Khóa luận tốt nghiệp Tài chính ngân hàng: Nâng cao hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc Dân

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:84

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài tìm hiểu cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng, rủi ro tín dụng và hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại NHTM theo các tiêu chuẩn về quản trị RRTD của Hiệp ước Basel; phân tích thực trạng hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Quốc đồng thời đánh giá tình hình quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng; dựa trên cơ sở phân tích thực trạng để đưa ra giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng và công tác quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Quốc Dân.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Tài chính ngân hàng: Nâng cao hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc Dân

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH ĐINH THANH TRƯỜNG NÂNG CAO HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUỐC DÂN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG MÃ SỐ: 7340201 GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN THS. NGÔ SỸ NAM TP. HCM, Ngày ……. Tháng 5 năm 2018
NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Tp. HCM, ngày …… tháng …… năm 201… Người hướng dẫn khoa học
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: Đinh Thanh Trường MSV: 030630141665 Là sinh viên lớp : HQ2-GE07 Khóa: 02_CLC Khóa luận này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong khóa luận TP.HCM, ngày…tháng 5 năm 2018
LỜI CẢM ƠN Lời cảm ơn đầu tiên em xin giành đến Ban giám hiệu Trường Đại Học Ngân Hàng TP.HCM cũng như các thầy cô giảng viên trong Khoa đã tạo cơ hội để em có thể hoàn thành tốt luận văn này. Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy ThS. Ngô Sỹ Nam, người đã trực tiếp hướng dẫn, động viên em rất nhiệt tình trong quá trình thực hiện khóa luận, về kiến thức khoa học cũng như phương pháp thực hiện, và kinh nghiệm chính bản thân thầy là tiền đề giúp em nỗ lực để đạt được thành công trong ngày bảo vệ bài luận văn tốt nghiệp này. Em cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc, các phòng chức năng và đặc biệt các anh chị phòng công tác Tín Dụng Doanh Nghiệp để tạo mọ điều kiện thuận lợi và đã nhiệt tình giải đáp những thắc mắc cũng như cung cấp cho em những tài liệu liên quan đến công tác thực tế trong suốt quá trình thực tập tại Ngân Hàng TMCP Quốc Dân – Chi nhánh TP.HCM Trong thời gian thực tập tại Ngân Hàng TMCP Quốc Dân – Chi nhánh TP.HCM cũng như trong quá trình thực hiện luận văn này, mặc dù em đã cố gắng rất nhiều nhưng hản còn mắc nhiều thiếu sót. Rất mong được sự đóng góp ý kiến và nhận xét của các thầy cô và các cô chú anh chị để bài luận văn của em được hoàn thiện hơn. Cuối cùng em kính chúc quý Thầy, Cô dồi dào sức khỏe và thành công trong sự nghiệp cao quý. Đồng kính chúc các anh chị trong Ngân Hàng TMCP Quốc Dân – Chi nhánh TP.HCM công việc luôn tiến tới và đạt nhiều cột mốc trong sự nghiệp lâu dài Em xin chân thành cảm ơn Sinh viên Đinh Thanh Trường
TÓM TẮT LUẬN VĂN Mục đích của khóa luận là nghiên cứu về hoạt động quản trị rủi ro tín dụng bên trong ngân hàng TMCP Quốc Dân và tìm ra phương hướng giải pháp cho những hạn chế còn đang tồn tại trong Ngân hàng. Thông qua chương 1 tác giả đã giới thiệu đề tài, nêu vấn đề và tính cấp thiết của nghiên cứu, phương pháp và phạm vi nghiên cứu phục vụ cho công tác nghiên cứu, tác giả cho rằng hoạt động tín dụng luôn đi kèm rủi ro là tính tất yếu, và chỉ qua việc cải thiện hoạt động quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng sẽ đem lại kết quả mong muốn. Trong chương 2, tác giả đã khai thác những cơ sở lý luận liên quan đến rủi ro tín dụng và công tác quản trị rủi ro tín dụng, các chỉ tiêu và mô hình đo lường mức độ rủi ro đang tồn tại trong ngân hàng, đặc biệt là các nguyên tắc quản trị rủi ro tín dụng của Hiệp Ước Basel, là tiêu chuẩn quôc tế trong việc xây dựng mô hình quản trị rủi ro mà các NHTM Việt Nam đang cố nắm bắt. Các cơ sở lý thuyết trong chương này này sẽ là nền móng phục vụ trong việc phân tích và đánh giá thực trạng mức độ rủi ro và công tác quản lý rủi ro trong hoạt động tín dụng của ngân hàng TMCP Quốc Dân trong chương 3, đồng thời nếu lên điểm mạnh và điểm hạn chế của Ngân hàng. Trong chương cuối cùng, tác giả với mong muốn cải thiện hoạt động quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Quốc Dân đã kiến nghị một số biện pháp làm tăng cường công tác nhận diện, đo lường, kiểm soát, tài trợ; đem lại hiệu quả cao trong hoạt động quản trị rủi ro của ngân hàng TMCP NCB.
