Khái quát địa lí tự nhiên của tỉnh An Giang

Chia sẻ: Trần Lê Kim Yến | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

1.001
lượt xem 42
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một phần của An Giang nằm trong tứ giác Long Xuyên. Đây là tỉnh có dân số đông nhất khu vực đồng bằng sông Cửu Long, tuy nhiên diện tích đứng thứ 4 trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long về diện tích sau tỉnh Kiên Giang, tỉnh Cà Mau và tỉnh Long An

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khái quát địa lí tự nhiên của tỉnh An Giang

Khái quát địa lí tự nhiên của tỉnh An Giang Diện tích : 2.194 km2 (năm 2003) Dân số : 3.406,2 nghìn người (năm 2005) Tỉnh lị : thành phố Long Xuyên Mã điện thoại : 076 Biển số xe : 67 Vị trí địa lý: An Giang là một tỉnh ở miền Tây Nam Bộ, thuộc đồng bằng sông Cửu Long, một phần nằm trong tứ giác Long Xuyên; có biên giới Việt Nam – Campuchia ở phía Bắc Tây Bắc, phía Tây Nam giáp tỉnh Kiên Giang, phía Nam giáp tỉnh Cần Thơ, phía Đông giáp tỉnh Đồng Tháp. Điểm cực Bắc của tỉnh nằm trên vĩ độ 10057, cực Nam trên vĩ độ 10012, cực Tây trên kinh độ 104046, cực Đông trên kinh độ 105035. Diện tích tự nhiên ở An Giang là 2.194 km2 (năm 2003) với dân số 3.406,2 nghìn người (số liệu năm 2005), mật độ dân số 644 người/km2, gồm nhiều dân tộc (Kinh, Khmer, Hoa, Chăm…) và nhiều
tôn giáo khác nhau. Đơn vị hành chính: An Giang có 11 huyện, thị là An Phú, Tân Châu, Châu Đốc, Châu Phú, Châu Thành, Phú Tân, Chợ Mới, Long Xuyên, Thoại Sơn, Tri Tôn, Tịnh Biên. Địa hình: có 2 dạng địa hình chính ở An Giang là đồng bằng và đồi núi. Đồng bằng ở đây do phù sa sông Mê Kông trầm tích tạo nên, bao gồm đồng bằng phù sa khá bằng phẳng, có độ nghiêng nhỏ và độ cao tương đối thấp; và đồng bằng ven núi có nhiều bậc thang ở những độ cao khác nhau. Khí hậu: An Giang chịu ảnh hưởng của 2 mùa gió là gió mùa Tây Nam và gió mùa Đông Bắc. Gió Tây Nam mát và ẩm nên gây ra mùa mưa. Gió mùa Đông Bắc thổi vào An Giang xuất phát từ vùng biển nhiệt đới của Trung Quốc nên có độ ẩm lớn và không gây rét như ở các tỉnh miền Bắc. An Giang nằm sâu trong đất liền nên ít chị ảnh hưởng của gió bão. Nhiệt độ ở An Giang cao và ổn định. Nhiệt độ cao nhất trong năm thường xuất hiện vào tháng 4, dao động trong khoảng 36 – 38 độ; nhiệt độ thấp nhất trong năm thường xuất hiện vào tháng 10, khoảng dưới 18 độ.
Mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 và kết thúc vào tháng 11. Tổng lượng mưa mùa mưa chiếm 90% tổng lượng mưa cả năm. Độ ẩm không khí cao. Trong những tháng mùa mưa, độ ẩm trung bình vào khoảng 84%, cá biệt có những tháng đạt xấp xỉ 90%. Các tháng mùa khô, độ ẩm cũng đạt từ 72% - 82%. Tài nguyên thiên nhiên: Tài nguyên đất: An Giang là một tỉnh đầu nguồn sông Cửu Long, là một trong những tỉnh có diện tích đất canh tác lớn nhất trong vùng ĐBSCL. Tổng diện tích đất nông nghiệp là 246.821 ha, trong đó đất trồng lúa chiếm hơn 