Cách ch bi n đ có th gi đ c hàm l ng vitamin C cao nh t?ế ế ể ể ữ ượ ượ ấ
Th c sĩ - bác sĩ Tr n Th H ng Loan, tr ng khoa Dinh d ng c ng đ ng (Trung tâm Dinh d ng TP H Chí Minh):ạ ầ ị ồ ưở ưỡ ộ ồ ưỡ ồ
Đ tránh b hao h t l ng vitamin C trong th c ph m, nên ăn rau và trái cây t i ngay khi m i hái vì lúc này rau, trái có hàm l ngể ị ụ ượ ự ẩ ươ ớ ượ
vitamin cao nh t; đ i v i rau xanh, không nên tr lâu vì rau càng héo, l ng vitamin C m t đi càng nhi u.ấ ố ớ ữ ượ ấ ề
N u ph i dùng trong th i gian dài thì nên b o qu n rau trái trong t l nh. Khi ch bi n, c n l u ý không nên đun n u quá lâu hayế ả ờ ả ả ủ ạ ế ế ầ ư ấ
v i nhi t đ quá cao vì s làm hao h t các vitamin tan trong n c, trong đó có vitamin C.ớ ệ ộ ẽ ụ ướ
Có c n ph i dùng ch ph m b sung vitamin C không và cách dùng nh th nào?ầ ả ế ẩ ổ ư ế
- C th chúng ta l y vitamin C ch y u t đ ăn th c u ng h ng ngày.ơ ể ấ ủ ế ừ ồ ứ ố ằ
Tuy nhiên, khi ch đ dinh d ng không đ y đ d ng ch t nh :ế ộ ưỡ ầ ủ ưỡ ấ ư
Ăn u ng thiên l ch (không ăn hay ít ăn rau trái t i, th ng ăn th c ăn ch bi n s n nh mì gói, đ h p, khoai tây chiên, bánhố ệ ươ ườ ứ ế ế ẵ ư ồ ộ
k o...)ẹ
Ng i b nh không ăn u ng đ c, tr bi ng ăn, hay khi có nhu c u tăng cao nh ng i làm vi c quá căng th ng (stress).ườ ệ ố ượ ẻ ế ầ ư ườ ệ ẳ
Ho t đ ng th l c quá nhi u (lao đ ng n ng, v n đ ng viên...), b c m cúm, sau ph u thu t...ạ ộ ể ự ề ộ ặ ậ ộ ị ả ẫ ậ
thì c n dùng thêm vitamin C đ b sung cho c th .ầ ể ổ ơ ể
Hi n nay, trên th tr ng có r t nhi u ch ph m c a nh ng hãng d c ph m n i ti ng nh Laroscobin, Enervon-C, Calciumệ ị ườ ấ ề ế ẩ ủ ữ ượ ẩ ổ ế ư
Corbiere, MyVita, v.v. Tuy nhiên, nh đã đ c p trên, c n chú ý đ n hàm l ng thu c ghi trên nhãn, đ c bi t là các thu c bư ề ậ ở ầ ế ượ ố ặ ệ ố ổ
sung dung ch t có ch a vitamin C đ tránh dùng quá li u.ấ ứ ể ề
Nh ng tr ng h p nào có nguy c thi u vitamin C? Khi thi u vitamin C s có nh ng bi u hi n gì?ữ ườ ợ ơ ế ế ẽ ữ ể ệ
Ngoài nh ng tr ng h p k trên, ph n mang thai ho c cho con bú cũng có th b thi u vitamin C n u không đ c ăn u ng đ yữ ườ ợ ể ụ ữ ặ ể ị ế ế ượ ố ầ
đ vì nhu c u vitamin C c a h tăng cao trong giai đo n này. Ng i nghi n thu c lá cũng d b thi u vitamin C do ch t nicotine cóủ ầ ủ ọ ạ ườ ệ ố ễ ị ế ấ
trong thu c lá phá h y l ng vitamin C có trong c th .ố ủ ượ ơ ể
Vitamin C là m t trong nh ng ch t ch ng oxy hóa, có tác d ng làm tăng s c đ kháng, b o v thành m ch và h tr h p thu s tộ ữ ấ ố ụ ứ ề ả ệ ạ ỗ ợ ấ ắ
