Hội họa cổ điển Trung Hoa trong Hồng Lâu Mộng

Chia sẻ: Tran Xuan Tien | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

244
lượt xem 68
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hồng Lâu Mộngg là̀ môṭ trong “tư đaị ky ̀ thư” cuả văn hoc̣ cô ̉ điên̉ Trung Hoa. Vơi haǹ g ngaǹ trang sać h, 120 hồi, hơn 600 nhân vâṭ , Hôǹ g Lâu Môṇ g taọ dưng riêng cho miǹ h môṭ thê ́ giơi, nơi đo ́ co ́ con ngươi, gia điǹ h, tiǹ h yêu, văn hoá , phong tuc̣ , triêt́ ly…́ Co ́ thê ̉ noí , Hôǹ g Lâu Môṇ g la ̀ môṭ bưc tranh thu nho ̉ cuả tâm hôǹ Trung Hoa. Chiń h vi ̀ thê,́ ta co ́ thê ̉ thông...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hội họa cổ điển Trung Hoa trong Hồng Lâu Mộng

Hội họa cổ điển Trung Hoa trong Hồng Lâu Mộng Ngô Trà Mi I. Dân nhâp Hông Lâu Mông là môt trong “tư đai kỳ thư” cua văn hoc cổ điên ̃ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̉ Trung Hoa. Vơi hang ngan trang sach, 120 hồi, hơn 600 nhân vât, Hông Lâu ̀ ̀ ́ ̣ ̀ Mông tao dưng riêng cho minh môt thế giơi, nơi đó có con ngươi, gia đinh, tinh ̣ ̣ ̀ ̣ ̀ ̀ yêu, văn hoa, phong tuc, triêt ly… Có thể noi, Hông Lâu Mông là môt bưc tranh ́ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̣ ̣ thu nhỏ cua tâm hôn Trung Hoa. Chinh vì thê, ta có thể thông qua Hông Lâu ̉ ̀ ́ ́ ̀ Mông, hiêu thêm nhiêu về con ngươi, văn hoa và phong tuc Trung Quôc ngay ̣ ̉ ̀ ́ ̣ ́ ̀ xưa. Văn hoc Trung Hoa truyên thông không tach rơi thi- thư- hoa. Lich sư văn ̣ ̀ ́ ́ ̣ ̣ chương Trung Hoa đã tưng chưng kiên nhưng danh tac trong đó bong dang cua ́ ́ ́ ́ ̉ nhiêu loai hinh nghệ thuât khac nhau soi vao văn chương. Cac thi sĩ đông thơi là ̀ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ̀ cac hoa gia, thư phap gia lôi lac. Trong thơ cua họ có hoa và trong hoa cua họ có ́ ̣ ́ ̃ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ thơ. Nêu họ không là hoa sĩ thì họ cung mang cai hôn, but phap cua hôi hoa vao ́ ̣ ̃ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ trong thơ ca. Đôi vơi Hông Lâu Mông, Tao Tuyêt Cân đã rât kheo leo đưa nghệ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ́ ́ thuât hôi hoa cổ điên Trung Hoa vao tac phâm. Tao Tuyêt Cân vưa xiên dương ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ ́ ̉ ̀ ́ ̀ ̉ cho nghệ thuât hôi hoa có gân 3000 năm lich sư cua dân tôc Trung Hoa, vưa lam ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ̉ ̣ ̀ sông dây tinh yêu hôi hoa cua ngươi Trung Quôc thông qua cac nhân vât trong ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̉ ́ ́ ̣ tac phâm cua minh. Qua đây, ông con thể hiên quan điêm và nhưng hiêu biêt ́ ̉ ̉ ̀ ̀ ̣ ̉ ̉ ́ cua minh về nghệ thuât hôi hoa truyên thông.Trong bai viêt nay, tôi chỉ đoc Hông ̉ ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ Lâu Mông tư goc nhin cua hôi hoa cổ điên Trung Quôc, vưa để thông qua hôi ̣ ́ ̀ ̉ ̣ ̣ ̉ ́ ̣
hoa hiêu hơn về Hông Lâu Mông và ngươc lai qua Hông Lâu Mông để tim hiêu ̣ ̉ ̀ ̣ ̣ ̀ ̣ ̀ ̉ thêm về hôi hoa cổ điên Trung Hoa. ̣ ̣ ̉ II. Nôi dung1. Toan canh hôi hoa cổ điên Trung Hoa trong Hông Lâu Mông Tao ̣ ̀ ̉ ̣ ̣ ̉ ̀ ̣ ̀ Tuyêt Cân là môt tai tư, tuy số phân long đong nhưng đơi sông và tâm thế luông phong ́ ̀ ̣ ̀ ̣ ́ ́ khoang, tư tai. Nhưng trang sach Hông Lâu Mông chưng tỏ Tao Tuyêt Cân là ngươi rât ́ ̣ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ham thich và hiêu biêt sâu rông về nghệ thuât hôi hoa cổ điên và nhiêu loai hinh nghệ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ ̣ ̀ thuât khac như hý khuc, đanh thơ, đố đen, kiên truc… Để vưa chuyên tai đươc hâu như ̣ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̉ ̀ cac loai hinh tiêu biêu cua nghệ thuât truyên thông Trung Hoa, vưa xây dưng môt tiêu ́ ̣ ̀ ̉ ̉ ̣ ̀ ́ ̣ ̉ thuyêt “cân nhân tinh”, ngoi but Tao Tuyêt Cân hiên nhiên phai trai đêu và chưng mưc ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̉ ̉ ̉ ̀ cho tưng loai hinh nghệ thuât. Đôi vơi hôi hoa, Tao Tuyêt Cân chỉ duy nhât môt lân binh ̣ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ phâm trong hôi thư 42 thông qua nhân vât Tiêt Bao Thoa khi cung cac chị em trong ̉ ̀ ̣ ́ ̉ ̀ ́ vươn Đai Quan thao luân về viêc Tich Xuân sẽ vẽ bưc tranh Đai Quan Viên theo lênh ̣ ̉ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ cua Giả Mâu. Nhưng lân xuât hiên khac cua hôi hoa trong Hông Lâu Mông thương là chỉ ̉ ̃ ̀ ́ ̣ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ̣ nhăc đên tên bưc hoa, tên tac giả hoăc thang có mô tả hay binh luân đôi câu về bưc hoa. ́ ́ ̣ ́ ̣ ̉ ̀ ̣ ̣ Thế giơi Hông Lâu Mông là thế giơi đai cac, phong lưu nên viêc xuât hiên cua tranh gop ̀ ̣ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ̉ ́ phân lam nên cho thế giơi đo. Rât nhiêu lân, Tao Tuyêt Cân tả nhưng bưc tranh treo ̀ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ trong phong cua cac nhân vât. Chăng han, trong hôi thư 5, tac giả nhăc đên bưc tranh ̀ ̉ ́ ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ́ ́ Nhiên lê đồ trong phong khach cua nhà Tân thị và bưc tranh Hai đường xuân thuy cua ̀ ́ ̉ ̀ ̉ ̣ ̉ Đương Bá Hổ trong khuê phong Tân thi. Ơ hôi thư 26, trong câu chuyên giưa Tiêt Ban ̀ ̀ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ và Giả Bao Ngoc, Tiêt Ban có nhăc đên Xuân cung hoa cua Đương Dân đơi Minh. Hôi ̉ ̣ ́ ̀ ́ ́ ̣ ̉ ̀ ̀ thư 40, tac giả nhăc đên bưc Yên vũ đồ cua Mễ Tương Dương trong phong Tham Xuân. ́ ́ ́ ̉ ̀ ́ Hôi thư 50, nhân viêc Bao Câm câm nhanh mai đưng dươi tuyêt, Tao Tuyêt Cân nhăc tơi ̀ ̣ ̉ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ́ bưc tranh Song diêm đồ trong phong Giả Mâu. Hôi thư 89, Giả Bao Ngoc và Lâm Đai ̃ ̀ ̃ ̀ ̉ ̣ ̣ Ngoc noi chuyên về bưc Đâu han đồ cua Lý Long Miên treo trong Tiêu Tương quan cua ̣ ́ ̣ ́ ̀ ̉ ́ ̉ Đai Ngoc. Sư xuât hiên cua hôi hoa trong Hông Lâu Mông không phai là nhiêu nhưng nó ̣ ̣ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ ̀ ̣ ̉ ̀ lai chinh là dung công cua ngoi but Tao Tuyêt Cân. Chỉ vai lân xuât hiên, nhưng môi lân ̣ ́ ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ̃ ̀ hôi hoa đêu gop phân tao nên thân thai cho văn chương , tao phông nên và không khí ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ trang nhã cho tac phâm. ́ ̉ 2. Ban về nghệ thuât hôi hoa cổ điên ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ Ban thân cua Tao Tuyêt Cân là Trương Nghi Tuyên trong lơi đề tưa “Thương Cân ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ Khê cư si” có viêt: “Ông tinh tinh khoang đat, thich uông rươu, lai gioi thi hoa, chưa ̃ ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̉ ̣ đươc ngũ tuân thì đã mât”. Lơi phat biêu nay cua ngươi đông thơi vơi Tao Tuyêt ̀ ́ ́ ̉ ̀ ̉ ̀ ̀ ́ Cân chưng tỏ đương thơi ông là môt danh si, am hiêu nhiêu linh vưc nghệ thuât. ̀ ̣ ̃ ̉ ̀ ̃ ̣ Điêu nay cang chưng tỏ rõ hơn qua hôi thư 42 Hông Lâu Mông, khi tac giả để nhân ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̣ ́ vât cua minh lên tiêng ban về nghệ thuât vẽ tranh.Tao Tuyêt Cân đã rât kheo leo, ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ́ ́ thông qua nhân vât Tiêt Bao Thoa để noi lên nhưng điêu tâm đăc và hiêu biêt ̣ ́ ̉ ́ ̀ ́ ̉ ́ cua minh về hôi hoa. Giả Mâu, nhân môt lân cao hưng đã đề nghị Tich Xuân, ̉ ̀ ̣ ̣ ̃ ̣ ̀ ́ vôn là ngươi thich vẽ tranh, vẽ bưc tranh phong canh ghi lai toan bộ khu vươn ́ ́ ̉ ̣ ̀ Đai Quan. Tich Xuân vôn chỉ hay vẽ nhưng bưc tranh phong canh nho, nay ̣ ́ ́ ̉ ̉ đưng trươc môt tac phâm lơn như vây rât là lung tung. Tiêt Bao Thoa là ngươi ̣ ́ ̉ ̣ ́ ́ ́ ́ ̉ hoc rông biêt nhiêu đã chỉ ra hương đi cho Tich Xuân: “…Con bé Ngâu Tạ tuy ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̃ biêt ve, nhưng cung chỉ vẽ đươc mây net tả ý thôi. Bây giơ vẽ cai vươn, nêu ́ ̃ ̃ ́ ́ ́ ́ trong bung không có môt hiêu biêt rông thì vẽ sao nôi. Cai vươn nay cung giông ̣ ̣ ̉ ́ ̣ ̉ ́ ̀ ̃ ́