ABSTRACT Bank credits have always been one of significant activities in banking, thanks to its profitable nature, a bank can guarantee profitability if the performance of its credit department is in good standing. However, bank credits always come with credit risk, when a bank approves a loan, it risks the possibility that the customer may be unable to repay his/her obligation. On the other hand, if the loan is rejected, the bank will lose its lose its potentially profitable customer to another competitior. While higher credit risk will increase the probability of loss for a bank, it will also increase the return interest a bank can receive in time, thus making credit risk management a most critical and essential operation in banks’s management. At the beginning chapter, the author introduce the topic by raising the issue and urgency of the dissertation, Vietnam's economy has experienced tremendous progress. According to the General Statistics Office, the GDP in 2017 is estimated to increased 6.81% compared to 2016; the CPI rose 2.6% and the industrial production index increased 9.4% compared to last year. However, the situation of the financial and monetary market in Vietnam is facing many difficulties, especially the ratio of bad debts of the banking system in Vietnam has tended to increase recently, this causes the bank's profit to decline. In fact, income from credit activities is always accounted for a great proportion of total income from business activities of commercial banks. However, this activity always comes high risk, with the information system is not transparent, incomplete and the risk management level of banks are still limited. Previous researchs has shown that the existence of credit risks and bad debt in credit activities is a common problem in any bank, including leading banks in the world. If the credit risks exist too long and out of control, banks will gradually fall into a state of insolvency, leading to bankruptcy. But banks can not completely eliminate credit risks but only limiting it to an acceptable level. However, if the bank has a good performance in control credit risk, it will creates conditions for commercial banks to take initiative in utilizing capital in their business activities. This means that commercial banks will be able to achieve the goal of maximizing profits and minimizing credit risks.
As a result, improving the quality of credit and improving the performance of risk management to minimize risks at commercial banks has become imperative for each bank to be able to survive, compete, develop sustainably and sustainably. the role for the economy but still ensure business efficiency. Through a series of methodlogy and theoretical basis, in a fixed scope of research, the author want to find solutions for bank credit activities, by improving the performance of credit risk management following Basel standards. Based on the urgency of the dissertation, the experience gained from working at the National People's Bank, plus the knowledge taught in the programs at the Banking University of Hồ Chí Minh. I chose the topic "Solutions to improve credit risk management in the National Citizen Bank", the reason the author chose this bank in particular is not only because the author have the opportunity to work at, but NCB has begun to restructuring its system since 2013, aiming towards the standardization of Basel to become “one of the most effective retail banks in Vietnam. About the scope of the dissertation, the research was focused on NCB as a whole, and its credit activities and credit risk management from 2015 to 2017. The aim of this dissertate is to clarify the following issues: - The theorical basis of credits, credits risk and credit risk management of commercial banks - Evaluating the performance of NCB in credit activities meanwhile assess the bank’s credit risk management. - Based on the the results of assesing NCB’s credit risk management status, the author want to propose a given set of solutions to improve the banks’ performances in identifying, evaluating and controlling credit risks. The following methods of research were used to get the results the author was looking for: - Synthesis method: Collect and Appraise secondary data collected from official Websites, such as: NCB’s Annual reports, policies; decrees, regulations annouced by the State Bank of Viet Nam or the Viet Nam’s Government.
