intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Khóa luận tốt nghiệp Văn hóa du lịch: Hiện trạng và định hướng phát triển du lịch tại quần thể di tích chùa Dâu – Thành Cổ Luy lâu – Chùa Bút Tháp 

Chia sẻ: Bfgh Bfgh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:71

Thêm vào BST
Báo xấu
115
lượt xem 19
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khóa luận tốt nghiệp Văn hóa du lịch: Hiện trạng và định hướng phát triển du lịch tại quần thể di tích chùa Dâu – Thành Cổ Luy lâu – Chùa Bút Tháp nhằm trình bày về quần thể di tích chùa Dâu - thành cổ Luy Lâu - chùa Bút Tháp, định hướng phát triển du lịch tại quần thể di tích chùa.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Văn hóa du lịch: Hiện trạng và định hướng phát triển du lịch tại quần thể di tích chùa Dâu – Thành Cổ Luy lâu – Chùa Bút Tháp 

  1. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p Lêi c¶m ¬n Khãa luËn tèt nghiÖp lµ kÕt qu¶ häc tËp cuèi cïng cña 4 n¨m häc t¹i tr-êng §¹i häc D©n lËp H¶i Phßng cña em. Tr-íc hÕt em xin bµy tá lêi biÕt ¬n s©u s¾c tíi c¸c thÇy c« ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em ®-îc häc tËp vµ trau dåi kiÕn thøc, em ®· häc hái ®-îc rÊt nhiÒu ®Ó phôc vô cho c«ng viÖc sau nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n tiÕn sÜ D-¬ng V¨n S¸u ®· tËn t×nh h-íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh tèt khãa luËn nµy. Em c¶m ¬n sù gióp ®ì cña c¸n bé phßng V¨n hãa Th«ng tin huyÖn ThuËn Thµnh ®· cung cÊp sè liÖu ®ång thêi ®ãng gãp ý kiÕn cho em trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu. Cuèi cïng, em xin c¶m ¬n gia ®×nh vµ b¹n bÌ ®· lu«n ë bªn c¹nh ®éng viªn vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho em trong cuéc sèng còng nh- trong häc tËp ®Ó em hoµn thµnh tèt khãa luËn nµy. Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 30
  2. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p Môc lôc Më ®Çu ......................................................................................................... 1 1. Lý do chän ®Ò tµi ......................................................................................... 1 2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña ®Ò tµi.................................................................. 2 3. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi: .................................................... 3 4. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu: ................. 3 5. KÕt cÊu kho¸ luËn: ........................................................................................ 4 Ch-¬ng 1.QuÇn thÓ di tÝch chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - chïa Bót Th¸p. Kh¸i qu¸t vÒ chïa D©u ................................................................................ 6 1.1.1 Tªn gäi cña chïa ..................................................................................... 6 1.1.2 LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Chïa D©u ...................................... 6 1.1.3 HiÖn tr¹ng, quy m« kiÕn tróc cña chïa ................................................... 8 1.1.4 Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña chïa ............................................................... 11 1.2 Kh¸i qu¸t vÒ thµnh cæ Luy L©u ................................................................ 13 1.2.1. LÞch sö h×nh thµnh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña thµnh cæ .......................... 13 1.2.2. HiÖn tr¹ng quy m« kiÕn tróc cña thµnh cæ .......................................... 14 1.2.3 Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña thµnh cæ......................................................... 17 1.3 Kh¸i qu¸t vÒ chïa Bót Th¸p ..................................................................... 21 1.3.1 Tªn gäi cña chïa ................................................................................... 21 1.3.2 LÞch sö h×nh thµnh, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña chïa ................................. 21 1.3.3 HiÖn tr¹ng quy m« kiÕn tróc cña chïa .................................................. 22 1.3.4 Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña chïa ............................................................... 27 1.4. TiÓu kÕt ch-¬ng 1. ................................................................................... 29 Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 31
