VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHẠM NGUYÊN HƯNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN LIÊN CHIỂU, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, năm 2020
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHẠM NGUYÊN HƯNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN LIÊN CHIỂU, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG : Chính sách công : 834 04 02
Chuyên ngành Mã số
LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN XUÂN DŨNG
HÀ NỘI, năm 2020
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngày nay, việc làm và giải quyết việc làm là mối quan tâm của mọi
quốc gia trên thế giới, nhất là trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế
quốc tế. Kết quả là cùng với những thành tựu to lớn về tăng trưởng kinh tế,
Việt Nam cũng đạt được những kết quả quan trọng trong việc giải quyết việc
làm cho người lao động, đời sống người lao động, trong đó có thanh niên được
cải thiện rõ rệt. Thanh niên là lực lượng tiên phong trong phát triển chính trị,
kinh tế và xã hội, đồng thời cũng là lực lượng mang lại sự thay đổi và đổi mới,
nhất là trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Ở nước ta thanh niên chiếm tỉ lệ
lớn nhất trong các nhóm tuổi của nguồn lao động và lực lượng lao động. Dự
báo trong 10 năm tới thanh niên sẽ là tầng lớp dân cư đông đảo nhất ở Việt
Nam. Thanh niên thực sự là chủ thể đại diện cho tương lai của dân tộc. Nhưng
để thực hiện được trách nhiệm to lớn này, họ phải tham gia vào hoạt động
kinh tế và có việc làm.
Cũng như nhiều địa phương khác trong cả nước, quận Liên Chiểu,
thành phố Đà Nẵng đang diễn ra quá trình đô thị hoá. Điển hình là vấn đề việc
làm của thanh niên, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên ở thành thị cao trong khi
thanh niên ở nông thôn sử dụng thời gian lao động ít, thiếu việc làm nhiều,
chủ yếu làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp, gây lãng phí lớn về nguồn lực.
Hiện nay, chất lượng lao động thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu có
nhiều thay đổi, theo hướng tỷ lệ thanh niên được đào tạo, có trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ, kiến thức, tay nghề ngày càng nâng cao. Hoạt động giáo dục,
đào tạo được phát triển và đa dạng hóa về loại hình. Nhiều mô hình, cách làm
hiệu quả trong giải quyết việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng đã được triển khai như: Tổ chức các phiên giao
dịch việc làm dành cho thanh niên; phối hợp với các phường và các cơ sở đào
1
tạo đại học, cơ sở đào tạo nghề, các trung tâm dịch vụ việc làm tổ chức tuyên
truyền, tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho thanh niên, học sinh, sinh viên trên
địa bàn. Tuy nhiên, thực hiện chính sách việc làm cho thành niên quận Liên
Chiểu, Tp. Đà Nẵng còn nhiều bất cập, chưa được giải quyết triệt để như các kế
hoạch thực hiện chính sách còn chưa bao chùm hết các nội dung, nhiệm vụ
thực hiện chính sách; công tác phân công, phối hợp trong thực hiện chính sách
giữa các chủ thể thực hiện chính sách, công tác kiểm tra, giám sát thực hiện
chính sách hay công tác tổng kết, rút kinh nghiệm còn nhiều hạn chế...
Có thể nói vấn đề thực hiện chính sách việc làm cho người lao động,
đặc biệt là cho thanh niên ở các địa phương nói chung nổi lên như một hiện
tượng vừa mang tính khách quan, vừa mang tính đặc thù của từng địa phương
cũng như đặc điểm của đối tượng của chính sách là thanh niên. Câu hỏi đặt ra
là làm thế nào để tổ chức thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên
địa bàn quận Liên Chiểu, Tp. Đà Nẵng đạt hiệu quả cao nhất? Vì thế, yêu cầu
là cần có nghiên cứu một cách khoa học và hệ thống về cơ sở lý luận và thực
tiễn, đánh giá thực trạng, chỉ ra những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân
trong giai đoạn vừa qua, đề xuất giải pháp cho giai đoạn phát triển mới.
Trong bối cảnh đó, vấn đề “Thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng” được chọn làm đề
tài luận văn thạc sĩ, chuyên ngành Chính sách công là có ý nghĩa thời sự, khoa
học và thực tiễn cấp bách.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Từ các góc độ tiếp cận khác nhau, đến nay đã có nhiều nghiên cứu, bài
báo, xuất bản phẩm bàn về vấn đề thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên ở trong và ngoài nước, cụ thể là:
Tác giả Nguyễn Hữu Dũng (2005), với công trình nghiên cứu“Thị
trường lao động và định hướng nghề nghiệp cho thanh niên”, Nxb. Lao động
2
- Xã hội. Công trình nghiên cứu này đã phân tích sâu sắc các nội dung có liên
quan đến lý luận về thị trường lao động, định hướng nghề nghiệp cho thanh
niên và mối quan hệ với thị trường lao động; thực trạng thị trường lao động ở
nước ta cũng như thực trạng định hướng nghề nghiệp cho thanh niên thời gian
qua; dự báo cung cầu của thị trường lao động, định hướng nghề nghiệp và giải
quyết việc làm cho thanh niên. Có thể nói đây là công trình nghiên cứu khá
toàn diện về thị trường lao động và định hướng nghề nghiệp cho thanh niên
của nước ta [7].
Tác giả Đoàn Kim Thanh (2018), “Thực hiện chính sách giải quyết việc
làm cho thanh niên từ thực tiễn quận Ba Đình, thành phố Hà Nội”, luận văn
thạc sĩ, Học viện Khoa học xã hội [37].
Tác giả Trần Ngọc Thảo (2018), “Thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam”, luận văn thạc sĩ, Học viện Khoa
học xã hội. Kết quả nghiên cứu của luận văn cho thấy tác giả đã làm sáng tỏ
về mặt lý luận của vấn đề nghiên cứu: khái niệm việc làm, chính sách việc
làm cho thanh niên, thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên; nội dung
các bước thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên; các yếu tố ảnh hưởng
đến thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên [38].
Ngoài ra, còn có một số công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận
văn, như: Phan Thành Trung (2016), “Thực trạng việc làm của thanh niên khu
vực ngoại thành Hà Nội hiện nay (Qua nghiên cứu trường hợp thị trấn Kim Bài
và xã Cao Dương, huyện Thanh Oai, TP. Hà Nội)”, Luận văn xã hội học,
Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn [43]; Nguyễn Đức Hoàn (2017),
đề tài: “Việc làm của thanh niên lao động tự do từ nông thôn ra Hà Nôi (Nghiên
cứu tại Quận Đống Đa - Hà Nội)”, Trường Đại học Kinh tế quốc dân [27]…
Nhìn chung, đã có nhiều công trình nghiên cứu về thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên. Tuy nhiên, kết quả của những công trình nghiên cứu
3
này chưa xác định và nêu bật vai trò của việc thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên và chỉ ra các điều kiện để triển khai hiệu quả qúa trình thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên phát huy được vai trò của nó; chưa đề
ra giải pháp cụ thể cho tổ chức thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên.
Đặc biệt, chưa có công trình nghiên cứu nào tiếp cận từ chuyên ngành Chính
sách công bàn về việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa
bàn quận Liêu Chiểu, thành phố Đà Nẵng. Đây được coi là “khoảng trống”
nghiên cứu. Kế thừa các kết quả nghiên cứu từ các công trình nghiên cứu đã
có, luận văn sẽ tập trung nghiên cứu việc thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên trên địa bàn quận Liêu Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở đánh giá thực trạng việc thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên tại quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng, qua đó đề xuất giải pháp
hoàn thiện thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn này
trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hoá và làm rõ một số vấn đề lý luận về thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên.
- Đánh giá thực trạng việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên
trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
- Đề xuất định hướng và giải pháp hoàn thiện việc thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
4
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa
bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
- Về không gian: quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
- Về thời gian: giai đoạn 2016 - 2020 và giải pháp đến năm 2025.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Đề tài nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận và phương pháp luận của chủ
nghĩa duy vật biện chứng, các quan điểm của Đảng và Nhà nước và tư tưởng
Hồ Chí Minh về thanh niên và chính sách việc làm cho thanh niên.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khác nhau,
trong đó kết hợp phương pháp lịch sử và logic, phân tích và tổng hợp, so
sánh, thống kê và điều tra xã hội học, phương pháp phân tích đánh giá chính
sách... để thực hiện mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. Trong đó, phương
pháp điều tra xã hội học được triển khai thông qua việc thu thập thông tin qua
02 mẫu phiếu khảo sát:
Mẫu 1: dành cho các đối tượng là cán bộ quản lý, lãnh đạo các doanh
nghiệp: Cụ thể, đề tài đã thực hiện khảo sát bằng bảng hỏi 100 trường hợp, bao
gồm cán bộ lãnh đạo quận (04 phiếu), lãnh đạo và chuyên viên Phòng LĐ-
TB&XH (11 phiếu), Đoàn Thanh niên quận quận Liên Chiểu (5 phiếu), Đoàn
Thanh niên các cấp (10 phiếu), Hội Phụ nữ các cấp (10 phiếu), Lãnh đạo các
phường (10 phiếu), tổ trưởng các tổ dân phố trên địa bàn quận (10 phiếu), các
doanh nghiệp trên địa bàn quận (40 phiếu). Số phiếu phát ra 100 phiếu, số
phiếu thu về (hợp lệ) là 96 phiếu (Phụ lục 1). Các dữ liệu thu thập được đề tài
thực hiện thống kê bằng phần mềm excel, qua đó thống kê kết và và mô tả,
đánh giá thực trạng tại Chương 2 của luận văn.
5
Mẫu 2 dành cho đối tượng là thanh niên trong độ tuổi lao động trên địa
bàn quận Liên Chiểu, Tp. Đà Nẵng: Đề tài phát ra 300 phiếu khảo sát, thu về 276
phiếu. Kết quả đánh giá và phân tích được trình bày tại chương 2 của luận văn.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Đề tài đã hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn, bao gồm: khái niệm, nội
dung, các nhân tố ảnh hưởng về thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên
nước ta, đồng thời khái quát hoá một số kinh nghiệm và rút ra bài học về thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên có thể áp dụng vào quận Liên Chiểu,
thành phố Đà Nẵng.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Đề tài đánh giá một cách khách quan thực trạng thực hiện chính sách
giải quyết việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố
Đà Nẵng, chỉ ra thành tựu, hạn chế và nguyên nhân - đây có thể là kinh
nghiệm tốt cho các địa bàn tương tự trên cả nước tham khảo.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn được kết cấu thành 03 chương, gồm:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên
Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách việc làm cho thanh viên
trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện việc thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
6
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm việc làm
Từ các góc độ nghiên cứu khác nhau, đến nay đã có khá nhiều nghiên cứu
bàn về khái niệm việc làm. Cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, khái
niệm việc làm đã có nhiều thay đổi tuỳ thuộc vào từng thời điểm, không gian và
cách tiếp cận. Theo quan niệm của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO): “Bất kỳ
nghề nào, việc gì cần thiết cho xã hội, mang lại thu nhập cho người lao động
để nuôi sống bản thân và gia đình, không bị pháp luật ngăn cấm, đó là việc
làm” [30].
