Khát vọng phát triển

Khát vọng phát triển<br /> Hå SÜ Qóy(*)<br /> Tãm t¾t: Thµnh phè Hå ChÝ Minh h«m nay vµ Hßn ngäc viÔn §«ng x−a, Hµ Néi<br /> b©y giê vµ Hµ Néi cña 20-30 n¨m vÒ tr−íc, §µ N½ng - thµnh phè ®¸ng sèng hiÖn t¹i<br /> vµ §µ N½ng cña thêi ch−a xa - ®ã lµ nh÷ng ®æi thay ch¼ng hÒ bÐ nhá.<br /> Nh÷ng ngµy ®Çu tiªn cña n¨m 2015, thµnh phè Hå ChÝ Minh c«ng bè GDP cña<br /> thµnh phè ®· ®¹t 5.000 USD/ng−êi/n¨m; Hµ Néi kh¸nh thµnh c©y cÇu d©y v¨ng<br /> dµi nhÊt §«ng Nam ¸. Cuèi n¨m 2014, vò khÝ míi tiÕp nhËn ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc lµ tµu<br /> ngÇm Kilo thø 3 mang tªn HQ-184 H¶i Phßng vµ m¸y bay chiÕn ®Êu hiÖn ®¹i SU30MK2. Nh÷ng sù kiÖn nh− vËy cã ý nghÜa kh«ng tÇm th−êng ®èi víi sù ph¸t triÓn.<br /> Nh−ng bªn c¹nh nh÷ng ®æi thay tÝch cùc ®ã, ®Êt n−íc còng ®ang ®èi mÆt víi kh«ng<br /> Ýt vÊn ®Ò nhøc nhèi, thËt khã gi¶i quyÕt. Nh×n vµo thùc tÕ ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ<br /> trong nh÷ng n¨m võa qua, cã thÓ nhËn ra rÊt nhiÒu hiÖn t−îng thuéc vÒ m©u thuÉn<br /> buéc ph¶i chÊp nhËn, dÉu kh«ng hÒ muèn.<br /> §¸ng ra sù ph¸t triÓn ph¶i xøng víi tiÒm n¨ng h¬n. §óng vËy. Nh−ng kh¸t väng<br /> ph¸t triÓn bao giê còng lín h¬n, lý t−ëng h¬n so víi thùc tÕ.<br /> Tõ khãa: Kh¸t väng ph¸t triÓn, Hßn ngäc viÔn §«ng, Tp. Hå ChÝ Minh, Hµ Néi,<br /> §µ N½ng<br /> I. C¬n kh¸t “hãa rång” (*)<br /> <br /> 1. Sau ChiÕn tranh thÕ giíi II, c¶<br /> ch©u ¸ lµ mét xø së cña ®ãi nghÌo, tôt<br /> hËu vµ tr× trÖ kh¸ xa so víi ch©u ¢u.<br /> Ng−êi mï ch÷ chiÕm ®a sè ë kh¾p mäi<br /> n¬i. NhËt B¶n trong t− thÕ mét quèc gia<br /> b¹i trËn, cay ®¾ng chÊp nhËn th©n phËn<br /> ®Êt n−íc bÞ chiÕm ®ãng. Trung Quèc<br /> mªnh m«ng nh− mét biÓn n«ng d©n tiÕc<br /> nuèi ®Þa vÞ mµ triÒu Thanh ®· ®¸nh<br /> mÊt. Singapore lóc ®ã cßn thuéc<br /> Malaysia vµ Hong Kong thuéc Anh vÉn<br /> (*)<br /> <br /> GS.TS., ViÖn Th«ng tin Khoa häc x· héi;<br /> Email: hosiquy.thongtin@gmail.com.<br /> <br /> ch¼ng kh¸c g× nh÷ng lµng chµi tèi t¨m<br /> vµ nhÕch nh¸c. §µi Loan nh− mét thÞ<br /> trÊn nghÌo. Philippines vµ Thailand<br /> kh¸ h¬n chót Ýt nh−ng còng kh«ng kh¸c<br /> mÊy mét c¸i chî quª chØ th−a thít vµi<br /> ba nhµ giµu...