Khảo sát, đánh giá khả năng chịu hạn của một số dòng ngô thuần được tạo ra từ nguồn nguyên liệu nhập nội

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

84
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kết quả thí nghiệm theo dõi điều tra, đánh giá khả năng chịu hạn và khả năng xác định sự kết hợp của dòng Sông Bôi và Đan Phượng cho thấy: - Các dòng đã được quan sát có thời gian giữa ngắn, kháng sâu bệnh tốt, cao di truyền độ tinh khiết và ổn định; - Các dòng VA4, VA5, VA6 là khoảng thời gian ngắn và VB3, VB5, VB6 là giữa thời gian, đã thấp phản ứng với tình trạng hạn hán và khả năng chịu hạn hợp lý. - VA4, VB3, VB5 là những đường đầy hứa hẹn, có khả năng chịu hạn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khảo sát, đánh giá khả năng chịu hạn của một số dòng ngô thuần được tạo ra từ nguồn nguyên liệu nhập nội

KH O SÁT, ĐÁNH GIÁ KH NĂNG CH U H N C A M T S DÒNG NGÔ THU N ĐƯ C T O RA T NGU N NGUYÊN LI U NH P N I Vũ Văn Dũng1, Vũ Hoài Sơn1, Ph m g c Thanh1, Lương Văn Vàng1, Ki u Xuân àm1. SUMMARY Testing and evaluation of drought tolerance ability of inbred lines developed from imported maize materials Results of experiments tracking survey, evaluating drought tolerance and ability to identify combinations of lines in Song Boi and Dan Phuong showed: - The lines were observed have mid-short duration, good pest resistance, high genetic purity and stable; - The lines VA4, VA5, VA6 are short duration and VB3, VB5, VB6 are mid duration, which have low responded to drought condition and fair drought tolerance. - VA4, VB3, VB5 are promising lines, which have good drought tolerance, high yielding and stable in both Dan Phuong and Song Boi. Keywords: Combining ability, droughr tolerance, genetic purity. 1 Vi n Nghiên c u Ngô. s dòng ngô thu n ư c t o ra t ngu n I. §ÆT VÊN §Ò nguyên li u nh p n i”. ánh giá v t li u kh i u có ý nghĩa quan tr ng trong công tác t o gi ng ngô lai. II. VËT LIÖU V PH¦¥NG PH¸P NGHI£N ch n t o ư c v t li u có kh năng ch u CøU h n, vi c s d ng môi trư ng b t thu n, i u 2.1. V t li u nghiên c u khi n tư i ánh giá kh năng ch ng ch u c a v t li u thông qua m t s c i m hình G m 12 dòng ngô thu n ã ư c ch n thái có hi u qu hơn vi c ch n l c trong i u l c, phân ra thành 2 nhóm d a trên th i ki n thuân l i (Ceccarelli, 1987). V i m c gian sinh trư ng c a các dòng: tiêu ch n t o ra các dòng ngô thu n ch u h n + Nhóm chín s m có ký hi u là t : t t có kh năng k t h p cao v năng su t h t VA1, VA2... VA6 ư c t o ra b ng phương cung c p nguyên li u cho chương trình pháp t ph i t ngu n nguyên li u nh p n i t o gi ng ngô lai năng su t cao, ch u h n áp ng cho s n xu t ngô vùng mi n núi phía i t ph i S9 n > S15 có ngu n g c B c, chúng tôi ti n hành thí nghi m: “Kh o khác nhau v i 2 i ch ng là dòng T5, T8 sát, ánh giá kh năng ch u h n c a m t (dòng b và dòng m c a gi ng ngô lai ơn
