Kết quả nghiên cứu thử nghiệm ngư cụ khai thác mực bằng câu vàng ở tỉnh Bến Tre

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2015<br /> <br /> THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỬ NGHIỆM NGƯ CỤ KHAI THÁC MỰC<br /> BẰNG CÂU VÀNG Ở TỈNH BẾN TRE<br /> THE RESULTS OF EXPERIMENTAL RESEARCH SQUID FISHING GEAR BY LONGLINE<br /> IN BEN TRE PROVINCE<br /> Hoàng Văn Tính1, Nguyễn Như Sơn2, Phan Nhật Thanh3<br /> Ngày nhận bài: 25/3/2015; Ngày phản biện thông qua: 15/7/2015; Ngày duyệt đăng: 15/12/2015<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Kết quả nghiên cứu đã tính toán thiết kế được mẫu vàng câu khai thác mực dựa vào ngư cụ mẫu điều tra<br /> ở 2 tỉnh Kiên Giang và Cà Mau. Vàng câu thiết kế được đánh bắt thử nghiệm 5 chuyến biển tại vùng biển Nam<br /> Bộ đều có lợi nhuận khá. Thu nhập bình quân của thuyền viên đạt 8,757 triệu đồng/người/chuyến biển, gấp<br /> 1,9 – 2,5 lần nghề câu mực kết hợp ánh sáng của địa phương. Kết quả nghiên cứu đã chứng tỏ, có thể áp dụng<br /> nghề câu vàng khai thác mực vào nghề cá tỉnh Bến Tre.<br /> Từ khóa: Thử nghiệm, câu vàng khai thác mực, tỉnh Bến Tre<br /> ABSTRACT<br /> The study results designed a longline squid fishing based the models gear in Kien Giang and Ca Mau<br /> provinces. Using the designed gear to performed five experimental fishing trips in Southern seas had good profits.<br /> The average income of the crew reached 8,757 million/person/ fishing trip, higher 1.9 to 2.5 times than the<br /> crew’s income of the local squid fishing with light fisheries. Research results demonstrated, can apply longline<br /> squid fishing in Ben Tre province.<br /> Keywords: Experiment, Squid Longline, Ben Tre province<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Bến Tre là một trong những địa phương<br /> có nghề khai thác hải sản phát triển của vùng<br /> Nam Bộ. Bình quân công suất của một tàu là<br /> 193,45CV/Tàu, gấp 4 lần so với cả nước [1].<br /> Nghề khai thác cá biển của tỉnh Bến Tre<br /> có 7 nhóm nghề: lưới kéo, lưới vây, lưới rê,<br /> câu, đáy, bẫy, nghề khác. Tuy nhiên, một số<br /> nghề khai thác thân thiện với môi trường và<br /> có tính chọn lọc như câu, lưới vây, bẫy ít phát<br /> triển. Số tàu nghề câu chiếm tỷ lệ 3,52% tàu<br /> cá của tỉnh, lưới vây: 2,11%, bẫy: 2,9% [1].<br /> <br /> Những năm gần đây tàu câu mực sử dụng<br /> nguồn sáng (câu tay) giảm dần, do hiệu quả<br /> khai thác thấp (thu nhập bình quân của thuyền<br /> viên đạt 3,4 – 4,7 triệu đồng/người/chuyến<br /> biển) [1].<br /> Ngư trường chính của nghề khai thác tỉnh<br /> Bến Tre là vùng biển Nam Bộ, có trữ lượng<br /> nguồn lợi hải sản lớn của biển Việt Nam, trong<br /> đó nguồn lợi mực chiếm 70,3% của cả nước.