Luận văn: CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA NGOÀI QUỐC DOANH VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Chia sẻ: Nguyen Bao Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:199

Thêm vào BST

Báo xấu

94
lượt xem 34
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sau hơn hai m-ơi năm đổi mới, cùng với việc hiến pháp hóa chủ tr-ơng phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, công nhận, bảo hộ chế độ đa sở hữu, trong đó có sở hữu t- nhân, Đảng và Nhà n-ớc ta đã từng b-ớc xây dựng, hoàn thiện thể chế kinh tế đối với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác nhau. Bắt đầu từ Đại hội VI (1986), sau đó từng b-ớc đ-ợc hoàn thiện dần qua các kỳ Đại hội tiếp theo, đến Đại hội IX đã có đ-ợc một khái niệm...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA NGOÀI QUỐC DOANH VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH -------- NGUYEÃN THIEÄN PHONG CHÍNH SAÙCH TAØI CHÍNH HOÃ TRÔÏ PHAÙT TRIEÅN DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA NGOAØI QUOÁC DOANH VUØNG ÑOÀNG BAÈNG SOÂNG CÖÛU LONG Chuyeân ngaønh: TAØI CHÍNH – LÖU THOÂNG – TIEÀN TEÄ VAØ TÍN DUÏNG Maõ soá: 5.02.09 LUAÄN AÙN TIEÁN SÓ KINH TEÁ Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: GS.TS NGUYEÃN THANH TUYEÀN Thaønh phoá Hoà Chí Minh - Naêm 2007
6 MUÏC LUÏC ------- Trang phô b×a Lêi cam ®oan Môc lôc Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t Danh môc c¸c b¶ng Danh môc c¸c biÓu ®å Trang MÔÛ ÑAÀU. 1 CH¦¥NG 1 DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA NGOAØI QUOÁC DOANH VAØ CHÍNH SAÙCH TAØI CHÍNH HOÃ TRÔÏ PHAÙT TRIEÅN DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA. 6 1.1- Kh¸i niÖm vμ ®Æc ®iÓm doanh nghiÖp nhá vμ võa 6 1.1.1- Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp nhá vμ võa. 6 1.1.2- §Æc ®iÓm doanh nghiÖp nhá vμ võa. 7 1.2- Vai trß cña doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa. 14 1.2.1- T¹o ®−îc nhiÒu viÖc lμm cho ng−êi lao ®éng, gãp phÇn xãa ®ãi gi¶m nghÌo. 15 1.2.2- §ãng gãp vμo t¨ng tr−ëng cña tæng s¶n phÈm trong n−íc (GDP). 1.2.3- Huy ®éng ngμy cμng nhiÒu nguån vèn trong x· héi nh»m ®Çu t− vμ ph¸t triÓn kinh tÕ. 18 1.2.4- T¨ng gi¸ trÞ xuÊt khÈu. 19 1.2.5- §ãng gãp ®¸ng kÓ vμo Ng©n s¸ch Nhμ n−íc. 19
7 1.2.6- Gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n−íc ta theo h−íng hiÖn ®¹i hãa. 20 1.2.7- Gãp phÇn t¹o m«i tr−êng kinh doanh, thóc ®Èy ph¸t triÓn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 23 1.2.8- Gãp phÇn ®μo t¹o lùc l−îng lao ®éng c¬ ®éng, linh ho¹t vμ cã chÊt l−îng. 23 1.2.9- Sù cÇn thiÕt cña doanh nghiÖp nhá vμ võa trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 24 1.3- Ph©n lo¹i doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh. 29 1.4- ChÝnh s¸ch tμi chÝnh hç trî ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh. 33 1.4.1- Vai trß cña chÝnh s¸ch tμi chÝnh trong ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa ë ViÖt Nam. 33 1.4.2- C¸c chÝnh s¸ch tμi chÝnh hç trî ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh. 34 1.4.3- C¸c chÝnh s¸ch cã liªn quan kh¸c. 37 1.5- Kinh nghiÖm ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa ë mét sè n−íc cã nÒn kinh tÕ "chuyÓn ®æi" 39 1.5.1- Trung Quèc. 40 1.5.2- Hungary. 43 1.5.3- Liªn bang Nga. 48 1.5.4- Bμi häc kinh nghiÖm ®èi víi ViÖt Nam. 53 KÕt luËn ch−¬ng 1 56 CH¦¥NG 2 THÖÏC TRAÏNG VEÀ TAØI CHÍNH VAØ CHÍNH SAÙCH HOÃ TRÔÏ TAØI CHÍNH ÑOÁI VÔÙI DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA NGOAØI QUOÁC DOANH VUØNG ÑOÀNG BAÈNG SOÂNG CÖÛU LONG 57