canxi. Khi thi u vitamin C, da s b khô, d b xu t huy t d i da (da d b b m tím khi va ch m nh ), ch y máu cam, ch y máuế ẽ ị ễ ị ấ ế ướ ễ ị ầ ạ ẹ ả ả
l i, v t th ng ch m lành.ợ ế ươ ậ
Tr em trong giai đo n phát tri n nhanh t 6 - 24 tháng tu i cũng d b thi u vitamin C v i các bi u hi n th ng th y nh trên kèmẻ ạ ể ừ ổ ễ ị ế ớ ể ệ ườ ấ ư
theo m t m i, bi ng ăn, gi m s c đ kháng, thi u máu ti n tri n...ệ ỏ ế ả ứ ề ế ế ể
Nhu c u vitamin C c a m i ng i nh t th nào? N u thi u ho c th a thì có nh h ng gì đ n s c kh e, đ c bi t là phầ ủ ỗ ườ ấ ế ế ế ặ ừ ả ưở ế ứ ỏ ặ ệ ụ
n mang thai?ữ
Nhu c u vitamin C h ng ngày tr s sinh đ n 3 tu i vào kho ng 25-30mg m i ngày. T 4 - 18 tu i, c th có nhu c u kho ngầ ằ ở ẻ ơ ế ổ ở ả ỗ ừ ổ ơ ể ầ ả
H TR KHÁCH HÀNG Ỗ Ợ
0919 690 234
0903 715 381
08. 38324587
suckhoevadoisong
@vnn.vn
Kinh doanh 1
Kinh doanh 2
NHÃN HI U Ệ
Vitamin A
Vitamin A là gì ?
Không tan trong n c, vitamin A tan trong m , ether, chloroform và aceton. Nó n đ nh v i nhi t, nh ng b giángướ ỡ ổ ị ớ ệ ư ị
hóa r t nhanh b i acid và r t nh y c m v i ôxy hóa, không khí, ánh sáng.ấ ở ấ ạ ả ớ
Vai trò c a Vitamin A ?ủ
Vitamin A gi nh ng vai trò c b n trong th giác, kh năng bi t hóa c a bi u mô, cùng quá trình phát tri n và sinhữ ữ ơ ả ị ả ệ ủ ể ể
s n.ả
Vitamin A và th giác :ị
Vitamin A đóng vai trò ch đ o trong m c đ và t m nhìn c a đôi m t.ủ ạ ứ ộ ầ ủ ắ
Thích nghi v i bóng t i là m t hi n t ng sinh lý – hóa h c giúp gi l i,ớ ố ộ ệ ượ ọ ữ ạ
m t d n xu t c a retinol huy t t ng; thodopsin trong các t bào queộ ẫ ấ ủ ế ươ ế
c a võng m c. Ánh sáng y u s làm m t thành ph n c a thodopsin,ủ ạ ế ẽ ấ ầ ủ
đi u này kh i đ ng cho m t lu ng th n kinh.ề ở ộ ộ ồ ầ
Nh ng t bào trên b m t c a m t cũng l thu c vào vitamin A, vitaminữ ế ề ặ ủ ắ ệ ộ
A cũng tham d vào quá trình t ng h p nhu m võng m c (m t s c t c a m t). Cũng gi ng nh v y, nhi u nghiênự ổ ợ ộ ạ ộ ắ ố ủ ắ ố ư ậ ề
c u cho th y r ng, carotenoid có kh năng (v i vitamin C) làm ch m xu t hi n đ c th y tinh th , m t trong nh ngứ ấ ằ ả ớ ậ ấ ệ ụ ủ ể ộ ữ
nguyên nhân hàng đ u d n đ n mù ng i già.ầ ẫ ế ở ườ
Vitamin A và bi u môể
Vitamin A tham d vào s cân b ng và đ i m i bi u mô. Vai trò này đ c xác đ nh b i tác d ng c a retinoid (đ ngự ự ằ ổ ớ ể ượ ị ở ụ ủ ồ
