M t vài kinh nghi m rèn luy n kĩ năng s d ng, khai thác ki n th c t kênh hình SGK đa lí 8ộ ệ ệ ử ụ ế ứ ừ ị
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
PHÒNG GD& ĐT KRÔNG ANA
TR NG THCS BUÔN TR PƯỜ Ấ
*****
H và tên: Tr ng Th Lan Anh.ọ ươ ị
Đn v công tác: Tr ng THCS Buôn Tr pơ ị ườ ấ
Trình đ chuyên môn: Đi h c s ph mộ ạ ọ ư ạ
Môn: L ch s .ị ử
Krông Ana, tháng 03/2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tr ng THCS Buôn Tr p - GV: Hoàng Th Hoan ườ ấ ị
1
TÊN Đ TÀI:Ề
M T VÀI KINH NGHI M RÈN LUY N KĨ NĂNG S D NG,Ộ Ệ Ệ Ử Ụ
KHAI THÁC KI N TH C T KÊNH HÌNH SÁCH GIÁO KHOAẾ Ứ Ừ
ĐA LÍ L P 8Ị Ớ
H và tên: Hoàng Th Hoanọ ị
Ch c danh: Giáo viênứ
Trình đ chuyên môn cao nh t: Đi h c s ph mộ ấ ạ ọ ư ạ
Chuyên ngành đào t o: Đa lýạ ị
M t vài kinh nghi m rèn luy n kĩ năng s d ng, khai thác ki n th c t kênh hình SGK đa lí 8ộ ệ ệ ử ụ ế ứ ừ ị
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
I. Ph n m đuầ ở ầ
1. Lí do ch n đ tài.ọ ề
Qua th c t gi ng d y môn Đa lý, d gi c a đng nghi p, traự ế ả ạ ị ự ờ ủ ồ ệ o đi chuyênổ
môn, tôi nh n th y nhi u em h c sinh còn quan ni m môn Đa lý là môn h c thu cậ ấ ề ọ ệ ị ọ ộ
lòng. Chính vì v y trong nh ng năm qua khi ti n hành c i cách giáo d c chúng ta đãậ ữ ế ả ụ
c g ng trong vi c đi m i ph ng pháp d y h c nh m tăng c ng tính tích c c,ố ắ ệ ổ ớ ươ ạ ọ ằ ườ ự
ch đng, sáng t o c a h c sinh, b ng cách ph i chú ý rèn luy n cho h c sinh kủ ộ ạ ủ ọ ằ ả ệ ọ ỹ
năng s d ng kênh hình nh : Tranh nh, bi u đ, b n đ... B i vì t t c các ki nử ụ ư ả ể ồ ả ồ ở ấ ả ế
th c Đa lý không đc trình bày, phân tích, mô t m t cách đy đ, mà còn ti m nứ ị ượ ả ộ ầ ủ ề ẩ
trong kênh hình có trong bài h c, trong khi t duy c a h c sinh l a tu i này còn thiênọ ư ủ ọ ứ ổ
v tính c thề ụ ể. Trong vi c d y và h c Đa lý c p THCS khai thác kênh hình tệ ạ ọ ị ở ấ ừ
SGK có ý nghĩa h t s c quan tr ng, có th coi đó là “cu n sách giáo khoa Đa lý đcế ứ ọ ể ố ị ặ
bi t” mà n i dung c a nó đc th hi n b ng ngôn ng B n đ. Nh ng cho đnệ ộ ủ ượ ể ệ ằ ữ ả ồ ư ế
nay vi c khai thác và v n d ng ki n th c t kênh hình vào h c t p c a h c sinh cònệ ậ ụ ế ứ ừ ọ ậ ủ ọ
ít, nhi u em hi n nay ch a bi t khai thác ho c còn r t lúng túng khi s d ng cácề ệ ư ế ặ ấ ử ụ
trang, nh trong SGK, trong khi các câu h i ki m tra liên quan đn phân tích kênhả ỏ ể ế