8 2.1- VÞ trÝ ®Þa lý, tμi nguyªn thiªn nhiªn, thÕ m¹nh vμ kinh tÕ cña vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long. 57 2.1.1- VÞ trÝ ®Þa lý. 57 2.1.2- Tμi nguyªn thiªn nhiªn. 58 2.1.3- ThÕ m¹nh cña vïng §BSCL. 65 2.1.4- T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña vïng §BSCL. 66 2.2- Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh ë vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long. 74 2.2.1- S¬ l−îc vÒ sù ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long. 74 2.2.2- Sù ph¸t triÓn vÒ sè l−îng doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh. 78 2.2.3- Quy m« lao ®éng, vèn vμ lÜnh vùc, ®Þa bμn kinh doanh cña doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh. 82 2.2.4- Tæng gi¸ trÞ tμi s¶n doanh nhgiÖp. 83 2.2.5- Tæng doanh thu. 84 2.2.6- Tæng lîi nhuËn. 84 2.2.7- Tû suÊt lîi nhuËn. 84 2.2.8- Thu nép ng©n s¸ch Nhμ n−íc. 85 2.2.9- Huy ®éng c¸c nguån vèn phôc vô kinh doanh vμ ®Çu t−. 86 2.3- Mét sè chÝnh s¸ch tμi chÝnh hç trî ph¸t triÓn DNNVV ngoμi quèc doanh vïng §BSCL. 87 2.3.1- ChÝnh s¸ch thuÕ. 88 2.3.2- ChÝnh s¸ch tÝn dông. 90 2.3.3- ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ tr−êng. 95 2.3.4- ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ tr−êng tμi chÝnh (tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n). 97
9 2.4- C¸c chÝnh s¸ch hç trî tμi chÝnh liªn quan kh¸c. 99 2.4.1- ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai. 99 2.4.2- ChÝnh s¸ch c«ng nghÖ. 100 2.4.3- ChÝnh s¸ch hç trî ®μo t¹o nguån nh©n lùc. 102 2.5- KÕt qu¶, h¹n chÕ, nguyªn nh©n vμ nh÷ng bμi häc rót ra vÒ thùc thi chÝnh s¸ch tμi chÝnh hç trî doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long. 105 2.5.1- KÕt qu¶. 105 2.5.2- Nh÷ng h¹n chÕ. 111 2.5.3- Nguyªn nh©n vμ nh÷ng bμi häc kinh nghiÖm. 122 KÕt luËn ch−¬ng 2 132 CH¦¥NG 3 CAÙC GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN CHÍNH SAÙCH TAØI CHÍNH HOÃ TRÔÏ PHAÙT TRIEÅN DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA 133 NGOAØI QUOÁC DOANH. 3.1- §Þnh h−íng, môc tiªu ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long. 133 3.1.1- Ph¸t triÓn b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thμnh phÇn kinh tÕ. 133 3.1.2- §Þnh h−íng ph¸t triÓn. 137 3.1.3- Nh÷ng ®Þnh h−íng −u tiªn. 141 3.1.4- C¸c môc tiªu. 143 3.2- C¸c chÝnh s¸ch tμi chÝnh tÇm vÜ m« ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh. 146 3.2.1- ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t−. 146 3.2.2- ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh tham gia th−¬ng m¹i quèc tÕ. 148 3.2.3- ChÝnh s¸ch tiÕp cËn c¸c nguån vèn vμ tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n. 151
10 3.3- ChÝnh s¸ch tμi chÝnh hç trî ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh cña ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long. 161 3.4- C¸c gi¶i ph¸p tμi chÝnh tù th©n c¸c doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long. 167 3.4.1- Gi¶i ph¸p sö dông hiÖu qu¶ vèn. 167 3.4.2- Gi¶i ph¸p liªn kÕt trong nguån vèn ®Ó t¨ng vèn ®Çu t−. 169 3.4.3- Gi¶i ph¸p huy ®éng vèn vμ sö dông hiÖu qu¶ vèn huy ®éng. 170 3.4.4- Më réng thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm trong vμ ngoμi n−íc ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh bÒn v÷ng. 175 3.4.5- T¨ng c−êng tiÕp thÞ, qu¶ng b¸ s¶n phÈm. 181 3.5- C¸c gi¶i ph¸p cã liªn quan nh»m hç trî tμi chÝnh ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long. 182 3.5.1- ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai. 182 3.5.2- ChÝnh s¸ch c«ng nghÖ. 186 3.5.3- Hç trî ®μo t¹o nguån nh©n lùc. 187 3.5.4- Thμnh lËp HiÖp héi Doanh nghiÖp nhá vμ võa. 190 3.5.5- Tranh thñ sù hç trî ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ. 193 KÕt luËn ch−¬ng 3. 197 KEÁT LUAÄN. 198 Danh môc c¸c c«ng tr×nh cña t¸c gi¶ ®· c«ng bè liªn quan ®Õn luËn ¸n. 200 Tμi liÖu tham kh¶o. 201 Phô lôc.
11 DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT ---------- DNNVV : Doanh nghieäp nhoû vaø vöøa ÑBSCL : Ñoàng baèng soâng Cöûu Long GDP : Toång saûn phaåm quoác noäi NHPTVN : Ngaân haøng Phaùt trieån Vieät Nam WTO : Toå chöùc Thöông maïi theá giôùi DANH MUÏC CAÙC BIEÅU ÑOÀ -------------- Trang 2.1 Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu c¸c tØnh vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long qua c¸c n¨m 1998 - 2006. 71 2.2 Doanh nghiÖp nhá vμ võa vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long ph©n 75 theo quy m« lao ®éng vμ vèn n¨m 2001, 2002, 2003.
