Lịch sử Điện từ học
(Phần 6)
1800 – 1819
Thế kỉ 19 bắt đầu với một phát minh ngoạn mục: chiếc pin đầu tiên, sáng
kiến của nữ thần báo ứng của Luigi Galvani, Alessandro Volta. Nhiều đột phá khoa
học đã xuất hiện trong những thập niên sau đó là ứng dụng, cải tiến hoặc thậm chí
là những khám phá được truyền cảm hứng bởi dụng cụ của Volta.
Vinh quang của Volta có thể được ghi nhận, một phần, nhờ sự thất bại của
Galvani. Trước hết, nghi ngờ lí thuyết của Galvani về “điện sinh vật” là sai, và sau
đó tin chắc vào điều đó, Volta đã bác bỏ lí thuyết đó một cách dứt khoát với phát
minh ra cột volta. Volta nhận ra rằng khi hơi ẩm có mặt giữa hai kim loại khác
nhau, thì dòng điện có thể được dẫn. Và ông nhận ra rằng bạn càng có nhiều lớp,
thì bạn có thể làm phát ra điện nhiều hơn. Cột của ông gồm các lớp bạc và kẽm, với
các miếng giấy tẩm nước muối ở giữa.
“Cơ quan điện nhân tạo” này, như nhà phát minh ra nó gọi nó, là thiết bị đầu
tiên tạo ra và duy trì dòng điện và tạo ra dòng điện qua một phản ứng hóa học. Là
một tiến bộ lớn so với các máy phát tĩnh điện, nó đã mở ra cánh cửa cho tất cả
những loại ứng dụng khác. Thuật ngữ volt, một số đo của dòng điện, được đặt tên
để ghi nhận thành tựu của Volta.
Chỉ hai năm sau thành tựu của Volta, nhà triết học người Italy Gian
Domenico Romagnosi đang làm thí nghiệm với chiếc pin mới thì ông thấy nó làm
lệch một cái kim từ tính. Mặc dù ông đã nhận ra bản chất đáng kinh ngạc của khám
phá của ông – một liên hệ giữa điện và từ - và một tờ báo Italy đã báo cáo nó,
nhưng tin tức chẳng hiểu sao đã thất bại không gây được sự chú ý của cộng đồng
khoa học. Tuy vậy, 17 năm sau, một người Đan Mạch sẽ có mặt cùng khám phá đó,
và đi vào lịch sử nhờ khám phá đó.
Các nhà phát minh hăng hái làm việc tìm kiếm các ứng dụng cho dòng điện
mà Volta vừa khai thác được. Một trong những phương tiện ứng dụng đầu tiên là
bóng đèn, và từ đầu đến giữa thế kỉ 19, hai loại đèn điện, đèn hồ quang và đèn
nóng sáng, đã được phát triển. Đèn hồ quang cấp nguồn bằng pin xuất hiện trước,
và nhà hóa học người Anh Humphry Davy đã chứng minh được một nguyên mẫu
sơ khai cho Viện Hoàng gia London vào năm 1810. Tuy vậy, những bóng đèn này
không trở thành thực tiễn cho đến khi máy phát điện xuất hiện, và bị lấn át bởi sự
thống trị của các đèn nóng sáng.
1800 - 1819
18 Nhà vật lí Italy Alessandro Volta công bố trước
00 Hội Hoàng gia London phát minh của ông ra nguồn
điện liên tục đầu tiên và là tiền thân của pin, cột
volta, ông chế tạo bằng cách xếp xen kẽ các lớp bạc,
giấy bìa cứng ẩm, và kẽm và nối lớp bạc và lớp kẽm
đặt ở hai đầu đối diện của cột với một dây dẫn.
18 Không bao lâu sau công bố của Volta về cột
00 volta, nhà hóa học William Nicholson và nhà phẫu
thuật Anthony Carlisle đã chế tạo được phiên bản
Anh đầu tiên của dụng cụ và phát hiện thấy dòng điện
mà nó tạo ra có thể phân tách nước thành hai chất
khí, hydrogen và oxygen.
18 Johann Wilhelm Ritter, nhà vật lí Đức, phát
02 minh ra pin khô, không bao lâu sau đó là pin dự trữ
điện (1803).
18 Luigi Valentino, một học trò của Alessandro
02 Volta, lần đầu tiên sử dụng cột volta để mạ điện.
18 Ở Italy, Gian Domenico Romagnosi phát hiện ra
02 một mối liên quan giữa điện và từ khi ông quan sát
thấy một cột volta àm lệch một kim từ tính. Lời giải
thích cho khám phá của ông xuất hiện trên một tờ
báo Italy nhưng không được đa số cộng đồng khoa
học chú ý tới.
18 Nhà hóa học Anh Humphry Davy khẳng định
06 chắc chắn trong một bài giảng rằng hiện tượng điện
phân có thể sử dụng để phá vỡ tất cả các hợp chất
thành các nguyên tố của chúng và sau đó sử dụng quá
trình đó tách thành công được natri, kali và các kim
loại kiềm thổ.
18 Humphry Davy trình diễn đèn hồ quang điện
10 carbon trước các thành viên của Viện Hoàng gia
London, một dạng đèn điện không trở thành thực
tiễn cho công dụng phổ biến mãi cho đến hơn nửa
thế kỉ sau này.
18 Nhà khoa học Pháp Siméon-Denis Poisson công
13 bố phương trình của ông cho điện thế, là một sự hiệu
chỉnh của một phương trình phát triển trước đó bởi
người đồng bào của ông, Pierre-Simon LaPlace và
vạch ra mối liên hệ giữa sự phân bố điện tich và điện
thế.