hình ngày càng nhi u.ề
Là m t giáo viên gi ng d y môn Đa lý tôi luôn suy nghĩ làm sao đ giúp cácộ ả ạ ị ể
em h c sinh c a mình không ch bi t s d ng mà còn ph i s d ng th t t t kênhọ ủ ỉ ế ử ụ ả ử ụ ậ ố
hình SGK môn Đa lí nói chung và l p 8 tôi nghiên c u nói riêng. Vì v y tôi đã ch nị ớ ứ ậ ọ
đ tài ề“M t vài kinh nghi m rèn luy n kĩ năng s d ng, khai thác ki n th c tộ ệ ệ ử ụ ế ứ ừ
kênh hình SGK đa lí 8”ị
2. M c tiêu, nhi m v c a đ tàiụ ệ ụ ủ ề
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tr ng THCS Buôn Tr p - GV: Hoàng Th Hoan ườ ấ ị
2
M t vài kinh nghi m rèn luy n kĩ năng s d ng, khai thác ki n th c t kênh hình SGK đa lí 8ộ ệ ệ ử ụ ế ứ ừ ị
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
M c tiêu:ụ Giúp cho h c sinh t rèn luy n kĩ năng khai thác ki n th c t nhiênọ ự ệ ế ứ ự
t các kênh hình trong gi h c trên l p, nhà và t tr l i các câu h i v đa lý, từ ờ ọ ớ ở ự ả ờ ỏ ề ị ừ
đó đáp ng đc yêu c u c a các k thi và ki m tra môn Đa lý.ứ ượ ầ ủ ỳ ể ị
Nhi m v : ệ ụ Tìm hi u ki n th c qua kênh hình đ gi i quy t nh ng v ngể ế ứ ể ả ế ữ ướ
m c, lúng túng c a h c sinh.ắ ủ ọ
3. Đi t ng nghiên c u:ố ượ ứ Đ tài này th c hi n cho đi t ng là h c sinh l pề ự ệ ố ượ ọ ớ
8 trong h c t p môn đa lý và áp d ng cho m t s bài h c thu c ph n đa lý t nhiênọ ậ ị ụ ộ ố ọ ộ ầ ị ự
Vi t Nam, đc bi t ph n khí h u, đa hình, sông ngòi…ệ ặ ệ ầ ậ ị
V i đ tài này hy v ng r ng s là tài li u tham kh o b ích và thi t th c choớ ề ọ ằ ẽ ệ ả ổ ế ự
các em h c sinh trong h c t p môn Đa lý nói chung và h c sinh l p 8 nói riêng.ọ ọ ậ ị ọ ớ
4. Gi i h n c a đ tài: ớ ạ ủ ề kĩ năng s d ng , khai thác ki n th c t kênh hìnhử ụ ế ứ ừ
(L p 8)” qua các năm tôi d y: ớ ạ
2013-2014: T 8A1- 8A7ừ
2014-2015: T 8A1- 8A8 ừ
2015-2016: T 8A1- 8A8ừ
5. Ph ng pháp nghiên c u: ươ ứ
a) Nhóm ph ng pháp nghiên c u lý lu nươ ứ ậ
- Ph ng pháp phân tích - t ng h p tài li u;ươ ổ ợ ệ
- Phưng pháp khái quát hóa các nh n đnh đc l p.ơ ậ ị ộ ậ
b) Nhom phng pháp nghiên c u th c ti nươ ứ ự ễ
- Phưng pháp đi u tra;ơ ề
- Ph ng pháp t ng k t kinh nghi m giáo d c;ươ ổ ế ệ ụ
- Phưng pháp nghiên c u các s n ph m ho t đng;ơ ứ ả ẩ ạ ộ
- Phưng pháp l y ý ki n chuyên gia;ơ ấ ế
- Ph ng pháp kh o nghi m, th nghi m.ươ ả ệ ử ệ
c) Ph ng pháp th ng kê toán h cươ ố ọ
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tr ng THCS Buôn Tr p - GV: Hoàng Th Hoan ườ ấ ị
