Luận văn " LẬP KẾ HOẠCH NGUYÊN LIỆU GẠO NÀNG NHEN CHO CÔNG TY ANGIMEX TẠI HUYỆN TỊNH BIÊN GIAI ĐOẠN 2007 - 2012 "

ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN VĂN LẮM

LẬP KẾ HOẠCH NGUYÊN LIỆU GẠO NÀNG NHEN CHO CÔNG TY ANGIMEX TẠI HUYỆN TỊNH BIÊN GIAI ĐOẠN 2007 - 2012 Chuyên ngành : Quản Trị Kinh Doanh Nông Nghiệp KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Long Xuyên, tháng 06 năm 2007

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH

LẬP KẾ HOẠCH NGUYÊN LIỆU GẠO NÀNG NHEN CHO CÔNG TY ANGIMEX TẠI HUYỆN TỊNH BIÊN GIAI ĐOẠN 2007 - 2012 Chuyên ngành : Quản Trị Kinh Doanh Nông Nghiệp Sinh viên thực hiện : NGUYỄN VĂN LẮM Lớp : DH4KN2 Mã số Sv: DKN030185 Người hướng dẫn : NGUYỄN MINH CHÂU Long Xuyên, tháng 06 năm 2007

CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐẠI HỌC AN GIANG

Người hướng dẫn : ………….. (Họ tên, học hàm, học vị và chữ ký)

Người chấm, nhận xét 1 : ………….. (Họ tên, học hàm, học vị và chữ ký)

Người chấm, nhận xét 2 : ………….. (Họ tên, học hàm, học vị và chữ ký)

Khoá luận được bảo vệ tại Hội đồng chấm bảo vệ luận văn Khoa Kinh tế-Quản trị kinh doanh ngày ….. tháng ….. năm ……

LỜI CẢM ƠN

------

Em xin chân thành cảm ơn tất cả quý thầy cô, nhân viên, cán bộ của trường Đại

học An Giang, em cảm ơn quý thầy cô khoa Kinh tế - Quản trị Kinh doanh đã chỉ

bảo, truyền đạt kiến thức cho em trong những năm trên giảng đường Đại học. Cảm

ơn hai đấng sinh thành đã nuôi dưỡng, dạy dỗ em đến ngày trưởng thành.

Đặc biệt, Em xin gởi lời cảm ơn chân thành nhất đến thầy Nguyễn Minh Châu,

người đã tận tình hướng dẫn em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này với lòng nhiệt

tình và sự khuyến khích.

Cảm ơn những nông dân tại xã Vĩnh Trung và các anh chị đang công tác tại các

cơ quan: Hội Nông dân xã Vĩnh Trung, phòng Nông nghiệp, trung tâm khuyến

nông huyện Tịnh Biên, công ty ANGIMEX đã giúp đỡ em trong việc thu thập số

liệu, viết báo cáo.

Và lời cảm ơn chân tình đến tất cả bạn bè, nhất là các bạn sinh viên lớp

DH4KN2 đã nhiệt tình động viên, giúp đỡ trong quá trình thực tập và hoàn thành

khóa luận tốt nghiệp này.

Một lần nữa hãy nhận ở em một lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất!

Xin chúc quý vị luôn tràn đầy sức khỏe và thành công trên mọi lĩnh vực!

Long xuyên, ngày 10 tháng 06 năm 2007.

Người thực hiện

Nguyễn Văn Lắm

Tóm tắt

Môi trường cạnh tranh toàn cầu đòi hỏi các doanh nghiệp luôn cải tiến kỹ thuật, đa dạng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo ra những sản phẩm bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và an toàn với cộng đồng.

Đề tài tập trung xây dựng và quản lý vùng nguyên liệu gạo đặc sản Nàng Nhen tại huyện Tịnh Biên tỉnh An Giang cho công ty xuất nhập khẩu An Giang. Trong quá trình nghiên cứu đã sử dụng phương pháp phỏng vấn trực tiếp cá nhân và đánh giá nhanh nông thôn có sự tham gia của người dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen. Sau khi tìm hiểu những khó khăn và thuận lợi của Nông dân tại xã Vĩnh Trung, bước kế tiếp là xác định nhu cầu trên thị trường, hoạch định diện tích sản xuất lúa, đề xuất các biện pháp quản lý vùng nguyên liệu để kết nối lâu dài giữa Nông dân địa phương và Doanh nghiệp, chuẩn bị nhân sự, phân tích tài chính, phân tích rủi ro và hiệu quả kinh tế-xã hội mang lại tại địa phương.

Kết quả nghiên cứu cho thấy:

Nông dân nơi đây có những thuận lợi như: có nhiều kinh nghiệm trồng lúa Nàng Nhen, lúa ít sâu bệnh nên nhẹ công chăm sóc, giá lúa cao hơn các loại lúa khác…Tuy nhiên, cũng có những khó khăn Nông dân gặp phải là: thiếu giống, thiếu vốn, hạn hán vào năm 2006 dẫn đến thiếu nước tưới làm cho lúa giảm năng suất và chất lượng. Nông dân thấy rằng trồng lúa Nàng Nhen có hiệu quả hơn so với các loại lúa khác, họ mong muốn Doanh nghiệp hỗ trợ vật tư, kỹ thuật và bao tiêu lúa sản xuất ra.

Xuất phát từ nhu cầu thị trường và năng lực sản xuất có giới hạn nên năm 2007 sẽ ổn định diện tích trồng lúa tại xã Vĩnh Trung sau đó sẽ tăng dần trong các năm sau. Các biện pháp được đề xuất là:

 Hỗ trợ vật tư cho Nông dân.

 Tập huấn kỹ thuật canh tác.

 Bao tiêu lúa Nàng Nhen bằng hợp đồng kí kết bằng văn bản.

 Kiểm định chất lượng lúa Nàng Nhen

 Đầu mối liên kết giữa Nông dân với Doanh nghiệp là tổ liên kết sản xuất lúa Nàng Nhen. Tổ liên kết này đại diện quyền lợi, nghĩa vụ cho Nông dân.

 Khuyến khích Nông dân trồng lúa Nàng Nhen trở thành thành viên của Doanh nghiệp bằng cách bán cổ phần cho Nông dân để quyền và nghĩa vụ, rủi ro hai bên cùng chia sẻ.

Tiếp theo là những kế hoạch nhân sự để tham gia quản lý, phân tích tài chính cho thấy hiệu quả mang lại cho Doanh nghiệp và những rủi ro có thể xảy ra, cách khắc phục và hiệu quả kinh tế-xã hội mang lại cho vùng nguyên liệu.

Với những kết quả của đề tài mang lại, hy vọng có thể giúp cho Doanh nghiệp thực hiện mục tiêu của mình, giúp Nông dân cải thiện đời sống và người tiêu dùng sử dụng những sản phẩm an toàn, nâng cao sức khỏe.

Mục Lục

Chương 1: Mở đầu...................................................................................................... 1

1.1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 1

1.3. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................ 2

1.4. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................... 2

1.4.1. Phương pháp thu thập thông tin: ................................................................... 2

1.4.2. Phương pháp xử lý thông tin: ........................................................................ 3

1.5. Ý nghĩa nghiên cứu ............................................................................................ 3

1.6. Bố cục của khóa luận .......................................................................................... 3

Chương 2: Cơ sở lý thuyết.......................................................................................... 5

2.1. Khái niệm và xu hướng tiêu dùng gạo ................................................................. 5

2.2. Bản Kế hoạch nguyên liệu .................................................................................. 5

2.2.1. Thị trường..................................................................................................... 5

2.2.2. Kế hoạch sản xuất lúa ................................................................................... 6

2.2.3. Kế hoạch nhân sự ......................................................................................... 7

2.2.4. Kế hoạch tài chính ....................................................................................... 7

2.2.5. Phân tích rủi ro nguồn nguyên liệu................................................................ 8

2.2.6. Phân tích hiệu quả kinh tế - xã hội vùng nguyên liệu .................................... 8

2.3. Tiến độ thực hiện đề tài....................................................................................... 9

2.4. Tóm tắt ............................................................................................................... 9

Chương 3: Giới thiệu chung về công ty xuất nhập khẩu An Giang, huyện Tịnh Biên và giống lúa Nàng Nhen ................................................................................... 10

3.1.Giới thiệu về ANGIMEX ................................................................................... 10

3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển .................................................................. 10

3.1.2. Lĩnh vực kinh doanh ................................................................................... 11

3.1.3. Bộ máy tổ chức........................................................................................... 11

3.1.4. Khái lược về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty............................ 13

3.1.5. Phương hướng phát triển của Công ty ......................................................... 14

3.2. Giới thiệu về huyện Tịnh Biên .......................................................................... 14

3.2.1. Đặc điểm tự nhiên....................................................................................... 14

3.2.2. Đặc điểm văn hóa – xã hội .......................................................................... 15

3.2.3. Giới thiệu xã Vĩnh Trung......................................................................... 15

3.3. Giới thiệu về giống lúa Nàng Nhen ................................................................... 16

3.4. Tóm tắt ............................................................................................................. 16

Chương 4: Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 18

4.1. Thiết kế nghiên cứu .......................................................................................... 18

4.1.1. Nghiên cứu sơ bộ ........................................................................................ 18

4.1.2. Nghiên cứu chính thức ................................................................................ 18

4.2. Mẫu .................................................................................................................. 19

4.3. Thang đo........................................................................................................... 19

4.4. Tiến độ phỏng vấn ............................................................................................ 21

4.5. Kết quả nghiên cứu chính thức của các biến phân loại....................................... 21

4.5. Tóm tắt ............................................................................................................. 23

Chương 5: Kết quả nghiên cứu nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen 24

5.1. Kết quả từ bảng hỏi A: Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen ................................ 24

5.1.1. Cách bán lúa của Nông dân......................................................................... 24

5.1.3. Thuận lợi và khó khăn trong quá trình trồng lúa Nàng Nhen ....................... 26

5.1.4. Thuận lợi và khó khăn trong quá trình tiêu thụ lúa Nàng Nhen................... 27

5.2. Kết quả thảo luận nhóm với các Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen: ................. 28

5.2.1. Mục đích, địa điểm, thành phần tham dự..................................................... 28

5.2.2. Nội dung..................................................................................................... 29

5.3. Kết quả từ bảng hỏi B: nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen ............................. 31

5.3.1. Lý do Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen ................................................ 31

5.3.2. Mong muốn của nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen ................................. 32

5.3.3. Phương thức hợp tác Nông dân mong muốn................................................ 33

5.4. Kết quả thảo luận nhóm với các nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen ............... 34

5.4.1. Mục đích, địa điểm, thành phần tham dự..................................................... 34

5.4.2. Nội dung..................................................................................................... 35

5.5. So sánh hiệu quả giữa lúa Nàng Nhen và loại cây khác ..................................... 36

5.5.1. So sánh hiệu quả lúa Nàng Nhen và lúa khác .............................................. 36

5.5.2. Đánh giá của Nông dân về chi phí, doanh thu, giá bán, lợi nhuận giữa lúa Nàng Nhen và lúa khác........................................................................................ 36

5.6. Tóm tắt ............................................................................................................. 37

Chương 6: Bản kế hoạch xây dựng vùng nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho công ty ANGIMEX tại huyện Tịnh Biên giai đoạn 2007 – 2012 .......................................... 38

6.1. Thị trường gạo Nàng Nhen................................................................................ 38

6.1.1. Khách hàng................................................................................................. 38

6.1.2. Dự báo nhu cầu gạo Nàng Nhen.................................................................. 38

6.1.3. Đối thủ cạnh tranh....................................................................................... 40

6.2. Kế hoạch sản xuất lúa Nàng Nhen..................................................................... 40

6.2.1. Điều kiện ảnh hưởng đến lúa Nàng Nhen .................................................... 40

6.2.2. Hoạch định vị trí vùng nguyên liệu ............................................................. 43

6.2.2.1. Vị trí vùng nguyên liệu ......................................................................... 43

6.2.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến vị trí ............................................................ 43

6.2.3. Quản lý vùng nguyên liệu ........................................................................... 44

6.2.4. Kế hoạch nhân sự cho vùng nguyên liệu gạo Nàng Nhen. ........................... 46

6.2.4.1. Nhận dạng và phân tích các hoạt động chức năng cần thiết. .................. 47

6.2.5. Kế hoạch tài chính để cho vùng nguyên liệu gạo Nàng Nhen ...................... 47

6.2.5.1. Doanh thu gạo Nàng Nhen.................................................................... 47

6.2.5.2. Chi phí.................................................................................................. 48

6.2.5.3. Xác định kết quả sản xuất kinh doanh gạo Nàng Nhen .......................... 49

6.2.5.4. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh gạo Nàng Nhen ................... 49

6.2.6. Phân tích rủi ro vùng nguyên liệu................................................................ 49

6.2.6.1. Các dạng rủi ro ..................................................................................... 49

6.2.6.2. Phân tích rủi ro vùng nguyên liệu.......................................................... 50

6.2.6.3 Các biện pháp hạn chế rủi ro.................................................................. 50

6.2.7. Hiệu quả kinh tế- xã hội tại vùng nguyên liệu.............................................. 51

6.3. Tóm tắt ............................................................................................................. 52

Chương 7: Kết luận và kiến nghị ............................................................................. 53

7.1. Kết luận ............................................................................................................ 53

7.2. Kiến nghị .......................................................................................................... 54

7.3. Đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo.................................................................. 54

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Tiến độ thực hiện đề tài................................................................................. 9

Bảng 3.1: Cơ cấu hình thức tiêu thụ ............................................................................ 13

Bảng 3.2: Cơ cấu gạo xuất khẩu năm 2004 – 2006 ...................................................... 13

Bảng 3.3: Diện tích trồng lúa Nàng Nhen tại xã Vĩnh Trung ....................................... 16

Bảng 4.1: Các bước nghiên cứu................................................................................... 18

Bảng 4.2: Thang đo biến phân tích mẫu nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen ................. 19

Bảng 4.3: Thang đo biến phân tích mẫu nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen.............. 20

Bảng 4.4: Tiến độ phỏng vấn ...................................................................................... 21

Bảng 5.1: Lý do Nông dân thích bán lúa cho người mua ............................................. 32

Bảng 5.2: So sánh hiệu quả trồng lúa Nàng Nhen và lúa khác ..................................... 36

Bảng 5.3: Đánh giá của nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen về doanh thu, chi phí, giá bán, lợi nhuận ........................................................................................... 37

Bảng 6.1: Dự báo diện tích lúa Nàng Nhen từ năm 2007 – 2012.................................. 40

Bảng 6.2: Lịch thời vụ trồng lúa Nàng Nhen hàng năm ............................................... 43

Bảng 6.3: Nhu cầu lúa và diện tích trồng lúa Nàng Nhen được dự báo ........................ 44

Bảng 6.4: Mức giá bán gạo Nàng Nhen, Tấm, Cám..................................................... 47

Bảng 6.5: Lượng gạo Nàng Nhen tiêu thụ từ 2007-2012.............................................. 47

Bảng 6.6: Doanh thu gạo Nàng Nhen, Tấm, Cám từ 2007-2012 .................................. 48

Bảng 6.7: Chi phí hỗ trợ vật tư trên 1 ha...................................................................... 48

Bảng 6.8: Chi phí mua lúa trên 1 ha ............................................................................ 48

Bảng 6.9: Bảng chi phí tổng hợp từng năm từ 2007 – 2012 ......................................... 48

Bảng 6.10: Kết quả sản xuất kinh doanh gạo Nàng Nhen ............................................ 49

Bảng 6.11: Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh gạo Nàng Nhen........................ 49

Bảng 6.13: Phân tích rủi ro.......................................................................................... 50

Bảng 6.14: các chỉ số tài chính sau khi phân tích rủi ro ............................................... 50

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 4.1: Độ tuổi Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen ............................................. 21

Biểu đồ 4.2: Giới tính Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen............................................ 21

Biểu đồ 4.3: Diện tích đất trồng lúa Nàng Nhen của hộ nông dân................................ 22

Biểu đồ 4.4: Số lao động tham gia sản xuất chính........................................................ 22

Biểu đồ 4.5: Độ tuổi Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen ......................................... 22

Biểu đồ 4.6: Giới tính Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen ....................................... 22

Biểu đồ 4.7: Diện tích đất trồng lúa của hộ nông dân................................................... 22

Biểu đồ 4.8: Số lao động tham gia sản xuất chính........................................................ 22

Biểu đồ 5.1: Nông dân bán lúa cho người mua ............................................................ 24

Biểu đồ 5.2: Mức độ hài lòng của Nông dân khi bán lúa ............................................. 24

Biểu đồ 5.3: Nông dân thích bán lúa cho người mua ................................................... 25

Biểu đồ 5.4: Lý do Nông dân bán lúa .......................................................................... 25

Biểu đồ 5.5: Hợp đồng bán lúa Nàng Nhen ................................................................. 25 .

Biều đồ 5.6: Những thuận lợi khi trồng lúa Nàng Nhen ............................................... 26

Biểu đồ 5.7: Khó khăn khi trồng lúa Nàng Nhen ......................................................... 27

Biểu đồ 5.8: Thuận lợi trong quá trình tiêu thụ lúa Nàng Nhen.................................... 27

Biểu đồ 5.9: Khó khăn trong quá trình tiêu thụ lúa Nàng Nhen.................................... 28

Biều đồ 5.10: Lý do Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen........................................... 31

Biểu đồ 5.11: Mong muốn của Nông dân khi trồng lúa Nàng Nhen ............................ 32

Biều đồ 5.12: Nông dân thích bán lúa cho người mua ................................................. 32

Biểu đồ 5.13: Phương thức hợp tác với Nông dân ....................................................... 33

Biều đồ 5.14: Mong muốn bao tiêu đầu ra................................................................... 34

DANH MỤC BẢN ĐỒ

Sơ đồ 1: Tổ chức bộ máy quản lý của ANGIMEX…………………………………....12

Bản đồ 1: Bản đồ huyện Tịnh Biên.............................................................................. 15

Bản đồ 2: Vị trí vùng nguyên liệu ............................................................................... 43

DANH MỤC QUY TRÌNH

Quy trình 6.1: Quy trình sản xuất lúa Nàng Nhen....................................................................41

Quy trình 6.2: thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch...............................................................42

Quy trình 6.3: Quy trình quản lý vùng nguyên liệu .................................................................45

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ANGIMEX: Công Ty Xuất Nhập Khẩu An Giang

DT: Doanh thu

TCP: Tổng chi phí

LNTT: Lợi nhuận trước thuế

LNST: Lợi nhuận sau thuế

Lúa NN: lúa Nàng Nhen

DN: Doanh nghiệp

DNTN: Doanh nghiệp Tư nhân

DNNN: Doanh nghiệp Nhà nước

LKSX: Liên kết sản xuất

DKTN: Điều kiện tự nhiên

KN: Kinh nghiệm

HD: Hợp đồng

PRA: phương pháp đánh giá nhanh nông thôn có sự tham gia của người dân

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Chương 1: Mở đầu

1.1. Lý do chọn đề tài

Việt Nam được toàn cầu biết đến là nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới nhiều năm liền. Sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam hàng năm đều tăng và mang lại một lượng ngoại tệ khá lớn cho nền kinh tế đất nước. Năm 2005 lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam đạt cao nhất là 5,2 triệu tấn với nhiều loại gạo khác nhau từ gạo thường đến các loại gạo chất lượng cao như gạo 5% tấm và các loại gạo thơm, gạo đặc sản khác. Thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam là các nước Liên Bang Nga, các nước Châu Á như Nhật Bản, Inđonesia, Philippin, và các nước Châu Phi…..

Nền kinh tế thế giới ngày càng phát triển, nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm sạch ngày càng tăng. Những nhu yếu phẩm hàng ngày như: rau sạch, cá sạch, trái cây sạch được ưa chuộng trên thế giới nhất là các nước có nền kinh tế phát triển. Ở Việt Nam, đời sống của người dân ngày càng được nâng cao và ý thức bảo vệ sức khoẻ cho bản thân và gia đình được nâng cao, họ thích sử dụng những sản phẩm sạch để bảo vệ sức khoẻ và môi trường sống.

Do nguồn nguyên liệu gạo có chất lượng không ổn định, hạt gạo được sản xuất ra không đồng đều về độ dài, độ trong, hạt gãy nhiều, tồn động nhiều dư lượng thuốc bảo vệ thực vật ảnh hưởng đến sức khoẻ người tiêu dùng và gạo chưa có thương hiệu mạnh nên giá bán trên thị trường thế giới thấp hơn các loại gạo cùng loại của Thái Lan.

Huyện Tịnh Biên tỉnh An Giang có một giống lúa đặc sản rất thơm ngon, hạt gạo dài, thon, hương thơm đặc trưng đã được Viện lúa Đồng bằng sông Cửu Long phục tráng và nhân giống thành công đó chính là lúa Nàng Nhen. Lúa này được trồng theo phương pháp truyền thống và điều kiện tự nhiên thích hợp nên gạo Nàng Nhen đạt tiêu chuẩn sạch được ưa chuộng trên thị trường gạo chất lượng cao.

Công ty xuất nhập khẩu An Giang (ANGIMEX) là công ty xuất khẩu gạo lớn nhất An Giang, sản phẩm của công ty qua nhiều nước trên thế giới và tạo uy tín trên thị trường gạo xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, nguồn nguyên liệu của Công ty không ổn định về số lượng lẫn chất lượng. Số lượng gạo phụ thuộc vào thương lái bán gạo cho Công ty, chất lượng gạo Công ty không thể kiểm soát được do phụ thuộc vào giống lúa nông dân canh tác, quá trình chăm sóc, thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch, thu mua từ nhiều nguồn khác nhau. Đặc biệt trong quá trình chăm sóc nông dân sử dụng rất nhiều thuốc bảo vệ thực vật nhất là giai đoạn lúa trổ bông đến lúc chín nên sau khi thu hoạch hạt gạo còn tồn động nhiều dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.

Phương châm của ANGIMEX là tạo ra các sản phẩm phục vụ lợi ích con người và bảo vệ môi trường, định hướng của Công ty sẽ phát triển loại gạo thơm ngon nhưng nguồn nguyên liệu còn nhiều hạn chế. Làm thế nào có được nguồn nguyên liệu gạo đặc sản sạch chất lượng cao? Để làm được điều này tôi chọn đề tài “ lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho công ty ANGIMEX tại huyện Tịnh Biên giai đoạn 2007 – 2012 ”.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Đề tài tập trung vào 3 mục tiêu sau:

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 1

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Xây dựng và quản lý vùng nguyên liệu hiệu quả, đảm bảo gạo Nàng Nhen đúng tiêu chuẩn chất lượng.

Tạo sự liên kết chặt chẽ giữa Nông dân và Doanh nghiệp ở vùng nguyên liệu.

Tạo nguồn cung ứng gạo Nàng Nhen lâu dài cho công ty ANGIMEX.

1.3. Phạm vi nghiên cứu

Đề tài tập trung vào xây dựng và quản lý vùng nguyên liệu nên đối tượng nghiên cứu là các Nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen tại xã Vĩnh Trung huyện Tịnh Biên.

Thông tin được thu thập từ năm 2004 đến năm 2006.

Hạn chế nghiên cứu:

Thứ nhất, diện tích trồng lúa Nàng Nhen hiện nay còn ít, diện tích chưa trồng lúa Nàng Nhen khá nhiều, đề tài chỉ phỏng vấn 30 mẫu với đối tượng chưa trồng lúa Nàng Nhen nên chưa lấy hết ý kiến chung của đối tượng này.

Thứ hai, Nông dân có đất ruộng trên thích hợp để trồng lúa Nàng Nhen toàn bộ là người khmer, một số ít người nói được tiếng Việt lưu loát và người nghiên cứu không biết tiếng Khmer nên gặp khó khăn trong quá trình phỏng vấn và thảo luận nhóm.

1.4. Phương pháp nghiên cứu

1.4.1. Phương pháp thu thập thông tin:

Thu thập thông tin sơ cấp:

- Phỏng vấn trực tiếp Nông dân

Chọn mẫu điều tra: 60 hộ Nông dân trong đó 30 mẫu là các hộ đã trồng lúa Nàng Nhen để tìm hiểu những thuận lợi và khó khăn trong quá trình sản xuất và tiêu thụ lúa Nàng Nhen và 30 hộ chưa trồng lúa Nàng Nhen để xem xét khả năng mở rộng diện tích.

- Thảo luận với cán bộ địa phương của xã Vĩnh Trung và những người liên quan của huyện Tịnh Biên để tìm hiểu định hướng, chương trình phát triển lúa Nàng Nhen của vùng Bảy Núi.

- Phương pháp phỏng vấn nhóm:

Tổ chức hai cuộc họp có sự tham gia của người dân đã trồng và hai cuộc họp với sự tham gia của người dân chưa trồng lúa Nàng Nhen. Mỗi cuộc họp từ 5-10 Nông dân. Các Nông dân này có hiểu biết nhiều về đặc điểm, tình hình địa phương đồng thời có sự quan sát của Chính quyền và Hội nông dân địa phương.