ch t hóa h c c a vitamin A) giúp li n s o và ch a lành các b nh da li u. Đ c bi t trong r i lo n tr m tr ng quáấ ọ ủ ề ẹ ữ ệ ễ ặ ệ ố ạ ầ ọ
trình ng ng hóa hay chuy n d ng b nh lý c a l p th ng bì (v y…n n….)ừ ể ạ ệ ủ ớ ượ ả ế
Cu i cùng, vitamin A th c hi n ho t đ ng đi u hòa trên tuy n bã nh n và tuy n m hôi.ố ự ệ ạ ộ ề ế ờ ế ồ
Vitamin A và ung thư
Nhi u nghiên c u đã đ t đ n s thoái lui c a b nh b ch s n, ti n ung th c a mi ng b i bêta caroten hay acidề ứ ạ ế ự ủ ệ ạ ả ề ư ủ ệ ở
retinoic (s n ph m cu i cùng c a chuy n hóa vitamin A).ả ẩ ố ủ ể
M t đ i ngũ b nh vi n Saint-Louis đã s d ng thành công vitamin A đ ch ng l i m t vài b nh ung th máu.ộ ộ ở ệ ệ ử ụ ể ố ạ ộ ệ ư
Nh ng không may các t bào ung th d ng nh bi t đ c cách đ thoát kh i ho t đ ng c a nó sau vài tháng.ư ế ư ườ ư ế ượ ể ỏ ạ ộ ủ
S dĩ bêta-caroten xu t hi n nh m t tác nhân ngăn ng a và ch ng l i ung th là nh vào nh ng đ c tính ch ngở ấ ệ ư ộ ừ ố ạ ư ờ ữ ặ ố
ôxy hóa cùng các d n xu t c a vitamin A, nó xu t hi n nh các tác nhân làm bi t hóa tr l i đ ng th i t o khẫ ấ ủ ấ ệ ư ệ ở ạ ồ ờ ạ ả
năng chuy n các t bào ti n ung th thành t bào bình th ng. Đi u này nh tác d ng tr c ti p c a chúng trênể ế ề ư ế ườ ề ờ ụ ự ế ủ
gen.
Carotenoid và tính mi n d chễ ị
Vitamin A và bêta-caroten cũng có nh ng đ c tính kích thích mi n d ch đ c l p (vitamin A, trên m c đ đáp ngữ ặ ễ ị ộ ậ ứ ộ ứ
b i kháng th , bêta-caroten trên đáp ng b i t bào lymphoT4).ở ể ứ ở ế
Vitamin A đ c s d ng trong đi u tr , bêta-caroten trong sida. Nh ng năm v a qua, ng i ta xác đ nh đ c nh ngượ ử ụ ề ị ữ ừ ườ ị ượ ữ
đ c tính kích thích mi n d ch c a các carotenoic khác trong cà chua : Licopen.ặ ễ ị ủ
Carotenoid và s lão hóa :ự
Bêta-caroten cùng v i vitamin E và m t s Carotenoid khác nhớ ộ ố ư
licopen, là các ch t có kh năng b o v lipid. Nói m t cách khácấ ả ả ệ ộ
nó b o v chúng ta thoát kh i lão hóa và m t s b nh g i làả ệ ỏ ộ ố ệ ọ
b nh “thoái hóa” ch ng h n : ung th , b nh tim m ch, thoái hóaệ ẳ ạ ư ệ ạ
não…
Cu i cùng, bêta-caroten làm ch m l i t c đ tăng nhanh c a quáố ậ ạ ố ộ ủ
trình thoái hóa trong m t vài tình hu ng đ c bi t nh : ti p xúcộ ố ặ ệ ư ế
nhi u v i ánh n ng m t tr i, đái tháo đ ng, nghi n thu c lá.ề ớ ắ ặ ờ ườ ệ ố
Carotenoid đóng vai trò quan tr ng, nó cùng các ch t ch ng ôxy hóa khác b o v , ch ng l i h h ng phân t và tọ ấ ố ả ệ ố ạ ư ỏ ử ế
bào do các g c t do đ c tích lũy theo tu i tác.ố ự ượ ổ