Ở Việt Nam, cùng với việc tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế,
Bộ luật Lao động 2019 đã chỉ rõ: “Việc làm là hoạt động lao động tạo ra thu
nhập mà không bị pháp luật cấm” [36].
Theo khái niệm trên, những hoạt động được gọi là việc làm phải thỏa
mãn hai điều kiện sau:
Thứ nhất, là hoạt động tạo ra thu nhập một cách trực tiếp cho cá nhân
người lao động hoặc tạo ra thu nhập gián tiếp cho gia đình và xã hội. Điều
kiện này cho thấy sự thay đổi quan niệm về việc làm: trước đây trong nền
kinh tế kế hoạch tập trung, việc làm được quan niệm rất hẹp, chỉ có việc làm
trong khu vực nhà nước mới được thừa nhận; trong nền kinh tế thị trường,
khái niệm này mở rộng rất nhiều, việc làm không chỉ tồn tại trong các cơ quan
Nhà nước, các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, mà còn ngay tại
gia đình, do chính bản thân người lao động tạo ra để có thu nhập.
Thứ hai, là hoạt động không bị pháp luật ngăn cấm. Nó cũng cho thấy
một sự thay đổi nữa, đó là giải quyết việc làm (giải quyết việc làm), đảm bảo
7
cho mọi người có khả năng lao động đều có cơ hội có việc làm không chỉ là
trách nhiệm của Nhà nước, mà còn của các doanh nghiệp và của toàn xã hội.
Như vậy, “việc làm” theo tác giả là các hoạt động mang lại thu nhập
cho người lao động, không bị pháp luật cấm, bao gồm: (1) các công việc được
trả công dưới dạng bằng tiền mặt hoặc hiện vật; (2) các công việc tự làm để
tạo thu nhập cho bản thân hoặc tạo thu nhập cho gia đình mình nhưng không
được trả công (bằng tiền mặt hoặc hiện vật) cho công việc đó, gọi là việc làm
tự tạo. Khái niệm “việc làm tự tạo” cho thanh niên liên quan đến việc tự quản
lý và sở hữu một cơ sở sản xuất hàng hóa và dịch vụ.
1.1.2. Chính sách việc làm cho thanh niên
Chính sách việc làm cho thanh niên là một nội dung trong chính sách
công của Nhà nước nhằm triển khai các chủ trương, pháp luật và định hướng
của Nhà nước về việc làm cho thanh niên. Nghiên cứu chính sách việc làm
cho thanh niên trước hết cần làm rõ một số nội dung về chính sách công.
1.1.2.1. Khái quát về chính sách công
* Khái niệm chính sách công: Có rất nhiều quan niệm khác nhau về
chính sách công, tuy nhiên trong phạm vi nghiên cứu tác giả sử dụng khái
niệm của tác giả Văn Tất Thu (2017) thì chính sách công là chính sách của
nhà nước đối với khu vực công cộng, phản ánh bản chất, tính chất của nhà
nước và chế độ chính trị trong đó nhà nước tồn tại; đồng thời phản ánh ý chí,
quan điểm, thái độ, cách xử sự của đảng chính trị phục vụ cho mục đích của
đảng, lợi ích và nhu cầu của nhân dân [40]. Ngoài mục đích phục vụ cho lợi ích
của giai cấp, của Đảng cầm quyền còn để mưu cầu lợi ích cho người dân và
xã hội.
1.1.2.2. Khái niệm, đặc điểm của thanh niên
Thanh niên Việt Nam (độ tuổi từ 16 đến 30, theo quy định của Luật
Thanh Niên) là một tầng lớp xã hội đặc thù, chiếm số đông trong dân số cả
8
nước. Thanh niên Việt Nam không phải là một giai cấp nhưng có mặt ở cả
giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức: thanh niên không
phải là một tầng lớp xã hội độc lập mà có mối quan hệ gắn bó mặt thiết với
các tầng lớp khác trong xã hội; thanh niên có mặt ở tất cả địa phương, các
ngành kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh của cả nước [33].
Về một số đặc điểm của lao động thanh niên
+/ Điểm mạnh của lao động thanh niên
- Có thể lực, đáp ứng được nhu cầu sử dụng của các doanh nghiệp về
bộ phận nhân lực trẻ khỏe, thậm chí trong các công việc dùng sức là chính.
Trong thực tế tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp, nhu cầu lao
động được chia thành các cấu phần khác nhau.
Trong cơ cấu sử dụng nhân lực của các doanh nghiệp, không phải tất cả
các bộ phận đều cần dùng nhân lực qua đào tạo mà vẫn cần một bộ phận nhân
lực làm các công việc đơn giản, yêu cầu có sức khỏe là chính. Nhu cầu về lao
động loại này tuy không nhiều, nhưng rõ ràng lao động thanh niên có ưu thế
hơn lao động trung niên và cao tuổi. Khả năng cạnh tranh một vị trí làm việc
của lao động thanh niên, do vậy là cao hơn so với các nhóm lao động khác.
Rất nhiều phẩm chất của lao động thanh niên được doanh nghiệp đánh
giá cao. Đây là điểm mạnh để ổn định việc làm. Trong số những phẩm chất
này, đáng chú ý nhất là sức khoẻ, quan hệ với đồng nghiệp tại nơi làm việc.
Nhờ những phẩm chất này mà việc hội nhập vào môi trường làm việc của
doanh nghịêp trở nên dễ dàng hơn. Lao động tốt nghiệp đại học, cao đẳng và
dạy nghề còn có những phẩm chất khác nữa như mong muốn thăng tiến trong
nghề nghiệp, khả năng tiến bộ trong công việc, quan hệ tốt với đồng nghiệp
và dễ hoà nhập vào môi trường làm việc.
+/ Hạn chế của lao động thanh niên:
- Đối với lao động thanh niên tốt nghiệp phổ thông, hạn chế lớn nhất là
9
không qua đào tạo nên việc hội nhập vào thị trường lao động không dễ dàng.
- Đối với lao động thanh niên qua đào tạo, hạn chế lớn nhất là cơ cấu lao
động tốt nghiệp ĐH, CĐ và trường nghề quá mất cân đối. Cơ cấu cung lao
động mất cân đối thể hiện trước hết ở quan hệ giữa lao động có trình độ đại học
với lao động có trình độ cao đẳng và công nhân kỹ thuật. Quan hệ này thường
được nhắc tới như “thừa thầy-thiếu thợ”. Đối với lao động tốt nghiệp cao đẳng,
đại học hay trường nghề, hạn chế thứ hai là kiến thức, kỹ năng có được từ trường
đào tạo còn có khoảng cách lớn đối với thực tiễn công việc đòi hỏi. Chính vì
vậy, sau khi tuyển xong, nhiều doanh nghiệp đã phải tổ chức đào tạo lại, hoặc
gửi đi đào tạo trước khi có thể sử dụng được họ. Khoảng cách đối với yêu cầu
của người sử dụng lao động có thể xem xét trên các mặt: kinh nghiệm, kiến thức
cập nhật, kỹ năng thích nghi, ngoại ngữ, khả năng giao tiếp… Những khía cạnh
này ít được đề cập hoặc đề cập không đầy đủ trong quá trình học tập [27].
- Đối với lao động thanh niên, họ còn có hạn chế nữa là tác phong lao
động công nghiệp, ý thức kỷ luật lao động còn yếu. Lao động phổ thông phần
lớn xuất thân từ nông thôn, nên ít có tác phong lao động công nghiệp, hạn chế
trong hiểu biết về luật pháp lao động, ngỡ ngàng với những qui định, thủ tục
giao kết hợp đồng lao động, chấp hành nội qui lao động… nên không dễ cho
lao động phổ thông tìm việc. Lối sống hợp tác trong công việc với đồng
nghiệp, tuân thủ sự chỉ đạo của cán bộ quản lý còn yếu.
Cũng giống như lao động phổ thông, lao động tốt nghiệp từ các cơ sở
đào tạo còn mang nặng tác phong của người lao động ở một nước có phần
đông lao động làm việc ở nông thôn, trong khu vực nông nghiệp. Do nhiều
nội dung, nhiều khía cạnh không được trang bị trong trường đào tạo nên họ ít
có tác phong lao động công nghiệp, hạn chế trong hiểu biết về luật pháp lao
động, ngỡ ngàng với những qui định, thủ tục giao kết hợp đồng lao động,
chấp hành nội qui lao động…
10
- Lao động thanh niên nói chung có các mối quan hệ xã hội, nhất là
mạng lưới tuyển dụng rất hạn chế. Đây cũng là điểm yếu của họ khi tìm việc.
Nhiều nghiên cứu về thị trường lao động đã cho thấy việc tuyển dụng lao
động hiện nay chủ yếu thông qua các mối quan hệ xã hội - tồn tại một mạng
lưới xã hội trong tuyển dụng lao động.
- Tâm lý kén việc của lao động thanh niên. Người lao động phổ thông
là thanh niên, mặc dù không có trình độ chuyên môn kỹ thuật nhưng về mặt
tâm lý, hầu hết muốn làm việc tại các đô thị lớn; rất ít người muốn làm việc ở
khu vực nông thôn. Thêm vào đó đa số hiện nay thanh niên muốn làm việc ở
khu vực nhà nước và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài và ít người muốn làm
việc ở khu vực tư nhân.
Với lao động qua đào tạo cũng có tâm lý kén việc. Hầu hết muốn làm
việc tại các đô thị lớn; rất ít người muốn làm việc ở khu vực nông thôn.
- Riêng đối với lao động thanh niên thất nghiệp, chưa có việc làm, họ
có những điểm mạnh và điểm yếu nói trên, song họ còn có một hạn chế nữa là
tính năng động trong tìm việc làm còn hạn chế, các kênh tuyển dụng trực tiếp
còn chưa được lao động thanh niên sử dụng. Việc quá lệ thuộc vào các trợ
giúp bên ngoài có thể là một trong những hạn chế lớn nhất của lao động thất
nghiệp, chưa có việc làm.
1.1.2.3. Chính sách việc làm cho thanh niên
Cho đến nay, chưa có nghiên cứu nào đưa ra định nghĩa cụ thể chính sách
việc làm cho thanh niên. Theo Giáo trình Chính sách kinh tế - xã hội (Trường
Đại học Kinh tế Đà Nẵng) khái niệm chính sách việc làm nói chung là: “Chính
sách việc làm là tổng thể các quan điểm, mục tiêu, giải pháp và công cụ của Nhà
nước nhằm sử dụng hợp lý lực lượng lao động và tạo việc làm cho lực lượng lao
động đó” [45]. Trong nghiên cứu này, trên cơ sở khái niệm chính sách công và
chính sách việc làm nói chung để áp dụng cho nhóm đối tượng thanh niên nói
11
riêng, tác giả đề xuất khái niệm sau: Chính sách việc làm cho thanh niên là tổng
thể các quan điểm, mục tiêu và hành động của Nhà nước được thể chế hóa bằng
các văn bản pháp luật nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện cho đối tượng có được việc
làm phù hợp, góp phần đảm bảo ASXH, ổn định và phát triển kinh tế - xã hội ở
địa phương nói riêng, cả nước nói chung.
Chủ thể trực tiếp chịu trách nhiệm chính trong chính sách việc làm là
Nhà nước bởi vì không ai khác ngoài Nhà nước có vai trò quản lý xã hội.
