PH N TH NH T: M ĐU
I. Đt v n đ
Trong giai đo n hi n nay, vi c nâng cao ch t l ng d y và h c là nhu c u ượ
thi t y u đt ra đi v i nh ng ng i đang làm nhi m v gi ng d y. ế ế ườ Ngoài vi c
cung c p ki n th c nh các môn h c khác, môn Ng Văn còn góp ph n to l n ế ư
trong vi c b i d ng t t ng tình c m cho các em h c sinh: bi t yêu th ng, ưỡ ư ưở ế ươ
quý tr ng gia đình, th y cô, b n bè, có lòng yêu n c, bi t h ng t i nh ng t ướ ế ướ ư
t ng cao đp nh lòng nhân ái, tinh th n tôn tr ng l ph i, s công b ng, lòngưở ư
căm ghét cái ác, cái x u, b c đu các em có năng l c c m th các tác ph m có ướ
giá tr nhân văn cao c .
V y, làm th nào đ h c sinh ngày nay có tình yêu b môn xã h i và đc bi t có ế
th h c t t Ng Văn? Đó là v n đ khi n nhi u giáo viên d y Ng Văn trăn tr . ế
D y văn trong nhà tr ng ph thông đang là m t th thách l n v i GV hi n ườ
nay. D y nh th nào cho hay, hi u qu cao, t o s h ng thú, say mê cho HS qu ư ế
th c là c m t v n đ l n. Vi c HS không thích thú v i môn văn cũng có nhi u lí
do, tuy nhiên có m t nguyên nhân khá quan tr ng đó là: Th y cô giáo ch a th c s ư
t o ra s cu n hút HS b ng bài gi ng c a mình. Th y cô ch a th c s có nh ng ư ư
b c ngo t đt phá trong vi c đi m i ph ng pháp, v n n ng v ph ng phápướ ươ ươ
truy n th ng th nên vi c d y và h c ch a th c s hi u qu . ế ư
T th c t gi ng d y b môn Ng văn THCS nhi u năm, tôi nh n th y ế
mu n gi d y đt hi u qu cao, ngoài vi c truy n đt ki n th c, tôi nghĩ r ng ế
mình c n ph i bi t gây h ng thú h c t p cho h c sinh đ ti t h c th c s nh ế ế
nhàng, sinh đng; h c sinh ti p thu ki n th c m t cách t nhiên, không g ng ép. ế ế ượ
T đó m i phát huy th c s tính ch đng, tích c c, sáng t o c a h c sinh.
V i vai trò t ch c, h ng d n và đi u khi n quá trình h c t p c a HS, h n ướ ơ
ai h t vi c ph i tìm ra nhi u bi n pháp đ phát huy cao nh t tính tích c c sáng t oế
c a ng i h c, t o ni m h ng thú say mê h c t p các em chính là nhi m v ườ
quan tr ng đi v i m i ng i GV đng l p. ườ Xu t phát t nh ng v n đ trên,
v i mong mu n góp m t ph n vào vi c t o thêm h ng thú cho ng i h c, giúp ườ
h c sinh tích c c, ch đng ti p nh n tri th c và hình thành kĩ năng, phát tri n ế
nhân cách, đng th i nh m góp ph n đi m i nh ng ph ng pháp d y h c Ng ươ
văn truy n th ng tôi m nh d n xin đc trao đi m t s kinh nghi m c a b n ượ
thân trong quá trình gi ng d y b môn Ng văn tr ng THCS v i đ tài: ườ M t
s kinh nghi m h u ích giúp h c sinh h c t t môn Ng văn 8
II. M c đích (m c tiêu) nghiên c u:
- Góp ph n nâng cao ch t l ng và t o h ng thú h c t p môn h c c a h c ượ
sinh.
- Giúp h c sinh n m ch c đc nh ng ki n th c chu n môn h c m t cách ượ ế
nh nhàng thông qua nh ng gi h c tr i nghi m, th o lu n và nh ng trò ch i phù ơ
h p.
