intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn: Nghiên cứu hoàn thiện quy trình nhân invitro giống chuối Tây

Chia sẻ: Nguyễn Văn Tuyên | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:46

Thêm vào BST
Báo xấu
615
lượt xem 88
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong quá trình nhân giống chuối bằng nuôi cây mô thì giai đoạn nhân nhanh và ra rễ sẽ quyết định đến sự thành công và hiệu quả của quy trình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Nghiên cứu hoàn thiện quy trình nhân invitro giống chuối Tây

  1. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học LỜI CÁM ƠN Tôi xin chân thành cám ơn sự giúp đỡ tận tình của cô giáo hướng dẫn ThS.Lã Thị Nguyệt giảng viên Khoa Công Ngh ệ Sinh Học- Trường Đ ại h ọc Nông Lâm Bắc Giang, cùng ThS. Trịnh Th ị Nhất Chung và các anh ch ị trong B ộ môn Công Nghệ Sinh Học - Viện Nghiên cứu Rau quả đã t ạo mọi đi ều ki ện t ốt nhất cho tôi thực hiện và hoàn thành tốt khóa luận tốt nghiệp này. Tuy nhiên, để hoàn thành tốt khóa luận tốt nghiệp này, bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự động viên và s ự giúp đ ỡ r ất l ớn của bạn bè cũng như người thân trong gia đình. Bắc Giang, ngày 22 tháng 05 năm 2011 Sinh viên Ngô Thị Đượm Khóa luận tốt nghiệp 1 Ngô Thị Đượm_9K1
  2. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học Phần 1:MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề Cây chuối Musa spp được trồng phổ biến trên 100 nước và có di ện tích trồng hàng năm khoảng 10 triệu ha sản lương 88 triệu tấn. Cây chu ối đ ược x ếp vào 1 trong hơn 130 loại cây ăn quả đươc đặc biệt quan tâm. Chuối là một loại thực phẩm, đồng thời cũng là một dược liệu thiên nhiên để hỗ trợ cho nhi ều căn bệnh. Trong thời gian gần đây, các nhà khoa học đã bỏ khá nhiều công sức vào nghiên cứu nhằm tạo ra được giống chuối có chất lượng cao, cho năng suất và phẩm chất tốt mà giá thành chấp nhận được để triển khai vào sản xuất ở quy mô thương mại. Vì thế, việc cung cấp cây giống đủ về số lượng, chất lượng là vấn đề khó khăn. Để sản phẩm chuối trở thành một mặt hàng có sức cạnh tranh thì vi ệc xây dựng những vùng trồng tập trung, quy mô lớn, ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất là cần thiết. Chính vì th ế mà vi ệc cung c ấp cây gi ống đ ủ v ề số lượng và chất lượng là vấn đề khá cần thiết, và muốn để sản ph ẩm chu ối xuất khẩu của trở thành một mặt hàng mạnh có sức cạnh tranh thì việc xây dụng những vùng trồng tập trung, những đồn điền lớn ứng dụng các ti ến b ộ k ỹ thuật vào sản xuất mới có thể đáp ứng được yêu cầu của thực t ế sản xu ất. K ỹ thuật nhân giống bằng nuôi cấy mô là phương pháp nhân giống mới, hi ện đại tạo ra số lượng lớn cây con đồng đều, sạch bệnh mà không có ph ương pháp nào có thể thay thế được. Trong quá trình nhân giống chuối bằng nuôi cây mô thì giai đoạn nhân nhanh và ra rễ sẽ quyết định đến sự thành công và hiệu quả của quy trình. Vì vậy, chúng tôi tiến hành đề tài: : “Nghiên cưú hoàn thiện quy trình nhân invitro giống chuối Tây”. Khóa luận tốt nghiệp 2 Ngô Thị Đượm_9K1
  3. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học 1.2. Mục tiêu và ý nghĩa của đề tai nghiên cứu ̀ 1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu Hoàn thiện được quy trình nhân invitro giống chuối Tây để áp dụng vào sản xuất. 1.2.2. Ý nghĩa khoa hoc và thực tiên ̣ ̃ - Ý nghĩa khoa học: sử dụng phương pháp nuôi cấy mô tế bào nhằm nâng cao hệ số nhân và chất lượng chồi. – Ý nghĩa thực tiễn: Khi nghiên cứu này thành công sẽ ứng dụng trong việc nhân giống chuôi môc và tao giá thể trông thich hợp làm giảm chi phí và đap ứng nhu ́ ́ ̣ ̀ ́ ́ câu cung cấp giống chuối ra thị trường. ̀ Phần 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1. Giới thiệu chung về cây chuối 2.1.1. Nguồn gốc và phân bố Chuối phát triển đầu tiên là ở New