chín s m LVN99 có kh năng ch u h n t t, dòng D6, IL6 (dòng b và dòng m c a năng su t cao, n nh ang ư c s d ng gi ng ngô lai ơn chín trung bình VN8960, r ng rãi trong s n xu t). có kh năng ch u h n r t t t, ang ư c s + Nhóm chín trung bình có ký hi u là d ng r ng rãi trong s n xu t t i các t nh t : VB1, VB2...VB6 ư c t o ra b ng trung du, mi n núi phía B c). phương pháp t ph i t ngu n nguyên li u Ngu n g c các dòng ư c trình bày nh p n i i t ph i S9 én > S15 có b ng 1. ngu n g c khác nhau v i 2 i ch ng là B ng 1. gu n g c các dòng tham gia thí nghi m TT Tên dòng Ký hi u Ngu n g c Đ it ph i I. Nhóm chín s m 1 Nov517 VA1 T o ra t gi ng ngô Cargiil 777 >S15 2 I4 CV VA2 T o ra t gi ng ngô Bi. 9696 >S15 3 AG7.3 VA3 T o ra ngu n v t li u c a Trung Qu c >S15 4 MC2 VA4 T o ra ngu n v t li u c a Trung Qu c >S15 5 AT4.2 VA5 T o ra t gi ng ngô lai Pi.3012 S9 6 V1 VA6 T o ra t gi ng ngô lai CP989 S12 7 T5 (Đ/C 1) VA7 B c a gi ng lai LVN-99 > S15 8 T8 (Đ/C 2) VA8 M c a gi ng lai LVN-99 > S15 II. Nhóm trung bình 1 VB VB1 T o ra t gi ng ngô lai NK4300 S10 2 2A VB2 T o ra t gi ng ngô lai C919 > S15 3 30Y87.2 VB3 T o ra t gi ng ngô lai 30Y87 S9 4 2177 VB4 T o ra ngu n v t li u c a CIMMYT > S15 5 CML VB5 T o ra ngu n v t li u c a CIMMYT >S15 6 LĐ22 VB6 T o ra t gi ng ngô lai CP999 S12 7 D6 (Đ/C 1) VB7 B c a gi ng lai VN-8960 > S15 8 IL6 (Đ/C 2) VB8 M c a gi ng lai VN-8960 > S15 2. Phương pháp nghiên c u nh c l i; Các ch tiêu theo dõi, thu th p và - ánh giá kh năng ch u h n c a các x lý s li u theo hư ng d n c a CIMMYT dòng các giai o n cây con b ng cách gây và c a Vi n Nghiên c u Ngô 1985. h n nhân t o trong phòng theo phương pháp III. KÕT QU¶ V TH¶O LUËN ánh giá nhanh c a Ngô H u Tình, 1995. - Thí nghi m ánh giá kh năng ch u 1. K t qu ánh giá kh năng ch u h n h n c a các dòng ư c b trí trên ng c a các dòng ngô nghiên c u ru ng, ng ng tư i khi ngô vào giai o n 7- 8 lá n khi h t chín sáp thì tư i tr l i theo 1.1. K t qu ánh giá kh năng ch u h n ch . c a các dòng nghiên c u trong phòng - Các thí nghi m ng ru ng ư c b ánh giá nhanh kh năng ch u h n trí theo kh i ng u nhiên hoàn ch nh 3 l n th i kỳ cây con b ng cách gây h n nhân t o là m t bi n pháp ơn gi n và hi u qu b ng