Thu thập thông tin thứ cấp:

- Thông tin về đặc điểm, dinh dưỡng, điều kiện ảnh hưởng đến gạo Nàng Nhen tại Phòng Nông Nghiệp huyện Tịnh Biên.

- Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, các báo cáo về lúa Nàng Nhen của Uỷ ban Nhân dân xã Vĩnh Trung, Phòng Nông Nghiệp huyện Tịnh Biên.

- Bản đồ xã Vĩnh Trung, huyện Tịnh Biên và các bản đồ liên quan khác.

- Thông tin từ các bài viết về thị trường gạo đặc sản, giá gạo, kỹ thuật sản xuất,..trên mạng internet, tạp chí, báo…

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 2

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

- Các báo cáo của Công ty ANGIMEX liên quan đến quá trình thành lập và phát triển Công ty, sơ đồ tổ chức, báo cáo lượng gạo xuất khẩu từ năm 2004-2006.

1.4.2. Phương pháp xử lý thông tin:

Xử lý sơ bộ thông tin: các phiếu có thông tin chưa đủ hoặc trong quá trình phỏng vấn thông tin bị sai lệch thì tiến hành phỏng vấn lại và nhập số liệu bổ sung.

Tổng hợp, xử lý các mẫu phỏng vấn và nhập số liệu bằng bảng thiết kế sẵn thông qua phần mềm SPSS 13.0, Excel sau đó phân tích kết quả bằng phương pháp thống kê mô tả, phân tích tần số.

1.5. Ý nghĩa nghiên cứu

Đề tài mong muốn mang lại ý nghĩa sau:

Thứ nhất, Chiến lược kinh doanh thường yêu cầu nguồn nguyên liệu ổn định, nhưng điều đó được thực hiện như thế nào? Bản kế hoạch nguyên liệu sẽ đề xuất lý thuyết mô hình nghiên cứu tương đối hoàn chỉnh về kế hoạch nguồn nguyên liệu nói chung.

Thứ hai, để đáp ứng nhu cầu thị trường, ANGIMEX phải có các loại gạo phù hợp với chất lượng cao. Đó là yêu cầu bức xúc mà Doanh nghiệp vẫn chưa thực hiện được, qua kết quả nghiên cứu sẽ giải quyết khó khăn trên, đảm bạo gạo Nàng Nhen đủ và kịp thời. Đồng thời, làm cơ sở thực hiện các kế hoạch nguyên liệu gạo chất lượng cao khác.

Sau cùng, thực hiện chủ trương của Chính phủ về liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp trong tiêu thụ hàng hóa nông sản một cách hiệu quả, cùng hợp tác với nông dân để có nguồn liệu ổn định chất lượng cao, tạo nên sự liên kết bền vững, trên tinh thần hai bên cùng có lợi.

1.6. Bố cục của khóa luận

Nội dung của báo cáo bao gồm các phần sau:

Chương 1: trình bày về lý do chọn đề tài, mục tiêu, phạm vi, phương pháp, ý nghĩa và bố cục của đề tài nghiên cứu.

Chương 2: đưa ra cơ sở lý thuyết về các khái niệm, bản kế hoạch nguồn nguyên liệu gồm: thị trường gạo, kế hoạch sản xuất lúa, kế hoạch nhân sự, tài chính, những rủi ro, phân tích hiệu quả kinh tế - xã hội của vùng nguyên liệu.

Chương 3: giới thiệu khái quát về lịch sử hình thành và phát triển, hoạt động kinh doanh của ANGIMEX; đặc điểm kinh tế - xã hội huyện Tịnh Biên; nguồn gốc và đặc điểm lúa Nàng Nhen.

Chương 4: trình bày về phương pháp được sử dụng của đề tài nghiên cứu, bao gồm nghiên cứu sơ bộ bằng phương pháp định tính và chính thức bằng phương pháp nghiên cứu định lượng, thông tin mẫu, thang đo được hiệu chỉnh.

Chương 5: trình bày kết quả nghiên cứu từ: (1) những Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen: cách bán lúa, tiêu thụ qua hợp đồng, thuận lợi và khó khăn trong quá trình trồng và tiêu thụ lúa; (2) những Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen: lý do chưa trồng, mong muốn của Nông dân nếu trồng lúa Nàng Nhen, phương thức hợp tác với Công ty; (3) so sánh hiệu quả giữa lúa Nàng Nhen và loại lúa khác.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 3

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Chương 6: chương này và chương 5 là nội dung quan trọng nhất, sẽ lần lượt trình bày các nội dung: (1) thị trường gạo Nàng Nhen; (2) kế hoạch sản xuất lúa, biện pháp quản lý vùng nguyên liệu, (3) kế hoạch nhân sự; (4) kế hoạch tài chính cho vùng nguyên liệu; (5) rủi ro vùng nguyên liệu gặp phải, (6) hiệu quả kinh tế - xã hội khi có vùng nguyên liệu.

Chương 7: tóm lược lại những kết quả từ quá trình nghiên cứu, những kiến nghị và sau cùng là đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo của đề tài.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 4

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Chương 2: Cơ sở lý thuyết

Chương 1 đã trình bày về những vấn đề cơ bản của một đề tài nghiên cứu. Để thực hiện được những mục tiêu đề ra cần có những lý thuyết vận dụng một cách có hiệu quả. Do đó, chương này sẽ trình bày một số lý thuyết liên quan trong suốt quá trình nghiên cứu.

2.1. Khái niệm và xu hướng tiêu dùng gạo

Theo Bách khoa toàn thư: Gạo là một sản phẩm lương thực. Hạt gạo màu trắng, nâu hoặc đỏ thẫm, chứa nhiều dinh dưỡng. Hạt gạo chính là nhân của thóc sau khi tách bỏ vỏ trấu và cám. Gạo được gần một nửa dân số thế giới dùng phổ biến.

Xu hướng tiêu dùng gạo của thế giới 1

Theo Tiến sĩ Bùi Chí Bửu, Viện trưởng Viện Lúa ÐSBCL, phân tích: Hiện nay, nhu cầu về gạo trên thế giới rất lớn và rất đa dạng. Mỗi thị trường có nhu cầu riêng về từng loại gạo. Chẳng hạn, thị trường châu Phi thì chủ yếu tiêu thụ các loại gạo cứng và gạo đồ; thị trường Philippines và Indonesia tiêu thụ gạo dài thường... Muốn mở rộng thị trường xuất khẩu gạo cần phải đa dạng hóa sản phẩm và tập trung vào sản xuất các loại gạo mà thị trường đang có nhu cầu nhiều.

Xu hướng tiêu dùng gạo của Việt Nam 2

Trên thị trường nội địa, người tiêu dùng đang ngày càng quan tâm nhiều đến yếu tố chất lượng gạo. Theo nhận định của nhiều nhà kinh doanh, thị trường gạo nội địa đang là một thị trường đầy tiềm năng của nhiều loại gạo chất lượng cao. Siêu thị Co.op Mart Cần Thơ cho biết: 2 năm gần dây, doanh số tiêu thụ mặt hàng gạo tại siêu thị tăng trưởng bình quân khoảng 30%/năm. Hiện siêu thị đang tiêu thụ khoảng 3 tấn gạo các loại/tháng. Cửa hàng giới thiệu sản phẩm Nông trường Cờ Đỏ TP. Cần Thơ lúc mới khai trương chủ yếu trưng bày, giới thiệu sản phẩm. Nhờ số lượng và chất lượng gạo bán tại cửa hàng khá ổn định nên nhiều khách hàng ngày càng biết đến và tín nhiệm. Hiện cửa hàng đã đạt mức tiêu thụ 17 – 18 tấn gạo các loại/tháng.

2.2. Bản Kế hoạch nguyên liệu

2.2.1. Thị trường

Nhu cầu cấp thiết: là cảm giác thiếu hụt cái gì đó mà con người cảm nhận được.

Nhu cầu của con người rất đa dạng và phức tạp. Nó bao gồm cả những nhu cầu về sinh lý cơ bản về ăn, mặc, ở, đi lại và an toàn tính mạng lẫn nhu cầu xã hội về sự thân thiết, gần gũi, uy tín và tình cảm gắn bó cũng như những nhu cầu cá nhân về tri thức và tự thể hiện mình.

1 Song Hà. 03/08/2005. Nâng cao giá trị gạo Việt Nam. http://www.ppd.gov.vn/ttbaochi/ttinbaochi60.htm

2 Nguồn VOV.27/09/2006. Thị trường gạo nội địa: lộn xộn thương hiệu. http://www.vietrade.gov.vn/old/news.asp?cate=1&article=12802&lang=vn

Thị trường là tập hợp những người mua hàng hiện có và sẽ có.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 5

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Phân khúc thị trường là chia cắt một thị trường lớn không đồng nhất ra nhiều nhóm khách hàng tương đối đồng nhất trên cơ sở những quan điểm khác biệt về nhu cầu, về tính cách hay hành vi.

2.2.2. Kế hoạch sản xuất lúa

Kỹ thuật canh tác lúa

Bước 1: Chọn lựa giống lúa

Bước 2: Chuẩn bị đất

Bước 3:Biện pháp gieo sạ

Bước 4: Chăm sóc (bón phân, quản lý nước, phòng trừ cỏ, côn trùng, sâu bệnh,..)

Bước 5: Thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch Hoạch định vị trí vùng nguyên liệu3

Quy trình hoạch định địa điểm thường có các bước sau đây: Xác định các tiêu chí đánh giá lựa chọn địa điểm Xác định trọng số các tiêu chí Phát triển các phương án Đánh giá và lựa chọn

Tiêu thụ nông sản thông qua hợp đồng

Theo Điều 2 Nghị định 80/2002/QĐ-TTg ngày 2406/2002

Hợp đồng tiêu thụ nông sản hàng hoá phải được ký với người sản xuất ngay từ đầu vụ sản xuất, đầu năm hoặc đầu chu kỳ sản xuất. Trước mắt, thực hiện việc ký kết hợp đồng tiêu thụ đối với các sản phẩm là các mặt hàng chủ yếu để xuất khẩu: gạo, thuỷ sản, chè, cà phê, hồ tiêu, cao su, hạt điều, quả, dâu tằm, thịt,... và các sản phẩm chủ yếu để tiêu dùng trong nước có thông qua chế biến công nghiệp: bông, mía, thuốc lá, cây rừng nguyên liệu cho công nghiệp giấy, công nghiệp chế biến gỗ, sữa và muối...

Hợp đồng tiêu thụ nông sản hàng hoá ký giữa các doanh nghiệp với người sản xuất theo các hình thức:

- Ứng trước vốn, vật tư, hỗ trợ kỹ thuật, công nghệ và mua lại hàng hoá;

- Bán vật tư mua lại nông sản hàng hoá;

3 Nguyễn Thành Long. 2004. Quản trị sản xuất. Đại học An Giang (trang 71)

- Trực tiếp tiêu thụ nông sản hàng hoá,

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 6

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

- Liên kết sản xuất: Hộ nông dân được sử dụng giá trị quyền sử dụng đất để góp vốn cổ phần, liên doanh, liên kết với doanh nghiệp hoặc cho doanh nghiệp thuê đất sau đó nông dân được sản xuất trên đất đã góp cổ phần, liên doanh, liên kết hoặc cho thuê và bán lại nông sản cho doanh nghiệp, tạo sự gắn kết bền vững giữa nông dân và doanh nghiệp.

Hợp đồng tiêu thụ nông sản hàng hoá phải bảo đảm nội dung và hình thức theo quy định của pháp luật.

2.2.3. Kế hoạch nhân sự 4

Để hoạch định nguồn nhân sự, cần xuất phát từ mục tiêu của doanh nghiệp, xem xét các yêu cầu về nhân sự qua các giai đoạn để tìm nguồn bổ sung thích hợp về cả chất lượng (vị trí, chuyên môn) và số lượng (nhu cầu, nguồn). Sau khi dự báo về nhu cầu, cần điều tra nguồn cung ứng nhân sự cần thiết. Nên bắt đầu từ các thông tin về nhân viên, dự đoán nguồn nhân sự hiện tại có thể có, phân tích và đánh giá các nhu cầu nhân sự còn thiếu (cả số lượng và chất lượng), đưa ra các đề xuất và thử nghiệm các phương án. Từng bộ phận chức năng sẽ tiến hành lần lượt các bước trên khi thực hiện chương trình nhân sự tổng thể. Cuối cùng khi triển khai thực hiện cần giám sát kết quả để có những hiệu chỉnh thích hợp. Để hoạch định nguồn nhân sự cần thiết nên xem xét hai khía cạnh số lượng và chất lượng. 2.2.4. Kế hoạch tài chính 5

Xét về phương pháp thực hiện, quá trình lập kế hoạch tài chính giống như xây dựng một ngân sách tổng thể. Nó bao gồm việc tổng hợp các kế hoạch họat động của các bộ phận trong doanh nghiệp, từ việc lượng hóa mục tiêu doanh thu, các chi phí cần thiết về nguyên vật liệu, máy móc thiết bị, tiền lương, đến việc xác định lợi nhuận, dòng tiền thu/chi cùng với các mục tiêu khác và trình bày các kết quả dự kiến. Trong quá trình triển khai thực hiện kế hoạch các dữ liệu thực tế sẽ được cập nhật dần để đưa ra các kết quả dự kiến chính xác hơn. Việc thực hiện kiểm tra, so sánh kết quả thực tế với ngân sách ban đầu là hết sức cần thiết cho công tác quản lý của doanh nghiệp, có thể giúp các nhà quản lý ra quyết định đúng và kịp thời.

Các chỉ số đánh giá tài chính

Tỷ suất lợi nhuân: là chỉ tiêu tương đối phản ánh mối quan hệ giữa lợi nhuận và doanh thu, phản ánh một phần hiệu quả trong hoạt động của doanh nghiệp.

PLN =

Hiệu quả sử dụng chi phí Lợi nhuận Doanh thu

Doanh thu Hiệu suất sử dụng chi phí = Tổng chi phí

4 Phạm Ngọc Thúy. 2002. Kế hoạch nhân sự. Kế hoạch kinh doanh. ĐHQG TP HCM (trang 111) 5 Phạm Tuấn Cường. 2002. Kế hoạch tài chính. Kế hoạch kinh doanh. ĐHQG TP HCM (trang 129)

Thể hiện 1 đồng chi phí bỏ ra tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 7

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Lợi nhuận Doanh lợi trên chi phí = Tổng chi phí

Thể hiện 1 đồng chi phí tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận.

2.2.5. Phân tích rủi ro nguồn nguyên liệu6

Rủi ro là khả năng xảy ra khác biệt giữa kết quả thực tế và kết quả dự kiến khi lập kế hoạch. Về lý thuyết, rủi ro có thể mang lại tính tích cực hoặc tiêu cực, nhưng mặt tiêu cực thường được doanh nghiệp quan tâm hơn và muốn đo lường các rủi ro này. Tuy nhiên, rủi ro là khách quan, chỉ có thể đo lường tương đối, có thể đo thông qua mức độ tổn thất bằng tiền.

Bất định là sự không chắc về khả năng xảy ra rủi ro một kết quả nào đó xảy ra trong tương lai khi người lập kế hoạch có khả năng nhận thức về rủi ro. Bất định thể hiên một trạng thái tư tưởng (sự không chắc). Do vậy nó phụ thuộc phần lớn vào thông tin sử dụng để đánh giá kết quả và khả năng đánh giá của mỗi cá nhân đối với thông tin đó. Khái niệm này mang tính chủ quan, có khác biệt cho từng cá nhân và không thể đo lường trực tiếp.

2.2.6. Phân tích hiệu quả kinh tế - xã hội vùng nguyên liệu 7

Lợi nhuận mang lại của một dự án qua phân tích tài chính không thể hiện được giá trị đóng góp cho nền kinh tế của một địa phương, vùng hay cả nước. Các chính sách thuế và trợ cấp có thể làm méo mó chi phí kinh tế doanh nghiệp đã sử dụng cho dự án.

6 Tạ Trí Nhân. 2002. Phân tích rủi ro trong lập kế hoạch kinh doanh. Kế hoạch kinh doanh . ĐHQG TP HCM (trang 150) 7 Nguyễn Thành Long. 2005. Thiết lập & thẩm định dự án. Đại học An Giang (trang 29)

Doanh nghiệp ngày nay không chỉ tìm lợi nhuận mà còn phải thể hiện trách nhiệm với cộng đồng bằng các đóng góp cụ thể. Chính quyền địa phương cũng quan tâm đến các đóng góp này khi thẩm định để bảo đảm dự án họat động phù hợp - hay ít nhất không đi ngược hướng với mục tiêu chiến lược. Các định chế tài chính cũng chỉ tài trợ khi có cơ sở khẳng định dự án mang lại lợi ích kinh tế - xã hội. Do vậy, bên cạnh tài chính, việc phân tích và thẩm định các vấn đề kinh tế xã hội phải được đặt ra.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 8

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

2.3. Tiến độ thực hiện đề tài

Bảng 2.1 : tiến độ thực hiện đề tài

Tên công việc

2

1

2

1

2

1

3

Tháng 3 4 3 Tháng 4 4 3 Tháng 5 4 3 Tháng 6 2 1 Tuần

18/5

15/6

1. Thu thập số liệu thứ cấp 2. Viết đề cương sơ bộ 3. Viết đề cương chi tiết 4. Viết cơ sở lý thuyết 5. Giới thiệu ANGIMEX 6. Hoàn chỉnh bảng hỏi 6. Tiến hành phỏng vấn 7. Xử lý số liệu 9. Viết kết quả nghiên cứu 10. Nộp bản nháp 11. Chỉnh sửa khóa luận 12. Nộp bản chính khóa luận

2.4. Tóm tắt

Chương 2 đã tập trung trình bày các khái niệm về gạo, những ý kiến nhận định của chuyên gia về thị trường gạo Thế giới và Việt Nam và mô hình nghiên cứu chính là bản kế hoạch nguyên liệu. Mô hình nghiên cứu xuất phát từ nhu cầu gạo của thị trường, doanh nghiệp sẽ tiến hành tìm nơi sản xuất loại gạo, xác định các điều kiện ảnh hưởng đến lúa và cách quản lý thu mua lúa bằng hợp đồng bao tiêu nông sản. Bên cạnh đó, cần phải có đội ngũ nhân sự tham gia các công việc trên, phân tích hiệu quả tài chính vùng nguyên liệu đối với công ty, phân tích các yếu tố rủi ro có khả năng xuất hiện và hiệu quả kinh tế - xã hội mang lại tại địa phương.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 9

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Chương 3: Giới thiệu chung về công ty xuất nhập khẩu An

Giang, huyện Tịnh Biên và giống lúa Nàng Nhen

Như đã trình bày, chương 2 đưa ra cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu của bản kế hoạch nguyên liệu. Vậy đề tài nghiên cứu cho ai và sử dụng vào mục đích gì? Phần tiếp theo sẽ trả lời câu hỏi trên và trình bày các nội dung sau: (1) lịch sử hình thành và phát triển, hoạt động kinh doanh, cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ các phòng ban, những định hướng về gạo chất lượng cao của ANGIMEX; (2) giới thiều về huyện Tịnh Biên, đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội, sơ lược về xã VĩnhTrung; (3) những thông tin, đặc điểm của lúa Nàng Nhen.

3.1.Giới thiệu về ANGIMEX

Tên tiếng Việt: CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG

Tên giao dịch: ANGIMEX IMPORT EXPORT COMPANY

Tên viết tắt: ANGIMEX

Địa chỉ Công ty: 01 Ngô Gia Tự - TP. Long Xuyên – An Giang

Điện thoại: 076.842625, 076.841548. Fax: 076.843239, 076.842625

Email: angimex-ag@hcm.vnn.vn Website: http://www.angimex.com.vn

Tổng nguồn vốn kinh doanh của Công ty: 120 tỷ VNĐ

Trong đó: Vốn cố định: 82 tỷ VNĐ

Vốn lưu động: 38 tỷ VNĐ

3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển8

Công ty xuất nhập khẩu An Giang là tiền thân của Công ty Ngoại Thương An Giang được thành lập ngày 23/07/1976. Công ty được xác định là đơn vị trung tâm thực hiện nhiệm vụ kinh doanh xuất nhập khẩu của tỉnh đặt dưới sự lãnh đạo của UBND tỉnh An Giang.

Trong những năm đầu hoạt động Công ty chỉ đơn thuần làm nhiêm vụ thu mua và cung ứng, mua bán và ủy thác hàng xuất nhập khẩu đối với Công ty trong nước. Cơ cấu hàng xuất khẩu chủ yếu như gạo, bắp, đậu nành, mè vàng, tôm…., cơ cấu hàng nhập khẩu là vật tư nguyên liệu phục vụ sản xuất và một số mặt hàng tiêu dùng khác.

Năm 1988 Công ty được cấp giấy phép xuất nhập khẩu trực tiếp nên đã nhanh chóng tiếp cận thị trường nước ngoài, đã quan hệ giao dịch mua bán trực tiếp và ủy thác xuất nhập khẩu cho các đơn vị trong tỉnh và nước bạn Campuchia với các khách hàng như: Pháp, Singapore, Nhật, HongKong, Thái Lan, philippines, Ấn Độ, Malayxia….Trong quá trình quan hệ mua bán Công ty đã xác định được những khách hàng có thể tin cậy để hợp tác làm ăn lâu dài chuyên kinh doanh mặt hàng lương thực, nông sản có nguồn tài chính khá lớn như Recofi, S.C.I.I, Viet Sing, Sunsang, HonSang, MeKong, KiToKu…

8http://www.angimex.com.vn

Để tăng thêm nguồn vốn, mở rộng kinh doanh thu hút đầu tư nước ngoài phù hợp với tiềm năng đất đai, lao động của vùng tứ giác Long Xuyên, Công ty đã tiếp cận,

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 10

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

giao dịch, đàm phán với Công ty KiToKu (Công ty liên doanh lương thực Nhật Bản) từ đó Công ty liên doanh Angimex – KiToKu ra đời. Tháng 9/1991 Công ty liên doanh Angimex – KiToKu đã khai trương nhằm thực hiện mục đích sản suất nông sản phẩm chủ yếu là lúa gạo và các sản phẩm được chế biến từ gạo để xuất khẩu và nhập khẩu vật tư hàng hoá phục vụ cho sản xuất hàng chế biến nông sản.

3.1.2. Lĩnh vực kinh doanh9

Công ty ANGIMEX chuyên về lĩnh vực chế biến lương thực, nông sản xuất khẩu và các hoạt động dịch vụ, kinh doanh thương mại dịch vụ

Xuất Khẩu: ANGIMEX có năng lực sản xuất 350.000 tấn gạo/năm với hệ thống các nhà máy chế biến lương thực được phân bố tại các vùng nguyên liệu trọng điểm, giao thông thuận lợi, sức chứa kho trên 70.000 tấn và hệ thống máy xay xát, lau bóng gạo hiện đại, chất lượng sản phẩm được quản lý theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000. Mỗi năm công ty xuất khẩu từ 300.000 – 350.000 tấn gạo các loại sang các thị trường như: Singapore, Malaysia, Philippines, Indonesia, Africa, Iran, Iraq, Cuba, Hongkong…

Nhập Khẩu: các thiết bị, vật tư nông nghiệp, phân bón và hàng tiêu dùng khác.

Thương Mại: Công ty có hệ thống các cửa hàng thương mại - dịch vụ, siêu thị, đại lý… kinh doanh đa dạng sản phẩm của các nhà sản xuất trong và ngoài nước như: hàng gia dụng, kim khí điện máy, nước giải khát, phân bón, xe gắn máy HONDA, điện thoại di động S-FONE,…

Dịch vụ Công nghệ Thông tin: hợp tác với Học Viện Quốc Gia Công Nghệ Thông Tin Ấn Độ - NIIT - thành lập Trung tâm đào tạo chuyên viên CNTT tiêu chuẩn quốc tế tại An Giang. Angimex còn thành lập Trung tâm Phát triển Công nghệ thông tin để nghiên cứu phát triển các dịch vụ phần mềm, giải pháp, website… và cung cấp thiết bị CNTT.

9http:// www.angimex.com.vn

3.1.3. Bộ máy tổ chức

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 11

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Sơ đồ 1 : tổ chức bộ máy quản lý của ANGIMEX

Giám Đốc

Trợ lý Giám Đốc

Phó GĐ phụ trách kinh doanh thương mại. Phó GĐ phụ trách sản xuất kinh doanh lương thực.

P. Tài chính- Kế toán

Cán bộ chuyên trách các ho động đoàn thể.

Đại lý Donda DV

P. Kinh doanh Chi nhánh tại tp HCM Tổ Marketing Tổ công nghệ thông tin P. Nhân sự- Hành chánh

Cửa hàng TM- DV sửa chữa xe AGM

Cửa hàng bán xe Honda- Xe LX.