Ghinea (Simonds, 1966) sau đó chuy ển đến Châu Á – Thái Bình Dương (từ 4000 năm trước công nguyên). Sự mô tả về chuối một cách rõ ràng và sớm nhất là do người HyLap cổ xưa thực hiện năm 325 trước công nguyên trong cuộc hành trình của Alexander đến Ấn Độ (Rcynolds 1927, Kervegant, 1935). Sau đó khoảng 100 năm sau công nguyên, người Ả Rập đã thống trị mảnh đất từ Ấn Độ - Tây Ban Nha (Kinder và Hilgemann, 1974) [17]. Chuối lại được quan tâm và phát triển nh ất là chuối ăn tươi và ăn luộc đã được đưa đến Bắc Phi và phát triển rộng ở đây, mặc dù mảnh đất này rất khô cằn (Rcynolds (1927) đã đưa vào những hóa thạch, các bức vẽ trên các hàng động cho rằng chuối cũng đã trồng và phát tri ển được 15 th ế k ỷ ở Châu Phi. Trong đó, Đông Phi chủ yếu trồng 2 loại chu ối có ki ểu gen AA và AAA. Vùng gần xích đạo hơn phát triển chủ yếu chuối ăn luộc mang kiểu gen AAB. Vansina 1984, 1990 [20], [21] đã giải thích về sự xuất hiện hai loài chu ối Khóa luận tốt nghiệp 3 Ngô Thị Đượm_9K1
  4. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học có kiểu gen AAB ở Châu Phi và cả ở Ấn Độ là một phần do s ự thích nghi v ề khí hậu song chủ yếu là nhu cầu cấp bách về lương thực ở những nước này. Đến thế kỷ thứ X do ảnh hưởng của nền văn minh Ả Rập, mối quan h ệ gi ữa các nước này được mở rộng, thời kỳ này chuối là mặt hàng được trao đổi mạnh nhất trên thương trường cả ở những nước xa như Trung Quốc (Davidson, 1974) [16]. Người ta cho rằng, chuối được di trồng đến Châu Mỹ nhờ người Bồ Đào Nha từ thế kỷ 14, và sau đó phát triển mạnh vào năm 1607 (Kenvegent, 1935) [12]. Trong thời gian gần đây sự thu thập nguồn gen và phổ biến các giống chuối có chất lượng ngày một lan rộng, hơn nữa chuối đã được đưa ra thị trường làm mặt hàng xuất khẩu chính, điều này đã gây ra sự chú ý đ ầu t ư c ủa các nhà khoa học về năng suất và chất lượng của các giống chuối ngày này. Chuối đã được phát triển rộng khắp trên thế giới, không chỉ nó quan trọng do việc xuất kh ẩu mà còn ở sự đa dạng về hình dáng và chủng loại [19]. Như vậy, chuối trồng đã có 1 quá trình phát triển lịch sử lâu dài, đầu tiên là những cây hoang dại rải rác ở New Ghinea, sau đó được thuần hóa và lan rộng, nhờ dân chúng và các nhà thám hiểm, các cuộc chinh chiến , Ở Châu Á chuối đã xuất hiện từ 4000 năm trước công nguyên. Chính vì v ậy, có th ể nói chuối có nguồn gốc từ Châu Á, điều này không những thể hiện ở sự phát triển mạnh của chuối ăn tươi và chuối ăn luộc do thích hợp khí hậu mà còn ở sự đa dạng các chủng loại chuối: ở Philippin có 80 loài, Malaysia 32 loài, New Ghinea 54 loài, Ấn Độ 57 loại … [18]. 2.1.2. Phân loại. Cây chuối có tên khoa học là Musa sp, họ Musaceae, thuộc bộ Scitamincae gồm 2 loài Ensete và Musa. Chuối ăn được thuộc chi Eumusa có ngu ồn g ốc t ừ 2 loài chuối dại: Musa acuminata và Musa balbisiana. Khóa luận tốt nghiệp 4 Ngô Thị Đượm_9K1
  5. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học Sự phân loại các giống thuộc chi Eumusa đã được đề cập đến bởi công trình phân loại của Kurz (1865), sau đó là học giả Chesmen (1945) và g ần đây nhất là học giả Simmonds và Slepherd (1955). Theo các tác giả nghiên cứu về cây chuối (mà đại diện là Simmonds, 1966), họ phân loại chủ yếu dựa vào nhiễm sắc thể, theo hệ thông phân loai nay chi Eumusa có số ́ ̣ ̀ nhiêm săc thể cơ sở là 11, có 9 - 10 loai và có đên 131 giông[17]. ̃ ́ ̀ ́ ́ 2.2. Giới thiệu vài nét về cây chuối Tây. Là chuối( “Chuối Tây” thi nghe hay hon) được trồng phổ biến ở nước ta, sản lượng chỉ sau chuối tiêu. Khả năng chống chịu của nó khá hơn chuối tiêu (chống đổ, chịu úng, chịu hạn khá), mùa hè chuối tây chín đủ, phẩm chất khá( tốt ) hơn mùa đông vì quá trình chuyển hoá tinh bột thành đường tri ệt đ ể h ơn. Vì vậy, vào mùa hè khi để chuối tây chín kỹ (vỏ mỏng, màu vàng xen k ẽ nh ững đốm nâu hơi đen) thì hàm lượng đường còn