Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br />
<br />
KHAÛO SAÙT SÖÛ DUÏNG KHAÙNG SINH<br />
TRONG ÑIEÀU TRÒ VIEÂM TIEÅU PHEÁ QUAÛN TAÏI BEÄNH VIEÄN NHI ÑOÀNG 2<br />
OÂng Huy Thanh*, Phaïm Thò Minh Hoàng**<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Muïc tieâu: Xaùc ñònh tæ leä nhieãm truøng ñi keøm vaø thöù phaùt trong VTPQ; tæ leä söû duïng KS, loaïi KS vaø thôøi<br />
gian trung bình trong nhoùm VTPQ coù baèng chöùng nhieãm truøng (BCNT) vaø khoâng coù BCNT; phaân tích caùc<br />
yeáu toá laøm gia taêng tæ leä söû duïng KS trong ñieàu trò VTPQ.<br />
Phöông phaùp: Nghieân cöùu tieàn cöùu, caét ngang moâ taû vaø phaân tích 559 tröôøng hôïp VTPQ nhaäp khoa Hoâ<br />
Haáp Beänh Vieän Nhi Ñoàng 2 (BVNÑ2) töø 08/2005 - 06/2006.<br />
Keát quaû: Tæ leä nhieãm truøng ñi keøm vaø thöù phaùt (28,8%). Tæ leä söû duïng KS (24,5%), loaïi KS thöôøng duøng<br />
(C3, C2, Amox + Cla. a), thôøi gian söû duïng KS trung bình (6,9 ngaøy) trong nhoùm VTPQ coù BCNT (161 treû).<br />
Tæ leä söû duïng KS (39,4%), loaïi KS thöôøng duøng (C3, Amox + Cla. a, C2), thôøi gian söû duïng KS trung bình<br />
(5,6 ngaøy) trong nhoùm VTPQ khoâng coù BCNT (398 treû). Yeáu toá laøm gia taêng söû duïng KS trong ñieàu trò<br />
VTPQ: treû < 3 thaùng (OR = 3,2), treû sinh non (OR = 14), suy dinh döôõng (SDD) (OR = 11), thôû nhanh (OR<br />
= 2), ran aåm (OR = 2).<br />
Keát luaän: Tæ leä söû duïng KS trong ñieàu trò VTPQ cao (63,9%) gaáp 2,2 laàn baèng chöùng nhieãm truøng ñi<br />
keøm vaø thöù phaùt (28,8%).<br />
<br />
SUMMARY<br />
ASSESSMENT OF ANTIBIOTIC USAGE IN TREATMENT OF BRONCHIOLITIS AT THE RESPIRATORY<br />
DEPARTMENT OF CHILDREN HOSPITAL NO 2 HCM CITY<br />
Ong Huy Thanh, Pham Thi Minh Hong<br />
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 11 – Supplement of No 1 - 2007: 121 – 125<br />
Objectives: The aim of this study are to identify the percentage of co-infection and surinfection of<br />
bronchiolitis; the percentage of antibiotics usage, the kind of antibiotics, the mean lengths of antibiotic<br />
usage in treatment of bronchiolitis with and without evidence-based infection and to analyze factors that<br />
increase the percentage of antibiotic usage in treatment of bronchiolitis.<br />
Methods: A prospective, cross-sectional study was performed on 559 children with bronchiolitis at the<br />
respiratory department of children hospital no 2, from August 2005 to May 2006.<br />
Results: We selected 559 patients into our study. The percentage of co-infection and surinfection were 28.8%.<br />
In 161 bronchiolitis with evidence-based infection, there was 24.5% using antibiotics. The most common<br />
antibiotics were C3, C2, Amox + Cla. a. The mean lengths of antibioctic usage was 6.9 days. In 398 bronchiolitis<br />