Trong luận văn này bàn đến chính sách việc làm cho thanh niên, trong đó chủ
thể chịu trách nhiệm chính là chính quyền địa phương, đối tượng thụ hưởng là
thanh niên, do đó tổ chức Đoàn Thanh niên cũng là chủ thể có ảnh hưởng rất
quan trọng đến quá trình tổ chức thực thi chính sách này.
Ngoài ra, còn có sự phối hợp của nhiều chủ thể khác như các doanh
nghiệp, trường học, trung tâm dạy nghề và các tổ chức đoàn thể trên địa bàn.
* Đặc điểm của giải quyết việc làm cho thanh niên
Để hiểu hơn về việc làm cho thanh niên cần nghiên cứu những nét đặc
trưng của giải quyết việc làm cho thanh niên. Xã hội ngày càng phát triển thì
cơ cấu việc làm cho thanh niên cũng có sự biến đổi, trong phạm vi nghiên cứu
của mình.
Đối với nước đang phát triển thì trên tổng thể là một thị trường dư thừa
lao động, nhất là lao động phổ thông, tuy nhiên lại thiếu lao động trình độ
cao. Kết quả là trình trạng thiếu việc làm và thất nghiệp luôn tồn tại, trong đó
thanh niên thất nghiệp thường chiếm tỉ lệ cao nhất. Nguyên nhân thanh niên
gặp khó khăn tìm việc trên thị trường lao động chủ yếu là do:
Cung lao động rất lớn trong khi cầu lao động thanh niên lại rất chọn
lọc. Trong xã hội ngày càng phát triển, thanh niên được tiếp xúc với nhiều
kênh thông tin, giáo dục nên họ sớm ý thức được nhiệm vụ của bản thân và
trách nhiệm với gia đình, xã hội... họ sớm muốn khẳng định mình do đó luôn
12
có nhu cầu được tham gia vào công việc sớm. Thực tế cho thấy nhiều thanh
niên đã tham gia vào lao động ngay khi còn đang đi học và không ít người đã
đạt được thành cộng.
Việc chuyển đổi từ đi học sang đi làm của lứa tuổi thanh niên cũng là
một bước khẳng định sự trưởng thành và do đó họ luôn cố gắng hoàn thiện tốt
công việc của mình. Độ tuổi thanh niên là độ tuổi có nhiều sự thay đổi về tâm
sinh lý trong đó phải kể đến vấn đề chuyển đổi từ đi học sang đi là. Đây là
một thời điểm nhạy cảm của họ và nếu nó diễn ra suôn sẻ thì sẽ là một bước
đệm tốt cho sự nghiệp sau này.
1.1.3. Thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên
Thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên là toàn bộ quá trình
chính sách vào đời sống xã hội theo một quy trình, thủ tục chặt chẽ và thống
nhất nhằm giải quyết vấn đề việc làm đang diễn ra đối với thanh niên trong
một phạm vi không gian và thời gian nhất định.
Hoạch định chính sách đúng, có chất lượng là rất quan trọng, nhưng
thực hiện đúng chính sách còn quan trọng hơn. Có chính sách đúng nếu không
thực hiện sẽ trở thành khẩu hiệu suông, không những không có ý nghĩa, mà
còn ảnh hưởng đến uy tín của chủ thể hoạch định và ban hành chính sách.
Nếu chính sách không được thực hiện sẽ dẫn đến sự thiếu tin tưởng và sự
phản ứng của nhân dân đối với nhà nước gây bất lợi về mặt chính trị và xã
hội, gây những khó khăn, bất ổn cho nhà nước trong quản lý.
1.2. Quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước về việc làm cho
thanh niên
1.2.1. Quan điểm của Đảng về việc làm cho thanh niên
Đảng và Nhà nước luôn xác định vai trò quan trọng của thanh niên, lực
lượng xung kích thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng vững
chắc nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Theo đó, nhiều chủ trương, chính sách việc
13
làm được ban hành nhằm tạo mọi điều kiện tối đa cho thanh niên có công việc ổn
định, góp phần vào xây dựng và bảo về tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Có thể dẫn ra
một số văn bản sau:
Trong Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW, Chính
phủ đề ra 5 nhiệm vụ chủ yếu. Một là hoàn thiện cơ chế chính sách, tạo cơ hội và
điều kiện thuận lợi cho thanh niên được học tập, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng,
bảo đảm giáo dục toàn diện về đức - trí - thể - mỹ [2]. Hai là nâng cao chất lượng
lao động, giải quyết việc làm, tăng thu nhập và cải thiện đời sống thanh niên thông
qua các các chính sách hỗ trợ, ưu đãi học nghề, tạo việc làm... Ba là phát hiện,
tuyển chọn, bố trí và sử dụng có hiệu quả tài năng trẻ trên tất cả các lĩnh vực ở các
nhiệm vụ quan trọng, phù hợp, thu hút tài năng trẻ đang học tập, công tác, sinh
sống tại nước ngoài tham gia phát triển đất nước. Bốn là xây dựng môi trường xã
hội lành mạnh, tạo điều kiện cho thanh niên nâng cao đời sống văn hóa tinh thần,
phát triển toàn diện, nghiên cứu, nắm bắt, dự báo tình hình tư tưởng làm cơ sở đề
xuất các chủ trương, chính sách phát triển thanh niên. Năm là tăng cường vai trò
tham gia giám sát và phản biện xã hội của các tổ chức thanh niên đối với việc xây
dựng, tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách về thanh niên và công tác
thanh niên, đề xuất và trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thanh
niên phù hợp với tình hình mới…
Nghị định số 12/2011/NĐ-CP ngày 30/01/2011 của Chính phủ quy định
chính sách ưu đãi cho đơn vị thanh niên xung phong, đội viên thanh niên xung
phong và cán bộ quản lý thanh niên xung phong tham gia phát triển kinh tế - xã
hội, trách nhiệm của các cơ quan nhà nước đối với thanh niên xung phong [5].
Nghị định số 140/2017/NĐ-CP có nhiều quy định ưu tiên trong tuyển dụng
thông qua xét tuyển (không phải thi tuyển), rút ngắn thời gian tập sự, hưởng phụ
cấp tăng thêm; ưu tiên đào tạo, bồi dưỡng kiến thức; đặc cách cử tham dự kỳ thi
nâng ngạch chuyên viên chính hoặc thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên
14
chức; phong, thăng cấp bậc quân hàm sĩ quan quân đội, cấp bậc hàm sĩ quan
công an;… dành cho sinh viên xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ nhằm thu hút, tạo
nguồn cán bộ ở các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam,
các tổ chức chính trị - xã hội từ trung ương đến cấp huyện; các đơn vị sự nghiệp
công lập của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang [6].
Đồng thời, Chính phủ đã ban hành nhiều quyết định, chỉ thị để thực
hiện chính sách việc làm dành cho thanh niên nói chung, theo đối tượng thanh
niên cụ thể hoặc theo từng giai đoạn ở nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, Chiến lược
phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 là cơ sở để các cơ quan
Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách, huy động mọi nguồn lực hợp pháp để
phát triển thanh niên [42]. Theo đó, kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển
thanh niên Việt Nam chia thành 02 giai đoạn: Giai đoạn I từ năm 2011 đến
năm 2015, giai đoạn II từ năm 2016 đến năm 2020.
1.2.2. Chính sách việc làm của Nhà nước
Một là, tiếp tục hoàn thiện thể chế thị trường lao động, tạo khung pháp
lý phù hợp, bảo đảm đối xử bình đẳng giữa người sử dụng lao động và người
lao động. Thực hiện đúng các luật về lao động, tiền lương tối thiểu, bảo hiểm
lao động, xuất khẩu lao động, pháp lệnh đình công... Người lao động được
quyền hưởng lương đúng với số lượng và chất lượng lao động họ đã bỏ ra,
phải được bảo đảm về chỗ ở và những điều kiện môi trường lao động, an sinh
khác theo đúng luật pháp.
Hai là, phê chuẩn và thực hiện các công ước của Tổ chức Lao động
quốc tế (ILO) liên quan đến thị trường lao động nước ta, đặc biệt là nước ta
hiện nay đã là thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại quốc tế.
Ba là, phát triển mạnh khu vực dân doanh, trước hết là phát triển các
doanh nghiệp vừa và nhỏ để nhanh tạo ra việc làm và khả năng thu hút lao động
vào sản xuất; phấn đấu đạt tỷ lệ trên 200 người dân có một doanh nghiệp; phát
15
triển kinh tế trang trại, hợp tác xã trong nông nghiệp, đặc biệt coi trọng phát triển
kinh tế dịch vụ, công nghiệp chế biến nông sản, khôi phục và phát triển các làng
nghề thủ công mỹ nghệ sản xuất sản phẩm cho tiêu dùng trong nước và xuất
khẩu, tạo điều kiện thúc đẩy thị trường lao động trong nông nghiệp và thị trường
xuất khẩu lao động ngày càng phát triển cao hom nữa.
Bốn là, Nhà nước cùng các doanh nghiệp quan tâm đào tạo công nhân
có trình độ cao, trình độ lành nghề, trình độ văn hoá đối với lao động trẻ,
khoẻ, nhất là ở khu vực nông thôn để cung ứng cho các vùng kinh tế trọng
điểm, các khu công nghiệp, khu du lịch, dịch vụ và xuất khẩu lao động.
Năm là, mở rộng và phát triển thị trường lao động ngoài nước khi thế
mạnh của lao động nước ta về số lượng đông và trẻ. Tập trung đào tạo ngoại
ngữ, pháp luật cho lao động xuất khẩu, nhất là thanh niên nông thôn để tạo
điều kiện cho họ tiếp cận được với thị trường lao động của nhiều nước trên
thế giới, đặc biệt là với những nước có trình độ phát triển cao và đang có nhu
cầu thu hút lao động.
Sáu là, mở rộng và nâng cấp hệ thống dạy nghề cho người lao động ở 3
cấp trình độ (sơ cấp nghề, trung cấp nghề và cao đẳng nghề), cần mở rộng đào
tạo và đào tạo lại số lao động nước ta để có cơ cấu hợp lý ở 3 trình độ như
trên. Trong đào tạo và đào tạo lại cần chuyển sang đào tạo theo định hướng
đào tạo gắn với sử dụng, gắn với nhu cầu của sản xuất; tạo khả năng cung cấp
lao động có chất lượng cao về tay nghề và sức khoẻ tốt, có kỹ thuật, tác phong
công nghiệp, có văn hoá... cho thị trường trong nước và ngoài nước.
Bảy là, đa dạng hoá các loại hình thị trường, các lớp dạy nghề của Nhà
nước, của tư nhân và quốc tế; áp dụng cơ chế thị trường trong dạy nghề, dần
dần hình thành thị trường dạy nghề phù hợp với pháp luật. Thực hiện quy
hoạch đầu tư tập trung hệ thống dạy nghề, kỹ thuật thực hành qua lao động
trực tiếp; đặc biệt là xây dựng các trường dạy nghề trọng điểm quốc gia. Đối
16
với tỉnh, thành phố phải có trường dạy nghề; các quận và huyện cần có các
trung tâm dạy nghề; cổ phần hoá các cơ sở dạy nghề công lập, phát triển cơ sở
dạy nghề ngoài công lập để giảm chi phí ngân sách cho Nhà nước. Đa dạng
hoá các kênh giao dịch trên thị trường lao động bằng việc thông qua các hệ
thống thông tin, quảng cáo, trang tin việc làm trên các báo, đài và tổ chức các
hội chợ việc làm để tạo điều kiện cho các quan hệ giao dịch trực tiếp giữa
người lao động và người sử dụng lao động ký kết các hợp đồng lao động theo
đúng pháp luật. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống thông tin thị trường lao
động quốc gia và nối mạng trước hết ở các vùng kinh tế trọng điểm, các thành
phố lớn, các khu vực công nghiệp tập trung, cả xuất khẩu lao động để giúp
người lao động tìm kiếm việc làm được thuận lợi nhất.