3
M t vài kinh nghi m rèn luy n kĩ năng s d ng, khai thác ki n th c t kênh hình SGK đa lí 8ộ ệ ệ ử ụ ế ứ ừ ị
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
II. Ph n n i dungầ ộ
1. C s lí lu nơ ở ậ
Đ góp ph n th c hi n m c tiêu giáo d c, đào t o h c sinh thành nh ng conể ầ ự ệ ụ ụ ạ ọ ữ
ng i tích c c, năng đng và sáng t o có kh năng ti p thu nh ng tri th c hi n điườ ự ộ ạ ả ế ữ ứ ệ ạ
và bi t v n d ng nh ng tri th c đó vào cu c s ng thì vi c rèn luy n các kĩ năng tế ậ ụ ữ ứ ộ ố ệ ệ ư
duy cho h c sinh đóng vai trò r t quan tr ng.ọ ấ ọ
Vi c rèn luy n t duy cho h c sinh trong th c t h c t p là d a vào vi c tệ ệ ư ọ ự ế ọ ậ ự ệ ự
tr l i các câu h i và th c hi n các bài t p trong sách giáo khoa, sách bài t p và tả ờ ỏ ự ệ ậ ậ ừ
th c t môi tr ng xung quanh đt ra. Và khi đã có các kĩ năng t duy t t thì h cự ế ườ ặ ư ố ọ
sinh s có kh năng v n d ng chúng m t cách linh ho t đ tr l i các câu h i .ẽ ả ậ ụ ộ ạ ể ả ờ ỏ
Đ rèn luy n kĩ năng t duy cho h c sinh thì kênh hình trong sách giáo khoa là tàiể ệ ư ọ
li u h c t p h u ích không ch đi v i h c sinh mà còn c đi v i giáo viên, do v yệ ọ ậ ữ ỉ ố ớ ọ ả ố ớ ậ
vi c rèn kĩ năng s d ng kênh hình cho h c sinh là không th th thi u trong h c đaệ ử ụ ọ ể ể ế ọ ị
lý đc bi t đi v i các em l p 8,9ặ ệ ố ớ ớ
2. Th c tr ngự ạ
Nh n th c đc vai trò quan tr ng c a kênh hình đã có m t s đ tài h ngậ ứ ượ ọ ủ ộ ố ề ướ
d n h c sinh khai thác b n đ, atlat nh ng m i đ tài đ c p t i m t m ng riêng vàẫ ọ ả ồ ư ỗ ề ề ậ ớ ộ ả
ch a có đ tài nào đi sâu vào m t ph n c th . V i đ tài c a tôi ngoài vi c h ngư ề ộ ầ ụ ể ớ ề ủ ệ ướ
d n h c sinh khai thác kênh hình nói chung tôi còn đi sâu vào ph n đt đai, sông ngòi,ẫ ọ ầ ấ
khí h u mà ch a có đ tài nào đ c p đn m t cách rõ ràng, và đây cũng là ph nậ ư ề ề ậ ế ộ ầ
đc xem là khó khai thác nh t khi s d ng mà h c sinh g p nhi u lúng túng khiượ ấ ử ụ ọ ặ ề
khai thác. Nhà tr ng có nhi u đi u ki n thu n l i đ h tr cho giáo viên trongườ ề ề ệ ậ ợ ể ỗ ợ
gi ng d y nh trang b phòng máy chi u, phòng b n đ, sách tham kh o. Trong th cả ạ ư ị ế ả ồ ả ự
t gi ng d y h u nh bài nào cũng có yêu c u s d ng b n đ, kênh hình sách giáoế ả ạ ầ ư ầ ử ụ ả ồ
khoa. Giáo viên là ng i h ng d n h c sinh quan sát, khai thác t ng đn v ki nườ ướ ẫ ọ ừ ơ ị ế