82%. Đất An Giang hình thành qua quá trình tranh chấp giữa biển và sông ngòi, nên rất đa dạng. Mỗi một vùng trầm tích trong môi trường khác nhau sẽ tạo nên một nhóm đất khác nhau, với những thay đổi về chất đất, địa hình, hệ sinh thái và tập quán canh tác. Có thể phân chia đất đai ở An Giang thành 3 nhóm chính : nhóm đất phèn, nhóm đất phù sa, nhóm đất đồi núi. Tài nguyên khoáng sản: Tỉnh An Giang phong phú về khoáng sản: vật liệu xây dựng (đá xây dựng, đá granit, đá phun trào, cát xây dựng,
đất sét gạch ngói), vật liệu trang trí (đá ốp lát, đá aplite), khoáng sản nhiên liệu (than bùn), đá quý và ngọc, quặng kim loại (quặng molipden, mỏ mangan), nước khoáng thiên nhiên. Hành chính Tỉnh An Giang có 1 thành phố trực thuộc (Long Xuyên), 1 thị xã (Châu Đốc) và 9 huyện là: Huyện An Phú  Huyện Châu Phú  Huyện Châu Thành  Huyện Chợ Mới  Huyện Phú Tân  Huyện Tân Châu  Huyện Thoại Sơn  Huyện Tịnh Biên  Huyện Tri Tôn  Diện tích và dân số Theo tổng cục Thống kê (2004):
Diện tích 3.406,2 km²  Dân số: 2.170.100 người  Thắng cảnh du lịch An Giang là một địa danh có tiềm năng du lịch. Nằm ở miền sông nước Cửu Long, An Giang có một số thắng cảnh tiêu biểu như: Khu du lịch tâm linh: ở Núi Sam nơi có Miếu Bà Chúa  Xứ thuộc thị xã Châu Đốc. Thất Sơn: Lâm Viêm Núi Cấm, nơi có đường cho xe ô tô lên núi,  có chùa Phật Lớn lâu đời, có tượng Phật Di Lặc được sách kỷ lục Việt Nam công nhận lớn nhất cả nước Chợ Nổi Long Xuyên: Là một chợ trên con sông với hàng trăm  ghe, thuyền tụ tập lại để buôn bán hàng hóa nông sản như bánh canh ngọt, lạt, bánh tầm, bánh bò, hủ tiếu, chè đậu đỏ, càphê... Rừng tràm Trà Sư là điểm du lịch sinh thái rộng trên 700 ha,  nằm giữa lòng tứ giác Long Xuyên, thuộc xã Văn Giáo, huyện Tịnh Biên. Hồ Thoại Sơn là một trong những hồ đẹp cách thành phố Long  Xuyên 29 km theo đường tỉnh lộ 943. Bâng khuâng làng Chăm châu thổ
An Giang là nơi có người Chăm sinh sống tập trung nhiều nhất Nam bộ. Nơi đây, không gian “nghìn lẻ một đêm" huyền ảo với nền văn hóa Chăm đặc sắc trong cộng đồng bốn dân tộc anh em (Kinh - Khmer - Hoa - Chăm), khiến hương sắc châu thổ càng thêm quyến rũ... "Vàng bông điên điển Châu Giang/ Con nước kém ai dừng lại bên bờ châu thổ/ Gác dầm nghe câu hát lao lung...". Từ lâu, bến phà Châu Giang thơ mộng, Phủm Soài, Ðồng Cô Ky, Lama, Quốc Thái, Khánh Hòa, Nhơn Hội, Vĩnh Trường, Ða Phước... đất An Giang có những làng Chăm nằm ngay đầu nguồn, nơi dòng Mê Công bắt đầu đi vào đất Việt. Theo các cụ cao niên kể lại, với danh hiệu "Chàm chiến thắng" người Chăm đã có mặt tại đây từ hồi chinh chiến cùng quân đội chúa Nguyễn Phúc Chu năm 1699. Tuy cũng khởi đi từ duyên hải miền trung nhưng tập tục văn hóa người Chăm Hồi giáo Islam An Giang đã khác người Chăm Bình Thuận, Ninh Thuận và quyện chặt với đặc điểm văn hóa sông nước miền nam... Trước giải phóng, khoảng 4.000 người Chăm đã di cư lên TP HCM và 3.000 người lên Ðồng Nai, Bà Rịa...