cách gieo 30 h t trên cát (M i ch u ch a héo c a m i công th c sau 1, 3, 5, 7 ch a 5 kg cát qua x lý) tư i Nm cho h t ngày gây h n. K t qu ư c th hi n qua m c n lá th 3 thì gây h n. Theo dõi m c b ng 1 và 2. B ng 2. K t qu ánh giá kh năng ch u h n c a các dòng thu c nhóm chín s m (Trung tâm ghiên c u gô Sông Bôi năm 2010) % s cây không héo sau x lý h n... (ngày) % s cây ph c h i sau tư i... (ngày) TT Dòng 1 3 5 7 1 3 5 7 1 VA1 35,7 4,5 0 0 0 15,9 16,7 21,3 2 VA2 68,9 27,9 3,4 0 3,5 35,6 35,3 37,8 3 VA3 56,7 18,6 1,1 0 14,1 20,2 20,2 30,4 4 VA4 90,1 65,7 19,4 0 56,7 70,8 70,8 72,5 5 VA5 72,9 35,7 10,2 0 27,2 54,2 54,2 58,6 6 VA6 78,7 41,3 10,5 0 35,7 56,1 67,1 67,4 7 Đ/C 1 68,9 35,5 9,6 0 33,5 54,9 65,1 61,4 8 Đ/C 2 64,5 32,8 8,7 0 30,1 41,2 43,2 45,8 B ng 3. K t qu ánh giá kh năng ch u h n c a các dòng thu c nhóm chín trung bình (Trung tâm ghiên c u gô Sông Bôi năm 2010) % s cây không héo sau x lý h n... (ngày) % s cây ph c h i sau tư i... (ngày) TT Dòng 1 3 5 7 1 3 5 7 1 VB1 58,7 17,5 11,3 0 15,2 45,3 45,3 50,3 2 VB2 56,5 15,6 0 0 7,5 37,9 37,9 40,8 3 VB3 59,1 20,4 12,3 0 14,6 34,1 56,4 56,4 4 VB4 48,1 14,7 9,2 0 12,4 26,8 43,1 47,9 5 VB5 70,1 27,4 13,3 0 27,2 29,4 65,1 67,1 6 VB6 88,7 41,3 14,5 0 35,7 68,1 70,1 72,4 7 Đ/C 1 85,3 40,1 13,9 0 33,1 65,6 69,5 71,5 8 Đ/C 2 80,3 43,1 15,3 0 35,5 63,6 69,1 70,6 S li u trình bày b ng 2 và 3 cho ánh giá kh năng ph c h i c a các th y, các dòng tham gia thí nghi m có kh dòng sau 7 ngày tư i liên t c k t qu cho năng ch u h n khác nhau, tuy nhiên u b th y kh năng ph c h i c a dòng VA4, héo sau 7 ngày gây h n. Sau 5 ngày gây h n VA5 và VA6 nhóm chín s m và dòng các dòng VA4, VA5 và VA6 nhóm chín VB3, VB5 và VB6 nhóm chín trung bình s m và dòng VB3, VB5 và VB6 nhóm có t l cao nh t. chín trung bình có t l s cây không b héo lá cao hơn, bi u hi n có kh năng ch u h n 1.2. K t qu ánh giá kh năng ch u h n khá so v i i ch ng. c a các dòng ngoài ng ru ng - Theo dõi m c héo lá c a các dòng tham gia thí nghi m giai o n tr
c tung ph n phun râu và xanh b n c a ch u h n t t nh t c hai i m Sông Bôi, lá lúc thu ho ch cho th y ph n ng c a an Phư ng ch b héo nh giai o n các dòng v i i u ki n h n hoàn toàn tung ph n phun râu và gi ư c b lá khác bi t. Các dòng VA4, VA5 và VA6 xanh b n khi thu ho ch. K t qu ư c nhóm chín s m và dòng VB3, VB5 và trình bày b ng 4 và 5. VB6 nhóm chín trung bình có kh năng B ng 4. K t qu ánh giá kh năng ch u h n c a các dòng giai oan tung ph n phun râu và thu ho ch (nhóm chín s m) Đan Phư ng Sông Bôi TT Dòng Chênh l ch Xanh b n Héo lá Chênh l ch Xanh b n Héo lá (đi m) TP-PR (ngày) (đi m) (đi m) TP-PR (ngày) (đi m) 1 VA1 4 4 3,5 3 3 3 2 VA2 3,5 3 3 3 2 3 3 VA3 3 3 2,5 2,5 3 2,5 4 VA4 1 0 1 1 0 1 5 VA5 2 0 1 2 0 1 6 VA6 2 1 2 2 1 2 7 Đ/C 1 1 0 1 1 0 1 8 Đ/C 2 3 2 3 2,5 2 2,5 B ng 5. K t qu ánh giá kh năng ch u h n c a các dòng tham gia thí nghi m giai o n tung ph n phun râu và thu ho ch nhóm chín trung bình Đan Phư ng Sông Bôi TT Dòng Chênh l ch Xanh b n Chênh l ch TP- Xanh b n Héo lá (đ) Héo lá (đ) TP-PR (ngày) (đ) PR (ngày) (đ) 1 VB1 2 2 2 2 1 2 2 VB2 3 3 2,5 2,5 2 2,5 3 VB3 1 0 2 1 0 2 4 VB4 3,5 4 3 3 3 