- Descriptive statistic method: The analyzed data will be evaluated and described in a chart, table combined with explanations that give readers an understanding of the current performance and status of NCB’s credit activities and credit risk management. - Comparison methods: Comparing NCB’s data about credit activities, bad debts from 2015 to 2017; comparing NCB’s status to other banks in the region The research was carried out in chapter 2, by collecting and analyze data from National Citizen Bank’s annual reports from 2015 to 2013, through analyzing and evaluating most indicators of NCB’s credits structure, the author can comment on the status of NCB’s credits activities: The total outstanding loans on NCB, the total amount of bad debts in recent years, NCB’s credit term structure,….The author ascertained NCB has good performance in credits activities. However while evaluating NCB’s credit risks and connecting the result to the status of NCB’s credit risk management, the author also discovered some limitations which affect NCB’s performance in controlling credit risks, particularly in the bank’s credit approving process. By giving wrong decisions can lead to huge losses, as a matter of fact, loan application evaluation is subjective by nature, this entails reviewing each loan application manually which impose biases including personal insight, knowledge and intuition of the credit manager. This method has been gradully replaced by credit scoring models ỏ a combination of objective and subjective of reviews to make proper credit decision. Simultaneously, credit risk assessment in NCB is also significant in reducing manual errors in credit decisions. Nevertheless, credit managers in NCB need to develop more effective models to improve the classification accuracy of credit risk decisions. At chapter 3, based on the limitations presented in the last chapter and the knowledge the author gained from research other source about credit risk management in banking, the author offered some solution to reduce the difficulties incurred in NCB’s operations, by completing the appraisal system, the risk warning system and the regulated system of credit risk.
To work on this dissertation, the author also researched and tooks note from other previous work: 1. Lưu Thị Việt Hoa (2014):”Credit risk management in Vietnam Joint Stock Commercial Bank for Industry and Trade (VietinBank)”, Graduated Thesis 2. Phùng Hương Ly (2014): ”Solutions to improve the quality of consumer credit in National Citizen Bank (NCB) – Hà Nội Branch”, Graduated thesis 3. Hoàng Như Thịnh (2014):”Appraise credit risks in Asia Commercial Joint Stock Bank (ACB) using Value at risk, Conditional Value at Risk models”, Graduated Thesis 4. Nguyễn Đăng Khoa (2014):” The applications of Basel III standards in credit risk management in Asia Commercial Joint Stock Bank (ACB)”, PhD thesis 5. Bùi Diệu Anh (2012): “Loan portfolio management in Viet Nam Commercial banks, PhD thesis 6. Lê Nguyễn Minh Phương (2012): “Credit risk management in Joint Stock Commercial Bank for Foreign Trade of Vietnam”, PhD thesis. Keywords: Credit, bad debts, credit activities, credit risk management, credit risk appraisal model, National Citizen Bank.
MỤC LỤC MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN TÓM TẮT LUẬN VĂN ABSTRACT MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ CHƯƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................................... 2 3. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................................. 2 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................................... 2 4.1 Đối tượng nghiên cứu ................................................................................................... 2 4.2 Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................................... 2 5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................................... 2 6. Ý nghĩa ............................................................................................................................... 