cao hơn cả chuối tiêu. Chu ối tây có hàm lượng dinh dưỡng như sau: nước 70,5%; đường 22,5%; bột 0,8%; đạm 1,5%; axit 0,2%; lipit 0,05%; tro 0,8%; vitamin C 4,0%. Nhóm chuối tây (còn có vùng gọi là chuối gòn) gồm các giống chuối: Tây Hồng, Tây Phấn, Tây Sứ được trồng phổ biến ở nhiều nơi, cây cao sinh trưởng khoẻ, không kén đất, chịu hạn tốt, khả năng chịu rét khá, song dễ bị héo rũ, vàng lá panama, quả to mập, ngọt đậm và kém thơm hơn các giống chuối khác. Đặc điểm của nhóm chuối tây: cây cao từ 2,5 đến 4,5m, thân màu xanh, lá dài rộng, mặt dưới lá thường có một lớp phấn trắng (nên có nơi gọi là chu ối phấn). Gốc lá hình tim, cuống lá tròn xong vẫn h ở. Buồng lá th ường có d ạng hình trụ, thường có 5 đến 10 nải tuỳ điều kiện dinh d ưỡng đ ất và chăm sóc khác nhau. Quả tròn, ngắn, thẳng, dài 15 - 18cm, đường kính quả từ 2,5 - 4,0cm. Trong thực tế sản xuất nhân dân còn tự phân biệt làm hai lo ại: chu ối gòn mã l ụa và chuối gòn mã vôi[9]. Khóa luận tốt nghiệp 5 Ngô Thị Đượm_9K1
  6. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học Đánh giá chung: chuối tây là giống dễ trồng, ít yêu cầu đất đai và chăm sóc phức tạp như chuối tiêu và chuối ngự, có khả năng chống gió bão tốt, ch ịu úng, chịu hạn tốt, tiềm năng năng suất cao. Tuy nhiên, để đạt đ ược hiệu qu ả kinh t ế cao cần phải lựa chọn giống tốt và thâm canh thì đây là cây ăn qu ả có nhi ều ưu thế phát triển thành vùng hàng hoá. 2.3. Tình hình nghiên cứu về kỹ thu ật nhân giống chu ối b ằng ph ương pháp nuôi cấy mô 2.3.1. Tình hình nghiên cứu về kỹ thuật nhân giống chuối bằng phương pháp nuôi cấy mô trên thế giới. Chuối là đối tượng cây ăn quả có hình thức sinh sản vô tính với ph ương thức nhân giống truyền thống là sử dụng chồi nách làm giống trồng những thế hệ kế tiếp. Vì vậy, sử dụng kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào nhân giống chuối đã được nghiên cứu, ứng dụng từ rất lâu tại nhiều nước trên thế giới như Malayxia, Australia, Pháp, Trung Quốc… và đã góp một phần đáng kể phục vụ ngành sản xuất chuối xuất khẩu. Theo Reuveni O (1986), kỹ thuật nuôi cấy invitro chuối có một số ưu điểm sau (dẫn theo Hoàng Nghĩa Nhạc)[1] - Nhân được số lượng lớn giống từ cây ban đầu đã xác định tính trạng. - Chất lượng cây giống hoàn toàn sạch bệnh, tránh được những sâu hại lây nhiễm qua nguồn đất (tuyến trùng). Vì vậy, tiết kiệm được chi phí hóa chất cho xử lý đất. - Cây nuôi cấy mô có thể trồng một vụ với mức độ thâm canh cao, th ời gian sinh trưởng ngắn, có thể điều khiển được thời gian thu hoạch. - Tỷ lệ cây sống cao trên điều kiện đồng ruộng(>98%), khả năng sinh trưởng nhanh hơn cây có nguồn gốc từ chồi nách. - Cây giống invitro phát triển đồng đều, ra hoa đồng loạt và thời gian thu hoạch ngắn. Khóa luận tốt nghiệp 6 Ngô Thị Đượm_9K1
  7. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học - So với cây giống từ chồi nách, cây nuôi cấy mô có giá thành rẻ, dễ vận chuyển, dễ nhân giống. - Tiện lợi cho việc trao đổi nguồn gen quốc tế. Theo Viện Nghiên cứu Chuối Quốc tế đặt tại Đài Loan thì nhân gi ống chuối bằng nuôi cấy mô gồm 4 giai đoạn sau: giai đoạn ban đầu nuôi c ấy, giai đoạn nhân nhanh, giai đoạn ra rễ và giai đoạn chuển cây ra nhà kính[14]. Rodriguez-Enriquez và cộng sự(1987) cho biết từ một chồi chuối ban đầu qua cầy chuyển liên tiếp có thể sinh sản và duy trì được 3 năm trong ống nghiệm[13]. Weathers và cộng sự (1988) đã đề xuất phương pháp nuôi cấy mô chuối cải tiến trong hệ phun mù. Các mô hoặc tế bào chuối nuôi c ấy đ ược đ ặt trên giấy lọc bằng vật liệu trơ sinh học, vô trùng và được phun dung dịch dinh dưỡng qua hệ thống phun mù để vừa điều chỉnh độ ẩm vừa cung cấp dinh dưỡng cho cây. Kết quả cho thấy, chuối non mọc tốt hơn, các mô hoặc t ế bào chu ối tái sinh cao hơn 4-6 tuần, số lượng chồi lớn hơn 3-20 lần, chu kỳ nhân ngắn hơn 20-50% và chất lượng