3,5 5 VB5 2 1 2 2 1 2 6 VB6 1 0 2 1 0 2 7 Đ/C 1 1 2 2 1 1 2 8 Đ/C 2 2 1 2 2 1 2 S li u t i Vi n Nghiên c u Ngô và Trung tâm Nghiên c u Ngô Sông Bôi xuân 2010. Chú thích: i m 1 r t t t; i m 2 t t; i m 3 trung bình; i m 4 kém và i m 5 r t kém. -K t qu theo dõi, ánh giá th i gian ng n thì kh năng ch u h n c a các dòng sinh trư ng và năng su t c a các dòng ngoài càng cao. Các dòng VA4, VA5 và VA6 ng b ng i u khi n tư i ư c th hi n nhóm chín s m và dòng VB3, VB5 và VB6 b ng 6 và 7 cho th y, chênh l ch tung ph n nhóm chín trung bình có s chênh l ch phun râu c a các dòng tham gia thí nghi m TP-PR ng n c hai i m Sông Bôi và an bi n ng khá l n c hai i m t 0 n 4 Phư ng. Các dòng các thí nghi m gây h n ngày, chênh l ch tung ph n phun râu càng có th i gian sinh trư ng dài hơn các thí
nghi m tư i Nm t 3 ngày ( dòng VA4, Các dòng có năng su t khá cao và chênh VA5, VB3) n 7 ngày ( dòng VA2, VB4). l ch năng su t th p t i hai i m thí nghi m N ăng su t c a các dòng các thí nghi m (Sông Bôi và an Phư ng) là dòng VA4, gây h n u th p hơn so v i các thí nghi m VA5 nhóm chín s m và VB3, VB6 tư i Nm c hai i m t 1,0 n 4,5 t /ha. nhóm chín trung bình. B ng 6. Th i gian sinh trư ng và năng su t c a các dòng tham gia thí nghi m i u khi n tư i thu c nhóm chín s m TGST (ngày) NSTT (t /ha) ĐP SB ĐP SB TT Dòng Gây Chênh Gây Chênh Tư i Gây h n Tư i Gây h n Tư i Tư i h n l ch h n l ch 1 VA1 105 109 115 117 24,8 22,1 -2,7 22,5 20,1 -2,4 2 VA2 93 100 114 118 24,6 20,6 -4,5 22,7 20,2 -2,5 3 VA3 110 115 120 125 20,6 16,6 -4,0 21,3 19,3 -2,0 4 VA4 95 98 112 115 25,0 24,0 -1,0 25,7 24,1 -1,6 5 VA5 95 98 111 118 22,4 20,9 -1,5 21,1 19,6 -1,5 6 VA6 110 114 117 121 17,2 15,2 -2,0 15,6 13,4 -1,2 7 Đ/C 1 115 118 118 123 24,7 23,1 -1,6 22,3 20,9 -1,4 8 Đ/C 2 114 119 115 120 22,4 20,3 -3,1 23,4 19,6 -3,8 i v i ch tiêu năng su t CV% = 4,35; LSD0,05 = 5,12 t /ha S li u t i Vi n Nghiên c u Ngô và Trung tâm Nghiên c u Ngô Sông Bôi xuân 2010. B ng 7. Th i gian sinh trư ng và năng su t c a các dòng tham gia thí nghi m i u khi n tư i thu c nhóm chín trung bình TGST (ngày) NSTT (t /ha) ĐP SB ĐP SB TT Dòng Gây Gây Gây Chênh Gây Chênh Tư i Tư i Tư i Tư i h n h n h n l ch h n l ch 1 VB1 110 117 112 118 22,1 20,1 -2,0 20,9 17,4 -3,5 2 VB2 120 125 111 117 23,2 20,1 -3,1 20,5 19,1 -1,4 3 VB3 110 113 117 120 27,1 26,1 -1,1 25,7 24,1 -1,6 4 VB4 115 119 110 117 18,9 16,9 -2,0 18,4 16,2 -2,2 5 VB5 115 121 119 123 23,6 21,3 -2,3 24,1 21,6 -2,5 6 VB6 110 115 112 119 22,3 20,3 -2,0 19,8 17,8 -2,0 7 Đ/C 1 115 119 113 120 20,6 15,5 -3,1 21,4 17,6 -3,8 8 Đ/C 2 115 118 118 123 21,9 20,3 -1,6 22,7 21,3 -1,4 i v i ch tiêu năng su t CV%= 5,43; LSD0,05 = 6.07 t /ha. S li u t i Vi n Nghiên c u Ngô và Trung tâm Nghiên c u Ngô Sông Bôi xuân 2010.