3 7. Các nghiên cứu liên quan về quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại ............... 3 8. Cấu trúc đề tài ..................................................................................................................... 5 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG, RỦI RO TÍN DỤNG VÀ HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI................. 7 2.1 Một số vấn đề chung về tín dụng...................................................................................... 7 2.1.1 Khái niệm tín dụng .................................................................................................... 7 2.1.2 Đặc điểm tín dụng ..................................................................................................... 7 2.1.3 Phân loại tín dụng của NHTM................................................................................... 8
2.1.4. Nguyên tắc chung và các điều kiện cấp tín dụng ngân hàng .................................... 9 2.1.4.1 Nguyên tắc cho vay ............................................................................................. 9 2.1.4.2 Điều kiện vay vốn ............................................................................................. 10 2.1.4.3 Đối tượng cho vay ............................................................................................ 10 2.2 Lý luận chung về rủi ro tín dụng của NHTM ................................................................. 10 2.2.1 Khái niệm rủi ro tín dụng ........................................................................................ 10 2.2.2 Sự phát sinh và đặc điểm rủi ro tín dụng ................................................................. 11 2.2.3 Phân loại rủi ro tín dụng .......................................................................................... 12 2.2.4 Biểu hiện của một khoản tín dụng xấu và một chính sách kém hiệu quả: .............. 13 2.3. Lý luận chung về quản trị rủi ro tín dụng NHTM ......................................................... 15 2.3.1 Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng ........................................................................... 15 2.3.2 Nguyên tắc quản trị rủi ro tín dụng theo Basel: ...................................................... 16 2.3.3 Quy trình quản trị RRTD ......................................................................................... 16 2.3.3.1 Nhận biết rủi ro tín dụng .................................................................................. 17 2.3.3.2 Đo lường rủi ro tín dụng .................................................................................. 19 2.3.3.4 Tài trợ rủi ro tín dụng....................................................................................... 23 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ..................................................................................................... 24 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG VÀ HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC DÂN .................................................. 25 3.1 Giới thiệu chung về ngân hàng Quốc Dân ..................................................................... 25 3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển ........................................................................... 25 3.1.2 Họat động kinh doanh chính của ngân hàng Quốc Dân .......................................... 26 3.1.3 Cơ cấu tổ chức quản trị của ngân hàng Quốc Dân .................................................. 27 3.1.4 Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng Quốc Dân giai đoạn 2015 - 2017 .................................................................................................................................. 28 3.2 Thực trạng tín dụng và RRTD tại ngân hàng Quốc Dân giai đoạn 2015 - 2017 ............ 29 3.2.1 Hoạt động tín dụng và cơ cấu tín dụng của ngân hàng Quốc Dân giai đoạn 2015 - 2017 .................................................................................................................................. 29 3.2.2 Phân tích tình hình RRTD tại ngân hàng Quốc Dân giai đoạn 2015 - 2017 ........... 34 3.3 Phân tích thực trạng hoạt động QTRRTD tại ngân hàng Quốc Dân .............................. 38
