intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Kết quả điều trị sỏi thận bằng nội soi niệu quản ngược dòng bằng ống mềm tại Bệnh viện Đa khoa thành phố Vinh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

6
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đánh giá kết quả của nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm tại bệnh viện đa khoa thành phố Vinh. Đối tượng và phương pháp: Mô tả tiến cứu 34 trường hợp tán sỏi thận qua nội soi niệu quản ngược dòng bằng ống soi mềm từ tháng 5/2023 đến tháng 7/2024.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Kết quả điều trị sỏi thận bằng nội soi niệu quản ngược dòng bằng ống mềm tại Bệnh viện Đa khoa thành phố Vinh

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ SỎI THẬN BẰNG NỘI SOI NIỆU QUẢN NGƯỢC DÒNG BẰNG ỐNG MỀM TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA THÀNH PHỐ VINH Trần Đức Trọng1 , Nguyễn Hồng Trường1 , Lê Văn Cường1 , Phạm Viết Hùng1 , Trần Trọng Thạch1 , Trần Văn Phi1 TÓM TẮT 11 SUMMARY Mục tiêu: Đánh giá kết quả của nội soi tán sỏi INITIAL RESULTS OF TREATMENT OF thận bằng ống soi mềm tại bệnh viện đa khoa thành RENAL CALCULI WITH FLEXIBLE phố Vinh. Đối tượng và phương pháp: Mô tả tiến URETEROSCOPES AT VINH CITY cứu 34 trường hợp tán sỏi thận qua nội soi niệu GENERAL HOSPITAL quản ngược dòng bằng ống soi mềm từ tháng Objective: To evaluate the outcomes of 5/2023 đến tháng 7/2024. Kết quả: Có 23 bệnh retrograde flexible ureteroscopic lithotripsy for nhân nam và 11 bệnh nhân nữ, tuổi trung bình 47,1 kidney stones at Vinh City General Hospital. ± 11,6 tuổi. Phần lớn người bệnh chưa có tiền sử Methods: A prospective descriptive study was can thiệp phẫu thuật tại thận (79,4%). Nhóm có độ conducted on 34 cases of flexible ureteroscopic giãn thận ≤ độ II chiếm đến 94,1%. Kích thước sỏi lithotripsy for kidney stones from May 2023 to trung bình là 14,0 ± 3,7 mm, trong đó 44,1% bệnh July 2024. Results: The study included 23 male and 11 female patients, with an average age of nhân có sỏi đơn độc và 55,9% bệnh nhân có từ 2 47.1 ± 11.6 years. The majority of patients viên trở lên. Tỷ lệ thành công khi đặt access sheath (79.4%) had no prior history of kidney surgery. lên đến bể thận đạt 88,2%, thời gian phẫu thuật Patients with kidney dilation of grade II or less trung bình là 57,8 ± 18,5 phút, lưu thông tiểu trung accounted for 94.1%. The average stone size was bình 19,3 ± 3,4 giờ. Tỷ lệ sạch sỏi tại hậu phẫu 14.0 ± 3.7 mm, with 44.1% having solitary stones ngày thứ 2 là 73,5%, tại thời điểm rút sonde JJ là and 55.9% having two or more stones. The 85,3%. Tổng thời gian nằm viện trung bình 5,6 ± success rate of placing the access sheath into the 2,1 ngày, trong đó thời gian hậu phẫu kéo dài trung renal pelvis was 88.2%, with an average surgery bình 2,9 ± 1,1 ngày. Không có biến chứng nghiêm duration of 57.8 ± 18.5 minutes and an average trọng trong và sau mổ. Thời gian lưu sonde JJ niệu urinary catheterization time of 19.3 ± 3.4 hours. quản trung bình 22,7 ± 5,0 ngày. Kết luận: Nội soi The stone-free rate on postoperative day 2 was niệu quản ngược dòng bằng ống mềm có ưu điểm 73.5%, and 85.3% at the time of JJ stent removal. can thiệp theo đường tự nhiên ít xâm lấn, hồi phục The average hospital stay was 5.6 ± 2.1 days, with nhanh, an toàn, ít biến chứng, hiệu quả sạch sỏi cao. a mean postoperative stay of 2.9 ± 1.1 days. There Từ khóa: sỏi thận, tán sỏi bằng ống mềm, were no serious intraoperative or postoperative không đặt sonde JJ niệu quản complications. The JJ stent was in place for an average of 22.7 ± 5.0 days. Conclusion: Flexible ureteroscopic lithotripsy offers the advantages of 1 Bệnh viện Đa khoa thành phố Vinh minimally invasive intervention through natural orifices, rapid recovery, safety, few complications, Chịu trách nhiệm chính: Trần Trọng Thạch and high stone-free efficacy. SĐT: 0344775834 Keywords: Kidney stones, flexible Email: thachtran573@gmail.com ureteroscopic lithotripsy, no JJ stent placement. Ngày nhận bài: 31/8/2024 Ngày phản biện khoa học: 20/9/2024 Ngày duyệt bài: 02/10/2024 67
  2. HỘI NGHỊ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỞ RỘNG NĂM 2024 - TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH I. ĐẶT VẤN ĐỀ đài thận, tổng đường kính lớn nhất các viên Trong những năm gần đây, với sự phát sỏi ≤ 25mm. triển vượt trội của khoa học công nghệ, nhiều Tiêu chuẩn loại trừ: Nhiễm khuẩn tiết kỹ thuật mới trong phẫu thuật điều trị sỏi thận niệu chưa điều trị, thận mất chức năng, thận đã được triển khai. Trong đó, nội soi tán sỏi ứ nước độ IV. Sỏi đài dưới với góc bể thận – thận bằng ống soi mềm được xem như chỉ đài dưới 3cm và định đầu tay trong các can thiệp điều trị sỏi đường kính cổ đài
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 • Bước 5: Rút laser, đặt dây dẫn Zebra khi trên phim Xquang không còn sỏi hoặc có qua ống soi mềm vào bể thận, ống soi, rút giá mảnh sỏi ≤ 4mm. Đánh giá biến chứng phẫu đỡ niệu quản, đặt sonde JJ niệu quản theo thuật theo thang điểm Clavien – Dindo. Chỉ dây dẫn Zebra. Đặt sonde bàng quang. định tái khám rút sonde JJ sau mổ 3 tuần, Bệnh nhân được chỉ định rút sonde bàng đánh giá hiệu quả sạch sỏi bằng phim Xquang quang, chụp Xquang hệ tiết niệu kiểm tra vào tương tự hậu phẫu ngày thứ nhất. hậu phẫu ngày thứ nhất. Đánh giá sạch sỏi khi III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Trong thời gian từ tháng 05/2023 đến tháng 07/2024 chúng tôi thu thập được 34 bệnh nhân có kết quả như sau: Bảng 1: Đặc điểm bệnh nhân trước phẫu thuật Min Max Trung bình Tuổi (năm) 26 65 47,1 ± 11,6 Giới tính Số lượng Tỷ lệ (%) Nam 23 67,6 Nữ 11 32,4 Tiền sử can thiệp tại thận được tán sỏi Số lượng Tỷ lệ % Không có can thiệp 27 79,4 Mổ mở lấy sỏi 1 2,9 Tán sỏi ngoài cơ thể 1 2,9 Tán sỏi ngược dòng 4 11,9 Tán sỏi thận qua da 1 2,9 Gồm 34 bệnh nhân có độ tuổi trung bình là 47,1 ± 11,6 tuổi, tuổi thấp