  3. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p Ch-¬ng 2 Thùc tr¹ng khai th¸c gi¸ trÞ quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - thµnh cæ luy l©u - chïa bót th¸p ®Ó ph¸t triÓn du lÞch 2.1 Thùc tr¹ng khai th¸c gi¸ trÞ cña quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. ................................................... 30 2.1.1. C¬ së h¹ tÇng phôc vô du lÞch. ............................................................ 30 2.1.2 Thùc tr¹ng nguån nh©n lùc ................................................................... 34 2.1.3 Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý du lÞch hiÖn nay ...................................... 35 2.1.4 Thùc tr¹ng huy ®éng c¸c gi¸ trÞ phôc vô vµ ph¸t triÓn du lÞch .............. 36 2.1.5 Thùc tr¹ng nguån kh¸ch ....................................................................... 37 2.1.6 Thùc tr¹ng doanh thu du lÞch ............................................................... 38 2.2 §¸nh gi¸ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n khi khai th¸c du lÞch tai quÇn thÓ di tÝch...... 39 2.2.1 Nh÷ng thuËn lîi .................................................................................... 39 2.2.2 Nh÷ng khã kh¨n .................................................................................... 42 2.3 TiÓu kÕt ch-¬ng 2. .................................................................................... 45 ch-¬ng 3 ®Þnh h-íng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i côm di tÝch chïa d©u - thµnh cæ luy l©u chïa bót th¸p 3.1. Vai trß cña quÇn thÓ di tÝch. .................................................................... 46 3.2. §Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i côm di tÝch Chïa D©u - Thµnh Cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p. ..................................................................................... 46 3.3. Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh viÖc ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu di tÝch Chïa D©u - thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p. ..................................................... 47 3.3.1. C«ng t¸c huy ®éng vµ sö dông vèn ®Çu t- .......................................... 47 3.3.2. X©y dùng, tu bæ, n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô du lÞch. ....................................................................................................... 49 3.3.3. T¨ng c-êng hÖ thèng c¸c dÞch vô bæ sung ........................................... 52 Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 32
  4. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p 3.3.4. §Èy m¹nh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý. ............................... 52 3.3.5. TËp trung ®µo t¹o vµ cñng cè nguån nh©n lùc, n©ng cao d©n trÝ. .................. 55 3.3.6. §Èy m¹nh ho¹t ®éng qu¶ng b¸, tuyªn truyÒn du lÞch. ......................... 58 3.4. X©y dùng c¸c ch-¬ng tr×nh cô thÓ. .......................................................... 60 3.4.1. Ch-¬ng tr×nh du lÞch néi tØnh (§èi t-îng kh¸ch chñ yÕu lµ c¸c tæ chøc x· héi, häc sinh, sinh viªn, c¸c t¨ng ni phËt tö vµ c¸c nhµ nghiªn cøu)......... 60 3.4.2. Ch-¬ng tr×nh du lÞch liªn tØnh (KÕt nèi víi c¸c ®Þa bµn phô cËn). ....... 61 3.5. Mét sè khuyÕn nghÞ. ................................................................................ 61 3.6. KÕt luËn ch-¬ng 3. .................................................................................. 63 KÕt luËn ................................................................................................... 64 Tµi liÖu tham kh¶o. ........................................................................ 65 Phô lôc : .................................................................................................... 66 Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 33
  5. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p Më ®Çu 2. Lý do chän ®Ò tµi HiÖn nay ph¸t triÓn du lÞch ®ang lµ xu thÕ chung cña c¸c n-íc trªn thÕ giíi, nhÊt lµ ®«Ý víi nh÷ng n-íc giµu tµi nguyªn du lÞch. Du lÞch ph¸t triÓn, con ng-êi kh«ng nh÷ng ®-îc ®¸p øng nhu cÇu vÒ vui ch¬i gi¶i trÝ, th¨m quan, nghØ d­ìng… Mµ cßn cã c¬ héi giao l­u, tù kh¼ng ®Þnh m×nh, më réng vèn hiÓu biÕt vÒ con ng-êi vÒ nh÷ng nÒn v¨n ho¸ trªn thÕ giíi. ViÖt Nam ®-îc ®¸nh gi¸ lµ quèc gia cã tµi nguyªn du lÞch phong phó. Cã nh÷ng tµi nguyªn ®· vµ ®ang ®-îc khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch nh-ng còng cã nh÷ng tµi nguyªn ®ang ë d¹ng tiÒm Èn cÇn ®-îc kh¸m ph¸ vµ ®-a vµo sö dông.Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n ë ViÖt Nam ®ang lµ yÕu tè hÊp dÉn ®èi víi kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi n-íc. §©y còng chÝnh lµ thÕ m¹nh ®Ó du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn hiÖu qu¶ trªn nÒn t¶ng cña mét quèc gia giµu truyÒn thèng chèng giÆc ngo¹i x©m, cã mét nÒn v¨n ho¸ phong phó ®Ëm ®µ truyÒn thèng d©n téc. §Õn víi B¾c Ninh lµ ®Õn víi m¶nh ®Êt cã truyÒn thèng khoa b¶ng, truyÒn thèng v¨n hiÕn, truyÒn thèng lÞch sö quËt c-êng chèng giÆc ngo¹i x©m , n¬i s¶n sinh ra nhiÒu vÞ danh nh©n anh hïng d©n téc næi tiÕng. V× vËy, ®Õn nay B¾c Ninh vÉn l-u gi÷ nhiÒu di s¶n v¨n ho¸ phong phó, ®Æc s¾c cã gi¸ trÞ nh- nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc nghÖ thuËt, nh÷ng di tÝch Þch sö v¨n ho¸ lÔ héi truyÒn thèng, nh÷ng lµng nghÒ thñ c«ng ®Æc s¾c nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca quan hä thÊm ®Ëm chÊt duyªn quª…. TÊt c¶ nh÷ng di s¶n ®ã ®· t¹o cho B¾c Ninh mét tiÒm n¨ng to lín ®Ó ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸, mét xu h-íng ph¸t triÓn du lÞch trªn thÕ giíi vµ lµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch hiÖn t¹i vµ t-¬ng lai ë n-íc ta. Bªn kia s«ng §uèng,trªn ®Êt ThuËn Thµnh - trung t©m cña thñ phñ ThuËn An x-a, uy nghiªm víi l¨ng mé Kinh D-¬ng V-¬ng, nh÷ng ®Òn ®×nh thê L¹c Long Qu©n - ¢u C¬ ë ¸ L÷ vµ nhiÒu lµng trong vïng, lµ nh÷ng ®µi t-ëng niÖm trªn mÆt ®Êt vµ trong lßng ng-êi vÒ céi nguån d©n téc.Thµnh cæ Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 34