3.3.1 Mô hình QTRRTD tại ngân hàng Quốc Dân ......................................................... 38 3.3.2 Công tác phòng tránh RRTD ................................................................................... 39 3.3.2.1 Nhận diện RRTD tại NCB................................................................................. 39 3.3.2.2 Đo lường RRTD tại ngân hàng Quốc Dân ....................................................... 42 3.3.2.3 Kiểm soát RRTD tại ngân hàng Quốc Dân ...................................................... 46 3.3.2.4 Tài trợ RRTD tại ngân hàng Quốc Dân ........................................................... 51 3.3.2 Đánh giá chung về thực trạng QTRRTD tại NCB .................................................. 53 3.3.2.1 Điểm mạnh trong hoạt động QTRRTD của NCB ............................................. 54 3.3.2.2 Điểm yếu trong hoạt động QTRRTD của NCB ................................................ 56 3.3.2.3 Nguyên nhân ..................................................................................................... 58 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ..................................................................................................... 60 CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC DÂN ..................................... 61 4.1 Định hướng công tác quản trị RRTD của NCB chi nhánh TP.HCM trong thời gian tới .............................................................................................................................................. 61 4.2 Một số giải pháp nâng cao hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng NCB chi nhánh TP.HCM ..................................................................................................................... 61 4.2.1 Nâng cao công tác phổ biến và truyền đạt chính sách: ........................................... 61 4.2.2 Hoàn thiện hệ thống QTRRTD................................................................................ 62 4.2.2.1 Xây dựng quy trình cấp tín dụng hợp lý ........................................................... 62 4.2.2.2 Nâng cao công tác nhận diện, đo lường và kiểm soát RRTD .......................... 62 4.2.3 Nâng cao chất lượng đội ngũ nhân viên .................................................................. 64 4.2.4 Các giải pháp phân tán rủi ro cho hoạt động tín dụng ............................................. 65 4.2.5 Đầu tư, nâng cấp xây dựng công nghệ hiện đại ...................................................... 66 KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 ..................................................................................................... 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................... 68
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Viết tắt Diễn giải nghĩa tiếng Việt 1 NCB Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc Dân 2 BCTC Báo cáo tài chính 3 CIC Trung tâm thông tin tín dụng 4 TD Tín dụng 5 NH Ngân hàng 6 QHKH Quan hệ khách hàng 7 TDTD Mô hình tín dụng tiêu dùng 8 HĐQT Hội đồng quản trị 9 KH Khách hàng 10 KHDN Khách hàng doanh nghiệp 11 KHCN Khách hàng cá nhân 12 NHTM Ngân hàng thương mại 13 HĐTD Hợp đồng tín dụng 14 DN Doanh nghiệp 15 TCTD Tổ chức tín dụng 19 TMCP Thương mại cổ phần 20 TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh 22 TSBĐ Tài sản bảo đảm 23 RRTD Rủi ro tín dụng 24 QTRRTD Quản trị rủi ro tín dụng 25 Basel Hiếp ước vốn Basel 26 GTCG Giấy tờ có giá 27 ACB Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu 28 SHB Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn-Hà Nội 29 ABBANK Ngân hàng Thương mại Cổ phần An Bình 30 SAIGONBANK Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Thương Tín 31 VIETABANK Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Á 32 MARITIMEBANK Ngân hàng thương mại cổ phần Hàng hải Việt Nam 33 OCB Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phương Đông 34 TPB Ngân hàng Thương mại Cổ phần Tiên Phong 35 SMS Dịch vụ tin nhắn ngắn