cây tốt hơn so với đối chứng (nghiên cứu trên môi trường agar thường)[15]. Năm 1991, trường Đai học Quảng Tây (Trung Quốc) đã giới thiệu kỹ thuật đưa cây chuối nuôi cấy mô ra vườn ươm như sau: khi cây trong ống nghiệm cao 8-10cm, phơi ống nghiệm 2 ngày dưới ánh sáng tự nhiên, mỗi ngày 10 giờ, sau đó lấy ra rửa sạch rễ đem trồng trong bầu đất có đục lỗ kích th ước 12-14 x 11-13cm. Thành phần hỗn hợp trong bầu là đất bùn khô đ ập nh ỏ + cát + đất tro của cỏ rác( tỷ lệ 3:1:1). Môi trường trồng tốt nhất là trong nhà có che Polyetylen, mỗi ngày tưới 3-6 lần để duy trì độ ẩm đạt 80%, c ần chú ý tránh mưa to và ánh sáng quá mạnh. Khi cây đạt 5-8 lá thì trồng ra ruộng sản xuất[4]. Theo Kawit- Wanichkul và cộng sự (1993) cho rằng môi trường tốt nhất để nhân giống chuối nuôi cấy mô là môi trường MS có bổ sung 15% n ước d ừa, Khóa luận tốt nghiệp 7 Ngô Thị Đượm_9K1
  8. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học 1g/lít than hoạt tính và 10mg/lít BAP, pH 5,6 và nồng độ agar là 0,5%. Mô phân sinh chuối sẽ phát triển thành cây con trong 2 tháng. Và ông cũng cho rằng hỗn hợp bụi xơ dừa + cát + phân + compost + đất(tỉ lệ 1:1:1:0,5:0,5) là môi tr ường tốt nhất cho cây chuối nuôi cấy mô bén rễ, cứng cây, các tác giả cũng kết luận thời gian để vườn ươm tốt nhấ là 7 tuần, nếu để quá lâu khi đưa cây ra ngoài đồng ruộng cây sẽ mọc chậm[12]. Hiện nay, Đài Loan đã áp dụng các phương pháp nuôi cấy mô tế bào để nhân nhanh các giống chuối với quy mô lớn và còn giúp cho việc duy trì và b ảo quản các giống chuối rất thuận lợi. Ngoài Đài Loan, chuối nuôi c ấy mô cũng được phát triển mạnh ở Úc, Philippines, Costarica… 2.3.2. Tình hình nghiên cứu về kỹ thuật nhân giống chuối bằng ph ương pháp nuôi cấy mô ở Việt Nam Các nghiên cứu về nhân giống chuối trước đây chỉ chú trọng các biện pháp kỹ thuật nhân bằng củ và tách chồi. Những kỹ thuật này hiện còn đ ược áp d ụng khá phổ biến ở nhiều vùng miền và nhất là quy mô sản xuất nhỏ. Kỹ thuật nhân giống vô tính chuối bằng phương pháp invitro ở n ước ta cũng thu được một số kết quả sau: Quy trình nhân giống chuối in vitro đầu tiên ở nước ta do tác gi ả Nguy ễn Văn Uyển đề xuất năm 1985, bao gồm 6 công đoạn chính sau: đưa mẫu vào nuôi cấy; tạo và nhân nhanh chồi chuối; tạo rễ cây; ươm chuối trong vườn ươm; bầu chuối và trồng ra ruộng sản xuất. Đoàn Thị Ái Thuyền và cộng sự (1993) đã đưa ra quy trình nhân giống chuối bằng phương pháp nuôi cấy mô bao gồm 5 công đoạn chính sau: đ ưa m ẫu vào nuôi cấy→tạo và nhân nhanh chồi chuối→tạo rễ cây→ươm chuối trong vườn ươm→bầu chuối và trồng ra sản xuất. Và cũng cho biết cây chuối nuôi cấy mô ở vườn ươm 60-70 ngày (luống ươm 30-40 ngày và bầu đất 30 ngày) thì được xuất vườn, khi đó cây cao 40-40cm [5]. Khóa luận tốt nghiệp 8 Ngô Thị Đượm_9K1
  9. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học Đỗ Năng Vịnh và cộng sự (1994) cho biết, tỷ lệ tái sinh phụ thuộc vào giống chuối, các chất bổ sung vào môi trường nuôi cấy và dao động từ 68,42 - 92,31%. Hệ số của chuối tiêu cao nhất khi bổ sung BAP từ 7 – 9 mg/lít. N ước dừa không biểu hiện ảnh hưởng đến chuối tiêu nhưng có ảnh hưởng tốt tới h ệ số nhân của chuối rừng ở lượng 10% khi có mặt BAP với lượng 7 mg/lít [6]. Tác giả Đỗ Năng Vịnh (1996) còn cho biết môi trường MS chứa thiamin HCL 2 mg/lít, nước dừa 10% và BAP 5 mg/lít lag thích h ợp nh ất. Th ời gian c ấy chuy ển chồi tối ưu là 4 tuần, mật độ 5 cụm chồi/bình (mỗi cụm 2 - 3 chồi) sẽ cho hệ số nhân từ 2,5 - 3,0 lần/tháng [6]. Theo Nguyễn Quang Thạch, Nguyễn Thị Nhẫn và Hoàng Thị Nga (1995) cho biết hoàn toàn có thể sử dụng phương pháp invitro để nhân nhanh cây chu ối, vật liệu nuôi cấy tốt nhất cho mục đích nhân nhanh là các mô ch ồi đ ỉnh và chu ối có thể sử dụng kỹ thuật bóc bẹ không cần khử trùng, môi trường thích h ợp cho quá trình khởi động phát sinh chồi