như bưc tranh, nao là đá nui, cây côi, nao là lâu đai nhà cưa, gân xa, thưa nhăt, ̀ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ đưng it quá mà cung đưng nhiêu quá mà phai đung mưc. Nêu cư thế vẽ lên trên ́ ̃ ̀ ̉ ́ ́ giây thì đep lam sao đươc. Phai xem khuôn khổ tơ giây, nên để xa gân, nhiêu it ́ ̣ ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ́ thế nao, nên chia phân chinh phụ ra sao, chỗ nao đang thêm thì thêm, chỗ nao ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̀ đang bo, đang bơt thì bỏ đi, bơt đi, cai gì đang để lộ mơi để lô. Băt đâu phai vẽ ́ ̉ ́ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̉ phac rôi ngăm nghia tinh toan cân thân, mơi thanh đươc bưc ve. Điêu thư hai là ́ ̀ ́ ́ ́ ́ ̉ ̣ ̀ ̃ ̀ , lâu đai nhà cưa cung phai chia giơi han, sơ ý môt tí là bao lan cung lêch, côt ̀ ̃ ̉ ̣ ̣ ̃ ̣ ̣ cung nghiêng, cưa sổ sẽ dưng đưng lên, thâm chí ban ghế cung chen lên tương, ̃ ̣ ̀ ̃ châu hoa bay ơ trên ban… Điêu thư ba là phai xêp đăt nhân vât thưa hay nhăt, ̣ ̀ ̀ ̀ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ cao hay thâp, đêu cho đung chô. Nêp quân, dây lưng, ngon tay, bươc chân cung ́ ̀ ́ ̃ ́ ̀ ́ ̃ rât quan trong; nêu sai môt net, không sưng tay cung hoa kiêng chân, đên như ́ ̣ ́ ̣ ́ ̃ ́ ̃ ́ bộ măt mai toc chỉ là viêc nho…”[1]Lơi phat biêu trên cua Bao Thoa chưng tỏ ̣ ́ ́ ̣ ̉ ́ ̉ ̉ ̉ Tao Tuyêt Cân rât am hiêu về viêc vẽ tranh. Ngươi hoa sĩ muôn vẽ đươc bưc ̀ ́ ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ́ tranh lơn trươc tiên phai “hiêu biêt rông”. Nhưng hiêu biêt ơ đây theo Tao ̉ ̉ ́ ̣ ̉ ́ ̀ Tuyêt Cân chinh là nhưng hiêu biêt về kỹ thuât và phương phap vẽ tranh . Bao ́ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ́ ̉ Thoa đã lân lươt noi về cac quy tăc trong hôi hoa cổ điên, trươc tiên là viêc tổ ̀ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̉ ̣ chưc bố cuc. Không phai đên hôi hoa phương Tây, ngươi ta mơi quan tâm đên ̣ ̉ ́ ̣ ̣ ́ bố cuc. Hôi hoa truyên thông Trung Hoa, tư rât sơm đã quan tâm đên điêu nay. ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ́ ̀ ̀ Trương Sam Viên đơi Đương, trong “Lich đai danh hoa ky” đã viêt: “Tổ chưc ̃ ̣ ̣ ̣ ́ ́ bố cuc là điêu quan trong nhât cua hôi hoa”. “Cổ hoa phâm luc” cua Tạ Hach ̣ ̀ ̣ ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̉ ́ ngươi Nam Tề thế kỷ thư 5 đã đề ra “luc phap luân” là sau phep căn ban cua ̣ ́ ̣ ́ ́ ̉ ̉ hôi hoa cổ điên Trung Hoa. “Thư nhât, phai tao đươc săc thai và không khí sông ̣ ̣ ̉ ́ ̉ ̣ ́ ́ ́ đông như thât, thư hai, dưng đươc câu truc băng net but; thư ba, tả đươc hinh ̣ ̣ ́ ́ ̀ ́ ́ ̀ tương cua sư vât cho đung là chung; thư tư, mau săc cho thich hơp; thư năm, ̉ ̣ ́ ́ ̀ ́ ́ bố cuc; thư sau, sao chep cua ngươi đi trươc”[2]. Quy chiêu sau phep căn ban ̣ ́ ́ ̉ ́ ́ ́ ̉ cua hôi hoa cổ điên nay vao lơi phat biêu cua Bao Thoa, ta thây rõ răng Tao ̉ ̣ ̣ ̉ ̀ ̀ ́ ̉ ̉ ̉ ́ ̀ ̀ Tuyêt Cân đã rât chú trong đên bố cuc và hinh tương cua sư vât trong viêc vẽ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ̀ ̉ ̣ ̣ tranh. Bố cuc là quan trong khi vẽ tranh như Đai Quan Viên nên “phai chia giơi ̣ ̣ ̣ ̉ han, đinh phân chinh phu, nên xem chỗ nao cân bơt đi thì bơt đi, chỗ nao cân để ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ̀ ̀ lộ mơi để lô”.Bao Thoa cung nhăc tơi viêc vẽ lâu đai, nui đá nên chú ý đên gân ̣ ̉ ̃ ́ ̣ ̀ ́ ́ ̀ xa, thưa nhăt. Đây chinh là phep viên cân, môt trong nhưng phep quan trong cua ̣ ́ ́ ̃ ̣ ̣ ́ ̣ ̉ vẽ tranh phong canh. Quach Hy, ngươi đơi Tông, trong sach “Lâm Tuyên cao ̉ ́ ́ ́ ̀ ̉ chi” hương dân tỉ mỉ về cach vẽ tranh, trong đó có đề câp đên luât viên cân: “Tư ́ ̃ ́ ̣ ́ ̣ ̃ ̣ dươi thâp nhin lên là “cao viên”, tư bên trong ria nui nhin ra là “thâm viên”, con ́ ̀ ̃ ̀ ́ ̀ ̉ ̃ ̀ nhin doi về phia xa là “binh viên”… Cao viên cho thây đươc độ cao lơn, thâm ̀ ̃ ́ ̀ ̃ ̃ ́ ̉ viên lôt tả đươc cac lơp lang phưc tap, và binh viên trinh bay đươc canh xa nhẹ ̃ ̣ ́ ̣ ̀ ̃ ̀ ̀ ̉ nhang tan vao khoang không vơi vơi. Trong phep thư nhât, hinh ngươi nhin ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̀ ̀ thây sang mà ro; trong phep thư hai, chung có vẻ luc ân luc hiên, trong phep thư ́ ́ ̃ ́ ́ ́ ̉ ́ ̣ ́ ba, hinh ngươi chỉ nhẹ nhang mơ nhat mà thôi…Đó là ba phep viên cân ̀ ̀ ̣ ́ ̃ ̣ ̣ vây”[3]Trong điêu thư hai, Bao Thoa đề câp đên viêc vẽ lâu đai nhà cưa phai phân ̀ ̉ ̣ ́ ̣ ̀ ̉ chia giơi han. Đây chinh là quy tăc cua giơi hoa, môt loai tranh cổ điên Trung Hoa. ̣ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ Cac hoa sĩ khi vẽ tranh giơi hoa sẽ dung but hoăc thươc để đo đac rôi phac hoa thanh ́ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ tranh. Thương thi, tranh giơi hoa hay vẽ nhà cưa lâu đai và miêu tả môt cach tỉ mỉ ̀ ̣ ̀ ̣ ́
