Hướng dẫn sinh viên ngành Giáo dục tiểu học thiết kế hoạt động dạy học dạng bài “Nói theo chủ điểm” trong sách giáo khoa Tiếng Việt 2 (bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Hướng dẫn sinh viên ngành Giáo dục tiểu học thiết kế hoạt động dạy học dạng bài “Nói theo chủ điểm” trong sách giáo khoa Tiếng Việt 2 (bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống) đưa ra một số hình thức tổ chức dạy học cho dạng bài này, nhằm giúp cho sinh viên giải quyết khó khăn khi dạy học tiếng Việt ở trường tiểu học, đạt được mục tiêu của bài học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hướng dẫn sinh viên ngành Giáo dục tiểu học thiết kế hoạt động dạy học dạng bài “Nói theo chủ điểm” trong sách giáo khoa Tiếng Việt 2 (bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống)

H NG D N SINH VI N NGÀNH GIÁO D C TI U H C THI T K HO T NG D H C D NG BÀI “NÓI THEO CH I M TRONG SÁCH GIÁO KHOA TI NG VI T (B SÁCH K T N I TRI TH C V I CU C S NG V Th Thu H n Khoa G áo d c u h c - M m non Ema l h en tt@dhhp edu n Ngày nh n bài: 04/3/2022 Ngày PB ánh giá: 27/3/2022 Ngày duy t ng: 08/4/2022 TÓM T T Bài “Nói theo ch i m” trong sách giáo khoa (SGK) Ti ng Vi t 2 (B sách K t n i tri th c v i cu c s ng) là m t d ng bài m i, òi h i giáo vi n (GV) ph i có s linh ho t, sáng t o trong t ch c d y h c. Bài vi t a ra m t s h nh th c t ch c d y h c cho d ng bài này, nh m giúp cho sinh vi n gi i quy t khó kh n khi d y h c ti ng Vi t tr ng ti u h c, t c m c ti u c a bài h c. T khóa d y h c Ti ng Vi t, nói theo ch i m, k t n i tri th c v i cu c s ng INSTRUCTIONS FOR PRIMARY EDUCATION STUDENTS ON DESIGNING TEACHING ACTIVITIES FOR “TOPIC BASED SPEAKING LESSONS IN VIETNAMESE SCHOOLBOOK 2 (IN CONNECTING KNOWLEDGE TO LIFE BOOKS) ABTRACT “Topic based speaking lessons” in Vietnamese schoolbook 2 (in Connecting knowledge to life books) are a new lesson form in which teachers must be exible, creative in teaching-learning operations. My article provides some teaching-learning operations for the lesson forms in order to help students deal with their dif culties in practicing teaching Vietnamese at primary schools and achieve the lesson objectives. Ke word based speaking lessons, topic based speaking lessons, connecting knowledge to life 1. TV N c n b SGK Ti ng Vi t 2 K t n i tri th c B SGK Ti ng Vi t 2 K t n i tri th c v i cu c s ng, chúng tôi nh n th y d ng v i cu c s ng c bi n so n d a tr n bài “Nói theo ch i m” trong ph n “Nghe quan i m d y h c ngôn ng thông qua và nói” là m t n i dung m i mà các tác gi thi t k và a vào SGK, òi h i các ho t ng c, vi t, nói và nghe trong kh n ng t ch c d y h c linh ho t và sáng ng c nh t nhi n và g n g i v i i s ng. t o c a GV. y là khó kh n mà sinh vi n Trong b sách này không còn xu t hi n ngành S ph m Ti u h c s g p ph i khi các “ph n môn”: T p c, Luy n t và th c hi n các ho t ng d y h c tr n l p c u, T p làm v n, Chính t , K chuy n... cho m t ki u bài m i l . Trong bài báo này, nh trong b SGK Ti ng Vi t tr c, thay chúng tôi xu t m t s cách t ch c d y vào ó là các ph n c, Vi t, Nói và nghe, h c “Nói theo ch i m” giúp sinh vi n Luy n t p. Trong quá tr nh d y Ph ng kh c ph c c nh ng khó kh n khi d y pháp d y h c Ti ng Vi t ti u h c và ti p ki u bài này. TR NG I H C H I PHÒNG