12 DANH MUÏC CAÙC BAÛNG --------- Baûng Teân baûng Trang 1.1 Tr×nh ®é c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp nhá vμ võa ë thμnh phè Hå ChÝ Minh. 12 1.2 ChØ sè ph¸t triÓn tæng s¶n phÈm trong n−¬c theo thμnh phÇn kinh tÕ n¨m 2000 - 2006. 17 1.3 Tæng s¶n phÈm trong n−íc vμ c¬ cÊu tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ thùc tÕ ph©n theo khu vùc kinh tÕ n¨m 1990 - 2006. 21 1.4 Tæng s¶n phÈm trong n−íc vμ c¬ cÊu tæng s¶n phÈm theo gi¸ thùc tÕ ph©n theo thμnh phÇn kinh tÕ n¨m 1995 - 2006. 22 1.5 Tiªu chÝ doanh nghiÖp nhá vμ võa Hungary. 44 2.1 T¨ng tr−ëng GDP cña vïng §BSCL qua c¸c n¨m 2000 - 2006. 66 2.2 Tæng s¶n phÈm (GDP) vïng §BSCL n¨m 2001 - 2006 ph©n theo tØnh, thμnh phè. (theo gi¸ hiÖn hμnh) 67 2.3 Kim ng¹ch xuÊt khÈu vïng §BSCL qua c¸c n¨m 2000 - 2006. 69 2.4 Kim ng¹ch nhËp khÈu vïng §BSCL qua c¸c n¨m 2000 - 2006. 70 2.5 Doanh nghiÖp nhá vμ võa vïng §BSCL n¨m 2003 ph©n theo quy m« lao ®éng vμ theo ®Þa ph−¬ng. 76 2.6 Doanh nghiÖp nhá vμ võa vïng §BSCL n¨m 2003 ph©n theo quy m« vèn vμ theo ®Þa ph−¬ng. 77 2.7 ChØ sè ph¸t triÓn DNNVV ngoμi quèc doanh n¨m 2001 - 2004. 80 2.8 Doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh vïng §BSCL ph©n theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp vμ theo ®Þa ph−¬ng n¨m 2004. 81
13 2.9 Vèn ®¨ng ký kinh doanh cña doanh nghiÖp n¨m 2002, n¨m 2004 ph©n theo ®Þa ph−¬ng. 83 2.10 ChØ tiªu doanh lîi tμi s¶n n¨m 2001 cña doanh nghiÖp vïng §BSCL. 85 2.11 §ãng gãp vμo ng©n s¸ch Nhμ n−íc cña doanh nghiÖp vïng §BSCL n¨m 2001, 2004. 86 2.12 Huy ®éng vèn trung vμ dμi h¹n, d− nî ng¾n h¹n t¹i c¸c ng©n hμng cña doanh nghiÖp ngoμi quèc doanh c¸c tØnh vïng §BSCL n¨m 2001, 2004. 87 2.13 Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña DNNVV ngoμi quèc doanh c¸c tØnh vïng §BSCL qua c¸c n¨m 2002, 2003, 2004. 106 2.14 Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña DNNVV ngoμi quèc doanh n¨m 2001, 2004. (theo gi¸ so s¸nh n¨m 1994) 110 2.15 Nh÷ng h¹n chÕ cña DNNVV ngoμi quèc doanh theo kÕt qu¶ kh¶o s¸t cña dù ¸n RDSB n¨m 2004. 117 2.16 Kim ng¹ch xuÊt vμ nhËp khÈu cña c¶ n−íc vμ vïng §BSCL n¨m 2004, 2005. 118
14 MÔÛ ÑAÀU -------- 1. Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tμi. Sau h¬n hai m−¬i n¨m ®æi míi, cïng víi viÖc hiÕn ph¸p hãa chñ tr−¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thμnh phÇn, c«ng nhËn, b¶o hé chÕ ®é ®a së h÷u, trong ®ã cã së h÷u t− nh©n, §¶ng vμ Nhμ n−íc ta ®· tõng b−íc x©y dùng, hoμn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ ®èi víi doanh nghiÖp thuéc c¸c thμnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau. B¾t ®Çu tõ §¹i héi VI (1986), sau ®ã tõng b−íc ®−îc hoμn thiÖn dÇn qua c¸c kú §¹i héi tiÕp theo, ®Õn §¹i héi IX ®· cã ®−îc mét kh¸i niÖm ng¾n gän vÒ m« h×nh kinh tÕ míi: " Kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa ". Vμ ®Õn §¹i héi X §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh “…C¸c thμnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng theo ph¸p luËt ®Òu lμ bé phËn hîp thμnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt, cïng ph¸t triÓn l©u dμi, hîp t¸c vμ c¹nh tranh lμnh m¹nh;…xãa bá mäi rμo c¶n, t¹o t©m lý vμ m«i tr−êng kinh doanh thuËn lîi cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp t− nh©n ph¸t triÓn kh«ng h¹n chÕ quy m« trong mäi ngμnh nghÒ, lÜnh vùc, kÓ c¶ c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh quan träng cña nÒn kinh tÕ mμ luËt ph¸p kh«ng cÊm.”. Trªn c¬ së ®ã, ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p lín nh»m ph¸t huy ®Õn møc cao nhÊt hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, søc c¹nh tranh còng nh− tiÒm n¨ng cña lo¹i h×nh kinh tÕ d©n doanh, trong ®ã cã doanh nghiÖp nhá vμ võa. Cã thÓ thÊy râ hÖ thèng ph¸p luËt, m«i tr−êng kinh doanh ®ang dÇn ®−îc c¶i thiÖn vμ ngμy cμng chuyÓn biÕn tÝch cùc, c¸c doanh nghiÖp nhá vμ võa ngμy cμng ®−îc h−ëng nhiÒu chÝnh s¸ch −u ®·i vμ b×nh ®¼ng h¬n, t×nh tr¹ng ph©n biÖt ®èi xö so víi doanh nghiÖp nhμ n−íc gi¶m nhiÒu. §Æc biÖt, mét sè yÕu tè quan träng, cã tÝnh chÊt sèng cßn víi sù tån t¹i vμ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp nhá vμ võa nh− viÖc tiÕp cËn nguån vèn, c«ng nghÖ, ®Êt ®ai, lao ®éng, th«ng tin thÞ tr−êng ®· cã nhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng h¬n tr−íc.