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam Tóm l i qua ánh giá kh năng ch u h n c a các dòng trong phòng và ngoài ng cho th y các dòng VA4, VA5 và VA6 thu c nhóm chín s m và VB3, VB5 và VB6 thu c nhóm chín trung bình có ph n ng th p v i i u ki n h n. Các dòng VA4, VA5 và VB3, VB5 cho năng su t khá cao so v i các i ch ng c hai i m thí nghi m. IV. KÕT LUËN V §Ò NGHÞ 1. K t lu n - Các dòng tham gia thí nghi m có TGST trung bình s m, sinh trư ng phát tri n kh e, ch ng ch u sâu b nh t t, thu n di truy n cao và khá n nh; - Các dòng VA4, VA5 và VA6 thu c nhóm chín s m và VB3, VB5 và VB6 thu c nhóm trung bình có ph n ng th p v i i u ki n h n, bi u hi n có kh năng ch u h n khá. - Các dòng VA4 và VB3, VB5 là nh ng dòng tri n v ng, ch u h n t t, cho năng su t cao, n nh t i c hai i m thí nghi m an Phư ng và Sông Bôi. 2. ngh Ti p t c l p l i thí nghi m có k t lu n chính xác hơn n a v kh năng ch u h n c a các dòng và ti n hành ánh giá KNKH c a chúng l a ch n nh ng dòng t t nh t ph c v công tác t o gi ng ngô lai năng su t cao, ch u h n t t ph c v s n xu t. TÀI LI U THAM KH O 1. ào Vi t B c, 1996. Xây d ng các phương pháp xác nh nhanh kh năng ch u h n, ch u phèn cây ngô, k t qu nghiên c u ch n l c và lai t o gi ng ngô, giai o n 1991-1995. Nhà xu t b n Nông nghi p Hà N i. 2. Dương Văn Sơn và guy n c Lương, 1996, Nghiên c u ch n t o gi ng ngô TPTD và gi ng ngô lai có năng su t cao có kh năng ch ng ch u h n, kh o nghi m so sánh gi ng ngô ph c v s n xu t ngô các t nh mi n núi phía B c. 3. Lê Quý Kha, 2005. “Nghiên c u kh năng ch u h n và m t s bi n pháp k thu t phát tri n gi ng ngô lai cho vùng nư c tr i”. Lu n văn Ti n s Nông nghi p, Vi n Khoa h c Nông nghi p Vi t Nam. 4. Phan Th Vân, 2006. Nghiên c u c tính ch u h n c a m t s dòng, gi ng ngô lai ng n ngày cho các t nh trung du và mi n núi phía B c. Lu n án Ti n s Nông nghi p. 5. Banziger M., and Lafitte H. R., 1997. Breeding for N-stressed environments: How useful are N-stressed selection environments and secondary traits?, in Developing Drought and Low N-Tolerant Maize. Proceedings of a Symposium. Mexico, D.F.: CIMMYT: CIMMYT, El Batan, Mexico. 6. Beck D.F.,J.Betran, M. Banziger, M. Willcox, G.O.Edmeades, 1997. From landrace to hybrid: strategies for the use of source populations and lines in the development of drought tolerant culivarrs. In Developing Drought and Low N-Tolerant Maize. Proceeding of a Symposium. CIMMYT, El Batan, Mexico: Mexico,D.F: CIMMYT. 7. Bolanos J. And G.O. Edmeades, 1990. The relationshhip between the an thesis- silking interval and yield in tropical maize under drought, Agronomy Abstracts. 1990: Madison. P. ASA, Madison, WI. 6
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam 8. Ceccarelli. S, 1987. Yield potential and crop tolerance of segregating populations of barley in contrasting enviroments. Euphytica 36: 265-273. gư i ph n bi n: PGS. TS. Nguy n Văn Vi t 7