<br /> Định hướng phát triển ngành khai thác<br /> hải sản của tỉnh đến năm 2020 là mở rộng<br /> khai thác xa bờ, hạn chế các nghề khai thác<br /> <br /> TS. Hoàng Văn Tính: Viện Khoa học và Công nghệ Khai thác thủy sản – Trường Đại học Nha Trang<br /> ThS. Nguyễn Như Sơn: Phân viện Nghiên cứu hải sản phía Nam<br /> 3<br /> KS. Phan Nhật Thanh: Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản Bến Tre<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 69<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2015<br /> <br /> vùng biển ven bờ, ảnh hưởng đến môi trường<br /> và nguồn lợi thủy sản.<br /> Mực là loài hải sản có giá trị xuất khẩu cao<br /> và tiêu thụ nội địa mạnh, có thể khai thác bằng<br /> nhiều loại ngư cụ như lưới kéo, câu, bẫy, lưới<br /> rê. Nghề cá tỉnh Bến Tre chưa sử dụng câu<br /> vàng khai thác mực và chưa có một nghiên<br /> cứu khoa học hoàn chỉnh nào được công bố<br /> về nghề câu vàng khai thác mực ở nước ta.<br /> Từ những phân tích trên, chúng tôi thực<br /> hiện đề tài "Nghiên cứu thử nghiệm ngư cụ<br /> khai thác mực bằng câu vàng" ở tỉnh Bến Tre.<br /> Mục tiêu của nghiên cứu nhằm xây dựng mẫu<br /> vàng câu khai thác mực có hiệu quả để ứng<br /> dụng cho nghề cá tỉnh Bến Tre.<br /> II. ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tượng nghiên cứu: Nghề câu vàng<br /> khai thác mực<br /> 2. Phương pháp nghiên cứu<br /> - Tính toán, thiết kế ngư cụ theo phương<br /> pháp tương tự: điều tra 20 ngư cụ mẫu có công<br /> suất máy chính từ 50 – 300CV ở 2 tỉnh Kiên<br /> Giang và Cà Mau với các nội dung nghiên cứu:<br /> tàu thuyền, trang thiết bị; ngư cụ; kỹ thuật khai<br /> thác; sản lượng khai thác, mùa vụ khai thác.<br /> Phân tích, chọn ngư cụ mẫu thiết kế từ 20<br /> mẫu ngư cụ điều tra. Phân tích ưu nhược điểm<br /> ngư cụ mẫu thiết kế. Tính toán ngư cụ mới.<br /> Các biểu thức tính toán sử dụng từ lý thuyết<br /> thiết kế ngư cụ [1]:<br /> T=<br /> <br /> (1);<br /> <br /> Tmax = Pđ = n* T<br /> <br /> (2);<br /> <br /> S=L<br /> <br /> (3)<br /> <br /> Ở đây: Pđ là độ bền đứt; T là lực căng; n<br /> là hệ số an toàn; G là trọng lượng trong không<br /> khí; L là dây cung; S là độ dài cung; f là độ<br /> võng; Gc lực chìm; R là lực cản, tính theo biểu<br /> thức (4) và (5):<br /> Gc = G*q<br /> <br /> (4);<br /> <br /> R=<br /> <br /> 70 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> (5)<br /> <br /> Ở đây: G là trọng lượng trong không khí<br /> của vật; q là xuất chìm; Cx là hệ số lực cản; V là<br /> tốc độ; ρ là mật độ nước biển; F là diện tích.