  6. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p Luy L©u ë x· Thanh Kh-¬ng víi mét khu di tÝch cßn l¹i cña nh÷ng dinh thù, ®Òn ®µi, l¨ng mé, chïa th¸p, phè chî, bÕn b·i, lµ h×nh bãng cña thñ phñ Luy L©u - trung t©m chÝnh trÞ, qu©n sù cña quËn Giao ChØ, ThuËn Thµnh còng lµ quª h-¬ng cña nh÷ng ng«i chïa: chïa D©u, chïa Bót Th¸p, lµ nh÷ng ®iÓm ®Õn hÊp dÉn ®Ó cho huyÖn ph¸t triÓn du lÞch nh©n v¨n. Næi bËt trong sè nh÷ng tµi nguyªn ®ã th× côm di tÝch Chïa D©u – Thµnh Cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p lµ quÇn thÓ di tÝch rÊt cã gi¸ trÞ trong viÖc ph¸t triÓn du lÞch.Nh-ng hiÖn nay, khu di tÝch nµy vÉn ch-a thùc sù ®-îc khai th¸c hiÖu qu¶ cho môc ®Ých du lÞch. Ng-êi ta vÉn ch-a biÕt nhiÒu vµ hiÓu nhiÒu vÒ nh÷ng gi¸ trÞ tiÒm tµng trong nã bëi nhiÒu nguyªn nh©n. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ em ®· cã ý t-ëng lùa chän ®Ò tµi: hiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch chïa D©u – Thµnh Cæ Luy l©u – Chïa Bót Th¸p ®Ó em cã dÞp ®-îc t×m hiÓu s©u h¬n vÒ côm di tÝch nµy.H¬n n÷a,qua bµi kho¸ luËn nµy em còng rÊt muèn gãp mét phÇn nhá nµo ®ã vµo viÖc giíi thiÖu cho ®éc gi¶ ®Ó hä biÕt ®Õn nhiÒu h¬n vÒ côm di tÝch nµy,®Ó nã thËt sù trë thµnh mét diÓm hÊp dÉn du lÞch cã ý nghÜa ®èi víi ThuËn Thµnh nãi riªng vµ B¾c Ninh nãi chung. 2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña ®Ò tµi. - Môc ®Ých: nghiªn cøu quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u- Thµnh cæ Luy L©u – chïa Bót Th¸p – B¾c Ninh nh»m lµm kh¬i dËy tiÕng vang cña khu di tÝch, lµm râ nh÷ng gi¸ trÞ næi bËt cña quÇn thÓ di tÝch tõ ®ã mµ ®¸nh gi¸ kÕt qña khai th¸c trong ho¹t ®éng du lÞch, ®Ò xuÊt nh÷ng ®Þnh h-íng vµ gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó ®Èy m¹nh viÖc khai t¸c du lÞch gãp phÇn t¹o viÖc lµm , n©ng cao ®êi sèng ng-êi d©n ®Þa ph-¬ng, ph¸t huy gi¸ trÞ khu di tÝch gãp phÇn ®-a ngµnh du lÞch B¾c Ninh ph¸t triÓn. - NhiÖm vô: ®Ó ®¹t ®ù¬c môc ®Ých trªn, kho¸ luËn ph¶i thùc hiÖn ®-îc nh÷ng nhiÖm vô sau: Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 35
  7. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p + Kh¸i qu¸t ®-îc gi¸ trÞ vÒ tªn gäi, gi¸ trÞ lÞch sö, kiÕn tróc vµ thùc tr¹ng cña quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u – Thµnh Cæ Luy L©u – Chïa Bót Th¸p. Tõ ®Êy thÊy ®-îc tiÒm n¨ng du lÞch cña nã. + T×m hiÓu, ®¸nh gi¸ ®é hÊp dÉn vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng khai th¸c, phts triªn dÞch vô du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u – Thµnh Cæ Luy L©u – Chïa Bót Th¸p hiÖn nay. Rót ra c¸c nhËn xÐt vÒ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc còng nh- nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ cña ho¹t ®éng du lÞch t¹i ®©y. + §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p mang tÝnh kh¶ thi ®Ó ®Èy m¹nh viÖc khai t¸c, phôc vô du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u – Thµnh Cæ Luy L©u – Chïa Bót Th¸p. 3. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi: - VÒ mÆt khoa häc: ®Ò tµi gãp phÇn ®em l¹i mét c¸i nh×n kh¸ ®Çy ®ñ vÒ khu di tÝch Chµu D©u – Thµnh Cæ Luy L©u – Chua Bót Th¸p tõ qu¸ khø, ®Õn hiÖn t¹i, kh¼ng ®Þnh nh÷ng gi¸ trÞ phôc vô cho ph¸t triÓn du lÞch. - VÒ mÆt thùc tiÔn: nh÷ng kÕt qu¶ cña viÖc ®iÒu tra nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng du lÞch vµ c¸c gi¶i ph¸p ®-a ra cã thÓ ®-îc ¸p dông mét ph-¬ng diÖn nao ®ã, nh»m thu hót nh÷ng l-îng kh¸ch, t¨ng thu nhËp vµ gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ v¨n ho¸ ®Þa ph-¬ng. 4. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu: - Ph¹m vi vµ ®èi t-îng nghiªn cøu: Ph¹m vi vµ ®èi t-îng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ quÇn thÓ di tÝch chïa D©u – Thµnh cæ Luy L©u – chïa Bót Th¸p. §Ó ®¸nh gi¸ vai trß cña quÇn thÓ di tÝch trong chiÕn l-îc ph¸t triÓn du lÞch cña tØnh B¾c Ninh. Ng-êi viÕt ®· më réng t×m hiÓu ý nghÜa cña quÇn thÓ di tÝch ®èi víi sù ph¸t triÓn du lÞch cña tØnh. - Quan ®iÓm vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu: Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 36