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ STT Tên Nội dung Trang 1 Sơ đồ 2.1 Phân loại rủi ro tín dụng 12 Những biểu hiện của một khoản tín dụng xấu và một 2 Bảng 2.2 14 chính sách kém hiệu quả 3 Sơ đồ 2.3 Quy trình quản trị RRTD 16 4 Sơ đồ 2.4 Một số mô hình đo lường phân tích RRTD 19 5 Bảng 2.5 Xếp hạng doanh nghiệp của Moody’s 21 6 Bảng 2.6 Nguy cơ rủi ro đối liên quan đến khách hàng 24-25 7 Hình 3.1 25 Logo ngân hàng TMCP Quốc Dân Kết quả hoạt động kinh doanh NCB năm 2015 – 9 Bảng 3.2 28 2017 Tăng trưởng dư nợ cho vay của NCB trong giai đoạn 10 Biểu đồ 3.3 29 5 năm từ 2013 – 2017 Quy mô cho vay của một số ngân hàng trong năm 11 Biểu đồ 3.4 30 2017 Cơ cấu tín dụng của NCB theo kỳ hạn tín dụng năm 12 Bảng 3.5 31 2015 - 2017 Cơ cấu dư nợ tín dụng theo kỳ hạn cho vay của NCB 13 Biểu đồ 3.6 31 giai đoạn 2015 – 2017 Cơ cấu tín dụng của NCB theo đối tượng khách hàng 14 Bảng 3.7 32 năm 2015 – 2017 Cơ cấu tín dụng theo ngành kinh tế của NCB giai 15 Bảng 3.8 33 đoạn 2015 – 2017 Cơ cấu dư nợ tín dụng theo ngành kinh tế của NCB Biểu đồ 3.9 34 giai đoạn 2015 – 2017 Tình hình nợ xấu tại một số ngân hàng trong năm Biểu đồ 3.10 35 2017 Cơ cấu tín dụng theo nhóm nợ tại NCB năm 2015 - Bảng 3.11 36 2017
Biểu đò 3.12 Tăng trưởng các nhóm nợ từ năm 2015 - 2017 36 Bảng 3.13 Hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng tại NCB 42 Bảng 3.14 Điểm xếp hạng tín nhiệm KHDN và KHCN tại NCB 44 Bảng 3.15 Đo lường nợ quá hạn, nợ xấu của NCB từ 2015-2017 45 Tình hình nợ quá hạn và nợ xấu tại NCB giai đoạn Biểu đồ 3.16 45 2015 - 2017 Bảng 3.17 Cơ cấu TSBĐ tại NCB giai đoạn 2015 – 2017 47 Mức độ tăng trưởng TSBĐ tại NCB giai đoạn 2015 – Biểu đồ 3.18 48 2017 Mức tăng trưởng các loại TSBĐ tại NCB giai đoạn Biểu đồ 3.19 49 2015 - 2017 Bảng 3.20 Số liệu dự phòng RRTD tại NCB năm 2015 – 2017 51 Tỷ lệ trích lập dự phòng RRTD của NCB giai đoạn Bảng 3.21 52 2015 – 2017 Bảng 3.22 Tình hình bán nợ của NCB trong năm 2017 52-53
CHƯƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Ngân hàng thương mại Việt Nam đang trong quá trình phát triển và hội nhập sâu rộng vào kinh tế thế giới. Trong đó ngành ngân hàng tại Việt Nam vẫn đang là ngành tiên phong để phát triển nền kinh tế, nhờ vào tính chất đặc thù là trung gian tài chính, ngân hàng thương mại hoạt động trên hai hoạt động cơ bản là nhận tiền gửi và cho vay khách hàng có nhu cầu. Trong giai đoạn 2014 – 2017 là giai đoạn khởi sắc của hoạt động tín dụng ngân hàng, hoạt động tín dụng tăng trưởng mạnh và trở thành kênh cung ứng vốn chủ yếu cho nền kinh tế. Tuy nhiên hoạt động tín dụng mang lại lợi nhuận cao sẽ cũng chưa đựng rủi ro cao trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Các rủi ro trong hoạt động cho vay ngày càng đa dạng và phức tạp, khó khăn lớn nhất trong hoạt động cho vay là khi khách hàng không có khả năng trả nợ gây tổn thất cho ngân hàng. Các ngân hàng ở Việt Nam hiện nay còn nhiều bất cập trong việc xây dựng một hệ thống chính xác để nhận diện, đánh giá, đo lường và xử lý được rủi ro đến từ khách hàng vay vốn. Trên phương diện đó, việc quản lý rủi ro tín dụng phải là mối quan tâm hàng đầu đối với bất kỳ ngân hàng nào ưu tiên lợi nhuận đến từ hoạt động tín dụng. Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB) đã hoạt động hơn 20 năm, từ sau khi chính thức đổi tên là ngân hàng TMCP Quốc Dân, ngân hàng đã bắt đầu tái cấu trúc hệ thống với định hướng là một trong những ngân hàng bán lẻ hiệu quả nhất. Nhận thấy vai trò quan trọng của công tác quản lý rủi ro tín dụng (RRTD) NCB đã tập trung vào những yếu tố cốt lõi trong quá trình thực hiên tái cấu trúc, trong cơ cấu tổ chức phải có sự tách bạch giữa các khối kinh doanh, khối quản trị điều hành và khối vận hành, cải tiến các quy định, quy trình, nâng cao chất lượng cán bộ nhân viên và tăng cường quản lý, giám sát rủi ro. Tuy nhiên hoạt động quản trị tại NCB còn nhiều điểm yếu dã đến thực tế là hoạt động tín dụng trong những năm vừa qua vẫn không đem lại hiêu quả lợi nhuận cao, khi ngân hàng còn phải mất nhiều chi phí để dự phòng tổn thất đến từ nợ xấu. Xuất phát từ vấn đề đặt ra và tính cấp thiết của vấn đề, trên kinh nghiệm được kinh nghiệm được làm việc tại ngân hàng TMCP Quốc Dân, cộng với kiến thức được giảng dạy trong chương trình đào tạo tại đại học Ngân Hàng TP.HCM về lĩnh vực hoạt động tín dụng và 1