<br /> Nh×n vÒ ph−¬ng T©y, c¬n kh¸t tho¸t<br /> nghÌo ch¸y báng trong d©n chóng, trong<br /> t©m t− c¸c chÝnh kh¸ch cã t©m huyÕt<br /> víi ®Êt n−íc. Cßn d¸m m¬ ®Õn giµu cã,<br /> ph¸t triÓn vµ v¨n minh nh− ph−¬ng<br /> T©y, th× ngoµi Park Chunghee, Lý<br /> Quang DiÖu kh«ng biÕt ch©u ¸ cßn cã<br /> nh÷ng ai.<br /> <br /> 4<br /> 2. Trong bèi c¶nh Êy, ViÖt Nam<br /> chiÕm ®−îc chÝnh quyÒn, ra khái chÕ ®é<br /> thuéc ®Þa, qu©n chñ. Chñ tÞch Hå ChÝ<br /> Minh ®äc b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp, thiÕt<br /> lËp nhµ n−íc d©n chñ nh©n d©n ®Çu<br /> tiªn ë ch©u ¸, tá râ mong muèn “tét bËc”<br /> lµ ®Êt n−íc ®éc lËp, d©n ®−îc tù do, ai<br /> còng cã c¬m ¨n, ¸o mÆc, ai còng ®−îc<br /> häc hµnh; tho¸t nghÌo, v¨n minh, s¸nh<br /> vai víi c¸c c−êng quèc n¨m ch©u (Hå<br /> ChÝ Minh, Toµn tËp, TËp 4, 2000, tr.12,<br /> 33, 161).<br /> Nh−ng ViÖt Nam, ngay sau ®ã lµ<br /> chiÕn tranh, råi l¹i chiÕn tranh, chiÕn<br /> tranh n÷a, ®Õn gi÷a thËp niªn 80 cña<br /> thÕ kû XX míi thùc sù cã hßa b×nh. Hßa<br /> b×nh th«i thóc c¬n kh¸t ph¸t triÓn.<br /> Nh−ng c¬ chÕ tËp trung bao cÊp trãi<br /> buéc mäi tiÒm n¨ng.<br /> 3. Trong khi ®ã, cuèi nh÷ng n¨m 80<br /> cña thÕ kû XX, ®iÒu thÇn kú ch©u ¸ ®·<br /> lµm c¶ thÕ giíi giËt m×nh. Hµn Quèc,<br /> §µi Loan, Hong Kong, Singapore trë<br /> thµnh 4 con rång víi GDP ®¹t 10.000<br /> USD/ng−êi/n¨m vµ cã ®ñ nh÷ng nÐt c¬<br /> b¶n cña mét x· héi v¨n minh, d©n chñ.<br /> C¸c nhµ lý luËn cè t×m kiÕm bµi häc<br /> kinh nghiÖm khi so s¸nh c¸c n−íc c«ng<br /> nghiÖp míi (NICs) víi c¸c n−íc c«ng<br /> nghiÖp truyÒn thèng - qu¸ tr×nh c«ng<br /> nghiÖp hãa ë ch©u ¢u ph¶i ®i qua hµng<br /> thÕ kû víi nh÷ng giai ®o¹n cã “m¸u vµ<br /> bïn nh¬ rØ ra tõ tÊt c¶ c¸c lç ch©n l«ng”<br /> cña chñ nghÜa t− b¶n (C. M¸c vµ Ph.<br /> ¡ng-Ghen, Toµn tËp, TËp 23, 2002,<br /> tr.1078).<br /> Nh÷ng kinh nghiÖm Êy lan ®Õn ViÖt<br /> Nam ®óng vµo lóc §æi míi xuÊt hiÖn.<br /> Ngän giã §æi míi ®· thæi bïng lªn ngän<br /> löa s¸ng t¹o lµm cho ViÖt Nam chØ sau<br /> h¬n mét thËp niªn ®· trë thµnh mét ®Êt<br /> n−íc víi vÞ thÕ kh¸c. Hy väng ®Õn n¨m<br /> 2020 ®Êt n−íc trë thµnh n−íc c«ng<br /> nghiÖp ®−îc ghi vµo trong NghÞ quyÕt<br /> <br /> Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11.2015<br /> <br /> (§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, 1996, tr.19).<br /> N¨m 2009, lÇn ®Çu tiªn sau chÆng<br /> ®−êng dµi kÓ tõ khi ®Êt n−íc ®éc lËp,<br /> GDP ViÖt Nam ®¹t tíi con sè 1.000<br /> USD/ng−êi/n¨m, møc khëi ®iÓm cña thu<br /> nhËp trung b×nh. N¨m 2006, ViÖt Nam<br /> gia nhËp Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi<br /> (WTO). N¨m 2008, c¸c nhµ ®Çu t− n−íc<br /> ngoµi “xÕp hµng ®Ó ®−îc rãt vèn vµo<br /> ViÖt Nam” víi con sè danh ®Þnh tíi h¬n<br /> 64 tû USD - con sè khæng lå víi bÊt cø<br /> quèc gia ®ang ph¸t triÓn nµo (Vèn FDI<br /> ®¨ng ký vµo ViÖt Nam n¨m 2008: H¬n<br /> 64 tû USD, http://vneconomy.vn/...).<br /> Nh÷ng hy väng l¹i ®−îc tiÕp thªm b»ng<br /> nh÷ng hy väng míi.<br /> II. §iÒu kiÖn cÇn vµ ®iÒu kiÖn ®ñ<br /> <br /> 1. §i hÕt 15 n¨m ®Çu cña thÕ kû<br /> XXI, nÕu ph¶i nãi ®Õn ®Æc ®iÓm cña con<br /> ng−êi vµ v¨n hãa §«ng ¸, ë tÇm vÜ m«,<br /> mét trong c¸c ®Æc ®iÓm dÔ thÊy vÉn lµ<br /> t©m thÕ ch¸y báng v−¬n tíi thÞnh v−îng<br /> (Psychosphere for Development). Gäi<br /> ®óng theo tÝnh chÊt cña t©m thÕ nµy th×<br /> ®ã lµ “C¬n kh¸t ph¸t triÓn” hay “Kh¸t<br /> väng ph¸t triÓn”.<br /> Nh− mét sè häc gi¶ ph−¬ng T©y ®·<br /> nhËn xÐt, ë §«ng ¸, ®Æc biÖt lµ ë c¸c<br /> n−íc ®ang ph¸t triÓn, tõ tæng thèng ®Õn<br /> d©n th−êng, tõ trÝ thøc ®Õn ng−êi lao<br /> c«ng, gÇn nh− tÊt c¶ ®Òu tr¨n trë ®¸ng<br /> kÓ víi sù ph¸t triÓn. Cã thÓ b¾t gÆp kh¸<br /> th−êng nhËt nh÷ng ng−êi lu«n ®Æt kú<br /> väng vµo mét viÔn c¶nh nÒn kinh tÕ sÏ<br /> giµu cã, ®Êt n−íc sÏ phån thÞnh. Chñ<br /> nghÜa bi quan (Pessimism) kh«ng ph¶i<br /> lµ thø ®−îc −a chuéng ë ch©u ¸ nªn<br /> kh«ng cã ®Êt ®Ó tån t¹i. NÐt t©m lý nµy<br /> kh¸ xa l¹ víi ng−êi ph−¬ng T©y. Cßn ë<br /> §«ng ¸, kÓ c¶ nh÷ng nÒn kinh tÕ ®· hãa<br /> rång lµ Hµn Quèc vµ §µi Loan, hay c¸c<br /> n−íc ®i sau nh− Malaysia, Thailand,<br /> Trung Quèc, ViÖt Nam..., møc ®é cã<br /> kh¸c nhau, tÝnh thùc tÕ còng kh¸c,<br /> <br /> Kh¸t väng ph¸t triÓn<br /> <br /> nh−ng kh¾p n¬i ®Òu hiÖn râ kh¸t väng<br /> ph¸t triÓn kh¸ nãng. Riªng Trung Quèc,<br /> bªn trong c¬n kh¸t ph¸t triÓn cßn lµ<br /> kh¸t väng n−íc lín d©n téc chñ nghÜa,<br /> “GiÊc méng Trung Hoa” - kh¸t väng<br /> Chauvinistic cña “Con s− tö ch©u ¸” ®·<br /> tØnh giÊc(*).