5/15
Bên cạnh âm thanh và hình ảnh thì phim tư liệu còn có phụ đề thường đi
kèm với hình ảnh để giới thiệu bối cảnh không gian, thời gian, nguồn gốc xuất
xứ của sự kiện, hiện tượng lịch sử.
+ Tính thời lượng: Phim tư liệu là một lát cắt lịch sử trình bày một sự
kiên, hiện tượng, biến cố của lịch sử. Vì vậy phim tư liệu được xây dựng trên sự
ghép nối các đoạn phim với nhau, có đặc tính ngắn gọn về thời lượng, giới hạn
một chủ đề, một không gian nhất định.
+ Tính đa phương tiện: Các đoạn phim tư liệu sử dụng trong dạy học lịch
sử vào phần mềm Microsoft office Powerpoint, kết hợp với phương tiện trong
dạy học. Từ những đặc điểm trên cho thấy phim tư liệu là nguồn tri thức quan
trọng, là phương tiện trực quan hiện đại trong giảng dạy lịch sử.
2. Ý nghĩa của việc sử dụng các đoạn phim tư liệu trong dạy học lịch
sử ở trường Trung học cơ sở.
Bộ môn Lịch sử ở trường THCS mang những đặc trưng khác với những
bộ môn khác. Lịch sử là những gì đã diễn ra, nó tồn tại một cách khách quan gắn
liền với thời gian, không gian và nhân vật cụ thể. Các sự kiện lịch sử mang tính
quá khứ và tính không lặp lại, không thể khôi phục lại lịch sử một cách nguyên
vẹn như nó đã từng diễn ra, do đó việc học tập lịch sử không bắt đầu từ “trực
quan sinh động” sự kiện giống như những môn khoa học tự nhiên khác. Vì vậy
việc sử dụng các đoạn phim tư liệu trong dạy học lịch sử sẽ có một vai trò và ý
nghĩa to lớn, nó giúp học sinh tiếp cận với quá khứ, có những hình ảnh chân
thực, chính xác, cụ thể về các sự kiện, hiện tượng lịch sử, làm cho học sinh có
cảm giác như đang được tham gia và chứng kiến lịch sử.
Phim tư liệu không chỉ dừng lại ở việc tạo biểu tượng cho học sinh,
miêu tả sự kiện bên ngoài mà còn đi sâu vào bản chất sự kiện, nêu đặc trưng
và tính chất của sự kiện, đó chính là cơ sở để hình thành khái niệm.
Việc sử dụng các đoạn phim tư liệu trong dạy học lịch sử phù hợp với nội
dung của bài học sẽ làm cho học sinh có cảm giác dường như đang được chứng
kiến tham gia vào các sự kiện đã xảy ra. Từ việc quan sát, khai thác kiến thức thể
hiện qua đoạn phim tư liệu, học sinh không chỉ biết sâu sắc về lịch sử thế giới và
lịch sử dân tộc, với tất cả những gì mắt thấy, tai nghe mà học sinh còn thực sự
rung động trước những con người thực, việc thực. Thông qua các đoạn phim tư
liệu, bên cạnh việc cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản, phim tư liệu
còn có tác dụng giáo dục cho học sinh những tư tưởng, tình cảm, phẩm chất đạo
đức tốt đẹp như: lòng yêu quê hương đất nước, niềm tự hào dân tộc, lòng yêu mến
lãnh tụ, biết ơn những anh hùng cách mạng, lòng quý trọng lao động và nhân dân
lao động, căm thù bọn xâm lược và chiến tranh, luôn có ý thức bảo vệ hòa bình