2. T NG QUAN NGHIÊN C U, d y ti u h c ch ra t m quan tr ng C S L THUY T VÀ PH NG c a vi c d y nghe nói và phát tri n n ng PH P NGHIÊN C U l c giao ti p c a HS thông qua môn Ti ng 2.1 T ng quan ngh n c u Vi t. Các nghi n c u này d a tr n c s SGK Ti ng Vi t n m 2000, n n có nh ng Phan Ph ng Dung và ng Kim Nga i m ch a ph h p v i t nh h nh th c t i, 3 nghi n c u v t ch c ti p nh n l i v i nh ng y u c u c a ch ng tr nh Ti ng nói v i các b c luy n nghe trong h i tho i Vi t m i. Bài báo c a chúng tôi chú tr ng và luy n nghe trong n tho i. B n c nh n vi c h ng d n SV quen v i d ng bài ó, t ch c luy n nói c ng c t ch c m i trong SGK, thi t k t ch c d y h c luy n nói c tho i và nói trong h i tho i. theo k p v i s thay i c a th c ti n d y Các b c t ch c c các tác gi tr nh h c ti u h c. bày c th , v i nh ng ki u d ng bài nói và 2.2 C s lí thu t nghe trong SGK Ti ng Vi t n m 2000. 2 2 1 Khá n m ho t ng d h c Ng c Th ng và các tác gi (9) a ra k t qu nghi n c u c a m nh v ph ng Khái ni m ho t ng d y h c, theo L pháp d y nói và nghe. Các ph ng pháp Ph ng Nga 7 , bao g m hai ho t ng: này i theo t ng b c t n gi n n ho t ng d y c a GV và ho t ng h c ph c t p: t p k m t s chi ti t, t ng o n c a HS. Hai ho t ng này có s t ng tác c a c u chuy n, k toàn b c u chuy n. ch t ch , g n bó, trong ó ho t ng d y là Các tác gi nh n m nh d y nói và nghe m t quá tr nh t ch c, i u khi n c a GV và ho t ng h c c a HS là m t quá tr nh theo nh h ng phát tri n n ng l c c a tích c c, t giác chi m l nh ki n th c, phát h c sinh (HS), v i nh ng ví d trong bài tri n v nh n th c và t duy. Ti ng Vi t c th trong SGK Ti ng Vi t hi n hành (b SGK 2000). Theo Nguy n Th Thu Hi n 4 , trong h at ng d y h c, ch th là ng i d y V v n d y nói và nghe cho HS (giáo vi n) và ng i h c (h c sinh). Ng i l p 2, Nguy n Thanh B nh 9 n u ra h c là ch th c a ho t ng h c, ng i m t s ánh giá, nh n xét v th c tr ng và d y là ch th c a ho t ng d y. Th y và a ra m t s gi i pháp nh s d ng bi n trò nh ng ch th c ng nhau ho t ng, pháp àm tho i theo tranh nh, bi n pháp duy tr , ti p n i ho t ng. i t ng c a rèn k n ng nghe nói theo m u, bi n pháp ho t ng h c t p là l nh h i tri th c, k t ch c ho t ng nhóm. n ng, k x o. M c ti u c a ho t ng d y M t s sáng ki n kinh nghi m c a h c là h nh thành và phát tri n nh n cách, giáo vi n ti u h c nh Nguy n Th Tuy t, n ng l c c a ng i h c. Ch nh v ho t ng Nguy n Th Thu Ba c ng a ra m t d y và h c có chung m c ti u cho n n ho t s bi n pháp luy n nói cho HS qua ng d y và h c luôn t ng tác trong m i ph n môn K chuy n l p 2 nh luy n k quan h “cung - c u”, “nh n - qu ”. t ng ph n c a c u chuy n, k toàn b c u Các ki n tr n u có quan i m chuy n, óng vai k chuy n... th ng nh t: ho t ng d y h c là m t ho t Các nghi n c u c a các nhà khoa h c ng có tính t ng tác 2 chi u: d y và h c. và c a các giáo vi n ang tr c ti p gi ng Chúng có nh h ng, tác ng n nhau T P CH KHOA H C, S 53, tháng 7 n m 2022