nên goi là “công but giơi hoa”. “Công but đô” cung là môt loai tranh đươc vẽ môt ̣ ́ ̣ ́ ̀ ̃ ̣ ̣ ̣ cach tỉ mi, chăm chut tưng chi tiêt nho. Giơi hoa có lich sư rât lâu đơi, tư thế kỷ thư ́ ̉ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ́ IV và phat triên cho đên tân ngay nay. Đơi nhà Thanh, cac hoa gia cung đinh như ́ ̉ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ Viên Giang, Viên Diêu… là nhưng hoa gai có cac tac phâm giơi hoa nôi tiêng. Ăt ̣ ̣ ́ ́ ̉ ̣ ̉ ́ ́ hăn, không khí thơi đai đã anh hương không it đên nhan quan cua Tao Tuyêt Cân. Có ̉ ̣ ̉ ́ ́ ̃ ̉ ̀ ́ ̀ thể noi, bưc tranh Đai Quan Viên cua nhà họ Giả sẽ là môt bưc “công but giơi hoa ́ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ đô”, nêu chiêu theo cach thưc thưc hiên mà Bao Thoa đã đề xương. ̀ ́ ́ ́ ̣ ̉ Tiêp đo, Bao Thoa và Bao Ngoc lai ban đên chât liêu và dung cụ để vẽ tranh. Đoan ́ ́ ̉ ̉ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ban luân nay cang chưng tỏ Tao Tuyêt Cân am hiêu sâu săc về nghệ thuât hôi hoa. ̀ ̣ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ Đôi vơi bât kỳ nên mỹ thuât nao, chât liêu là vân đề quan trong bên canh kỹ thuât. Sư ́ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ sang chế ra môt chât liêu mơi có thể đây hôi hoa tiên xa hang thế ky. Đôi vơi hôi hoa ́ ̣ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ ́ ̀ ̉ ́ ̣ ̣ Trung Hoa, chât liêu vẽ tranh rât đươc chú trong và đã thanh quy cach, chuân mưc. ́ ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̉ Tuy theo loai tranh, và tuy theo trương phai ngươi ta sẽ dung giây, but và mau khac ̀ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ nhau. Khi Bao Ngoc noi nhà “có săn giây tuyêt lang, vưa rông khô, vưa ăn mưc”, ̉ ̣ ́ ̃ ́ ́ ̃ ̣ ̉ Bao Thoa liên “lên lơp”: “Giây tuyêt lang để viêt chư, để vẽ bưc hoa tả y, hoăc để ̉ ̀ ́ ́ ̃ ́ ̣ ́ ̣ ngươi biêt vẽ sơn thuy vẽ tranh sơn thuy nhà Nam Tông, giay vưa ăn mưc mà lai ́ ̉ ̉ ́ ́ ̣ không nhăn nhoe. Nêu vẽ vươn nay băng giây ây thì không ăn mau, lai khó khô, cung ̀ ́ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̃ không đep, phí cả giây”. Đên khi noi về viêc chuân bị dung cụ và mau ve, Bao Thoa ̣ ́ ́ ́ ̣ ̉ ̣ ̀ ̃ ̉ rât tỉ mỉ và chưng chac: “Con phai có môt cai lo, chuân bị nâu keo, lây keo ra rưa ́ ̣ ̀ ̉ ̣ ́ ̀ ̉ ́ ́ but, rôi kê môt cai ban sơn dâu rai tham lên trên. Ngay cả đia và but cung phai săm ́ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ ̉ ̉ ̃ ́ ̃ ̉ ́ thêm. But quet loai nhât bôn chiêc, loai nhì bôn chiêc, loai ba bôn chiêc; but châm ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ̣ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ́ loai lơn bôn chiêc, loai vưa bôn chiêc, loai nhỏ bôn chiêc; but văt ngoi lơn mươi ̣ ́ ̣ ́ ̣ ́ ́ ́ ́ ̀ chiêc, văt ngoi nhỏ mươi chiêc; but kẻ may mươi chiêc……; son nhon đâu, son nam, ́ ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̀ thach hoang… môi thư bôn lang;…. ; keo quang phân, phen loc môi thư bôn lang…. ̣ ̀ ̃ ́ ̣ ̉ ̀ ̣ ̃ ́ ̣ Nhưng thuôc pha mau ây phai nghiên nho, loc sach…; Lai phai lây vơt lua mau bôn ́ ̀ ́ ̉ ̀ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̣ ́ cai, vơt lua thưa hai cai….., gưng sông hai lang, tương nưa cân”. Danh muc dai dăng ́ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̀ dăc nhưng thư cân phai săm sưa trươc khi băt đâu vẽ bưc “công but hoa giơi đô” ̣ ̀ ̉ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̀ Đai Quan Viên như thế đủ thây sư công phu cua hoa gia. Tât cả nhưng chât liêu đó là ̣ ́ ̉ ̣ ́ ́ ̣ chât liêu đã đươc sang chế và truyên thưa trong kinh nghiêm hôi hoa Trung Hoa. ́ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ̣ Ngay cả viêc dung gưng sông và tương để cho đia sanh găp lưa không bị nổ cung ̣ ̀ ́ ̃ ̀ ̣ ̃ đươc để ý đên chưng tỏ sư tinh tê, dung công và cân mât cua cac hoa gia thơi xưa. ́ ́ ̣ ̉ ̣ ̉ ́ ̣ Và Tao Tuyêt Cân là ngươi đã lam cho sư kỳ công đó sông dây trong tiêu thuyêt.Bao ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̉ Thoa lai chỉ cach cho Bao Ngoc và Tich Xuân dễ dang trong viêc vẽ môt bưc tranh ̣ ́ ̉ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ quá lơn như Đai Quan Viên. Cô khuyên Bao Ngoc nên lây bưc ban đồ đã vẽ tỉ mỉ cua ̣ ̉ ̣ ́ ̉ ̉ thơ vẽ trươc khi xây dưng vươn rôi tư đó nhơ cac hoa sư bên ngoai thêm bơt thanh ̀ ́ ̣ ̀ ̀ môt bưc ve, sau đó Tich Xuân sẽ vẽ tiêp tỉ mỉ tưng chi tiêt. Phương phap mà Bao ̣ ̃ ́ ́ ́ ́ ̉ Thoa khuyên cao là phương phap mô tả cua truyên thông, lây bưc vẽ kiên truc lam ́ ́ ́ ̉ ̀ ́ ́ ́ ́ ̀ lam ban rôi theo đó mà căt xen, thêm nhân vât rôi vẽ thanh nhà cưa, lâu đai…Trong ̉ ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ̀ hôi thư 42 nay, Tao Tuyêt Cân cung nhăc đên, dù chỉ là lươt qua trương phai vẽ tranh ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̃ ́ ́ ́ tả ý và tranh sơn thuy Nam Tông. Tich Xuân có nhăc qua bôn mau mà cô thương ung ̉ ́ ́ ́ ́ ̀ ̀ khi vẽ tranh là mau đo, mau xanh, mau vang, mau son. Đây là bôn mau căn ban cua ̀ ̉ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̉ ̉ trương phai vẽ tranh tả ý truyên thông. Theo Phi Đồ trong “Trung Quôc hoa nhan săc ́ ̀ ́ ́ ̣ ́ nghiên cưu” viêt: “Đât son, con goi là thương chu, chưa trong minh cả lưa và nươc, ́ ́ ̀ ̣ ̀ có trong quăng săt”. Đây là mau quan trong trong vẽ tranh sơn thuy, nhân vât. Trong ̣ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ “Sơn thuy hoa pha” có đề câp đên viêc vẽ hoa mau xanh như sau: “Hoa xanh nên ̉ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ ̀ dung nhiêu săc xanh cua lá nho thì sẽ đep”. Đây là mau tôi cân thiêt trong tranh sơn ̀ ̀ ́ ̉ ̣ ̀ ́ ̀ ́
thuy… Tom lai, trong hôi thư 42, Tao Tuyêt Cân thông qua nhân vât Tiêt Bao Thoa ̉ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ̉ đã trinh bay môt cach rât tương tân về kỹ thuât và chât liêu cua hôi hoa cổ điên Trung ̀ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ Hoa. Qua môt đoan đôi thoai, tac giả không thể môt luc noi hêt đươc tât cả nhưng ̣ ̣ ́ ̣ ́ ̣ ́ ́ ́ ́ tinh tuy cua hôi hoa truyên thông mà chỉ có thể điêm nhưng net sơ khơi nhât, gân gui ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ́ ̀ ̃ nhât vơi nôi dung tac phâm. Thế cung đủ thây sư am tương và tâm huyêt cua Tao ́ ̣ ́ ̉ ̃ ́ ́ ̉ ̀ Tuyêt Cân đôi vơi hôi hoa truyên thông Trung Hoa. Nhơ đây, đôc giả cung đươc dip ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̃ ̣ hiêu thêm về nên hôi hoa lâu đơi và rưc rơ nay.3. Thưc và hư, giả và chân trong ̉ ̀ ̣ ̣ ̀ cac bưc hoa đươc đề câp đên trong Hông Lâu MôngLân theo ngân tich chư nghia ́ ̣ ̣ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ́ ̃ trong Hông Lâu Mông, không it nhà nghiên cưu ơ Trung Quôc và trên thế giơi đã đi ̀ ̣ ́ ́ tim sư thât về cac bưc tranh đươc Tao Tuyêt Cân nhăc đên trong Hông Lâu Mông. ̀ ̣ ́ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̣ Điêu kỳ lạ là tât cả cac bưc tranh đó đêu không có thât, chỉ có tên tac giả là thât mà ̀ ́ ́ ̀ ̣ ́ ̣ thôi. Nhưng hoa gia đươc Tao Tuyêt Cân nhăc đên trong Hông Lâu Mông đêu là ̣ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̀ nhưng danh hoa nôi tiêng, có anh hương lơn trong lich sư hôi hoa Trung Quôc như ̣ ̉ ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ Mễ Phât và Lý Công Lân đơi Tông, Đương Dân và Cưu Anh đơi nhà Minh… Con ́ ́ ̀ ̀ cac bưc tranh đươc nhăc đên đêu là san phâm “hư câu” cua Tao Tuyêt Cân.Hôi thư ́ ́ ́ ̀ ̉ ̉ ́ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ 5, Tao Tuyêt Cân nhăc đên bưc tranh “Nhiên lê đô” không rõ tac giả kể tich Lưu ̀ ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ́ Hương đơi Tây Han đên đoc sach ơ gac Thach Cư, có môt vị tiên chông gây cỏ lê ́ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̣ đên đôt đâu gây lam đen cho Lư đoc sach. Bưc tranh thư hai năm trong khuê phong ́ ́ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ cua Tân thị có tên “Hai đương xuân thuy” đươc tac giả gan cho hoa gia Đương Bá ̉ ̀ ̉ ̣ ́ ́ ̣ Hô. Đương Bá Hô, tưc Đương Dân, danh hoa đơi Minh. Đương thơi, ông tư xưng ̉ ̉ ̀ ̣ là “Giang Nam đệ nhât tai tư”. Ông là ngươi thanh công trong vẽ tranh nhân vât, đăc ́ ̀ ̀ ̣ ̣ biêt là tranh thiêu nư. Có lẽ vì vây mà Tao Tuyêt Cân đã chon ông để trao gưi bưc ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̀ ̣ hoa hư câu cua minh. “Hai đương xuân thuy” là môt cum tư Tô Đông Pha dung để tả ̣ ́ ̉ ̀ ̉ ̣ ̣ ̣ ̀ vẻ đep Dương Quý Phi trong bai “Hai đương thi”: ̣ ̀ ̉ Chỉ khung thâm dạ hoa ̉ thuy khứ ̣ Cố thiêu cao chuc chiêu hông trang”Tam dich: Chỉ sơ đêm khuya ́ ́ ̀ ̣ ̣ hoa ngủ mât ́ Cố khêu ngon đuôc chiêu mặt hồngHai đương ơ đây đươc ví ̣ ́ ́ ̉ vơi mỹ nhân. Cai tai tinh cua Tao Tuyêt Cân là không hề miêu tả bưc tranh vẽ gi, chỉ ́ ̀ ̀ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ nhăc đên “Hai đương xuân thuy” và Đương Dân là lâp tưc ngươi đoc vôn quen ́ ́ ̉ ̣ ̀ ̣ ̣ ́ thuôc vơi thi ca hôi hoa Trung Hoa sẽ nghĩ đên hông nhan. Có lẽ nao, đây cung là ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ̀ ̃ môt câu đố mà Tao Tuyêt Cân muôn ngươi đoc cung tham gia chơi khi đoc tac ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ ́ phâm? Hơn nưa, viêc chon hai bưc tranh để nhăc đên trong hai khung canh, môt là ̉ ̣ ̣ ́ ́ ̉ ̣ thư phong, hai là khuê phong và sư chon lưa cua Giả Bao Ngoc cung bôc lộ nên tinh ̀ ̀ ̣ ̉ ̉ ̣ ̃ ̣ ́ cach nhân vât. Giả Bao Ngoc vôn ghet lôi hoc theo kiêu tâm chương trich cú vơi muc ́ ̣ ̉ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̉ ̀ ́ ̣ đich đỗ đat hiên vinh nên hăn nhiên khi nhin thây “Nhiên lê đô” thì sẽ không thich mà ́ ̣ ̉ ̉ ̀ ́ ̀ ́ tim cach tranh đi. Đên luc găp “Hai đương xuân thuy” thì Bao Ngoc cho đây là chôn ̀ ́ ́ ́ ́ ̣ ̉ ̣ ̉ ̣ ́ thân tiên, ơ cả đơi cung không chan bơi Bao Ngoc vôn thich gân nư nhi và thây thoai ̀ ̃ ́ ̉ ̣ ́ ́ ̀ ́ ̉ mai trong thế giơi chỉ toan là cai đep, không phai tuân theo cac quy đinh ngươi ́ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̣ đơi. Trong hôi thư 26, môt lân nưa Đương Dân lai đươc nhăc đên vơi bưc vẽ xuân ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ́ cung. Xuân cung hoa con goi là “Bí hí đô” là loai tranh thông tuc, tả canh trai gai yêu ̣ ̀ ̣ ̀ ̣ ̣ ̉ ́ đương vơ chông. Loai tranh nay có tư sơm và do nhiêu tac giả sang tac chư không ̀ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ́ phai Đương Dân. Ơ đây, Tao Tuyêt Cân đăt bưc tranh nay vao miêng Tiêt Ban, con ̉ ̀ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ cho anh ta noi tên cua Đương Dân thanh Canh Hoang (bơi ơV và ̀ V hơi giông ́ ̉ ̀ ̀ ̀ ́ nhau nêu mơi nhin qua). Tao Tuyêt Cân không nhăc nhiêu đên tinh cach cua Tiêt ́ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ́ ́ ́ ̉ ́ Ban, chỉ qua chi tiêt nhỏ nay ta có thể thây anh ta là ngươi it hoc và thô lâu. Đó ̀ ́ ̀ ́ ́ ̣ ̣ là cach tả mà như không ta, tuyêt but cua Tao Tuyêt Cân. Ơ hôi thư 40, trong ́ ̉ ̣ ́ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ đoan miêu tả phong cua Tham Xuân, tac giả nhăc đên bưc tranh “Yên vũ đô” cua Mễ ̣ ̀ ̉ ́ ́ ́ ́ ̀ ̉