1.3. Quy trình thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên
1.3.1. Lập kế hoạch thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên
Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên được xây dựng trước khi đưa chính sách vào đời sống xã hội. Các chủ
thể thực hiện chính sách cần phải đầu tư thời gian và công sức để xây dựng kế
hoạch thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên. Kế hoạch triển khai thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên cần được xây dựng trước khi đưa
chính sách vào cuộc sống. Các cơ quan có thẩm quyền về thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên có nhiệm vụ triển khai thực thi chính sách việc làm
cho thanh niên từ Trung ương đến địa phương đều phải xây dựng kế hoạch,
chương trình thực hiện [51].
1.3.2. Tổ chức phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên
Việc phổ biến, tuyên truyền chính sách thực hiện việc làm cho thanh
niên hiện nay không chỉ giúp các đối tượng thụ hưởng chính sách là mọi tầng
lớp nhân dân cũng như cộng đồng tham gia thực thi hiểu rõ về mục đích, yêu
17
cầu của chính sách thực hiện việc làm cho thanh niên mà còn giúp các cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền được giao, các cán bộ công chức, viên chức, người
lao động, các tổ chức xã hội có trách nhiệm tổ chức thực thi chính sách được
nhận thức đầy đủ tính chất, tầm quan trọng, trình độ, quy mô của chính sách
đối với các đối tượng thụ hưởng. Các chủ thể thực hiện chính sách cần phải lựa
chọn hình thức, phương pháp phổ biến, tuyên truyền chính sách thực hiện việc
làm cho thanh niên khác nhau phù hợp với thực tiễn địa bàn nghiên cứu.
1.3.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên
Các chủ thể tham gia vào quá trình này rất phong phú bao gồm các đối
tượng của chính sách, các cơ quan trong bộ máy nhà nước, các doanh nghiệp,
các tổ chức chính trị - xã hội, nghiệp đoàn, hiệp hội thậm chí là cả các nhà
khoa học và các đối tượng khác trong xã hội… Trong phân công nhiệm vụ
cần đặc biệt chú ý đến khả năng, trình độ chuyên môn và thế mạnh của từng
tổ chức, cá nhân điều này sẽ huy động được sự tham gia đông đảo của các cơ
quan, ban, ngành, đoàn thể; phát huy được tính xã hội hoá, thu hút được nhiều
nguồn lực trong xã hội tham gia. Nhìn chung, việc phối hợp thực hiện chính
sách việc làm cho thanh niên các cấp cần thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu
trong thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên; tăng cường sự phối hợp
giữa các cơ quan thành viên để nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên.
1.3.4. Duy trì, điều chỉnh chính sách việc làm cho thanh niên
Duy trì thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên là làm cho chính
sách được tồn tại và phát huy tác dụng trong môi trường thực tế. Vì vậy các
cơ quan quản lý nhà nước về chính sách việc làm cho thanh niên cấp trung
ương sử dụng hệ thống, công cụ quản lý để tác động nhằm tạo lập môi trường
thuận lợi cho việc thực thi chính sách. Điều chỉnh chính sách việc làm cho
18
thanh niên là một hoạt động cần thiết diễn ra thường xuyên trong tiến trình tổ
chức thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên nhằm mục đích phù hợp
với yêu cầu quản lý và tình hình thực tế của đất nước. Theo quy định, cơ quan
nào ban hành chính sách thì được quyền điều chỉnh bổ sung chính sách,
nhưng trên thực tế việc điều chỉnh cơ chế và biện pháp chính sách diễn ra khá
linh hoạt vì thế các cơ quan quản lý nhà nước về việc làm cho thanh niên từng
địa phương cần chủ động điều chỉnh cơ chế chính sách cho phù hợp với tình
hình kinh tế xã hội từng địa phương mình, miễn là không làm thay đổi mục
tiêu của chính sách việc làm cho thanh niên.
1.3.5. Theo dõi, đôn đốc, đánh giá thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên
Đôn đốc, theo dõi, kiểm tra sát sao tình hình tổ chức thực hiện chính
sách vừa kịp thời bổ sung, hoàn thiện chính sách, vừa chấn chỉnh công tác tổ
chức thực hiện chính sách, giúp nâng cao kết quả thực hiện chính sách của
các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương. Chủ thể kiểm tra, giám
sát quá trình thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên là các cơ quan nhà
nước từ trung ương đến cơ sở.
1.3.6. Tổng kết, đánh giá thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên
Kết quả thực hiện chính sách: Là những lợi ích mà chính sách việc làm
cho thanh niên mang lại cho xã hội, đặc biệt là các đối tượng của chính sách.
Khả năng huy động sự tham gia của các chủ thể khác vào quá trình thực hiện
chính sách: Tiêu chí này thể hiện mức độ và hiệu quả từ sự tham gia của các
tổ chức đoàn thể nhân dân, các doanh nghiệp, các nhà khoa học và toàn xã hội
vào quá trình thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên. Quá trình thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên cần có sự chung tay, đồng lòng của
các cấp chính quyền, các tổ chức đoàn thể, các doanh nghiệp, các nhà khoa
19
học và của các đối tượng chính sách mới mang lại kết quả và hiệu quả như
mong muốn. Bởi vậy sự tích cực tham gia của cộng động xã hội vào quá trình
tổ chức thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên sẽ là tiền đề để tạo ra
kết quả và hiệu quả cho quá trình chính sách.
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên
1.4.1. Các yếu tố khách quan
1.4.1.1. Yếu tố vốn, khoa học công nghệ
Ở nước ta hiện nay, trình độ công nghệ sử dụng trong các ngành kinh tế
lạc hậu so với trình độ trung bình tiên tiến trên thế giới từ 2 đến 3 thế hệ kỹ
thuật (không kể một số lĩnh vực mới như: dầu khí, viễn thông). Một số ngành
công nghiệp then chốt như cơ khí, chế tạo động cơ...có trình độ công nghệ lạc
hậu 30-50 năm so với các nước phát triển trung bình. Vì vậy, công nghiệp
hóa, hiện đại hóa gắn với kinh tế mở và hội nhập kinh tế quốc tế nhằm rút
ngắn khoảng cách lạc hậu về trình độ công nghệ so với các nước là con đường
tất yếu để phát triển nhanh nền kinh tế nước ta.
1.4.1.2. Quy mô, cơ cấu lực lượng lao động thanh niên
Số lượng, tốc độ gia tăng và cơ cấu dân số có ảnh hưởng lớn tới nguồn
lao động và vấn đề giải quyết việc làm của mỗi quốc gia. Quy mô, cơ cấu và
sự phân bố dân số có quan hệ ảnh hưởng quyết định đến quy mô, cơ cấu, phân
bổ, sử dụng lực lượng lao động. Trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội,
việc khống chế mức tăng dân số được gắn với vấn đề giảm áp lực đối với việc
làm. Vấn đề dân số thường được gắn với vấn đề sử dụng nguồn lao động và
giải quyết việc làm. Nhìn chung, giảm tỷ lệ gia tăng dân số cũng có ý nghĩa là
sự đầu tư cao hơn vào các lĩnh vực giáo dục, sức khỏe và các dịch vụ xã hội.
1.4.2. Các yếu tố chủ quan
1.4.2.1. Chất lượng lực lượng lao động thanh niên
20
Đây là yếu tố then chốt mà người sử dụng lao động dựa vào đó để
tuyển dụng lao động. Do đó, phải nâng cao chất lượng giáo dục hướng
nghiệp, bồi dưỡng, đào tạo và đào tạo lại lực lượng lao động thanh niên để
nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn kỹ thuật của lao động than niên, đáp
ứng tốt hơn cầu về lao động của các cơ sở sản xuất kinh doanh ở địa phương.
Ngoài ra, còn các yếu tố khác ảnh hưởng đến vấn đề giải quyết việc làm như:
trình độ kỹ năng, phẩm chất, tính kỷ luật lao động, sức khoẻ, thể chất... của
lao động thanh niên.
1.4.2.2. Cơ chế chính sách về tạo việc làm cho thanh niên
Để giải quyết việc làm, vấn đề quan trọng hàng đầu là Nhà nước phải
tạo ra chính sách KT - XH cụ thể. Ngoài ra còn các nhân tố khác ảnh hưởng
đến vấn đề giải quyết việc làm cho thanh niên như: trình độ kỹ năng, phẩm
chất, tính kỷ luật lao động, sức khoẻ, thể chất... của đối tượng lao động thanh
niên. Phong tục, tập quán, thói quen, trình độ dân trí, ý thức chấp hành pháp
luật, trình độ văn minh của xã hội... Ở nước ta, do điều kiện kinh tế - xã hội ở
nông thôn còn nhiều khó khăn, nhiều phong tục tập quán còn lạc hậu, nhất là
ở vùng dân tộc, tôn giáo ở vùng sâu, vùng xa đang là những lực cản rất lớn
trong vấn đề việc làm và giải quyết việc làm. Để giải quyết việc làm cho
thanh niên, vấn đề quan trọng nhất là Nhà nước phải tạo môi trường thuận lợi
để người lao động tự tạo việc làm trong cơ chế thị trường thông qua những
chính sách cụ thể.
1.5. Kinh nghiệm một số địa phương và bài học rút ra trong việc
thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu, thành
phố Đà Nẵng
1.5.1. Kinh nghiệm thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên
1.5.1.1. Kinh nghiệm thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên
quận Ba Đình, thành phố Hà Nội
21
Hoạt động xây dựng kế hoạch thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên trên địa bàn quận Ba Đình thường được triển khai vào cuối năm trước
đó, trên cơ sở khảo sát thực trạng việc làm của thanh niên trên địa bàn và định
hướng giải quyết việc làm trên địa bàn quận.
Công tác phổ biến tuyên truyền đã được thực hiện đến từng tổ, cụm dân
cư, thông qua 14 điểm giao dịch lưu động của Ngân hàng Chính sách xã hội
phối hợp với chính quyền địa phương được đông đảo thanh niên tham gia.
Về hoạt động duy trì, điều chỉnh chính sách thì khuyến khích đầu tư, hỗ
trợ phát triển doanh nghiệp. Quá trình theo dõi thực hiện chính sách và kiểm
tra thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Ba Đình
được thực hiện thông qua hệ thống phần mềm công nghệ thông tin. Hoạt động
tổng kết, rút kinh nghiệm được thực hiện thường xuyên, liên tục.