trong m t quá tr nh di n bi n c i u Ng li u c a sách Ti ng Vi t 2 ph h p v i khi n b i các ch th c a m nh. Ch th hi u bi t và tr i nghi m c a HS, giúp HS GV i u khi n ho t ng d y theo nh có c h i k t n i v i tr i nghi m cá nh n. h ng c xác nh t tr c, còn ch th - Khai thác v n ti ng Vi t mà HS s HS i u khi n ho t ng h c v i mong d ng hàng ngày phát huy hi u qu d y mu n t nh ng ích cá nh n ra. Ho t h c ngôn ng trong nhà tr ng. ng d y tác ng n ho t ng h c, i u 2.3. Ph ng pháp ngh n c u khi n nó theo qu o c a m nh, nh ng Trong bài báo này, chúng tôi s chính ho t ng h c c ng có tác ng d ng các ph ng pháp nghi n c u ng c tr l i, bu c ho t ông d y ph i có sau: ph ng pháp nghi n c u lí thuy t, s i u ch nh, thay i. ph ng pháp ph n tích, t ng h p và 2 2 2 Ho t ng d h c t ng t ph ng pháp th c hành. Tác gi Hoàng Hòa B nh và Nguy n 3. K T QU NGHIÊN C U Minh Thuy t trong Ph ng pháp d y h c 3.1. Các d ng bà “Nghe và nó ti ng Vi t nh n t ti u h c 2 , xác nh trong SGK T ng V t 2 (b K t n tr ho t ng d y h c ti ng Vi t là m t “h th c cu c s ng) th ng các hành ng” c a GV nh m t Các d ng bài “Nghe và nói” c ch c ho t ng h c t p ti ng Vi t cho HS. chia làm 2 d ng: K chuy n và Nói theo T ó, có th hi u c th h n, d y ch i m. h c ti ng Vi t là ho t ng d y h c v i n i dung là các ki n th c, k n ng ti ng Vi t. K chuy n Nói theo ch i m Thông qua ho t ng này, HS s t c HKI: K m t Tu n 1: Nh ng ngày nh ng y u c u c Ch ng tr nh giáo ph n c a c u hè c a em. d c ph th ng (ban hành kèm th ng t 32) chuy n. 1 a ra i v i l p 2 v các k n ng c, Tu n 6: Ngôi tr ng vi t, nói và nghe. HKII: K m t c a em. ph n và toàn b 2 2 3 uan m c a các tác g c u chuy n. Tu n 26: B o v môi SGK ng t 2 “K t n tr th c tr ng. cu c s ng Tu n 34: Qu h ng, B SGK Ti ng Vi t 2 c bi n so n t n c em. d a tr n quan i m: Trong s 2 d ng bài “Nghe và nói”, - D y h c ngôn ng thông qua các ho t d ng bài K chuy n là d ng bài quen thu c ng c, vi t, nói và nghe trong ng c nh trong SGK Ti ng Vi t c a vào s t nhi n và g n g i v i i s ng. Sách Ti ng d ng trong nhà tr ng ph thông n m Vi t 2 chú tr ng nh h ng th c hành, phát 2002. Trong b SGK K t n i tri th c và tri n n ng l c ngôn ng cho HS thông qua cu c s ng, K chuy n là d ng bài chi m th c hành, chú tr ng vào ngh a, ch c n ng, v trí ch o trong ph n “Nghe và nói”. cách d ng c a các n v ngôn ng . N i dung c a các bài k chuy n có k th a - Kh i g i h ng thú c a HS qua ng c a SGK Ti ng Vi t 2002, k t h p v i m t li u và cách khai thác ng li u ph h p. s bài k chuy n m i. Tuy nhi n, d ng TR NG I H C H I PHÒNG
bài “Nói theo ch i m” là m t d ng bài c a giáo vi n, nh ng ho t ng này ph i m i m , không òi h i HS nói theo m t t c 2 m c ti u: t o cho h c sinh m t c t truy n có s n, mà ch a ra m t ch t m tr ng hào h ng, ph n kh i b c nh h ng. N i dung nói nh th nào vào bài h c nh h ng h c sinh vào ch hoàn toàn do HS quy t nh, mi n là theo nói và nghe. úng ch . Nh v y, cách t ch c d y M t s ho t ng kh i ng c th h c d ng bài này s khác bi t v i d ng bài trong m t s bài Nói và nghe. K chuy n. Nhi m v t ra i v i GV là bài Nói và nghe Nh ng ngày hè c a v a ph i nh h ng HS nói úng ch , em (tu n 1), giáo vi n a ra m t c u kèm ng th i phát huy c s sáng t o, cá hình nh: tính c a t ng cá nh n khi nói. M a nào có n ng chói chang 3.2 T ch c d h c bà “Nó theo Hoa ph ng r c, ve ran c ngày ch m Tr n c s lí thuy t n u tr n, chúng tôi xác nh vi c t ch c d y h c bài “Nói theo ch i m” bao g m vi c t ch c các ho t ng h c t p ti p n i v i nhau, di n ra li n t c trong su t gi h c. Các ho t ng này bao g m ho t ng c a GV