1
- Góp ph n gi i quy t tình tr ng l i h c, chán h c và không bi t cách h c ế ườ ế
môn h c Ng văn c a h c sinh trong nhà tr ng hi n nay. T đó t o đi u ki n ườ
cho giáo viên h ng kh i h n trong nh ng gi d y Văn. ơ
PHN TH HAI: GI I QUY T V N Đ
I. C s lí lu n c a v n đơ
Chúng ta bi t r ng, môn Ng văn là môn h c k t tinh nhi u giá tr văn hóaế ế
truy n th ng và nhân lo i,, là môn h c c b n có ý nghĩa góp ph n trong vi c hình ơ
thành, phát tri n, đnh h ng nhân cách và rèn luy n nh ng kĩ năng c b n cho ướ ơ
h c sinh. Đi t ng môn Ng văn là nh ng tác ph m văn th mà nh ng tác ph m ượ ơ
văn th là ngh thu t c a ngôn t . Môn h c kích thích trí t ng t ng bay b ng,ơ ưở ượ
sáng t o c a các em. Qua th c t gi ng d y, nhi u năm tr l i đây, tôi th y r ng ế
ngày càng có ít h c sinh gi i môn Ng văn h n. Các em không m y h ng thú, ơ
không yêu thích khi ch n l a so v i các môn Toán, Lý, Hóa. V i l i h c hình th c,
qua loa, coi môn Văn là môn h c b t bu c đ l y danh hi u HSG, HSTT và thi h t ế
c p.
Tr c th c tr ng đó giáo viên không nên chán n n, b cu c và đ t t c l iướ
cho h c sinh. Ng i x a có câu: “Tiên trách k -h u trách nhân”, mu n trách ng i ườ ư ườ
thì ph i trách mình tr c! Tôi nghĩ r ng m i giáo viên c n xem l i ph ng pháp ướ ươ
d y c a mình, cách th c truy n đt ki n th c c a mình đn h c sinh. Quan tr ng ế ế
là thái đ c a ng i d y đi v i ng i h c nh th nào trong nh ng tình hu ng ườ ườ ư ế
ng i h c có l i nh : không thu c bài, không làm bài, làm chuy n riêng, phát bi uườ ư
linh tinh… Nói chung là ph i có lòng bao dung, v tha, ph i đng trên quan đi m
khách quan, có s nghiên c u tìm ra gi i pháp đ lôi cu n h c sinh đn g n h n ế ơ
và yêu thích môn Văn h n.ơ
Th c t cũng đã ch ng minh r ng, khi giáo viên kh i g i đc h ng thú h c ế ơ ượ
t p thì hi u qu đc nâng cao, h c sinh tích c c ch đng trong h c t p. Trong ượ
ph m vi c a Sáng Ki n Kinh Nghi m, tôi xin đ c p đn ph ng pháp: ế ế ươ M t s
kinh nghi m h u ích giúp h c sinh h c t t môn Ng văn 8 ” v i m c đích th c
hi n m c tiêu đi m i ph ng pháp d y và h c. Đng th i ươ phát huy đc tínhượ
tích c c, t giác, ch đng sáng t o c a h c sinh; phù h p v i đc đi m t ng l p
h c, môn h c. B i d ng cho các em ph ng pháp t h c, rèn luy n kĩ năng v n ưỡ ươ
d ng ki n th c vào th c ti n, tác đng đn tình c m, đem l i ni m vui, h ng thú ế ế
h c t p cho h c sinh khi h c b môn Ng Văn.
II. Th c tr ng v n đ :
1. Thu n l i, khó khăn
* Thu n l i:
2
- Đc s quan tâm c a S , Phòng giáo d c và Ban giám hi u nên hàng nămượ
các giáo viên đu đc b i d ng th ng xuyên v v n đ thay sách và đi m i ượ ưỡ ư
ph ng pháp d y h c.ươ
- Các th y cô giáo gi ng d y b môn đu đt chu n v chuyên môn nghi p
v , có lòng yêu ngh , nhi t tình trong gi ng d y. Xác đnh t m quan tr ng c a
môn Ng Văn nên đa s h c sinh có ý th c h c t p b môn. H c sinh đi đa s là
con em nông dân nên tâm t r t thu n ch t, chăm ch , bi t l ng nghe, có ý th c cư ế
g ng trong h c t p.
- Bên c nh đó tôi còn đc s giúp đ nhi t tình và trao đi nh ng kinh ượ
nghi m quý báu t các đng nghi p trong t . B n thân tôi cũng có nhi u c g ng
h c h i, tìm tòi nh ng ph ng pháp gi ng d y phù h p nh m nâng cao ch t ươ
l ng b môn và đc bi t là giúp các em ham thích môn h c này.ượ
* Khó khăn:
Tuy nhiên theo đc thù b môn, theo xu th c a xã h i, môn Ng văn đang ế
b m t d n v th c a nó. h c sinh ít m n mà v i b môn Văn và ch coi môn Văn ế
là môn h c b t bu c đ thi h t c p, thi vào l p 10. ế
Nhi u h c sinh ch a hi u rõ t m quan tr ng c a ti ng Vi t nên đa s các ư ế
em đc và nói ch a t t, ch a hi u đúng văn b n đc h c, di n đt còn l ng ư ư ượ
c ng, câu văn khó hi u.