<br /> So sánh lực căng lớn nhất dây câu phải<br /> chịu với độ bền đứt ướt tiêu chuẩn [1]:<br /> Sợi đơn PA, số hiệu 100, đường kính<br /> d = 1,1mm, [Pđ] = 25KG;<br /> Sợi đơn PA, số hiệu 80, đường kính<br /> d = 0,9mm, [Pđ] = 19KG;<br /> Sợi đơn PA, số hiệu 50, đường kính<br /> d = 0,55mm, [Pđ] = 7,5KG.<br /> - Thi công, lắp ráp hoàn chỉnh ngư cụ mới.<br /> - Thử nghiệm ngư cụ thiết kế [1]:<br /> + Tàu thử nghiệm: tàu cá vỏ gỗ có số đăng<br /> ký BT - 92340 – TS, công suất máy chính:<br /> 150CV.<br /> Máy móc và thiết bị phục vụ khai thác –<br /> hàng hải có: máy phụ (công suất 15CV), thuyền<br /> thúng, máy định vị; đo sâu; dò cá; thông tin liên<br /> lạc tầm xa, tầm gần; la bàn từ.<br /> + Ngư cụ: Vàng câu có 1000 dây thẻo<br /> (1000 rường câu), trong đó:<br /> * 500 dây thẻo trang bị 3 khóa xoay/1 dây<br /> thẻo tại 3 điểm liên kết: dây ganh, dây thẻo<br /> trên, dây triên; dây chì với dây thẻo dưới; dây<br /> thẻo dưới với rường câu (Đề tài gọi là câu thiết<br /> kế (TK).<br /> * 500 dây thẻo trang bị 1 khóa xoay/1 dây<br /> thẻo tại điểm liên kết dây chì với dây thẻo dưới<br /> (Đề tài gọi là câu đối chứng (ĐC).<br /> Các thông số kỹ thuật khác về ngư cụ của câu<br /> thiết kế (TK) và câu đối chứng (ĐC) giống nhau.<br /> Thời gian thử nghiệm: Chuyến biển 1:<br /> Từ 15/5/2013 - 14/6/2013; Chuyến biển 2:<br /> Từ 8/8/2013 - 5/9/2013; Chuyến biển 3: Từ<br /> 15/9/2013 - 17/10/2013.<br /> - Vùng biển thử nghiệm: vùng biển Nam<br /> Bộ, cùng ngư trường với nghề câu mực kết<br /> hợp ánh sáng.<br /> - Thu thập số liệu thử nghiệm: Sản phẩm<br /> của câu thiết kế (TK) và câu đối chứng (ĐC)<br /> được để riêng và ghi chép vào phiếu điều tra.<br /> Xử lý số liệu theo phương pháp thống kê mô<br /> tả bằng phần mềm toán học Excel. Các số liệu<br /> thu thập và cách tính [1]:<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2015<br /> <br /> Tốc độ trôi câu: Tính theo biểu thức:<br /> V=<br /> <br /> (6)<br /> <br /> Trong đó: V là tốc độ trôi câu<br /> <br /> (hl/h); T là thời gian trôi câu (h); S là quãng<br /> đường tàu đi được trong thời gian T (hl), xác<br /> định dựa vào máy định vị).<br /> Sản lượng khai thác (Q) của chuyến biển<br /> được xác định khi bán sản phẩm, là tổng sản<br /> lượng thu được của các mẻ câu trong chuyến<br /> biển, tính theo biểu thức (7) [1]:<br /> <br /> Trong đó:<br /> <br /> Q=<br /> <br /> (7).<br /> <br /> Qi = Q1i +<br /> <br /> (8)<br /> <br /> Qi là sản lượng của mẻ câu thứ i (kg), bao<br /> gồm sản lượng thu được khi thăm câu và thu câu.<br /> Q1i là sản lượng mực thu được khi thu câu<br /> của mẻ câu thứ i; Q2im là sản lượng mực thu<br /> được của lần thăm câu thứ m của mẻ câu thứ<br /> i; z là số lần thăm câu của mẻ câu thứ i.