Thiếu nữ Chăm (An Giang) bên khung cửi. Còn đó những ngôi nhà cao cẳng (nhà sàn) hình chữ Y với cây đòn dông gác theo trục Ðông - Tây đón khách chứ không theo hướng thần đạo Bắc - Nam như nhà người Việt, người Hoa. Nhà được cất trên những hàng cột cao đến hai, ba mét. Mùa khô, dưới sàn nhà được sử dụng làm nơi đặt khung dệt hay để sinh hoạt gia đình. Xã hội người Chăm theo mẫu hệ, không rước dâu mà đưa rể về nhà gái. Cuộc sống của người Chăm An Giang chan hòa với thiên nhiên. Bập bềnh trên sóng nước là những chiếc thuyền mũi cong nhẹ sóng; những cô gái Chăm mắt đen da trắng thướt tha kín đáo trong trang phục truyền thống, có khi được cách điệu thành bộ váy cùng tông mầu với chiếc khăn choàng đầu có những họa tiết, hoa văn trang nhã được thả lơi hoặc cột gọn bao trùm mái tóc... Ấp Phủm Soài, xã C hâu Phong (gần 100% là bà con người Chăm) có 296 hộ dân thì 161 hộ sinh sống bằng nghề làm hàng thủ công mỹ nghệ dệt, thêu, đan. Chẳng thế, người Chăm Phủm Soài sinh ra đã nhìn thấy khung dệt. Ngược thời gian, làng dệt Phủm Soài nức tiếng xa gần, góp phần quan trọng hình thành nên một trung tâm tơ lụa lớn nhất miền nam (Tân Châu) với những lò ươm tơ cự phách cùng "con đường tơ lụa" đầy huyền thoại của vùng "Thủ chiến sai" (An Giang) ngày trước. "Con đường tơ lụa" thành danh nhờ bước chân người Chăm Châu
Giang và những chuyến hàng từ thủ phủ Tân Châu bập bềnh sông nước len lỏi khắp "Lục tỉnh", lên TP HCM, sang miền Đông và vượt dòng Cửu Long tràn sang các nước trong vùng... Tới Phủm Soài, du khách như lọt vào hội chợ hàng thổ cẩm. Hai bên đường, những sạp vải lụa, đồ may bằng thổ cẩm, các mặt hàng thêu đan được bày bán san sát. Ði sâu vào trong làng, tiếng thoi đưa trên khung cửi khiến lòng người rộn rã. Nhờ sự quan tâm khôi phục nghề truyền thống, khung dệt của Phủm Soài được cải tiến không chỉ kích thước, khổ tấc mà còn cài số đạp chân, gài số trục để kéo, sả, cuốn; kỹ thuật sử dụng con thoi thay vì quăng thoi bằng tay sang dùng dây giật giúp việc dệt tăng gấp 10 lần... Muốn tạo nhiều mầu sắc hoa văn phải bố trí nhiều go (khung dệt gỗ). Mỗi go là một đường nét riêng biệt. Go càng nhiều càng chứng tỏ sự điêu luyện của nghệ nhân do hệ thống điều khiển dệt thủ công rất phức tạp, là sự kết nối của nhiều công đoạn. Thổ cẩm Chăm hiện nay chủ yếu dùng nguyên liệu từ sợi công nghiệp, nhưng vẫn giữ được phương pháp nhuộm mầu truyền thống, chất liệu có từ thiên nhiên như nhựa cây (klék), vỏ cây (pahud) và trái cây (mặc nưa) làm mầu thổ cẩm càng để lâu càng ánh bóng, mang bản sắc riêng. Phủm Soài còn cất giữ nhiều "độc chiêu" như kỹ thuật dùng tơ chín, dệt hoa mây, lồng đèn, vân, lãnh, bông dâu...
Ðặc biệt, khăn làm của hồi môn Icat, loại khăn dài 1,8 m, ngang 1,1 m, có họa tiết hoa văn tinh tế. Xà rông hoa, tơ thổ cẩm, áo thổ cẩm, bóp, khăn thêu... cũng là những mặt hàng được du khách rất ưa chuộng, tìm kiếm. Hợp tác xã thêu may Châu Giang là một mô hình hội nhập kinh tế điển hình của người Chăm, sản xuất hơn 100 chủng loại sản phẩm, có mặt tại các nước Ðông - Nam Á, Ấn Ðộ, Mỹ, Nhật Bản, Canada... và đang kêu gọi đóng góp cổ phần để tăng vốn, giữ gìn phát triển nghề truyền thống lâu đời này. Vào mùa lễ hội (lễ Tết Roya Phik Trok; lễ lớn Ramadan...), làng Chăm tràn ngập biển người từ khắp nơi đổ về thưởng thức tiếng rộn rã, trầm hùng của trống Ginăng, trống Baranung, kèn Saranai và kèn Kanhi... Một lễ hội tôn vinh bản sắc. Vào những dịp này, dọc làng Chăm là những hàng quán "cóc sàn" đặc trưng vùng đầu lũ, nhộn nhịp nhưng không hề có rượu bia, nhộn nhạo. Chủ quán là những người nông dân, mùa lúa đi làm đồng, mùa nước nổi dọn ra bán. Món ăn miền tây mộc mạc rất ngon lại "siêu" rẻ (bún nước lèo cá lóc, bánh khọt, bánh xèo "nhụy" bông điên điển...) nhưng khó ai bỏ qua dịp thưởng thức đặc sản dân tộc Chăm như Tung lò mò (lạp xưởng bò), cơm nị, cà púa... đậm đà hương vị riêng. Búng Bình Thiên, trước cửa Thánh đường Mas Jid Khoy Ri Yah, nằm
giữa ba xã biên giới Khánh Bình, Khánh An, Nhơn Hội, thuộc huyện An Phú rộng 200 ha. Đây là một trong những hồ nước ngọt lớn nhất miền tây, luôn trong xanh. Từ bao đời nay người ta chỉ thấy nước ở đây dâng lên rồi hạ xuống chứ không thấy nước chảy. Hằng năm, vào mùa nước nổi, khi bông điên điển trổ vàng mặt nước, Búng Bình Thiên là nơi diễn ra Liên hoan văn hóa nghệ thuật của cộng đồng người Chăm.