<br /> 2. Thùc tÕ nµy cã thÓ ®o ®−îc b»ng<br /> c¸c chøng cí, chØ b¸o. ë ®©y, “bãng ma<br /> ¸m ¶nh” chÝnh lµ sù t−¬ng ®−¬ng vÒ c¸c<br /> nguån lùc vµ tiÒm n¨ng, trong ®ã cã vèn<br /> v¨n hãa truyÒn thèng mµ ng−êi ta coi lµ<br /> ®iÒu kiÖn ®Ó hãa rång. VÊn ®Ò ë chç, ®èi<br /> chiÕu víi vèn v¨n hãa mµ Hµn Quèc,<br /> §µi Loan, Hong Kong vµ Singapore ®·<br /> tõng sö dông, th× ë nhiÒu quèc gia kh¸c,<br /> nh÷ng thø ®ã ch¼ng nh÷ng kh«ng thiÕu<br /> mµ ®«i khi cßn tréi h¬n.<br /> V¨n hãa Nho gi¸o, trªn thùc tÕ,<br /> kh«ng ®©u m¹nh h¬n Trung Quèc ®¹i<br /> lôc. ViÖt Nam còng lµ m¶nh ®Êt thÊm<br /> ®Ém v¨n hãa Nho gi¸o. ë Malaysia, v¨n<br /> hãa Nho gi¸o còng kh¸ râ nÐt. ThÕ<br /> nh−ng, cho tíi nay tÝnh tÝch cùc cña lo¹i<br /> v¨n hãa nµy gÇn nh− ch−a thÊy trong<br /> viÖc ®Èy nhanh sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ<br /> vµ ph¸t triÓn x· héi ë Trung Quèc, ViÖt<br /> Nam vµ Malaysia. Ng−îc l¹i tõ hµng<br /> tr¨m n¨m nay, Nho gi¸o l¹i ®−îc coi lµ<br /> mét rµo c¶n, k×m h·m khoa häc, ng¨n<br /> trë th−¬ng m¹i, h¹n chÕ s¸ng t¹o, lµm<br /> thui chét tù do c¸ nh©n, kÐo lïi tiÕn bé<br /> x· héi, thËm chÝ cßn bÞ coi lµ thø “häc<br /> thuyÕt ¨n thÞt ng−êi”(**) (Lç TÊn,<br /> http://www.wattpad.com/...).<br /> <br /> (*)<br /> <br /> N¨m 1816, Napoleon Bonaparte ®· nãi vÒ<br /> Trung Quèc: “Con s− tö Trung Quèc ®ang ngñ,<br /> khi nã tØnh giÊc th× c¶ thÕ giíi sÏ run sî” (Xem:<br /> Gabriel Racle (2005), L' Eveil de la Chine.<br /> L'Express 13-19 dÐcembre 2005, http://www.<br /> lexpress.to/archives/94).<br /> (**)<br /> “LÞch sö kh«ng ®Ò niªn ®¹i, cã ®iÒu trang nµo<br /> còng cã mÊy ch÷ “nh©n nghÜa ®¹o ®øc” viÕt lung<br /> tung tÝ mÑt. Tr»n träc kh«ng sao ngñ ®−îc, ®µnh<br /> <br /> 5<br /> VÒ nguån lùc con ng−êi, nguån lùc<br /> x· héi vµ ý chÝ chÝnh trÞ, xÐt ë tiÒm<br /> n¨ng, còng khã mµ kh¼ng ®Þnh, Hµn<br /> Quèc, §µi Loan, Hong Kong vµ<br /> Singapore cã g× −u thÕ ®Õn møc c¸c n−íc<br /> kh¸c kh«ng thÓ so b×. §Æc biÖt lµ trong<br /> tÝnh c¸ch con ng−êi, nh÷ng ®øc tÝnh<br /> nh− cÇn cï, hiÕu häc, th«ng minh, n¨ng<br /> ®éng, tr¸ch nhiÖm céng ®ång… c¶ ë<br /> ph¹m vi céng ®ång hay quèc gia, còng<br /> khã chØ ra ®©u lµ sù h¬n kÐm. ®ã lµ<br /> ch−a so s¸nh ®Õn nh÷ng c¸ nh©n cô thÓ<br /> víi c¸c phÈm chÊt riªng cña tõng nh©n<br /> c¸ch. DÔ dµng t×m thÊy nh÷ng chÝnh<br /> kh¸ch, nh÷ng nhµ ho¹t ®éng x· héi, trÝ<br /> thøc… ë c¸c n−íc nghÌo vÉn ®−îc ®¸nh<br /> gi¸ cao vÒ n¨ng lùc, mµ nÕu ph¶i so víi<br /> nh÷ng ng−êi cã cïng träng tr¸ch ë 4 con<br /> rång th× nh÷ng c¸ nh©n ®ã còng ch¼ng<br /> hÒ thua kÐm.