without evidence-based infection, there was 39.4% using antibiotics. The most common antibiotics were C3, Amox<br />
+ Cla. A. C2. The mean lengths of antibioctic usage was 5.6 days. The risk factors that increase the percentage of<br />
antibiotics usage in treatment bronchiolitis were: age under 3 months old (OR = 3.2), premature (OR = 14),<br />
malnutrition (OR = 11), tachypnea (OR = 2), moist rales (OR = 2).<br />
Conclusions: The percentage of antibiotic usage in treatment of bronchiolitis is still high (63.9%) 2.2<br />
times of the percentage of co-infection and surinfection (28.8%).<br />
* Khoa Nhi – BV. Caàn Thô<br />
**Boä moân Nhi – Ñaïi hoïc Y Döôïc Tp. Hoà Chí Minh<br />
<br />
Nhi Khoa<br />
<br />
121<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Vieâm tieåu pheá quaûn (VTPQ) laø moät trong<br />
nhöõng daïng beänh thöôøng gaëp nhaát trong nhieãm<br />
truøng caáp tính ñöôøng hoâ haáp döôùi ôû treû em, thöôøng<br />
xaûy ra ôû treû nhoû hôn 2 tuoåi maø nhieàu nhaát laø ôû treû<br />
töø 2 thaùng ñeán 8 thaùng, phaàn lôùn do vi ruùt hôïp baøo<br />
hoâ haáp (respiratory syncytial virus: RSV)(9). Hôn<br />
nöõa vieäc nhieãm truøng ñi keøm vaø thöù phaùt sau<br />
VTPQ chieám tæ leä raát thaáp 1,2%(6,1). Nhöng thöïc teá<br />
trong ñieàu trò VTPQ ôû treû em ngöôøi ta söû duïng KS<br />
khaù roäng raõi.<br />
Theo nghieân cöùu cuûa De Bilderling G tæ leä söû<br />
duïng KS laø 63,8%(3). Taùc giaû P. T.M.Hoàng cho<br />
thaáy tæ leä söû duïng KS trong VTPQ taïi khoa Hoâ<br />
Haáp BVNÑ2 naêm 2001-2002 laø 85,4% trong khi tæ<br />
leä nhieãm truøng ñi keøm vaø thöù phaùt chæ chieám<br />
31%(13).<br />
Chính vì vaäy, chuùng toâi tieán haønh ñeà taøi naøy<br />
nhaèm khaûo saùt vieäc söû duïng KS trong ñieàu trò<br />
VTPQ ôû treû em nhaäp khoa Hoâ Haáp BVNÑ2, goùp<br />
phaàn khuyeán caùo caùch söû duïng KS hôïp lyù.<br />
Muïc tieâu toång quaùt: Khaûo saùt vieäc söû duïng KS<br />
trong ñieàu trò beänh VTPQ ôû treû em nhaäp khoa Hoâ<br />
Haáp BVNÑ2 töø 08/2005 – 06/2006.<br />
Muïc tieâu chuyeân bieät: Xaùc ñònh tæ leä nhieãm<br />
truøng ñi keøm vaø thöù phaùt. Xaùc ñònh tæ leä söû duïng<br />
KS, loaïi KS, thôøi gian ñieàu trò trung bình trong<br />
nhoùm VTPQ coù BCNT vaø khoâng coù BCNT. Phaân<br />
tích caùc yeáu toá laøm gia taêng tæ leä söû duïng KS trong<br />
ñieàu trò VTPQ.<br />
<br />
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP<br />
Thieát keá nghieân cöùu<br />
Tieàn cöùu, caét ngang moâ taû vaø phaân tích.<br />
<br />
Ñoái töôïng nghieân cöùu<br />
Beänh nhi töø 1 thaùng ñeán 2 tuoåi bò VTPQ caáp<br />
tính nhaäp khoa Hoâ Haáp BVNÑ2 TP.Hoà Chí Minh<br />
töø 08/2005 – 06/2006.<br />
<br />
