M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát tri n t t Kĩ năng h p tác trong môn Mĩ thu t l p 5
Ph n th nh t : M BÀI
I. Đt v n đ
V i ch ng trình giáo d c ph thông m i c p ti u h c, các môn nói ươ
chung và môn Mĩ thu t nói riêng đc xây d ng m t cách h p lý, khoa h c, ượ
đáp ng m c tiêu đào t o và đc đông đo giáo viên, h c sinh đón nh n m t ượ
cách hào h ng, phù h p v i xu th h i nh p. Hi n nay, giáo d c Kĩ năng ế h p
tác trong môn Mĩ thu t luôn chi m m t v trí quan tr ng ế , vì nó cũng là m t
ph n quan tr ng trong vi c giáo d c Kĩ năng s ng hi n nay.
Nh chúng ta đã bi t ông cha ta th ng nói “M t cây làm ch ng nênư ế ườ
non Ba cây ch m l i nên hòn núi cao”. Th t v y, h p tác v i nhau cùng làm
m t vi c gì đó cho dù khó khăn đn đâu mà m i ng i bi t đng s c, đng ế ườ ế
lòng gi i quy t thì t s thành công. Hi n nay, d y h c mĩ thu t theo ph ng ế ươ
pháp d y h c Đan M ch, thì kĩ năng h p tác là m t ph n quan tr ng trong
giáo d c h c c a môn mĩ thu t. H c t p theo ph ng th c h p tác nhóm ươ
ph n nào s kh c ph c đc nh ng h n ch ượ ế nh tính ích k cá nhân, rút ng nư
thu h p kho ng cách gi a b n thân v i b n bè, không tin t ng b n, chia s ưở
khó khăn v i b n h c, ho c không t tin vào chính b n thân mình.. . Ngày nay
h c h p tác nhóm đang đc áp d ng ngày càng nhi u vào nhà tr ng và đã ượ ườ
tr thành m t trong nh ng ph ng pháp giáo d c có hi u qu nh t ươ . Mu n
làm đc đi u này h c sinh c n ph i chăm ch th c hành, tích lũy ki n th cượ ế
h ng ngày đ trang b nhi u kĩ năng s ng trong t ng lai. ươ
Đ giúp các em th c hi n t t h n s n ph m chung c a nhóm trong th i ơ
gian nh t đnh, làm vi c nhóm sao cho hi u qu thì b n thân tôi l a ch n
nghiên c u kĩ năng h p tác. Làm cách nào, làm nh th nào và làm gì đ h cư ế
sinh h c t p ngày m t đt k t qu cao h n, đáp ng xu th phát tri n toàn ế ơ ế
di n c a xã h i, c a đt n c. ướ Đó là đi u mà ai cũng mong mu n t ti t h c ế
Mĩ thu t. Là m t giáo viên gi ng d y nhi u năm, b n thân tôi luôn suy nghĩ,
tìm tòi các bi n pháp đ giúp phát tri n kĩ năng h p tác cho HS trong quá trình
h c t p nh m nâng cao ch t l ng giáo d c c a môn Mĩ thu t. ượ Nên tôi đã
m nh d n xây d ng n i dun g M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát tri n
t t kĩ năng h p tác trong môn Mĩ thu t l p 5 là m t v n đ tôi r t tâm đc
và ch n làm đ tài nghiên c u c a mình.
II. M c đích (m c tiêu) nghiên c u
1
GV : H Th Kim Oanh Tr ng TH Krông Ana ườ
M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát tri n t t Kĩ năng h p tác trong môn Mĩ thu t l p 5
H c h p tác nhóm giúp các em rèn luy n và phát tri n kĩ năng làm vi c,
kĩ năng giao ti p, t o đi u ki n cho h c sinh h c h i l n nhau, phát huy vaiế
trò trách nhi m, tính tích c c xã h i trên c s làm vi c h p tác. ơ
H p tác cùng chung s c làm vi c, giúp đ, h tr l n nhau trong m t
công vi c, m t bài t p th c hành chung c th nào đó.
Kĩ năng h p tác giúp h c sinh bi t chia s trách nhi m, bi t cam k t và ế ế ế
cùng làm vi c có hi u qu v i nh ng thành viên khác trong nhóm.