1.5.1.2. Kinh nghiệm thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên
thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định
Thành phố Nam Định có một vị trí địa lý thuận lợi cho sự phát triển
KT-XH nhanh và bền vững; được xác định là trung tâm các tỉnh nam sông
Hồng. Với sự nỗ lực hoạt động của các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể
xã hội; sự chủ động, tích cực của bản thân gia đình và thanh niên trong khai
thác; sử dụng tổng hợp các nguồn lực để thực hiện các mục tiêu của các
Chương trình tạo và giải quyết việc làm, hầu hết các chỉ tiêu của chương trình
tạo và giải quyết việc làm của thành phố Nam Định trong thời gian qua đề ra
đều được thực hiện đạt và vượt so với kế hoạch đặt ra hàng năm, kết quả cụ
thể đạt được như sau: Giải quyết việc làm cho lao động thanh niên đã có
nhiều chuyển biến tích cực, số việc làm mới và số thanh niên được giải quyết
việc làm ngày càng tăng.
Kinh nghiệm về thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên thành
phố Nam Định được thể hiện như sau: Kế hoạch thực hiện chính sách việc
22
làm cho thanh niên của thành phố Nam Định được kế thừa, giải quyết những
tồn tại, hạn chế trong báo cáo kết quả tổng kết triển khai các chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa bàn thành phố.
Chính quyền thành phố Nam Định sử dụng đa dạng các hình thức tuyên
truyền, phố biến chính sách, đặc biệt thông qua các chương trình hướng
nghiệp cho học sinh, sinh viên trên địa bàn thành phố. Sự phối hợp trong triển
khai thực hiện chính sách được thể hiện là Nhà nước và nhân dân cùng góp
sức tạo việc làm, thấy được tầm quan trọng của vấn đề tạo việc làm cho người
lao động. Chúng ta xác định giải quyết việc làm, tạo việc làm mới cho người
lao động nói chung và lao động thanh niên thành phố Nam Định nói riêng là
nhiệm vụ của tất cả các thành phần kinh tế và sự vươn lên tự tạo việc làm của
bản thân người lao động.
Việc duy trì, điều chỉnh chính sách được triển khai thông qua huy động
tối đa các nguồn lực xã hội, đầu tư phát triển việc làm, dịch vụ hỗ trợ tạo việc
làm và dạy nghề. Nhận thấy vai trò của Trung tâm dịch vụ việc làm
(TTDVVL) đối với vấn đề tạo việc làm, Nam Định đã có chủ trương phát
triển các TTDVVL với chức năng, nhiệm vụ là tư vấn giới thiệu việc làm,
cung ứng lao động, cung cấp thông tin về TTLĐ và đào tạo nghề.
1.5.2. Bài học kinh nghiệm có thể áp dụng cho quận Liên Chiểu,
thành phố Đà Nẵng
Từ kinh nghiệm thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên ở các địa
phương nói trên thời gian qua, có thể rút ra bài học kinh nghiệm vận dụng vào
việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu như sau:
- Nhà nước cần phải có những chính sách vĩ mô về vai trò quản lý nhà
nước để chống thất nghiệp, thiếu việc làm, giải quyết việc làm cho lực lượng
lao động thanh niên. Từ đó, đề ra những giải pháp và chính sách đúng đắn,
đồng bộ, đồng thời đảm bảo được những điều kiện để thực thi
23
- Tổ chức tốt việc tổ chức quy trình thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên, nhất là đối với “đặc thù” như quận Liên Chiểu thành phố Đà Nẵng.
Đa dạng hóa các hình thức giải quyết việc làm: Phát triển kinh tế - xã hội tạo mở
việc làm, khôi phục và phát triển các làng nghề truyền thống, đẩy mạnh phát
triển công nghiệp, hệ thống dịch vụ và chất lượng tìm việc làm của lực lượng lao
động thanh niên.
- Đào tạo nghề và nâng cao trình độ nghề nghiệp cho thanh niên đáp
ứng nhu cầu thị trường lao động, nhất là các lĩnh vực kinh tế mũi nhọn, yêu
cầu chất lượng cao và khu vực thu hút nhiều lao động.
- Phát triển hệ thống sự nghiệp về lao động - việc làm như các trung
tâm dịch vụ việc làm, cơ sở dạy nghề, các tổ chức xuất khẩu lao động.
- Trên cơ sở phát huy nội lực trong nước, mở rộng hợp tác quốc tế để
tranh thủ và sử dụng có hiệu quả sự hỗ trợ về vốn, kỹ thuật và kinh nghiệm
giải quyết việc làm cho thanh niên.
Tuỳ vào điều kiện tự nhiên, văn hóa, kinh tế - xã hội của mỗi địa
phương, mà có những giải pháp giải quyết việc làm khác nhau. Tuy nhiên,
trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế, quận Liên Chiểu cần
tham khảo và vận dụng sáng tạo những kinh nghiệm của các địa phương, nhất
là những nơi có điều kiện kinh tế - xã hội tương đồng để giải quyết tốt việc
làm cho thanh niên.
Tiểu kết Chương 1
Chương 1 đã hệ thống hoá một số vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản về
thực hiện chính sách việc làm, đó là: khái niệm về việc làm và giải quyết việc
làm cho thanh niên; chính sách công; chính sách của Đảng và Nhà nước về
thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên; nội dung thực hiện chính sách
giải quyết việc làm cho thanh niên; các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính
sách việc làm cho thanh niên. Đồng thời, nghiên cứu và rút ra những bài học
24
kinh nghiệm trong thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên từ một số địa
phương khác, có thể áp dụng vào quận Liên Chiểu, Tp. Đà Nẵng.
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH VIỆC LÀM CHO THANH
NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN LIÊN CHIỂU, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
2.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội quận Liên Chiểu tác động đến thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên
2.1.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội
Quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng có diện tích tự nhiên là 74,52
km2, dân số 162.452 người (Năm 2019). Trong giai đoạn 2015 - 2019, kinh tế
duy trì được nhịp độ tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng,
các nguồn lực xã hội được phát huy, các ngành, lĩnh vực phát triển ổn định:
Quán triệt phương châm “Phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm”, UBND
quận triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ, thực hiện có hiệu quả
nhiệm vụ phát triển kinh tế, đảm bảo cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng.
Tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 10,48%/năm. Các chỉ tiêu kinh tế cơ bản
đều đạt và vượt so với Nghị quyết Đại hội lần thứ V của quận Liêu Chiểu đã
đề ra [47].
Công nghiệp đảm bảo tốc độ tăng trưởng bình quân 11,53%/năm. Nhìn
chung sản xuất công nghiệp giữ được sự ổn định và từng bước phát triển.
Nhiều giải pháp thích hợp đã được triển khai như xây dựng và tổ chức thực
hiện Đề án“Hỗ trợ liên kết, phát triển doanh nghiệp trên địa bàn quận Liên
Chiểu giai đoạn 2016-2020, tầm nhìn 2030”; khuyến khích phát triển tiểu thủ
công nghiệp; phối hợp với các sở, ngành của thành phố xúc tiến việc thành lập
các cụm công nghiệp nhỏ nhằm giải quyết nhu cầu về mặt bằng sản xuất kinh
doanh và vấn đề ô nhiễm môi trường trong khu dân cư; thực hiện chủ trương
thu hút đầu tư… đã tạo điều kiện thuận lợi cho một số ngành kinh tế chủ lực
25
tăng trưởng về số lượng và quy mô đầu tư. Hoạt động sản xuất các sản phẩm
có thế mạnh, có lợi thế cạnh tranh được quan tâm tháo gỡ khó khăn, từng bước
nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, góp phần nâng tỷ trọng giá trị sản
xuất của các ngành công nghiệp mũi nhọn này. Sản xuất tiểu thủ công nghiệp
từng bước phát triển ổn định, tạo được chỗ đứng trên thị trường giải quyết
nhiều việc làm, tạo thu nhập cho người lao động [47].
Quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận Liên Chiểu lần thứ V,
UBND đã xác định tập trung phát triển dịch vụ, nhất là dịch vụ phụ trợ cho
các khu công nghiệp, công nghệ trên địa bàn (nhiệm vụ trọng tâm 1), tạo điều
kiện phát triển dịch vụ, đảm bảo mức tăng trưởng bình quân 5,98%/năm. Các
dịch vụ thiết yếu được chú trọng đầu tư, phát triển. Ngành công nghiệp hỗ trợ
cho các khu công nghiệp trên địa bàn quận cũng đã được hình thành và hoạt
động khá tốt. Tăng cường đầu tư, mở rộng hệ thống các chợ, lập dự án đầu tư
xây dựng mới chợ Hòa Phú, chợ Khánh Sơn, đầu tư mở rộng chợ Hòa Khánh
Nam, nâng cấp sửa chữa hệ thống chợ trên địa bàn. Hiện nay tổng số chợ trên
địa bàn là 10 chợ, với tổng số hộ kinh doanh khoảng hơn 3.000 hộ; tạo điều
kiện thuận lợi cho hệ thống các siêu thị mini phát triển, phục vụ tốt nhu cầu
mua bán và đời sống của nhân dân.
Tập trung xây dựng và hoàn chỉnh hạ tầng du lịch với các điểm nhấn
như Đề án phát triển du lịch sông Cu Đê, dự án Khu nghỉ dưỡng và giải trí
tổng hợp Làng Vân, dự án Khu du lịch sinh thái Nam Ô, dự án Mikazuki
đồng thời quy hoạch các điểm du lịch khác tạo thành mạng lưới dịch vụ du
lịch tương đối đồng bộ.
Nông lâm thủy sản được tập trung chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, triển khai
thực hiện các giải pháp thiết thực với hàng loạt các đề án cùng với chủ trương
khuyến khích phát triển kinh tế trang trại, khai thác diện tích đất có thể dùng
cho sản xuất nông nghiệp; phối hợp Chi cục Thủy sản tổ chức các lớp học và
26
hướng dẫn cải hoán tàu thuyền; vận động nhân dân tham gia đăng ký các
Chương trình khuyến ngư… góp phần ổn định đời sống nông dân [26].
Đến cuối năm 2019, cơ cấu kinh tế quận đã chuyển dịch tích cực, trong
đó công nghiệp 64,68%, dịch vụ 35.07%, nông nghiệp 0,25% đảm bảo đúng
Kế hoạch đã đề ra. Bình quân thu nhập giai đoạn 2015 - 2020 là 73,5
triệu/người/năm [47].
Thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn quận vượt dự toán bình quân
hàng năm 12,6% so với kế hoạch giao. Tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa
bàn 2.647,50 tỷ đồng, tăng 2,37 lần so với giai đoạn 2010-2015. Công tác
quản lý, điều hành thu, chi ngân sách được chỉ đạo, quản lý chặt chẽ, hiệu quả
theo sát dự toán, ưu tiên cho đầu tư phát triển và an sinh xã hội [47].
Trong giai đoạn 2015 - 2019, UBND quận luôn quan tâm triển khai, thực
hiện có hiệu quả việc xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị, nâng cao
chất lượng đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân, trên cơ sở đó tập trung chỉ
đạo và tăng cường đầu tư, đưa sự nghiệp văn hóa từng bước tương xứng với
phát triển kinh tế. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết TW 5 (khóa VIII)
về “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” và các
chủ trương của Thành ủy, UBND Thành phố trên lĩnh vực văn hóa. Đẩy mạnh
việc phục hồi, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Sáp nhập
Trung tâm văn hóa thể thao với Đài Truyền thanh quận theo chủ trương của
thành phố. Đầu tư 81,232 tỷ đồng xây dựng các công trình văn hóa. Tiến hành
quy hoạch và nâng cấp mạng lưới thiết chế văn hóa trên địa bàn quận. Thực
hiện có hiệu quả công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi
vật thể [47].