122<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Tieâu chuaån chaån ñoaùn vieâm tieåu pheá quaûn<br />
- Nhieãm sieâu vi hoâ haáp treân: soát, ho, haét hôi, soå muõi.<br />
- 48-72 giôø sau xuaát hieän khoù thôû kieåu taéc<br />
ngheõn keøm thôû nhanh vaø/hoaëc co loõm ngöïc.<br />
- Khoø kheø laàn ñaàu hoaëc laàn 2<br />
- Khaùm phoåi: ran rít, ran ngaùy vaø/hoaëc ran aåm<br />
nhoû haït. coù theå ngöïc caëng phoàng, goõ vang, pheá<br />
aâm giaûm hoaëc khoâng nghe ran.<br />
- X quang phoåi: öù khí coù hoaëc khoâng keøm xeïp<br />
phoåi.<br />
<br />
Tieâu chuaån loaïi tröø<br />
Treû khoø kheø<br />
<br />
3 laàn.<br />
<br />
Côõ maãu<br />
Ñöôïc tính theo coâng thöùc cuûa nghieân cöùu caét ngang:<br />
Trong ñoù:<br />
+ : xaùc suaát sai laàm loaïi I. Choïn<br />
<br />
= 0,05.<br />
<br />
+ Z: trò soá töø phaân phoái chuaån. Khi<br />
Z1- /2 =1,96.<br />
<br />
= 0,05,<br />
<br />
+ d: ñoä chính xaùc (sai soá cho pheùp). Choïn d = 0,05.<br />
Theo nghieân cöùu cuûa P.T.M.Hoàng tæ leä söû<br />
duïng KS laø 85,4%<br />
Nhö vaäy, caàn toái thieåu 196 treû VTPQ.<br />
<br />
Phöông phaùp thu thaäp vaø xöû lyù soá lieäu<br />
Choïn vaøo loâ nghieân cöùu nhöõng treû nhaäp Khoa<br />
Hoâ Haáp, BVNÑ2 trong thôøi gian töø 08/2005 ñeán<br />
06/2006 thoûa tieâu chuaån choïn maãu ñaõ neâu treân ñeàu<br />
ñöôïc ghi nhaän: tuoåi, giôùi, ñòa phöông cö truù, ngaøy<br />
thaùng nhaäp vieän – xuaát vieän, tieàn caên, toång traïng,<br />
daáu hieäu sinh toàn, trieäu chöùng hoâ haáp, baïch caàu vaø<br />
coâng thöùc baïch caàu maùu, CRP huyeát thanh, X quang<br />
phoåi, caùc xeùt nghieäm khaùc: ion ñoà, caáy maùu vaø caáy<br />
DNT,..., söû duïng KS theo beänh aùn maãu.<br />
Soá lieäu seõ ñöôïc maõ hoùa, nhaäp vaøo maùy tính xöû<br />
lyù vaø phaân tích baèng phaàn meàm STATA 8.0.<br />
Chuùng toâi tính giaù trò trung bình vaø ñoä leäch chuaån<br />
cho bieán soá ñònh löôïng, tính taàn soá vaø tæ leä phaàn<br />
traêm cho bieán soá ñònh tính.<br />
<br />
Chuyeân Ñeà Söùc Khoûe Baø Meï – Treû Em<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br />
<br />
Duøng pheùp kieåm ÷2 ñoái vôùi nhöõng bieán ñònh tính<br />
vaø t - test ñoái vôùi nhöõng bieán ñònh löôïng coù phaân phoái<br />
bình thöôøng ñeå ñaùnh giaù möùc yù nghóa thoáng keâ. Söï<br />
khaùc bieät ñöôïc xem coù yù nghóa khi p < 0.05.<br />
<br />
Moät soá tieâu chuaån<br />
- Baèng chöùng nhieãm truøng ñi keøm hoaëc thöù<br />
phaùt: khi coù 1 trong nhöõng bieåu hieän sau(2).<br />
Ngöng thôû taùi phaùt<br />
Truïy tim maïch<br />
Soát keùo daøi hoaëc soát cao ñoät ngoät 390C<br />
Dieãn tieán laâm saøng xaáu nhanh trong 24 – 48<br />
giôø ñaàu<br />
3<br />
<br />
ngaøy lôùn nhaát 24 thaùng. Tæ leä nam gaáp 2,23 laàn<br />