v i vai trò t ch c, i u khi n, ánh Ti p theo, GV s a ra c u h i: Em giá và HS v i vai trò ch th th c hi n các h y k t n m t s vi c em làm vào m a ho t ng h c t p. Các ho t ng c a GV hè v a qua và HS ph i có s ph i h p ch t ch tr n c Sau ó, GV s d n d t h c sinh vào s chú tr ng v n s ng, v n ti ng Vi t c a bài h c: “Các em có r t nhi u vi c thú HS, làm n n t ng cho vi c th c hi n các v và b ích làm trong m a hè v a qua. nhi m v c a bài h c. B y gi chúng ta s k c th v nh ng Các ho t ng trong gi h c bao g m: vi c ó cho cô và các b n c ng nghe nhé.” Ho t ng 1. Kh i ng Bài Nói và nghe Ng i tr ng c a em Ho t ng kh i ng là m t ho t ng (tu n 6), giáo vi n t i nh c bài hát Em y u giúp h c sinh có c m t tr ng thái t m tr ng em h c sinh hát t p th . lí hào h ng, s n sàng b c vào bài h c. Giáo vi n chi u l n màn h nh m t s T ch c ho t ng kh i ng nh th nào hình nh các tr ng ti u h c (trong ó có hoàn toàn ph thu c vào kh n ng sáng t o tr ng c a h c sinh trong l p) và h i: T P CH KHOA H C, S 53, tháng 7 n m 2022
Trong s các h nh nh cô chi u tr n Ví d bài Nói và nghe tu n 1 Nh ng màn h nh, h nh nh nào là h nh nh tr ng ngày hè c a em (Tranh v c nh u c a chúng m nh T i sao em l i nh n ra ó Trong tranh có nh ng ai M i ng i ang là tr ng m nh làm g ). M t s HS tr l i c u h i quan Sau ó, GV d n d t vào bài h c: sát tranh. “Hàng ngày các em u n tr ng h c Cách th 2, GV có th cho HS làm t p và vui ch i, n nay là 2 n m r i. vi c nhóm 2 (ho c nhóm 3,4) trao i B y gi tr ng h c tr n n th n quen v nh ng g quan sát c trong các b c v i m i chúng m nh. N u có ai ó h i các em là tr ng c a chúng m nh nh th nào tranh, sau ó m t s nhóm tr nh bày tr c th các em s nói g v i h B y gi chúng l p, các nhóm khác s b sung. ta s nói cho h bi t nhé.” Cách th 3, GV a ra các c u v n Ho t ng 2: Quan sát tranh và nói mi u t và y u c u HS ghép các c u này ho t ng này, GV có th a ra d i các b c tranh trong SGK cho úng. nh ng c u h i gi ng nh trong sách giáo Ví d bài Nói và nghe tu n 26 B o v môi vi n giúp HS nh h ng quan sát tranh tr ng, GV a ra các c u sau HS ghép v trong SGK và nói. vào các tranh trong SGK: - Hai b n nh ch c phá t chim tr n cành c y cao. - M t chi c xe t i ch rác th i xu ng sông. - Các b n nh ang thu d n rác th i tr n b i bi n. - Ng i àn ông v t rác tr n h . TR NG I H C H I PHÒNG
Ho t ng 3: Nói chia s t ng cho m t ng i mà em y u qu .”. Bài ho t ng này, HS s làm vi c theo Nói và nghe tu n 34 Qu h ng, t n c c p/ nhóm, nói theo các g i trong SGK. em, SGK y u c u “K cho ng i th n GV có th th m các c u h i g i hay có nh ng i u em th y thú v v qu h ng, th thay i g i cho ph h p v i HS c a t n c” GV có th a th m 1 y u c u l p m nh. Ví d bài Nói và nghe tu n 1 HS l a ch n: “Em h y s u t m nh ng Nh ng ngày hè c a em, GV có th thay tranh nh v c nh p qu h ng t n c g i “Ngh hè, em c i nh ng u ” và gi i thi u c nh p ó cho m i ng i b ng m t g i khác “K ngh hè, em b ng m t video clip ng n .” nhà hay c i du l ch ” Nh v y d i Ho t ng v n d ng là ho t ng HS du l ch hay t i nhà, HS c ng có th nói có th th c hi n ngoài gi h c ho c nhà. c v nh ng ho t ng c a m nh trong Ho t ng 5: C ng c m a hè. Ho t ng c ng c không ph i ch Trong ho t ng này, GV c n khéo léo ri ng cho ti t 4 Nghe và nói, mà cho c bài ng vi n HS có s