nhất là 26 tuổi, tuổi cao nhất là 65 tuổi. Có 11 bệnh nhân nữ và 23 bệnh nhân nam. Đa phần các bệnh nhân không có tiền sử can thiệp phẫu thuật tại thận được tán sỏi bằng ống soi mềm. Bảng 2: Đặc điểm sỏi trước phẫu thuật Đặc điểm Số lượng Tỷ lệ (%) Trái 18 52,3 Vị trí thận can thiệp Phải 16 47,7 Không giãn 7 20,5 Độ I 16 47,1 Độ giãn thận Độ II 9 26,5 Độ III 2 5,9 1 15 44,1 Số lượng sỏi ≥2 17 55,9 Sỏi khúc nối 10 29,4 Sỏi khúc nối + đài thận 14 41,2 Vị trí sỏi Sỏi bể thận 3 8,8 Sỏi bể thận + đài thận 2 5,9 Đài thận 5 14,7 20 2 5,9 Trung bình 14,0 ± 3,7 69
  4. HỘI NGHỊ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỞ RỘNG NĂM 2024 - TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH Hai bên phẫu thuật có tỷ lệ gần tương đương nhau, không có trường hợp nào tán hai bên một thì. Tỷ lệ bệnh nhân có độ giãn ≤ độ II chiếm đến 94,1%, số bệnh nhân có sỏi tại vị trí khúc nối chiếm đến 70,6%. Kích thước sỏi trung bình là 14,0 ± 3,7mm, trong đó nhóm có kích thước sỏi lớn hơn 20mm chỉ chiếm 5,9%. Bảng 3. Vị trí đặt access sheath trong tán sỏi Vị trí tối đa của access sheath n % Bể thận 30 88,3 Niệu quản 1/3 trên 3 8,8 Niệu quản 1/3 giữa 1 2,9 Nhóm bệnh nhân có thể đặt access sheath niệu quản lên đến bể thận chiếm đa số. Các đặc điểm trong phẫu thuật: - Thời gian phẫu thuật trung bình 57,8 ± 18,5, thấp nhất 35 phút, cao nhất 115 phút. - Lưu sonde tiểu trung bình 19,3 ± 3,4 giờ, thấp nhất 8 giờ, cao nhất 28 giờ. - Nằm viện trung bình 5,6 ± 2,1 ngày, thấp nhất 2,9 ngày, cao nhất 13,9 ngày, trong đó thời gian hậu phẫu trung bình 2,9 ± 1,1 ngày. - Lưu sonde JJ trung bình 22,7 ± 5,0, thấp nhất 10 ngày, cao nhất 34 ngày. Bảng 4. Kết quả phẫu thuật Kết quả loại bỏ sỏi n % Sạch sỏi 25 73,5 Hậu phẫu ngày 2 Chưa sạch sỏi 9 26,5 Thời điểm Sạch sỏi 29 85,3 rút sonde JJ Chưa sạch sỏi 5 14,7 Tỷ lệ sạch sỏi tăng tại thời điểm rút sonde JJ thể hiện rõ cơ chế đào thải sỏi trong phẫu thuật này, là bào mòn sỏi lớn thành các mảnh vụn, và các mảnh vụn nhỏ tự đào thải dần theo thời gian, đặc biệt là sau thời điểm rút sonde JJ, tuy nhiên việc đánh giá hiệu quả phẫu thuật sau rút sonde JJ còn gặp khó khăn do thời gian theo dõi dài. Bảng 5. Biến chứng sớm phẫu thuật theo Clavien – Dindo Phân độ Clavien - Dindo n % Không có biến chứng 29 85,3 Độ I 3 8,8 Độ II 2 5,9 Độ III 0 0 Tỷ lệ biến chứng sớm sau phẫu thuật của tuổi của bệnh nhân hầu hết ở nhóm tuổi dưới chúng tôi thấp, mức độ biến chứng thấp, 60, độ tuổi trung bình là 47,1 ± 11,6 tuổi. Kết chưa có trường hợp từ độ III trở lên theo quả này của tương đồng với kết quả nghiên phân độ Clavien-Dindo. cứu của các tác giả Nguyễn Ngọc Sơn (49 ± 12,4 tuổi) [3], tác giả Vũ Ngọc Thắng [4] IV. BÀN LUẬN (49,6 ± 13,6 tuổi). Đa phần đối tượng nghiên Về đặc điểm bệnh nhân trước phẫu cứu chưa có tiền sử can thiệp ngoại khoa. thuật: trong nghiên cứu của chúng tôi, độ 70