Cửa hàng bán xe Honda- Xe Châu Đốc

Đại lý ĐTDĐ - SFone

207 Trần Hưng Đạo Mỹ Quí- tp LX Thị xã Châu Đốc

Kho Châu Đốc Kho H. Lạc

XN chế biến lương thực 1 XN chế biến lương thực 2 XN chế biến lương thực 3 Chi nhánh tại Thoại Sơn XNCB lương thực Châu Đốc

Kho Chợ Vàm Kho Bình Khánh Kho

Kho LX Kho Chợ Mới Kho Đại Lợi Kho Châu Phú PX Thoại Hà PX Bình Thành PX S.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 12

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

3.1.4. Khái lược về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty.

Kết quả tiêu thụ năm 2006 đạt 293,719 tấn gạo các loại.

Kim ngạch FOB (không tính nhận ủy thác xuất khẩu) đạt 72,532 triệu USD (theo giá CIF 74,245 triệu USD).

So với năm 2005 giảm 20% về số lượng và đạt 100% về giá trị thực thu FOB.

Cơ cấu hình thức tiêu thụ

Bảng 3.1: Cơ cấu hình thức tiêu thụ:

ĐVT: tấn

2005

15,084 19,882

2004 220,064 8,899 39,011 267,974 2006 297,430 224,456 10,044 59,219 332,396 293,719 Hình thức tiêu thụ Xuất khẩu trực tiếp Ủy thác xuất khẩu Cung ứng xuất khẩu Tổng

(Nguồn: báo cáo hoạt động xuất khẩu của ANGIMEX năm 2004-2006)

ANGIMEX xuất khẩu qua 3 hình thức là xuất khẩu trực tiếp, ủy thác và cung ứng xuất khẩu với số lượng xuất khẩu năm 2004 là 267,974 tấn; năm 2005 lượng xuất khẩu tăng lên là 332,396 tấn nhưng năm 2006 giảm xuống chỉ còn 293,719 tấn do năm 2006 Đồng bằng sông Cửu Long bị dịch bệnh vàn lùn và lùn xoắn lá nên Chính phủ cấm xuất khẩu gạo vào 3 tháng cuối năm.

Bảng 3.2: Cơ cấu gạo xuất khẩu năm 2004 - 2006

ĐVT: tấn

Loại gạo

Gạo cao cấp 5%- 10% Gạo cấp TB 15%- 20% Gạo cấp thấp 25%- 35% Gạo thơm Nếp Tấm

Tổng cộng Năm 2005 2004 73,594 89,490 84,044 122,274 88,595 86,197 701 1,047 5,587 4,493 26,843 17,505 267,974 332,396 2006 86,215 89,406 87,874 1,475 5,678 23,071 293,719

(Nguồn: báo cáo hoạt động xuất khẩu của ANGIMEX năm 2004-2006)

Nhìn chung lượng gạo xuất khẩu của Công ty tăng từ năm 2004-2006. Năm 2005 lượng gạo xuất khẩu tăng cao nhất là 332,396 tấn; năm 2006 giảm 36,677 tấn do Chính phủ cấm xuất khẩu gạo. Gạo cao cấp từ 5%-10% được xuất năm 2006 là 86,215 tấn, ngoài ra các loại gạo tiêu chuẩn trung bình, thấp, gạo thơm, tấm, nếp cũng được xuất khẩu với số lượng lớn.

Thị trường xuất khẩu gạo trực tiếp: Thị trường xuất khẩu gạo của ANGIMEX rất rộng và đa dạng, sản phẩm gạo của ANGIMEX có mặt ở hầu hết các quốc gia trên thế giới : Philippine, Singapor, Malaysia, Indonesia, Châu Phi, Nhật Bản, Iran, Hồng Kông, Cu Ba, Campuchia...

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 13

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

3.1.5. Phương hướng phát triển của Công ty

Phương hướng năm 2007

Gạo - Ngành hàng kinh doanh chủ lực: kinh doanh xuất khẩu và cung ứng xuất khẩu với sản lượng 250.000 tấn.

Ngành hàng khác (xe Honda, phân bón 20.000 tấn, dịch vụ sửa chữa xe, dịch vụ điện thoai di động): Doanh thu tăng 15% so với năm 2006.

Kinh doanh ngành hàng mới: Xuất khẩu cá tra fillet 1.320 tấn, nhập khẩu bả đậu nành 20.000 tấn để cung cấp lại cho các nhà máy chế biến thức ăn thủy sản và tiêu thụ thức ăn gia súc 20.000 tấn.

Phương hướng đến năm 2010

Đầu tư mở rộng kho hàng, thiết bị sản xuất gạo xuất khẩu.

Phát triển liên doanh Angimex – KiToKu sản xuất gạo đặc sản, các sản phẩm chế biến từ gạo.

Đẩy mạnh mạng lưới lưu chuyển hàng hóa tích cực khai thác nguồn hàng, khai thác triệt để nguồn nguyên liệu của địa phương, phương thức mua hàng thuận tiện, giá cả hợp lý bên cạnh đó phải điều hòa kịp thời, đủ cho việc mua hàng, khai thác và nắm chắc nguồn hàng.

Hạ thấp chi phí, xây dựng mức hoa hồng ủy thác xuất nhập khẩu hợp lý.

Phát động phong trào thi đua khen thưởng để phát huy khả năng sáng tạo đóng góp tối đa của cán bộ công nhân viên vì mục tiêu phát triển của Công ty. Đồng thời có kế hoạch đào tạo, nâng cao trình độ của cán bộ công nhân viên tạo nguồn nhân lực cần thiết đáp ứng nhu cầu quản lý, nghiệp vụ kinh doanh trong quá trình hội nhập.

Luôn luôn cũng cố và phát huy tinh thần đoàn kết, hỗ trợ nhau cùng hoàn thành nhiệm vụ, tinh thần tương thân, tương trợ, quan tâm chăm sóc cán bộ công nhân viên có hoàn cảnh khó khăn, tích cực tham gia công tác xã hội, gắn liền xây dựng Công ty văn minh đến tất cả cán bộ công nhân viên, truyền thống tốt đẹp vì mục tiêu không ngừng phát triển của Công ty. 3.2. Giới thiệu về huyện Tịnh Biên10

3.2.1. Đặc điểm tự nhiên

Huyện Tịnh Biên nằm về phía Tây Nam của tỉnh An Giang : phía Đông Bắc giáp thị xã Châu Đốc, phía Đông giáp huyện Châu Phú ; phía Nam giáp huyện Tri Tôn ; phía Tây giáp vương quốc Campuchia. Tịnh Biên là một huyện dân tộc (là huyện có nhiều dân tộc Khmer nhất trong tỉnh), miền núi và có biên giới giáp Campuchia dài gần 20 Km, trải dài địa bàn của gần 4 xã gồm : Nhơn Hưng, An Phú, Thị Trấn Tịnh Biên và xã An Nông.

10 UBND huyện Tịnh Biên. 2005. Tịnh Biên Mời Gọi Đầu Tư. An Giang. NXB Cty cp in An Giang.

Về địa hình, Tịnh Biên vừa có núi vừa có đồng bằng, được phân thành 3 vùng rõ rệt: vùng đồi núi (cao trình > + 30, nghĩa là cao hơn 30 m so với mặt nước biển), thuận lợi cho phát triển du lịch sinh thái với nhiều đồi núi, danh thắng đặc sắc, nổi tiếng cả vùng đồng bằng Sông Cửu Long ; còn lại là vùng đồng bằng ven chân núi và vùng đồng bằng ngập nước, cả hai vùng này đều thuận lợi để phát triển nông nghiệp.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 14

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Bản đồ 1: Bản đồ huyện Tịnh Biên

(Nguồn://sonongnghiep.angiang.gov.vn)

3.2.2. Đặc điểm văn hóa – xã hội

Bên cạnh những tiềm năng tự nhiên sẵn có của vùng núi Tịnh Biên, thì nền kinh tế - xã hội cũng góp phần không nhỏ tạo động lực cho sự phát triển.

Toàn huyện có 11 xã và 3 thị trấn bao gồm : Thị Trấn Tịnh Biên, Thị Trấn Nhà Bàng, Thị Trấn Chi Lăng, xã An Hảo, xã Vĩnh Trung, xã Nhơn Hưng, xã Thới Sơn, xã An Phú, xã Văn Giáo, xã An Cư, xã Tân Lập, xã Tân Lợi và xã Núi Voi. Với lượng dân số là 119.231 người (2005), huyện có 3 cộng đồng dân tộc sinh sống: dân tộc Kinh, Hoa và Khmer, trong đó dân tộc Khmer chiếm 30% dân số, đó cũng là một đặc điểm nổi bật về nền văn hóa huyện Tịnh Biên.

- Văn hóa xã hội : Huyện Tịnh Biên có hơn 30 % dân số là người dân tộc Khmer. Hàng năm, người dân Khơmer có nhiều lễ hội truyền thống diễn ra rất lớn và sôi động như : Tết Chol- Chnam- Th’may, Tết He (cũng như các tết truyền thống khác nhưng qui mô nhỏ hơn) tại các chùa, chiềng… tổ chức vui ca, múa hát… rất thú vị cho những ai thích khám phá văn hóa người dân tộc ít người. Đặc biệt là lễ hội đua bò nhân dịp tết Dolta vào cuối tháng 9 âm lịch, đó là một trò chơi cảm giác mạnh, mạo hiểm nhưng mang đậm tính truyền thống của người dân Khmer.

- Cơ sở vật chất hạ tầng : Cơ sở vật chất hạ tầng trên địa bàn huyện có nhiều chuyển đổi tích cực hơn, vấn đề chính là hệ thống giao thông đảm bảo thông suốt, với hai trục lộ chính là quốc lộ 91 và tỉnh lộ 948, cùng với quốc lộ N1 đang được thi công nối liền từ Thị xã Hà Tiên ra Thị xã Châu Đốc, tạo điều kiện thuận lợi cho tour du lịch của khách tham quan.

3.2.3. Giới thiệu xã Vĩnh Trung

Vĩnh Trung là một xã của huyện Tịnh Biên, bao gồm 5 ấp : Vĩnh Tâm, Vĩnh Tây, Vĩnh Hạ, Vĩnh Lợi và Vĩnh Long. Phía Bắc giáp xã Văn Giáo, phía Nam giáp thị trấn Chi Lăng, phía Đông giáp xã An Cư, Phía Tây giáp xã Ô Long Vĩ huyện Châu Phú.

Diện tích đất sản xuất nông nghiệp toàn xã Vĩnh Trung là 1.145 ha trong đó diện tích đất ruộng trên là 540 ha, diện tích đất ruộng bưng là 408 ha.

Người dân nơi đây sống với các nghề: làm ruộng, làm thuê, buôn bán nhỏ…Đến mùa mưa Nông dân sẽ tập trung vào công việc đồng áng, đồng thời họ cũng làm thuê cho những người khác. Vào mùa nắng, diện tích đất ruộng trên đều bỏ trống vì

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 15

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

không loại cây ngắn ngày nào chịu được khô hạn kéo dài nên người dân sống chủ yếu vào làm thuê và buôn bán nhỏ. Một số ít người dân có diện tích vườn ở sát chân núi Cấm, những khu vườn này mang lại thu nhập ổn định cho người dân.

Đồng bào người Khmer chiếm 30% dân số của xã, nơi đây có một loại lúa đặc sản nổi tiếng An Giang và cả nước với phẩm chất gạo ngon cơm, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Loại lúa này chỉ trồng được ở một số xã có điều kiện thích hợp như: Vĩnh Trung, An Cư, thị trấn Tịnh Biên. Riêng xã Vĩnh Trung lúa Nàng Nhen được trồng ở hai ấp: Vĩnh Tây và Vĩnh Tâm với tổng diện tích từ năm 2004 – 2006 khoảng 60 ha.

Bảng 3.3 Diện tích trồng lúa Nàng Nhen tại xã Vĩnh Trung

ĐVT : ha

Năm 2004 2005 2006

Xã Vĩnh Trung 20.85 30.8 9

(Nguồn: Báo cáo diện tích trồng lúa Nàng Nhen của Hội nông dân xã Vĩnh Trung)

Diện tích sản xuất lúa Nàng Nhen giảm trong năm 2006 do: Nông dân muốn có giống lúa Nàng Nhen phải trả tiền trước cho Phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện. Tuy 1000m2 đất chỉ sử dụng 10kg giống khoảng 40.000 đồng nhưng người Nông dân không thể mua giống nên chỉ có 9 ha trồng lúa Nàng Nhen.

Lý do khác chiếm phần quan trọng là thiếu nước tưới cho lúa, lúa Nàng Nhen trồng ở đất ruộng trên lại phụ thuộc vào lượng mưa nhiều hay ít hàng năm. Do đó, Nông dân lo ngại thời tiết thất thường làm ảnh hưởng đến năng suất của lúa.

3.3. Giới thiệu về giống lúa Nàng Nhen

Lúa nàng nhen là giống lúa đặc sản lâu đời của địa phương ở vùng đồng bào Khmer tại hai huyện miền núi Tịnh Biên và Tri Tôn tỉnh An Giang có từ cách đây khoảng 100 năm. Năm 2001 lúa Nàng nhen được Viện lúa Đồng bằng sông Cửu Long phục tráng thành công nên tăng năng suất, mùi thơm đặc trưng và thay dần giống lúa Nàng nhen đã thoái hóa với năng suất thấp, phẩm chất không ổn định.

Đặc điểm sinh học: lúa Nàng Nhen là loại lúa trung mùa, trổ theo quang cảm, chịu hạn tốt, phát triển nhờ nguồn nước mưa, thích hợp với vùng đất cao là loại đất ruộng trên không bị ngập lũ.

Điều kiện trồng: một năm trồng một vụ, bắt đầu gieo mạ vào tháng 7, cấy vào tháng 8, tháng 9 làm đòng, tháng 10 trổ bông và tháng 11 chín. Thời gian sinh trưởng khoảng 120 ngày, trước khi cấy sử dụng phân chuồng bón lót cho đất. Lúa Nàng nhen rất ít sâu bệnh phá hại, không cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nên bảo đảm sức khỏe cho người tiêu dùng.

Phẩm chất gạo: hạt lúa có màu vàng sọc nâu ; hạt gạo nhỏ, dài, có hương thơm đặc trưng, ửng hồng, xốp cơm, mềm, dẻo ăn rất ngon.

Ban quản lý khu du lịch huyện Tịnh Biên đang thực hiện dự án “Xây dựng tên gọi xuất xứ hàng hóa cho gạo Nàng Nhen” với tên gọi xuất xứ hàng hóa là gạo Nàng Nhen thơm Bảy Núi.

3.4. Tóm tắt

Chương 3 tập trung trình bày nội dung giới thiệu công ty xuất nhập khẩu An Giang (ANGIMEX), cho thấy ANGIMEX là công ty có lịch sử phát triển lâu dài, có kinh

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 16

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

nghiệm kinh doanh trên thị trường lúa gạo quốc tế. Sản phẩm của công ty có mặt nhiều nơi trên thế giới, được người tiêu dùng trong và ngoài nước biết đến. Những định hướng phát triển trong tương lai giúp công ty trở thành một tập đoàn sản xuất và thương mại hàng đầu về các sản phẩm nông nghiệp.

Đặc điểm tự nhiên và kinh tế - xã hội của Tịnh Biên, xã Vĩnh Trung, đặc điểm lúa Nàng Nhen cũng được trình bày trong chương này, điều kiện tự nhiên ở Tịnh Biên tương đối giống nhau, nhất là các xã có diện tích đất ruộng trên nên việc mở rộng diện tích trồng lúa Nàng Nhen ra nhiều xã có cùng điều kiện tương đối dễ làm.

Hạt gạo Nàng Nhen thơm ngon, không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nên đảm bảo an toàn cho người sử dụng, sẽ đáp ứng được xu hướng tiêu dùng trong tương lai.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 17

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Chương 4: Phương pháp nghiên cứu

Ở chương 2 nêu nội dung về cơ sở lý thuyết của bản kế hoạch nguồn nguyên liệu lúa Nàng Nhen, chương 3 giới thiệu về công ty ANGIMEX, huyện Tịnh Biên và lúa Nàng Nhen. Chương này sẽ trình bày những nội dung: (1) thiết kế nghiên cứu; (2) mẫu; (3) thang đo và kết quả nghiên cứu ở phần phân loại.

4.1. Thiết kế nghiên cứu

Bảng 4.1: Các bước nghiên cứu

Bước Dạng Phương pháp

Kỹ thuật Thảo luận tay đôi Sơ bộ Định tính 1 n = 10

2 Chính thức Định lượng

- Bảng câu hỏi n = 60 - Thảo luận nhóm n = 4 Xử lý dữ liệu

4.1.1. Nghiên cứu sơ bộ

Sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính ở bước 1 và sử dụng kỹ thuật thảo luận tay đôi trên cơ sở bảng câu hỏi được thiết kế sẵn. Thảo luận với 10 hộ Nông dân, các ý kiến phản hồi được ghi nhận lại, tổng hợp làm cơ sở hiệu chỉnh nội dung bảng câu hỏi cho phù hợp, tham khảo ý kiến chuyên gia và hoàn chỉnh bảng câu hỏi để phỏng vấn chính thức.

Kết quả nghiên cứu sơ bộ là việc hiệu chỉnh nội dung bảng câu hỏi để tiến hành phỏng vấn chính thức.

4.1.2. Nghiên cứu chính thức

Phỏng vấn bằng bảng câu hỏi

Là nghiên cứu định lượng với việc thu thập dữ liệu bằng phỏng vấn trực tiếp với bảng câu hỏi đã thiết kế sẵn. Tổng số phiếu phỏng vấn là 60, trong đó 30 phiếu là các hộ đã trồng lúa Nàng Nhen để tìm hiểu hiệu quả, những thuận lợi và khó khăn trong quá trình sản xuất và tiêu thụ lúa Nàng Nhen. 30 phiếu còn lại dành cho những hộ chưa trồng lúa Nàng Nhen để xem xét khả năng mở rộng diện tích lúa Nàng Nhen và tìm hiểu những mong muốn của Nông dân khi tham gia vùng nguyên liệu.

Thảo luận nhóm

Tổ chức hai cuộc họp có sự tham gia của người dân đã trồng lúa Nàng Nhen và hai cuộc họp với sự tham gia của người dân chưa trồng lúa Nàng Nhen. Mỗi cuộc họp từ 5-10 Nông dân.

Đối tượng được mời thảo luận nhóm: các Nông dân này có hiểu biết nhiều về đặc điểm, tình hình địa phương đồng thời có sự quan sát của Chính quyền và Hội nông dân địa phương.

Nội dung thảo luận: nhằm lắng nghe những ý kiến của Nông dân về sự liên kết của Doanh nghiệp và vùng nguyên liệu, đầu ra của lúa Nàng Nhen khi trồng diện tích lớn, chất lượng sản phẩm (giống, quy trình sản xuất, bảo quản trong và sau thu

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 18

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

hoạch,…) phương thức hợp tác với Công ty (phương thức mua bán, phương thức thanh toán, cơ chế định giá cả, phương thức giao nhận,…)

Xử lý thông tin

Dữ liệu sau khi được thu thập bằng phỏng vấn chính thức sẽ được xử lý bằng phần mềm SPSS 13.0, Excel. Bảng phỏng vấn được làm sạch, mã hóa trên giấy và nhập số liệu vào máy tính. Dữ liệu được chạy thử, đánh giá tính phù hợp và tiến hành các phân tích chính thức: (1) phân tích thống kê mô tả, (2) phân tích tần số.

Câu hỏi thảo luận nhóm là những câu hỏi mở, gợi ý để Nông dân tự do trả lời, người điều hành sẽ trực tiếp ghi nhận những ý kiến đóng góp đó để có các biện pháp đề xuất quản lý vùng nguyên liệu, hỗ trợ cụ thể cho Nông dân, soạn thảo các điều khoản hợp đồng phù hợp.

4.2. Mẫu

Bước 1: Nghiên cứu định tính

10 phiếu được phỏng vấn thử. Nông dân được chọn cư ngụ tại ấp Vĩnh Tây xã Vĩnh Trung. Phỏng vấn viên tìm đến nhà người dân thu thập dữ liệu. Thành phần đối tượng tham gia trả lời phân bổ theo giới tính cũng được quan tâm.

Bước 2: Nghiên cứu chính thức

Phỏng vấn bằng bảng câu hỏi chính thức: sử dụng phương pháp lấy mẫu thuận tiện (phi xác suất). Cỡ mẫu càng lớn càng đảm bảo độ chính xác cao cho việc nghiên cứu nhưng giới hạn về thời gian và kinh phí nên nghiên cứu chỉ phỏng vấn 60 phiếu được chia đều cho hai đối tượng là Nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen.

Cách thức lấy mẫu ở đối tượng Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen sẽ theo danh sách do Hội nông dân xã cung cấp, đối tượng Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen được phỏng vấn ngẫu nhiên tại 2 ấp Vĩnh Tây và Vĩnh Tâm.

4.3. Thang đo

Thang đo được dùng là thang đo danh nghĩa, tỷ lệ và thang đo khoảng.

Mục tiêu phân tích

Bảng 4.2:Thang đo biến phân tích mẫu nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen

Thang đo Câu hỏi

Tỷ lệ Tỷ lệ

Danh nghĩa Danh nghĩa

Hiệu quả Doanh thu Chi phí Cách bán sản phẩm Bán cho ai Ai ra giá trước Hợp đồng bao tiêu Có kí hợp đồng không Hình thức hợp đồng Cách thực hiện hợp đồng Thu hoạch và bảo quản Thu hoạch lúa Danh nghĩa Danh nghĩa Danh nghĩa Danh nghĩa 2 2 4 5 8 8a 9 10

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 19

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Bảo quản lúa Sản xuất lúa Thuận lợi Khó khăn Tiêu thụ lúa Thuận lợi Khó khăn Đánh giá hiệu quả Chi phí Doanh thu Giá bán Lợi nhuận Danh nghĩa Danh nghĩa Danh nghĩa Danh nghĩa Danh nghĩa Khoảng Khoảng Khoảng Khoảng 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Bảng 4.3:Thang đo biến phân tích mẫu nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen

Mục tiêu phân tích Thang đo Câu hỏi

Tỷ lệ Tỷ lệ Danh nghĩa

Danh nghĩa

Danh nghĩa Danh nghĩa Danh nghĩa Danh nghĩa Danh nghĩa

Danh nghĩa 2 2 3 5 6 7a 8 9 10 Danh nghĩa 11,12

Hiệu quả Doanh thu Chi phí Lý do chưa trồng lúa Nàng Nhen Tại sao chưa trồng lúa Nàng Nhen Biết thị trường Giá bán cao Nhu cầu trồng lúa Nàng Nhen Muốn trồng không Cần hỗ trợ gì Bán cho ai Thích bán cho ai Ai ra giá trước Phương thức liên kết Giao nhận Thời gian thanh toán Địa điểm thanh toán Có kí hợp đồng Hình thức hợp đồng Đánh giá hiệu quả Chi phí Doanh thu Giá bán Lợi nhuận Danh nghĩa Danh nghĩa Danh nghĩa Khoảng Khoảng Khoảng Khoảng 13 14 15 18 17 18 19 20

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 20

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

4.4. Tiến độ phỏng vấn

Bảng 4.4: Tiến độ phỏng vấn

STT Ngày Tên công việc

In phiếu phỏng vấn chính thức

In thơ mời

1 27/03/2007 Phỏng vấn thử 2 29/03/2007 3 29/03/2007 Photo phiếu phỏng vấn 4 30/03/2007 Phỏng vấn chính thức 5 31/03/2007 Phỏng vấn chính thức 6 01/04/2007 Mã hóa số liệu 7 02/04/2007 8 03/04/2007 Mời nông dân phỏng vấn nhóm 9 08/04/2007 Phỏng vấn nhóm (2 nhóm chưa trồng lúa Nàng Nhen) 10 09/04/2007 Phỏng vấn nhóm (2 nhóm đã trồng lúa Nàng Nhen)

4.5. Kết quả nghiên cứu chính thức của các biến phân loại

Mẫu được phỏng vấn theo phương pháp ngẫu nhiên thông qua phỏng vấn trực tiếp, tổng số phiếu được phát ra là 70, sau khi thu hồi, xử lý sơ bộ, làm sạch còn lại là 60 phiếu chia đều cho hai bảng câu hỏi A và B.