15 Vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long còng vËy, kÓ tõ sau khi ®æi míi, ®Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®· ph¸t triÓn m¹nh c¸c ngμnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thñy s¶n, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, c¬ khÝ söa ch÷a, th−¬ng m¹i dÞch vô... . Gãp phÇn kh«ng nhá trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vμ qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa toμn vïng, cã sù ®ãng gãp quan träng cña khu vùc kinh tÕ t− nh©n mμ trong ®ã ®a phÇn lμ doanh nghiÖp nhá vμ võa. Theo thèng kª ®Õn cuèi n¨m 2004, vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long cã 19.098 doanh nghiÖp nhá vμ võa, ®ãng gãp kho¶ng 75% GDP, 20% ®Õn 25% trong tæng thu ng©n s¸ch còng nh− gi¶i quyÕt viÖc lμm cho rÊt nhiÒu lao ®éng. MÆc dï lμ thμnh phÇn kinh tÕ quan träng, gãp phÇn ®¸ng kÓ vμo sù nghiÖp x©y dùng ®Êt n−íc trong qu¸ tr×nh ®æi míi, nh−ng nh×n chung doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long cßn ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, ch−a ®−îc sù quan t©m ®óng møc cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, nhiÒu c¬ chÕ chÝnh s¸ch tμi chÝnh cña Nhμ n−íc ®èi víi thμnh phÇn kinh tÕ nÇy ch−a hîp lý vμ ch−a ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch kÞp thêi. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia th× hμnh lang ph¸p lý, m«i tr−êng kinh doanh nh− hiÖn nay ch−a ®¸p øng ®−îc víi xu thÕ ph¸t triÓn rÊt nhanh, rÊt ®a d¹ng cña doanh nghiÖp nhá vμ võa, vμ ®iÒu ®ã ®· trë thμnh th¸ch thøc, thËm chÝ cßn lμ lùc c¶n trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nhá vμ võa trong giai ®o¹n hiÖn nay vμ nh÷ng n¨m tíi. §Ó ph¸t huy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ kh¶ n¨ng tiÒm tμng cña doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh, còng nh− khai th¸c c¸c thÕ m¹nh mμ vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long hiÖn cã, ®Ò tμi: “ ChÝnh s¸ch tμi chÝnh hç trî ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long” ®−îc chän lμ mét ®ßi hái kh¸ch quan, ®¸p øng nhu cÇu cÊp thiÕt hiÖn nay cña doanh nghiÖp, ®ã lμ ph¶i tån t¹i vμ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng vμ trong ®iÒu kiÖn n−íc ta ngμy cμng héi nhËp s©u vμo nÒn kinh tÕ khu vùc vμ thÕ giíi. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tμi. Trªn c¬ së nghiªn cøu lý luËn cïng víi viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chÝnh s¸ch tμi chÝnh hç trî ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa cña nhμ n−íc, c¸c chñ
16 tr−¬ng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, còng nh− thùc tr¹ng doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh cña vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long trong thêi gian qua, ®Ò tμi h−íng ®Õn môc ®Ých nh− sau: - Thèng kª, ph©n tÝch ®−îc thùc tr¹ng c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long ®Ó lμm c¬ së cho nh÷ng nghiªn cøu tiÕp theo. - Hoμn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch tμi chÝnh vμ c¸c chÝnh s¸ch cã liªn quan hç trî doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh trong vïng ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vμ héi nhËp. - KiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p hç trî thÝch hîp ®Ó doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh trong vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long kh¾c phôc khã kh¨n, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng, gãp phÇn cïng víi c¸c thμnh phÇn kinh tÕ kh¸c hßa nhËp vμo nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, thùc hiÖn thμnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc. - Gãp phÇn t¨ng tr−ëng GDP vμ kim ng¹ch xuÊt khÈu hμng n¨m cña vïng vμ c¶ n−íc. - T¹o c¬ së cho nh÷ng nghiªn cøu tiÕp theo vÒ doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long mμ tr−íc ®©y ch−a cã nhiÒu kh¶o s¸t vμ ®¸nh gi¸ vÒ thμnh phÇn kinh tÕ nÇy 3. §èi t−îng vμ ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tμi. §Ò tμi tËp trung nghiªn cøu c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch tμi chÝnh còng nh− c¸c chñ tr−¬ng cña Nhμ n−íc, chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®èi víi doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh bao gåm: Doanh nghiÖp t− nh©n, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, hîp t¸c x·, trang tr¹i vμ hé kinh doanh c¸ thÓ trong thêi gian qua. §ång thêi qua thùc trang cña doanh nghiÖp nghiªn cøu, ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p hç trî ph¸t triÓn thμnh phÇn kinh tÕ nÇy trong 13 tØnh thμnh vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long.