<br /> Năng suất khai thác: là sản lượng khai thác<br /> của 100 rường câu (kg/100), tính theo biểu<br /> thức (9) [1].<br /> CPUEi = 100<br /> <br /> (9).<br /> <br /> CPUETB =<br /> <br /> (10).<br /> <br /> Trong đó: CPUETB là năng suất khai thác trung<br /> bình của chuyến biển; n là số mẻ câu khai thác<br /> của chuyến biển; E là số rường câu được thả<br /> trong mỗi mẻ.<br /> Hiệu quả kinh tế: Xác định 3 đại lượng gồm<br /> doanh thu (DT), chi phi (CP) và lợi nhuận (LN)<br /> của chuyến biển [1].<br /> * Doanh thu chuyến biển: là tổng số tiền<br /> thu được từ bán sản phẩm của chuyến biển.<br /> DT = Q * p<br /> (11)<br /> Trong đó: p là giá bán một đơn vị sản phẩm.<br /> * Chi phí chuyến biển: gồm chi phí nhiên<br /> liệu, nước đá, thực phẩm, vật tư bổ sung cho<br /> vàng câu, máy móc trong chuyến biển.<br /> CP = CP1 + CP2 + CP3 + CP4<br /> <br /> (12)<br /> <br /> (CP1, CP2, CP3, CP4 lần lượt là chi phí nhiên<br /> liệu, nước đá, thực phẩm, vật tư bổ sung của<br /> chuyến biển).<br /> * Lợi nhuận chuyến biển:<br /> LN = DT – CP<br /> (13)<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> <br /> Trong đó: CPUEi là năng suất khai thác của mẻ<br /> 1. Kết quả tính toán, thiết kế<br /> câu thứ i; Ei là số rường câu được thả của mẻ<br /> 1.1. Các thông số ngư cụ mẫu thiết kế<br /> câu thứ i. Năng suất khai thác trung bình của<br /> 1.1.1. Dây câu: Thông số kỹ thuật của dây câu<br /> chuyến biển tính theo biểu thức (10).<br /> ngư cụ mẫu thiết kế thể hiện ở bảng 1 [1].<br /> Bảng 1. Thông số kỹ thuật dây câu ngư cụ mẫu thiết kế<br /> Dây triên<br /> <br /> Dây thẻo trên<br /> <br /> Dây thẻo dưới<br /> <br /> Vật liệu<br /> <br /> d (mm)<br /> <br /> L (m)<br /> <br /> m/kg<br /> <br /> Vật liệu<br /> <br /> d (mm)<br /> <br /> L (m)<br /> <br /> m/kg<br /> <br /> Vật liệu<br /> <br /> d (mm)<br /> <br /> L (m)<br /> <br /> m/kg<br /> <br /> PA<br /> <br /> 1,1<br /> <br /> 12.000<br /> <br /> 625<br /> <br /> PA<br /> <br /> 0,9<br /> <br /> 40<br /> <br /> 950<br /> <br /> PA<br /> <br /> 0,55<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1165<br /> <br /> 1.1.2. Các bộ phận khác: Thông số kỹ thuật các bộ phận khác ngư cụ mẫu thiết kế thể hiện ở<br /> bảng 2 [1]:<br /> Bảng 2. Thông số kỹ thuật các bộ phận khác ngư cụ mẫu thiết kế<br /> Phao ganh<br /> Vật liệu C.dài (m) Cmin (m)<br /> <br /> PVC<br /> <br /> 0,3<br /> <br /> 0,21<br /> <br /> Chì<br /> Cmax<br /> (m)<br /> <br /> G<br /> (Kg)<br /> <br /> 0,26 0,052<br /> <br /> Dây ganh<br /> <br /> Vật liệu<br /> <br /> Tr.lg<br /> (Kg)<br /> <br /> Pb<br /> <br /> 0,14<br /> <br /> 1.2. Chọn tốc độ trôi vàng câu<br /> Tốc độ trôi của ngư cụ mẫu là V = 1 - 1,1<br /> hl/h. Ngư cụ thiết kế hoạt động ở vùng biển<br /> Nam Bộ cùng ngư trường ngư cụ mẫu,<br /> <br /> Khóa xoay<br /> <br /> Tr.lg<br /> Vật liệu Quy cách Vật liệu<br /> (Kg)<br /> <br /> PE<br /> <br /> 700D/15<br /> <br /> Inox<br /> <br /> 0,03<br /> <br /> T.Lg rường<br /> câu (Kg)<br /> <br /> Tốc độ<br /> trôi<br /> (m/s)<br /> <br /> 0,012<br /> <br /> 0,56<br /> <br /> nên các yếu tố môi trường tác dụng lên ngư cụ<br /> thiết kế tương tự ngư cụ mẫu. Thời gian khai<br /> thác của ngư cụ thiết kế như ngư cụ mẫu. Đối<br /> tượng khai thác chính của ngư cụ mẫu là mực lá,<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 71<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2015<br /> <br /> mực ống, cũng là đối tượng đánh bắt chính<br /> của ngư cụ thiết kế.<br /> Từ những phân tích trên, chọn tốc độ trôi<br /> của ngư cụ thiết kế: V = 1 – 1,1 hl/h hay<br /> V = 0,51 – 0,56 m/s [1].<br /> 1.3. Dây câu<br /> 1.3.1. Dây triên<br /> a. Vật liệu và kết cấu dây: dây triên ngư cụ<br /> mẫu bằng sợi đơn PA, có ưu điểm: trơn bóng,<br /> ít bị rối, lực cản giảm, thuận lợi cho thao tác<br /> khi thu, thả câu, thông dụng, dễ mua, giá cả<br /> hợp lý; độ bền lớn hơn sợi đơn PE có cùng độ<br /> thô. Từ những phân tích trên, chúng tôi chọn<br /> vật liệu dây triên ngư cụ thiết kế là sợi đơn PA.<br /> b. Chiều dài dây: chiều dài dây triên (chiều<br /> dài vàng câu) liên quan tới thời gian thả câu, thu<br /> câu, thăm câu, số lượng dây thẻo, khoảng cách<br /> giữa 2 dây thẻo, kỹ năng về nghề của thuyền<br /> viên, trình độ công nghệ của tàu, điều kiện kinh<br /> tế của ngư dân, chiều dài dây ganh được thả.<br /> Kinh phí vàng câu thiết kế được duyệt<br /> là 1000 dây thẻo. Chiều dài dây ganh 6,0m,<br /> khoảng cách 2 dây thẻo là 13 m. Chiều dài<br /> vàng câu thiết kế là: 13.000m [1].<br /> c. Độ thô dây: dây triên ngư cụ mẫu có đường<br /> kính d = 1,1mm (số hiệu 100). Ứng với tốc độ<br /> V = 0,56m/s, lực căng T = 0,91KG. Lực đứt:<br /> Pđ = n*T; lấy n = 5 thì Pđ = 5*0,91 = 4,55 KG < [Pđ] [1].<br /> Như vậy, sử dụng dây triên như ngư cụ<br /> mẫu hoàn toàn bảo đảm về độ bền. Nghĩa là,<br /> đường kính dây triên ngư cụ mẫu d = 1,1mm là<br /> hợp lý. Từ phân tích như trên, chúng tôi chọn<br /> hệ số tỷ lệ độ thô Cd = 1.<br /> Đường kính dây triên ngư cụ thiết kế là:<br /> dtk = dm * Cd = 1,1* 1 = 1,1mm [1].<br /> Lực cản thủy động: R = 0,46 kg (R = R1 + 2 R2);<br /> Lực căng dây triên: T = 1,05 KG<br /> Lực căng lớn nhất dây triên phải chịu ứng<br /> với hệ số an toàn n = 5 là:<br /> Tmax = T*n = 5*1,05 = 5,25KG.