hơn ISO 400. T i ISO 800, ISO 1600 hay ISO 3200, lúc ch p nh trong nhà, khi m t cú èn flash làm h ng h t ánh sáng không gian, thì phim en tr ng v n là không th nào sánh ư c. 5. u tư cho Labo r Khi ta c l i nh ng gì ư c vi t trong quy n "La Photo" c a Sieff ho c trong "La Photopgraphie" c a Boubat, nh ng tác ph m ư c tái b n nhi u l n t 30 năm nay, ta có th nh n th y r ng nh ng l i khuyên và kinh nghi m quý báu không h m t i giá tr c a chúng. M t chi c máy phóng "Durst" c a nh ng năm 60, 70 luôn cho phép phóng nh ng t m nh p. Th trư ng thi t b nhi p nh cũ ngày càng phong phú cho phép ta mua ư c nh ng th t t và r . Và n u như b n quy t nh u tư vào thi t b m i toanh thì ch c ch n trong vòng 10 năm s ch ng ph i lo l ng gì v k thu t c .
i u quan tâm duy nh t là tìm ư c m t di n tích r ng l p t Labo. V i chi phí kho ng giá ti n m t chi c dSLR lo i nghi p dư, mà giá tr c a nó s m t i -50% trong vòng 6 tháng, b n hoàn toàn có th trang b m t Labo "Pro" cho th lo i 24x36 hay 6x7... 6. Phóng nh m i kích thư c ây là m t tiêu chu n mà nhi u ngư i quên khi l a ch n k thu t s : ta b h n ch v i kh gi y c a máy in, A4, trong 90% các nhu c u s d ng thông d ng. Trái l i trong Labo ta có th phóng nh 30x40 cm cũng như 24x30 hay 40x50, 50x60 mà ch c n s p x p l i m t chút. Gam gi y phóng nh v n còn r t phong phú t s lư ng cho t i các tông gi y khác nhau. N u như b n mu n làm m t tri n lãm nh thì hoàn toàn có th in nh t i gia. V i k thu t s , ta b t bu c ph i mang nh t i các Labo Pro v i giá c t c hay t m hài lòng v i ch t lư ng phóng nh " i chúng" c a các Lab bình dân. Và ta cũng không nên quên r ng v i phim, ta s có ư c t m nh chung cu c ch t lư ng cao và giá r hơn là t phóng l y v i máy in. Cu i cùng thì nh phóng t phim không b hi n tư ng "métamérisme" - thay i tông m u tuỳ theo ngu n sáng như v i nh in b ng inkjet. 7. Ch t h t trên nh nh t phim mang m t d u n c trưng: h t nh. Nó chính là ADN c a phim, hi n thân c a c u trúc phim - r t không u. Cho dù h t phim có hi n rõ hay không trên nh thì chúng v n là m t ph n c a th gi i phim. M t s ngư i tìm cách tránh, m t s khác l i i tìm h t phim th hi n trên nh. Khi ta mu n h n ch h t phim thì có th dùng các phim có nh y th p, như Technical Pan ISO 100, Acros, Delta hay Tmax. Chuy n sang dùng MF hay
"chambre" cũng cho phép t o nên nh ng hình nh mà h t phim là không nhìn th y hay r t m n. Ngư c l i, khi ta mu n th hi n s n i h t trên nh thì ch c n dùng các phim có nh y ISO t i thi u t 400 hay th m chí dùng ISO 1000 (Fuji Neopan, Ilford Delta và Kodak Tmax). M i m t lo i phim có m t c u trúc h t i n hình c a nó, như th ta ch c n l a ch n lo i phim thích h p v i ch mà mình nh th hi n mà thôi. Thi t b tráng phim cũng là m t y u t nh hư ng t i h t c a phim. C p Tri-X/Rodinal r t n i ti ng v ch t lư ng nh h t. Trong k thu t s , m i lao tâm kh t c a nhi p nh giá u b kh ng ch b i kh năng th hi n c a thi t b in như kích thư c c a gi t m c ch ng h n. B c c - h i h a và nhi p nh? tr l i cho câu h i v s khác nhau gi a b c c m t b c tranh và khuôn hình c a m t t m nh s t n r t nhi u gi y m c, hay nói m t cách hi n i hơn là s m t r t nhi u gi internet và hao mòn bàn phím. Ch ng ư ng i t i k t lu n cu i cùng còn dài hay th m chí ta không th có m t k t lu n rõ ràng. Câu h i t ra r t lý thú và chúng ta hãy cùng nhau gi i áp. Có ngư i nói " nh cao c a Nhi p nh là H i ho ", câu nói này úng trong gi i h n th hi n c a ngh thu t mu n mang l i c m xúc cho ngư i xem. Nhưng ng v m t k thu t ơn thu n thì gi a H i ho và Nhi p nh có t n t i nhi u s khác bi t. S chu n b mang tính hi n nhiên c a m t ho sĩ trư c khi th hi n ý tư ng c a mình là l a ch n v t li u v i m t b m t thích h p (Toan, l a, gi y...) cũng như m t khung tranh v i kích thư c hoàn toàn c bi t. Chính trong khung tranh
này ngư i ho sĩ s th hi n c m xúc c a mình. Ngư i ho sĩ ch u trách nhi m v khuôn kh c a khung v , gi ng như nhà nhi p nh l a ch n cu n phim th hi n nh ng gì mình nhìn th y, c m nh n ư c b ng tâm h n mình. V i m t nhi p nh gia thì khuôn hình hoàn toàn là bi u hi n mang tính v t lý thông qua khuôn ng m c a máy nh - m t khái ni m mang tính m c nh trư c. Còn v i ho sĩ thì khung tranh ch ơn thu n là ý ni m, là s sáng t o c a hình nh. V y s khác bi t n m âu trong b c c? 1. Ta không th ch n l a m t khuôn kh tranh mang tính tiêu chu n cho h i ho 2. cho h i ho và nhi p nh g n l i nhau thì có l nên l a ch n m t khung v có t l g n v i t l c a kích thu c khuôn ng m c a máy nh? 3.M t b c tranh có th không th hi n m t i u gì ó th t c th nhưng m t b c nh thì không th là siêu tư ng. 4.Trong m t khung v có th ch a ng nhi u khung v khác nhau, ch ng chéo trên m t ph ng, m t b c nh thư ng gi ng như m t khung c a s hay c a i mà ta v n quen g i là khuôn hình. 5. Cu i cùng thì trong nhi p nh b n có th l a ch n b t c i u gì mình mu n th hi n nhưng không th làm thay i v t th t n t i, trong H i ho b n có th s p t và t ch c b c c các y u t hình th c theo trí tư ng tư ng phong phú c a mình. V y ó, ngay t trong khái ni m căn b n thì b c c c a H i ho và Nhi p nh ã r t khác nhau r i.