Nh m đy m nh phong trào thi đua “Xây d ng tr ng h c thân thi n, ườ
h c sinh tích c c”, đng th i có s th ng nh t cao vi c tăng c ng giáo d c ườ
k năng s ng cho h c sinh ti u h c trong môn Mĩ thu t; giúp các em có kh
năng làm ch b n thân, kh năng ng x , ng phó phù h p, tích c c tr c ướ
tình hu ng cu c s ng.
Ph n th hai : GI I QUY T V N Đ
I. C s lí lu n c a v n đơ
Giáo d c ph thông n c ta nh ng năm v a qua đã đc đi m i v c ướ ượ
m c tiêu, n i dung và ph ng pháp d y h c g n v i b n tr c t giáo d c c a ươ
th k XXI: H c đ bi t, h c đ làm, h c đ t kh ng đnh, h c đ cùngế ế
chung s ng, mà th c ch t là m t cách ti p c n Kĩ năng s ng. Đc bi t, rèn ế
luy n kĩ năng s ng cho h c sinh đã đc B Giáo d c và Đào t o xác đnh là ượ
m t trong năm phong trào thi đua “Xây d ng tr ng h c thân thi n, h c sinh ư
tích c c”
Theo T ch c Giáo d c, Khoa h c và Văn hóa Liên H p Qu c
(UNESCO), giáo d c kĩ năng s ng g n v i 4 tr c t c a giáo d c, đó là : H c
đ bi t ế (Learning to know); H c đ s ng v i ng i khác ( ườ Learning to live
together) g m các kĩ năng xã h i nh : giao ti p, th ng l ng, t kh ng ư ế ươ ượ
đnh, h p tác, làm vi c theo nhóm, th hi n s c m thông ; H c đ làm
( Learning to do); H c đ làm ng i ( ườ Learning to be).
Vì v y, vi c phát tri n kĩ năng h p tác cho h c sinh là r t c n thi t, ế
giúp các em rèn luy n hành vi có trách nhi m đi v i b n thân, gia đình, b n
bè và T qu c; giúp các em có kh năng ng phó tích c c tr c các tình ướ
hu ng c a cu c s ng, xây d ng m i quan h t t đp v i gia đình, b n bè và
m i ng i, s ng tích c c, ch đng, an toàn, hài hòa và lành m nh. Nh v y, ườ ư
m c tiêu giáo d c giáo d c ph thông đã chuy n t ch y u trang b ki n ế ế
2
Gv : H Th Kim Oanh Tr ng TH Krông Ana ườ
M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát tri n t t Kĩ năng h p tác trong môn Mĩ thu t l p 5
th c cho h c sinh sang trang b nh ng năng l c c n thi t cho các em. Đc bi t ế
là năng l c hành đng, năng l c th c ti n, giáo d c theo h ng đi m i “phát ướ
huy tính tích c c, t giác, ch đng, t duy sáng t o c a ng i h c; b i ư ườ
d ng cho ng i h c năng l c t h c, kh năng th c hành, lòng say mê h cưỡ ườ
t p và ý chí v n lên”. ( ươ Lu t Giáo d c năm 2005, Đi u 5).