Vitamin A và quá trình tăng tr ng:ưở
Vitamin A gi vai trò tăng tr ng và nhân lên c a t bào nên nó cũng r t c nữ ưở ủ ế ấ ầ
thi t cho quá trình phát tri n, đ c bi t là c n cho s phát tri n c a phôi thai,ế ể ặ ệ ầ ự ể ủ
tr em và thanh niên.ẻ
Th c ăn nào cung c p Vitamin A ?ứ ấ
Vitamin A có trong t nhiên, trong các th c ph m b t ngu n t đ ng v t :ự ự ẩ ắ ồ ừ ộ ậ
gan, d u cá, cá, b fromage.ầ ơ
Vitamin PP và vitamin C
Đã t lâu ng i ta cho r ng vitamin C và vitamin PP là y u t quan tr ng trong vi c đi u tr b nh viêmừ ườ ằ ế ố ọ ệ ề ị ệ
l i, viêm quanh răng. N u c th thi u vitamin C và vitamin PP s d n đ n viêm l i, viêm quanh răng.ợ ế ơ ể ế ẽ ẫ ế ợ
L i răng s b viêm loét, d ch y máu chân răng, d n đ n r ng răng. ợ ẽ ị ễ ả ẫ ế ụ
Cũng vì th , th ng x y ra tr ng h p, sau m i đ t đi u tr b sung thêm vita-min C và vitamin PP, b nh viêmế ườ ả ườ ợ ỗ ợ ề ị ổ ệ
l i, viêm quanh răng s kh i, nh ng sau đó ít ngày, vitamin b sung trong c th h t, b nh l i phát tri n trợ ẽ ỏ ư ổ ơ ể ế ệ ạ ể ở
l i. Nh ng vitamin này có nhi u trong rau qu , th c ph m, nên cách b sung t t nh t là: b sung b ng ănạ ữ ề ả ự ẩ ổ ố ấ ổ ằ
u ng hàng ngày. ố
Vitamin C và vitamin PP
Vitamin C là vitamin tan trong n c, còn g i là axít l.ascorbic. Nhu c u hàng ngày là 50-100mg/ngày.ướ ọ ầ
Vitamin C có nhi u trong rau qu t i, cam, chanh, t, cà chua, rau xanh... và cũng có trong các tuy n giáp,ề ả ươ ớ ế
tuy n th ng th n...ế ượ ậ
Vitamin C có tác d ng s tăng c ng s c đ kháng c a c th đ i v i b nh nhi m trùng, b o v đ c thànhụ ẽ ườ ứ ề ủ ơ ể ố ớ ệ ễ ả ệ ượ
m ch máu, giúp c th ch ng rét, ch ng m t m i, còn có tác d ng c m máu và giúp cho các tuy n n i ti tạ ơ ể ố ố ệ ỏ ụ ầ ế ộ ế
ho t đ ng t t.ạ ộ ố
N u thi u vitamin C s sinh ho i huy t, ch y máu l i, viêm l i, viêm quanh răng, mao m ch kém d o dai,ế ế ẽ ạ ế ả ợ ợ ạ ẻ
nh c s c, m t m i, lo n d ng răng x ng, suy th n, th p kh p m n...ượ ứ ệ ỏ ạ ưỡ ươ ậ ấ ớ ạ
Không nên dùng quá 500mg/ngày, đ tránh tác h i c a chính vitamin C li u cao gây nên: nh c đ u bu nể ạ ủ ở ề ứ ầ ồ
nôn, đi ngoài l ng, tim đ p ch m.ỏ ậ ậ
Còn vitamin PP cũng là vitamin tan trong n c, còn g i là vitamin B 3 hay niacin. Nhu c u hàng ngày c aướ ọ ầ ủ
ng i l n là 15-25mg/ngày.ườ ớ
Vitamin PP có nhi u trong g o l c (thô), ngũ c c còn nguyên v l a, đ u xanh nguyên v , l c, v ng, rau đay,ề ạ ứ ố ỏ ụ ậ ỏ ạ ừ
rau ngót...