Bảng 2.1. Dân số quận Liên Chiểu năm 2019
Diện tích Dân số Mật độ dân TT Phường (km2) (người) số (người/
27
km2)
1 Hòa Minh 46.140 6.011 7,68
2 Hòa Khánh Nam 31.245 3.023 10,34
3 Hòa Khánh Bắc 49.584 4.701 10,55
4 Hòa Hiệp Nam 19.027 2.497 7,62
5 Hòa Hiệp Bắc 16.456 429 38,34
Tổng 162.452 2.180 74,52
Nguồn: Phòng Hành chính, quận Liên Chiểu
Trên lĩnh vực xã hội, UBND quận đã tập trung chỉ đạo và tổ chức thực
hiện bằng nhiều giải pháp thích hợp, chú trọng tăng cường nguồn lực thực
hiện có hiệu quả công tác giảm nghèo, vì vậy lĩnh vực xã hội đãcó sự chuyển
biến tích cực; các chính sách an sinh xã hội được thực hiện có hiệu quả, hoàn
thành chương trình giảm nghèo giai đoạn 2016 - 2020 trước 2 năm; tốc độ
giảm hộ nghèo 28 - 33%/năm và tỷ lệ giảm hộ nghèo bình quân
2,54%/năm.Tổng kinh phí thực hiện cho công tác giảm nghèo trong giai đoạn
nàylà 312,112 tỷ đồng. Công tác đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần của
đối tượng chính sách được quan tâm chu đáo [46].
Qua 05 năm đã có 30.875/30.000 lượt lao động được giải quyết việc
làm, đạt tỷ lệ 102% kế hoạch được giao. Tỷ lệ thất nghiệp 3,89%. Tình trạng
đình công, tranh chấp lao động tập thể ở các doanh nghiệp được phối hợp giải
quyết thỏa đáng và đúng pháp luật [46].
2.1.2. Tình hình thanh niên và việc làm cho thanh niên
* Về lực lượng thanh niên quận Liên Chiểu
Số lượng lao động thanh niên phản ánh yếu tố cung về lao động thanh
niên cho thị trường lao động. Dân số trong độ tuổi thanh niên quận Liên
Chiểu thay đổi theo từng năm với xu hướng tăng, cũng chính là dân số trong
độ tuổi lao động đang có xu hướng tăng (bảng 2.2).
28
Bảng 2.2. Số lượng ước tính dân số trong độ tuổi thanh niên (16-30 tuổi)
của khu vực quận Liên Chiểu các năm 2016-2020
% so với dân % so với dân số trong độ Năm Số thanh niên số tuổi lao động
18,96 2016 29.267 29,05
19,97 2017 28.118 26,55
18,90 2018 29.812 25,40
18,77 2019 30.492 24,51
19,98 Hết T6/2020 31.718 26,97
Nguồn: Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội quận Liên Chiểu, 2020
Bảng trên cho thấy, tỷ trọng thanh niên quận Liên Chiểu năm 2016
chiếm 18,96 % so tổng dân số, đến hết tháng 6/2020 tăng lên 19.98 %. Chỉ
tiêu quan trọng là số thanh niên tham gia lực lượng lao động. Mặc dù tỷ lệ
thanh niên đi học càng tăng, nhưng do tốc độ tăng của lao động thanh niên
nên xu hướng chung là tỷ lệ thanh niên tham gia lực lượng lao động giảm về
tỷ lệ và tăng lên về số tuyệt đối.
Bảng 2.3. Tình trạng việc làm của lực lượng lao động thanh niên quận
Liên Chiểu các năm 2016-T6/2020
Lực lượng lao động Không có Tổng số Có việc làm Năm thanh niên việc làm
Số lượng 1.983 17.157 19.140 2016 % 10,63 89,64 100
Số lượng 1.824 17.015 18.839 2017 % 9,68 90,32 100
2018 Số lượng 1.618 17.998 19.616
29
Lực lượng lao động Không có Năm Tổng số Có việc làm thanh niên việc làm
% 100 91,75 8,25
Số lượng 20.492 18.744 1.748 2019 % 100 91,47 8,53
Số lượng 21.346 19.724 1.622 Hết
T6/2020 % 100 92,40 7,60
Nguồn: Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội quận Liên Chiểu, 2020
Lực lượng lao động thanh niên có việc làm năm 2016 là 89,64%; năm
2020 là 92.47%. Số thanh niên không có việc làm của quận chiếm 10,63%
vào năm 2016 và giảm xuống còn 7.6% vào năm 2020. Cũng theo số liệu ở
bảng 2.3 cho thấy, số thanh niên có việc làm ngày càng tăng (Năm 2016 chỉ
có 17.157 người có việc làm, đến năm 2020 con số là 19.724 người).
Kết quả điều tra, khảo sát với 300 lao động là thanh niên tại 5 phường
của quận Liên Chiểu cho thấy tình trạng việc làm của lao động trẻ của quận.
Số phiếu phát ra là 300 phiếu, số phiếu thu về là 276 phiếu.
Bảng 2.4. Tình trạng việc làm của lao động thành niên quận Liên Chiểu
năm 2020
Tổng số
TT Nội dung Số Tỷ lệ % người
Có việc làm thường xuyên, ổn định ngay tại địa 66 23,91 1 phương nơi cư trú
2 Có việc làm thường xuyên, ổn định ngoài nơi cư trú 86 31,16
3 Có việc làm nhưng không thường xuyên 75 27,17
Vừa có việc làm tại nơi cư trú vừa phải kiếm thêm 31 11,23 4 việc làm ngoài nơi cư trú
30
5 Hoàn toàn chưa có việc làm 18 6,52
Tổng 276 100
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Tỉ lệ số lao động trẻ đã có việc làm ở các mức độ khác nhau, hiện tại
không thấp, chiếm 94% số người được hỏi. Trong đó tỉ lệ “có việc làm
thường xuyên ổn định ngay tại nơi cư trú” không cao, chỉ có 23,91%. Bên
cạnh đó số lao động “hoàn toàn chưa có việc làm” và các tỉ lệ có việc làm
nhưng không thường xuyên lại cao hơn nhiều, tương ứng là 6,52% và
11,23%. Số lao động này có thể hiểu là có việc làm nhưng thất thường, thiếu
tính ổn định và “thất nghiệp”. Điều đó đặt ra trách nhiệm các cấp, ngành, tổ
chức đoàn, hội thanh niên và bản thân người lao động cần phải có những giải
pháp tích cực giảm tỉ lệ “lao động không có việc làm” nếu không số lao động
này là đối tượng xã hội gây nhiều vấn đề phát sinh tệ nạn xã hội đang rất quan
tâm và phải giải quyết.
Ngoài ra, việc duy trì, củng cố phát triển các làng nghề truyền thống tại
các xã cũng là một kênh để giải quyết viêc làm. Tuy vậy, hiện nay thì tỉ lệ lao
động đã được học nghề theo hình thức truyền nghề chỉ chiếm 35.2%.
Bảng 2.5. Nguyện vọng tham gia đào tạo, học nghề của thanh niên quận
Liên Chiểu
Tổng số TT Nội dung Số người Tỷ lệ %
1 Mong muốn được đào tạo chính quy 127 46,01
2 Mong muốn được học nghề 92 33,33
3 Không muốn tham gia 18 6,52
Mong muốn tham gia nhưng vì lý do nào 39 14,13 4 đó không thể tham gia
Tổng 276 100
31
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Với 79.34 % lao động thanh niên quận Liên Chiểu mong muốn được
tham gia đào tạo, trong khi chỉ có 6,52% “không muốn tham gia”. Do đó, đòi
hỏi các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể tạo điều kiện, quan tâm đến đào
tạo, nâng cao chất lượng đào tạo, doanh nghiệp để giúp lực lượng lao động
thực hiện nguyện vọng chính đáng của mình.
Bảng 2.6. Điều tra về sự phù hợp của công việc với trình độ chuyên môn
được đào tạo của thanh niên quận Liên Chiểu năm 2020
Kết quả Nội dung TT Số người Tỷ lệ %
1 Rất phù hợp 47 17,03
2 Phù hợp 117 42,39
3 Không phù hợp 112 40,6
Tổng 276 100
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Có tới 40.6% số thanh niên được hỏi cho rằng việc làm không phù hợp
với khả năng và trình độ chuyên môn được đào tạo, có 59.4 % cho rằng rất
phù hợp. Tình trạng trên thể hiện sự lãng phí trong sử dụng nguồn lao động
thanh niên, không phát huy được hiệu quả của quá trình đào tạo. Đây cũng là
vấn đề các cấp, các ngành của quận cần quan tâm đến đào tạo hướng nghiệp
để nâng cao chất lượng của lao động thanh niên.
2.2. Quy trình thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên
địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
2.2.1. Lập kế hoạch thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên
trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Sau khi Luật Thanh niên đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam khoá XI, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 29 tháng 11 năm 2005
32
và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2006; Bộ luật Lao động đã
được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp
thứ 3 thông qua ngày 18 tháng 6 năm 2012 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01
tháng 5 năm 2013; Luật việc làm được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 16 tháng 11 năm
2013 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2015; Nghị quyết số
25-NQ/TW ngày 05/8/2008 của BCH Trung ương Đảng (khóa X) về tăng
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Quyết định số 1956/QĐ-TTg
ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án đào tạo
nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020; thực hiện sự chỉ đạo của Thành
ủy, UBND thành phố Đà Nẵng trong đó UBND thành phố Đà Nẵng đã ban
hành Quyết định số 5528/QĐ-UBND ngày 29/11/2012 về việc Chương trình
phát triển thanh niên Đà Nẵng giai đoạn 2011 - 2020 và chương trình hành
động số 04-CTr/TU ngày 31/10/2008 của Ban Chấp hành Đảng bộ quận Liên
Chiểu về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong
thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, quận Liên Chiểu đã
kịp thời ban hành nhiều văn bản triển khai thực hiện:
- Nghị quyết số 15/NQ-HĐND ngày 25/12/2015 của HĐND quận về
chương trình việc làm năm 2016.
- Quyết định số 203/QĐ-UBND ngày 30/01/2015 của UBND quận về
tăng mức vay vốn cho thanh niên năm 2015.
- Chương trình số 89/CTr-UBND ngày 15/11/2012 của UBND quận về
chiến lược phát triển thanh niên quận Liên Chiểu giai đoạn 2012 - 2020.
- Kế hoạch số 156/KH-UBND ngày 20/02/2015 về tuyên truyền, phổ
biến Luật việc làm trên địa bàn quận.
- Kế hoạch số 160/KH-UBND ngày 30/3/2015 về tổ chức tư vấn, định
33
hướng giới thiệu việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận.
- Quyết định số 105/QĐ-UBND ngày 30/11/2012 về việc thành lập Ban
Chỉ đạo phát triển thanh niên quận Liên Chiểu giai đoạn 2012 - 2020.
- Kế hoạch số 159/KH-UBND ngày 15/3/2015 về việc tiếp tục thực
hiện Quyết định 1956/QĐ-TTg, giai đoạn 2015 - 2020.