ban dầu là môi trường MS + (5-7)ppm BA, môi trường nhân nhanh tương tự như môi trường khởi động nhưng sau nhiều lần cấy chuyển cần giảm hàm lượng BA thậm trí tới 0 ppm và có th ể b ổ sung n ước dừa là 10%. Còn môi trường ra rễ tốt nhất là MS + 0,2 g/lít than ho ạt tính và cũng nhận xét rằng việc đưa cây chuối invitro ra vườn ươm vụ hè thu là hoàn toàn thuận lợi, tỷ lệ sống đạt 100% trên cả 3 giá thể nghiên cứu là: cát, đ ất th ịt nhẹ,đất + cát + phân chuồng [2]. Theo kết quả của Viện Nghiên cứu Chuối Quốc tế (The International Network for Improment of Banana and Plantain), việc chuyển cây chuối non trong ống nghiệm ra vườn ươm là giai đoạn làm cho cây chuối thích nghi với môi trường khí hậu khắc nghiệt. Quá trình này kéo dài khoảng 2 tuần, b ắt đ ầu t ừ lúc cây ở trong ống nghiệm, bằng cách mở dần nắp ống nghiệm và để ống nghi ệm ra vùng có ánh sáng, nhiệt độ tự nhiên; sau đó rửa s ạch th ạch ở r ễ và nhúng vào dung dịch thuốc trừ nấm trước khi cấy ra nền đất. Ng ười ta có th ể s ử d ụng Khóa luận tốt nghiệp 9 Ngô Thị Đượm_9K1
  10. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học màng polyetylen trùm lên nóc luống ươm cây con để giữ ẩm, nhưng phải chú ý làm mát về mùa hè. Giai đoạn đầu, luống ươm ph ải được che 50% ánh sáng [31]. Những cây chuối non sẽ được nhúng trong dithane M - 45 0,3% (80% WP), rồi trồng trong túi plastic 9 x 10 cm. Môi trường trồng là: 60 % khoáng bón cây vermiculite, 30% cát và 10% hữu cơ (tính theo thể tích). Sau khi trồng, bón cho mỗi túi 3g phân tổng hợp (14N - 14P - 14K). Thời gian đẻ ở vườn ươm trước khi đem ra đồng ruộng trồng là 2 - 3 tháng [30]. Theo Đỗ Văn Vịnh và cộng sự (1996), cây chuối nuôi cấy mô cần đưa ra luống giâm gồm 3 lớp: lớp dưới là đất dày 5cm, lớp giữa là phân chu ồng ải tr ộn với đất cát pha tỷ lệ 1:1 dày 7cm, lớp trên cùng là cát vàng 5-7cm; m ật độ giâm là 300-400 cây/m2 ; thời gian ở luống giâm là 30 ngày. Sau đó, chuối đ ược đ ưa ra bầu đất có kích thước 7-10 x 10-15cm, thời gian ở bầu đất từ 45-60 ngày, mùa đông rét có thể để lâu hơn. Như vậy, tổng thời gian ở vườn ươm là 2,5-3 tháng hoặc lâu hơn nữa. Cũng có thể đưa thẳng cây non ra b ầu đ ất không c ần qua luống giâm. Đất đóng bầu có thành phần: phân h ữu cơ vi sinh + cát + đ ất phù sa hoặc đất pha cát ( tỷ lệ 1:1:1) là tốt nhất [7]. Theo Phạm Kim Thu và Đặng Thị Vân (1997), từ nghiên cứu hoàn thi ện quy trình sản xuất cây giống chuối bằng phương pháp nuôi c ấy mô, tác gi ả k ết luận môi trường nuôi cấy là MS(1962) có bổ sung 1 ppm Thiamin HCl đã làm tăng khả năng tái sinh chồi chuối, nền giá thể ra cây cho tỷ lệ sống cao nhất là 1/3 đất + 1/3 phân hữu cơ + 1/3 cát đen và th ời vụ ra cây thích h ợp t ừ tháng 4 đến tháng 10. Ứng dụng kết quả này đã sản xuất được hàng tri ệu cây gi ống cung cấp cho các tỉnh phía Bắc ( Nam Định, Thái Bình …) [3]. Trước đây, trong quá trình sản xuất nông nghiệp hầu hết các hoạt động đều gắn liền với sự tồn tại của đất trồng. Đất trở thành một nhân t ố quan tr ọng hợp thành môi trường đồng thời trong nhiều trường h ợp lại là nhân t ố quy ết định, sự tồn tại, phát triển hay hủy diệt các nhân tố khác của môi trường [17]. Khóa luận tốt nghiệp 10 Ngô Thị Đượm_9K1
  11. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học Thông thường đất có dung trọng và tỷ trọng thấp thì có độ x ốp cao và trong những đất đó thường giàu ôxy nên rễ cây sinh trưởng tốt, hút được nhiều nước và dưỡng chất cung cấp cho sự sinh trưởng phát triển của phần cây trên m ặt đất. Ngược lại, cây sẽ sinh trưởng kém nếu trong đất có độ xốp thấp do bộ rễ bị thiếu ôxy, thường những lọai đất này có dung trọng và tỷ trọng cao. Cùng với sự phát triển của các hệ thống canh tác con người ngày càng sáng tạo ra các giá thể phù hợp với từng loại h ệ th ống, t ừng lo ại cây tr ồng. Giá thể là một trong những loại môi trường sinh