17 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu. Ph−¬ng ph¸p chung: Ph−¬ng ph¸p biÖn chøng, ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch hÖ thèng… C¸c ph−¬ng ph¸p thö nghiÖm, so s¸nh cho tõng phÇn cña luËn ¸n (®iÒu tra, thu thËp sè liÖu, ph©n tÝch, thèng kª, ¸p dông to¸n tin häc…) 5. YÙ nghÜa khoa häc vμ thùc tiÔn cña ®Ò tμi. §Ò tμi nªu ra ®−îc chÝnh s¸ch tμi chÝnh hç trî ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa trong c¶ n−íc, còng nh− chÝnh s¸ch tμi chÝnh, c¸c chñ tr−¬ng cña Nhμ n−íc vμ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng trong vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long ®èi víi doanh nghiÖp nhá vμ võa d©n doanh trong vïng thêi gian võa qua. §Æc biÖt lμ sù t¸c ®éng cña NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP cña ChÝnh phñ vÒ Trî gióp ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa. Qua ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chÝnh s¸ch tμi chÝnh hç trî ph¸t triÓn cña Nhμ n−íc trong thêi gian qua ®èi víi doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh trong vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long, ®Ò tμi ®−a nªu ra c¸c mÆt tÝch cùc, còng nh− c¸c mÆt h¹n chÕ trong viÖc hç trî ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh trong vïng, rót ra ®−îc nh÷ng bμi häc kinh nghiÖm. Cuèi cïng, ®Ò tμi ®Ò xuÊt ph−¬ng h−íng, kiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p tμi chÝnh hç trî doanh nghiÖp nhá vμ võa ngoμi quèc doanh trong vïng ph¸t triÓn, phï hîp víi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch tμi chÝnh hiÖn hμnh, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c thμnh phÇn kinh tÕ, ®¸p øng nhu cÇu héi nhËp mμ ®Æc biÖt lμ ViÖt Nam ®· lμ thμnh viªn cña WTO.
18 CH¦¥NG 1 DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA NGOAØI QUOÁC DOANH VAØ CHÍNH SAÙCH TAØI CHÍNH HOÃ TRÔÏ PHAÙT TRIEÅN DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA ---------- 1.1- KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA. 1.1.1- Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp nhá vμ võa. Doanh nghiÖp nhá vμ võa (DNNVV) lμ h×nh thøc kinh doanh kh¸ phæ biÕn trong nÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia dï lμ ë c¸c n−íc ph¸t triÓn hay ®ang ph¸t triÓn, th«ng th−êng DNNVV chiÕm tõ 60% ®Õn trªn 90% tæng sè doanh nghiÖp tïy thuéc vμo ®Æc ®iÓm vμ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mçi n−íc. DNNVV lμ nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh thuéc c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng, cã t− c¸ch ph¸p nh©n, cã giíi h¹n vÒ quy m«, dùa trªn c¸c tiªu chÝ vÒ vèn, lao ®éng, doanh thu, gi¸ trÞ gia t¨ng ®¹t ®−îc trong tõng thêi kú. Theo NghÞ ®Þnh sè 90/2001N§-CP ngμy 23-01-2001 cña ChÝnh phñ vÒ “Trî gióp ph¸t triÓn DNNVV” th×: “DNNVV lμ c¬ së s¶n suÊt kinh doanh, kinh doanh ®éc lËp, ®· ®¨ng ký kinh doanh theo ph¸p luËt hiÖn hμnh, cã vèn ®¨ng ký kh«ng qu¸ 10 tû ®ång hoÆc sè lao ®éng trung b×nh hμng n¨m kh«ng qu¸ 300 ng−êi”. §Þnh nghÜa trªn, ®øng trªn ph−¬ng diÖn qu¶n lý cña Nhμ n−íc nã mang tÝnh ph¸p ®Þnh, nªn cã nh÷ng rμng buéc kh¸ chÆt chÏ. Song nÕu nh×n trªn gãc ®é vÒ quan niÖm vμ sù vËn ®éng cña DNNVV theo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, th× cã thÓ cã kh¸i niÖm: “DNNVV lμ nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cã t− c¸ch ph¸p nh©n, kh«ng