  5. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Về đặc điểm sỏi trước phẫu thuật: Chủ máu thấp, tỷ lệ tai biến thấp, mức độ biến yếu trong nghiên cứu của chúng tôi là những chứng nhẹ, hồi phục sau mổ nhanh, thời gian trường hợp thận giãn nhẹ hoặc không giãn. nằm viện ngắn. Trong nghiên cứu của chúng Những trường hợp này sẽ dễ thao tác tán sỏi tôi, thời gian phẫu thuật là 57,8 ± 18,5 phút, hơn so với những trường hợp thận giãn nhiều kết quả này tương đồng với kết quả nghiên vì viên sỏi sẽ có tính cố định cao hơn. Số cứu của tác giả Vũ Ngọc Thắng[4] (63,5 ± lượng bệnh nhân có sỏi đơn độc và sỏi từ 2 20,6 phút). Trong nhóm bệnh nhân nghiên viên trở lên khá tương đương nhau. Về vị trí cứu của chúng tôi, thời gian nằm viện trung sỏi, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy tỷ lệ bình là 5,6 ± 2,1 ngày, trong đó thời gian bệnh nhân có sỏi ở vị trí khúc nối bể thận – điều trị hậu phẫu là 2,9 ± 1,1 ngày. Thời gian niệu quản tương đối cao (70,6%). Về kích lưu sonde JJ niệu quản sau mổ là 22,7 ± 5,0 thước viên sỏi, chúng tôi sử dụng cách đo ngày. kích thước lớn nhất của viên sỏi theo trục dài Tỷ lệ sạch sỏi trong nghiên cứu của nhất đi qua 2 cực của viên sỏi, đơn vị đo là chúng tôi (73,5%) cũng tương đương so với milimet, đo trực tiếp trên phim chụp cắt lớp tác giả Vũ Ngọc Thắng (76,9% ở nhóm sỏi vi tính hệ tiết niệu. Kích thước sỏi trung bình đơn độc và tỷ lệ sạch sỏi chung là 72,6%). là 14,0 ± 3,7 mm, kết quả này tương đồng Tỷ lệ sạch sỏi tăng lên tại thời điểm rút sonde với nhiều tác giả [5][6]. JJ (85,3%) do có một bệnh nhân có vụn sỏi Theo nghiên cứu đa trung tâm của sau tán sỏi được đào thải thêm trong thời Hyeong Dong Yuk và cộng sự chỉ ra rằng, gian đặt sonde JJ. Kết quả này cũng tương việc đặt sonde JJ trước tán sỏi ống mềm đồng với nhiều tác giả, tỷ lệ sạch sỏi tại thời không ảnh hưởng đến kết quả tán sỏi mà nó điểm rút sonde JJ cao hơn so với thời điểm chỉ ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công khi đặt ngay sau mổ [4][5][6]. Tuy nhiên cũng cần Sheath niệu quản. Nghiên cứu này cũng có nghiên cứu lâu dài hơn để đánh giá tỷ lệ khuyến cáo rằng, việc đặt sonde JJ trước tán sạch sỏi sau thời điểm rút sonde JJ, vì đây là sỏi ống mềm không cần thiết, tuy nhiên căn thời điểm thuận lợi cho việc đào thải mảnh cứ theo đặc điểm của bệnh nhân có thể cân sỏi sau tán sỏi ống soi mềm. nhắc đặt sonde JJ trước hay không [7]. Trong Về tai biến, biến chứng trong và sau nghiên cứu của chúng tôi, toàn bộ bệnh nhân mổ: Các tai biến và biến chứng của tán sỏi không được đặt JJ niệu quản chủ động trước thận nội soi ống mềm cũng đã được nhiều tác phẫu thuật mà chỉ định tán sỏi thận trực tiếp giả đề cập đến trước đây như chảy máu, tổn trong một thì. Đa số các bệnh nhân được đặt thương niệu quản, bể thận hay nhiễm khuẩn. access sheath đến bể thận, có 4 trường hợp Tỷ lệ tai biến sau nội soi niệu quản là 9 - không đặt được đến bể thận do hẹp niệu quản 25%. Phần lớn biến chứng là nhỏ và không và/hoặc niệu quản gập góc. Các bệnh nhân cần phải can thiệp lại [1]. Trong nghiên