sống của bộ rễ, là kho ch ứa các chất dinh dưỡng và nước cung cấp cho cây trong quá trình hoạt động sống. Hiện nay, các loại giá thể trên thị trường rất phong phú, ngoài những giá thể được phối trộn và đóng gói, người sản xuất còn tự phối trộn và tạo ra vô vàn các loại giá thể khác nhau từ các nguồn nguyên liệu sẵn có. Nh ư đã bi ết cây trồng cần cả ôxy và dinh dưỡng tiếp xúc với rễ cây, do vậy, giá thể lý t ưởng phải đảm bảo khả năng giữ nước, giữ dinh dưỡng tương đương với độ thoáng khí. Kết quả nghiên cứu của Jiang Qing Hai (2004) [3] cho th ấy, đ ể cây sinh trưởng phát triển tốt khi phối chế các vật liệu nuôi cấy cần chú ý các đi ều ki ện cơ bản bao gồm các tính chất: - Tính chất vật lý: chủ yếu là mức độ tơi xốp, thông thoáng khí, kh ả năng hút nước và độ dày của vật liệu. - Tính chất hóa học: chủ yếu là độ chua, giá thể có pH trung tính, có kh ả năng ổn định pH và mức độ hút dinh dưỡng cao. Các vật liệu cấu thành giá th ể có khả năng hấp thu giữ các ion dinh dưỡng khó bị nước rửa trôi mới có th ể gi ải phóng dinh dưỡng cung cấp cho cây, hoặc vật liệu nuôi cấy có l ượng trao đ ổi ion khá cao có thể tích nhiều dinh dưỡng. Nếu lượng trao đổi ion thấp chỉ tích được một ít dinh dưỡng thì cần phải thường xuyên bón thêm phân. Đồng th ời, lượng trao đổi ion cao có thể hạn chế tốc độ biến đổi trị số pH, làm mất kh ả năng ổn định pH tự nhiên của giá thể Khóa luận tốt nghiệp 11 Ngô Thị Đượm_9K1
  12. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học Bên cạnh đó hiệu quả kinh tế là vấn đề quan tâm hàng đ ầu của nhà s ản xuất vì vậy nguyên liệu cấu thành giá thể phải có mức độ hữu hiệu cao, ph ải không có mùi, tiện cho việc phối trộn, phải nhẹ, rẻ và thông dụng nhằm giảm bớt chi phí, sức lao động và công vận chuyển. Áp dụng giá thể vào sản xuất cho phép tăng năng suất cây trồng, thu lợi nhuận cao trên vùng đất nghèo dinh dưỡng, làm tăng độ màu mỡ c ủa đ ất, c ải thiện tính chất đất. Các vật liệu trồng chuối trong giai đoạn vườn ươm thường là: đất, cát, xơ dừa, phân chuồng, vỏ cây, trấu, phân rác… các giá thể thường là hỗn hợp của 2 - 3 vật liệu khác nhau. Theo Trần Kông Tấu (1993), tỷ trọng đất tỷ lệ ngh ịch với hàm l ượng mùn trong đất [10]. Mùn là thành phần tiền thân của các axit h ữu c ơ và có vai trò gi ữ dinh dưỡng trong đất, nên sự sinh trưởng phát triển của cây cũng tỷ lệ nghịch với tỷ trọng. Theo nghiên cứu của Nguyễn Khắc Thái Sơn (2001), tỷ trọng của các giá thể đất, cát gấp gần 3 lần so với giá th ể than trấu. Trong giá th ể than trấu hàm lượng mùn rất cao đạt tới 7% (trước khi thí nghiệm) và h ơn 8% (sau khi thí nghiệm), còn ở phù sa sông Cầu chỉ có 1.02% mùn [8]. Độ xốp của giá thể tỷ lệ thuận với lượng ôxy trong đất; hàm lượng ôxy trong đất lại tỷ lệ nghịch với sự sinh trưởng, phát triển của cây trồng. Giá th ể là than trấu có độ xốp cao sẽ là điều kiện thuận lợi cho rễ cây sinh tr ưởng m ạnh. Từ đó sẽ hút được nhiều dinh dưỡng cung cấp cho sự sinh trưởng phát tri ển c ủa cơ thể [8]. Các nhà khoa học cho biết mỗi cây trồng có th ể ch ịu đựng được trong m ột khoảng pH nhất định và một vùng pH tối thích. nhưng những vườn ươm chuối tốt thường có pH từ 6,0 - 7,5. Theo Nguyễn Kh ắc Thái S ơn thì giá th ể than tr ấu có pH = 7,0 sau khi trồng chuối pH = 6,4 độ pH này là rất thích h ợp v ới tr ồng chuối [8]. Khóa luận tốt nghiệp 12 Ngô Thị Đượm_9K1