<br /> <br /> 1.3.2. Dây thẻo<br /> a. Vật liệu và kết cấu dây: dây thẻo của<br /> ngư cụ mẫu thiết kế là sợi đơn PA. Ưu điểm khi<br /> sử dụng sợi đơn PA trong nghề câu vàng đã<br /> được phân tích ở mục (1.3.1). Do vậy, chúng<br /> tôi sử dụng vật liệu dây thẻo là sợi đơn PA.<br /> b. Chiều dài dây: chiều dài dây thẻo liên<br /> quan đến độ sâu ngư trường tàu đánh bắt. Độ<br /> sâu đánh bắt của ngư cụ mẫu tại thời điểm<br /> nghiên cứu từ 30 – 45m. Chiều dài dây thẻo<br /> ngư cụ mẫu là 43m (dây thẻo trên: 40m, dây<br /> thẻo dưới: 3m). Từ dữ liệu ở bảng 1, 2 tính<br /> được độ sâu rường câu chìm xuống của ngư<br /> cụ mẫu là 41,9m.<br /> Chúng tôi tính toán dây thẻo của ngư cụ thiết<br /> kế ứng với độ sâu ngư trường 35m (chiều dài<br /> dây thẻo trên là 32m và dây thẻo dưới là 3m) [1].<br /> c. Độ thô dây: độ thô dây thẻo trên ngư cụ<br /> mẫu thiết kế: d = 0,9mm, dây thẻo dưới:<br /> d = 0,55mm.<br /> Lực căng xuất hiện trên dây thẻo của<br /> ngư cụ mẫu ứng với tốc độ V = 0,56m/s là<br /> T = 0,84 KG. Lực đứt là Pđ = n*T; lấy n = 5, thì<br /> Pđ = 4,2 KG < [Pđ] = 7,5 KG.<br /> Như vậy, sử dụng dây thẻo như ngư cụ<br /> mẫu hoàn toàn bảo đảm về độ bền. Từ phân<br /> tích như trên, chúng tôi chọn hệ số tỷ lệ độ thô<br /> Cd = 1 [1].<br /> Vậy: đường kính dây thẻo trên của ngư cụ<br /> thiết kế là: dtr.KT = dtr.M * Cd = 0,9 * 1 = 0,9mm.<br /> Đường kính dây thẻo dưới của ngư cụ thiết<br /> kế là: dd.KT = dd.M * Cd = 0,55 * 1 = 0,55mm.<br /> 1.3.3. Trang bị chì<br /> Chì của ngư cụ mẫu là vật liệu (Pb) dạng hình<br /> trống (hình 1), trọng lượng 0,14 kg/dây thẻo. Kết<br /> quả phân tích mục b chứng tỏ mức trang bị này<br /> là phù hợp. Từ phân tích, chúng tôi trang bị chì<br /> cho ngư cụ thiết kế như sau: chì viên đúc sẵn,<br /> vật liệu Pb, dạng hình trống (hình 1), trọng lượng<br /> 0,14kg/7 viên cho một dây thẻo [1].<br /> <br /> Hình 1. Chì<br /> <br /> 72 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> 1.3.4. Rường câu<br /> Rường câu ngư cụ mẫu thiết kế hình con<br /> tôm (mồi giả), hiệu Hải Đăng, số 35, lưỡi câu<br /> chùm bằng thép không gỉ, gắn cố định vào mồi<br /> giả. Dọc hai thân con tôm dán giấy phản quang<br /> và được bọc lớp áo mỏng bằng vật liệu tổng<br /> hợp (hình 2). Trọng lượng rường câu (chưa<br /> tính miếng chì) là 12 g/cái. Từ những phân tích<br /> trên, chọn rường câu cho ngư cụ thiết kế hình<br /> con tôm, số 35, hãng Hải Đăng sản xuất, gắn<br /> lưỡi câu chùm bằng thép không gỉ (hình 2) [1].