Kết quả các biến phân loại như sau:

Bảng hỏi A: hộ nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen

17%

33%

43%

67%

40%

Trung niên

Lớn tuổi

Thanh niên

Nam Nữ

Biểu đồ 4.1: Độ tuổi Nông dân đã Biểu đồ 4.2: Giới tính Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen trồng lúa Nàng Nhen

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 21

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

23%

37%

37%

63%

40%

0.1 - 0.2 ha

0.3 - 0.5 ha

0.6 - 0.8 ha

1 - 2 người

3 - 4 người

Biểu đồ 4.3: Diện tích đất trồng lúa Biểu đồ 4.4: Số lao động tham gia Nàng Nhen của hộ nông dân sản xuất chính

Bảng hỏi B: nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen

20%

47%

53%

53%

27%

Trung niên

Lớn tuổi

Thanh niên

Nam Nữ

Biểu đồ 4.5: Độ tuổi Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen Biểu đồ 4.6: Giới tính Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen

28%

30%

34%

70%

38%

1 - 2 người

3 - 4 người

0.5 - 0.9 ha

1 - 1.5 ha

1.6 - 2 ha

Biểu đồ 4.7: Diện tích đất trồng Biểu đồ 4.8: Số lao động tham gia lúa của hộ nông dân sản xuất chính

Độ tuổi của nông dân chia theo ba cấp: thanh niên từ 18 – 30 tuổi, trung niên từ 31 – 50 tuổi, lớn tuổi từ 50 tuổi trở nên. Số lượng phiếu được phân bố cho đối tượng trung niên và lớn tuổi nhiều hơn vì họ có nhiều kinh nghiệm trong quá trình trồng lúa.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 22

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Nông dân tham gia sản xuất lúa thường là chủ gia đình có sức khỏe tốt nên giới tính cũng được phân bố cho nam nhiều hơn.

Diện tích trồng lúa Nàng Nhen từ 0.1 – 0.8 ha, những Nông dân có trồng lúa Nàng Nhen cũng có trồng loại lúa khác, Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen có diện tích từ 0.5 - 2 ha, số lao động tham gia sản xuất chính tùy theo diện tích của gia đình có từ 1 – 4 người tham gia, tỷ lệ 3 – 4 người chiếm nhiều hơn.

4.5. Tóm tắt

Chương này trình bày phương pháp nghiên cứu của đề tài được chia làm hai giai đoạn: thứ nhất, nghiên cứu sơ bộ dạng định tính để chỉnh sửa nội dung bảng câu hỏi, thang đo làm cơ sở cho nghiên cứu chính thức; thứ hai, nghiên cứu chính thức dạng định lượng bằng kĩ thuật phỏng vấn trực tiếp Nông dân với số lượng 60 phiếu đã xử lý sơ bộ, làm sạch, mã hóa số liệu bằng phần mềm SPSS 13.0, Excel và sử dụng phương pháp đánh giá nhanh nông thôn có sự tham gia của người dân (PRA) với 4 nhóm từ 5-8 nông dân/nhóm được mời tham gia có sự phân bổ theo giới tính, trình độ, kinh nghiêm sản xuất của Nông dân.

Những biến phân loại cũng được đề cập ở chương này như: độ tuổi, giới tính, diện tích sản xuất, lao động chính tham gia sản xuất cho thấy kết quả phù hợp với điều kiện phân tích.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 23

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Chương 5: Kết quả nghiên cứu nông dân đã trồng và

chưa trồng lúa Nàng Nhen

Chương 4 đã trình bày về phương pháp nghiên cứu bao gồm hai phần: nghiên cứu sơ bộ định tính và nghiên cứu chính thức định lượng, các thông số mẫu, thang đo. Chương này sẽ trình bày các nội dung:

- Kết quả phỏng vấn từ bảng câu hỏi Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen và chưa trồng lúa Nàng Nhen

- Kết quả buổi thảo luận nhóm với Nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen.

- So sánh hiệu quả kinh tế của lúa Nàng Nhen và lúa khác.

5.1. Kết quả từ bảng hỏi A: Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen

Qua khảo sát ý kiến của Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen ta thấy:

5.1.1. Cách bán lúa của Nông dân

Phần lớn Nông dân đều trả lời bán cho Doanh nghiệp Nhà nước với tỉ lệ 73%, 27% còn lại Nông dân bán cho thương lái. 100% người được hỏi đã trả lời khi bán sản phẩm cho người mua thì người mua là người ra giá trước, sau đó hai bên thỏa thuận để thống nhất giá bán hợp lý. Số liệu minh họa được thể hiện qua biểu đồ 5.1 và 5.2.

20%

27%

73%

80%

Hài lòng Không hài lòng

Thương lái DN Nhà Nước

Biểu đồ 5.1: Nông dân bán lúa cho Biểu đồ 5.2: Mức độ hài lòng của người mua Nông dân khi bán lúa

Mức độ hài lòng của Nông dân

80% người trả lời hài lòng khi bán cho người mua với lý do: giá lúa Nàng Nhen cao hơn giá lúa thường tại địa phương; Nông dân không vận chuyển đến kho của người mua, không phải trực tiếp liên hệ tìm người mua lúa; lúa Nàng Nhen sản xuất ra dễ bán, người mua thích mua lúa Nàng Nhen hơn các loại lúa khác. Tuy nhiên, vẫn có 20% Nông dân chưa hài lòng khi bán lúa vì bị người mua ép giá khi lúa không đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng như độ ẩm, màu sắc, tạp chất, số lượng lúa được sản xuất ra ít, người mua không chịu đến cân mà yêu cầu Nông dân tập hợp lúa của nhiều người lại thành số lượng lớn mới đến mua.

Đối tượng Nông dân thích bán lúa

Kết quả thăm dò ý kiến của Nông dân về mong muốn của họ khi lúa được sản xuất ra thích bán cho ai được thể hiện ở biểu đồ 5.3 và 5.4

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 24

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Kết quả có 70% Nông dân thích bán cho DNNN vì hai lý do cơ bản trong đó:

+ 57% Nông dân trả lời không cần liên hệ trực tiếp với DNNN vì Nông dân có lúa sẽ liên hệ với Hội nông dân xã và Hội nông dân liên hệ với Doanh nghiệp thu mua.

+ 43% Nông dân trả lời không vận chuyển đến nơi bán hay địa điểm quy định sẵn mà nhân viên của Doanh nghiệp đến tận nhà trực tiếp mua lúa và thanh toán.

Và có 30% Nông dân thích bán lúa cho thương lái vì hai lý do trong đó:

+ 54% người trả lời bán cho thương lái có giá cao hơn bán cho DNNN.

+ 46% trả lời thương lái dễ mua hơn DNNN, họ ít quan tâm đến tiêu chuẩn chất lượng hạt lúa như độ ẩm, tạp chất, ....

57%

43%

30%

DN Nhà Nước

00

54%

46%

Thương lái

70%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Giá cao

Dễ bán

T hương lái DN Nhà Nước

Biểu đồ 5.3: Nông dân Biểu đồ 5.4: Lý do Nông dân bán lúa thích bán lúa cho người mua

5.1.2. Tiêu thụ lúa Nàng Nhen qua hợp đồng.

Sau khi thu hoạch và thực hiện các biện pháp kỹ thuật để bảo quản hạt lúa không mất phẩm chất, Nông dân bán lúa cho thương lái và DNNN, hình thức bán lúa cho người mua được thể hiện qua biểu đồ 5.5.

73%

80%

73%

63%

60%

40%

27%

20%

10%

0%

0%

Có KhôngKí kết

Miệng Có Không

văn bản

Kí HD

Hình thức Nghiêm túc

Biểu đồ 5.5: Hợp đồng bán lúa Nàng Nhen

Trước khi bán lúa đa số Nông dân có kí hợp đồng với người mua với tỉ lệ 73%, hình thức hợp đồng là kí kết bằng văn bản giữa người mua và Nông dân có sự chứng kiến của Chính quyền địa phương, không có thỏa thuận miệng hay hình thức khác. Tuy

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 25

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

nhiên, hợp đồng chỉ mang tính hình thức không có sự ràng buộc trách nhiệm trước pháp luật nên chỉ có 63% hợp đồng được thực hiện nghiêm túc, Nông dân và Doanh nghiệp thực hiện đúng hợp đồng cam kết, 10% không thực hiện nghiêm túc hợp đồng do giá tại thời điểm thu hoạch lúa cao hơn nhiều so với giá hợp đồng được kí kết. Điều khoản hợp đồng có thỏa thuận mức giá dao động theo biên độ cho phép là 10% nhưng khi giá thị trường cao hơn mức biên độ cho phép thì Doanh nghiệp không mua lúa, kết quả là một số Nông dân đã bán lúa cho thương lái.

Tóm lại, đa số Nông dân bán lúa qua hợp đồng được kí kết bằng văn bản giữa Nông dân và DNNN, các hợp đồng đã kí được thực hiện đúng cam kết chỉ có một số ít hợp đồng bị phá vỡ do giá thị trường cao hơn giá hợp đồng đã kí.

5.1.3. Thuận lợi và khó khăn trong quá trình trồng lúa Nàng Nhen

Thuận lợi

Có nhiều điều kiện tác động đến quá trình trồng lúa Nàng Nhen của Nông dân nơi đây cụ thể được thể hiện qua biểu đồ 5.6

20%

Thời tiết thuận lợi

33%

Được hỗ trợ giống

73%

Nhẹ công chăm sóc

80%

Ít sâu. Bệnh

80%

DKTN thuận lợi

100%

KN bản thân

Biều đồ 5.6: Những thuận lợi khi trồng lúa Nàng Nhen

Qua biểu đồ cho biết: có 20% người trả lời thời tiết thuận lợi tạo điều kiện cho lúa sinh trưởng và phát triển tốt, 33% người trả lời được sự cung ứng giống lúa đảm bảo chất lượng của phòng Nông nghiệp huyện Tịnh Biên, 73% người cho biết lúa Nàng Nhen nhẹ công chăm sóc. 80% lúa ít sâu bệnh không cần phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và 80% nông dân cho biết điều kiện tự nhiên thuận lợi góp phần không nhỏ vào phẩm chất đúng chuẩn của hạt gạo. 100% Nông dân trả lời kinh nghiệm bản thân là điều kiện thuận lợi lớn nhất của Nông dân.

Khó khăn

Bên cạnh những điều kiện thuận lợi, người Nông dân cũng gặp không ít khó khăn trong quá trình trồng lúa. Năm 2006, 100% Nông dân cho rằng thiếu nước tưới là khó khăn lớn nhất vì thời tiết năm này ít mưa, hạn hán nhiều, lúa Nàng Nhen có sức chịu hạn tốt cũng phải giảm năng suất.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 26

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Kết quả biểu đồ 5.7 cũng cho biết từ năm 2004 – 2006 có 83% Nông dân trả lời do thời tiết thất thường, trời ít mưa ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của lúa. 50% Nông dân trả lời không đủ giống chất lượng.

50%

Không đủ giống

83%

Thời tiết thất thường

100%

Thiếu nước tưới

Biểu đồ 5.7: Khó khăn khi trồng lúa Nàng Nhen

5.1.4. Thuận lợi và khó khăn trong quá trình tiêu thụ lúa Nàng Nhen

Thuận lợi

Lúa Nàng Nhen được ưa chuộng trên thị trường vì phẩm chất gạo ngon cơm, thơm, dẻo... 100% Nông dân trả lời giá cao là thuận lợi lớn nhất, giá lúa Nàng Nhen bán cao hơn lúa thường là 800đ/kg; 90% không cần vận chuyển đến kho của người mua; 83% người mua tìm đến Nông dân mua lúa, liên hệ trước ; 73% trả lời được thanh toán nhanh tại nơi bán lúa bằng tiền mặt và có 70% người mua thích mua lúa vì lợi nhuận từ việc mua bán lúa Nàng Nhen cao hơn nhiều so với loại lúa khác. Số liệu được thể hiện qua biểu đồ 5.8

70%

Người mua thích mua

73%

Thanh toán nhanh

83%

Người mua tìm mua

90%

Không vận chuyển

100%

Giá cao

Biểu đồ 5.8: Thuận lợi trong quá trình tiêu thụ lúa Nàng Nhen

Khó khăn

Đầu ra của lúa Nàng Nhen gặp hai khó khăn lớn là: (1) 70% Nông dân trả lời có ít người mua lúa, đầu mùa vụ DNNN kí hợp đồng bao tiêu lúa cho Nông dân đến vụ thu hoạch do giá thị trường cao hơn nhiều so với giá hợp đồng, nên Doanh nghiệp mua lúa của Nông dân với số lượng ít; (2) người mua quyết định giá mua chiếm 43%, khi lúa không đúng tiêu chuẩn về độ ẩm, tạp chất thì người bán bị ép giá. Số liệu thể hiện qua biểu đồ 5.9.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 27

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

43%

Người mua quyết định giá

70%

Ít người mua

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Biểu đồ 5.9: Khó khăn trong quá trình tiêu thụ lúa Nàng Nhen

Tóm lại, trong khâu sản xuất lúa Nàng Nhen Nông dân có nhiều thuận lợi về kinh nghiệm trồng lúa Nàng Nhen, được cung ứng giống lúa từ phòng Nông Nghiệp địa phương, lúa ít sâu bệnh nên nhẹ công chăm sóc, thời tiết và điều kiện tự nhiên cũng mang đến nhiều thuận lợi. Bênh cạnh đó cũng có một số khó khăn trong khâu sản xuất là không đủ giống đúng chất lượng, thời tiết thay đổi thất thường và thiếu nước tưới là những khó khăn lớn của Nông dân.

Giá lúa cao, không cần vận chuyển đến nơi bán, thanh toán nhanh chóng, dễ dàng, người mua thích mua, tìm mua là những thuận lợi trong khâu tiêu thụ lúa Nàng Nhen. Tuy nhiên, những khó khăn cho đầu ra lúa Nàng Nhen là ít người mua lúa và người mua quyết định giá mua.

5.2. Kết quả thảo luận nhóm với các Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen.

5.2.1 Mục đích, địa điểm, thành phần tham dự.

Sử dụng phương pháp đánh giá nhanh nông thôn có sự tham gia của người dân.

Mục đích:

Tìm hiểu khái quát về đặc điểm những hộ nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen.

Thảo luận các biện pháp kết nối giữa Nông dân và Doanh nghiệp tại vùng nguyên liệu như: quy mô sản xuất, chất lượng sản phẩm, phương thức hợp tác với Doanh nghiệp về cách thức mua bán, thanh toán, giá cả, giao nhận.

Buổi PRA được tiến hành trên cơ sở thảo luận giữa Nông dân và người thực hiện đề tài xoay quanh các nội dung trên.

Địa điểm: văn phòng Ủy ban Nhân dân xã Vĩnh Trung

Cuộc họp thứ nhất diễn ra vào sáng ngày 7/4/2007

Thành phần tham gia:

Nguyễn Văn Lắm – chủ nhiệm đề tài

Chau Thanh Thonl – Phó chủ tịch Hội nông dân xã Vĩnh Trung

Cùng 8 Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen có 6 nam và 2 nữ trong đó có 4 nông dân sản xuất giỏi cùng sản xuất lúa tại ấp Vĩnh Tây xã Vĩnh Trung.

Cuộc họp thứ hai diễn ra vào chiều ngày 7/4/2007

Thành phần tham gia:

Nguyễn Văn Lắm – chủ nhiệm đề tài

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 28

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Chau Thanh Thonl – Phó chủ tịch Hội nông dân xã Vĩnh Trung

Cùng 10 Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen có 8 nam và 2 nữ trong đó có 3 Nông dân sản xuất giỏi cùng sản xuất lúa tại ấp Vĩnh Tâm xã Vĩnh Trung.

5.2.2. Nội dung

Kết quả từ buổi PRA với Nông dân hai ấp: Vĩnh Tây, Vĩnh Tâm xã Vĩnh Trung.

Khâu trồng lúa Nàng Nhen

Đất đai tại đây chủ yếu là đất ruộng trên, Nông dân chỉ làm một vụ lúa bắt đầu vào mùa mưa, những tháng khác người dân bỏ đất trống không canh tác vì thời tiết nắng nóng khó có loại hoa màu nào thích hợp.

Nông dân trồng lúa Nàng Nhen, bên cạnh những điều kiện thuận lợi như đất đai, giống lúa nhẹ công chăm sóc, ít sâu bệnh, hạt gạo thơm dẻo, bán được giá cao cũng có những khó khăn lớn đó là thiếu giống và thời tiết thất thường: hạn hán, không mưa, không đủ nước tưới làm giảm năng suất thậm chí mất mùa.

Khâu tiêu thụ lúa Nàng Nhen

Giá lúa cao là điều kiện thuận lợi nhất cho Nông dân, là động lực khuyến khích Nông dân trồng với diện tích lớn, được doanh nghiệp bao tiêu cũng là điều kiện thuận lợi đảm bảo đầu ra cho Nông dân.

Tuy nhiên, Doanh nghiệp mua theo giá hợp đồng khi giá thị trường cao hơn khá nhiều là khó khăn cho Nông dân. Ý kiến của họ cho rằng: khi họ kí hợp đồng bằng văn bản đã thỏa thuận giữa hai bên về mức giá sàn là 3.200đ/kg, nếu giá vào lúc thu hoạch cao hơn mức giá sàn trong phạm vi 10% Công ty vẫn mua. Năm 2006 do thời tiết nắng nóng, hạn hán Nông dân trồng lúa Nàng Nhen mất mùa năng suất khoảng 200kg/1.000m2, giá lúa lúc thu hoạch tăng cao nhưng Công ty chỉ mua theo phạm vi dao động tối đa là 10%. Do vậy, một số Nông dân không bán lúa cho Công ty mà bán cho thương lái với giá 3.900đ/kg.

Phương thức hợp tác với Công ty

Sau khi nghe những ý kiến phản hồi của Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen về những thuận lợi, khó khăn trong khâu sản xuất và tiêu thụ. Vì mục tiêu của đề tài tác giả muốn hợp tác cùng mở rộng diện tích trồng lúa Nàng Nhen, đồng ý bao tiêu tất cả lượng lúa sản xuất ra và thảo luận các biện pháp hợp tác với Nông dân để hai bên cùng có lợi. Các biện pháp thảo luận như sau:

 Công ty hỗ trợ giống, vốn cho Nông dân

Năm 2006 Nông dân mất mùa, không đủ vốn tái sản xuất với diện tích lớn. Tất cả Nông dân tham gia thảo luận đều yêu cầu phía Công ty hỗ trợ giống đạt chất lượng cụ thể hỗ trợ 10kg giống/1.000m2 và 30kg phân bón/1000m2.

 Điều khoản giá

Do giá lúa năm 2007 tăng cao so với năm trước nếu tiếp tục bao tiêu với giá như những năm trước Nông dân không đồng ý, họ thống nhất đề nghị mức giá sàn khi kí hợp đồng bao tiêu là 3.500đ/kg, khi giá tại thời điểm thu hoạch cao hơn giá đã kí trong hợp đồng thì Công ty phải mua theo giá thị trường. Mức giá sẽ thay đổi theo mỗi mùa vụ cho phù hợp với từng thời điểm.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 29

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Hiện nay, diện tích lúa Nàng Nhen ít, năng suất không cao, sản lượng rất ít so với các loại lúa khác. Do đó, để khuyến khích Nông dân trồng với diện tích lớn, Công ty sẽ áp dụng mức giá như trên.

 Phương thức giao nhận

Khi Nông dân liên hệ bán lúa, báo số lượng về phía Công ty, Công ty cử nhân viên đến thu mua. Địa điểm giao nhận theo hai cách: (1) Nếu xe tải tìm đường vào được nơi để lúa thì nhân viên của Công ty sẽ mua lúa tại nơi có lúa; (2) Nếu xe tải không vào được thì Nông dân vận chuyển đến nơi thuận tiện như lề đường, khoảng trống xe tải có thể vào ...và mua lúa tại đó. Người mua tự thuê nhân công cân lúa, tự vận chuyển về kho của mình.

 Phương thức thanh toán

Thanh toán ngay tại nơi bán lúa bằng tiền mặt cho Nông dân.

 Chất lượng hạt lúa

Hai bên thỏa thuận về tiêu chuẩn lúa Nàng Nhen như giống lúa được trồng là loại giống do Phòng Nông nghiệp cung ứng, hạt lúa phải có màu nâu sẩm, đảm bảo độ sáng, độ dài, độ ẩm, không lẫn nhiều tạp chất,…

 Liên kết

Nông dân liên hệ qua tổ liên kết sản xuất những người trồng lúa Nàng Nhen: đăng kí diện tích sản xuất, giống, phân bón, số lượng lúa,...tổ liên kết sẽ liên hệ với cán bộ phụ trách vùng nguyên liệu của Công ty. Công ty có người phản hồi lại cho tổ liên kết sản xuất và bà con Nông dân.

 Phương thức xử lý khi có rủi ro

Trong trường hợp Nông dân được hỗ trợ vật tư trồng lúa Nàng Nhen, quá trình sinh trưởng và phát triển của lúa bị ảnh hưởng bởi thiên tai như: thời tiết hạn hán, ít mưa, năng suất lúa thấp, người Nông dân không đủ lúa bán cho Công ty như cam kết sẽ được giải quyết như sau:

- Khoản tiền hỗ trợ ở năm mất mùa Nông dân xin nợ lại và chuyển qua mùa vụ năm sau. Mùa vụ năm sau Nông dân có lúa đem bán cho Doanh nghiệp, khoản tiền Nông dân nhận được bằng khoản tiền bán lúa ở năm hiện tại trừ vào khoản tiền Doanh nghiệp đã hỗ trợ vật tư vào mùa vụ năm hiện tại và năm mất mùa.

- Nếu mùa vụ năm sau lại tiếp tục thất thu, mất mùa thì Nông dân cam kết với Công ty hỗ trợ vật tư sẽ trả dần khoản tiền hỗ trợ trong thời hạn 6 tháng, đề nghị được tiếp tục hỗ trợ vật tư và bao tiêu lúa Nàng Nhen.

 Biện pháp khắc phục thiếu nước

Lý do Nông dân ở xã Vĩnh Trung mất mùa năm 2006 là xuống giống muộn so với lịch thời vụ hàng năm. Vì gieo trồng muộn nên khi lúa ở giai đoạn quan trọng cũng là thời điểm mùa mưa sắp hết, lúa gặp hạn hán nên năng suất giảm. Do vậy, để tránh tình trạng thiếu nước Nông dân phải theo dõi dự báo thời tiết của địa phương trên các phương tiện thông tin đại chúng cùng với kinh nghiệm của mình để xác định được thời gian mưa từ đó có thể gieo trồng lúa đảm bảo ăn chắc.

Hiện tại, Chính quyền địa phương đang xây dựng hệ thống bơm nước từ xã An Cư đến xã Vĩnh Trung có thể cung cấp nước khi thời tiết ít mưa và giúp Nông dân sản xuất loại cây trồng khác vào vụ Đông xuân nhưng chưa hoàn thành. Doanh nghiệp và

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 30

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Nông dân cần đề nghị Chính quyền địa phương đẩy nhanh tiến độ công việc, nhanh chóng hoàn thành hệ thống bơm nước để phục vụ lợi ích của người dân.

Tóm lại, kết quả việc thảo luận nhóm với Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen tìm hiểu thêm những thuận lợi và khó khăn trong quá trình sản xuất và tiên thụ lúa Nàng Nhen. Nông dân có mong muốn duy trì và phát triển giống lúa đặc sản này. Buổi PRA cũng thảo luận các biện pháp hợp tác với Nông dân, cách liên kết giữa Nông dân và Doanh nghiệp về hỗ trợ vật tư cho Nông dân, các điều khoản của hợp đồng bao tiêu về định giá, phương thức giao nhận, thời gian, địa điểm, cách thức thanh toán,...

5.3. Kết quả từ bảng hỏi B: nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen

5.3.1. Lý do Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen

Hiện tại, những Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen đều trồng loại lúa khác là: lúa IR64, OM1490, OM2514,… Lý do Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen được thể hiện qua biểu đồ 5.10

80%

Thiếu nước tưới

77%

Thời tiết bất lợi

70%

Thiếu vốn

60%

Chưa biết kỹ thuật trồng

60%

Chưa có giống

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Biều đồ 5.10: Lý do Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen

80% Nông dân trả lời thiếu nước tưới, 77% thời tiết bất lợi do tháng 10 hàng năm là giai đoạn lúa trổ nếu gặp thời tiết nắng nóng, khô hạn, thiếu mưa, cây lúa không đủ nước làm giảm năng suất. 70% thiếu vốn sản xuất, 60% chưa biết kỹ thuật trồng. Nông dân có nghe thông tin về lúa Nàng Nhen nhưng không thể biết cụ thể quá trình chăm sóc, sinh trưởng, phát triển, công đoạn thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch. 60% chưa có giống, nông dân ở đây phần lớn là dân nghèo sống chủ yếu vào mảnh đất trồng lúa và làm thuê, để có giống sản xuất họ phải có tiền đặt cọc trước cho phòng Nông nghiệp huyện nên là một khó khăn đối với họ. Đó là những lý do mà nông dân chưa thể trồng lúa Nàng Nhen.