19 ph©n biÖt c¸c thμnh phÇn kinh tÕ, cã quy m« vÒ vèn, lao ®éng, doanh thu vμ gi¸ trÞ gia t¨ng tháa m·n c¸c quy ®Þnh cña Nhμ n−íc ®èi víi tõng ngμnh nghÒ t−¬ng øng, phï hîp víi mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vμ trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ”. 1.1.2- §Æc ®iÓm doanh nghiÖp nhá vμ võa. Theo nhËn ®Þnh cña mét sè n−íc, nh×n chung DNNVV cã mét sè ®Æc ®iÓm phæ biÕn sau ®©y: Mét lμ, DNNVV cã tÝnh n¨ng ®éng, nh¹y bÐn vμ dÔ thÝch nghi víi sù thay ®æi cña thÞ tr−êng. §©y lμ mét −u thÕ næi tréi cña DNNVV, víi quy m« nhá vμ võa, bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, DNNVV dÔ dμng t×m kiÕm vμ ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cã h¹n trong nh÷ng thÞ tr−êng chuyªn m«n hãa. MÆt kh¸c, DNNVV cã mèi liªn hÖ trùc tiÕp víi thÞ tr−êng vμ ng−êi tiªu thô nªn cã ph¶n øng nhanh nh¹y víi sù biÕn ®éng cña thÞ tr−êng. Víi c¬ së vËt chÊt kh«ng lín, DNNVV ®æi míi linh ho¹t h¬n, dÔ dμng chuyÓn ®æi s¶n xuÊt hoÆc thu hÑp quy m« mμ kh«ng g©y ra nh÷ng hËu qu¶ nÆng nÒ cho x· héi. DNNVV cã kh¶ n¨ng t¹o ra mét l−îng cung vÒ hμng hãa vμ dÞch vô ®ñ søc ®¸p øng ®Çy ®ñ, kÞp thêi, víi gi¸ c¶ hîp lý c¸c nhu cÇu s¶n xuÊt vμ tiªu dïng cña x· héi. ChÝnh nhê tÝnh linh ho¹t, kh¶ n¨ng thÝch øng víi thÞ tr−êng vμ chÊp nhËn rñi ro cña DNNVV mμ lo¹i h×nh doanh nghiÖp nÇy cã ®−îc kh¶ n¨ng ®æi míi, mang l¹i hiÖu qu¶ cao cho nÒn kinh tÕ vμ do ®ã, tù nã ®· thùc hiÖn chøc n¨ng kinh tÕ to lín ®èi víi x· héi. Hai lμ, doanh nghiÖp nhá vμ võa ®−îc t¹o lËp dÔ dμng, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ víi chi phÝ cè ®Þnh thÊp. §Ó thμnh lËp mét doanh nghiÖp víi quy m« nhá vμ võa chØ cÇn mét sè vèn ®Çu t− ban ®Çu t−¬ng ®èi Ýt, mÆt b»ng s¶n xuÊt nhá hÑp, quy m« nhμ x−ëng kh«ng lín. Víi −u thÕ nhá gän, n¨ng ®éng, dÔ qu¶n lý, kh«ng cÇn
20 nhiÒu vèn nh− vËy, c¸c DNNVV rÊt linh ho¹t trong viÖc häc hái, ph¸t triÓn vμ tr¸nh nh÷ng thiÖt h¹i to lín do m«i tr−êng kh¸ch quan t¸c ®éng lªn. MÆt kh¸c, do mét sè DNNVV ®−îc thμnh lËp mang tÝnh gia ®×nh, b¹n bÌ nªn mçi khi gÆp hoμn c¶nh khã kh¨n, c«ng nh©n vμ chñ doanh nghiÖp dÔ dμng tù h¹ thÊp tiÒn l−¬ng, cã tinh thÇn nç lùc v−ît bËc ®Ó v−ît qua khã kh¨n. §iÒu nÇy khiÕn cho DNNVV gi¶m ®−îc chi phÝ cè ®Þnh, tËn dông lao ®éng ®Ó thay thÕ vèn b»ng tiÒn dïng vμo viÖc mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ vμ víi gi¸ c«ng nh©n lao ®éng thÊp, cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Ba lμ, doanh nghiÖp nhá vμ võa t¹o ®iÒu kiÖn duy tr× tù do c¹nh tranh. Kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp lín - cÇn thÞ tr−êng lín, ®ßi hái ph¶i cã sù b¶o hé cña ChÝnh phñ vμ cã sù ®éc quyÒn - DNNVV ho¹t ®éng víi sè l−îng ®«ng ®¶o, th−êng kh«ng cã t×nh tr¹ng ®éc quyÒn. C¸c DNNVV dÔ dμng vμ s½n sμng chÊp nhËn tù do c¹nh tranh. So víi c¸c doanh nghiÖp lín, c¸c DNNVV cã tÝnh tù chñ cao h¬n. C¸c DNNVV kh«ng û l¹i vμo sù gióp ®ì cña Nhμ n−íc vμ v× m−u lîi, doanh nghiÖp s½n sμng khai th¸c c¸c c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn mμ kh«ng ng¹i rñi ro. Nãi chung víi hoμn c¶nh "tù sinh, tù diÖt", DNNVV b¾t buéc ph¶i duy tr× sù ph¸t triÓn, nÕu kh«ng sÏ bÞ ph¸ s¶n. ChÝnh ®iÒu ®ã lμm cho nÒn kinh tÕ sinh ®éng vμ thóc ®Èy viÖc sö dông tèi ®a c¸c tiÒm n¨ng cña ®Êt n−íc. §©y lμ mét −u thÕ rÊt quan träng cña DNNVV . Bèn lμ, doanh nghiÖp nhá vμ võa cã thÓ ph¸t huy ®−îc tiÒm lùc trong n−íc. Thμnh c«ng cña DNNVV lμ n¾m b¾t ®−îc nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Êt n−íc vÒ tμi nguyªn, lao ®éng. Trong c¸c doanh nghiÖp lín, viÖc sö dông nguyªn liÖu s½n cã t¹i ®Þa ph−¬ng th−êng gÆp khã kh¨n do tr÷ l−îng thÊp, kh«ng ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt lín. Ng−îc l¹i, c¸c DNNVV rÊt cã lîi thÕ trong viÖc tuyÓn dông lao ®éng t¹i ®Þa ph−¬ng vμ tËn dông c¸c tμi nguyªn,