quản trị rủi ro tín dụng, tôi đã chọn đề tài “Giải pháp nâng cao hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại NHTMCP Quốc Dân” 2. Mục tiêu nghiên cứu Khóa luận sẽ làm rõ các vấn đề sau - Cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng, rủi ro tín dụng và hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại NHTM theo các tiêu chuẩn về quản trị RRTD của Hiệp Ước Basel. - Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Quốc đồng thời đánh giá tình hình quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng. - Dựa trên cơ sở phân tích thực trạng để đưa ra giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng và công tác quan trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Quốc Dân 3. Câu hỏi nghiên cứu  Những phương pháp nào được sử dụng để quản trị và đánh giá rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Quốc Dân?  Thực trạng hoạt động QTRR tín dụng tại ngân hàng TMCP Quốc Dân qua các năm như thế nào? Còn tồn tại những hạn chế yếu kém và nguyên nhân của hạn chế yếu kém đó là gì?  Cần có những giải pháp nào để hoàn thiện hoạt động QTRRTD tại ngân hàng TMCP Quốc Dân? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Hoạt động tín dụng và hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Quốc Dân 4.2 Phạm vi nghiên cứu Về không gian: Đề tài nghiên cứu tại ngân hàng TMCP Quốc Dân Về thời gian: Đề tài sẽ tập trung khai thác số liệu từ ngân hàng TMCP Quốc Dân giai đoạn 2015 - 2017 5. Phương pháp nghiên cứu Bài khóa luận sẽ vận dụng các phương pháp nghiên cứu sau 2
- Phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu được cung cấp và do Ngân hàng công bố trên Website (phương pháp sử dụng dữ liệu thứ cấp); các nguồn tài liệu báo cáo do ngân hàng Quốc Dân cấp; các nguồn tài liệu liên quan: Nghị định, thông tư… của Chính Phủ, của Ngân hàng Nhà Nước. - Phương pháp thống kê: Các số liệu thu thập được sẽ cho thấy được tình hình tổng quan hoạt động của ngân hàng TMCP Quốc Dân, thấy được thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cấp tín dụng tại ngân hàng TMCP Quốc Dân - Phương pháp so sánh: So sánh các số liệu, chỉ tiêu từ năm 2015 – 2017 6. Ý nghĩa Ý nghĩa về mặt lý luận Khóa luận làm rõ những cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng, rủi ro và cách thức quản trị rủi ro trong hoạt động tín dụng đối với ngân hàng thương mại. Từ đó có thể trình bày quan điểm về việc xây dựng hệ thống QTRRTD sẽ dựa trên nền tảng nguyên tắc Basel về quản lý nợ xấu và chi tiết hóa các yếu tố cơ bản trong hoạt động QTRRTD bao gồm nhận diện, đo lường rủi ro, kiểm soát rủi ro, và tài trợ từ đó giúp người đọc hình dung quy trình cơ bản của QTRRTD. Từ những khái quát về lý thuyết trên sẽ làm cơ sở cho việc thực hiện mục tiêu nghiên cứu thực trạng QTRRT đồng thời đề xuất giải pháp cho việc quản trị rủi ro tại ngân hàng TMCP Quốc Dân. Ý nghĩa về mặt thực tiễn Thông qua qua trình nghiên cứu phục vụ cho bài khóa luận, tác giả có thể vận dụng những kiến thức về ngân hàng thương mại mà nhà trường đã cung cấp để có thể xem xét, phân tích và đánh giá nghiệp vụ QTRRTD tại ngân hàng TMCP Quốc Dân . Đồng thời đề xuất được vài biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng sẽ là nguồn tham khảo trong tương lai. Đề tài cũng sẽ giúp tác giả có thể tìm sự khác biệt giữa lý thuyết được học với môi trường thực tế, đây sẽ là nguồn thông tin sẽ phục vụ cho công việc của sau khi ra trường và làm việc. 7. Các nghiên cứu liên quan về quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại - Lưu Thị Việt Hoa (2014): “Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam (VietinBank)” Luận án tốt nghiệp sinh viên 3