<br /> Tõ khi c¸c nhµ lý luËn gi¶i thÝch sù<br /> xuÊt hiÖn cña mÊy con rång b»ng c¸c<br /> nguyªn nh©n v¨n hãa vµ con ng−êi, tøc<br /> lµ nh÷ng nguyªn nh©n g¾n liÒn víi tÝnh<br /> c¸ch d©n téc, th× t¹i nh÷ng vïng v¨n<br /> hãa t−¬ng tù, ®· n¶y sinh t©m lý so<br /> s¸nh, trë thµnh “søc Ðp” ®èi víi c¸c<br /> chÝnh phñ vµ nh÷ng ng−êi chÞu tr¸ch<br /> nhiÖm. D− luËn th−êng ®Æt c©u hái, t¹i<br /> sao mét quèc gia nh− ViÖt Nam, d©n<br /> chóng ®−îc tiÕng lµ th«ng minh, cÇn cï,<br /> hiÕu häc…, nhiÒu c¸ nh©n cã ý chÝ chÝnh<br /> trÞ m¹nh mÏ, cã t©m thÕ ph¸t triÓn s¸ng<br /> suèt, cã tr¸ch nhiÖm x· héi cao…, nÒn<br /> v¨n hãa cã nhiÒu phÈm chÊt tèt ®Ñp,<br /> tÝnh c¸ch d©n téc cã lîi thÕ phï hîp víi<br /> xu thÕ ph¸t triÓn… mµ ®Êt n−íc vÉn cßn<br /> kÑt l¹i ë nhiÒu vÊn ®Ò, ch−a v−ît qua<br /> ®−îc c¸i bÉy cña thu nhËp trung b×nh,<br /> ch−a ph¸t triÓn ®−îc nh− tiÒm n¨ng.<br /> <br /> cÇm ®äc kü m·i ®Õn khuya míi thÊy tõ ®Çu chÝ<br /> cuèi, ë gi÷a c¸c hµng, lµ ba ch÷ ¨n thÞt ng−êi”.<br /> <br /> 6<br /> 3. Víi ViÖt Nam, giÊc m¬ “hãa rång”<br /> cßn ¸m ¶nh h¬n so víi bÊt cø mét n−íc<br /> ®ang ph¸t triÓn nµo kh¸c. VÒ vèn v¨n<br /> hãa, cho ®Õn h«m nay ViÖt Nam còng<br /> kh«ng ph¶i lµ mét x· héi qu¸ xa l¹, hoÆc<br /> qu¸ kh¸c biÖt so víi Hµn Quèc hoÆc §µi<br /> Loan. Trong vµnh ®ai v¨n hãa Nho gi¸o,<br /> Nho gi¸o ë ViÖt Nam lµ thø v¨n hãa<br /> ®−îc h×nh thµnh vµ tiÕp thu ®−îc c¸i<br /> hay tõ Tèng Nho, kh«ng “ngu trung”,<br /> kh«ng cøng nh¾c, kh«ng gi¸o ®iÒu nh−<br /> Nho gi¸o Trung Hoa tr−íc ®ã. Ch−a kÓ<br /> ®Õn ViÖt Nho, nÕu cã(*) (Xem: Kim §Þnh,<br /> 1963, http://www.dunglac.org...), mét<br /> thø Nho gi¸o mµ mét sè nhµ nghiªn cøu<br /> coi lµ Nho gi¸o nguyªn thñy, cã céi<br /> nguån b¶n ®Þa, mang ®Æc thï cña ViÖt<br /> Nam. VÒ vèn con ng−êi, vèn x· héi,<br /> phÈm c¸ch ng−êi cÇm quyÒn vµ ý chÝ<br /> ph¸t triÓn, xÐt ë tiÒm n¨ng, còng khã<br /> nãi ViÖt Nam cã g× thua kÐm hay thiÕu<br /> hôt nh÷ng yÕu tè tÝch cùc cÇn thiÕt, mµ<br /> Hµn Quèc vµ §µi Loan ®· tõng sö dông<br /> trong