Rèn luy n kĩ năng h p tác cho h c sinh là m t vi c làm h t s c c n ế
thi t c a xã h i, các em không ch bi t h c gi i v ki n th c mà còn ph iế ế ế
đc tôi luy n nh ng kĩ năng s ng, qua đó t o cho các em m t môi tr ngượ ườ
lành m nh, an toàn, tích c c, vui v đ trang b cho các em v n ki n th c, kĩ ế
năng, giá tr s ng đ b c vào đi t tin h n. ướ ơ
Chính vì th , vi c đnh h ng cho các em bi t h p tác t t đ làm vi c,ế ướ ế
đ t o ra đc m t s n ph m sâu s c v ch đ, đo la yêu tô c n thi t, giúp ượ ế
các em luôn xây d ng môi tr ng văn hóa mà đó m i ng i h c bi t cách ườ ườ ế
tôn tr ng nh ng giá tr chung, góp ph n xây d ng “Tr ng h c thân thi n, ư
h c sinh tích c c”. Đó là lí do tôi ch n đ tài và chia s kinh nghi m cùng v i
m i ng i. ườ
II. Th c tr ng v n đ
a) V phía h c sinh
Qua th c t gi ng d y, tôi nh n th y h c sinh r t thích đc làm vi c ế ượ
cùng nhau, chia s công vi c, đc thê hiên các s n ph m chung c a nhóm, ươ, - ,
cùng giúp nhau ti n b trong h c t p. Nh ng xế ư u th hi n nay, ph n l n cácế
em thu c gia đình ít con, đc chăm sóc chu đáo, ít ph i tham gia các ho t ượ
đng t p th , công vi c nh trong gia đình. Th c t cho th y, môt sô h c sinh ế ,
ch a đc tr i nghi m trong các vi c làm hàng ngày, không ho c ch a tư ượ ư
ph c v cho cá nhân cũng nh giúp đ cha m và ông bà, ch a c ng tác v i ai ư ư
làm vi c c th nào đó hay nói cách khác là làm vi c v i đng đi nh th ư ế
nào..., bên c nh đó nhi u em ch a va ch m v i bên ngoài xã h i, m t s gia ư
đình ít con, đc s u ái c a gia đình nên ít ho c ch a chia s công vi c v iượ ư ư
ai, d n đn các em còn e ng i, r t rè trong h p tác. ế Nhi u em ch a ý th c ư
đc vi c cá nhân trong m t nhóm ph i làm nh ng gì, h c nh ng gì, h p tácượ
v i b n ra sao; trong quá trình làm nhóm thì ph i b t đu t đâu, làm vi c gì
c n thi t tr c, sau ra sao. ế ướ S ít còn l i cho b n ho c đùn đy công vi c,
đùn đy trách nhi m v k t qu h c t p, c th là s n ph m mĩ thu t do ế
nhóm làm ra. (Có b ng th ng kê s h p tác gi a các thành viên khi tham gia
ho t đng nhóm cùng kì các năm kèm theo m c a trang 13).
3
Gv : H Th Kim Oanh Tr ng TH Krông Ana ườ
M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát tri n t t Kĩ năng h p tác trong môn Mĩ thu t l p 5
Nh ng bên c nh đó đa s h c sinh là con em đóng trên đa bàn th tr n,ư
đc s quan tâm c a gia đình, ượ đã đnh h ng, giáo d c, đng viên giúp các ướ
em b trí th i gian h c t p, vui ch i phù h p, ơ thúc đy s phát tri n toàn di n
v m i m t c a h c sinh. Đi t ng h c sinh l p 5 là l p cu i c p, đa s các ượ
em nhanh nh n, ý th c h c t p và làm bài t t. T giác v n lên trong h c t p, ươ
phát huy trí t ng t ng sáng t o, làm giàu c m xúc th m mĩ cho s n ph mưở ượ
c a mình t o ra.
b) V phía giáo viên
Hi n nay, nhu c u ti n t i m c tiêu giáo d c giáo d c công dân toàn c u ế
ch y u trang b cho h c sinh nh ng năng l c c n thi t, đc bi t là năng l c ế ế
hành đng, năng l c th c ti n, giáo d c theo h ng đi m i phát huy tính tích ướ
c c, t giác, ch đng, t duy sáng t o c a ng i h c. Bên c nh đó, Lãnh ư ườ
đo đn vi luôn khuy n khích đi m i ph ng pháp d y h c, tích h p l ng ơ , ế ươ
ghép các n i dung giáo d c h c sinh trong quá trình gi ng d y.
Là m t giáo viên Ti u h c tr c ti p d y môn Mĩ thu t, tôi c m nh n ế
đc cái khó trong vi c t trang b ki n th c và ph ng pháp giáo d c kĩượ ế ươ
năng h p tác thông qua v tranh cho h c sinh.
Ng i d y luôn luôn t n tâm, dìu d t các em thì m i th c hi n đcườ ượ
ho t đng nhóm sao cho đt ch t l ng cao. Ngoài ra ph i bao quát chung c ượ
l p, quan sát cách làm vi c c a h c sinh, so sánh cũng nh đi chi u cách làm ư ế
c a b n thân đi v i các nhóm h c cũng nh c a các l p đ rút kinh nghi m ư
th c ti n cho b n thân. Đng th i có k ho ch th c hi n đi u ch nh hình ế
th c và bi n pháp áp d ng sao cho phù h p v i th c ti n d y h c, ch d n
chi ti t cho t ng nhóm, nh c nh t ng em h c t p và th c hành sao cho cóế
hi u qu t t nh t. M t khác, đi t ng h c sinh l p 5 là l p cu i c p, ượ
đa s các em nhanh nh n, ý th c h c t p và làm bài t t. Vì th , giáo viên r t ế
thu n l i trong vi c chú tr ng b i d ng thêm m t s kĩ năng giúp các em t ưỡ
tin h n trong cu c s ng, trong quá trình h c t p.ơ
T nh ng th c tr ng trên, tôi đa ra m t s kinh nghi m giúp h c sinh ư
phát tri n kĩ năng h p tác trong môn Mĩ thu t c a b n thân, đã th c hi n trong
th i gian qua, phân nao đo đa cai thiên đc chât l ng hoc tâp cua môn h c - , ươ, ươ, , , -
nay.