nöõ. Tình traïng dinh döôõng bình thöôøng 93,6%,<br />
SDD nheï 0,9%, SDD trung bình 5,5%. Treû soáng<br />
taäp trung ôû thaønh phoá 62,5%, tænh 37,5%. VTPQ<br />
coù phaân boá raûi ñeàu trong naêm nhöng taäp trung<br />
chuû yeáu thaùng 8, 9, 10, 11.<br />
Baûng 1: Phaân loaïi ñoä naëng cuûa VTPQ<br />
Möùc ñoä VTPQ<br />
<br />
Taàn soá (n=559)<br />
<br />
Tæ leä (%)<br />
<br />
Naëng<br />
<br />
62<br />
<br />
11,1<br />
<br />
Trung bình<br />
<br />
25<br />
<br />
4,5<br />
<br />
Nheï<br />
<br />
472<br />
<br />
84,4<br />
<br />
Nhieãm truøng ñi keøm vaø nhieãm truøng thöù phaùt<br />
Baûng 2: Baèng chöùng nhieãm truøng trong VTPQ<br />
Baèng chöùng nhieãm truøng<br />
<br />
Taêng BCÑNTT 5800/mm<br />
<br />
Taàn soá (n=559)<br />
<br />
Tæ leä (%)<br />
<br />
105<br />
<br />
18,8<br />
<br />
58<br />
<br />
10,4<br />
<br />
0<br />
<br />
39 C<br />
<br />
44<br />
<br />
7,9<br />
<br />
20 mg/L<br />
<br />
4<br />
<br />
0,7<br />
<br />
Laâm saøng dieãn tieán xaáu<br />
<br />
1<br />
<br />
0,2<br />
<br />
Vieâm tai giöõa caùp chaûy muû<br />
<br />
1<br />
<br />
0,2<br />
<br />
BCÑNTT<br />
<br />
CRP 20 mg/L<br />
Thaâm nhieãm tieán trieån naëng leân treân X<br />
quang phoåi<br />
Caáy beänh phaåm: ñaøm, maùu, nöôùc tieåu, dòch<br />
maøng phoåi, dòch naõo tuûy, da... (+)<br />
(1)<br />
<br />
- Phaân ñoä VTPQ theo Stephen Berman (1996)<br />
<br />
- VTPQ naëng khi: nhoùm nguy cô: tuoåi < 3<br />
thaùng coù tieàn söû sanh non, beänh tim baåm sinh,<br />
loaïn saûn pheá quaûn phoåi hoaëc beänh phoåi maïn tính<br />
khaùc, beänh lyù thaàn kinh cô, suy giaûm mieãn dòch.<br />
Hoaëc nhòp thôû > 70 l/p. Hoaëc co loõm ngöïc roõ.<br />
Hoaëc thôû reân ôû treû < 2 thaùng tuoåi. Hoaëc tím taùi.<br />
- VTPQ trung bình khi: hoaëc thôû nhanh theo<br />
tuoåi, hoaëc co loõm ngöïc vöøa.<br />
<br />
3<br />
<br />
5800/mm<br />
<br />
X quang thaâm nhieãm phoåi<br />
Soát<br />
CRP<br />
<br />
Baûng 3: Nhieãm truøng ñi keøm vaø thöù phaùt<br />
Nhieãm truøng<br />
<br />
Taàn soá (n=559)<br />
<br />
Tæ leä (%)<br />
<br />
Nhieãm truøng thöù phaùt:<br />
Boäi nhieãm phoåi<br />
<br />
160<br />
<br />
28,6<br />
<br />
Nhieãm truøng ñi keøm:<br />
Vieâm tai giöõa caáp chaûy muû<br />
<br />
1<br />
<br />
0,2<br />
<br />
Toång coäng<br />
<br />
161<br />
<br />
28,8<br />
<br />
Khaùng sinh trong ñieàu trò VTPQ<br />
Baûng 4: Khaùng sinh trong ñieàu trò VTPQ chung<br />
<br />
- VTPQ nheï khi: nhòp thôû khoâng nhanh,<br />
khoâng co loõm ngöïc hoaëc co loõm ngöïc nheï.<br />
<br />
Khaùng sinh<br />
<br />
- Ñaùnh giaù suy dinh döôõng döïa vaøo caân naëng<br />
theo tuoåi(10):<br />
<br />
Coù<br />
<br />
137<br />
<br />
24,5% 220<br />
<br />