<br /> <br /> Hình 2. Rường câu<br /> <br /> Số 4/2015<br /> 1.3.5. Khóa xoay<br /> Ngư cụ mẫu thiết kế sử dụng 3 khóa<br /> xoay/1dây thẻo, 70% số ngư cụ mẫu điều tra<br /> cũng trang bị như tàu mẫu thiết kế, 30% tàu trang<br /> điều tra trang bị 2 khóa xoay/1 dây thẻo. Trang bị<br /> 3 khóa xoay/1 dây thẻo, kinh phí tăng thêm so với<br /> trang bị 2 khóa xoay/1 dây thẻo. Phần kinh phí<br /> tăng thêm này rất nhỏ, nhưng giảm sự cố rối dây<br /> câu khi thu, thả và sản lượng đánh bắt cao hơn.<br /> Vật liệu chế tạo khóa xoay là Inox, không<br /> bị tác động của môi trường nước biển, kết cấu<br /> gọn nhẹ, giá thành rẻ, thông dụng, được sản<br /> xuất trong nước.<br /> Từ những phân tích trên, chúng tôi chọn<br /> khóa xoay cho ngư cụ thiết kế bằng thép không<br /> gỉ, trọng lượng bình quân 10g/1 cái. Số lượng<br /> khóa xoay trang bị trên một dây thẻo: 3 cái [1].<br /> <br /> Hình 3a. Khóa liên kết dây thẻo trên, dây triên, 3b. Khóa liên kết dây thẻo dưới và mồi giả<br /> <br /> 1.3.6. Tính lực cản thủy động, lực căng của<br /> dây thẻo, độ sâu rường câu chìm<br /> Sử dụng các biểu thức 1, 2, 3, 5, mục II,<br /> tính được các giá trị của Rx, L, f, T của dây thẻo<br /> ngư cụ thiết kế như sau:<br /> Lực cản thủy động: Rx = 0,063KG. Độ sâu<br /> rường câu chìm: L = 34,5m. Độ võng f = 1,015.<br /> Lực căng: T = 0,65 KG. Chọn hệ số an toàn n<br /> = 5, tính được lực căng lớn nhất dây thẻo chịu:<br /> Tmax = 3,25KG < [Pđ] = 7,5 KG.<br /> Kết luận: Với độ sâu ngư trường 35m, độ<br /> sâu rường câu của ngư cụ thiết kế chìm là<br /> 34,5m. Nghĩa là, những kết quả tính toán trên<br /> chấp nhận và được sử dụng để chế tạo vàng<br /> câu nghiên cứu thử nghiệm [1].<br /> 1.3.7. Phao ganh và dây ganh<br /> Lực nổi phao ganh ngư cụ mẫu thiết kế:<br /> từ các dữ liệu ở bảng 2, tính được lực nổi<br /> của phao là Q = 1,367 KG. Độ sâu rường câu<br /> của cụ mẫu chìm xuống là 41,9m (mục 1.3.2),<br /> chứng tỏ tổng lực chìm của ngư cụ mẫu thiết<br /> kế phù hợp lực nổi của phao ganh.<br /> <br /> Từ những phân tích, chúng tôi sử dụng<br /> phao ganh của ngư cụ thiết kế như sau: phao<br /> hình trụ (hình 4), vật liệu PVC, chiều dài L<br /> = 300mm, chu vi lớn nhất Cmax = 260mm,<br /> chu vi bé nhất Cmin = 210mm. Trọng lượng<br /> của phao: G = 0,052kg. Lực nổi của phao là<br /> Q = 1,367 KG [1].<br /> <br /> Hình 4. Dây ganh và phao ganh<br /> <br /> Dây ganh: Sử dụng sợi PE xe, số hiệu<br /> PE700D/15, đường kính d = 1,73mm, chiều dài<br /> 8m/dây.<br /> 1.3.8. Cờ đèn báo hiệu<br /> Chức năng của cờ hiệu là để quan sát,<br /> theo dõi vàng câu, báo hiệu cho các tàu<br /> thuyền khác tránh. Các thông số của cờ: chiều<br /> dài: 4,5m, làm bằng tre cây, bóng đèn 1,5V.<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 73<br /> <br />