Tương Dương. Mễ Tương Dương tên là Mễ Phât, ngươi đơi nhà Tông. Ông là ́ ́ ngươi có tai về tranh sơn thuy nhân vât, thich chơi đồ đá lạ vang quy. Ông cung là ̀ ̉ ̣ ́ ̀ ́ ̃ tac giả cua nhưng bộ sach như Bao tân anh quang tâp, Như sư, Hoa sư, Nghiên sư… ́ ̉ ́ ̉ ́ ̣ ̣ “Yên vũ đô” cung như cac tac phâm khac trong Hông Lâu Mông, không phai là tac ̀ ̃ ́ ́ ̉ ́ ̀ ̣ ̉ ́ phâm cua Mễ Tương Dương. Tao Tuyêt Cân lai môt lân nưa dung tranh để mà noi ̉ ̉ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ đên tinh cach nhân vât. Trong đoan nay, ông có nhăc đên Tham Xuân là ngươi rông ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ́ ̣ rai, thich sưu tâm nhưng thư la, quý hiêm trên đơi, cung là ngươi tao nha. Có lẽ vì ̃ ́ ̀ ̣ ́ ̃ ̃ thê, bưc tranh “khoi mưa” cua hoa gia Mễ Phât là phù hơp vơi Tham Xuân hơn ca. ́ ́ ̉ ̣ ́ ́ ̉ Cung như thê, đên phong cua Đai Ngoc, Tao Tuyêt Cân lai cho treo bưc “Đâu ̃ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ́ han đô” (Tranh thi lanh) cua Lý Long Miên. Lý Long Miên tư Bac Thơi, hiêu ̀ ̀ ̣ ̉ ́ ̣ Long Miên Sơn Nhân, là danh hoa đơi Băc Tông. Ông lam quan tơi chưc Triêu ̣ ́ ́ ̀ ̀ thị lang, thich hoc tinh thân cổ hoc, sơ trương cua ông là vẽ nhân vât và yên ma. ́ ̣ ̀ ̣ ̉ ̣ ̃ Ông theo tinh thân “bach miêu” hoa phap, phep vẽ chú trong sư đơn sơ, gian dị ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ̉ cua bưc tranh. Tac phâm con truyên lai cua ông có “Cưu ca đô”, “Duy Ma kiêt”, ̉ ́ ̉ ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ “Ngũ mã đô”… Bưc tranh “Đâu han đô” treo ơ quan Tiêu Tương vẽ “Hăng ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ Nga, môt ngươi hâu gai và môt nang tiên cung hâu gai cua minh bưng môt cai ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ̀ ́ ̉ ̀ ̣ ́ gì dai dai như cai boc ao. Ngoai hai vị tiên ra chỉ điêm xuyêt nhưng đam mây ̀ ̀ ́ ̣ ́ ̀ ̉ ́ ́ không có gì khac”[4]. Chỉ duy nhât trong hôi nay, Tao Tuyêt Cân cho ngươi treo ́ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ tranh binh luân về bưc tranh cua minh. Lâm Đai Ngoc noi về ý nghia cua tranh ̀ ̣ ̉ ̀ ̣ ̣ ́ ̃ ̉ qua hai câu thơ “Thanh nư, Tố nga không sơ ret; Dam đua vẻ đep trươc trăng ́ ́ ̣ sương”. Ý nghia cua bưc tranh đua sư chiu ret, ngươi thiêu nư mong manh, yêu ̃ ̉ ̣ ́ ́ ̉ điêu trong gió sương, đung là chỉ có thể treo ơ phong Lâm Đai Ngoc. Thế mơi ̣ ́ ̀ ̣ ̣ thây sư thân tinh diêu but cua Tao Tuyêt Cân. ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̉ ̀ ́ ̀ Trong hôi thư 50, Tao Tuyêt Cân đã dung bưc “Diêm tuyêt đô” cua Cưu Thâp Châu ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̃ ́ ̀ ̉ ̣ để so sanh vơi canh Bao Câm măc ao cưu thêu đan le, đưng sau nui, sau lưng là môt ́ ̉ ̉ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ̣ a hoan bưng cai lọ căm canh hông mai. Cưu Thâp Châu tưc Cưu Anh, là danh hoa ̀ ́ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ đơi minh. Ông có tai phong theo cac tac phâm cổ đai, lai có khả năng vẽ nhân vât ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ̣ thiêu nư. Ông là môt trong nhưng hoa gia “công but” xuât săc đơi Minh. Bưc tranh ́ ̣ ̣ ́ ́ ́ “Diêm tuyêt đô” là mươn viêc Cưu Anh hay vẽ cac sĩ nư tú nhã mà hư câu thanh. Tư ̃ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̀ đo, ta có thể thây, canh và ngươi trong tiêu thuyêt ban thân cung là môt bưc tranh ́ ́ ̉ ̉ ́ ̉ ̃ ̣ đep, mà thâm chí con đep hơn cả tranh. Chỉ cân nhăc đên môt bưc tranh là toan bộ ̣ ̣ ̀ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ̀ canh săc sông đông cua canh vât thât cung sông dây. Cai thân cua viêc dung but là ơ ̉ ́ ́ ̣ ̉ ̉ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ́ ̀ ̉ ̣ ̣ ́ chỗ đo. Vơi kiên thưc uyên thâm cua Tao Tuyêt Cân về hôi hoa cổ điên Trung Hoa, ́ ́ ̉ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ông dễ dang tim thây nhưng bưc tranh nôi tiêng đai diên cho phong cach cac hoa gia ̀ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ́ ́ ̣ để đưa vao tac phâm. Nhưng ông lai thich “hư câu” nhưng bưc hoa mơi, chỉ đươc ̀ ́ ̉ ̣ ́ ́ ̣ nhăc đên qua tên, không hề tôn tai trên đơi. But phap nay cua Tao Tuyêt Cân năm ́ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ chung trong but phap hư- thưc, chân- giả ông đã dung xuyên suôt tac phâm. Có môt ́ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̣ gia đinh họ Giả