giai ®o¹n 1960-1990. MÊy chôc<br /> n¨m gÇn ®©y, cïng víi v¨n hãa, c¸c<br /> nh©n tè kh¸c liªn quan ®Õn t©m lý cña<br /> mét d©n téc ®· chiÕn th¾ng trong chiÕn<br /> tranh, ®· tõng duy tr× ®−îc nÒn kinh tÕ<br /> t¨ng tr−ëng cao trong h¬n mét thËp<br /> niªn, ®· tõng héi nhËp thµnh c«ng… l¹i<br /> cµng th«i thóc thªm kh¸t väng “hãa<br /> rång”. Khi ®Æt m×nh trong t−¬ng quan<br /> víi mét sè n−íc trong khu vùc, ng−êi<br /> ViÖt Nam vÉn kh«ng giÊu næi t©m<br /> tr¹ng, rÊt gÇn ®©y, so víi Seoul,<br /> Bangkok hoÆc Manila, th× Sµi Gßn<br /> ch¼ng nh÷ng kh«ng nghÌo, mµ ng−îc<br /> l¹i, cßn phån vinh h¬n.<br /> Nh−ng hãa ra tÊt c¶ nh÷ng thø võa<br /> nãi míi chØ lµ ®iÒu kiÖn cÇn. §iÒu kiÖn<br /> ®ñ cßn ph¶i lµ nh÷ng nh©n tè kh¸c nh−<br /> Kim §Þnh (1915-1997) lµ häc gi¶ ®Çu tiªn cho<br /> r»ng Nho gi¸o cã nguån gèc ViÖt, Trung Quèc chØ<br /> “lµ chñ cña Nho gi¸o tõ ®êi TÇn H¸n”.<br /> <br /> (*)<br /> <br /> Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11.2015<br /> <br /> b¾t ®−îc thêi c¬, cã chiÕn l−îc ®óng,<br /> kh«ng ®i sau vÒ c«ng nghÖ, biÕt huy<br /> ®éng søc m¹nh d©n chóng, qu¶n lý vÜ m«<br /> hiÖu qu¶ vµ bé m¸y trong s¹ch,… ChÝnh<br /> nh÷ng nh©n tè nµy míi cã t¸c dông kÝch<br /> ho¹t søc m¹nh quèc gia, gi¶i phãng vµ<br /> nh©n lªn c¸c nguån lùc ®Ó cÊt c¸nh.<br /> Hãa rång, nh− David Depice, mét<br /> häc gi¶ Mü rÊt quan t©m ®Õn ViÖt Nam<br /> ®· chØ ra, kh«ng ph¶i lµ quy luËt nhÊt<br /> thiÕt sÏ x¶y ra (Xem: Harvard<br /> University, John F. Kennedy School of<br /> Government, Ch−¬ng tr×nh ch©u ¸,<br /> 2008, http://www.undp.org.vn...), nÕu<br /> qu¶n lý vÜ m« kh«ng ®¹t tíi hiÖu qu¶ tèi<br /> −u, ngay c¶ víi nh÷ng n−íc ®· ra ®Õn<br /> ®−êng b¨ng chØ chê cÊt c¸nh.<br /> Philippines,<br /> Malaysia,<br /> Thailand,<br /> Indonesia, Brazil lµ nh÷ng n−íc nh−<br /> vËy. §Õn nay, nghÜa lµ sau h¬n 20 n¨m<br /> ®iÒu kú diÖu ch©u ¸ x¶y ra, ch−a cã<br /> n−íc nµo tiÕp theo ®−îc gia nhËp hµng<br /> ngò c¸c n−íc NIC míi.<br /> ViÖt Nam th× l¹i cßn kh¸ xa míi tíi<br /> ®−êng b¨ng.<br /> III. Kh¸t väng ph¸t triÓn ®i qua nh÷ng m©u thuÉn<br /> <br /> 1. Tõ n¨m 2008, khñng ho¶ng kinh<br /> tÕ toµn cÇu. ViÖt Nam høng chÞu víi hai<br /> lÇn l¹m ph¸t mÊp mÐ nguy hiÓm. ThÞ<br /> tr−êng ®Þa èc ®ãng b¨ng cho ®Õn h«m<br /> nay. Ung nhät Vinashin, Vinalines vµ<br /> nh÷ng yÕu kÐm cña c¸c doanh nghiÖp<br /> nhµ n−íc bôc ra. Nî xÊu trµn lan.