39,4% 357<br />
<br />
63,9%<br />
<br />
Khoâng<br />
<br />
24<br />
<br />
4,3% 178<br />
<br />
31,8% 202<br />
<br />
36,1%<br />
<br />
Toång coäng<br />
<br />
161<br />
<br />
28,8% 398<br />
<br />
71,2% 559<br />
<br />
100%<br />
<br />
Khoâng suy dinh döôõng: CN/T<br />
<br />
80%<br />
<br />
Suy dinh döôõng ñoä 1: 71% CN/T < 80%.<br />
Suy dinh döôõng ñoä 2: 61% CN/T < 70%.<br />
Suy dinh döôõng ñoä 3: CN/T<br />
<br />
60%<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Ñaëc ñieåm daân soá nghieân cöùu<br />
Trong thôøi gian nghieân cöùu chuùng toâi thu<br />
thaäp ñöôïc 559 tröôøng hôïp VTPQ. Trong ñoù<br />
86,4% treû döôùi 12 thaùng tuoåi, nhoû nhaát 1 thaùng 8<br />
<br />
Nhi Khoa<br />
<br />
Baèng chöùng nhieãm truøng<br />
Coù<br />
<br />
Khoâng<br />
<br />
Toång coäng<br />
<br />
Baûng 5: Caùc loaïi KS söû duïng trong ñieàu trò VTPQ<br />
coù BCNT<br />
Khaùng sinh<br />
<br />
Taàn suaát<br />
(n=137)<br />
<br />
Tæ leä (%)<br />
<br />
Cephalosporin 3<br />
<br />
65<br />
<br />
47,4<br />
<br />
Cephalosporin 2<br />
<br />
23<br />
<br />
16,8<br />
<br />
Amoxicillin/Clavulinic acid<br />
<br />
20<br />
<br />
14,6<br />
<br />
Erythromycin<br />
<br />
10<br />
<br />
7,3<br />
<br />
Amoxicillin<br />
<br />
8<br />
<br />
5,8<br />
<br />
Cephalosporin 1<br />
<br />
6<br />
<br />
4,4<br />
<br />
123<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br />
Khaùng sinh<br />
<br />
Taàn suaát<br />
(n=137)<br />
<br />
Tæ leä (%)<br />
<br />
Vancomycin<br />
<br />
2<br />
<br />
1,5<br />
<br />
Bactrim<br />
<br />
1<br />
<br />
0,7<br />
<br />
Oxaciline<br />
<br />
1<br />
<br />
0,7<br />
<br />
Cephalosporin 4<br />
<br />
1<br />
<br />
0,7<br />
<br />
Negram<br />
<br />
1<br />
<br />
0,6<br />
<br />
Baûng 6: Thôøi gian söû duïng KS trung bình trong<br />
VTPQ coù BCNT<br />
Trung bình Ngaén-daøi nhaát<br />
(ngaøy)<br />
(ngaøy)<br />
5,53<br />
<br />
1,94<br />
<br />
1 – 10<br />
<br />
Nhoùm uoáng-tónh maïch (n=18) 10,44<br />
<br />
Nhoùm uoáng (n=59)<br />
<br />
4,58<br />
<br />
4 – 21<br />
<br />
Nhoùm tónh maïch (n=60)<br />
<br />
7,38<br />
<br />
2,91<br />
<br />
VTPQ coù BCNT<br />
<br />
6,9<br />
<br />
3,0<br />
<br />
2 – 15<br />
1 – 21<br />
<br />
Baûng 7: Caùc loaïi KS söû duïng trong ñieàu trò VTPQ<br />
khoâng coù BCNT<br />
Khaùng sinh<br />
<br />
Taàn suaát (n=220) Tæ leä (%)<br />
<br />
Cephalosporin 3<br />
<br />
101<br />
<br />
45,9<br />
<br />
Amoxicillin/Clavulinic acid<br />
<br />
49<br />
<br />
22,3<br />
<br />
Cephalosporin 2<br />
<br />
40<br />
<br />
18,2<br />
<br />
Erythromycin<br />
<br />
32<br />
<br />
14,5<br />
<br />
Amoxicillin<br />
<br />
28<br />
<br />
12,7<br />