sông trong Đai Quan viên, có môt Giả Bao Ngoc ơ đât Kim Lăng thì ̀ ́ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ cung có môt Chân Bao Ngoc ơ môt phương trơi khac. Đôi vơi hôi hoa, Tao Tuyêt ̃ ̣ ̉ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ́ Cân cung dung but phap nay, “dĩ huyên độ chân”, lây cai hư để noi cai thât về cá tinh ̀ ̃ ̀ ́ ́ ̀ ̃ ́ ́ ́ ́ ̣ ́ cua nhân vât. Qua cach chơi nay, ta cung thây đươc Tao Tuyêt Cân là môt trong ̉ ̣ ́ ̀ ̃ ́ ̀ ́ ̀ ̣ nhưng nhà văn đâu tiên trên thế giơi dam “chơi đua” vơi văn chương, chư nghia, ̀ ́ ̀ ̃ “chơi đua” cả vơi nhưng thư đươc mênh danh là chuân mưc cổ điên. Quan niêm nay ̀ ̣ ̉ ̉ ̣ ̀ ngay nay ơ Âu Mỹ đươc cac nhà văn Hâu hiên đai sư dung triêt đê. Hư- thưc, gia- ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̉ chân nay trong khi nhăc đên hôi hoa, cung vơi but phap chung cua toan tac phâm ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ̉ ̀ ́ ̉
nhăm vươn đên nhưng tư tương huyên nhiêm cua Đông phương, thưc- hư, gia- thât ̀ ́ ̀ ̣ ̉ ̉ ̣ đêu năm ơ trong nhau. “Thế sư nhươc đai mông”, biêt đâu là giả biêt đâu là hư! ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ́ III. Kêt luânHôi hoa cổ điên Trung Hoa đã đươc Tao Tuyêt Cân tai hiên rât linh ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ́ đông trong Hông Lâu Mông. Sư vĩ đai cua truyên thông hôi hoa Trung Hoa đã đươc ̣ ̀ ̣ ̣ ̉ ̀ ́ ̣ ̣ ông xiên dương kheo leo và tinh tế trong tac phâm. Không danh quá nhiêu trang sach ̉ ́ ́ ́ ̉ ̀ ̀ ́ cho viêc thuyêt minh về kỹ thuât vẽ tranh cổ điên nhưng ông đã đat đươc hiêu quả ̣ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ cao nhât trong viêc trinh bay sư am tương và tinh yêu vơi hôi hoa. Qua đo, ta có thể ́ ̣ ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ thây răng sư vĩ đai, tinh tế cua hôi hoa Trung Hoa không chỉ danh cho nhưng ngươi ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ̣ ̀ trong giơi hoa gia mà có sưc sông trong long ngươi dân và văn hoa Trung Quôc. ̣ ́ ̀ ́ ́ Nhưng nho si, nhưng khuê nư đươc hoc hanh đêu có thể am tương về nghệ thuât ̃ ̣ ̀ ̀ ̣ nay.Không nhưng thê, Tao Tuyêt Cân con dung hôi hoa như môt phương tiên để ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ miêu tả tinh cach, thoi quen, sơ thich cua nhân vât. Chinh but phap nay đã tao ́ ́ ́ ́ ̉ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̣ không khí trang nha, tinh tế cho tiêu thuyêt đông thơi đat hiêu quả cao trong viêc ̃ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ̣ miêu tả tâm lý nhân vât dù không nhiêu lơi. Tao Tuyêt Cân đã tiêp nôi xuât săc ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ́ ́ ́ truyên thông thi- thư- hoa cua văn chương cổ điên Trung Quôc. Đây cung là ̀ ́ ̣ ̉ ̉ ́ ̃ môt trong nhưng nguyên nhân khiên Lỗ Tân nhân xet: “Sau khi Hông Lâu Mông ̣ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ra đơi, cach viêt và cach tư duy truyên thông đã hoan toan bị phá vơ”[5]. TAI ́ ́ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ LIÊU THAM KHAO1. Lâm Ngư Đương, Hôi hoa Trung Hoa qua lơi cac vĩ ̣ ̉ ̣ ̣ ́ nhân và danh hoa, NXB Mỹ Thuât, 20042. Phan Thanh Anh, 60 cuốn sách nên ̣ ̣ đọc, NXB Hà Nội, 19983. Tao Tuyêt Cân, Hông Lâu Mông (3 tâp), NXB Văn ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ hoc, 19994. Yang Xin and others, 3000 years of Chinese painting, Yale University Press, 19975. http://baike.baidu.com/view/17392.htm (tư điên bach ̉ ́ khoa trưc tuyên cua Trung Quôc) 6. . , , ́ ̉ ́ F W , http://www.esgweb.net/Article/Class1/Class50/Class54/200804/33306.htm [1] Tao Tuyêt Cân, Hông Lâu Mông tâp 2, NXB Văn hoc, 1999 ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ [2] Lâm Ngữ Đường, Hôi hoa Trung Hoa qua lời cac vĩ nhân và danh hoa, NXB Mỹ Thuât, 2004, tr57-58 ̣ ̣ ́ ̣ ̣ [3] Sđd, tr124 [4] Tao Tuyêt Cân, Hông Lâu Mông tâp 3, NXB Văn hoc, 1999, tr 152 ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ [5] Phan Thanh Anh, 60 cuốn sách nên đọc, NXB Hà Nội, tr130