Tuy người dân chưa trồng nhưng họ biết được gạo Nàng Nhen ngon cơm, hạt gạo dài, thon, ửng hồng có mùi thơm, dẽo. Họ biết người tiêu dùng rất thích ăn gạo Nàng Nhen cũng như chính gia đình họ. Tất cả người được hỏi đều biết giá lúa Nàng Nhen bán cao hơn các loại lúa họ đang trồng khoảng 800đ/kg và họ đều có mong muốn được trồng loại lúa Nàng Nhen này nếu như được hỗ trợ các điều kiện cần thiết.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 31

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

5.3.2. Mong muốn của nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen

Mong muốn của Nông dân nếu được đáp ứng tương đối đầy đủ thì việc mở rộng diện tích trồng lúa Nàng Nhen được dễ dàng. Những mong muốn ấy thể hiện cụ thể qua biểu đồ 5.11

100%

Bao tiêu lúa

77%

Hệ thống thủy lợi

67%

Tập huấn kỹ thuật

67%

Giống

63%

Vốn sản xuất

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Biểu đồ 5.11: Mong muốn của Nông dân khi trồng lúa Nàng Nhen

100% Nông dân muốn bao tiêu đầu ra của sản phẩm, họ quan tâm nhiều về lúa bán cho ai, bán như thế nào. 77% người trả lời mong muốn có hệ thống thủy lợi hoạt động vì nước góp phần quan trọng vào quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lúa, quyết định năng suất, phẩm chất hạt lúa. 67% muốn được tập huấn kỹ thuật canh tác từ khâu làm đất, gieo mạ, chăm sóc đến thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch. 67% và 63% lần lượt là các mong muốn được hỗ trợ giống và vốn sản xuất.

Đối tượng Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen thích bán lúa

Tập quán của Nông dân thích bán lúa cho đối tượng không có nhiều yêu cầu về sản phẩm, được thanh toán nhanh chóng dễ dàng, thuận mua vừa bán. Qua khảo sát ý kiến của Nông dân thích bán lúa cho các đối tượng như thương lái, Doanh nghiệp tư nhân, Doanh doanh Nhà nước với tỷ lệ và những lý do được thể hiện qua biểu đồ 5.12 và 5.13.

13%

Biều đồ 5.12: Nông dân thích bán Bảng 5.1: Lý do Nông dân thích bán lúa cho người mua lúa cho người mua

33%

DN tư nhân

54%

DN Nhà nước Thương lái Không liên hệ Được bao tiêu Giá cao Dễ bán

T hương lái DN Nhà nước DN T ư nhân

44% 56% 61% 39% Giá cao 54 % Dễ bán 46 %

54% 33% 13%

54% Nông dân thích bán cho DNNN vì được bao tiêu sản phẩm và không cần liên hệ với người mua. Trong đó, 56% Nông dân cho biết được DNNN bao tiêu đầu ra của lúa, 44% không cần liên hệ với người mua vì khi có lúa Nông dân chỉ cần báo cho

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 32

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Hội nông dân xã biết và Hội nông dân xã liên hệ với DNNN đến mua lúa. 13% Nông dân trả lời thích bán cho Doanh nghiệp tư nhân trong đó: 54% do DNTN mua giá cao, 46% dễ bán vì họ không yêu cầu chất lượng hạt lúa cao. 33% thích bán cho thương lái trong đó: 61% bán với giá cao, 39% dễ bán.

5.3.3. Phương thức hợp tác Nông dân mong muốn

Cách thức liên kết, mong muốn của Nông dân tại đây như: cách định giá, phương thức giao nhận, phương thức thanh toán, địa điểm thanh toán được thể hiện qua biểu đồ 5.14.

100%

83%

80%

60%

40%

17%

20%

0%

Ông/bà

Tiền mặt Ngay

Người mua

Tự vận chuyển

khi bán

Tại nơi bán

Người ra giá trước

Thời gian thanh toán

Địa điểm thanh toán

Phương thức giao nhận

Phương thức thanh toán

Biểu đồ 5.13: Phương thức hợp tác với Nông dân

83% người trả lời người mua ra giá mua lúa trước, còn lại 17% Nông dân ra giá bán lúa trước và sau đó hai bên thỏa thuận giá mua lúa phù hợp. Phương thức giao nhận được 100% Nông dân trả lời là người mua tự đến nơi mua lúa, tự tìm phương tiện vận chuyển, thuê nhân công, tự vận chuyển lúa về kho của mình. Và 100% Nông dân yêu cầu thời gian thanh toán ngay khi bán và địa điểm thanh toán tại nơi bán lúa.

Hợp đồng mua bán

Nông dân muốn bảo đảm đầu ra cho sản phẩm, họ đều mong muốn người mua bao tiêu toàn bộ sản phẩm của mình. Tất cả các Nông dân đều trả lời muốn kí hợp đồng bao tiêu với người mua, hình thức hợp đồng là kí kết bằng văn bản giữa Nông dân và Doanh nghiệp có sự chứng kiến của Chính quyền địa phương, họ mong muốn hai bên phải thực hiện nghiêm túc hợp đồng đã kí để bảo đảm quyền lợi cho cả hai. Số liệu cụ thể được thể hiện qua biểu đồ 5.14.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 33

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

100%

50%

0%

Có Không Kí kết

Miệng Có Không

văn bản

Kí hợp đồng Hình thức

Nghiêm túc

Biều đồ 5.14: Mong muốn bao tiêu đầu ra

Tóm lại, những Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen đều trồng loại lúa khác cùng lịch thời vụ với lúa Nàng Nhen, những lý do khiến họ chưa trồng loại lúa này là thiếu giống đảm bảo chất lượng, thiếu vốn sản xuất, chưa biết rõ kỹ thuật, quá trình sinh trưởng và phát triển, thời tiết bất lợi, thiếu nước tưới là lý do lớn nhất khiến họ chưa thể canh tác lúa Nàng Nhen.

Tất cả Nông dân đều biết người tiêu dùng thích ăn loại gạo này, giá bán cao hơn loại lúa họ đang trồng, họ có mong muốn được trồng loại lúa này và cần sự hợp tác với người mua, muốn được hỗ trợ giống, vốn, kỹ thuật, được bao tiêu tất cả lúa sản xuất ra bằng hợp đồng được kí kết bằng văn bản có tính pháp lý cao.

5.4. Kết quả thảo luận nhóm với các nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen:

5.4.1. Mục đích, địa điểm, thành phần tham dự

Sử dụng phương pháp đánh giá nhanh nông thôn có sự tham gia của người dân.

Mục đích:

Tìm hiểu khái quát về đặc điểm những hộ nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen.

Lý do Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen.

Tìm hiểu nhu cầu Nông dân muốn trồng lúa Nàng Nhen.

Thảo luận các biện pháp kết nối giữa Nnông dân và Doanh nghiệp tại vùng nguyên liệu như: quy mô sản xuất, chất lượng sản phẩm, phương thức hợp tác với Công ty về cách thức mua bán, thanh toán, giá cả, giao nhận.

Buổi PRA được tiến hành trên cơ sở thảo luận giữa Nông dân và người thực hiện đề tài xoay quanh các nội dung trên.

Địa điểm: văn phòng ủy ban nhân dân xã Vĩnh Trung

Cuộc họp thứ ba diễn ra vào sáng ngày 8/4/2007

Thành phần tham gia:

Nguyễn Văn Lắm – chủ nhiệm đề tài

Chau Thanh Thonl – Phó chủ tịch Hội nông dân xã Vĩnh Trung

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 34

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Cùng 6 nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen trong đó có 6 nam cùng sản xuất lúa tại ấp Vĩnh Tây xã Vĩnh Trung.

Cuộc họp thứ tư diễn ra vào chiều ngày 8/4/2007

Thành phần tham gia:

Nguyễn Văn Lắm – chủ nhiệm đề tài

Chau Thanh Thonl – Phó chủ tịch Hội nông dân xã Vĩnh Trung

Cùng 7 Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen trong đó có 5 nam và 2 nữ cùng sản xuất lúa tại ấp Vĩnh Tâm xã Vĩnh Trung.

5.4.2. Nội dung

Kết qủa từ buổi PRA với Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen ở hai ấp: Vĩnh Tây, Vĩnh Tâm xã Vĩnh Trung.

Lý do Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen.

Những Nông dân có đất sản xuất ở hai ấp Vĩnh Tây và Vĩnh Tâm đều trồng lúa vào mùa mưa, cùng thời vụ với lúa Nàng Nhen. Những loại lúa họ thường trồng là lúa thần nông như: lúa IR 64, OM2517...

Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen do: để có được giống lúa họ phải đến Hội nông dân xã đăng kí lượng giống, diện tích trồng và trả tiền trước, Hội nông dân xã tập hợp danh sách chuyển về phòng Nông nghiệp huyện và chờ đợi phòng Nông nghiệp cung ứng giống, như vậy sẽ mất nhiều thời gian dẫn đến trễ lịch thời vụ. 100% Nông dân ngại trồng lúa Nàng Nhen vì sợ thiếu nước tưới. Lúa Nàng Nhen dài ngày hơn loại cây trồng khác nên giai đoạn trổ chín lại gặp hạn hán thì ảnh hưởng rất lớn đến năng suất lúa và cuộc sống của người dân.

Nông dân có nhu cầu trồng lúa Nàng Nhen

Nông dân có hiểu biết nhiều về lúa Nàng Nhen như: cách trồng, cách chăm sóc, được bao tiêu đầu ra, giá bán lúa cao hơn loại lúa Nông dân đang trồng, hiệu quả hơn so với trồng lúa thường, phẩm chất gạo ngon cơm, bột gạo làm bánh ngon hơn loại bột thông thường. Họ đều có mong muốn trồng lúa Nàng Nhen nhưng còn gặp khó khăn về giống và kỹ thuật canh tác, chăm sóc lúa, đảm bảo nước tưới.

ANGIMEX có nhu cầu mở rộng diện tích trồng lúa Nàng Nhen và Nông dân cũng muốn trồng loại lúa này là điều kiện thuận lợi để hai bên cùng hợp tác phát triển.

Phương thức hợp tác với Công ty

Ngoài những yêu cầu được hỗ trợ giống, vốn kỹ thuật, phương thức liên kết, phương thức giao nhận, thanh toán, định giá giống như kết quả thảo luận nhóm từ các Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen ở trên. Nông dân có thêm yêu cầu về hỗ trợ kỹ thuật sản xuất từ phía Công ty như tập huấn kỹ thuật canh tác, cán bộ kỹ thuật có thể theo dõi cách trồng của Nông dân, đến vùng nguyên liệu khảo sát, chỉ dẫn khi cần thiết thời gian khoảng 1 tuần/lần.

Tóm lại, kết quả buổi PRA đối với Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen tìm ra các lý do Nông dân chưa muốn trồng lúa Nàng Nhen trong đó có điều kiện thiếu nước tưới là lý do lớn nhất, Nông dân đều muốn chuyển sang trồng lúa Nàng Nhen để có hiệu quả kinh tế hơn loại lúa đang trồng và cùng thảo luận phương thức liên kết giữa Doanh nghiệp và Nông dân về giá, giao nhận, phương thức, thời gian, địa điểm thanh toán,…

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 35

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

5.5. So sánh hiệu quả giữa lúa Nàng Nhen và loại cây khác

5.5.1. So sánh hiệu quả lúa Nàng Nhen và lúa khác

Qua bảng 5.2 cho thấy doanh thu trung bình của lúa Nàng Nhen và loại lúa khác tương đối bằng nhau, chi phí trung bình của lúa Nàng Nhen thấp hơn chi phí của lúa khác và lợi nhuận trung bình trồng lúa Nàng Nhen mang lại cao hơn.

Bảng 5.2: So sánh hiệu quả trồng lúa Nàng Nhen và lúa khác

ĐVT: 1000đ/1.000m2

Danh mục

(1) - (2) (3) - (4) (5) - (6) Năm 2005 Lúa khác (4) Lúa NN (3)

Năm 2004 Lúa khác (2) 1,207 697 510 Lúa NN (1) 1,244 629 615 37 1,222 1,224 739 660 -68 485 562 105 -2 -79 77 Năm 2006 Lúa khác (6) 641 781 -141 Lúa NN (5) 619 699 -81 -22 -82 60 Doanh thu Chi phí Lợi nhuận

Năm 2004, doanh thu trung bình của lúa Nàng Nhen là 1.244.000 đồng, doanh thu trung bình của lúa khác là 1.207.000 đồng. Do đó, doanh thu trung bình của lúa Nàng Nhen cao hơn lúa khác 37.000 đồng, chi phí thấp hơn 68.000 đồng nên lợi nhuận trung bình của lúa Nàng Nhen cao hơn lúa khác là 105.000 đồng/1.000m2.

Năm 2005, doanh thu trung bình lúa Nàng Nhen thấp hơn lúa khác 2.000 đồng, nhưng chi phí trung bình thấp hơn nên lợi nhuận trung bình của lúa Nàng Nhen cao hơn lúa khác là 77.000 đồng/1.000m2. Lợi nhuận của lúa Nàng Nhen năm 2005 thấp hơn năm 2004 là 28.000 đồng/1.000m2.

Năm 2006, do thời tiết nắng nóng, hạn hán dẫn đến năng suất lúa Nàng Nhen lẫn loại lúa khác đều thấp, doanh thu trung bình của lúa Nàng Nhen là 619.000 đồng, chi phí là 699.000 đồng nên người trồng lúa Nàng Nhen bị lỗ 81.000 đồng/1.000 m2. Doanh thu trung bình của lúa khác là 641.000 đồng, chi phí là 781.000 đồng, người trồng lúa khác bị lỗ 141.000 đồng/m2. Như vậy, người trồng lúa Nàng Nhen bị lỗ ít hơn người trồng lúa khác là 60.000 đồng/1.000m2.

Qua bảng số liệu có thể kết luận lợi nhuận do trồng lúa Nàng Nhen mang lại cao hơn trồng lúa khác nên trồng lúa Nàng Nhen có hiệu quả hơn trồng loại lúa khác.

5.5.2. Đánh giá của Nông dân về chi phí, doanh thu, giá bán, lợi nhuận giữa lúa Nàng Nhen và lúa khác.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 36

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Bảng 5.3: Đánh giá của nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen về doanh thu, chi phí, giá bán, lợi nhuận.

Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen

Đánh giá của nông dân

Chi phí Doanh thu Giá bán Lợi nhuận Lúa Nàng Nhen cao hơn 3% 27% 100% 100% Lúa Nàng Nhen thấp hơn 97% 73% 0% 0% Lúa Nàng Nhen cao hơn 17% 27% 100% 100% Lúa Nàng Nhen thấp hơn 83% 73% 0% 0%

Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen đánh giá giữa canh tác lúa Nàng Nhen và loại lúa khác đã từng trồng hoặc đang trồng được thể hiện trên bảng 5.3. Chi phí lúa Nàng Nhen thấp hơn lúa khác chiếm 97%, doanh thu lúa Nàng Nhen thấp hơn lúa khác chiếm 73%, giá bán và lợi nhuận của lúa Nàng Nhen được 100% Nông dân thống nhất là cao hơn lúa khác.

Bảng 5.3 thể hiện Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen cũng đồng ý những ý kiến giống như Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen cụ thể có 83% Nông dân trả lời lúa Nàng Nhen có chi phí thấp hơn, doanh thu lúa Nàng Nhen thấp hơn lúa khác chiếm 73%, 100% Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen thừa nhận giá bán và lợi nhuận của lúa Nàng Nhen cao hơn loại lúa khác.

Tóm lại, qua sự so sánh doanh thu, chi phí, lợi nhuận có thể thấy trồng lúa Nàng Nhen hiệu quả hơn lúa khác, sự đánh giá của Nông dân cũng phản ánh kết quả trên là giá bán và lợi nhuận của lúa Nàng Nhen mang lại cao hơn lúa khác.

5.6. Tóm tắt

Qua kết quả từ hai bảng hỏi và 4 cuộc PRA với những Nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen, tìm được những thuận lợi như: điều kiện tự nhiên, lúa ít sâu bệnh, nhẹ công chăm sóc, giá bán lúa cao, người mua thích mua lúa Nàng Nhen. Bên cạnh đó, những khó khăn là thiếu nước tưới, hạn hán, thiếu giống, người mua ép giá trong quá trình trồng và tiêu thụ lúa Nàng Nhen.

Những Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen trong thời gian qua đa số bán cho người mua với hình thức kí hợp đồng nhưng chưa thực hiện nghiêm túc.

Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen với lý do thiếu giống, vốn, kỹ thuật, thiếu nước tưới. Họ đều có mong muốn được trồng giống lúa Nàng Nhen và được bảo đảm đầu ra cho sản phẩm của mình bằng những hợp đồng được kí kết bằng văn bản mang tính pháp lý cao giữa hai bên.

Sau cùng, so sánh hiệu quả của lúa Nàng Nhen và loại lúa khác về doanh thu, chi phí, lợi nhuận ta thấy rằng lúa Nàng Nhen mang lại hiệu quả cao hơn cho Nông dân và đánh giá của Nông dân giữa lúa Nàng Nhen và lúa khác cũng cho rằng lúa Nàng Nhen mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 37

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Chương 6: Bản kế hoạch xây dựng vùng nguyên liệu gạo

Nàng Nhen cho công ty ANGIMEX tại huyện Tịnh Biên

giai đoạn 2007 – 2012

Chương 5 đã trình bày kết quả nghiên cứu tại xã Vĩnh Trung huyện Tịnh Biên đối với Nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen. Chương này sẽ trình bày nội dung xây dựng và quản lý vùng nguyên liệu bao gồm: (1) thị trường gạo Nàng Nhen; (2) kế hoạch sản xuất lúa Nàng Nhen; (3) kế hoạch nhân sự; (4) kế hoạch tài chính; (5) phân tích rủi ro và hiệu quả kinh tế xã hội vùng nguyên liệu.

6.1. Thị trường gạo Nàng Nhen

6.1.1. Khách hàng

Mức sống của người dân được nâng cao, một bộ phận hộ gia đình có thu nhập cao, quan tâm đến sức khỏe bản thân và người thân của mình. Họ mong muốn sử dụng những sản phẩm bảo vệ sức khỏe nhất là các sản phẩm thiết yếu sử dụng hàng ngày.

Gạo là thức ăn không thể thiếu trong gia đình người Việt, gạo không chỉ thơm, ngon, dẻo, mềm cơm mà còn đảm bảo sạch nghĩa là không có hóa chất độc hại, không có hàm lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt mức cho phép.

Gạo Nàng Nhen thơm Bảy Núi đáp ứng được nhu cầu đó của những người khó tính nên rất được ưa chuộng trên thị trường hiện nay.

Theo phong tục người Việt, phụ nữ thường đảm nhiệm vai trò nội trợ trong gia đình, họ chuẩn bị bữa ăn cho gia đình và là người quyết định loại gạo gia đình sử dụng chủ yếu, tuy nhiên cũng có một bộ phận nam giới tham gia quyết định mua loại gạo sử dụng có “73% người vợ quyết định loại gạo cho gia đình sử dụng và 27 % người chồng quyết định”. 11

Gạo Nàng Nhen ngon cơm và chỉ trồng ở nơi thích hợp về địa hình, đất đai và sản lượng ít nên giá bán cao hơn các loại gạo khác. Tuy nhiên, người sử dụng quan tâm đến chất lượng gạo nhiều hơn giá cả nên họ sẵn lòng trả giá cao để mua được loại gạo họ cần.

6.1.2. Dự báo nhu cầu gạo Nàng Nhen

Gạo Nàng Nhen được phục tráng thành công năm 2001 và Nông dân bắt đầu sản xuất giống lúa được phục tráng nên sản lượng rất ít, chỉ khoảng 100 tấn lúa. Do vậy, người tiêu dùng ít biết đến loại gạo thơm ngon này. Tuy nhiên, cũng có một bộ phận người tiêu dùng được sử dụng và rất muốn được mua gạo Nàng Nhen với số lượng nhiều. Do đó, gạo Nàng Nhen trên thị trường hiện nay rất khan hiếm mà hiện tại nguồn cung gạo Nàng Nhen chưa có khả năng đáp ứng.

11Nguyễn Thị Kim Nhị. 2006. Hành vi tiêu dùng gạo của người dân thành phố Long Xuyên. Luận văn tốt nghiệp cử nhân kinh tế ngành Quản trị Kinh doanh Nông nghiệp. Khoa KT-TKD. Đại học An Giang.

Hiện tại, công ty ANGIMEX chưa có một nghiên cứu thị trường chính thức nào về nhu cầu gạo Nàng Nhen, về hành vi tiêu dùng gạo đặc sản. Và các nhà nghiên cứu thị

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 38

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

trường cũng chưa nghiên cứu về hành vi tiêu dùng gạo Nàng Nhen, chưa có một dự báo chính thức nào về loại gạo này.

ANGIMEX chỉ mới thu mua lúa Nàng Nhen trong năm 2006, trong 3 năm qua từ 2004 – 2006 chưa có một số liệu quá khứ nào về doanh số tiêu thụ gạo Nàng Nhen. Đó là những hạn chế để dự báo nhu cầu gạo Nàng Nhen trong tương lai.

Do vậy, cần phải nghiên cứu hành vi tiêu dùng gạo Nàng Nhen ngay trong năm 2007. Việc nghiên cứu này sẽ giúp Công ty tìm hiểu phản ứng của người tiêu dùng đối với sản phẩm từ đó sử dụng những chiến lược marketing phù hợp sẽ giúp nâng cao lợi thế cạnh tranh của sản phẩm và mang lại nhiều lợi nhuận cho bản thân Công ty.

Hành vi tiêu dùng gạo được nghiên cứu theo hướng sau:

- Nhận thức nhu cầu của người tiêu dùng về gạo Nàng Nhen, nhu cầu phát sinh từ nội tại hay do kích thích bên ngoài.

- Thu thập những thông tin về chất lượng loại gạo họ đang sử dụng; thời điểm mua gạo: mua hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng; địa điểm mua gạo; số lượng mỗi lần mua; ai là người quyết định loại gạo sử dụng trong gia đình; nhận xét của họ về loại gạo đang sử dụng.

- Những nguồn thông tin mà người tiêu dùng quyết định mua gạo: bạn bè, người thân, người bán giới thiệu, kinh nghiệm bản thân…

- Nhu cầu của người tiêu dùng đã phát sinh, các kênh thông tin đáp ứng được những nhu cầu đó thì người tiêu dùng sẽ có các lựa chọn, đánh giá chúng và quyết định mua. Họ quyết định mua gạo để thỏa mãn tối đa nhu cầu bằng những nguồn lực nào.

- Hành vi sau khi mua cũng góp phần quan trọng, người tiêu dùng mua một lần có thể mua lần thứ hai, thứ ba hay không mua, sức ảnh hưởng của họ đối với khách hàng tiềm năng.

- Khuynh hướng, thị hiếu tiêu dùng gạo trong tương lai, thu nhập, nghề nghiệp, giới tính, lượng thành viên trong gia đình có ảnh hưởng đến nhu cầu gạo Nàng Nhen hay không.

Tuy nhiên, do giới hạn về thời gian và phạm vi nghiên cứu, chưa có số liệu quá khứ nào về doanh số tiêu thụ gạo Nàng Nhen để dự báo nhu cầu loại gạo này trong tương lai và năng lực sản xuất lúa hiện nay có giới hạn nên đề tài đi theo hướng mở rộng diện tích sản xuất lúa Nàng Nhen qua từng năm trong đó năm 2007 sẽ ổn định lại diện tích trồng tại xã Vĩnh Trung.

Qua kết quả nghiên cứu ở chương 4: Nông dân có đầy đủ các điều kiện và muốn trồng loại lúa này. Do đó, dựa vào diện tích trồng lúa Nàng Nhen từ 2004-2006 và mong muốn của Nông dân, vận động Nông dân mở rộng diện tích. Nên dự báo diện tích sản xuất lúa Nàng Nhen như sau:

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 39

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Bảng 6.1: Dự báo diện tích lúa Nàng Nhen từ năm 2007 - 2012

Năm Diện tích ( ha)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 30 50 75 105 140 180

6.1.3. Đối thủ cạnh tranh

Gạo là nhu cầu thiết yếu trong đời sống hàng ngày, các loại gạo được trồng với diện tích lớn thường tập trung vào xuất khẩu nên ít cạnh tranh với gạo đặc sản trong nước. Ngoài ra, gạo đặc sản có những phẩm chất vượt trội so với các loại gạo thường về độ thơm, ngon cơm, màu sắc, độ dài nên các loại gạo thường chỉ tập trung vào xuất khẩu sẽ không tranh giành thị trường với gạo đặc sản.

Hiện tại gạo Nàng Thơm Chợ Đào cũng được thị trường ưa chuộng vì có những phẩm chất giống thơm ngon, nó được biết đến khá lâu và được xây dựng thương hiệu. Tuy nhiên, gạo đặc sản với sản lượng rất ít không đủ đáp ứng nhu cầu thị trường nên không gặp sức ép cạnh tranh.

Tóm lại, gạo Nàng Nhen là loại gạo đặc sản chất lượng cao. Đối tượng sử dụng gạo Nàng Nhen là những người có thu nhập cao, bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Hiện nay chưa có nghiên cứu thị trường về hành vi tiêu dùng loại gạo này. Do vậy, ANGIMEX cần nghiên cứu hành vi tiêu dùng gạo Nàng Nhen ngay trong năm 2007 từ đó đáp ứng nhu cầu thị trường một cách tối ưu.

