Kết quả điều trị bệnh nhân u nguyên bào nuôi nguy cơ thấp tại Bệnh viện Phụ sản Trung Ương

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ BỆNH NHÂN U NGUYÊN BÀO NUÔI<br /> NGUY CƠ THẤP TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG<br /> Nguyễn Thái Giang<br /> Trường Đại học Y Hà Nội<br /> <br /> U nguyên bào nuôi nguy cơ thấp (UNBN-NCT) được điều trị bằng đơn hóa trị liệu Methotrexate theo<br /> khuyến cáo của FIGO. Nghiên cứu được tiến hành nhằm xác định tỷ lệ bệnh nhân đáp ứng và kháng với đơn<br /> hóa trị liệu cũng như kết quả điều trị của bệnh nhân UNBN-NCT. Nghiên cứu quan sát tiến cứu trên 204 bệnh<br /> nhân UNBN - NCT (điểm FIGO 0 - 6) điều trị bằng MTX từ 1/2015 đến 9/2017 tại Bệnh viện Phụ sản Trung<br /> ương. Kết quả cho thấy tỷ lệ khỏi với phác đồ đơn hóa trị liệu MTX là 72,55 %. Tỷ lệ kháng đơn hóa trị liệu MTX<br /> là 27,45 %. Điều trị sau kháng MTX bằng phẫu thuật và hóa chất chiếm 58,93 %, còn 41,07% điều trị bằng đa<br /> hóa chất. Bệnh nhân kháng với MTX có nồng độ βhCG trung bình trước điều trị cao hơn (19532.99 ± 37887.9<br /> IU/l vs. 8690.96 ± 18648.1 IU/l) và cần thời gian điều trị khỏi bệnh dài hơn (201,5 ngày so với 58,9 ngày) so<br /> với bệnh nhân không kháng MTX. Tỷ lệ điều trị khỏi của bệnh nhân UNBN-NCT trong quần thể mẫu là 99,5%.<br /> <br /> Từ khóa: u nguyên bào nuôi nguy cơ thấp, Methotrexate, kháng hóa trị liệu<br /> <br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> U nguyên bào nuôi (UNBN) là nhóm bệnh tiêm bắp vào ngày 1, 3, 5, 7 và folinic acid 5mg<br /> lý do tân sản ác tính hoặc có tiềm năng ác tính vào ngày 2, 4, 6, 8 là phác đồ được sử dụng<br /> của các nguyên bào nuôi. Bệnh thường gặp ở rộng rãi nhất trên toàn thế giới [2]. Tuy nhiên,<br /> Châu Á, liên quan đến điều kiện kinh tế xã hội nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng 30% bệnh<br /> thấp và dinh dưỡng kém. Bệnh có tiên lượng nhân UNBN - NCT sẽ kháng đơn hóa trị liệu và<br /> tốt với tỷ lệ điều trị khỏi lên đến 98% nếu phát phải dùng đa hóa trị liệu [3 - 5]. Theo Phan Chí<br /> hiện sớm, nhưng chỉ 87% nếu phát hiện và Thành (2012) 75,5% UNBN - NCT khỏi ngay<br /> điều trị muộn. Năm 1956, Li và cộng sự điều với phác đồ đơn hóa trị liệu MTX, 24,5% có<br /> trị thành công UNBN bằng Methotrexate (MTX) biểu hiện kháng thuốc phải chuyển phác đồ<br /> đã mở ra một kỷ nguyên mới trong điều trị EMA - CO [6]. Tuy nhiên, bệnh nhân UNBN<br /> UNBN [1]. Năm 2002, Hiệp hội Sản Phụ khoa trong các nghiên cứu khác thường được can<br /> thế giới (FIGO) đã thống nhất phân loại UNBN thiệp điều trị bởi nhiều phương pháp ngay từ<br /> thành các nhóm nguy cơ thấp và cao mục đích đầu như cắt tử cung hoặc điều trị hóa chất.