ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
Nguyễn Sĩ Ánh
CHÍNH SÁCH HỘI NHẬP QUỐC TẾ CỦA VIỆT NAM
TRONG GIAI ĐOẠN TỪ 1995 ĐẾN NAY
Chuyên ngành: Quan hệ quốc tế
Mã số: 60.31.40
LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÀNH QUỐC TẾ HỌC
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: GS VŨ DƢƠNG NINH
HÀ NỘI: 2008
MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT……………
MỞ ĐẦU…………………………………………....
1
2
CHƢƠNG 1:
TÌNH HÌNH THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM TRONG
NHỮNG NĂM ĐẦU SAU CHIẾN TRANH LẠNH
9
1.1
TÌNH HÌNH THẾ GIỚI VÀ KHU VỰC………………
9
1.2
TÌNH HÌNH TRONG NƢỚC VÀ NHỮNG THÀNH TỰU
SAU 10 NĂM ĐỔI MỚI…………………...........
15
CHƢƠNG 2:
CHÍNH SÁCH HỘI NHẬP QUỐC TẾ TỪ NĂM 1995 ĐẾN
NAY: NỘI DUNG VÀ NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƢỢC
36
2.1
NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA CHÍNH SÁCH HỘI NHẬP
QUỐC TẾ …….................................................
36
2.1.1
Chính sách hội nhập quốc tế giai đoạn 1996 – 2001...
36
2.1.2
Chính sách hội nhập quốc tế giai đoạn 2001 – 2006..
41
2.1.3
Chính sách hội nhập quốc tế qua văn kiện Đại hội toàn
quốc lần thứ X của Đảng (4/2006) ………….....
46
2.2
MỘT SỐ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƢỢC TRONG VIỆC TRIỂN
KHAI CHÍNH SÁCH HỘI NHẬP QUỐC TẾ CỦA VIỆT
NAM GIAI ĐOẠN TỪ 1995 ĐẾN NAY....
48
2.2.1
Mở rộng quan hệ đối ngoại.........................................
48
2.2.2
Hội nhập kinh tế quốc tế………………………….....
62
2.2.3
Tăng cƣờng giao lƣu văn hóa, giáo dục và các hoạt động
khác................................................................................
78
CHƢƠNG 3:
HỆ QUẢ, KINH NGHIỆM, CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC
TRÊN TIẾN TRÌNH HỘI NHẬP QUỐC TẾ
82
3.1
NHỮNG HỆ QUẢ CƠ BẢN……………………........
82
3.2
MỘT SỐ KINH NGHIỆM……………………….....
84
3.3
CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC TRÊN TIẾN TRÌNH HỘI
NHẬP QUỐC TẾ THỜI GIAN TỚI…………...
86
KẾT LUẬN…………………………………………
91
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO…………
93
PHỤ LỤC
DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT
AFTA
AIPO
AMM
APEC
ARF
ASEAN
ASEM
CH
CHDCND
CHLB
CHND
CNTB
CNXH
ĐHĐ
EC
EU
FDI
GATT
IMF
LHQ
MIA
NATO
POW
SNG
TBCN
UNESCO
WTO
XHCN
ZOPFAN
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Sau hơn 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng Cộng sản Việt Nam
khởi xƣớng và lãnh đạo, chúng ta đã giành đƣợc nhiều thành tựu to lớn trong sự
nghiệp xây dựng và phát triển đất nƣớc. Trong những thành tựu chung đó có sự
đóng góp quan trọng của ngoại giao Việt Nam. Đƣờng lối đối ngoại đổi mới của
Việt Nam đã góp phần đƣa nƣớc ta thoát khỏi tình trạng bị bao vây cô lập và cấm
vận trên trƣờng quốc tế, giải quyết có hiệu quả các vấn đề trong quan hệ giữa Việt
Nam với các nƣớc, từng bƣớc đƣa nƣớc ta hội nhập khu vực và quốc tế. Đến nay,
“Việt Nam đã thiết lập quan hệ với 174 nƣớc ở cả năm châu” [36, tr.4]; đã có
quan hệ đầy đủ và bình thƣờng với tất cả các nƣớc lớn, đặc biệt là các nƣớc uỷ
viên thƣờng trực HĐBA Liên hợp quốc, các trung tâm kinh tế- chính trị, các tổ
chức tài chính tiền tệ lớn trên thế giới.
Trong quá trình đổi mới, chúng ta đề ra chính sách, chủ trƣơng sao cho phù
hợp với tình hình của từng giai đoạn cụ thể. Từ năm 1986 đến năm 1995, Đảng ta
đã chủ động điều chỉnh đƣờng lối đối ngoại nhằm đƣa Việt Nam ra khỏi thế bị
bao vây cấm vận, thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế – xã hội, bƣớc đầu thực
hiện chính sách hội nhập quốc tế, thúc đẩy tiến trình công nghiệp hóa- hiện đại
hóa đất nƣớc.
Từ năm 1995 đến nay, trƣớc xu thế khu vực hóa và toàn cầu hoá phát triển
mạnh mẽ, các quốc gia ngày càng chủ động trong việc hội nhập quốc tế. Hoạt
động ngoại giao của Việt Nam đặt ra nhiệm vụ quan trọng là duy trì môi trƣờng
hòa bình, ổn định, đa dạng hóa, đa phƣơng hóa quan hệ đối ngoại, mở rộng thị
trƣờng, tranh thủ viện trợ, kêu gọi đầu tƣ, tăng cƣờng các quan hệ song phƣơng
và đa phƣơng, chủ động hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới nhằm phục
vụ sự nghiêp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nƣớc.
Đối với Việt Nam, việc chủ động hội nhập quốc tế là một nhân tố quan
trọng trong việc nâng cao vị thế của Việt Nam trên trƣờng quốc tế, đồng thời