V n hi u bi t c a các em ch a phong phú vì th các em ch a h c t t đc ế ư ế ư ượ
môn ng Văn.
M t s em ch a th t s yêu thích môn h c Ng văn. ư
III. Các gi i pháp đã ti n hành đ gi i quy t v n đ ế ế :
1. M c tiêu c a gi i pháp
Ch ng trìnhươ Ng Văn l p 8 n ng và đ ph c t p cao đòi h i s t duy, s ư
chăm ch so n văn l p 8 và làm bài t p v nhà c a h c sinh. Tuy nhiên đi u đó là
không đ đ h c sinh h c t t môn Ng văn, v y kinh nghi m h c t t môn Ng
văn l p 8 là gì? Hãy cùng tham kh o nh ng kinh nghi m d i đây đ b n có th ướ
c i thi n trình đ h c văn và đc đi m s môn Văn. ượ
T th c ti n gi ng d y c a giáo viên và k t qu h c t p c a h c sinh ế
chúng tôi xin đa ra m t s kinh nghi m, ư gi i pháp h u ích giúp HS h c t t môn
Ng văn 8 nh m nâng cao ch t l ng b môn Ng Văn. ượ
2. N i dung và cách th c th c hi n
2.1. N i dung:
Tr c h t giáo viên ph i là t m g ng sáng v đo đc, lòng yêu ngh ,ướ ế ươ
ham h c h i và luôn luôn ph n đu đ trau d i chuyên môn cho h c sinh noi theo.
B n thân tôi v a là giáo viên d y Ng văn v a là giáo viên ch nhi m nên khi đn ế
tr ng tôi đu có nh ng tác phong làm g ng cho h c sinh.ườ ươ
3
Tôi luôn chu n b bài r t kĩ tr c khi đn l p. B i n u giáo viên có đu t v ướ ế ế ư
ph ng ti n d y h c và n m ch c đc ki n th c, h ng thú khi gi ng d y thìươ ượ ế
m i truy n c m h ng cho h c sinh đc. H n n a, do đc thù môn Văn không ượ ơ
đc yêu thích, ng i h c và kh năng c m th văn ch ng c a h c sinh kém nênượ ươ
n u giáo viên không chu n b bài tr c s khi n gi h c r t nhàm chán, bu n ngế ướ ế
v i h c sinh. Đ các em yêu thích h c b môn, tôi thay đi không khí h c, h ng
thú h n vào ti t h c, tôi th ng l ng ghép vào bài gi ng nh ng m u chuy n nh ,ơ ế ườ
nh ng câu đ hay, giúp các em có thêm năng l c t duy, phán đoán và kĩ năng ư
s ng.
Bên c nh đó, c n ph i h ng cho h c sinh ngay t đu năm v quy cách h c, ướ
yêu c u c a giáo viên c n v i b môn. Sát sao, nghiêm kh c ngay t nh ng ti t ế
h c đu đ h c sinh làm theo nh : cách th c chu n b bài, so n bài, ki m tra bài ư
cũ, thu v ch m đnh kì, l y vào đi m ki m tra th ng xuyên. Khuy n khích các ườ ế
em qua vi c ch m đi m khi các em sôi n i xây d ng bài, c ng đi m khi có nh ng
phát hi n hay trên ti t h c,... Ngoài ra, giáo viên c n ph i l ng ghép nhi u cách ế
th c khác tôi s trình bày c th d i đây. ướ
2.2. Cách th c th c hi n:ứựệ
a. H ng d n h c sinh cách h c (trên l p và nhà)ướ
T o ni m yêu thích và s h ng thú khi h c Ng văn
Qua th c t gi ng d y, dù là môn h c nào, khi không có s h ng thú thì h c ế
sinh s tr nên l i suy nghĩ, làm bài m t cách máy móc, ch ng đi và môn Ng ườ
văn cũng th . Tôi nh n th y mu n gi d y đt hi u qu cao, giáo viên ph i ế kh iơ
d y đc h ng thú h c t p c a h c sinh ượ . T đó m i phát huy đc tính ch đng, ượ
tích c c, sáng t o c a h c sinh. Th c t cũng đã ch ng minh r ng, khi giáo viên ế
kh i g i đc h ng thú h c t p thì hi u qu đc nâng cao, h c sinh tích c c chơ ượ ượ
đng trong h c t p . H c môn Ng văn cũng tùy thu c vào tâm tr ng, c m xúc c a
ng i h c. N u b n mu n h c t t môn Ng Văn thì b n c n tìm đng l c, ni mư ế
vui đ có th b t đu h c môn này.