  8. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p §Ó hoµn thµnh kho¸ luËn nµy, ng-êi viÕt ®· sö dông tæng hîp c¸c quan ®iÓm vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu nh- sau: + Quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö cña chñ nghÜa M¸c– Lª nin. + Quan ®iÓm ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng. + Ph-¬ng ph¸p kh¶o s¸t ®iÒu tra thùc ®Þa: ®©y lµ ph-¬ng ph¸p quan träng cña ®Ò tµi. §i t×m hiÓu thùc ®Þa sÏ ®em l¹i tÝnh s¸t thùc, kh¸ch quan. Ng-êi viÕt cã thÓ tËn m¾t thÊy vµ c¶m nhËn ®-îc nh÷ng gi¸ trÞ ®éc ®¸o cña quÇn thÓ di tÝch, thÊy ®-îc thùc tr¹ng, tiÒm n¨ng vµ thùc tÕ khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch cña khu di tÝch, tõ ®ã ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ph¸t triÓn ho¹t ®éng du lÞch t¹i ®©y. + Ph-¬ng ph¸p thu thËp vµ sö lý sè liÖu, tµi liÖu : §©y lµ ph-¬ng ph¸p chñ yÕu sö dông trong qu¸ tr×ng nghiªn cøu kho¸ luËn . Trªn c¬ së nh÷ng tµi liÖu nh- s¸ch b¸o, t¹p chÝ, b¶ng b¸o c¸o, m¹ng internet…..Sau ®ã tiÕn hµnh ph©n tÝch, sö lý, chän läc d÷ liÖu vµo bµi viÕt mét c¸ch phï hîp nhÊt lµm næi bËt vÊn ®Ò nghiªn cøu. + Ph-¬ng ph¸p tæng hîp, so s¸nh, thèng kª: Ph-¬ng ph¸p nµy cã t¸c dông hÖ thèng ho¸ c¸c gi¸ trÞ cña di tÝch, cung cÊp c¸i nh×n kh¸i qu¸t vÒ khi di tÝch trªn c¸c ph-ong diÖn: kiÕn tróc, lÞch sö, quy m«, hiÖn tr¹ng. 5. KÕt cÊu kho¸ luËn: Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn néi dung cña kho¸ luËn gåm 3 ch-¬ng: Ch-¬ng 1: QuÇn thÓ di tÝch Chïa D©u – Thµnh Cæ Luy L©u – Chïa Bót Th¸p. Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng khai th¸c gi¸ trÞ quÇn thÓ di tÝch chïa D©u – Thµnh cæ Luy L©u – Chïa Bót Th¸p ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. Ch-¬ng 3: §Þnh h-íng vµ gi¶ ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i côm di tÝch Chïa D©u – Thµnh Cæ Luy L©u – Chïa Bót Th¸p. Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 37
  9. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p Ch-¬ng 1 QuÇn thÓ di tÝch chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u – chïa Bót Th¸p. Kh¸i qu¸t vÒ chïa D©u 1.1.1 Tªn gäi cña chïa Chïa D©u thuéc x· Thanh Kh-¬ng, huyÖn ThuËn Thµnh, tØnh B¾c Ninh. X-a thuéc Tæng Kh-¬ng, huyÖn Luy L©u, quËn Giao ChØ võa cßn gäi lµ huyÖn Siªu Lo¹i. Xa x-a ng-êi d©n ë ®©y th-êng sèng b»ng nghÒ trång d©u nu«i t»m vµ cÊy lóa n-íc. Vµ cã lÏ chÝnh v× vËy mµ d©n gian x-a vÉn th-êng gäi lµ vïng D©u, hoÆc kÎ D©u vµ gäi n«m tªn chïa cña m×nh lµ chïa D©u. Ngoµi ra chïa cßn cã tªn lµ Cæ Ch©u Tù( nghÜa lµ mét viªn ngäc quý) - §©y lµ tªn gäi ®Çu tiªn cña chïa. Thêi Th¸i thó Sü NhiÕp, Chïa mang tªn ThiÒn §Þnh Tù. §Õn thêi nhµ Lý ®æi tªn lµ Diªn øng Tù (Diªn lµ CÇu,øng lµ hiÖn. CÇu g× ®-îc nÊy).T¹i chïa cßn thê t-îng Ph¸p V©n – lµ ChÞ c¶ trong hÖ thèng t-îng Tø Ph¸p nªn chïa cßn ®-îc gäi lµ chïa C¶, Chïa Ph¸p V©n (thÇn m©y). Ngoµi ra chïa cßn cã tªn lµ Kh-¬ng Tù v× n»m trªn ®Êt lµng Kh-¬ng. 1.1.2 LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Chïa D©u Chïa D©u lµ ng«i chïa cã lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cæ nhÊt trong sè c¸c ng«i chïa cßn l¹i cña n-íc ta hiÖn nay. Chïa ®-îc x©y dùng vµo thÕ û thø III sau c«ng nguyªn, g¾n liÒn víi lÞch sö du nhËp §¹o PhËt vµo vïng D©u, thêi kú Th¸i Thó Sü NhiÕp. Qóa tr×nh du nhËp nµy tr¶i qua c¸c giai ®o¹n sau: *B¾t mèi vµ c¾m rÔ: Vµo ®êi H¸n Linh §Õ (L-u Hång ë ng«i tõ n¨m 168 ®Õn n¨m 190) thÊy Ph¹n T¨ng lµ Kh©u §µ La tõ T©y Thiªn Tróc chèng giÆc ®Õn thµnh Luy L©u n¬i Th¸i Thó Sü NhiÕp ®ang ®ãng ®« trÞ v× sø Giao Ch©u. B©y giê cã ng-êi d©n së t¹i tªn lµ Tu §Þnh bÌn xin thÇy cho lµm ®Ö tö. ThÇy gi¬ tay xoa ®Çu, Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 38
  10. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p thu phÐp cho c« con g¸i ®éc nhÊt cña Tu §Þnh , gäi lµ nµng Aman ( Man n-¬ng) tuæi ®êi míi m-êi hai, nh-ng rÊt s¸ng d¹ vµ siªng n¨ng. ThÇy l¹i trao cho c©y gËy thiªng, c¾m xuèng ®Êt , nhæ lªn th× nø¬c ch¶y theo cuån cuén, gi÷ lÊy ®Ó phßng sau nµy gÆp h¹n. Råi ThÇy tõ gi· «ng bµ Tu §Þnh ®i vµo rõng xanh. *N¶y mÇm vµ thö th¸ch Mét ®ªm tr¨ng thanh, giã m¸t bµ Aman ngåi tùa cöa nh×n chïa vµ ngñ thiÕp ®i. ¤ng Kh©u §µ La ®i tông niÖm vÒ ®©y v« t×nh b-íc qua bµ Man N-¬ng vµ bµ ®· thô thai . Hay tin ®ã «ng bµ Tu §Þnh ®· tr¸ch «ng Kh©u §µ La t¹i sao con t«i ®i tu l¹i cã mang. ¤ng Kh©u §µ La ®· tr¶ lêi: §ã lµ ®iÒm trêi. Con nhµ ng-¬i sau nµy sÏ thµnh phËt. Bµ Man N-¬ng thô thai 14 th¸ng vµ ®· sinh ra mét ng-êi con g¸i tèt lµnh. Ng-êi con g¸i nµy ®· ®-îc Kh©u §µ la niÖm chó göi vµo mét c©y dung thô ë bê s«ng Thiªn §øc vµ còng ®· cho bµ Man N-¬ng biÕt chuyÖn ®ã. * Ph¸t huy c«ng ®øc, cøu d©n ®é thÕ. Sau khi Kh©u §µ La vÒ T©y Tróc, h¹n h¸n kÐo dµi 3 n¨m liÒn. Bµ Man n-¬ng ®· dïng c©y gËy TÇm xÝch. Tõ vÕt tÝch cña c©y gËy n-íc phun lªn cuån cuén vµ ®· cøu ®-îc mu«n v¹n sinh linh. * §i vµo lßng d©n vµ trë thµnh tÝn ng-ìng Råi tiÕp ®ã l¹i cã mét trËn m-a b·o khñng khiÕp. C©y Dung Thô bªn bê s«ng Thiªn §øc bÞ ®æ tr«i vÒ cöa thµnh Luy L©u. Sü NhiÕp lµ Th¸i Thó lóc bÊy giê ®ang trÞ v× ë Luy L©u ®· ®Þnh cho vít lªn lµm ®Òn KÝnh Thiªn, nh-ng thÇn b¸o méng ph¶i t¹c Tø Ph¸p. Sü NhiÕp ®· cho qu©n kÐo c©y Dung Thô lªn nh÷ng kh«ng lµm sao kÐo ®-îc. Mét h«m bµ Man N-¬ng ra s«ng giÆt yÕm, nh×n c©y Dung Thô chît nhí ®Õn con. Bµ Man N-¬ng liÒn gäi: cã ph¶i con mÑ th× vµo ®©y. ThÕ lµ Dung Thô tõ tõ tr«i vµo. Bµ Man n-¬ng dïng d¶i yÕm kÐo tuét lªn bê. Sü NhiÕp ®· cho m-êi ng-êi hä §µo t¹c nªn bèn bµ t-îng tr-ng cho m©y m-a, sÊm, chíp. §ã lµ Ph¸p V©n, Ph¸p Vò, Ph¸p L«i, Ph¸p §iÖn. Bèn bµ thê ë bèn chïa kh¸c nhau trong cïng mét khu vùc. Trong ®ã Ph¸p V©n Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 39