<br />
Cephalosporin 1<br />
<br />
11<br />
<br />
4,5<br />
<br />
Bactrim<br />
<br />
5<br />
<br />
2,3<br />
<br />
Oxacillin<br />
<br />
1<br />
<br />
0,5<br />
<br />
Baûng 8: Thôøi gian söû duïng KS trung bình trong<br />
VTPQ khoâng coù BCNT<br />
Trung bình<br />
(ngaøy)<br />
<br />
Ngaén-daøi<br />
nhaát (ngaøy)<br />
<br />
Nhoùm uoáng (n=132)<br />
<br />
4,84<br />
<br />
1,94<br />
<br />
1 – 12<br />
<br />
Nhoùm uoáng-tónh maïch (n=15)<br />
<br />
7,8<br />
<br />
4,36<br />
<br />
5 – 20<br />
<br />
Nhoùm tónh maïch (n=73)<br />
<br />
6,52<br />
<br />
2,79<br />
<br />
1 – 19<br />
<br />
VTPQ khoâng BCNT<br />
<br />
5,6<br />
<br />
2,64<br />
<br />
1 – 20<br />
<br />
Baûng 9: Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh söû<br />
duïng KS trong VTPQ khoâng BCNT<br />
Yeáu toá (n=398)<br />
Tuoåi < 3 thaùng<br />
<br />
OR (KTC 95%)<br />
<br />
P<br />
<br />
3,2 (1,7 – 5,2)<br />
<br />
0,001<br />
<br />
Tieàn caên sanh < 37 tuaàn<br />
<br />
14 (2,5 – 74,3)<br />
<br />
0,01<br />
<br />
Suy dinh döôõng<br />
<br />
11 (1,4 – 85,4)<br />
<br />
0,009<br />
<br />
Thôû nhanh theo tuoåi<br />
<br />
2 (1,3 – 3,0)<br />
<br />
0,001<br />
<br />
Ran aåm<br />
<br />
2 (1,2 – 3,1)<br />
<br />
0,01<br />
<br />
124<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
BAØN LUAÄN<br />
Nhieãm truøng ñi keøm vaø thöù phaùt<br />
Chuùng toâi xaùc ñònh ñöôïc tæ leä nhieãm truøng ñi<br />
keøm vaø thöù phaùt chieám 28,8%. Trong soá naøy, bieåu<br />
hieän soát ñôn thuaàn (7,9%), thaâm nhieãm treân X<br />
quang phoåi (10,4%), BCÑNTT<br />
5800/mm3<br />
(18,8%), CRP 20mg/L (0,7%) vaø laâm saøng dieãn<br />
tieán naëng (0,2%). Tæ leä nhieãm truøng cuûa chuùng toâi<br />
gaàn töông ñöông vôùi P.T.M.Hoàng (31%), coù theå vì<br />
cuøng tieâu chuaån chaån ñoaùn(13). Nhöng cao hôn<br />
Kentigern (21,8%), coù theå do khaùc nhau veà tieâu<br />
chuaån chaån ñoaùn nhieãm truøng(7).<br />
<br />
Khaùng sinh trong ñieàu trò VTPQ<br />
Coù 63,9% treû VTPQ ñöôïc duøng KS, thaáp hôn<br />
nghieân cöùu cuûa P.T.M.Hoàng naêm 2002 (85,4%)(13)<br />
vaø cuõng thaáp hôn Ñ.T.K.Huyeân nawm 2004<br />
(77,7%)(5). Qua ñoù cho thaáy vieäc söû duïng KS trong<br />
ñieàu trò VTPQ taïi BVNÑ2 ngaøy caøng khaét khe hôn.<br />
Soá tröôøng hôïp söû duïng KS maëc duø coù giaûm so vôùi 2<br />
ñeán 4 naêm tröôùc nhöng vaãn coøn raát cao. Tæ leä naøy<br />
cao gaáp 2,2 laàn so vôùi BCNT ñi keøm vaø thöù phaùt<br />
28,8%, ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi nhaän xeùt cuûa<br />
Vogel (gaáp 2 laàn)(15). Theo Lebel coù 90% treû VTPQ<br />
ñöôïc söû duïng KS, nhöng chæ coù khoaûng 11% laø coù<br />
BCNT(8). Wilson cuõng baùo caùo chæ coù 9% beänh nhi<br />