N u ăn u ng cân b ng, đ y đ vitamin PP s làm h tiêu hóa ho t đ ng t t, ch ng đ c loét mi ng, m mế ố ằ ầ ủ ẽ ệ ạ ộ ố ố ượ ệ ồ
hôi, da d m n màng, ít b t n ng.ẻ ị ắ ắ
Vitamin PP ít khi b thi u, tr tr ng h p ăn th ng xuyên g o xay sát quá tr ng, ho c ăn ít rau qu t i hàngị ế ừ ườ ợ ườ ạ ắ ặ ả ươ
ngày. Thi u vitamin PP gây r i lo n da d , nhu mô, l loét m m mi ng, n ng nh t là m c b nh Pellagra (daế ố ạ ẻ ở ồ ệ ặ ấ ắ ệ
thâm đen và tróc v y, tinh th n b n lo n) nh thì ng a ngáy, d nhi m trùng, viêm l i, h i th hôi.ẩ ầ ầ ạ ẹ ứ ễ ễ ợ ơ ở
B sung vitamin PP t t nh t là b ng ăn u ng th c ph m rau qu hàng ngày. Vitamin PP cũng có d ng viênổ ố ấ ằ ố ự ẩ ả ạ
bào ch 50-100mg/viên. Không đ c nh ng không nên dùng quá 100mg/ngày. Li u cao có th gây r i lo nế ộ ư ề ể ố ạ
chuy n hóa đ ng và axít uric gây b nh th ng phong.ể ườ ệ ố
Tóm l i đ a vào c th vitamin C và vitamin PP s tăng c ng đ c h mi n nhi m, tăng c ng đ c khạ ư ơ ể ẽ ườ ượ ệ ễ ễ ườ ượ ả
năng đ kháng, ch ng nhi m khu n, giúp cho đi u tr viêm l i, viêm quanh răng có hi u qu cao, mau kh i.ề ố ễ ẩ ề ị ợ ệ ả ỏ
Phòng b nh viêm l i và viêm quanh răngệ ợ
Đ vi c đi u tr viêm l i, viêm quanh răng có k t qu cao, c n ph i đi bác sĩ nha khoa đ làm s ch các m nhể ệ ề ị ợ ế ả ầ ả ể ạ ả
bám răng và cao răng vì nguyên nhân ch y u c a b nh là do vi khu n trong các m nh bám răng. Sau đó tùyủ ế ủ ệ ẩ ả
tình hình b nh tr ng, bác sĩ s cân nh c ch đ nh dùng thu c bôi, thu c đ t t i ch , ho c kháng sinh đ ngệ ạ ẽ ắ ỉ ị ố ố ặ ạ ỗ ặ ườ
u ng, đ ng th i k t h p v i vi c b sung vitamin C và vitamin PP. N u n ng thì có th đ c ph u thu t đố ồ ờ ế ợ ớ ệ ổ ế ặ ể ượ ẫ ậ ể
lo i b các tác nhân gây nhi m n m sâu trong t ch c quanh răng và còn đ m b o v n đ th m m .ạ ỏ ễ ằ ổ ứ ả ả ấ ề ẩ ỹ
Đ phòng b nh viêm l i, viêm quanh răng c n t o thói quen khám răng l i 6 tháng m t l n đ phát hi n s mể ệ ợ ầ ạ ợ ộ ầ ể ệ ớ
nh ng b nh v răng l i n u có.ữ ệ ề ợ ế
Đ ng th i t chăm sóc răng mi ng, đúng k thu t, sau b a ăn, dùng các lo i n c sát trùng có bán trên thồ ờ ự ệ ỹ ậ ữ ạ ướ ị