6.2. Kế hoạch sản xuất lúa Nàng Nhen

6.2.1. Điều kiện ảnh hưởng đến lúa Nàng Nhen

Đất đai

Theo Thạc Sĩ Nguyễn Văn Minh:

“Đất Bảy núi là loại đất xám bạc màu có thành phần cát trên 61%, tuy nhiên càng xuống sâu thì tỷ lệ cát giảm dần chỉ còn 51% ở độ sâu 1,4 m. Điều này cho thấy rằng lớp đất mặt nhẹ dễ thoát nước và mất nước nhanh vào mùa khô”

“Cũng do tính chất đất đai như trên nên việc bón phân chuồng ở vùng đất cao nhiều cát càng nhiều càng có ý nghĩa. Phân chuồng giúp giữ chặt các phân vô cơ bón vào và phóng thích từ từ chất dinh dưỡng cho cây sử dụng”.

Theo anh Chau Thanh Thonl phó chủ tịch Hội nông dân xã Vĩnh Trung : “đất đai ở đây có một số chất đặc biệt giúp cây lúa Nàng Nhen có mùi thơm và ngon cơm hơn so với giống lúa Nàng Nhen được trồng ở nơi khác”.

Lúa Nàng Nhen thích hợp với đất ruộng trên là loại đất cát pha sét, đặc biệt phù hợp với đất đai ở xã Vĩnh Trung huyện Tịnh Biên.

Nguồn nước sử dụng chủ yếu cho trồng lúa là nước mưa, hàng năm đến tháng 7 ở hai huyện Tri Tôn và Tịnh Biên bắt đầu mưa và nó là điều kiện thuận lợi cho lúa Nàng Nhen phát triển.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 40

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Làm đất

Quy trình 6.1: Quy trình sản xuất lúa Nàng Nhen

Gieo mạ

Cấy

Chăm sóc

- Giống - Vốn - Kỹ thuật - Đất

- Điều kiện tự nhiên - Đất đai - Khí hậu - Thời tiết - Nước Thu hoạch & Bảo quản sau thu hoạch

Lúa thương phẩm

Kỹ thuật canh tác lúa Nàng Nhen

Làm đất gieo mạ: Đất sản xuất giống phải là đất tốt, bón lót bằng phân chuồng, được làm bằng phẳng, dọn sạch cỏ, chủ động tưới tiêu theo yêu cầu sinh trưởng và phát triển của cây lúa.

Gieo mạ:

Nông dân không sử dụng lúa ăn làm giống mà được phòng Nông Nghiệp huyện Tịnh Biên cung cấp nên giống được bảo đảm chất lượng sẽ tạo nên hạt gạo thơm ngon.

Hạt giống được làm sạch trước khi ngâm ủ, lọai bỏ hạt lép lẫn tạp chất.

Sau đó ngâm vào nước sạch khoảng 30 giờ, tiếp tục ủ trong 24 giờ đảm bảo hạt vừa nhú mầm và gieo mạ trên phần đất đã chuẩn bị sẵn.

Mạ được gieo khoảng 30 ngày sẽ tiến hành cấy.

Chuẩn bị đất: sau khi thu hoạch lúa thần nông, nông dân tiến hành cày xới, làm đất tươi xốp, bón nhiều phân chuồng để đất có nhiều chất dinh dưỡng.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 41

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Cấy: Mạ được gieo sau 30 ngày bắt đầu cấy, mỗi công lúa (1000 m2)được cấy khoảng 10 kg giống.

Sau khi cấy là giai đoạn chăm sóc, Nông dân thường xuyên thăm đồng, làm cỏ cho lúa. Lúa Nàng Nhen được bón phân hai lần: lần đầu khoảng 5-10 kg/1000m2 vào giai đoạn lúa làm đòng, lần 2 là giai đoạn lúa trổ bắt đầu bón phân để kích thích sức sinh trưởng, giúp cây lúa nuôi hạt trong suốt thời gian còn lại.

Lúa Nàng Nhen có sức chống chọi với sâu bệnh nên phần lớn diện tích ít có sâu, bệnh nên nông dân không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đây là điều kiện cần thiết để lúa Nàng Nhen trở thành một loại lúa sạch.

Nưới tưới: đây là loại lúa trung mùa sống chủ yếu nhờ nước mưa. Do vậy, để cây lúa phát triển tốt cho năng suất cao nên được gieo trồng đúng lịch thời vụ là lúc thời tiết mưa nhiều.

Thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch: đầu tháng 11 lúa Nàng Nhen bắt đầu chín, nông dân chuẩn bị thu hoạch lúa bằng phương pháp thủ công truyền thống. Nông dân sử dụng lưỡi hái cắt lúa, sau đó bó lại thành từng bó phơi tại đồng. Khi đủ độ khô, lúa được suốt và vận chuyển về nhà.

Lúa về đến nhà sẽ được phơi thêm một lần nữa thời gian khoảng 2 ngày. Đây là công đoạn đặc biệt khác với các loại lúa được trồng ở đất ruộng bưng và là yêu cầu để lúa Nàng Nhen đảm bảo độ thơm, dẻo….Lúa phơi xong được bán ngay cho người mua. Nông dân không bảo quản lại vì để lâu hạt lúa bị mất phẩm chất.

Quy trình 6.2: thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch

Bó lúa Phơi tại đồng Lúa chín Cắt bằng thủ công

chưa

Suốt Gom lúa Vận chuyển về nhà

khô

Phơi tiếp Phơi thêm

Vô bao

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 42

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Lịch thời vụ trồng lúa Nàng Nhen

Bảng 6.2: Lịch thời vụ trồng lúa Nàng Nhen hàng năm

Năm 8 7 11

9 10

Tháng Làm đất gieo mạ Gieo mạ Làm đất cho ruộng cấy Cấy lúa Sinh trưởng, phát triển (làm đòng, trổ, chín) Thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch

6.2.2. Hoạch định vị trí vùng nguyên liệu

6.2.2.1.Vị trí vùng nguyên liệu

Bản đồ 2: Vị trí vùng nguyên liệu

Vùng trồng lúa Nàng Nhen

(Nguồn: //sonongnghiep.angiang.gov.vn)

Vùng trồng lúa Nàng Nhen là nơi có đủ điều kiện thích hợp như: yếu tố đất đai, thời tiết, khí hậu, yếu tố con người phải phù hợp. Lúa Nàng Nhen chỉ thích hợp trồng trên đất ruộng trên, những khu vực gần chân núi. Do đó, lúa Nàng Nhen sẽ được trồng tại hai ấp Vĩnh Tâm và Vĩnh Tây của xã Vĩnh Trung, một phần xã An Cư và thị trấn Tịnh Biên (xã Xuân Tô cũ), ước tính diện tích có thể trồng đạt 2.000 ha.

6.2.2.2.Các yếu tố ảnh hưởng đến vị trí

Lao động

Lúa Nàng Nhen chỉ được trồng bởi Nông dân người Khmer vì người Khmer có đất ruộng trên, chiếm số lượng lớn khoảng 30% dân số, họ có nhiều kinh nghiệm sản xuất lúa ở đất ruộng trên, có tính cần cù, chịu khó.

Người dân ở đây luôn chấp hành theo pháp luật, có ý thức tốt trong việc thực hiện hợp đồng, trung thực, thực hiện theo sự hướng dẫn của cán bộ chính quyền địa phương.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 43

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Cơ sở hạ tầng

Huyện Tịnh Biên là huyện có nhiều điểm du lịch nổi tiếng nên hệ thống giao thông khá hoàn chỉnh, những con đường rộng, thoáng, nối liền trung tâm các xã, huyện. Tại Vĩnh Trung có thể đi đến Châu Đốc, hoặc Tri Tôn, Long Xuyên một cách dễ dàng, nhanh chóng. Đường giao thông nối liền xã Vĩnh Trung, An Cư, thị trấn Tịnh Biên thuận tiện. Các phương tiện vận chuyển như xe tải có thể lưu thông dễ dàng.

Mạng lưới điện được phủ đều các xã, Nông dân sử dụng điện trong sinh hoạt hàng ngày, giải trí, mạng lưới thông tin liên lạc, điện thoại công cộng, các mạng sóng di động được phủ sóng đến đây và ngày càng mạnh mẽ.

Môi trường

Hiện tại, Nông dân trồng lúa Nàng Nhen là người Khmer, họ sống tập trung từng khu vực, ngôn ngữ giao tiếp chủ yếu bằng tiếng Khmer, thân thiện với cộng đồng, dễ tiếp xúc, quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau. Người dân luôn chấp hành luật pháp, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Chính sách địa phương

Nông dân trồng lúa được miễn tất cả các loại thuế và các khoản đóng góp hàng năm. Chính quyền địa phương có những chính sách hỗ trợ Nông dân trồng lúa Nàng Nhen như: Trưởng Ban quản lý khu du lịch Tịnh Biên đang xây dựng tên gọi xuất xứ hàng hóa cho lúa Nàng Nhen. Viện lúa Đồng bằng sông Cửu Long phục tráng giống lúa siêu nguyên chủng đưa về phòng Nông Nghiệp sau đó cùng Nông dân nhân ra thành giống lúa nguyên chủng và xác nhận để đảm bảo đủ nguồn giống chất lượng.

Người dân đến liên hệ công tác tại Ủy ban Nhân dân xã, huyện rất tiện lợi, cán bộ nhiệt tình, giúp đỡ, cung cấp những thông tin cần thiết, đầy đủ. Những thủ tục giấy tờ được giải quyết nhanh chóng, triệt để.

30% dân số nơi đây là người Khmer nên có những phong tục, tập quán riêng nhưng vẫn sống hòa thuận với cộng đồng. Họ có những tết đặc trưng như: tết cổ truyền Chol Chnam Thmây, lễ đua bò truyền thống Dolta.

6.2.3. Quản lý vùng nguyên liệu

Theo các nhà máy xay xát và các thương lái: quy trình xay xát từ lúa nguyên liệu thành gạo thành phẩm từ khâu nguyên liệu, phân loại, làm sạch đến khâu đóng bao, bảo quản có thể xuất bán trên thị trường thì 1 tấn lúa nguyên liệu cho ra 600 (60%) kg gạo thành phẩm, 50kg (5%) tấm, 150kg (15%) cám và 200kg (20%) trấu.. Và năng suất trung bình của lúa Nàng Nhen là 3.5 tấn/ha.

Do đó, diện tích trồng lúa Nàng Nhen được dự báo như sau:

Bảng 6.3: Nhu cầu lúa và diện tích trồng lúa Nàng Nhen được dự báo

Năm 2008 2010 2011 2012

Tấn gạo (tấn) 2007 63 2009 158 105 221 294 378

Tấn lúa (tấn) Diện tích sản xuất (ha) 105 30 263 75 175 50 368 105 490 140 630 180

Qua kết quả nghiên cứu ở chương 5, sau khi phỏng vấn trực tiếp Nông dân và thảo luận nhóm. Nông dân đề nghị được hỗ trợ giống, vốn, kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm…Do vậy, cách quản lý vùng nguyên liệu được đề xuất như sau:

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 44

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Quy trình 6.3: Quy trình quản lý vùng nguyên liệu

ANGIMEX

Tổ LKSX lúa Nàng Nhen Vùng nguyên liệu

Đánh giá hiệu quả Hợp đồng bao tiêu Hỗ trợ vật tư, kỹ thuật cho nông dân Kiểm định chất lượng gạo

Hỗ trợ trước cho nông dân giống lúa, phân bón, tập huấn kỹ thuật

Năm 2006 bà con nông dân nơi đây mất mùa, họ không đủ vốn tái sản xuất với diện tích lớn, cuộc sống gặp khó khăn. Do vậy, ANGIMEX cần hỗ trợ giống, phân bón cho Nông dân và tập huấn kỹ thuật là biện pháp tốt.

Nông dân khi đăng kí trồng lúa Nàng Nhen sẽ nhận được sự hỗ trợ của Công ty: 10kg giống/1000m2, hỗ trợ 30 kg phân hóa học/1000m2 không tính lãi. Đến khi thu hoạch sẽ trừ vào tiền bán lúa cho Doanh nghiệp.

Vào đầu mùa vụ hàng năm những Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen sẽ được tập huấn kỹ thuật từ trạm khuyến nông huyện, ANGIMEX liên hệ với trạm khuyến nông liên kết mở lớp tập huấn kỹ thuật trồng lúa Nàng Nhen. Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen thường xuyên được bổ sung kiến thức bằng các tài liệu hướng dẫn kỹ thuật trồng, cách chăm sóc. Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen có nhiều kinh nghiệm là người hướng dẫn kỹ thuật tốt cho những người mới trồng chưa có kinh nghiệm.

Trong quá trình trồng, cán bộ kỹ thuật của Công ty sẽ thường xuyên đến hướng dẫn quy trình trồng lúa Nàng Nhen cho Nông dân khoảng 1 lần/tuần, trực tiếp kiểm tra lúa trong giai đoạn làm đòng đến thu hoạch, giám sát khâu thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch đảm bảo hạt lúa đúng chất lượng. Ngoài ra, cán bộ kỹ thuật sẽ kiểm tra đột xuất để xem Nông dân có thực hiện đúng quy trình kỹ thuật hay không.

Kí hợp đồng bao tiêu

Trước khi hỗ trợ giống, vốn, tập huấn kỹ thuật cho Nông dân. Công ty sẽ kí hợp đồng bao tiêu lúa Nàng Nhen được sản xuất ra. Hợp đồng phải rõ ràng, chặt chẽ thể hiện quan hệ hợp tác giữa hai bên và được kí kết đến từng Nông dân trồng lúa Nàng Nhen và có sự chứng kiến của Hội nông dân, tổ LKSX lúa Nàng Nhen và xác nhận của Chính quyền địa phương xã Vĩnh Trung.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 45

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Doanh nghiệp cam kết bao tiêu lúa Nàng Nhen cho Nông dân từ năm 2007 đến 2012, trong mỗi vụ sản xuất: mức giá, điều kiện hỗ trợ, các điều khoản của hợp đồng được điều chỉnh cho thích hợp với từng thời vụ đảm bảo hai bên cùng có lợi.

Mẫu hợp đồng bao tiêu (phụ lục 1)

Kiểm định chất lượng gạo

Chức năng của phòng kiểm định chất lượng trong việc quản lý vùng nguyên liệu là thử nghiệm chất lượng gạo Nàng Nhen và so sánh với các loại gạo khác.

Phòng kiểm định sẽ xác định thành phần dinh dưỡng của hạt gạo như: hàm lượng calo, protein, gluxit, các vitamin và khoáng chất.

Nhân viên thử loại gạo được sản xuất ra, xác định độ thơm, dẽo, mùi vị và so sánh với các loại gạo chất lượng cao khác như gạo Jasmine.

Sau khi thử nghiệm và so sánh, nếu gạo Nàng Nhen đạt tiêu chuẩn chất lượng sẽ được đóng gói xuất bán ra thị trường, nếu chưa đạt chất lượng cần phải điều chỉnh quy trình sản xuất, cách bảo quản để hạt gạo đúng tiêu chuẩn và đưa ra thị trường tiêu thụ.

Công ty đã có phòng kiểm định chất lượng gạo xuất khẩu, do đó nhân viên của phòng đảm nhận thêm nhiệm vụ kiểm định chất lượng gạo Nàng Nhen.

Tổ liên kết sản xuất lúa Nàng Nhen

Tập hợp những người trồng lúa Nàng Nhen trên địa bàn xã Vĩnh Trung thành một tổ chức để phổ biến kiến thức, trao đổi kinh nghiệm, bảo vệ quyền lợi của tổ viên, tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm.

Ngoài ra, tổ này là đầu mối trung gian giữ vai trò cầu nối giữa Nông dân và Công ty. Nông dân muốn trồng lúa Nàng Nhen sẽ đến tổ LKSX đăng kí diện tích, ngày gieo sạ. Tổ LKSX tập hợp danh sách gởi về Công ty, từ đó Công ty sẽ mua giống từ phòng Nông nghiệp, phân bón giao cho Nông dân theo từng diện tích có sự giám sát của tổ LKSX lúa Nàng Nhen và Chính quyền địa phương.

Đánh giá hiệu quả xây dựng vùng nguyên liệu

Trong quá trình xây dựng và quản lý vùng nguyên liệu cần phải đánh giá lại các biện pháp hỗ trợ vật tư cho Nông dân, sự liên kết giữa Nông dân và Công ty, xem xét khả năng mở rộng diện tích phù hợp với tình hình thực tế hàng năm.

ANGIMEX chuẩn bị cổ phần hóa, đây là cơ hội gắn kết Nông dân với Công ty. Người Nông dân trở thành thành viên của công ty với các điều khoản ưu đãi, mua cổ phần của Công ty. Nông dân trồng lúa đạt năng suất cao trước tiên sẽ mang lại nhiều lợi nhuận cho gia đình, Công ty thu mua nhiều sản phẩm chất lượng, bán với giá cao đạt nhiều lợi ích cho Công ty, thông qua đó Nông dân cũng hưởng lợi từ cổ phần của mình. Điều này sẽ gắn kết bền vững mối liên hệ giữa Nông dân vùng nguyên liệu và Công ty thu mua nông sản.

6.2.4. Kế hoạch nhân sự cho vùng nguyên liệu gạo Nàng Nhen.

Con người là yếu tố quan trọng nhất đối với bất kỳ một hoạt động kinh doanh nào, con người tham gia quản lý, điều hành các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, không có yếu tố con người thì mọi hoạt động không thể thực hiện được. Một bản kế hoạch, một dự án có tốt đến đâu cũng không thể thực hiện được nếu không có bàn tay và khối óc con người. Do vậy, xây dựng kế hoạch nhân sự tham gia quản lý vùng nguyên liệu được xem kế hoạch quan trọng trong bản kế hoạch nguyên liệu.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 46

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Kế hoạch nhân sự liên quan đến nhu cầu lao động và nguồn cung cấp lao động. Do đó, kế hoạch nhân sự được hoạch định theo các bước sau.

6.2.4.1. Nhận dạng và phân tích các hoạt động chức năng cần thiết.

Nhân sự cho xây dựng vùng nguyên liệu có các hoạt động chức năng cần thiết như: chức năng quản lý, chức năng kế toán, tài chính, chức năng thu mua.

Chức năng quản lý: thực hiện các công việc dự báo nhu cầu gạo Nàng Nhen qua các năm để xây dựng kế hoạch phát triển diện tích vùng nguyên liệu phù hợp với nhu cầu. Đồng thời xem xét các biện pháp hỗ trợ vật tư như: giống, vốn, phân bón cho nông dân. Ngoài ra, thực hiện báo cáo tình hình vùng nguyên liệu cho công ty.

Chức năng tài chính, kế toán: thực hiện hạch toán sổ sách của vùng nguyên liệu để quản lý và báo cáo cho lãnh đạo công ty.

Chức năng thu mua: bao gồm thu mua và hỗ trợ kỹ thuật cho nông dân. Bộ phận này trực tiếp hướng dẫn nông dân về kỹ thuật trồng lúa Nàng Nhen từ khâu làm đất, gieo mạ đến khâu thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch. Và đảm nhận nhiệm vụ thu mua lúa, vận chuyển đến nhà máy xay xát.

Nhân sự cho vùng nguyên liệu cần tận dụng nguồn nhân lực sẵn có ở các phòng ban. Riêng bộ phận thu mua làm việc theo mùa khoảng 6 tháng vì lúa Nàng Nhen chỉ trồng được 1 vụ/năm bắt đầu tháng 7 hàng năm, thời gian còn lại họ làm việc tại các xí nghiệp của Công ty.

6.2.5. Kế hoạch tài chính để cho vùng nguyên liệu gạo Nàng Nhen

6.2.5.1. Doanh thu gạo Nàng Nhen

Bảng 6.4: Mức giá bán gạo Nàng Nhen, Tấm, Cám

ĐVT: 1000đ/kg

Danh mục Giá

Gạo Nàng Nhen 12

Tấm 3.4

Cám 2.5

Bảng 6.5: Lượng gạo Nàng Nhen tiêu thụ từ 2007-2012

ĐVT: tấn

Năm Danh mục

Gạo Nàng Nhen 2007 63 2008 105 2009 158 2010 221 2011 294 2012 378

Tấm 5 9 13 18 25 32

Cám 16 26 39 55 74 95

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 47

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Bảng 6.6: Doanh thu gạo Nàng Nhen, Tấm, Cám từ 2007-2012

ĐVT: 1000 đồng

Năm Danh mục 2010 2009 2008 2007 2011

Gạo NN Tấm Cám 63,000 138,000 83,000 184,000 30,000 66,000 45,000 99,000 18,000 39,000

Tổng DT 2012 756,000 1,260,000 1,894,000 2,650,000 3,528,000 4,536,000 107,000 236,000 813,000 1,356,000 2,038,000 2,851,000 3,795,000 4,879,000

6.2.5.2. Chi phí

Chi phí hỗ trợ vật tư

Bảng 6.7: Chi phí hỗ trợ vật tư trên 1 ha

ĐVT: 1000 đồng/ha Thành tiền

Chi phí giống Chi phí phân bón 100 300 ĐVT Số lượng Đơn giá 5 kg kg 6 Tổng 500 1,800 2,300

Sau khi mua lúa đến giai đoạn xay xát, lau bóng thành gạo thành phẩm thì chi phí trung bình cho 1 tấn gạo là 180 ngàn đồng bao gồm: chi phí vận chuyển, xay xát, lau bóng, nhân công bốc vác, quản lý, hợp đồng, tách màu, hút chân không, đóng gói bao bì… Chi phí marketing bao gồm: gởi hàng bán ở siêu thị, quảng cáo, vận chuyển, phân phối, chiết khấu, giao dịch…. là 40 ngàn đồng/ tấn. (Nguồn tin: phòng Marketing – công ty ANGIMEX). Do đó, tổng cộng các khoảng chi phí từ vận chuyển sau khi mua đến gởi hàng bán ở siêu thị là 220 ngàn đồng/ tấn.

Bảng 6.8: Chi phí mua lúa trên 1 ha

ĐVT: 1000 đồng

Danh mục

Chi phí hỗ trợ vật tư (1) Chi phí mua lúa (2) ĐVT 1000đ/ha 1000đ/tấn 1 3.5

Chi phí mua lúa thực (2) - (1) Số lượng Đơn giá Thành tiền 2,300 2,300 12,250 3,500 9,950

Bảng 6.9: Bảng chi phí tổng hợp từng năm từ 2007 – 2012

ĐVT: 1000 đồng

Năm Danh mục

2007 63 13,860 30 2008 105 23,100 50 2010 221 48,576 105 2011 294 64,680 140 2009 158 34,716 75

Gạo NN CP bán gạo (1) Lúa NN CP mua lúa (2) TCP (1) + (2) Tấn Ha 2012 378 83,160 180 298,500 497,500 746,250 1,044,750 1,393,000 1,791,000 312,360 520,600 780,966 1,093,326 1,457,680 1,874,160

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 48

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

6.2.5.3. Xác định kết quả sản xuất kinh doanh gạo Nàng Nhen

ANGIMEX hỗ trợ vật tư cho nông dân khoảng tháng 6 và mua toàn bộ lúa Nàng Nhen vào khoảng tháng 12 của năm dương lịch, sang năm sau gạo Nàng Nhen có mặt trên thị trường nên mới có doanh thu. Như vậy, có thể lấy doanh thu gạo Nàng Nhen của năm sau trừ chi phí mua lúa Nàng Nhen của năm trước vì trong cùng một năm tài chính.

Bảng 6.10: Kết quả sản xuất kinh doanh gạo Nàng Nhen

ĐVT: 1000 đồng

Khoản mục Năm hoạt động 2010 2009 2007 2008 2011 2012

654,450

DT TCP LNTT Thuế LNST 813,000 1,356,000 2,038,000 2,851,000 3,795,000 4,879,000 520,600 312,360 780,966 1,093,326 1,457,680 1,874,160 835,400 1,257,034 1,757,674 2,337,320 3,004,840 500,640 841,355 492,149 233,912 140,179 351,970 905,064 1,265,525 1,682,870 2,163,485 601,488 360,461

6.2.5.4. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh gạo Nàng Nhen

Bảng 6.11: Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh gạo Nàng Nhen

2008 2010 2011 2009

Chỉ tiêu Đvt 2007 P LN/DT DT/TCP LN/TCP 2012 44,3% 44,4% 44,4% 44,4% 44,3% 44,3% 2,6 1,2 % Lần Lần 2,6 1,2 2,6 1,2 2,6 1,2 2,6 1,2 2,6 1,2

Tỷ suất lợi nhuận của hiệu quả kinh doanh gạo Nàng Nhen tương đối đồng đều là 44,3% trong năm 2007, tỉ lệ này khá cao nhưng lại không tăng đến năm 2012.