  11. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p ®-îc thê ë Chïa D©u. Chïa cßn thê §øc Th¹ch Quang – lµ con g¸i cña bµ Man N-¬ng ®· hãa ®¸. Tr¶i qua tr-êng kú lÞch sö chïa ®· ®-îc x©y dùng, tu bæ, t«n t¹o nhiÒu lÇn. §ît tu bæ lín nhÊt lµ bao ®êi vua TrÇn Anh T«ng (1293 – 1315). Tr¹ng nguyªn M¹c §Ünh Chi (§êi TrÇn) lµ ng-êi ®¶m nhËn viÖc x©y dùng vµ më réng quy m« cña chïa cò thµnh “Chïa tr¨m gian – th¸p chÝn tÇng – cÇu chÝn nhÞp”. Chïa cßn ®­îc trïng tu lín vµo thêi Lª (1737 – 1738), thêi T©y S¬n (1792-1793) thêi NguyÔn (®Çu thÕ kû XIX - ®Çu thÕ kû XX). HiÖn nay chïa còng ®· ®-îc tu söa nhiÒu h¹ng môc. 1.1.3 HiÖn tr¹ng, quy m« kiÕn tróc cña chïa Chïa D©u lµ c«ng tr×nh v¨n hãa tÝn ng-ìng rÊt cã gi¸ trÞ vÒ lÞch sö v¨n hãa, t«n gi¸o tÝn ng-ìng vµ kiÕn tróc nghÖ thuËt. Kh«ng kÓ khu vùc nhµ tæ, t¨ng phßng vµ nh÷ng d·y nhµ thuéc sinh ho¹t ng-êi ë chïa, chïa chÝnh cã bè côc kiÓu “Néi c«ng ngo¹i quèc” gåm tiÒn ®-êng, thiªu h-¬ng, th-îng ®iÖn, hai bªn lµ hai d·y hµnh lang, phÝa tr-íc lµ d·y nhµ 9 gian , gi÷a s©n lµ Th¸p Hßa Phong. S©n chïa l¸t g¹ch, gi÷a s©n lµ c©y th¸p lín ch©n h×nh vu«ng, mçi c¹nh dµi h¬n 3m, dµy kho¶ng 0,55m, g¹ch méc chÝn giµ nh- sµnh, mÇu sÉm. D©n gian truyÒn r»ng th¸p nµy do M¹c §Ünh Chi x©y dùng l¹i, cao 9 tÇng v× th¸p qu¸ cao l¹i chÞu t¸c ®éng cña thêi gian, m-a n¾ng nªn ®· bÞ ®æ nay th¸p chØ cßn l¹i 3 tÇng, cao kho¶ng 17m.MÆc dï mÆt th¸p kh«ng trang trÝ hoa v¨n nh-ng gi¸ trÞ kiÕn tróc ®-îc thÓ hiÖn ë h×nh khèi, mµu g¹ch vµ m¹ch v÷a, cã mèi quan hÖ víi kiÕn tróc chïa th¸p ë Ên §é trong buæi ®Çu dùng chïa. TÇng ch©n th¸p nh- mét tßa nhµ réng, bèn mÆt ®Òu cã cöa x©y vßm cuèn. Trªn mÆt tr-íc cña tÇng hai cã g¾n biÓn ®¸ “Hßa Phong Th¸p” ®­îc kh¾c vµo mïa thu n¨m 1737. Trong lßng th¸p treo mét qu¶ chu«ng lín b»ng ®ång ®óc n¨m 1793 vµ chiÕc kh¸nh ®ång ®óc n¨m 1817. Th¸p Hßa Phong lµ mét biÓu t-îng thÓ hiÖn sù giao thoa v¨n hãa vµ tÝn ng-ìng b¶n ®Þa gi÷a ViÖt Nam vµ Ên §é. Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 40
  12. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p Lan can bËc cöa tr-íc cña th¸p ch¹m thµnh khèi l-îng trßn, mçi bªn cã mét con sãc n»m phôc theo d¸ng bß tõ trªn xuèng. T-îng sãc cã h×nh khèi h¬i th« cæ ®eo h¹c l¹c, mÆt ngöa, m¾t trßn, mòi s- tö, miÖng h¬i më, r©u tõ tai mäc vßng qua c»m, ch©n 4 ngãn dµi chôm, ®u«i t¹c lôc l¨ng l-în sãng ba nÕp. TÊt c¶ c¸c chi tiÕt t¹o h×nh x¸c ®Þnh râ rµng ®«i sãc nµy lµ s¶n phÈm nghÖ thuËt cña thêi TrÇn. Bªn ph¶i cöa tr-íc cã tÊm bia ghi l¹i viÖc x©y dùng th¸p vµo n¨m 1738. Bªn tr¸i cã t-îng mét con cõu ®¸ dµi 1,33m, cao 0,88m. T-îng cõu ®-îc t¹c b»ng ®¸ sa th¹ch biÕn chÊt, n»m gän gµng trong khèi ch÷ nhËt, sõng cong, tai dµi, cã r©u ch¶i th¼ng xuèng, miÖng ngËm, mòi bÑt m¾t ti hÝ. C¸c ch©n quú gËp l¹i, ®Çu gèi kh¾c h×nh häa mµ c¶nh lµ nh÷ng cung tô l¹i ë nhôy hoa. H×nh t-îng nghÖ thuËt nµy rÊt hiÕm trong nghÖ thuËt ®iªu kh¾c ViÖt Nam. Tõ nghÖ thuËt ®iªu kh¾c cho tíi chÊt liÖu cña t-îng ®· thÓ hiÖn sù giao thoa v¨n hãa gi÷a ViÖt Nam Ên §é vµ Trung Quèc, mang dÊu Ên lÞch sö cña vïng D©u vµ Thµnh cæ Luy L©u. §i qua ba bËc ®¸ ë cuèi s©n lµ nhµ tiÒn ®-êng. Nh÷ng cÊp bËc nµy ch¹y suèt n¨m gian gi÷a, ë gian chÝnh gi÷a cã hai thµnh bËc ®¸ ch¹m rång bß tõ trªn xuèng. Chi tiÕt cÊu t¹o vµ nghÖ thuËt ch¹m kh¾c ®Òu kh¼ng ®Þnh cÆp rång nµy ra ®êi vµo cuèi thêi kú nhµ TrÇn. Nhµ tiÒn ®-êng cã cÊu tróc ®¬n gi¶n, v× nãc theo khu«n tam gi¸c, dµi 7 gian, lßng nhµ réng r·i. Trong nhµ cã mét sè cét ch¹m tø linh, rång hãa m©y, thêi gian khi lµm nhµ nµy tõ ngµy 9 th¸ng 9 ®Õn ngµy 15 th¸ng 11 n¨m Kh¶i §Þnh thø III (1918). Nhµ Thiªu h-¬ng vÒ mÆt kiÕn tróc kh«ng cã g× ®Æc s¾c. Nh-ng phÝa bªn ph¶i cã mét tÊm bia cao 1,37m, réng 0,94m, dùng trªn l-ng mét con rïa cao 0,37m. Néi dung tÊm bia lµ nh÷ng chiÕu chØ cña Nhµ n-íc Lª – TrÞnh vµ nhµ NguyÔn ban cho d©n x· Kh-¬ng Tù quyÒn ®-îc tr«ng nom chïa, ®-îc miÔn thuÕ, binh hé vµ s-u sai. LiÒn m¸i víi nhµ thiªn h-¬ng nh-ng cao h¬n 0,47m lµ th-îng ®iÖn ba gian bèn m¸i, c¸c gãc m¸i gÆp nhau thµnh ®Çu ®ao cong vót lªn, tùa b«ng sen, xãa ®i c¶m gi¸c nÆng nÒ cña c«ng tr×nh. CÊu tróc nhµ theo lèi bèn hµng ch©n, Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 41