<br /> NhiÒu chñ thÓ kinh tÕ kh«ng hÊp thô<br /> næi c¸c nguån lùc hay nãi chÝnh x¸c h¬n,<br /> c¸c nguån lùc chØ hÊp thô theo kiÓu mÊt<br /> tiªu mµ kh«ng t¹o ra cña c¶i. C¸c sù<br /> kiÖn nãng vµ phøc t¹p g©y c¨ng th¼ng,<br /> lo ng¹i c¶ trong ®êi sèng kinh tÕ vµ ®êi<br /> sèng x· héi, c¶ trong b¶o vÖ chñ quyÒn<br /> vµ ®êi sèng t©m lý, tinh thÇn.<br /> Bëi vËy, n¨m 2014 ®· tr«i qua víi<br /> tiÕng thë phµo cña kh«ng Ýt ng−êi v×<br /> <br /> Kh¸t väng ph¸t triÓn<br /> <br /> 7<br /> <br /> t×nh h×nh vËy ra còng ch−a ®Õn nçi nµo.<br /> Trong B¸o c¸o gi¸m s¸t tr×nh bµy t¹i<br /> Quèc héi ngµy 01/11/2014, ñy ban Kinh<br /> tÕ cho biÕt, qua h¬n 3 n¨m thùc hiÖn t¸i<br /> c¬ cÊu, kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh h¬n. ChÊt<br /> l−îng nÒn kinh tÕ cã chuyÓn biÕn vµ duy<br /> tr× ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng. GDP ®Çu<br /> ng−êi t¨ng. L¹m ph¸t ®−îc kiÓm so¸t.<br /> Nî xÊu ®−îc gi¶i quyÕt mét phÇn. XÕp<br /> h¹ng tÝn dông ®−îc c¶i thiÖn. Vµ, c¸c<br /> doanh nghiÖp n−íc ngoµi vÉn tá ra hy<br /> väng ë ViÖt Nam (Xem: PV, 2014,<br /> http://www.tapchicongsan.org.vn...)<br /> <br /> nhiÒu hµnh vi x· héi ®· tiÕp tay cho<br /> tham nhòng vÆt. ChÝnh s¸ch cã kh«ng Ýt<br /> ®iÒu kho¶n xa rêi cuéc sèng. “T− duy dù<br /> ¸n” phæ biÕn trong c¬ quan c«ng quyÒn.<br /> §¹o ®øc x· héi ®¸ng ng¹i. Quan hÖ cÊp<br /> trªn vµ cÊp d−íi, thµy vµ trß, b¸c sü vµ<br /> bÖnh nh©n, c«ng an vµ d©n, c«ng chøc<br /> vµ ®èi t¸c… ®«i khi mÐo mã ®Õn møc<br /> ng−êi mÉu mùc víi tr¸ch nhiÖm cña<br /> m×nh ®−¬ng nhiªn trë thµnh thiÓu sè.<br /> Gi¶ dèi vµ v« c¶m cã thÓ t×m thÊy ë<br /> kh¾p mäi n¬i, trë nªn kh«ng xa l¹ trªn<br /> b¸o chÝ hµng ngµy.<br /> <br /> 2. Tuy nhiªn, thùc tÕ vÉn gièng nh−<br /> con bÖnh vÉn cßn nguyªn bÖnh, chØ håi<br /> phôc chót Ýt vÒ thÓ tr¹ng. T¨ng tr−ëng<br /> GDP giai ®o¹n 2011-2015 vÉn kh«ng<br /> ®¹t ®−îc môc tiªu Quèc héi ®Ò ra lµ 6,57%. Nh÷ng yÕu kÐm cña nÒn kinh tÕ<br /> ch−a ®−îc gi¶i quyÕt c¨n b¶n. N¨m<br /> 2014, viÖc xuÊt siªu víi c¶ thÕ giíi ®Õn<br /> h¬n 2 tû USD nh−ng l¹i nhËp siªu tõ<br /> Trung Quèc h¬n 20 tû USD vÉn lµm cho<br /> c¸n c©n th−¬ng m¹i