Hiệu quả sử dụng chi phí thể hiện:

+ Hiệu suất sử dụng chi phí thể hiện 1 đồng chi phí bỏ ra thu được 2,6 đồng doanh thu trong năm 2007, tỉ lệ này ổn định đến năm 2012.

+ Doanh lợi trên chi phí thể hiện 1 đồng chi phí tạo ra 1,2 đồng lợi nhuận trong năm 2007, tỉ lệ này cũng ổn định đến năm 2012.

Các chỉ số trên khá cao, thể hiện xu hướng phát triển tốt của mảng kinh doanh gạo Nàng Nhen.

6.2.6. Phân tích rủi ro vùng nguyên liệu

Trong quá trình xây dựng vùng nguyên liệu có nhiều rủi ro không thể lường trước được làm ảnh hưởng xấu đến lợi ích của Công ty và Nông dân. Để đánh giá đúng các loại rủi ro trước tiên phải xác định các dạng rủi ro và đo lường chúng.

6.2.6.1. Các dạng rủi ro

Thông thường, hợp đồng bao tiêu được kí kết vào đầu vụ mùa sản xuất, khi đó Nông dân và Doanh nghiệp đã thỏa thuận giá cả, phương thức giao nhận, điều kiện thanh toán và các điều khoản khác. Tuy nhiên, đến thời điểm thu hoạch giá thị trường của lúa Nàng Nhen lên cao hơn so với giá hợp đồng, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong quá trình thu mua vì nông dân có thể phá vỡ hợp đồng bán cho thương lái với giá

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 49

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

cao và hạt lúa không theo tiêu chuẩn về độ ẩm, tạp chất, hạt lép…do đó Công ty thiếu hụt nguồn nguyên liệu.

Theo nghị định 80 của chính phủ về thực hiện hợp đồng bao tiêu nông sản chỉ mang tính chất hướng dẫn, nếu giá lúa lên cao, lúa không đúng chất lượng, nông dân không bán cho doanh nghiệp. Khi đó doanh nghiệp khó thưa kiện vì hợp đồng không ràng buộc trách nhiệm, không quy định rõ bên nào vi phạm bị xử lý ra sao. Do đó, ý thức trong trách nhiệm hợp đồng của người dân chưa cao.

Quá trình sinh trưởng của lúa Nàng Nhen trải qua nhiều giai đoạn và nhiều yếu tố tác động đến, trong đó thời tiết là yếu tố quan trọng góp phần không nhỏ quyết định năng suất hạt lúa. Sự thay đổi nhiệt độ của môi trường sống, tác động của hiệu ứng nhà kính nên nhiệt độ trái đất ngày càng nóng lên gây hạn hán ở nhiều nơi.

Ngoài ra, dịch bệnh xuất hiện cũng là điều đáng quan tâm. Tuy lúa Nàng Nhen ít chịu ảnh hưởng của sâu bệnh nhưng khi trồng diện tích lớn sâu bệnh sẽ xuất hiện như sâu cuốn lá, sâu đục thân và một số bệnh thường gặp trên cây lúa cũng gây ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng hạt lúa. Khi đó người nông dân sử dụng thuốc hóa học bảo vệ cây lúa sẽ làm hạt lúa tồn động dư lượng thuốc bảo vệ thực vật ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người tiêu dùng.

6.2.6.2. Phân tích rủi ro vùng nguyên liệu

Phân tích rủi ro vùng nguyên liệu bằng phương pháp phân tích tình huống.

Bảng 6.13: Phân tích rủi ro.

Khoản mục Bình thường 40%

Doanh thu Không tăng Xấu nhất 20% Giảm 15% qua mỗi năm Tốt nhất 20% Tăng 10% qua các năm

Tổng chi phí Giảm 5% qua mỗi năm tăng 5% qua các năm tăng 5% qua các năm

Các chỉ số sau khi tiến hành phân tích rủi ro bằng phương pháp phân tích tình huống qua từng năm đều giống năm 2007.

Bảng 6.14: các chỉ số tài chính sau khi phân tích rủi ro.

Bình thường 43% Tốt nhất 46%

Chỉ tiêu ĐVT Xấu nhất P LN/DT % 41.1% 2.33 DT/TCP Lần 0.96 LN/TCP Lần 2.48 1.06 2.73 1.24

Qua kết quả phân tích cho thấy các chỉ số tương đối cao. Mặc dù, trường hợp xấu nhất nhưng mức doanh lợi là 0.96 lần. Các chỉ số khác đều lớn hơn 1. Như vậy dự án có thể sinh lợi cho doanh nghiệp cao, doanh nghiệp nên có biện pháp hạn chế rủi ro thấp nhất và có biện pháp phòng ngừa đối phó với rủi ro.

6.2.6.3. Các biện pháp hạn chế rủi ro

Ở trên đã nhận dạng rủi ro và phân tích chúng. Nhưng chưa có biện pháp phòng ngừa, hạn chế rủi ro cho vùng nguyên liệu. Nên quản lý và hạn chế rủi ro là việc

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 50

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

sử dụng các biện pháp, chương trình để ngăn ngừa, né tránh hoặc giảm những tổn thất, những ảnh hưởng không mong đợi cho vùng nguyên liệu.

Né tránh rủi ro

Đối với những rủi ro do thiên tai gây ra như hạn hán gây thiếu nước tưới cho lúa nên cần xây dựng hệ thống thủy lợi phục vụ tưới tiêu. Hiện tại Chính quyền địa phương đang xây dựng đập nước từ hệ thống kênh 3 tháng 2 phục vụ tưới tiêu cho xã Vĩnh Trung và An Cư nhưng chưa hoàn thành. Do đó, Công ty và Nông dân cùng kiến nghị với Chính quyền địa phương đẩy mạnh tiến độ xây dựng đập nước đưa vào sử dụng cùng lúc với lịch thời vụ gieo trồng lúa Nàng Nhen năm 2007.

Hợp đồng bao tiêu lúa Nàng Nhen giữa doanh nghiệp và nông dân nên ký kết hợp đồng bằng văn bản quy định rõ các điều khoản về giá, phương thức thanh toán, phương thức giao nhận, độ ẩm, tạp chất hạt lúa,..Đồng thời quy định cụ thể về trách nhiệm và quyền lợi của hai bên trước pháp luật khi tự ý phá vỡ hợp đồng.

Quỹ dự phòng rủi ro

Rủi ro xuất hiện mỗi lúc mỗi nơi, dù đã chuẩn bị các biện pháp phòng ngừa đến đâu cũng khó né tránh, ngăn ngừa các tốn thất khi rủi ro xuất hiện. Vậy khi có tổn thất xảy ra phải xử lý như thế nào? Các biện pháp để tài trợ rủi ro sau:

Khi Nông dân bị mất mùa do hạn hán, thiếu nước tưới, thời tiết không thích hợp phải tự mình thanh toán các tổn thất bằng các khoản tự có của gia đình, có thể vay mượn bên ngoài hoặc ngân hàng, các tổ chức tín dụng để duy trì cuộc sống và có vốn tái sản xuất vào vụ sau. Và khi doanh nghiệp mua không đủ số lượng hoặc mua lúa giá cao, bán gạo với giá thấp thì khoản tổn thất phải tự mình bù đắp bằng nguồn vốn của chính công ty hoặc vay mượn từ các tổ chức tài chính.

Vì vậy, để cả hai cùng chia sẽ những rủi ro, Nông dân và Doanh nghiệp nên thỏa thuận lập quỹ dự phòng chung. Quỹ này chỉ sử dụng khi nông dân mất mùa hoặc Doanh nghiệp bị tổn thất, quỹ dự phòng tạo ra bằng cách trích 1% doanh thu bán lúa của nông dân và 1% doanh thu tiêu thụ lúa Nàng Nhen của công ty và tích lũy dần qua các năm.

6.2.7. Hiệu quả kinh tế- xã hội tại vùng nguyên liệu.

Lợi ích mang lại từ vùng nguyên liệu qua phân tích tài chính chưa thể hiện hết sự đóng góp tích cực cho kinh tế của địa phương. Do đó, ngoài những lợi ích mà doanh nghiệp nhận được, xã Vĩnh Trung huyện Tịnh Biên cũng từng bước phát triển, đời sống của người dân ngày càng được nâng cao.

Chi phí sản xuất lúa của nông dân được ANGIMEX gánh vác một phần. Nông dân tham gia sản xuất lúa Nàng Nhen được công ty hỗ trợ giống, vốn, kỹ thuật sản xuất, sản phẩm tạo ra được công ty bao tiêu toàn bộ với giá hợp lý, thu nhập của nông dân được nâng lên. Những tiến bộ khoa học kỹ thuật trong nông nghiệp được áp dụng trên đồng ruộng như máy xạ hàng, máy cấy lúa, máy cắt lúa,…nên giảm chi phí sản xuất và không tốn nhiều công lao động sẽ giải quyết được khó khăn thiếu lao động khi đến mùa thu hoạch.

Mức sống của người dân được nâng lên nhất là đồng bào Khmer, trẻ em được cấp sách đến trường nhiều hơn, nâng cao trình độ dân trí, Chính quyền địa phương giảm được một phần ngân sách hỗ trợ cho người dân về y tế, giáo dục,…

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 51

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Với diện tích vùng nguyên liệu đến năm 2012 là 180 ha cần có một đội ngũ nhân sự có năng lực tham gian quản lý vùng nguyên liệu nên lao động tại địa phương có được việc làm ổn định và không ngừng nâng cao trình độ.

Hiện nay gạo Nàng Nhen được trồng với diện tích khiêm tốn, sản lượng còn hạn chế nên nhiều người chưa biết đến đặc sản của huyện Tịnh Biên. Do đó vùng nguyên liệu góp phần quảng bá đặc sản của địa phương đối với du khách và có thể liên kết với lâm viên núi Cấm trở thành nơi du lịch hấp dẫn.

Hơn nữa vùng nguyên liệu ra đời phù hợp với sự phát triển của địa phương, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế Tịnh Biên nhanh chóng.

6.3. Tóm tắt

Chương này đã nêu lên những vấn đề chính của bản kế hoạch nguyên liệu gạo đặc sản Nàng Nhen, xuất phát từ nhu cầu thị trường, người tiêu dùng thích và muốn sử dụng gạo đặc sản thơm, ngon chỉ được trồng ở vùng Bảy Núi, kế hoạch sản xuất lúa Nàng Nhen từ năm 2007 – 2012 bao gồm: các điều kiện sản xuất lúa, quy trình trồng lúa, thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch, diện tích trồng lúa và phương pháp quản lý vùng nguyên liệu, hỗ trợ giống, phân bón cho nông dân, kí hợp đồng bao tiêu toàn bộ lúa thương phẩm được sản xuất ra, kiểm định chất lượng gạo cho vùng nguyên liệu.

Kế hoạch nhân sự phục vụ công tác quản lý, các biện pháp hỗ trợ cho nông dân, đầu mối liên lạc giữa nông dân với công ty, phân tích tài chính đảm bảo mang lại nhiều lợi nhuận cho công ty. Những rủi ro tác động đến vùng nguyên liệu và các biện pháp khắc phục, hạn chế rủi ro và cuối cùng là những hiệu quả kinh tế - xã hội mang lại cho bà con nông dân nơi đây.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 52

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Chương 7: Kết luận và kiến nghị

7.1. Kết luận

Chương 5, 6 đã trình bày kết quả nghiên cứu đối với nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen và xây dựng bản kế hoạch nguồn nguyên liệu gạo đặc sản, diện tích canh tác hàng năm, các biện pháp quản lý, nhân sự, tài chính cho vùng nguyên liệu.

Qua kết quả nghiên cứu từ nông dân xã Vĩnh Trung và kế hoạch quản lý vùng nguyên liệu gạo Nàng Nhen, rút ra được kết luận sau:

Nông dân đã trồng lúa Nàng Nhen

Những nông dân này có nhiều năm kinh nghiệm trong quá trình trồng lúa Nàng Nhen, lúa sản xuất ra bán được giá cao, người mua thích mua lúa Nàng Nhen vì phẩm chất gạo ngon cơm, thơm, dẽo. Tuy nhiên, nông dân cũng gặp khá nhiều khó khăn do thiếu giống chất lượng, thời tiết thay đổi thất thường, ít mưa, không đủ nước tưới.

Lúa thương phẩm được bán cho công ty thông qua hợp đồng bao tiêu nông sản, hợp đồng thực hiện khá nghiêm túc, thanh toán nhanh chóng, dễ dàng ngay khi bán tạo thuận lợi cho nông dân.

Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen

Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen với những lý do: thiếu giống, thiếu vốn, chưa rõ kỹ thuật, thời tiêt thay đổi, ít mưa. Họ đều thích ăn gạo Nàng Nhen, đều có mong muốn trồng loại lúa đặc sản này, cần được sự trợ giúp vật tư sản xuất và bao tiêu sản phẩm sản xuất ra.

Nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen đều có chung mong muốn đảm bảo đầu ra khi sản xuất với số lượng lớn. Các biện pháp hợp tác giữa nông dân và doanh nghiệp được thảo luận cụ thể như: điều khoản giá, phương thức giao nhận, thanh toán, thời gian, địa điểm thanh toán, mối liên kết trung gian, tiêu chuẩn hạt lúa: độ ẩm, tạp chất, …

So sánh hiệu quả giữa lúa Nàng Nhen và loại lúa khác

Từ kết quả doanh thu, chi phí, lợi nhuận của nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen, ta thấy chi phí trồng lúa Nàng Nhen thấp hơn lúa khác, lợi nhuận từ lúa Nàng Nhen mang lại cao hơn nhiều so với lợi nhuận từ loại lúa khác. Theo đánh giá của nông dân thì chi phí bỏ ra trên một ha lúa Nàng Nhen thấp hơn một ha lúa khác, lợi nhuận từ lúa Nàng Nhen cao hơn lúa khác tính trên cùng đơn vị diện tích.

Sau khi có kết quả nghiên cứu, bản kế hoạch nguyên liệu tiến hành được bắt đầu từ nhu cầu gạo hàng năm. Diện tích sản xuất lúa Nàng Nhen năm 2007 là 30 ha và tăng dần đến năm 2012 là 180 ha.

Ban đầu công ty hỗ trợ trước cho nông dân vật tư như giống, phân bón, tập huấn kĩ thuật canh tác, nhân viên hướng dẫn kĩ thuật cho nông dân trong suốt quá trình trồng đến thu hoạch lúa. Công ty bao tiêu toàn bộ lúa thương phẩm của nông dân bằng hợp đồng được quy định cụ thể các điều khoản như: giá, giao nhận, thanh toán, chất lượng hàng hóa…

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 53

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

Để tạo mối liên kết bền vững giữa nông dân và doanh nghiệp tại vùng nguyên liệu nông dân cần mua cổ phần của công ty khi công ty tiến hành cổ phần hóa, nông dân là thành viên của công ty thì lợi nhuận và rủi ro hai bên cùng chia sẻ.

Sau cùng, kế hoạch nhân sự, tài chính, rủi ro, hiệu quả kinh tế xã hội cũng được đề cập trong đề tài.

7.2. Kiến nghị

Đối với công ty ANGIMEX

ANGIMEX là công ty xuất khẩu gạo có uy tín nhiều năm qua, lợi nhuận mang lại từ xuất khẩu gạo khá lớn cho công ty. Hiện tại, công ty đang tập trung vào thị trường nội địa với khả năng sinh lợi cao hơn xuất khẩu, công ty cần xây dựng vùng nguyên liệu bảo đảm cung cấp đủ lượng gạo cần thiết hàng năm.

Để có được nguyên liệu ổn định, nhất là gạo đặc sản Nàng Nhen, công ty cần đảm bảo có lợi cho nông dân và doanh nghiệp của mình, thực hiện đúng như cam kết hợp đồng đã thỏa thuận với nông dân.

Một biện pháp không thể thiếu cho việc kết nối giữa nông dân và doanh nghiệp trong vùng nguyên liệu chính là trích ra một lượng cổ phẩn bán cho nông dân với giá ưu đãi khi doanh nghiệp đang trong quá trình cổ phần hóa.

Đối với nông dân

Nông dân trồng lúa Nàng Nhen là người khmer, có nhiều kinh nghiệm trong quá trình trồng lúa Nàng Nhen. Họ được công ty hỗ trợ các vật tư cần thiết, sau khi thu hoạch lúa cần nhanh chóng liên hệ bán cho doanh nghiệp theo điều kiện của hợp đồng, thực hiện đúng các yêu cầu về chất lượng hạt lúa.

Đảm bảo sự liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp, sau khi thu hoạch và bán lúa trong năm 2007 nông dân nên trích ra một phần doanh thu mua cổ phần của công ty ANGIMEX, điều này mang lại lợi nhuận cho cả nông dân và doanh nghiệp.

Đối với chính quyền địa phương

Hợp đồng được kí kết giữa nông dân và doanh nghiệp cần có tính pháp lý cao và chỉ có chính quyền địa phương xác nhận đảm bảo tính pháp lý trước pháp luật. Ngoài ra, Hội nông dân giữ vai trò liên kết trung gian trong giai đoạn đầu của vùng nguyên liệu.

Đối với các viện, trường, nhà khoa học

Giống lúa Nàng Nhen là loại lúa đặc sản với phẩm chất gạo thơm ngon. Tuy nhiên, giống lúa phục tráng với số lượng còn hạn chế chưa đủ trồng diện tích lớn, các nhà khoa học cần nhân giống lúa đặc sản này với số lượng lớn và đảm bảo chất lượng có thể giúp người nông dân thoát nghèo, người tiêu dùng có được loại gạo ngon, chất lượng cao.

7.3. Đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo

Hiện tại, chưa có nghiên cứu cụ thể về hành vi tiêu dùng gạo Nàng Nhen trên quy mô lớn, Do vậy, cần nghiên cứu về nhận thức của người tiêu dùng đối với gạo Nàng Nhen, hành vi trước khi mua, trong khi mua và sau khi mua ở các địa bàn Long Xuyên, Cần Thơ, thành phố Hồ Chí Minh,

Đề tài chỉ nghiên cứu trên địa bàn xã Vĩnh Trung, hai đối tượng nông dân đã trồng và chưa trồng lúa Nàng Nhen với số mẫu còn hạn chế, huyện Tịnh Biên vẫn còn 2 xã An Cư, thị trấn Tịnh Biên, một số xã có diện tích đất ruộng trên ở huyện Tri Tôn trồng

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 54

Lập kế hoạch nguyên liệu gạo Nàng Nhen cho ANGIMEX giai đoạn 2007 - 2012

được loại lúa này. Để mở rộng diện tích trồng lúa Nàng Nhen lên quy mô lớn phù hợp với nhu cầu thị trường cần nghiên cứu thêm về địa bàn, đối tượng Nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen, thương lái, khí hậu, lượng mưa,…

Ngoài lúa Nàng Nhen vẫn còn một loại lúa mùa không sử dụng thuốc hóa học. Lúa này cũng an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Công ty cần nghiên cứu để có được loại gạo chất lượng cao, an toàn đáp ứng xu hướng tiêu dùng trong tương lai.

GVHD: Nguyễn Minh Châu SVTH: Nguyễn Văn Lắm Trang 55

Tài liệu tham khảo

Sách tham khảo

Cao Minh Toàn. 2002. Marketing căn bản. Khoa KT-QTKD. Đại học An Giang.

Lưu Thanh Đức Hải. 2003. Bài giảng nghiên cứu marketing. khoa kinh tế QTKD trường Đại học Cần Thơ.

Lưu Thanh Đức Hải. 2007. Quản trị tiếp thị. TPHCM. NXB Giáo dục

Nguyễn Thành Long. 2004. Quản trị sản xuất. Đại học An Giang.

Nguyễn Thành Long. 2005. Thiết lập & thẩm định dự án. Đại học An Giang.

Nguyễn Thành Long. 2006. Ứng dụng thang đo SERVPERF để đánh giá chất lượng đào tạo đại học. Khoa KT – QTKD. Đại học An Giang.

Phạm Tuấn Cường, Lê Nguyễn Hậu, Tạ Trí Nhân, Phạm Ngọc Thúy. 2002. Kế hoạch kinh doanh. Đại học quốc gia TPHCM. NXB ĐHQG TPHCM.

UBND huyện Tịnh Biên. 2005. Tịnh Biên Mời Gọi Đầu Tư. An Giang. NXB công ty cổ phần in An Giang.

Luận văn tốt nghiệp - Seminar

Nguyễn Thị Kim Nhị. 2006. Hành vi tiêu dùng gạo của người dân thành phố Long Xuyên. Luận văn tốt nghiệp cử nhân kinh tế. Khoa KT – QTKD. Đại học An Giang.

Nguyễn Văn Lắm. 2006. Phân tích hiệu quả kinh doanh hợp tác xã Nông nghiệp Tân Hậu A2. Chuyên đề Seminar. Khoa KT-QTKD. Đại học An Giang.

Tài liệu đọc từ internet

Văn phòng chính phủ. 2002. Quyết định số 80/2002/QĐ-TTg 24/06/2002. Hà Nội

Mẫu hợp đồng tiêu thụ nông sản. Đọc từ:

http://vbqppl.moj.gov.vn/law/vi/2001_to_2010/2002/200208/200208280005/la wdocument_view

NTNN. 04/01/2006. Khôi phục giống lúa Nàng Nhen đặc sản. Đọc từ :http://sonongnghiep.angiang.gov.vn/wp_ctg_ud/lua/nangnhen.htm

Nguồn VOV.27/09/2006. Thị trường gạo nội địa: lộn xộn thương hiệu. http://www.vietrade.gov.vn/old/news.asp?cate=1&article=12802&lang=vn

Song Hà. 03/08/2005. Nâng cao giá trị gạo Việt Nam. Đọc từ http://www.ppd.gov.vn/ttbaochi/ttinbaochi60.htm

16/11/2006. Phát triển nông nghiệp bền vững: Bốn nhà liên kết quá lỏng lẻo. Đọc từ http://www.ffa.com.vn/index.pl/news_vn/econews-vn - 103k

13/06/2005. Sản xuất nông nghiệp theo hợp đồng : Đưa người nông dân tiếp cận nhanh với thị trường :Đọc từ

http:// www.mof.gov.vn/Default.aspx?tabid=612&ItemID=24198 - 72k -

05/05/2007. Xu hướng tiêu dùng mới tại Việt Nam. Đọc từ http://www.mofa.gov.vn/vi/tt_baochi/nr041126171753/ns060801145742

http://vi.vi.wikipedia.org/wiki/Gạo - 26k

i

PHỤ LỤC Phụ lục 1: Mẫu hợp đồng tiêu thụ nông sản hàng hóa CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc -----------------------------------

HỢP ĐỒNG TIÊU THỤ NÔNG SẢN HÀNG HÓA12 Hợp đồng số………….. HĐTT/2……. - Căn cứ Quyết định số 80/2002/QĐ-TTg ngày 24 tháng 6 năm 2002 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách khuyến khích tiêu thụ nông sản hàng hóa thông qua hợp đồng, - Căn cứ biên bản thỏa thuận số …….. ngày …. tháng … năm…… giữa Công ty, Tổng công ty, cơ sở chế biến thuộc các thành phần kinh tế với HTX, hộ nông dân (đại diện hộ nông dân, trang trại, v,v,,,) Hôm nay, ngày … tháng …. năm ……. tại …………… Chúng tôi gồm: 1, Tên doanh nghiệp mua hàng (gọi là Bên A) - Địa chỉ trụ sở chính: .......................................................................................................... - Điện thoại: ……………………………………………., FAX:........................................... - Tài khoản số ……………………………………. Mở tại Ngân hàng ................................. - Mã số thuế DN .................................................................................................................. - Đại diện bởi ông (bà):……………………………chức vụ: ................................................ (Giấy ủy quyền số…………………………………Viết ngày ….. tháng ….. năm ….. bởi ông (bà)………………………………………….Chức vụ....................................... ký). 2, Tên người sản xuất (gọi là Bên B) - Đại diện bởi ông (bà):………………………………..Chức vụ:.......................................... - Địa chỉ............................................................................................................................... - Điện thoại:............................................................................. FAX: ..................................... - Tài khoản số (nếu có) ……………………..Mở tại Ngân hàng:.......................................... - Số CMND:……………………..cấp ngày …. tháng ….năm ..…… tại............................... - Mã số thuế………………………………..(nếu có) Hai bên thống nhất thỏa thuận nội dung hợp đồng như sau:

Điều 1. Bên A nhận mua của Bên B Tên hàng: ……………………………số lượng .................................................................... Trong đó - Loại…………… số lượng…………… đơn giá …………….. thành tiền ........................... - Loại…………….số lượng…………… .đơn giá ……………. thành tiền ........................... - Loại: …………… số lượng……………đơn giá ……………..thành tiền ........................... Tổng giá trị hàng hóa nông sản……………………………đồng (viết bằng chữ) Điều 2. Tiêu chuẩn chất lượng và quy cách hàng hóa Bên B phải đảm bảo: 1, Chất lượng hàng……………………………. theo quy định ............................................. - Màu sắc: hạt lúa có màu vàng sọc nâu, nhỏ, dài, thon, - Tạp chất: không có các tạp chất gồm tạp chất vô cơ: mảnh đất đá, kim loại, bụi bẩn trong lúa và hữu cơ: hạt cỏ dại, hạt cây trồng khác, mảnh rơm rác, xác sâu mọt, hạt hư hỏng hoàn toàn nhìn thấy bằng mắt thường, - Độ ẩm: hạt lúa có độ ẩm >= 15 0 Điều 3. Bên A ứng trước cho Bên B (nếu có) - Vật tư: 12Hướng dẫn về mẫu hợp đồng tiêu thụ nông sản tại quyết định số 80/2002/QĐ-TTg ngày 24/06/2002 Đọc từ: http://vbqppl.moj.gov.vn/law/vi/2001_to_2010/2002/200208/200208280005/lawdocument_view

ii

+ Tên vật tư…………… số lượng…………… .. đơn giá ……………… thành tiền............. + Tên vật tư…………… số lượng………………đơn giá ……………….thành tiền............. Tổng trị giá vật tư ứng trước………………………….đồng (viết bằng chữ) + Phương thức giao vật tư: giao trực tiếp cho nông dân tại Ủy ban nhân dân xã Vĩnh Trung + Thời gian ứng vật tư ......................................................................................................... - Chuyển giao công nghệ:..................................................................................................... Điều 4. Phương thức giao nhận nông sản hàng hóa. 1. Thời gian giao nhận: Bên A và Bên B thỏa thuận thời gian giao nhận hàng hóa. Bên A thông báo lịch nhận hàng cụ thể cho Bên B trước thời gian thu hoạch ít nhất 5 ngày để Bên B chuẩn bị, Nếu "độ chín" của hàng nông sản sớm lên hay muộn đi so với lịch đã thỏa thuận trước thì Bên B đề nghị Bên A xem xét chung toàn vùng để có thể điều chỉnh lịch giao hàng có lợi nhất cho hai bên, 2. Địa điểm giao nhận: do hai bên thỏa thuận sao cho hàng nông sản được vận chuyển thuận lợi và bảo quản tốt nhất (trên phương tiện của Bên A tại nhà của nông dân, hoặc tại lề đường nơi phương tiện vận chuyển của bên A vào được.) 3. Trách nhiệm của hai bên: - Nếu Bên A không đến nhận hàng đúng lịch đã thỏa thuận thì phải chịu chi phí bảo quản nông sản…………..đồng/ngày và bồi thường thiệt hại…………… % giá trị sản phẩm do để lâu chất lượng hàng hóa giảm sút. - Nếu địa điểm thỏa thuận giao hàng tại nơi thu hoạch. Bên B có trách nhiệm chuẩn bị đủ hàng. Khi Bên A đến nhận hàng đúng theo lịch mà Bên B không có đủ hàng giao để Bên A làm lỡ kế hoạch sản xuất và lỡ phương tiện vận chuyển thì Bên B phải bồi hoàn thiệt hại vật chất gây ra (bồi thường do hai bên thỏa thuận). - Khi đến nhận hàng: người nhận hàng của Bên A phải xuất trình giấy giới thiệu hoặc giấy ủy quyền hợp pháp do Bên A cấp, Nếu có sự tranh chấp về số lượng và chất lượng hàng hóa thì phải lập biên bản tại chỗ, có chữ ký của người đại diện mỗi bên. Sau khi nhận hàng: Các bên giao và nhận hàng phải lập biên bản giao nhận hàng hóa xác nhận rõ số lượng, chất lượng hàng có chữ ký và họ tên của người giao và nhận của hai bên. Mỗi bên giữ một bản. Điều 5. Phương thức thanh toán. - Thanh toán bằng khấu trừ vật tư, tiền vốn ứng trước.………………….. đồng Sau khi khấu trừ nếu dư bên A sẽ thanh toán bằng tiền mặt……………….đồng - Thời gian thanh toán: thanh toán ngay sau khi mua lúa - Địa điểm thanh toán: tại nơi bán lúa Điều 6. Về chia sẻ rủi ro bất khả kháng và biến động giá cả thị trường. 1. Trường hợp phát hiện hoặc có dấu hiệu bất khả kháng thì mỗi bên phải thông báo kịp thời cho nhau để cùng bàn cách khắc phục và khẩn trương cố gắng phòng tránh, khắc phục hậu quả của bất khả kháng. Khi bất khả kháng xảy ra, hai bên phải tiến hành theo đúng các thủ tục quy định của pháp luật lập biên bản về tổn thất của hai bên, có xác nhận của Uỷ ban nhân dân xã (huyện) nơi xảy ra bất khả kháng để được miễn trách nhiệm khi thanh lý hợp đồng. - Ngoài ra, Bên A còn có thể thỏa thuận miễn giảm………….% giá trị vật tư, tiền vốn ứng trước cho Bên B theo sự thỏa thuận của hai bên. 2. Trường hợp giá cả thị trường có đột biến gây thua thiệt quá khả năng tài chính của Bên A thì hai bên bàn bạc để Bên B điều chỉnh giá bán nông sản hàng hóa cho Bên A so với giá đã ký tại Điều 1 của hợp đồng này, - Ngược lại, nếu giá cả thị trường tăng có lợi cho Bên A thì hai bên bàn bạc để Bên A tăng giá mua nông sản cho Bên B.

iii

Điều 7. Trách nhiệm vật chất của các bên trong việc thực hiện hợp đồng. - Hai bên cam kết thực hiện nghiêm túc các điều khoản đã được thỏa thuận trong hợp đồng, bên nào không thực hiện đúng, thực hiện không đầy đủ hoặc đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng mà không có lý do chính đáng thì bị phạt bồi thường thiệt hại vật chất. - Mức phạt vi phạm hợp đồng về số lượng, chất lượng, giá cả, thời gian và địa điểm phương thức thanh toán do hai bên thỏa thuận ghi vào hợp đồng. + Mức phạt về không số lượng: (………………% giá trị hoặc………… đồng/đơn vị) + Mức phạt về không đảm bảo chất lượng:........................................................................... + Mức phạt về không đảm bảo thời gian .............................................................................. + Mức phạt về sai phạm địa điểm......................................................................................... + Mức phạt về thanh toán chậm ........................................................................................... Bên A có quyền từ chối nhận hàng nếu chất lượng hàng hoá không phù hợp với quy định của hợp đồng. Điều 8. Giải quyết tranh chấp hợp đồng. - Hai bên phải chủ động thông báo cho nhau về tiến độ thực hiện hợp đồng. Những vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng có nguy cơ dẫn tới không đảm bảo tốt cho việc thực hiện hợp đồng, các bên phải kịp thời thông báo cho nhau tìm cách giải quyết. Trường hợp có tranh chấp về hợp đồng thì Uỷ ban nhân dân xã có trách nhiệm phối hợp với Hội Nông dân Việt Nam cùng cấp và Hiệp hội ngành hàng tổ chức và tạo điều kiện để hai bên thương lượng, hòa giải. Trường hợp có tranh chấp về chất lượng hàng hóa, hai bên mời cơ quan giám định có thẩm quyền tới giám định, kết luận của cơ quan giám định là kết luận cuối cùng. - Trường hợp việc thương lượng, hòa giải không đạt được kết quả thì các bên đưa vụ tranh chấp ra tòa kinh tế để giải quyết theo pháp luật, Điều 9. Hiệu lực của hợp đồng. - Hợp đồng có hiệu lực kể từ ngày ….. tháng …..năm ……. đến ngày ….. tháng … năm …….. - Mọi sửa đổi, bổ sung (nếu có) liên quan đến hợp đồng này chỉ có giá trị pháp lý khi được sự thỏa thuận của các bên và lập thành biên bản có chữ ký của các bên xác nhận. - Hai bên sẽ tổ chức họp và lập biên bản thanh lý hợp đồng này sau khi hết hiệu lực không quá 10 ngày. Bên mua có trách nhiệm tổ chức và chuẩn bị thời gian, địa điểm họp thanh lý. - Hợp đồng này được làm thành ……….. bản, có giá trị như nhau, mỗi bên giữ ….. bản

Đại diện Bên bán (B) Chức vụ (Chữ ký và ghi rõ họ tên) Đại diện Bên mua (A) Chức vụ (Ký tên và đóng dấu)

Xác nhận của Uỷ ban nhân dân xã hoặc Phòng công chứng huyện chứng thực

iv

Phụ Lục 2: Bảng câu hỏi phỏng vấn

Mẫu A

PHIẾU PHỎNG VẤN NÔNG DÂN

các hộ đã trồng lúa Nàng Nhen

Thông tin người phỏng vấn:

Họ tên phỏng vấn viên:……………………………Ngày phỏng vấn:……………

Thông tin người trả lời:

Họ tên đáp viên:………………………………Tuổi:……………Giới tính:………

Địa chỉ: ấp……………Xã:…………………Huyện: Tịnh Biên Tỉnh: An Giang

Dân tộc:………Nghề nghiệp:………………………Điện thoại:…………………

Số thành viên trong gia đình:………Diện tích trồng lúa Nàng Nhen ……ha

Tổng diện tích đất sản xuất:………ha

Lao động tham chính tham gia sản xuất lúa Nàng Nhen:……….người

Câu 1.Xin Ông/bà vui lòng cho biết Ông/bà có trồng lúa Nàng Nhen không?

1.Có tiếp câu 2 2.Không tiếp mẫu hỏi B

Câu 2. Ông/bà vui lòng cho biết doanh thu và chi phí trồng lúa Nàng Nhen?

Vụ 1 Vụ 2 Vụ 3

Khoản mục

ĐVT ha đ đ đ đ đ đ đ đ đ ( năm 2004) ( năm 2005) ( năm 2006)

đ

Diện tích Chi phí CP chuẩn bị đất CP giống CP gieo sạ CP thuốc diệt cỏ CP phân bón CP thuốc sâu CP thuốc bệnh CP thuốc dưỡng CP bơm tưới CP chăm sóc( tự chăm sóc, thuê ngoài) CP thu hoạch ( cắt, gom, suốt, vận chuyển, phơi sấy ) Doanh thu Sản lượng Giá bán Thành tiền đ kg đ/kg đ

v

Câu 3. Sau khi thu hoạch Ông/bà bán lúa ngay hay bảo quản lại?

1. bán ngay tiếp câu 4 2. bảo quản lại

Câu 4. Ông/bà bán sản phẩm của mình cho ai? ở đâu?

1. Thương lái Khoảng cách vận chuyển đến nơi bán…….km

2. Doanh nghiệp tư nhân Khoảng cách vận chuyển đến nơi bán…….km

3. Doanh nghiệp nhà nướcKhoảng cách vận chuyển đến nơi bán…….km

4. Khác………… Khoảng cách vận chuyển đến nơi bán…….km

Câu 5. Khi bán sản phẩm ai đưa ra giá trước?

1.Ông/bà 2. Người mua

Câu 6. Ông/bà có hài lòng khi bán sản phẩm của mình cho đối tượng này không?

1. Có tiếp câu 6a 2. Không tiếp câu 6b

Câu 6a. Nếu là 1, cho biết lý do ...................................................................

............................................................................................................................

Câu 6b. Nếu là 2, cho biết lý do ..........................................................................

............................................................................................................................

Câu 7. Ông/bà thích bán sản phẩm của mình cho ai? Tại sao? ( Chọn 1 )

1. Thương lái Lý do:......................................................................................

2. DN tư nhân Lý do:......................................................................................

3. DN nhà nước Lý do: ......................................................................................

4. Khác Lý do: ......................................................................................

Câu 8. Ông/bà có kí hợp đồng thỏa thuận khi bán sản phẩm với người mua không?

1. Có tiếp câu 8a 2. Không

Câu 8a. Nếu là 1, hình thức hợp đồng là gì?

1.Ký kết 2. Thỏa thuận miệng

Câu 9. Hợp đồng có thực hiện nghiêm túc không?

1. Có 2. Không tiếp câu 9a

Câu 9a . Nếu không, Lý do

1. Giá thị trường lên xuống thất thường

2. Không có ràng buộc trách nhiệm hai bên

3. Người mua phá vỡ hợp đồng

4. Sản phẩm không đảm bảo đúng tiêu chuẩn chất lượng như hợp đồng đã kí

5. Khác…………………………………………………………………………

vi

Câu 10. Ông/bà thu hoạch lúa bằng phương tiện nào?

1. Cắt lúa bằng thủ công 3. Cắt lúa bằng máy gặt đập liên hợp

2. Cắt lúa bằng máy cắt xếp dãy 4. Khác……………………………….

Câu 11. Ông/bà) bảo quản lúa như thế nào?

1. Bó lúa, phơi dưới nắng mặt trời, suốt, phơi tại nhà 2 ngày, vô bao.

2. Bó lúa, phơi dưới nắng mặt trời, suốt, bảo quản trong bao.

3. Phơi dưới nắng mặt trời, suốt, vô bao.

5. Khác…………………………….

Câu 12 Ông/bà vui lòng cho biết những thuận lợi của việc trồng lúa Nàng Nhen

1. Kinh nghiệm bản thân 6. Ít sâu, dịch bệnh trên lúa

2. Được tập huấn kỹ thuật canh tác 7. Nhẹ công chăm sóc

3. Được hỗ trợ giống 8. Thời tiết thuận lợi

4. Được hỗ trợ vốn 9. Khác………..

5. Điều kiện tự nhiên thuận lợi

Câu 13. Ông/bà vui lòng cho biết những khó khăn của việc trồng lúa Nàng Nhen ?

4. Diện tích sản xuất manh mún 1. Không đủ giống lúa đảm bảo đúng chất lượng 5. Sâu bệnh nhiều

6. Tốn nhiều công chăm sóc 2. Thiếu máy móc thiết bị phục vụ sản xuất 7. Thiếu nước tưới 3. Thời tiết thay đổi thất thường 8. Khác………

Câu 14. Ông/bà vui lòng cho biết những thuận lợi của việc tiêu thụ lúa Nàng Nhen?

1. Giá bán lúa cao 4. Người mua tìm mua lúa Nàng Nhen

5. Không cần vận chuyển đến nơi bán 2. Người mua thích mua lúa Nàng Nhen 6. Thanh toán nhanh chóng, dễ dàng 3. Người bán quyết định giá bán 7. Khác………….

Câu 15. Ông/bà vui lòng cho biết những khó khăn của việc tiêu thụ lúa Nàng Nhen ?

1. Ít người mua lúa 4. Người mua thanh toán chậm

2. Giá lúa lên xuống thất thường 5. Vận chuyển đến kho của người mua

3. Người mua lúa quyết định giá mua 6. Khác……….

Câu 16. Đánh giá của Ông/bà về chi phí của lúa Nàng Nhen và loại cây khác (lúa khác, bắp, đậu ) trên cùng đơn vị diện tích?

1. Lúa Nàng Nhen cao hơn 3. Bằng nhau

2. Lúa Nàng Nhen thấp hơn 4.Khác........

vii

Câu 17. Đánh giá của Ông/bà về doanh thu của lúa Nàng Nhen và loại cây khác (lúa khác, bắp, đậu ) trên cùng đơn vị diện tích?

1. Lúa Nàng Nhen cao hơn 3. Bằng nhau

2. Lúa Nàng Nhen thấp hơn 4. Khác........

Câu 18. Đánh giá của Ông/bà về giá bán của lúa Nàng Nhen và loại cây khác (lúa khác, bắp, đậu ) trên cùng đơn vị diện tích?

1. Lúa Nàng Nhen cao hơn 3. Bằng nhau

2. Lúa Nàng Nhen thấp hơn 4. Khác........

Câu 19. Đánh giá của Ông/bà về lợi nhuận của lúa Nàng Nhen và loại cây khác ( lúa khác, bắp, đậu ) trên cùng đơn vị diện tích?

1. Lúa Nàng Nhen cao hơn 3. Bằng nhau

2. Lúa Nàng Nhen thấp hơn 4. Khác........

Câu 20. Kiến nghị của Ông/bà

20a. Đối với doanh nghiệp?

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

20b.Đối với chính quyền địa phương?

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

20c.Đối với nhà khoa học, các viện, trường Đại học?

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Xin chân thành cảm ơn Ông/bà đã trả lời phỏng vấn !

viii

Mẫu B

PHIẾU PHỎNG VẤN NÔNG DÂN

các hộ chưa trồng lúa Nàng Nhen

Thông tin phỏng vấn viên:

Họ tên phỏng vấn viên:……………………Ngày phỏng vấn:……………………

Thông tin đáp viên:

Họ tên đáp viên:………………………………..Tuổi:……………Giới tính:……….

Địa chỉ: ấp………..……..Xã:………………….Huyện: Tịnh Biên Tỉnh: An Giang

Dân tộc:………..Nghề nghiệp:……………………….Điện thoại:………………….

Diện tích sản xuất:………ha Số thành viên trong gia đình:……….......người

Lao động tham chính tham gia sản xuất lúa Nàng Nhen:.........người

Câu 1. Ông/bà vui lòng cho biết Ông/bà đang trồng loại cây gì?

1. Lúa khác……… 3. Đậu

2. Bắp 4. Khác……….

Câu 2. Ông/bà vui lòng cho biết doanh thu và chi phí trồng lúa Nàng Nhen?

Vụ Vụ 2 Vụ 3

Khoản mục

ĐVT ha đ đ đ đ đ đ đ đ đ ( năm 2004) ( năm 2005) ( năm 2006)

đ

Diện tích Chi phí CP chuẩn bị đất CP giống CP gieo sạ CP thuốc diệt cỏ CP phân bón CP thuốc sâu CP thuốc bệnh CP thuốc dưỡng CP bơm tưới CP chăm sóc( tự chăm sóc. thuê ngoài) CP thu hoạch ( cắt, gom, suốt, vận chuyển, phơi sấy,.. ) Doanh thu Sản lượng Giá bán Thành tiền đ kg đ/kg đ

ix

Câu 3. Ông/bà vui lòng cho biết lý do Ông/bà chưa trồng lúa Nàng Nhen ?

1. Đất sản xuất không thích hợp 6. Chưa biết kỹ thuật trồng

2. Thời tiết bất lợi

3. Thiếu nước tưới 7. Trồng lúa Nàng Nhen không hiệu quả bằng loại cây Anh (Chị) đang trồng 4. Chưa giống Nàng Nhen để trồng 8. Khác……. 5. Thiếu vốn Câu 4. Ông/bà có biết người tiêu dùng thích ăn gạo Nàng Nhen không?

1. Có 2. Không

Câu 5 . Ông/bà có biết lúa Nàng Nhen bán giá cao hơn so với các loại lúa khác?

1. Có 2. Không

Câu 6. Ông/bà có muốn trồng lúa Nàng Nhen không?

1. Có tiếp câu 7 2. Không tiếp câu 6a

Câu 6a. Nếu không, Lý do: ..........................................................................................

.....................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Câu 7. Ông/bà có cần hỗ trợ các điều kiện cần thiết để trồng lúa Nàng Nhen không?

1. Có tiếp câu 7a 2. Không tiếp câu 8

Câu 7a. Nếu có, Anh ( Chị) cần hỗ trợ những gì?

1. Vốn sản xuất 4. Hoàn chỉnh hệ thống thủy lợi

2. Giống lúa Nàng Nhen 5. Bao tiêu lúa Nàng Nhen

3. Tập huấn kỹ thuật canh tác 6. Khác…………………..

Câu 8. Ông/bà thích bán lúa của mình cho ai? Lý do?

1. Thương lái Lý do.....................................................................

2. Doanh nghiệp tư nhân Lý do……………………………………….........

3.Doanh nghiệp nhà nướcLý do…………………………………………....

4. Khác………… Lý do………………………………………….....

Câu 9. Khi bán sản phẩm Ông/bà muốn ai đưa ra giá trước?

1. Ông/bà 2. Người mua

Câu 10. Ông/bà muốn giao nhận lúa theo cách nào?

1.Người mua tự đến nơi mua lúa, tự vận chuyển

2.Người bán vận chuyển lúa đến kho người mua

3.Người bán vận chuyển đến bến lúa, người mua mua tại bến lúa và tự vận chuyển

4.Khác……….

x

Câu 11. Ông/bà muốn thanh toán bằng phương thức thanh toán nào?

1.Tiền mặt 2. Chuyển khoản qua ngân hàng

Câu 12. Ông/bà muốn thanh toán vào thời gian nào?

1. Thanh toán ngay khi bán lúa 3. 2 ngày sau khi bán lúa

2. 1 ngày sau khi bán lúa 4. Khác.....................

Câu 13 Ông/bà muốn thanh toán ở đâu?

1. Tại nơi bán lúa 3. Tại nhà người mua

2. Tại nhà người bán 4. Khác................

Câu 14. Ông/bà muốn kí hợp đồng thỏa thuận khi bán sản phẩm với người mua không?

1. Có tiếp câu 14a 2. Không

Câu 14a. Nếu có, theo Ông/bà hình thức hợp đồng như thế nào?

1. Ký kết 2. Thỏa thuận miệng

Câu 15. Ông/bà muốn hợp đồng thực hiện nghiêm túc không?

1. Có 2. Không tiếp câu 16

Câu 16 . Nếu không, Lý do

1. Sợ giá thị trường khi bán lúa cao hơn giá đã kí hợp đồng

2. Không có ràng buộc trách nhiệm hai bên

3. Người bán tự ý phá vỡ hợp đồng mà không bị bồi thường thiệt hại

4. Khác…………………………………………………………………………

Câu 17. Đánh giá của Ông/bà về chi phí của lúa Nàng Nhen và loại cây khác ( lúa khác, bắp, đậu,,. ) trên cùng đơn vị diện tích?

1. Lúa Nàng Nhen cao hơn 3. Bằng nhau

2. Lúa Nàng Nhen thấp hơn 4. Khác........

Câu 18. Đánh giá của Ông/bà về doanh thu của lúa Nàng Nhen và loại cây khác ( lúa khác, bắp, đậu,.. ) trên cùng đơn vị diện tích?

1. Lúa Nàng Nhen cao hơn 3. Bằng nhau

2. Lúa Nàng Nhen thấp hơn 4. Khác........

Câu 19. Đánh giá của Ông/bà về giá bán của lúa Nàng Nhen và loại cây khác (lúa khác. bắp. đậu ) trên cùng đơn vị diện tích?

1. Lúa Nàng Nhen cao hơn 3. Bằng nhau

2. Lúa Nàng Nhen thấp hơn 4. Khác........

Câu 20. Đánh giá của Ông/bà về lợi nhuận của lúa Nàng Nhen và loại cây khác ( lúa khác, bắp, đậu,.. ) trên cùng đơn vị diện tích?

1. Lúa Nàng Nhen cao hơn 3. Bằng nhau

2. Lúa Nàng Nhen thấp hơn 4. Khác........

xi

Câu 21. Kiến nghị của Ông/bà

21a. Đối với doanh nghiệp?

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

21b. Đối với chính quyền địa phương?

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

21c. Đối với nhà khoa học, các viện, trường Đại học?

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

Xin chân thành cảm ơn Ông/bà đã trả lời phỏng vấn !

xii

Câu hỏi phỏng vấn nhóm đã trồng lúa Nàng Nhen

1. Thuận lợi và khó khăn trong quá trình sản xuất lúa?

Vốn nhà hay vay mượn, đủ giống hay không, mua giống ở đâu, chăm sóc (làm cỏ, bón phân,…như thế nào) điều kiện tự nhiên (đất đai, thời tiết…), nước tưới, …

2. Thuận lợi và khó khăn trong quá trình tiêu thụ lúa?

Các yếu tố đầu ra: lúa Nàng Nhen được bán cho ai? ở đâu? Bán như thế nào?

3. Quy trình sản xuất lúa: làm đất đến thu hoạch để tìm khó khăn

4. Quy trình thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch để tìm khó khăn

5. Thảo luận các biện pháp hợp tác về:

-Vốn, vật tư, hỗ trợ kỹ thuật, mua lại nông sản hàng hoá;

- Bán vật tư mua lại nông sản hàng hoá;

- Trực tiếp tiêu thụ nông sản hàng hoá,

- Liên kết sản xuất:

6. Hợp đồng bao tiêu:

+Giá

+Giao nhận

+Thanh toán

7. Phương thức liên kết

8. Kiến nghị của nông dân?

Câu hỏi phỏng vấn nhóm chưa trồng lúa Nàng Nhen

1. Lý do nông dân chưa trồng lúa Nàng Nhen?

+Không muốn trồng hay không đủ điều kiện trồng?

+ Thiếu giống, vốn

+Tìm hiểu nhu cầu của nông dân muốn trồng lúa nàng nhen không?

2. Thảo luận các biện pháp hợp tác:

Vốn, vật tư, hỗ trợ kỹ thuật, mua lại nông sản hàng hoá;

3. Hợp đồng bao tiêu:

+Giá

+Giao nhận

+Thanh toán

4. Phương thức liên kết

5. Kiến nghị của nông dân?

xii