Ngoài ra, UBND quận còn ban hành nhiều công văn hướng dẫn, chỉ
đạo một số nhiệm vụ trực tiếp thực hiện chính sách việc làm đối với thanh
niên đối với các phòng, ban, ngành có liên quan.
Bảng 2.7. Thống kê dữ liệu khảo sát thực trạng lập kế hoạch thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành
phố Đà Nẵng
Thang đánh giá T Nội dung/ Tiêu chí ĐVT ĐTB T 4 3 2 5 1
Nội dung kế hoạch thực hiện SL 25 42 14 9 6
chính sách việc làm cho
3.18 1 thanh niên của quận thống % 9.4 26.1 43.8 14.6 6.2 nhất với chính sách việc làm
của thành phố và quận
Quá trình xây dựng kế SL 0 18 48 22 8
hoạch cơ quan quản lý có
tham khảo ý kiến của các 2.85 2 đơn vị liên quan và thanh % 0 18.8 50.0 22.9 8.3
niên trong độ tuổi lao động
của quận
SL 2 11 43 29 11 Nội dung kế hoạch phù hợp 2.73 3 11. và rõ ràng. % 2.1 11.5 44.8 30.2 4
34
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Trong đó: 1-Rất kém đến 5-Rất tốt)
Biểu đồ 2.1. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch thực hiện chính
sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố
60
50
50
44,8
43,8
40
Rất tốt
Tốt
30,2
30
26,1
Trung bình
22,9
18,8
Kém
20
14,6
Rất kém
11,5
11,4
9,4
8,3
10
6,2
2,1
0
0
Đà Nẵng
Tiêu chí 1
Tiêu chí 2
Tiêu chí 3
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả)
Kết quả khảo sát cho cho thấy: tiêu chí “Nội dung kế hoạch thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên của quận thống nhất với chính sách việc
làm của thành phố và quận” được đánh giá cao nhất với 3,18/5 điểm, trong
đó: có 9,4% người được hỏi đánh giá rất tốt, 26,1% đánh giá tốt. Tiếp đến là
tiêu chí “Quá trình xây dựng kế hoạch cơ quan quản lý có tham khảo ý kiến
của các đơn vị liên quan và thanh niên trong độ tuổi lao động của quận” được
đánh giá với 2,8/5 điểm và tiêu chí “Nội dung kế hoạch phù hợp và rõ ràng”
với 2,73/5 điểm. Kết quả khảo sát phù hợp với thực tiễn quan sát, đánh giá
quá trình triển khai thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn
quận Liên Chiểu thời gian qua.
2.2.2. Tổ chức phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
35
Xác định được vị trí và tầm quan trọng của việc triển khai phổ biến,
tuyên truyền chính sách trong quá trình thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên, quận Liên Chiểu đã đưa ra nhiều hình thức phong phú, đa dạng
hình thức phổ biến, tuyên truyền. Các hình thức tuyên truyền mới thử nghiệm
như giải đáp qua hộp thư điện tử, gửi ý kiến giải đáp qua đường bưu điện, tổ
chức các buổi giao lưu trực tuyến qua mạng Internet... cũng bắt đầu được mọi
người quan tâm áp dụng.
Đặc biệt hình thức tuyên truyền thông qua các phương tiện thông tin
đại chúng trên các báo địa phương và Trung ương, các tạp chí, Tập san
chuyên ngành Đài phát thanh truyền hình, loa truyền thanh cơ sở...bằng các
phóng sự tọa đàm, hỏi đáp pháp luật, hộp thư truyền hình; các tin, bài ghi
chép, phản ánh, gương người thanh niên làm kinh tế giỏi...
Bảng 2.8. Thống kê dữ liệu khảo sát thực trạng phổ biến, tuyên truyền
thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Thang đánh giá T Nội dung/ Tiêu chí ĐVT ĐTB T 5 4 3 2 1
Nội dung phổ biến, tuyên SL 11 21 48 12 4
truyền về chính sách việc 3.24 1 làm cho thanh niên trên địa % 11.5 21.9 50.0 12.5 4.2
bàn quận Liên Chiểu
Hình thức tổ chức phổ biến, SL 2 34 30 22 8
tuyên truyền chính sách việc 3.00 2 làm cho thanh niên trên địa % 2.1 35.4 31.3 22.9 8.3
bàn quận Liên Chiểu
9 26 43 11 7 SL Phương pháp tổ chức phổ 3.20 3 biến, tuyên truyền chính 9.4 27.1 44.8 11.5 7.3 %
36
sách việc làm cho thanh niên
trên địa bàn quận Liên
Chiểu.
(Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Trong đó: 1-Rất kém đến 5-Rất tốt)
Biểu đồ 2.2. Kết quả khảo sát thực trạng phổ biến, tuyên truyền thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu,
50
50
44,8
45
40
35,4
Rất tốt
thành phố Đà Nẵng
31,3
35
27,1
Tốt
30
22,9
21,9
25
Trung bình
20
Kém
12,5
11,5
11,5
15
Rất kém
9,4
8,3
7,3
10
4,2
2,1
5
0
Tiêu chí 1
Tiêu chí 2
Tiêu chí 3
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Kết quả khảo sát đối với cán bộ quản lý và thanh niên trong độ tuổi lao
động cho thấy: Tiêu chí “Nội dung phổ biến, tuyên truyền về chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu” được đánh giá cao nhất với
3,24/5 điểm, trong đó: có 11,5% người được hỏi đánh giá rất tốt, 21,9% đánh
giá tốt và 50% đánh giá trung bình. Các nội dung phổ biến, tuyên truyền về
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn tập trung vào các chính sách
mới nhất, tạo điều kiện cho thanh niên trên địa bàn có cơ hội học tập, nâng
cao tay nghề, dễ dàng tiếp cận với các cơ hội việc làm trên địa bàn quận Liên
Chiểu nói chung và thành phố Đà Nẵng nói riêng. Ngược lại, các hình thức tổ
37
chức phổ biến, tuyên truyền chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn
quận Liên Chiểu chỉ được đánh giá ở mức 3,00/5 điểm tương đương mức
trung bình. Điều này thể hiện qua việc chính quyền quận Liên Chiểu mới chỉ
tập trung tuyên truyền thông qua Internet, các buổi hội chợ việc làm mà chưa
có sự đa dạng các hình thức tuyên truyền gắn với từng đối tượng như lao động
thanh niên là nữ thì có thể thông qua các buổi sinh hoạt của Hội phụ nữ các
cấp để tuyên truyền những chính sách, các bước thực hiện chính sách việc
làm đến các đối tượng này.
2.2.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cho các đối tượng làm công tác
quản lý thanh niên trên địa bàn quận; bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng giải
quyết công việc cho các đối tượng cán bộ, công chức, viên chức trong độ tuổi
thanh niên trong các cơ quan hành chính, sự nghiệp trong quận. Phối hợp với
Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội, Phòng Kinh tế, Quận đoàn tiếp tục tổ
chức thực hiện triển khai có hiệu quả Quyết định 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng
Chính phủ. Phòng Giáo dục: Lồng ghép các mục tiêu, giải pháp của chương
trình vào kế hoạch phát triển giáo dục quận Liên Chiểu đến năm 2020. Phối
hợp với Phòng Tài chính - kế hoạch, các phòng, ban, các phường rà soát, báo
cáo với UBND quận việc đầu tư xây dựng các cơ sở giáo dục trên địa bàn.
Phối hợp với Quận đoàn, Hội LHPN quận xây dựng đề án việc làm trên địa
bàn quận; đề án nâng cao kiến thức bình đẳng giới cho đoàn viên, thanh niên;
đề án phòng, chống tai nạn, thương tích, tệ nạn xã hội cho thanh thiếu nhi.
Phòng Kinh tế: Tiếp tục xây dựng, lồng ghép các mục tiêu, quan điểm, giải
pháp của chương trình vào chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn
2016 - 2020. Phối hợp với Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội, các
phòng, ban, UBND các phường triển khai kế hoạch đào tạo nghề, truyền nghề
38
cho thanh niên nông thôn theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng
Chính phủ. Phòng Tư pháp: Phối hợp với Phòng Nội vụ, Quận đoàn tuyên
truyền phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho
thanh niên. Phòng Tài nguyên Môi trường: Phối hợp với Quận đoàn, Đài
truyền thanh quận, UBND các phường tuyên truyền cho thanh niên bảo vệ
môi trường, tài nguyên thiên nhiên trên địa bàn quận. Thanh tra quận: Phối
hợp các phòng, ban, UBND các phường giải quyết đơn thư, khiếu nại tố cáo
có liên quan đến thanh niên trên địa bàn quận.
Bảng 2.9. Kết quả khảo sát thực trạng phân công, phối hợp thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành
phố Đà Nẵng
Thang đánh giá ĐV TT Nội dung/ Tiêu chí ĐTB T 5 4 3 2 1
Lãnh đạo quận Liên Chiểu chỉ SL 4 31 36 16 9
đạo thường xuyên, nghiêm túc
1 trong công tác phân công, phối 3.05
% 4.2 32.3 37.5 16.7 9.4 hợp thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên
Hoạt động phân công, phối SL 15 19 33 17 12 hợp thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa 3.08 2 bàn quận Liên Chiểu rõ không % 15.6 19.8 34.4 17.7 12.5 chồng chéo, phù hợp với chức
năng, nhiệm vụ của các đơn vị
Các đơn vị thực hiện nghiêm SL 12 16 46 19 3
3 túc, có trách nhiệm đối với các 3.16 % 12.5 16.7 47.9 19.8 3.13 nhiệm vụ được phân công.
39
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Trong đó: 1-Rất kém đến 5-Rất tốt)
Biểu đồ 2.3. Kết quả khảo sát thực trạng phân công, phối hợp thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành
47,9
50
45
phố Đà Nẵng
37,5
40
34,4
32,3
Rất tốt
35
Tốt
30
25
Trung bình
19,8
19,8
17,7
16,7
16,7
20
15,6
Kém
12,5
12,5
15
Rất kém
9,4
10
4,2
3,13
5
0
Tiêu chí 1
Tiêu chí 2
Tiêu chí 3
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Nhìn chung kết quả khảo sát về nội dung này chưa tốt với các mức điểm
là 3,05 - 3,08 và 3,16/5 điểm đối với các tiêu chí khảo sát từ 1-3. Kết quả khảo
sát phù hợp với thực tiễn công tác phân công, phối hợp thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu khi thực tế quan sát chỉ
có một số đơn vị như Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội, Phòng Nội vụ và
Đoàn Thanh niên của quận thực hiện nghiêm túc các chức năng nhiệm vụ theo
kế hoạch thực hiện chính sách việc làm thanh niên trên địa bàn được xây dựng
ban đầu. Các đơn vị chức năng khác thực hiện chỉ mang tính chất hình thức,
chưa hiệu quả nên đây là một trong những hạn chế cần được giải quyết trong
thực hiện chính sách này trên địa bàn quận Liên Chiểu trong thời gian tới.
2.2.4. Duy trì, điều chỉnh chính sách việc làm cho thanh niên trên địa
40
bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Trong những năm qua, các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương, các
hội đoàn thể trong hệ thống chính trị, các tổ chức và toàn thể nhân dân đã cùng
nhau phối hợp thực hiện tốt chính sách việc làm cho thanh niên. Qua quá trình
triển khai thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận đã
nâng cao nhận thức, thống nhất quan điểm, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị
về vấn đề việc làm cho thanh niên, nhằm tăng cường trách nhiệm của các phòng,
ban, ngành, UBND các phường trong việc duy trì thực hiện tốt chính sách việc
làm cho thanh niên.