21 nguyªn liÖu s¶n xuÊt s½n cã t¹i ®Þa ph−¬ng, ph¸t huy hÕt tiÒm lùc trong n−íc cho s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c, trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa vμ hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc, sù ph¸t triÓn c¸c DNNVV ë giai ®o¹n ®Çu lμ c¸ch tèt nhÊt ®Ó s¶n xuÊt hμng hãa thay thÕ nhËp khÈu. Víi vèn liÕng vμ tr×nh ®é kü thuËt cña m×nh, DNNVV cã thÓ s¶n xuÊt mét sè mÆt hμng thay thÕ nhËp khÈu, phï hîp víi søc mua cña d©n chóng. Tõ ®ã gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng, æn ®Þnh x· héi, t¨ng tr−ëng vμ ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng. N¨m lμ, doanh nghiÖp nhá vμ võa gãp phÇn t¹o lËp sù ph¸t triÓn c©n b»ng gi÷a c¸c vïng, miÒn trong mét quèc gia. Víi sù t¹o lËp dÔ dμng, DNNVV cã thÓ ph¸t triÓn réng r·i ë mäi vïng l·nh thæ vμ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm phong phó, ®a d¹ng, ®ång thêi t¹o ra sù ph¸t triÓn c©n b»ng gi÷a c¸c vïng trong mçi n−íc. §Æc biÖt, DNNVV cã thÓ hiÖn diÖn kh¾p mäi n¬i, kÓ c¶ ë n«ng th«n vμ miÒn nói, nh÷ng n¬i th−a d©n, cã c¬ cÊu kinh tÕ ch−a ph¸t triÓn vμ nhê ®ã, chóng cung cÊp hμng hãa vμ dÞch vô cho d©n c− ®Þa ph−¬ng vμ nh÷ng vïng phô cËn. Th«ng th−êng, DNNVV cung øng s¶n phÈm t¹i chç víi 95% s¶n phÈm tiªu thô néi ®Þa, mμ chñ yÕu lμ tiªu thô trong vïng, kho¶ng 5% s¶n phÈm dμnh cho xuÊt khÈu. Nh− vËy, DNNVV thùc sù gãp phÇn ®¾c lùc cho sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ vμ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña ®Êt n−íc. S¸u lμ, kh¶ n¨ng tμi chÝnh cña DNNVV h¹n chÕ. Víi −u thÕ ®−îc t¹o lËp dÔ dμng do chØ cÇn mét l−îng vèn Ýt, DNNVV gÆp ph¶i h¹n chÕ lμ n¨ng lùc tμi chÝnh thÊp, tõ ®ã dÉn ®Õn mét lo¹t bÊt lîi cho DNNVV trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh… Tr−íc hÕt, vèn chñ së h÷u Ýt nªn kh¶ n¨ng vay vèn cña doanh nghiÖp còng rÊt h¹n chÕ. C¸c DNNVV th−êng thiÕu tμi s¶n thÕ chÊp cho kho¶n tiÒn dù ®Þnh vay. Ngay ë nh÷ng n−íc ph¸t triÓn nh− Mü, NhËt B¶n…,
22 c¸c ng©n hμng còng e ng¹i khi cho c¸c DNNVV vay vèn v× kh¶ n¨ng gÆp rñi ro rÊt lín khi cho vay. TiÕp ®Õn lμ do kh¶ n¨ng tμi chÝnh h¹n chÕ, quy m« kinh doanh kh«ng lín, c¸c DNNVV còng rÊt khã kh¨n vμ Ýt cã kh¶ n¨ng huy ®éng ®−îc vèn trªn thÞ tr−êng. ChÝnh v× thÕ, phÇn lín c¸c DNNVV lu«n ë trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn. §iÒu ®ã khiÕn cho kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn cña doanh nghiÖp bÞ giíi h¹n ngay c¶ khi cã c¬ héi kinh doanh vμ cã yªu cÇu më réng s¶n xuÊt. Víi t×nh tr¹ng ®ã, kh¶ n¨ng tù tÝch lòy cña c¸c DNNVV còng bÞ h¹n chÕ. B¶y lμ, doanh nghiÖp nhá vμ võa bÞ bÊt lîi trong viÖc mua nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc, thiÕt bÞ vμ tiªu thô s¶n phÈm. Víi quy m« doanh nghiÖp kh«ng lín, kh¶ n¨ng tμi chÝnh h¹n hÑp, DNNVV còng th−êng kh«ng ®−îc h−ëng kho¶n chiÕt khÊu gi¶m gi¸ do mua hμng hãa víi sè l−îng Ýt. Trong tr−êng hîp cÇn ph¶i nhËp m¸y mãc, thiÕt bÞ cña n−íc ngoμi, DNNVV th−êng thiÕu ngo¹i tÖ vμ kh«ng mua ®−îc trùc tiÕp mμ th−êng ph¶i qua ®¹i lý trong n−íc nªn gi¸ c¶ bÞ ®¾t h¬n. Bªn c¹nh ®ã, còng do kh¶ n¨ng tμi chÝnh h¹n hÑp nªn DNNVV khã cã thÓ dμnh ra mét kho¶n tiÒn ®ñ lín ®Ó thùc hiÖn chiÕn l−îc marketing, vμ do ®ã khã cã kh¶ n¨ng v−¬n ra thÞ tr−êng khu vùc vμ thÕ giíi. T¸m lμ, doanh nghiÖp nhá vμ võa thiÕu th«ng tin, tr×nh ®é qu¶n lý th−êng bÞ h¹n chÕ. Trong thêi ®¹i ngμy nay, th«ng tin còng lμ mét ®Çu vμo rÊt quan träng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn, do kh¶ n¨ng tμi chÝnh h¹n chÕ lμm cho DNNVV th−êng gÆp khã kh¨n trong tiÕp cËn th«ng tin thÞ tr−êng, tiÕp cËn c«ng nghÖ s¶n xuÊt vμ c«ng nghÖ qu¶n lý tiªn tiÕn. Do ®ã, tr×nh ®é qu¶n lý cña ®éi ngò ®iÒu hμnh trong c¸c DNNVV còng bÞ h¹n chÕ. ChÝn lμ, doanh nghiÖp nhá vμ võa Ýt cã kh¶ n¨ng thu hót ®−îc c¸c nhμ qu¶n lý vμ lao ®éng giái.