  13. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p tÊt c¶ cã 16 cét, cét nµo còng kh¾c tªn ng-êi cung tiÕn. Cét c¸i chu vi 1,6m. C¸c v× kÌo cÊu tróc låi chång r-êng, kÕt hîp víi gi¸ chiªng. Hai v× nãc rÊt ®Ñp cßn gi÷ nguyªn kiÕn tróc vµ ®iªu kh¾c ®êi TrÇn. V× nãc th-îng ®iÖn do kÕt hîp víi gi¸ chiªng nªn chång gi-êng ®¬n gi¶n, ë gi÷a chiÕc c©u ®Çu lùc l-ìng kª nh÷ng chiÕc ®Êu vu«ng ë ®Ønh hai cét c¸i lµ gi¸ chiªng, hai bªn lµ con r-êng. Th©n gi¸ chiªng lµ c¸i cét trßn, ng¾n ®-îc ch¹m thµnh nh÷ng h×nh Phçng ngåi trªn tßa sen, ®-a hai tay lªn ®ì mét tßa sen kh¸c. Gi÷a gi¶ chiªng lång mét m¶nh gç ch¹m vßng s¸ng nhän ®Çu, trong vßng s¸ng cã ®«i rång thêi TrÇn. §©y lµ c¸c t¸c phÈm ®Ñp cña c¸c nghÖ sÜ trang trÝ thêi TrÇn cßn l-u gi÷ l¹i ®Õn ngµy nay. C¸nh gµ ngoµi cöa gi÷a cét c¸i vµ cét hiªn cã mét m¶ng v¸n thêi nhµ TrÇn ch¹m d©y hoa, cßn l¹i ®Òu lµ cña thêi nhµ Lª thuéc nöa cuèi thÕ kû XVII, víi h×nh rång æ mÑ con ®ïa giìn nhau, nh÷ng chiÕu r©u rång v-¬n dµi nh- m¸c dao, ®©y lµ h×nh t-îng nghÖ thuËt mang ®Çy tÝnh chÊt d©n gian. Chïa D©u ®· ®-îc trïng tu l¹i, mang diÖn m¹o kh¸ míi. Nh-ng kiÕn tróc hÇu nh- cßn nguyªn. ChØ thay ®æi Tam Quan – giê kh«ng cßn vµ ®ang cÇn ®-îc kh«i phôc. NhËn thÊy ®-îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy nªn viÖc trïng tu Chïa D©u nhanh chãng ®-îc tiÕn hµnh víi néi dung ®Çu t- vµ gi¶i ph¸p x©y dùng nh- sau: Trïng tu c¸c h¹ng môc: Hµnh lang, t¶ vu, thiÓu vu, tam B¶o, HËu §-êng h¹ gi¶i toµn bé c«ng tr×nh thay b»ng kÕt cÊu gç lim, ch¹m kh¾c ®¶m b¶o nguyªn t¾c, gi÷ g×n tèi ®a c¸c yÕu tè gèc ®Æc biÖt lµ c¸c cÊu kiÖn gç cña toµn Tam B¶o, t-êng bao quanh x©y g¹ch, m¸i lîp ngèi mñi hµi nÒn l¸t g¹ch B¸t Trµng, th¸p Hßa Phong tu bæ phÇn h- háng, bæ sung bÖ t-îng b»ng ®¸, bæ sung bËc th¸p b»ng ®¸ khèi. PhÇn kh«i phôc di tÝch: x©y dùng míi Tam quan trªn c¬ së th¸m s¸t, kh¶o cæ, ®¶m b¶o ®ñ cø liÖu khoa häc. X©y dùng míi c¸c h¹ng môc phô trî gåm: nhµ tæ, nhµ bÕp, nhµ kho, nhµ vÖ sinh, nhµ b¶o vÖ, s©n v-ên, ®-êng néi bé, n¹o vÐt vµ kÌ hå, b·i ®ç « t«, t-êng rµo b¶o vÖ. C¸c h¹ng môc c«ng t×nh nµy ®-îc ph©n ra lµm 5 gãi thÇu: Nhµ TiÒn ThÊt, Th¸p Hßa Phong, nhµ Tam B¶o, hµnh lang T¶ Vu – H÷u Vu, Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 42
  14. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p nhµ HËy ®-êng, Tam quan vµ c¸c h¹ng môc phô trî. Chi phÝ cho trïng tu Chïa ®-îc ®Çu t- lµ 24 tû ®ång. Sau khi thùc hiÖn xong dù ¸n lín nµy, trung t©m phËt gi¸o cæ x-a tiªu biÓu nhÊt – chïa D©u sÏ cµng lµ n¬i tham quan, nghiªn cøu hÊp dÉn h¬n ®èi víi quý kh¸ch vµ ngoµi n-íc. 1.1.4 Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña chïa 1.1.4.1 Gi¸ trÞ lÞch sö ChÇu D©u lµ mét trong nh÷ng ng«i chïa cæ nhÊt ViÖt Nam. Ra ®êi tõ thÕ kû thø 2, nh-ng ngay sau ®ã nã ®· cã mét vÞ trÝ quan träng trong tiÕn tr×nh lÞch sö PhËt gi¸o n-íc ta. §Õn thÕ kû thø 6, 7 Chïa D©u vÉn lµ trung t©m phËt gi¸o lín n»m trong ®Õ chÕ cña nhµ Tïy. Tõ nöa ®Çu thÕ kû IX trë ®i, Luy L©u kh«ng cßn gi÷ vai trß trung t©m chÝnh trÞ cña n-íc ta, nh-ng vÉn lµ trung t©m phËt gi¸o lín. Vua quan c¸c triÒu Lý, TrÇn, Lª th-êng xuyªn vÒ chïa D©u lÔ phËt, dù héi, cÇu ®¶o. Nh- vËy, sù ra ®êi vµ tån t¹i cña chïa ®· ghi nhËn vµ ®¸nh dÊu qu¸ tr×nh PhËt gi¸o du nhËp vµ lan táa ë vïng D©u. LÞch sö Chïa D©u cßn g¾n víi lÞch sö ®« hé cña c¸c v-¬ng triÒu phong kiÕn ph-¬ng B¾c vµ qu¸ tr×nh chèng ®ång ho¸ x©y dùng cuéc sèng n«ng nghiÖp no Êm h¹nh phóc cña ng-¬× d©n. Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 43
  15. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p 1.1.4.2 Gi¸ trÞ v¨n hãa x· héi Chïa D©u mang trong nã rÊt nhiÒu gi¸ trÞ. Ngoµi nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa vÒ kiÕn tróc nh- ®· tr×nh bµy ë phÇn quy m« hiÖn tr¹ng th× hiÖn nay trong chïa cßn cã nhiÒu t-îng phËt ®a d¹ng, phong phó vµ ®Æc s¾c chØ cã ë chïa D©u, thÓ hiÖn sù giao thoa héi nhËp v¨n hãa gi÷a t«n gi¸o ngo¹i lai lµ phËt gi¸o víi tÝn ng-ìng thê c¸c vÞ thÇn thiªn nhiªn. T-îng Ph¸p V©n t¹c b»ng gç, ®Æt trªn bÖ tßa sen, tÊt c¶ cao 2,85m riªng t-îng cao 1,85m. T-îng ë t- thÕ ngåi xÕp b»ng ®Çu h¬i nh« vÒ phÝa tr-íc, tay ph¶i d¬ cao lßng bµn tay cã viªn ngäc. Tay tr¸i ®Æt ngöa trªn ®ïi, toµn th©n t-îng phñ líp s¬n son mµu c¸nh gi¸n, kho¸c ¸o mµu ®á to¸t lªn sù linh thiªng huyÒn bÝ kh«ng gièng víi c¸c t-îng phËt ë c¸c chïa kh¸c. Nh÷ng chi tiÕt vÒ n÷ tÝnh ®-îc thÓ hiÖn rÊt râ nh- cæ cao 3 ngÊn, mÆt ®Çy ®Æn, l«ng mµy rËm h×nh vßng cung. PhÝa tr-íc t-îng Ph¸p V©n lµ t-îng phËt Th¹ch Quang ®Æt trong Kh¸m thê b»ng gç s¬n son thiÕp vµng. §ã lµ mét khèi ®¸ h×nh èng, ®Çu trßn cã nÊc, ®-êng kÝnh ®¸y lµ 24cm, mét phÝa cao 23cm. Ngoµi ra trong chïa cßn nhiÒu di vËt vµ t-îng quý nh-: t-îng Kim §ång Ngäc N÷, c¸c pho t-îng La H¸n, c¸c hiÖn vËt nh- Tay Ngai, BÖ Tßa Sen, chu«ng Kh¸nh, bia ®¸, s¾c phong cña nh÷ng triÒu vua phong kiÕn ViÖt Nam, b¶n kh¾c gç “Cæ ch©u Ph¸p V©n PhËt B¶n H¹nh”… Chïa D©u cßn lµ n¬i giao thoa héi nhËp gi÷a v¨n hãa tÝn ng-ìng ViÖt Nam víi v¨n hãa tÝn ng-ìng, kiÕn tróc phËt gi¸o tõ Ên §é. Nh- vËy, chïa D©u lµ di tÝch lÞch sö vµ kiÕn tróc nghÖ thuËt quý vµ næi tiÕng ®-îc Nhµ n-íc ra quyÕt ®Þnh c«ng nhËn vµ cÊp b»ng di tÝch lÞch sö v¨n hãa vµo ngµy 28/4/1962. Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 44