  13. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học Thời gian gần đây, quy trình nhân giống chuối bằng phương pháp nuôi cấy invitro đã được chuyển giao tới nhiều cơ sở sản xuất và trong quá trình s ản xuất hang hóa, một số vấn đề đã nảy sinh và công tác nghiên cứu chuyển sang một hướng mới đó là khắc phục những hạn chế của quy trình nhân giống và s ử dụng quy trình phục vụ công tác chọn tạo giống. Phần 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. 3.1 Đối tượng và vật liệu nghiên cứu. - Đối tượng và vật liệu nghiên cứu : giống chuối tây - Vật liệu nghiên cứu: cây con chuối Tây. - Các chất sử dụng: + BAP (Benzyl adenin purine) +Casein hydrolysate + Cao nấm men + Nước dừa + Riboflavin (B5) 3.2. Nội dung nghiên cứu. Bước đâu tạo vật liệu khởi đầu in vitro chuối tây thông qua thí nghiệm về ̀ xác định kích thước mẫu nuôi cấy. - Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ BAP (Benzyl adenin purine) đến khả năng nhân nhanh của giống chuối tây invitro. - Nghiên cứu bổ sung casein hydrolysate trong môi trường nhân nhanh c ủa giống chuối tây invitro. - Nghiên cứu bổ sung cao nấm men trong môi trường nhân nhanh của giống chuối tây invitro. - Nghiên cứu bổ sung nước dừa trong môi trường nhân nhanh của giống chuối tây invitro. Khóa luận tốt nghiệp 13 Ngô Thị Đượm_9K1
  14. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học - Nghiên cứu bổ sung Riboflain (B2) trong môi trường nhân nhanh của giống chuối tây invitro. - Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ α - NAA tới kh ả năng ra rễ c ủa cây chuối tây invitro. Đề tài được thực hiện gồm các nội dung sau: 3.2.1. Thí nghiệm1 . Ảnh hưởng của nồng độ BAP (Benzyl adenin purine) đến khả năng nhân nhanh của chồi chuối tây Công thức Môi trường CT1 MS CT2 MS + 2ppmBAP CT3 MS + 2.2ppmBAP CT4 MS + 2.4ppmBAP CT5 MS + 2.6ppmBAP CT6 MS + 2.8ppmBAP Sau thí nghiệm 1 tìm ra nồng độ BAP tốt nhất kí hiệu là (A1) đ ể s ử d ụng cho thí nghiệm 2, 3, 4, 5. 3.2.2. Thí nghiệm 2. Ảnh hưởng của nồng độ casein hydrolysate trong môi trường nhân nhanh cây chuối tây in vitro Công thức Môi trường CT1 MS +A1 CT2 MS +A1+ 10mg /lít casein hydrolysate CT3 MS +A1+ 20mg /lít casein hydrolysate CT4 MS +A1+ 30mg /lít casein hydrolysate CT5 MS +A1+ 40mg /lít casein hydrolysate CT6 MS +A1+ 50mg /lít casein hydrolysate Khóa luận tốt nghiệp 14 Ngô Thị Đượm_9K1
  15. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học 3.2.3. Thí nghiệm 3. Ảnh hưởng bổ sung cao nấm men trong môi tr ường nhân nhanh giống chuôi Tây in vitro Công thức Môi trường CT1 MS + A1 CT2 MS + A1+ 10mg /lít cao nấm men CT3 MS + A1+ 20mg /lít cao nấm men CT4 MS + A1+ 30mg /lít cao nấm men CT5 MS + A1+ 40mg /lít cao nấm men CT6 MS + A1+ 50mg /lít cao nấm men 3.2.4. Thí nghiệm 4. Ảnh hưởng bổ sung nước dừa trong môi trường nhân nhanh giống chuối Tây in vitro Công thức nước dừa CT1 MS + A1 CT2 MS + A1 + 5(%) nước dừa CT3 MS + A1 + 10(%) nước dừa CT4 MS + A1 + 15(%) nước dừa CT5 MS + A1 + 20(%) nước dừa 3.2.5. Thí nghiệm 5. Ảnh hưởng bổ sung Riboflavin (B2) trong môi trường nhân nhanh giống chuối Tây in vitro Công thức Riboflavin (B2) CT1 MS + A1 CT2 MS + A1 + 1 (mg/l) B2 Khóa luận tốt nghiệp 15 Ngô Thị Đượm_9K1
  16. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học CT3 MS + A1 + 1.5 (mg/l) B2 CT4 MS + A1 + 2 (mg/l) B2 CT5 MS + A1 +2.5 (mg/l) B2 3.2.6. Thí nghiệm 6. Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ α - NAA tới khả năng ra rễ của cây chuối Tây in vitro Công thức Môi trường CT1 (Đ/C) MS CT2 MS + 0,2 ppm α – NAA CT3 MS + 0,4 ppm α – NAA CT4 MS + 0,6 ppm α – NAA CT5 MS + 0,8 ppm α – NAA CT6 MS + 1,0 ppm α – NAA Thí nghiệm có than hoạt tính 3.3. Phương pháp nghiên cứu. Phương pháp bố trí thí nghiệm: * Phương pháp bố trí thí nghiệm - Thí nghiệm trong phòng được bố trí hoàn toàn ng ẫu nhiên v ới 3 l ần l ặp lại, mỗi lần lặp lại 10 bình tam giác, mỗi bình cấy 5 mẫu. - Thí nghiệm được tiến hành trong nhà lưới có mái che. Bố trí theo kiểu ngẫu nhiên hoàn chỉnh (RCB) với 3 lần nhắc lại. * Điều kiện thí nghiệm Các thí nghiệm tiến hành trong điều kiện nhân tạo, điều ki ện ánh sáng 2000 lux, nhiệt độ 25 - 27oC. Khóa luận tốt nghiệp 16 Ngô Thị Đượm_9K1