<br /> là để điều trị phù hợp. Với bệnh nhân UNBN - Do đó chúng tôi thực hiện nghiên cứu này trên<br /> NCT, chỉ cần điều trị đơn hóa trị liệu với MTX một nhóm đối tượng thuần nhất là những bệnh<br /> hoặc Dactinomycin. Điều trị UNBN - NCT bằng nhân UNBN - NCT bảo tồn tử cung được điều<br /> đơn hóa trị liệu MTX với Methotrexate 50mg trị bằng đơn hóa trị liệu MTX. Mục đích của<br /> nghiên cứu này nhằm xác định hiệu quả của<br /> Tác giả liên hệ: Nguyễn Thái Giang, Trường Đại phác đồ đơn hóa trị liệu MTX, các phương<br /> học Y Hà Nội pháp điều trị sau kháng MTX và kết cục điều trị<br /> Email: thaigianghmu@gmail.com của bệnh nhân UNBN - NCT.<br /> Ngày nhận: 03/01/2019<br /> Ngày được chấp nhận: 16/01/2019<br /> <br /> <br /> TCNCYH 121 (5) - 2019 23<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> Bảng 1: Bảng điểm tiên lượng của FIGO năm 2002 [7]<br /> <br /> Điểm Điểm<br /> Yếu tố tiên lượng 0 1 2 4<br /> Tuổi (năm) < 40 ≥ 40<br /> Sẩy thai<br /> Tiền sử sản khoa Chửa trứng Thai đủ tháng<br /> Nạo thai<br /> Số tháng từ lần có thai cuối 12<br /> đến lúc điều trị (tháng)<br /> βhCG (IU/1) < 103 103 - 104 104 - 105 > 105<br /> Kích thước khối u (cm) 8<br /> Điều trị hoá chất trước đó Đơn hoá chất ≥ Hai hoá chất<br /> Điểm nguy cơ 0 - 6 : Nguy cơ thấp => Khởi phát điều trị đơn hóa chất.<br /> Điểm nguy cơ > 7 : Nguy cơ cao => Khởi phát điều trị đa hóa chất.<br /> <br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> 1. Đối tượng Trong đó:<br /> 204 bệnh nhân chẩn đoán là UNBN-NCT α = 0,05, ứng với Z = 1,96, chọn ε = 0,25.<br /> theo phân loại FIGO năm 2002, điều trị đơn p: tỷ lệ bệnh nhân UNBN kháng MTX là<br /> hóa trị liệu MTX và bảo tồn tử cung tại Khoa 24,5 % [6].<br /> phụ ung thư, Bệnh viện Phụ sản Trung ương Cỡ mẫu tối thiểu phải lấy là 186 bệnh nhân<br /> từ 01/01/2015 đến 30/9/2017. lấy thêm 10%,cỡ mẫu cuối cùng là 204<br /> Tiêu chuẩn lựa chọn Thiết kế nghiên cứu<br /> - Có chẩn đoán xác định UNBN sau chửa - Lập phiếu thu thập thông tin về bệnh nhân.<br /> trứng theo các tiêu chuẩn của FIGO 2002: Tính điểm tiên lượng theo FIGO (chọn những<br /> Nồng độ βhCG tăng > 20% trong vòng 2 tuần BN có điểm tử 0 - 6).<br /> liên tiếp, βhCG bình nguyên ( ± 10%) ba tuần - Sau đó bệnh nhân được sử dụng phác đồ<br /> liên tiếp, nồng độ βhCG còn cao sau 6 tháng MTX/FA: MTX 50mg tiêm bắp sâu vào ngày<br /> kể từ nạo chửa trứng (>5 IU/l). 1,3,5,7 xen kẽ với 5mg acid folic tiêm bắp vào<br /> - Kết quả giải phẫu bệnh lý khi nạo buồng tử ngày 2,4,6,8. Phác đồ lặp lại theo chu kỳ 14<br /> cung là ung thư nguyên bào nuôi. ngày.<br /> - Điểm tiên lượng theo FIGO từ 0 đến 6 - Theo dõi sự đáp ứng với điều trị bằng<br /> - U nguyên bào nuôi sau các thai nghén MTX đến khi bệnh nhân khỏi hoặc kháng MTX.<br /> khác - Tiêu chuẩn kháng thuốc:[8]<br /> + Sau mỗi chu kì điều trị nồng độ βhCG:<br /> 2. Phương pháp<br /> tăng lên, không giảm, giảm dưới 10% sau 2<br /> Quan sát tiến cứu.<br /> tuần.<br /> Cỡ mẫu p.q<br /> 2<br /> n = Z 1-α/2 + Xuất hiện nhân di căn mới cần phải thay<br /> (