  16. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p 1.1.4.3 Gi¸ trÞ t©m linh tinh thÇn Chïa D©u vèn lµ ®Êt PhËt cæ kÝnh vµ linh thiªng. Cïng víi ®ã lÔ héi D©u mïng 8 th¸ng 4 ©m lÞch hµng n¨m lµ nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng v¨n hãa t©m linh cña ng-êi vïng D©u kh«ng chØ ngµn x-a mµ c¶ h«m nay. Bëi ®ã kh«ng chØ lµ nhu cÇu vÒ t×m hiÓu phËt tæ, cÇu mong mäi ®iÒu tèt lµnh, mµ cßn lµ nhu cÇu ®-îc tham dù vµo ho¹t ®éng v¨n hãa céng ®ång d©n gian s«i ®éng vµ tiªu biÓu – mét sinh ho¹t lÔ héi ®iÓn h×nh ph¶n ¸nh ®êi sèng vµ b¶n s¾c v¨n hãa ng-êi ViÖt ë ®ång b»ng ch©u thæ B¾c Bé. Nhu cÇu nµy kh«ng chØ riªng nh©n d©n vïng D©u mµ cßn lµ cña nh©n d©n vµ tÝn ®å c¶ n-íc vµ quý kh¸ch n-íc ngoµi muèn ®-îc t×m hiÓu vÒ céi nguån v¨n hãa d©n téc ViÖt, céi nguån lÞch sö PhËt gi¸o ViÖt Nam. 1.2 Kh¸i qu¸t vÒ thµnh cæ Luy L©u Thµnh Luy L©u cßn cã tªn lµ thµnh Siªu Lo¹i, thµnh Lòng Khª, thµnh Doanh L©u, Luy L©u (tøc D©u), lµm mét thµnh cæ nay thuéc th«n Lòng Khª, x· Thanh Kh-¬ng, huyÖn ThuËn Thµnh, B¾c Ninh. 1.2.1. LÞch sö h×nh thµnh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña thµnh cæ Theo c¸c nguån sö liÖu trong vµ ngoµi n-íc, thµnh nµy cã tõ thêi T©y H¸n. Do ®Þa ®iÓm cã nhiÒu lîi thÕ h¬n c¸c ®« thµnh tr-íc ë Phong Ch©u, Cæ Loa Mª Linh n»m s©u trong néi ®Þa thêi ®ã, Luy L©u ë gÇn biÓn, tiÖn ®-êng giao th«ng thñy bé nªn Luy L©u nhanh chãng trë thµnh trung t©m chÝnh trÞ qu©n sù, kinh tÕ v¨n hãa vµ t«n gi¸o cña n-íc ta thêi B¾c Thuéc. Suèt giai ®o¹n gÇn 10 thÕ kû tr-íc vµ sau c«ng nguyªn, Luy L©u gi÷ v÷ng vÞ trÝ träng ®¹i cña m×nh. Trong kho¶ng thêi gian ®ã, Luy L©u g¾n liÒn víi nhiÒu sù kiÖn lÞch sö ®¸ng ghi nhí. Cuéc khëi nghÜa cña Hai Bµ Tr-ng mïa xu©n n¨m 40. Cïng ®ã, nh÷ng tªn tuæi ¶ T¾c, ¶ DÞ, Méc Hoµn, T¹ Th«ng, §Ò N-¬ng, Hïng Bµn. ®· lµ r¹ng danh quª h-¬ng, tiªu biÓu cho nh©n d©n ®Êt ThuËn Thµnh ®au th-¬ng mµ quËt c-êng chèng B¾c Thuéc Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 45
  17. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p Luy L©u ®· trë thµnh ®« thÞ lín trong thµnh ngoµi thÞ víi nhiÒu c«ng tr×nh nh÷ng lòy, dinh thù, chïa th¸p, nhµ phè, chî bÕn… Luy L©u lµ n¬i tiÕp nhËn nhiÒu luång t- t-ëng v¨n hãa Nho Gi¸o, s¶n phÈm cña v¨n hãa H¸n §-êng qua Luy L©u trµn vµo n-íc ta rÊt sím. §iÓn h×nh lµ Sü NhiÕp ®· më tr­êng d¹y häc, ®­îc t«n phong lµ “Nam giao häc tæ” . PhËt gi¸o ®-îc truyÒn tõ Ên §é sang. S¸ch “ThiÒn uyÓn tËp anh” cã nãi tíi sù kiÖn nµy “xø Giao Ch©u cã ®-êng th«ng s¸ng Thiªn Tróc, PhËt gi¸o vµo Trung Quèc ch-a phæ cËp ®Õn miÒn Giang §« mµ xø Êy ®· x©y ë Luy L©u h¬n 20 ngän B¶o Th¸p, ®é ®-îc 500 vÞ t¨ng vµ dÞch ®­îc 15 bé binh råi” (Theo nguån tµi liÖu: Luy L©u lÞch sö vµ v¨n hãa – TrÇn §×nh LuyÖn). §¸ng chó ý ë ®©y lµ hÖ thèng thê Tø Ph¸p víi trung t©m lµ chïa D©u. PhËt gi¸o ë ®©y hßa nhËp víi tÝn ng-ìng b¶n ®Þa. Vµo ®Çu thÕ kû thø IX. Luy L©u míi thùc sù chÊm døt vai trß trung t©m chÝnh trÞ, kinh tÕ v¨n hãa cña m×nh. Tr¶i qua ngh×n n¨m biÕn thiªn m-a n¾ng Luy L©u nay chØ cßn lµ mét khu di tÝch víi tßa thµnh hoang phÕ mang trong m×nh mét sè di tÝch, di vËt, tµi liÖu. 1.2.2. HiÖn tr¹ng quy m« kiÕn tróc cña thµnh cæ Trªn d¶i ®Êt cao h¬n h¼n xung quanh, réng ®é vµi c©y sè, dµi chõng 4 – 5 c©y sè, thµnh Luy L©u ®-îc ®¾p theo h×nh ch÷ nhËt, víi tæng chu vi lµ 1848m – quy m« kh¸ lín víi chiÒu dµi c¸c thµnh lòy ®o ®-îc nh- sau: - Lòy thµnh phÝ t©y dµi 328m - Lòy thµnh phÝ ®«ng dµi 320 m - Lòy thµnh phÝ b¾c dµi 680m - Lòy thµnh phÝ nam dµi 520m Luy L©u ®-îc x©y chÕch h-íng §«ng B¾c – T©y Nam. C¸c lòy thµnh ®· bÞ san b¹t ®i nhiÒu. Nh÷ng chç cßn l¹i vÉn cßn cao kho¶ng 2-3m so víi mÆt ruéng hiÖn t¹i, mÆt lòy réng tõ 5-10m, ch©n réng tõ 25-40m. Thµnh më cöa chÝnh ë gi÷a lòy phÝa T©y, nh×n ra s«ng D©u, hai bªn cöa cã dùng lÇu g¸c gäi Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 46
  18. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p lµ “väng giang l©u”. Cöa sau më ra phÝa ®«ng, nay cßn ®Þa danh xãm cæng HËu, thuéc th«n Thanh T-¬ng phÝa ®«ng thµnh. Trªn mÆt bèn gãc thµnh lµ ®ån canh, nay cßn di tÝch “®ån qu©n trÊn” (hay cßn gäi lµ “tø trÊn thµnh quan”) Bao ngoµi c¸c thµnh lòy lµ hÖ thèng hµo. Con s«ng D©u trë thµnh hµo thiªn nhiªu ë mÆt t©y, cßn ba mÆt B¾c, ®«ng, nam lµ hµo ®-îc t¹o bëi ®µo ®Êt ®¾p lòy thµnh mµ nay cßn dÊu tÝch lµ nh÷ng d·y ao ruéng tíi 40-50m, ch¹y thµnh d¶i liªn tiÕp. PhÝa ngoµi hµo lµ nh÷ng lòy tre dÇy ®Æc, lµm cho viÖc phßng vÖ lòy thµnh cµng v÷ng ch¾c, hiÓm trë. C¸c hµo th«ng víi nhau vµ nhËn n-íc tõ s«ng D©u võa lµ ch-íng ng¹i vËt hiÓm trë, võa lµ hÖ thèng giao th«ng thuËn tiÖn cho viÖc ®i l¹i, vËn chuyÓn tõ trong thµnh ra ngoµi. Thµnh ngoµi lµ thµnh ®Êt, kh«ng cßn nguyªn vÑn, ch¹y dµi 600m, réng 270m nay vÉn cßn cao tõ 4-5m. T-êng thµnh cã mÆt c¾t h×nh thang, cã ch©n ®¸y réng h¬n 20m. MÊy chôc n¨m tr-íc ®©y, trªn mÆt thµnh, ng-êi ngùa cã thÓ ®i l¹i ®-îc, ë bèn gãc thµnh cã bèn ng«i nhµ nhá dïng