III. Các gi i pháp đã ti n hành đ gi i quy t v n đ ế ế
Trong ch ng trình h c Mĩ thu t l p 5 có 13 ch đ, h u nh các chươ ư
đ th i l ng t 3 đn 4 ti t h c. Các ch đ chi m th i l ng nhi u thì ượ ế ế ế ượ
4
Gv : H Th Kim Oanh Tr ng TH Krông Ana ườ
M t s kinh nghi m giúp h c sinh phát tri n t t Kĩ năng h p tác trong môn Mĩ thu t l p 5
nhi u n i dung và công vi c, đòi h i các em ph i h p tác nhóm th c hi n
đc h t ý đ c a m t ch đ. ượ ế
1. Hình thành thói quen hoàn thành công vi c c a nhóm theo t ng giai
đo n c a công vi c thu c ch đ 3 ho c 4 ti t nh t đnh nào đó. Nh m đnh ế
h ng cho h c sinh bi t t ng giai đo n, th i gian nhóm làm vi c gì đ s nướ ế
ph m nhanh chóng hoàn thi n. Đ các em nh n th c nhóm làm vi c nh th ư ế
nào sao cho có hi u qu nh t.
Ngay t đu, cung c p hình th c làm vi c trong các ti t h c c a ch ế
đ. Các em n m b t đc n i dung, th i gian và th i l ng t ng giai đo n ượ ượ
hình thành s n ph m c a nhóm nh th nào. (N u ch đ có 3 ti t thì ta th c ư ế ế ế
hi n t ng t .) ươ
- Ti t 1 : Th o lu n, tìm n i dung th hi n c a tác ph m, ti n hành v ,ế ế
n n, xé hình,... cá nhân v hình nh nhân v t g n li n v i ho t đng c th
c a ch đ.
- Ti t 2 : Ti n hành làm theo nhóm đ hoàn thành s n ph m nhóm (tìmế ế
cách s p đt hình sao cho phù h p, tìm m ng hình, màu s c,..)
- Ti t 3 : Ti p t c hoàn thành s n ph m và t p vi t n i dung c a s nế ế ế
ph m, luy n t p đ tr ng bày (m i cá nhân t vi t l i tho i c a nhân v t ư ế
mình v , n n,... cùng đa ra trong nhóm đ th ng nh t vi t thành truy n hay ư ế
k ch b n,..).
- Ti t 4 : Ti n hành tr ng bày s n ph m (đánh giá m c đ h p tác, kĩế ế ư
năng làm vi c c a các thành viên thông qua s n ph m).
2. Hình thành nhóm
Nh m giúp các em t p trung tháo g nh ng v n đ khó khăn, mà cá
nhân không th gi i quy t h t s l ng công vi c trong m t th i gian nh t ế ế ượ
đnh. Giúp nhóm làm vi c nhanh nh n, tìm đc ý t ng ch đ và th ng ượ ư
nh t cao trong vi c l a ch n n i dung th c hi n bài, v a đm b o theo yêu
c u l i v a đm b o hoàn thành s n ph m tr c th i gian quy đnh. Ho t ướ
đng nhóm nhi u hình th c khác nhau đ h c sinh đc h p tác v i nhi u ượ
b n khác nhau, đc giao l u h c h i b n bè mình. Càng nhi u hình th c chia ượ ư
nhóm thì giúp các em d n d n tìm đc nh ng b n có cùng ý t ng và cách ượ ưở
làm vi c t ng đng nh chính các em. T đó, d n đn các em s h p tác t t ươ ư ế
5
Gv : H Th Kim Oanh Tr ng TH Krông Ana ườ