tr ng ho c n c mu i nh t 7-8 ph n ngàn đ súc mi ng sau khi đánh răng.ườ ặ ướ ố ạ ầ ể ệ
Th nh tho ng ng m m t qu kha t , theo kinh nghi m dân gian, qu này có tác d ng kháng sinh ch ng viêmỉ ả ậ ộ ả ử ệ ả ụ ố
khoang mi ng, khi ng m có th nu t d n n c t qu ti t ra cho t i khi c m th y h t chát thì thôi.ệ ậ ể ố ầ ướ ừ ả ế ớ ả ấ ế
B sung vitamin C và PP 0,1mg/ngày đ tăng c ng s c đ kháng c a c th và ngăn ch n viêm l i, viêmổ ể ườ ứ ề ủ ơ ể ặ ợ
quanh răng.
Vitamin v i s cớ ứ
kh eỏ
Vitamin là nh ng ch t h u c có phân t th p, chúng tham gia vào các ch c ph n chuy n hóa cữ ấ ữ ơ ử ấ ứ ậ ể ơ
th : tham gia vào các men c a các t ch c trong c th , t ng h p, s d ng và chuy n hóa cácể ủ ổ ứ ơ ể ổ ợ ử ụ ể
ch t dinh d ng m c t bào và phân tấ ưỡ ở ứ ế ử
C th d ng nh không t ng h p đ c các vitamin. Vitamin đ c cung c p cho c th ch y u t cácơ ể ườ ư ổ ợ ượ ượ ấ ơ ể ủ ế ừ
th c ăn hàng ngày t nguôn đ ng v t: gan, cá, tr ng, s a... và t ngu n th c v t nh ngũ c c, rau, trái...ứ ừ ộ ậ ứ ữ ừ ồ ự ậ ư ố
M t s các vitaminộ ố th ng hi n di n nhi u các màng c a các h t, v c a trái cây...ườ ệ ệ ề ở ủ ạ ỏ ủ
T i ru t già, nh m t s vi khu n đ ng ru t t ng h p cho c th m t sạ ộ ờ ộ ố ẩ ườ ộ ổ ợ ơ ể ộ ố vitamin: B1, B12, B2, PP, K.
Ánh sáng m t tr i giúp c th t ng h p vitamin D. ặ ờ ơ ể ổ ợ
Tuy m i ngày c th ch c n m t l ng r t nh vài microgam hay vài trăm miligam các vitamin nh ngỗ ơ ể ỉ ầ ộ ượ ấ ỏ ư
không th thi u chúng. Do v y Vitamin có vai trò quan tr ng góp ph n duy trì cu c s ng, giúp c thể ế ậ ọ ầ ộ ố ơ ể
kh e m nh. Vi c ngăn ng a thi u h t vitamin cũng nh b sung vitaminỏ ạ ệ ừ ế ụ ư ổ t th c ph m, th c ph m có bừ ự ẩ ự ẩ ổ
sung vitamin hay vitamin t ng h p là c n thi t và quan tr ng khi c th có các d u hi u cho th y đang bổ ợ ầ ế ọ ơ ể ấ ệ ấ ị
thi u h t vitamin.ế ụ
Vitamin đ c chia làm 2 nhóm:ượ nhóm các vitamin tan trong ch t béo: A.D.E.K và nhóm các vitamin tanấ
trong n c: vitamin C và các vitamin nhóm B ướ
C th b thi u h t vitamin th ng do các nguyên nhân sau:ơ ể ị ế ụ ườ