nhaän KS trong nhoùm ñieàu trò döïa vaøo chöùng côù so<br />
vôùi 27% trong nhoùm ñieàu trò khoâng döïa vaøo chöùng<br />
côù(16).<br />
Chuùng toâi nhaän thaáy raèng tæ leä söû duïng KS ôû<br />
treû VTPQ coù BCNT 24,5%, trong ñoù loaïi KS<br />
thöôøng ñöôïc söû duïng nhieàu nhaát theo thöù töï laø C3,<br />
C2, Amox + Cla. a. Rakshi thöôøng söû duïng C3 tónh<br />
maïch, theâm Ery neáu coù baèng chöùng nhieãm<br />
Chlamydia(14). Coøn Deschildre söû duïng Amox +<br />
Cla. a, C2 hoaëc C3 uoáng cho nhöõng treû VTPQ ñi<br />
keøm vieâm tai giöõa caáp, toån thöông khu truù treân X<br />
quang phoåi(4). Thôøi gian söû duïng KS trung bình ôû<br />
nhoùm naøy laø 6,9 ngaøy.<br />
Tæ leä söû duïng KS trong ñieàu trò VTPQ khoâng<br />
coù BCNT laø 39,4%. Khaùng sinh thöôøng duøng<br />
trong ñieàu trò VTPQ khoâng coù BCNT nhieàu nhaát<br />
<br />
Chuyeân Ñeà Söùc Khoûe Baø Meï – Treû Em<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br />
<br />
theo thöù töï C3, Amox + Cla. a, C2. Thôøi gian söû<br />
duïng KS trung bình ôû nhoùm naøy laø 5,6 ngaøy.<br />
Ñeå tìm hieåu lyù do taïi sao tæ leä söû duïng KS trong<br />
nhoùm VTPQ khoâng coù BCNT gaàn gaáp ñoâi nhoùm coù<br />
BCNT. Chuùng toâi phaân tích caùc yeáu toá aûnh höôûng<br />
trong nhoùm naøy vôùi vieäc söû duïng KS hay khoâng moät<br />
caùch coù yù nghóa thoáng keâ nhö: tuoåi caøng nhoû tæ leä söû<br />
duïng KS caøng cao (p < 0,001) coù leõ treû < 3 thaùng laø<br />
moät nguy cô VTPQ naëng, ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi<br />
nhaän xeùt cuûa Perlstein(12), treû coù tieàn caên sanh non söû<br />
duïng KS cao gaáp 14 laàn so vôùi treû ñuû thaùng (p <<br />
0,01), treû SDD söû duïng KS cao gaáp 11 laàn so vôùi treû<br />
khoâng SDD (p < 0,01), treû thôû nhanh theo tuoåi söû<br />
duïng KS cao gaáp 2 laàn so vôùi treû khoâng thôû nhanh (p<br />
< 0,001), treû coù ran aåm söû duïng KS cao gaáp 2 laàn so<br />
vôùi treû khoâng coù ran aåm (p < 0,01).<br />
<br />
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br />
1.<br />
2.<br />
<br />
3.<br />
<br />
4.<br />
<br />
5.<br />
6.<br />
<br />
7.<br />
<br />
KEÁT LUAÄN<br />
<br />
8.<br />
<br />
Qua khaûo saùt 559 tröôøng hôïp VTPQ taïi khoa<br />
Hoâ Haáp BVNÑ2 töø 08/2005 – 06/2006 chuùng toâi<br />
ruùt ra ñöôïc moät soá keát luaän sau:<br />
<br />
9.<br />
<br />
- Tæ leä söû duïng KS trong ñieàu trò VTPQ:<br />
63,9% nhieàu gaáp 2,2 laàn tæ leä nhieãm truøng ñi keøm<br />
vaø thöù phaùt sau VTPQ 28,8%.<br />
<br />
11.<br />
<br />
- Thôøi gian söû duïng KS trung bình trong nhoùm<br />
coù BCNT laø 6,9 ± 3 ngaøy, loaïi KS thöôøng duøng<br />
nhaát theo thöù tuï laø C3, C2, Amox + Cla. a.<br />
- Thôøi gian söû duïng KS trung bình trong<br />