cứu này được soi trực tiếp bằng ống soi mềm lên của chúng tôi tỷ lệ này là 14,7 %, tuy nhiên thận tán sỏi từ vị trí cao nhất mà sheath có mức độ biến chứng thấp. Bao gồm 3 bệnh thể đến. nhân đau sau mổ, đã được sử dụng thêm Về các đặc điểm phẫu thuật: So với các thuốc giảm đau cho đáp ứng tốt, 2 bệnh nhân phương pháp điều trị sỏi thận khác, phẫu sốt sau mổ, đáp ứng với liệu pháp nâng bậc thuật nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm kháng sinh. Không có trường hợp nào bệnh là một phương pháp có nhiều ưu điểm như nhân bị nhiễm khuẩn huyết hay sốc nhiễm không có vết mổ, ít xâm lấn, nguy cơ mất khuẩn, có thể do chúng tôi áp dụng thường 71
  6. HỘI NGHỊ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỞ RỘNG NĂM 2024 - TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH quy kháng sinh điều trị cho bệnh nhân có chỉ of urolithiasis, Asian Journal of Urology 2015; định tán sỏi thận bằng ống soi mềm và chỉ 20: 1-9. thực hiện kỹ thuật khi có kết quả nuôi cấy 3. Nguyễn Ngọc Sơn. Đánh giá kết quả tán nước tiểu âm tính. Không có trường hợp nào sỏi thận bằng nội soi ống mềm tại bệnh viện phải can thiệp lại, chuyển phương pháp khác. Bạch Mai và Bệnh viện hữu nghị Việt Đức. Luận Biến chứng tổn thương niệu quản nặng như văn chuyên khoa cấp II - Đại học Y Hà Nội. thủng niệu quản, đứt niệu quản, lộn lòng niệu 2022. quản là rất hiếm, trong nghiên cứu của chúng 4. Vũ Ngọc Thắng và cộng sự. Đánh giá tôi không gặp trường hợp nào. kết quả phương pháp nội soi ống mềm ngược dòng qua niệu đạo tán sỏi thận bằng laser không V. KẾT LUẬN đặt stent niệu quản trước mổ tại bệnh viện đa Phẫu thuật nội soi tán sỏi thận bằng ống khoa quốc tế Vinmec. Tạp chí Y học Việt Nam. soi mềm là một phương pháp có nhiều ưu 2021;(509):118-124. điểm như không có vết mổ, ít xâm lấn, nguy 5. Nguyễn Vũ Minh Thiện. Kết quả điều cơ mất máu thấp, tỷ lệ tai biến thấp, mức độ trị sỏi thận bằng nội soi niệu quản ngược dòng biến chứng nhẹ, hồi phục sau mổ nhanh, thời ống mềm tại Bệnh viện Giao thông vận tải. Tạp gian nằm viện ngắn. Tuy nhiên, cần có thêm chí y dược học. 2024(Số đặc biệt):64-68. những nghiên cứu dài hạn với cỡ mẫu bệnh 6 Hoàng Long, Nguyễn Đình Bắc. Kết nhân đủ lớn để đánh giá tốt hơn vai trò của quả sớm của tán sỏi nội soi bằng ống soi mềm kỹ phương pháp này. thuật số điều trị sỏi tiết niệu tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Tạp chí nghiên cứu Y học. TÀI LIỆU THAM KHẢO 2022;(159):105-113. 1. Türk C, Petřík A, Sarica K, et al: EAU 7. Hyeong Dong Yuk, Juhyun Park, Cho guidelines on interventional treatment for SY, al e. The effect of preoperative ureteral urolithiasis. Eur Urol, 2023. stenting in retrograde Intrarenal surgery: A 2. Alenezi H, Denstedt JD. Flexible multicenter, propensity score-matched study. ureteroscopy: Technological advancements, BMC Urology. 2020:147. current indications and outcomes in the treatment 72
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
80=>2