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tr ng THCS Buôn Tr p - GV: Hoàng Th Hoan ườ ấ ị
4
M t vài kinh nghi m rèn luy n kĩ năng s d ng, khai thác ki n th c t kênh hình SGK đa lí 8ộ ệ ệ ử ụ ế ứ ừ ị
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
th c, phát huy đc kh năng khai thác n i dung bài h c c a h c sinh. H c sinh cóứ ượ ả ộ ọ ủ ọ ọ
l c h c khá gi i đòi h i tìm hi u các đi t ng đa lí t kênh hình sâu h n.ự ọ ỏ ỏ ể ố ượ ị ừ ơ
M t s b n đ ph c v cho giáo viên trong quá trình gi ng d y ch a nhi u,ộ ố ả ồ ụ ụ ả ạ ư ề
b n đ cũ s li u không chính xác ả ồ ố ệ
H c sinh ch a th y đc t m quan tr ng c a kênh hình nên ch a quan tâmọ ư ấ ượ ầ ọ ủ ư
đúng m c đn vi c h c và khai thác kênh hình khi h c môn Đa lý. M c đ, sứ ế ệ ọ ọ ị ứ ộ ử
d ng, khai thác ki n th c c a h c sinh ch a sâu, ch a hi u h t đi t ng đa líụ ế ứ ủ ọ ư ư ể ế ố ượ ị
trong t ng n i dung bài h c. H c đa lí c a m t s h c sinh còn mang tính thu cừ ộ ọ ọ ị ủ ộ ố ọ ộ
lòng, ít suy nghĩ, ghi nh máy móc…ớ
3. N i dung và hình th c c a gi i phápộ ứ ủ ả
a. M c tiêu c a gi i phápụ ủ ả
Nh ng gi i pháp, bi n pháp đc nêu trong đ tài nh m m c đích giúp h c sinhữ ả ệ ượ ề ằ ụ ọ
hi u sâu ki n th c h n và mang l i hi u qu cao trong môn h c.ể ế ứ ơ ạ ệ ả ọ
b. N i dung và cách th c th c hi n gi i phápộ ứ ự ệ ả
b.1. Khái quát v kênh hìnhề
- Kênh hình là tài li u ch y u đ giáo viên và h c sinh tra c u và gi i quy tệ ủ ế ể ọ ứ ả ế
nh ng v n đ b sung cho bài gi ng l pữ ấ ề ổ ả ở ớ
- Kênh hình là cu n sách đa lý ph n ánh toàn b hay t ng ph n c a Trái đtố ị ả ộ ừ ầ ủ ấ
v i n i dung đc trình bày b ng ngôn ng b n đ.ớ ộ ượ ằ ữ ả ồ
- Trong d y h c Đa lý, kênh hình có ch c năng v a là ph ng ti n tr c quan, ạ ọ ị ứ ừ ươ ệ ự
v a là ngu n tri th c đa lý quan tr ng đi v i h c sinh. Trong sách giáo khoa Đa lý ừ ồ ứ ị ọ ố ớ ọ ị
8, kênh hình chi m m t t l l n và chi m m t n i dung quan tr ng trong bài h c. ế ộ ỷ ệ ớ ế ộ ộ ọ ọ
Kênh hình đây bao g m các b n đ, tranh nh, các hình v , bi u đ… Ngoài vi c ở ồ ả ồ ả ẽ ể ồ ệ
h tr kênh ch , vi c khai thác có hi u qu kênh hình trong sách giáo khoa s d ỗ ợ ữ ệ ệ ả ẽ ễ
dàng giúp cho h c sinh nh n th c đc các s v t, hi n t ng đa lý và các m i ọ ậ ứ ượ ự ậ ệ ượ ị ố
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tr ng THCS Buôn Tr p - GV: Hoàng Th Hoan ườ ấ ị
5