Đề tài tập trung phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro và quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) giai đoạn 2010 - 2013, đề tài đã đề xuất những giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại đơn vị này. Tuy nhiên công trình chỉ giới hạn trong nghiên cứu quản trị tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương (VietinBank) trong giai đoạn 2010 – 2013 chứ chưa nghiên cứu sâu về quản trị tín dụng của ngân hàng này trong giai đoạn hiện nay. - Phùng Hương Ly (2014): “Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng cá nhân tại ngân hàng thương mại cổ phần Quốc Dân – Chi nhánh Hà Nội” Luận án tốt nghiệp sinh viên Luận án tập hợp những lý luận về quản trị danh mục cho vay, phân tích thực trạng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc Dân – chi nhánh Hà Nội trong khoảng thời gian từ 2011 – 2013, từ đó chỉ ra những ưu điểm cũng như hạn chế và đề xuất những giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng trong hoạt động quản trị rủi ro tín dụng cá nhân tại ngân hàng TMCP Quốc Dân - chi nhánh Hà Nội. Tuy nhiên, đề tài nghiên cứu khá giới hạn khi chỉ phân tích tình hình cho vay đối tượng khách hàng cá nhân tại đơn vị này - Hoàng Như Thịnh (2013): “Phân tích rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Á Châu (ACB) – Sử dụng mô hình: Value at Risk, Conditional Value at Risk và các mô hình mở rộng” Luận án tốt nghiệp sinh viên Tác giả bài bài luận đã tiếp cận thực trạng hoạt động tín dụng cá nhân tại ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) giai đoạn 2009 – 2012, thông qua các mô hình Value at Risk, Conditional Value at Risk và một số mô hình khác, Luận án đã phân tích phân tích, nhận định tình hình quản trị rủi ro, từ đó đề xuất giải pháp nhằm tăng cường quản trị rủi ro trong hoạt động cho vay trong cho vay đối với khách hàng cá nhân tại đơn vị này giai đoạn 2009 – 2012. Nghiên cứu khá chi tiết về cách giải thích và ứng dụng các mô hình CVaR và VaR trong việc phân tich thực trạng quản trị rủi ro tại ngân hàng Á Châu cũng như nêu được hạn chế rủi ro tín dụng theo hiệp ước Basel II. Tuy nhiên đề tài còn giới hạn tại ngân hàng Á Châu trong giai đoạn 2009 – 2012 chứ không chưa nghiên cứu chuyên sâu trong giai đoạn hiện nay. 4
- Nguyễn Đăng Khoa (2014): “Ứng dụng tiêu chuẩn Basel III vào quản trị rủi ro tại ngân hàng thương mại TMCP Á Châu” Luận án thạc sỹ kinh tế Bài khóa luận này phát triển từ các bài luận về quản trị rủi ro danh mục cho vay và chấm diểm tín dụng khách hàng. Bài luận không chỉ kế thừa các kết quả từ các bài luận trước đó, mà còn khai thác những đặc điểm của tiêu chuẩn Basel để giúp nâng cao Ngân hàng Á Châu theo các tiêu chuẩn Basel III, là hiệp ước quốc tế về tiêu chuẩn an toàn vốn, tăng cường quản trị toàn cầu hóa tài chính cũng như việc khai thác tối đa hệ số CAR giúp tăng tiềm năng lợi nhuận và hạn chế rủi ro. Tuy nhiên bài luận vẫn còn phân tích tổng quát chứ không đi sâu vào những vấn đề cụ thể như đánh khách hàng, chất lượng nhân viên ngân hàng,... nên chỉ giúp người sủ dụng số liệu có một cái nhìn toàn cảnh về tình hình quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Á Châu - Bùi Diệu Anh (2012). Quản trị danh mục cho vay tại các Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam. Luận án tiến sĩ kinh tế, Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM. Luận án tập hợp những lý luận về quản trị danh mục cho vay, phân tích thực trạng danh mục cho vay tại các NHTM Việt Nam trong khoảng thời gian từ 2006 - 2010, từ đó chỉ ra những ưu điểm cũng như hạn chế và đề xuất những giải pháp nhằm hạn chế rủi ro trong hoạt động quản trị danh mục cho vay tại các ngân hàng TMCP ở Việt Nam. 8. Cấu trúc đề tài Ngoài phần tóm tắt, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, danh mục bảng biểu, danh mục chữ cái viết tắt, kết cấu đề tài sẽ được chia làm bốn phần: CHƯƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ Tác giả mở bài luận văn bằng cách giới thiệu về tình hình ngành ngân hàng trong giai đoạn những năm gần đây, đôi nét về ngân hàng TMCP Quốc Dân là lí do tác giả quyết định nghiên cứu đề tài này. Ngoài ra tác giả cũng trình bày về mục tiêu đề ra và các câu hỏi cần được giải thích, tác giả thực hiện nghiên cứu bằng phương pháp nào, phạm vi nghiên cứu tới đâu, các nghiên cứu trước đó. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG 5