23 Víi quy m« s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng lín, s¶n phÈm tiªu thô kh«ng nhiÒu, DNNVV khã cã thÓ tr¶ l−¬ng cao cho ng−êi lao ®éng. Vμ cïng víi sù thiÕu v÷ng ch¾c trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, DNNVV khã cã kh¶ n¨ng thu hót ®−îc nh÷ng ng−êi lao ®éng cã tr×nh ®é cao tham gia vμo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vμ trong qu¶n lý, ®iÒu hμnh. M−êi lμ, ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhá vμ võa thiÕu v÷ng ch¾c. MÆc dï cã −u thÕ linh ho¹t, nh−ng do kh¶ n¨ng tμi chÝnh h¹n chÕ, khi cã biÕn ®éng lín trªn thÞ tr−êng, c¸c DNNVV dÔ r¬i vμo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n. Tuy nhiªn, phÇn lín c¸c n−íc cã t×nh h×nh lμ sè l−îng DNNVV ph¸ s¶n kh¸ lín, nh−ng cïng víi viÖc ph¸ s¶n l¹i cã viÖc thμnh lËp c¸c doanh nghiÖp míi, vμ sè c¸c DNNVV ®−îc thμnh lËp míi l¹i lín h¬n sè bÞ ph¸ s¶n. ChÝnh ®iÒu ®ã ®· kh«ng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng x¸o ®éng nÒn kinh tÕ - x· héi vμ còng chÝnh hiÖn t−îng ®ã ®· ph¶n ¶nh søc sèng m·nh liÖt cña c¸c DNNVV nãi chung trong nÒn kinh tÕ. Ngoμi ra, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hμng ®Ó phôc vô cho xuÊt khÈu cña DNNVV cßn h¹n chÕ do chÊt l−îng s¶n phÈm ch−a cao; cßn cã hiÖn t−îng trèn thuÕ, lËu thuÕ; hiÖn t−îng ch¹y theo lîi nhuËn qu¸ møc mμ kh«ng chó ý ®Õn hËu qu¶ x· héi ph¶i g¸nh chÞu. §èi víi DNNVV ViÖt Nam, ngoμi nh÷ng ®Æc ®iÓm phæ biÕn võa nªu trªn, nh×n chung cßn cã thªm nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng sau ®©y: - Theo NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP ngμy 21/11/2001 cña ChÝnh phñ th× DNNVV bao gåm lu«n c¶ hé kinh doanh c¸ thÓ. Trong ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña ViÖt Nam, sè hé gia ®×nh ®¨ng ký kinh doanh rÊt nhiÒu, do ®ã víi viÖc coi lo¹i h×nh nÇy lμ DNNVV th× cã thÓ sÏ rÊt khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch −u tiªn bëi sè l−îng qu¸ ®«ng. C¸c nguån lùc sÏ bÞ ph©n t¸n, dμn tr¶i, tÝnh hiÖu qu¶ sÏ kh«ng cao, ch−a gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò quan träng, cÊp b¸ch ®Æt ra. H¬n n÷a, Nhμ n−íc còng kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó thùc
24 hiÖn chÝnh s¸ch −u tiªn, kiÓm so¸t, ®¸nh gi¸, hç trî cho tÊt c¶ c¸c ®èi t−îng cïng mét lóc. V× vËy, ChÝnh phñ cÇn nªn xem xÐt quy ®Þnh râ tiªu thøc doanh nghiÖp nhá víi giíi h¹n tèi thiÓu ®Ó ph©n biÖt râ gi÷a hé kinh tÕ gia ®×nh vμ DNNVV. - C¸c DNNVV ë n−íc ta th−êng cã quy m« nhá h¬n so víi c¸c n−íc quanh vïng, nguån vèn th−êng qu¸ nhá, thiÕt bÞ cò kü, Ýt ®−îc ®æi míi, c«ng nghÖ cßn l¹c hËu, thñ c«ng. Cã thÓ lÊy thÝ dô qua tr×nh ®é thiÕt bÞ trong c¸c DNNVV ë thμnh phè Hå ChÝ Minh. ( Xem b¶ng 1.1) B¶ng 1.1: Tr×nh ®é c«ng nghÖ cña c¸c DNNVV ë thμnh phè Hå ChÝ Minh. §¬n vÞ tÝnh: % Tr×nh ®é c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ Lo¹i doanh nghiÖp HiÖn ®¹i Trung b×nh L¹c hËu 1- Nhμ n−íc 11,4 53,1 35,5 2- Ngoμi quèc doanh 6,70 27,00 66,30 - Cæ phÇn, tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n 19,40 54,80 25,80 - Doanh nghiÖp t− nh©n 30,00 30,30 50,00 - Hîp t¸c x· 16,70 33,30 50,00 - Tæ hîp, c¸ thÓ 3,60 22,80 73,60 - TÝnh chung 10,00 22,80 52,00 Nguån: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vμ nhá ë VN. [30] C«ng nghÖ l¹c hËu chiÕm tû träng rÊt lín lμ ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt cña c¸c DNNVV ë ViÖt Nam so víi c¸c DNNVV ë c¸c n−íc c«ng nghiÖp ph¸t