mÊt c©n ®èi nghiªm<br /> träng<br /> (Xem:<br /> BÝch<br /> DiÖp,<br /> http://dantri.com.vn...). ViÖc ®æi míi m«<br /> h×nh t¨ng tr−ëng, t¸i c¬ cÊu nÒn kinh tÕ<br /> vÉn cã vÎ ch−a “®iÓm tróng huyÖt”. ViÖn<br /> tr−ëng ViÖn Kinh tÕ ViÖt Nam TrÇn<br /> §×nh Thiªn nhËn ®Þnh: “Suy tho¸i ®· kÐo<br /> dµi suèt b¶y n¨m vµ trong vßng 30 n¨m<br /> võa qua, kinh tÕ ViÖt Nam ch−a bao giê<br /> yÕu nh− hiÖn nay” (Xem: V¨n Nam,<br /> 2015, http://www.thesaigontimes.vn...).<br /> <br /> 3. §èi mÆt víi nh÷ng t×nh huèng<br /> nh− thÕ, ng−êi ViÖt nãi chung, tõ c¸c<br /> chÝnh kh¸ch cã tr¸ch nhiÖm ®Õn nh÷ng<br /> ng−êi lao c«ng ngoµi hÌ phè, vÉn ®au<br /> ®¸u víi mçi b−íc ®i cña ®Êt n−íc, cho<br /> thÊy kh¸t väng ph¸t triÓn t©m huyÕt<br /> ®Õn chõng nµo. Cã thÓ ®ång ý víi ai ®ã<br /> nãi r»ng, c¸i xÊu nµo còng cßn cã ng−êi<br /> giËn d÷ lµ may. TÊt c¶ nh÷ng tiÕng nãi<br /> gãp ý ®Õn xãt xa, ph¶n biÖn ®Õn phÉn né<br /> ®Òu Ýt nhiÒu chøa ®ùng sù quan t©m<br /> ®Õn thùc tr¹ng cña ®Êt n−íc, lµ biÓu<br /> hiÖn cña kh¸t väng ph¸t triÓn. Bëi, cã<br /> mét lý do rÊt kh¸ch quan lµ, nÕu nh÷ng<br /> n¨m tr−íc n¨m 2000, con ®−êng hãa<br /> rång cña ViÖt Nam ®−îc nh×n nhËn nh−<br /> ®· ®Õn gÇn chÆng cuèi th× ®Õn nay, con<br /> ®−êng Êy dï rÊt gËp ghÒnh, dï vÉn cßn<br /> xa, nh−ng vÉn lµ con ®−êng cßn kh¸<br /> réng më chø ch−a ph¶i lµ ®· khÐp l¹i.<br /> <br /> §ã lµ ch−a nãi tíi nh÷ng khuyÕt tËt,<br /> ung nhät kh¸c trong ®êi sèng v¨n hãa x· héi. NhiÒu vÊn ®Ò vÉn ph¶i chÞu<br /> ®ùng t−ëng nh− kh«ng chÞu ®ùng næi.<br /> Khoa häc × ¹ch vµ vÉn c¸ch kh¸ xa víi<br /> thÕ giíi. Qu¶n lý gi¸o dôc qu¸ bÊt cËp<br /> vµ chÊt l−îng gi¸o dôc vÉn tiÕn bé rÊt<br /> chËm. Tham nhòng l·ng phÝ dÔ nhËn ra<br /> nh−ng thiÕu b»ng chøng ®Õn møc sè<br /> ®«ng lµm ng¬ tr−íc tham nhòng. Qu¸<br /> <br /> Vµ, b−íc vµo nh÷ng ngµy ®Çu tiªn<br /> cña n¨m 2015, kh¸t väng ph¸t triÓn l¹i<br /> mét lÇn n÷a ®−îc ®¸nh thøc.<br /> 4. T¹i Héi nghÞ triÓn khai NghÞ<br /> quyÕt cña ChÝnh phñ; KÕt luËn cña<br /> Thµnh ñy vµ NghÞ quyÕt cña H§ND<br /> Thµnh phè vÒ nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh<br /> tÕ-v¨n hãa-x· héi, dù to¸n ng©n s¸ch<br /> Thµnh phè n¨m 2015 diÔn ra ngµy<br /> 27/12/2014 t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh,<br /> <br />