nhoùm khoâng coù BCNT laø 5,6 ± 2,64 ngaøy, loaïi<br />
KS thöôøng duøng nhaát theo thöù töï laø C 3, Amox +<br />
Cla. a, C2.<br />
- Caùc yeáu toá laøm gia taêng söû duïng KS: tuoåi <<br />
3 thaùng, treû sanh non, SDD, thôû nhanh, ran aåm.<br />
<br />
Nhi Khoa<br />
<br />
10.<br />
<br />
12.<br />
13.<br />
<br />
14.<br />
15.<br />
<br />
Berman S. (1996). Bronchiolitis. Pediatric Decision Making,<br />
third edition: 554-558. Mosby, Philadelphia.<br />
Bourrillon A. (1998). Infection des voies respiratories basses.<br />
Maladies infectieuses de l’enfant: 163-167. Edition Predel,<br />
Paris.<br />
Ñaëng Thò Kim Huyeân (2004). Khaûo saùt tình hình vieâm tieåu<br />
pheá quaûn taïi BV Nhi Ñoàng 2 Tp. Hoà Chí Minh naêm 2004. Y<br />
Hoïc Thaønh Phoá Hoà Chí Minh, Hoäi nghò Nhi Khoa BV Nhi<br />
Ñoàng 2 naêm 2006, phuï baûn soá 2, taäp 10: 128-135.<br />
De Bilderling G, Bodart E. (2003). Bronchiolitis management<br />
by the Belgian pediatrician: discrepancies between evidencebased medicine and pratice. Acta Clin Belg, 58(2): 98-105.<br />
Deschildre A et al. (2000). Bronchiolite a¿gue du Nourrisson.<br />
Arch Pediatric, 7 suppl: 21-26.<br />
Fitzgerald DA, Kilham HA. (2004). Bronchiolitis: assessment<br />
and evidence-based management. Med J Aust. 180(8): 399404.<br />
Kentigern T., (2006). High incidence of pulmonary bacterial<br />
co-infection in children with severe respiratory syncytial virus<br />
(RSV) bronchiolitis. Thorax online, doi: 10.1136 /th x.<br />
2005.048397.<br />
Lebel M.H. et al (1989). Respiratory failure and mechanical<br />
ventilation in severe bronchiolitis. Arch Dis Child, 64: 14311437.<br />
Louden M. (2006). Pediatrics, Bronchiolitis. eMedicine<br />
instant access to the minds of medicine.<br />
Ngoâ Thò Kim Nhung (2004). Beänh suy dinh döôõng. Nhi khoa,<br />
Nhaø xuaát baûn Y Hoïc, 130-146.<br />
Nguyeãn Troïng Linh (1997). Dieãn tieán caáp tính vieâm tieåu pheá<br />
quaûn do vi ruùt hôïp baøo hoâ haáp ôû 27 treû töø 1-3 thaùng tuoåi. Thôøi<br />
söï Y Döôïc hoïc, 6(2): 6-8.<br />
Perlstein P.H. (1999). Evaluation of an Evidence-based<br />
Guideline for Bronchiolitis. J Pediatr: 1334-1341.<br />
Phaïm Thò Minh Hoàng (2005). Tình hình nhieãm vi ruùt hôïp baøo<br />
hoâ haáp taïi Beänh Vieän Nhi Ñoàng 2 naêm 2001-2002. Y hoïc<br />
Thaønh Phoá Hoà Chí Minh, Hoäi nghò khoa hoïc kyõ thuaät laàn thöù<br />
22, phuï baûn soá 1, taïp 9: 129-133.<br />
Rakshi K., Couriel J.M. (1994). Management of acute<br />
brochiolitis. Arch Dis Child. 71: 463-469.<br />
Vogel A.M. et al (2003). Variation in bronchiolitis<br />
management between five Newzealand hospitals: can we do<br />
better?. J Paediatr Child Health, 39(1): 40-45.<br />
<br />
125<br />
<br />