Đng chí Lê Du n t ng nói: “Th y giáo không ch d y cho h c trò b ng
nh ng công th c, b ng nh ng câu, nh ng t có s n mà ph i d y b ng t t c tâm
h n mình”. Đ h c sinh luôn ch đng, tích c c, t giác đc bi t có h ng thú v i
môn h c, tr c h t, giáo viên ph i truy n d y tri th c b ng t t c trái tim và lòng ướ ế
tâm huy t c a mình, ph i đ ng i h c c m nh n đc tâm h n mình trong m iế ườ ượ
bài gi ng.
Th c s quan tâm đn h c trò, bi t l ng nghe, chia s v i nh ng suy nghĩ, tâm t ế ế ư
c a h c trò. S n sàng là ng i b n chia s . T đó t o đc ni m tin, xóa b t ườ ượ
đc kho ng cách gi a giáo viên v i h c sinh (tâm lí, tu i tác…), t o ra không khíượ
h c t p thân thi t, g n gũi… Theo quy lu t lây lan tình c m, t ch yêu quí, trân ế
tr ng th y cô đn thích h c môn h c đó là m t kho ng cách r t ng n. ế
Khi gi ng d y c n chú ý đn t ng lo i đi t ng h c sinh trong l p h c đ ế ượ
có ph ng pháp gi ng d y cho phù h p. Giáo viên cũng c n phân lo i đc h cươ ượ
4
sinh trong l p. Dù là l p ch n, l p đi trà hay l p y u kém thì m c đ ti p th , ế ế
h c t p c a h c sinh có s khác nhau. T đó xác đnh h c sinh y u ki n th c, kĩ ế ế
năng nào đ tìm nguyên nhân, bi n pháp kh c ph c còn đi v i h c sinh gi i b i
d ng nâng cao ki n th c kĩ năng đã h c đ t o h ng thú trong vi c h c t p bưỡ ế
môn.
Có nhà giáo d c đã t ng nói M t ông th y mà không d y đc cho h c trò ượ
ham mu n h c t p thì ch là đp búa trên s t ngu i mà thôi. Cho nên, giáo viên
ph i bi t cách t o không khí tho i mái khi vào l p h c. Giáo viên có th t o ế
không khí l p h c b ng d n các chuy n vui, các câu th , câu văn hay, b ng cách ơ
đt v n đ b t ng , g i đc s chú ý, b ng các tranh nh, s đđ g i h ng ượ ơ
thú, kích thích trí tò mò mu n khám phá bài h c cho h c sinh. Trong ti t d y, ch ế
c n m t ví d th c t g n v i bài gi ng, m t m u truy n v nhà văn… s làm ế
cho b u không khí h c t p thay đi tích c c; h c sinh s b cu n hút vào nh ng
giai tho i, hay nh ng liên h mà giáo viên k . T đó h c sinh s h ng thú và ti p ế
thu bài t t h n. ơ
Chính s chú ý, h ng thú do không khí l p mang l i s kích thích các h c
sinh tích c c làm vi c h n, t duy s đc thúc đy. H c sinh s ch đng đi sâu ơ ư ượ
tìm hi u b n ch t, ý nghĩa c a v vi c, hi n t ng; k t qu là h c sinh nhanh ượ ế
hi u bài và nh bài lâu h n. ơ
Bên c nh đó, giáo viên nên có s chu n b chu đáo, kĩ l ng và đu t vào ưỡ ư
nh ng ti t d y h n. ế ơ V n d ng linh ho t, hi u qu các ph ng pháp và kĩ thu t ươ
d y h c tích c c . Nên ng d ng công ngh thông tin vào bài gi ng văn, v i s h
tr
c a các ph n m m nh Powrpoint k t h p v i các ph ng ti n hi n đi nh máy ư ế ươ ư
vi
tính, máy chi u ...làm cho gi h c đc h p d n, m i m h n.ế ượ ơ
T th c t hi u qu c a bài d y có ng d ng công ngh thông tin, tôi ế
c m th y s d ng bài gi ng đi n t , có ng d ng công ngh thông tin v i ch c
năng uư vi t c a nó làm cho gi h c sinh đng, h p d n h n do có nhi u ngu n ơ
cung c p thông tin và ki n th c, h c sinh h ng thú và say mê v i môn h c h n.ế ơ
Ví d : Khi d y bài văn b n nh t d ng Ôn d ch thu c lágiáo viên cho h c
sinh tham kh o, xem nh n hình nh, t li u v tác gi , tác ph m có liên quan đ ư
t o s thu hút, tăng tính h p d n và sinh đng cho ti t d y. ế
5