  17. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học - Chuẩn bị môi trường: Môi trường cơ bản MS (Muraskige & Skoog 1962) có bổ sung 3% saccarose và 0,56% agar. Các chất điều tiết sinh trưởng sử dụng thuộc nhóm auxin, cytokynin, than hoạt tính và các hợp chất hữu cơ casein hydrolysate, cao nấm men bổ sung vào môi trường nuôi cấy với nồng độ khác nhau tuỳ từng thí nghiệm. Giá trị pH của môi trường nuôi cấy trước khi hấp khử trùng là 5,8 - 6,0. Môi trường được hấp khử trùng ở nhiệt độ 121 0C, áp suất 1,1atm trong vòng 25 phút. Thể tích dung dịch dinh dưỡng (môi trường nuôi cấy) trong bình nuôi cấy là 50 - 70 ml/bình. Thí nghiệm trong phòng được bố trí hoàn toàn ng ẫu nhiên v ới 3 l ần l ặp lại, mỗi lần lặp lại 10 bình tam giác, mỗi bình cấy 5 mẫu. Thí nghiệm được tiến hành trong nhà lưới có mái che. Bố trí theo kiểu ngẫu nhiên hoàn chỉnh (RCB) với 3 lần nhắc lại. 3.3.1. Chỉ tiêu theo dõi Σ số chồi tạo thành Hệ số nhân chồi (lần)/ = Σ số chồi cấy ban tuần đầu Σ số rễ tạo thành Số rễ trung bình = Σ số cây thí (rễ) nghiệm Khóa luận tốt nghiệp 17 Ngô Thị Đượm_9K1
  18. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học Σ chiều cao Chiều cao trung bình = Σ số chồi theo chồi(cm) dõi Σ số lá Số lá trung bình/chồi = Σ số chồi theo (lá) dõi Σ chiều dài các Chiều dài rễ = rễ (cm) Σ số cây theo dõi - Sau khi cấy 2 tuần bắt đầu theo dõi, sau đó 7 ngày theo dõi 1 lần. - Đo chiều cao cụm chồi Cách đo: đo từ mặt thạch đến bẹ lá cao nhất của chồi cao nhất. - Đếm số chồi: là tổng số chồi hình thành. - Đếm số lá : là tổng số lá hoàn chỉnh của chồi cao nhất. * Một số chỉ tiêu đánh giá chất lượng: -Chất lượng chồi ở mức xấu nhất (+): số chồi dị dạng, số lượng ch ồi bất định nhiều, phát triển chậm, chồi vàng kích thước bé. -Chất lượng chồi ở mức trung bình (++): số lượng chồi nh ỏ và trung bình nhiều, chồi phát triển chậm, chồi xanh. -Chất lượng chồi ở mức tốt nhất (+++): số lượng ch ồi có kích th ước l ớn nhiều, chồi phát triển tốt, chồi xanh tốt. -Chất lượng rễ ở mức xấu (*): số lượng rễ ít, kích thước rễ nh ỏ, rễ ít lông hút và ít rễ cấp 2. Khóa luận tốt nghiệp 18 Ngô Thị Đượm_9K1
  19. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học -Chất lượng rễ ở mức trung bình (**): số lượng rễ ít, kích th ước rễ trung bình, nhiều lông hút ít rễ cấp 2. -Chất lượng rễ ở mức tốt nhất (***): số lượng rễ nhiều, kích th ước rễ lớn, rễ nhiều lông hút trắng và nhiều 3.4. Phương pháp xử lý số liệu Tất cả số liệu thu được đều được xử lý bằng chương trình th ống kê sinh học IRRISTAT 4.0 và Excel. 3.5. Thời gian và địa điểm nghiên cứu Các thí nghiệm được tiến hành tại Bộ môn Công Nghệ Sinh Học - Viện Nghiên cứu Rau Quả. Thời gian từ 21/02/2011 đến 22/05/2011. Phần 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 4.1. Ảnh hưởng của nồng độ BAP (Benzyl adenin purine) đến sự nhân nhanh của chồi chuối Tây . BAP là nhóm chất cytokynin có tác dụng phân hoá chồi nên thường được sử dụng để tạo thật nhiều chồi trong kỹ thuật nhân nhanh. Hiệu quả của công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô phụ thuộc vào h ệ số nhân giống. Vì vậy, đ ể xác định môi trường nhân cho số lượng chồi lớn và số chồi h ữu hi ệu nhi ều đ ối với giống Chuối Tây . Chúng tôi tiến hành bổ sung BAP nồng độ từ 0- 2.8 ppm Khóa luận tốt nghiệp 19 Ngô Thị Đượm_9K1
  20. Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang  Khoa Công Nghệ Sinh Học vào môi trường MS có 3 saccarose và 0,56% agar. Kết quả thí nghiệm được trình bày ở bảng 4.1. Bảng 4.1. Ảnh hưởng của nồng độ BAP đến hệ số nhân và sinh tr ưởng phát triển của chồi chuối Tây. CCTD Hệ số nhân chồi Chiều cao Số lá trung BAP(ppm) (lần) chồi(cm) bình/chồi CT 1 (ĐC) 0.89 2.49 1.8 CT 2 1.16 1.98 1.41 CT 3 1.03 1.9 1.32 CT 4 1.13 2 1.48 CT 5 1.41 2.14 1.53 CT 6 1.22 2.07 1.31 CV% 0.35 LSD0.05 1.7 Khóa luận tốt nghiệp 20 Ngô Thị Đượm_9K1
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2070 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2