lµ tr¹m g¸c vµ 4 miÕu tø thÇn. Sau thµnh ngoµi lµ thµnh trong, n»m lÖch vÒ phÝa b¾c cña thµnh ngoµi. Thµnh trong còng ®¾p ®Êt h×nh ch÷ nhËt dµi 106m, réng 96m, cao h¬n 1m, mÆt thµnh réng 2,5m. Cæng thµnh trong còng gièng cæng thµnh ngoµi ®Òu nh×n ra s«ng D©u, tr-íc ®©y cã cæng x©y kiªn cè. Tõ l©u, thµnh Luy L©u ®· ®-îc ®Ó ý nghiªn cøu t×m hiÓu trong vßng hai chôc n¨m trë l¹i ®©y, viÖc nghiªn cøu kh¶o cæ häc ®-îc tiÕn hµnh mét c¸ch khoa häc, cã nhiÒu ph¸t hiÖn ®¸ng quý, x¸c ®Þnh ®-îc nhiÒu nghi vÊn lÞch sö, ®Æc biÖt lµ m¶nh khu«n ®óc trèng ®ång thêi x-a (nay ®-îc ®-a vµo b¶o tµng B¾c Ninh ®Ó l-u gi÷) N»m lät trong thµnh néi Luy L©u lµ ®Òn Lòng Khª, nh©n d©n quen gäi lµ ®Òn Lòng. T-¬ng truyÒn ng«i ®Òn nµy x©y trªn nÒn nhµ ë vµ tr-êng d¹y häc cña Sü NhiÕp. §Òn Lòng cÊu tróc h×nh ch÷ c«ng 5 gian: TiÒn tÕ 3 gian, hËu cung 2 gian chu«i vå ®-îc dùng vµo thÕ kû XVII nªn cßn nhiÒu m¶ng ch¹m Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 47
  19. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p kh¾c ®Ñp. Gian gi÷a ®Òn Lòng cã tÊm biÓn s¬n thÕp “Nam Giao häc tæ” trong hËu cung cã t-îng thê Sü NhiÕp. Tr-íc cöa ®Òn Lòng cã ao h×nh ch÷ nhËt dµi 30m, réng 12m. Vµo ®Òn ph¶i qua ao b»ng mét c©y cÇu ®¸, cÇu dùng lµ lµ mÆt n-íc, cã bÈy nhÞp lµ b¶y t¶ng ®¸ xanh ch¹m kh¾c v©n m©y. §©y lµ t¸c phÈm kiÕn tróc ®¸ cã gi¸ trÞ nghÖ thuËt. Còng lµ nh÷ng t¸c phÈn ®iªu kh¾c ®¸ nh÷ng trang t- liÖu H¸n N«m cã gi¸ trÞ, trong s©n ®Òn Lòng hiÖn cßn 14 tÊm bia ®¸ ®-îc dùng kh¾c tõ thêi Lª vµ thêi NguyÔn. Ngoµi ®Òn Lòng cßn cã mÊy di tÝch gÇn ®Êy lµ chïa B×nh – n¬i Sü NhiÕp B×nh v¨n. Chïa gi¸p thµnh Luy L©u vµ chî D©u trong mét khu«n viªn kh¸ réng, xung quanh cã lòy tre bao phñ. HiÖn nay chïa B×nh cã nhµ Tam B¶o, kiÕn tróc h×nh ch÷ §inh gåm 3 gian tiÒn ®-êng, 3 gian th-îng ®iÖn, mÆt quay vÒ h-íng t©y, phÝa tr-íc cã x©y cét trô lång ®Ìn. Trong chïa hiÖn nay cßn b¶o l-u nhiÒu t-îng PhËt, ®å thê tù ®-îc t¹o t¹c ë c¸c thêi Lª, NguyÔn. Tiªu biÓu lµ chu«ng ®ång ®óc n¨m 1800, 6 bia ®¸ ®-îc b¶o qu¶n nguyªn vÑn gåm: bia L­u ®iÒu bi ký, “HËu PhËt bi ký”, “H­ng c«ng kiÕn t¹o”, “L­u truyÒn v¹n ®¹i” dùng vµo n¨m 1743, 1759. Chïa Phi T-íng lµ di tÝch thê PhËt Ph¸p L«i trong hÖ thèng chïa thê tø ph¸p. Theo c¸c tµi liÖu lÞch sö th× chïa vèn ®-îc x©y dùng sím vµ cã cïng quy m« kiÕn tróc nh- c¸c chµu thê tø Ph¸p trong vïng. Chïa ®-îc x©y dùng lín vµo thêi Lª vµ më mang thªm vµo thêi NguyÔn. HiÖn t¹i chïa chØ gi÷ l¹i ®-îc phÇn thiªu h-¬ng vµ th-îng ®iÖn – lµ bé phËn kiÕn tróc cæ nhÊt cña c«ng tr×nh c¸c nhµ HËu ®-êng, nhµ tæ vµ cæng tam quan ®Òn míi ®-îc phông dùng vµo cuèi 1990. Di tÝch täa l¹c trªn khu ®¸t cao ë gãc phÝa t©y nam trªn bê thµnh Luy L©u, gÇn víi chïa B×nh vµ ®Òn Lòng Khª. Trong chïa hiÖn cßn l-u gi÷ sè l-îng lín c¸c hiÖn vËt vµ ®å thê tù víi hµng chôc pho t­îng mµ tiªu biÓu cã t­îng Ph¸p L«i, Bå T¸t, Quan ¢m… Bªn c¹nh ®ã trong chïa cßn cã 3 bia ®¸ kh¾c vµo c¸c n¨m 1855 vµ 1872, mét qu¶ chu«ng ®ång “Phi T­íng tù chung”, ®óc n¨m 1828 cïng nhiÒu ®å thê tù Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 48
  20. HiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn du lÞch t¹i quÇn thÓ di tÝch Chïa D©u - Thµnh cæ Luy L©u - Chïa Bót Th¸p kh¸c nh­: hoµnh Phi, c©u ®èi, h­¬ng ¸n, sËp thê… chñ yÕu cã niªn ®¹i thêi NguyÔn. Thµnh cæ Luy L©u s¬ sµi, ch-a ®-îc ®Çu t-, t«n t¹o. Giê chØ cßn l¹i b·i ®Êt trèng víi mét ®o¹n t-êng thµnh cßn sãt l¹i. Nh÷ng di tÝch mét t¸ng, khu c­ tró, hµo s©u, thµnh ®Êt cao… TÊt c¶ ®Òu ®· vµ ®ang bÞ con ng­êi x©m h¹i. Thµnh ®-îc dù kiÕn trïng tu víi kinh phÝ kho¶ng 4 tû ®ång. 1.2.3 Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña thµnh cæ 1.2.3.1 Gi¸ trÞ lÞch sö Theo nguån sö liÖu ViÖt Nam vµ Trung Quèc x¸c nhËn Luy L©u lµ trÞ së cña chÝnh quyÒn quËn Giao ChØ vµ Ch©u Giao tõ thêi thuéc T©y H¸n ®Õn thêi thuéc Ng«. Thêi thuéc §«ng H¸n, ®©y lµ trÞ së cña th¸i thó T« §Þnh ®èi t-îng tÊn c«ng chñ yÕu cña nghÜa qu©n Hai Bµ Tr-ng: “Ngµn t©y næi ¸nh phong trÇn Çm Çm binh m· xuèng gÇn Long Biªn” (§¹i nam quèc sö diÔn ca) Thêi thuéc Ng«, Luy L©u lµ trÞ së cña th¸i thó SÜ NhiÕp ë Ch©u Giao. HÖ thèng c¸c nguån tµi liÖu, nhÊt lµ c¸c tµi liÖu di tÝch vÒ th¸i thó SÜ NhiÕp (bia ký, s¾c phong, ®×nh ®Òn thê, l¨ng mé…) ®· cho phÐp x¸c ®Þnh thêi kú nµy thñ phñ Luy L©u mang tªn Long Biªn. Tr­íc ®©y, trong c«ng tr×nh “B¾c kú thêi cæ”, häc gi¶ Ph¸p Madrolle ®· x¸c ®Þnh trong thêi kú B¾c thuéc, hai huyÖn Luy L©u vµ long Biªn thay phiªn nhau gi÷ vai trß trÞ së cña quËn Giao ChØ vµ Ch©u Giao. Song ®· cã lóc, «ng ngê r»ng Luy L©u còng chÝnh lµ Long Biªn. NhiÒu n¨m qua, ®· cã nhiÒu nahf nghiªn cøu dß t×m xem ®o thµnh Long Biªn ë ®Þa ®iÓm nµo trªn ®Êt B¾c Ninh, song vÉn ch-a x¸c ®Þnh ®-îc, mµ míi chØ lµ nh÷ng dù ®o¸n. C¨n cø vµo nguån th- tÞch cæ, chóng ta ®-îc biÕt Luy L©u vµ Long Biªn lµ hai huyÖn lín cña Giao ChØ sau ®ã lµ Ch©u Giao, trong ®ã Luy L©u lµ huyÖn Sinh viªn: Bïi ThÞ Ph-îng – VH902 49
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0