hào h ng nói, th Ti ng Vi t 4 ti t. Ph n này nh c l i các n i hi n m t cách t tin tr c ám ông. GV dung h c c a 4 ti t, nh ng ki n ph n n n bày t thái quan t m l ng nghe HS, h i c a HS v bài h c và nh n xét c a GV có th a ra m t s c u h i, c u c m thán v quá tr nh h c t p c a l p. kh i g i hào h ng c a HS (VD: “Cô 3. K T LU N không bi t trò ch i ó nh th nào, em có SGK Ti ng Vi t 2 b K t n i tri th c th mi u t chi ti t cho cô nghe không ”, v i cu c s ng ang c a vào gi ng d y “Em có b c nh nào ch p c nh p n i trong n m h c 2021-2022, do ó vi c a ó không ” “Th t thú v !”, “Cô c ng mong ra h nh th c t ch c d y h c cho nh ng c n ó.”...), tránh c t ngang hay ch d ng bài Ti ng Vi t là c n thi t. D m i bai HS. ph n nói chia s , t t c HS GV có th có nh ng cách t ch c d y h c c rèn luy n k n ng nói trong nhóm c a linh ho t, sáng t o khác nhau cho c ng m t m nh. Tuy nhi n, khi nói tr c l p th GV bài h c, nh ng c n n m v ng nguy n t c n n có l tr nh i v i nh ng HS r t rè, phát huy v n s ng, v n ti ng Vi t c a HS hay m t b nh t nh, k n ng nói ch a t t. và giúp cho các em s d ng c ti ng Vi t Ho t ng 4: V n d ng nh m t công c h c t p và giao ti p HS có th th c hi n ho t ng này theo trong cu c s ng. D ng bài “Nói theo ch y u c u c a SGK, ho c GV có th a ra i m” không n n gò theo m t khuôn m u nh ng y u c u khác ph h p v i i t ng c ng nh c, bi n ho t ng nói c a HS tr HS l p m nh. Ví d bài Nói và nghe tu n 6 thành c thu c lòng máy móc và không Ngôi tr ng c a em, a ra y u c u trong c m xúc. D ng bài này c n ng vi n ph n v n d ng “Nói v i ng i th n nh ng HS nói m t cách t nhi n, b c l nh ng i u em mu n tr ng m nh thay i.”. GV suy ngh , c m xúc h n nhi n úng l a tu i, có th a th m m t y u c u khác HS th hi n nh ng tr i nghi m ri ng c a t ng l a ch n: “Em h y t ng t ng và v m t cá nh n, t ó t c nh ng y u c u mà ngôi tr ng mà em thích, có th kèm theo Ch ng tr nh giáo d c ph th ng Ng v n m t vài c u gi i thích v ngôi tr ng ó và t ra cho môn Ti ng Vi t 2. T P CH KHOA H C, S 53, tháng 7 n m 2022
TÀI LI U THAM KH O ni m ho t ng d y h c trong i m i giáo d c 1. B Giáo d c và ào t o (2018), Ch ng hi n nay”. T p chí Khoa h c i h c Sài Gòn, tr nh giáo d c ph th ng m n Ng V n (Ban hành (s 56), tr24-25 kèm theo thông t s 32/2018/- BGD T). 6. B i M nh H ng (ch bi n) (2021) Ti ng 2. Hoàng Hòa B nh Nguy n Minh Thuy t Vi t 2 (t p 1,2), Nhà xu t b n Giáo d c Vi t Nam. (2012), Ph ng pháp d y h c ti ng Vi t nh n t 7. B i M nh H ng (ch bi n) (2021) ti u h c, NXB Giáo d c Vi t Nam, Hà N i. Ti ng Vi t 2 (t p 1,2), SGV, Nhà xu t b n Giáo 3. Nguy n Thanh B nh M t s bi n pháp d c Vi t Nam. rèn k n ng nghe nói cho h c sinh l p 2 qua m n 8. L Ph ng Nga (ch bi n) (2015) Ph ng Ti ng Vi t (Truy c p ngày 28/2/2022) https:// pháp d y h c Ti ng Vi t ti u h c 1 NXB i text.123doc .net/document/4467645-mot-so-bien- h c S ph m. phap-ren-ky-nang-nghe-noi-cho-hoc-sinh-lop-2- 9. L Ph ng Nga (2015) Ph ng pháp qua-mon-tieng-viet.htm. d y h c Ti ng Vi t ti u h c 2 NXB ih c 4. Phan Ph ng Dung, ng Kim Nga (2011) S ph m. Ho t ng giao ti p v i d y h c m n Ti ng Vi t 10. Ng c Th ng (2018) D y h c phát ti u h c NXB HSP. tri n n ng l c m n Ti ng Vi t ti u h c - NXB i 5. Nguy n Th Thu Hi n (2017) “Khái h c S ph m. TR NG I H C H I PHÒNG