Bảng 2.10. Kết quả khảo sát thực trạng duy trì chính sách việc làm cho
thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Thang đánh giá T ĐV Nội dung/ Tiêu chí ĐTB T T 5 4 3 2 1
Các chính sách việc làm cho thanh SL 7 14 48 18 9
niên tiếp tục được lãnh đạo quận 1 2.71 và các tổ chức thực hiện thường % 7.3 14.6 50.0 18.8 9.4
xuyên và liên tục
Các chính sách việc làm cho thanh SL 16 10 38 30 2
niên được duy trì phù hợp với đặc 2 3.08 điểm các đối tượng chính sách trên % 16.7 10.4 39.6 31.3 2.1
địa bàn quận
Các chính sách được duy trì phù SL 15 26 39 14 2
hợp với chủ trương, đường lối của 3 3.40 Thành ủy, quận ủy về vấn đề việc % 15.6 27.1 40.6 14.6 2.1
làm cho thanh niên
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Trong đó: 1-Rất kém đến 5-Rất tốt)
41
Biểu đồ 2.4. Kết quả khảo sát thực trạng duy trì chính sách việc làm cho
120
100
2,1
9,4
2,1 14,6
31,3
18,8
80
Rất kém
Kém
40,6
60
Trung bình
39,6
50
Tốt
40
Rất tốt
thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
27,1
10,4
20
14,6
16,7
15,6
7,3
0
Tiêu chí 1
Tiêu chí 2
Tiêu chí 3
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả)
Kết quả khảo sát tổng hợp tại biểu 2.4 cho thấy, tiêu chí “Các chính
sách được duy trì phù hợp với chủ trương, đường lối của Thành ủy, quận ủy
về vấn đề việc làm cho thanh niên” được đánh giá cao nhất với 15,6% người
được hỏi đánh giá rất tốt về nội dung này, 27,1% đánh giá tốt và chỉ có 2,1%
người được hỏi đánh giá kém. Ngược lại, tiêu chí “Các chính sách việc làm
cho thanh niên tiếp tục được lãnh đạo quận và các tổ chức thực hiện thường
xuyên và liên tục” chưa được đánh giá cao với 2,92/5 điểm với 18,8% đánh
giá kém và 50% người được hỏi đánh giá trung bình. Sở dĩ có kết quả trên là
do thời gian qua các chính sách việc làm cho thanh niên chưa được bóc tách
khỏi các chính sách chung của quận Liên Chiểu, việc triển khai chính sách
còn mờ nhạt chưa thể hiện được hiệu quả trong thực hiện chính sách việc làm
đối với thanh niên trên địa bàn quận.
42
Để chính sách việc làm cho thanh niên tại quận Liên Chiểu, thành phố
Đà Nẵng được triển khai có hiệu quả, đồng bộ, thường xuyên. Căn cứ vào
điều kiện thực tế tại địa phương, Phòng Nội vụ đã tham mưu cho UBND quận
đã ban hành Kế hoạch số 179 ngày 16/6/2016 về việc thực hiện chương trình
phát triển thanh niên giai đoạn 2016 - 2020. Kế hoạch này là cơ sở cho các
phòng, ban, ngành, UBND các phường căn cứ xây dựng kế hoạch triển khai
thực hiện.
Bảng 2.11. Thống kế dữ liệu khảo sát thực trạng điều chỉnh chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Thang đánh giá ĐV ĐT TT Nội dung/ Tiêu chí T B 5 4 3 2 1
Nội dung các chính sách việc làm cho SL 6 29 40 12 9
thanh niên quận Liên Chiểu liên tục
1 được điều chỉnh để phù hợp với thực 3.11
% 6.3 30.2 41.7 12.5 9.4 tế và chủ trương của Trung ương,
Thành phố Đà Nẵng
Kết quả thực hiện chính sách việc SL 11 20 32 31 2
làm cho thanh niên quận Liên Chiểu 2 3.07 liên tục được cập nhật và tổng hợp % 11.5 20.8 33.3 32.3 2.1
làm căn cứu để điều chỉnh chính sách
Chính sách việc làm cho thanh niên SL 2 23 46 13 12
quận Liên Chiểu được điều chỉnh 3 3.07 12. nhưng đảm bảo độ bền và ổn định % 2.1 23.9 47.9 13.5 5 của chính sách.
Việc điều chỉnh chính sách việc làm SL 13 18 38 17 10
4 cho thanh niên quận Liên Chiểu 2.9
% 13.5 18.8 39.6 17.7 10. không làm ảnh hưởng nhiều đến lợi
43
Thang đánh giá ĐV ĐT TT Nội dung/ Tiêu chí T B 5 4 3 2 1
ích của các đối tượng chính sách và 4
người dân.
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Trong đó: 1-Rất kém đến 5-Rất tốt)
Biểu đồ 2.5. Kết quả khảo sát thực trạng điều chỉnh chính sách việc làm
10,4
17,7
Tiêu chí 4
39,6
18,8
cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
13,5
12,5 13,5
Rất kém
Tiêu chí 3
47,9
23,9
Kém
2,1
Trung bình
2,1
Tốt
Tiêu chí 2
32,3 33,3
20,8
Rất tốt
11,5
9,4
12,5
Tiêu chí 1
41,7
30,2
6,3
10
0
20
30
40
50
60
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả)
Thực hiện lấy ý kiến của các bên liên quan về công tác điều chỉnh thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu thời
gian qua cho thấy: Cả 04 tiêu chí đều được đánh giá quanh mức điểm trung
bình với ¾ tiêu chí được đánh giá ở mức trên 3 điểm là: Tiêu chí “Nội dung
các chính sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu liên tục được điều
chỉnh để phù hợp với thực tế và chủ trương của Trung ương, Thành phố Đà
Nẵng” được đánh giá với mức điểm là 3,11/5 điểm, tiêu chí “Kết quả thực
44
hiện chính sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu liên tục được cập
nhật và tổng hợp làm căn cứu để điều chỉnh chính sách” với mức điểm được
đánh giá là 3,07/5 điểm và tiêu chí “Việc điều chỉnh chính sách việc làm cho
thanh niên quận Liên Chiểu không làm ảnh hưởng nhiều đến lợi ích của các
đối tượng chính sách và người dân” đánh giá ở mức 3,07/5 điểm. Ngược lại,
tiêu chí “Chính sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu được điều
chỉnh nhưng đảm bảo độ bền và ổn định của chính sách” chỉ được đánh giá ở
mức 2,9/5 điểm. Kết quả trên hoàn toàn khớp với thực trạng quan sát thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu thời
gian qua.
2.2.5. Theo dõi, đôn đốc, đánh giá thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Công tác theo dõi, kiểm tra chỉ đạo cơ sở được tiến hành thường xuyên,
UBND quận ban hành Kế hoạch kiểm tra và tự kiểm tra việc thực hiện chính
sách việc làm cho thanh niên hàng năm, trên cơ sở Hướng dẫn và Thông báo của
UBND quận tiến hành kiểm tra chính sách việc làm cho thanh niên nói chung,
việc thực hiện các đề án nói riêng của 5/5 phường trong từng năm, nhằm kịp thời
phát hiện những mặt tồn tại, hạn chế để có biện pháp hướng dẫn khắc phục, nhân
rộng những mô hình điển hình, cách làm hay trong việc thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên trên phạm vi toàn quận.
Bảng 2.12. Thống kê dữ liệu khảo sát thực trạng theo dõi, đôn đốc, đánh
giá thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Thang đánh giá ĐT TT Nội dung/ Tiêu chí ĐVT B 5 4 3 2 1
1 Nội dung kiểm tra, thanh tra phù SL 11 21 39 15 10 3.08
45
Thang đánh giá ĐT TT Nội dung/ Tiêu chí ĐVT B 5 4 3 2 1
hợp với kế hoạch thực hiện chính 11. 10. sách việc làm cho thanh niên của % 21.9 40.6 15.6 5 4 quận Liên Chiểu
Hình thức kiểm tra, thanh tra thực SL 9 10 48 21 8
hiện chính sách việc làm cho thanh 2.91 2 niên của quận Liên Chiểu đa dạng, % 9.4 10.4 50 21.9 8.3
phong phú
Phương pháp kiểm tra, thanh tra SL 9 26 37 22 2
thực hiện chính sách việc làm cho 3.19 3 thanh niên của quận Liên Chiểu phù % 9.4 27.1 38.5 22.9 2.1
hợp với điều kiện của quận
Mức độ kiểm tra, thanh tra thực hiện SL 6 17 42 20 11
chính sách việc làm cho thanh niên 2.86 4 11. của quận Liên Chiểu thường xuyên % 6.3 17.7 43.8 20.8 5 và liên tục
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Trong đó: 1-Rất kém đến 5-Rất tốt)
Biểu đồ 2.6. Kết quả khảo sát thực trạng theo dõi, đôn đốc, đánh giá thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu,
thành phố Đà Nẵng
46
50
50
43,8
45
40,6
38,5
40
35
Rất tốt
27,1
30
Tốt
22,9
21,9
21,9
25
20,8
Trung bình
17,7
20
15,6
Kém
11,5
11,5
15
Rất kém
10,4
10,4
9,4
9,4
8,3
10
6,3
2,1
5
0
Tiêu chí 1
Tiêu chí 2
Tiêu chí 3
Tiêu chí 4
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Đánh giá về công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu thời gian qua, tác giả
khảo sát các đối tượng liên quan là cán bộ quản lý, các doanh nghiệp, thanh
niên trong độ tuổi lao động trên địa bàn quận cho thấy: Tiêu chí “Phương pháp
kiểm tra, thanh tra thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên của quận Liên
Chiểu phù hợp với điều kiện của quận” được đánh giá 3,19/5 điểm với 9,4%
người được hỏi đánh giá ở mức độ rất tốt, 27,1% người được hỏi đánh giá tốt
và 38,5% đánh giá trung bình, tiếp đến là tiêu chí “Nội dung kiểm tra, thanh tra
phù hợp với kế hoạch thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên của quận
Liên Chiểu” với 3,08/5 điểm. Ngược lại, tiêu chí “Hình thức kiểm tra, thanh tra
thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên của quận Liên Chiểu đa dạng,
phong phú” và tiêu chí “Mức độ kiểm tra, thanh tra thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên của quận Liên Chiểu thường xuyên và liên tục” chỉ được
đánh giá dưới 3 điểm. Kết quả trên thể hiện việc chủ thể quản lý chưa thực sự
coi trong công tác kiểm tra, theo dõi quá trình thực hiện chính sách, mà chỉ
quản lý thông qua kết quả thực hiện chính sách, đây chính là một hạn chế cần
47
được quận Liên Chiểu khắc phục trong thời gian tới.
2.2.6. Tổng kết, đánh giá thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Trong Chính phủ, nhiệm vụ theo dõi, giám sát và đánh giá việc thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên được giao cho các Bộ và các cơ quan
trung ương khác. Tại địa phương, các phòng, ban, ngành cũng chịu trách
nhiệm thực hiện hoạt động theo dõi, giám sát và đánh giá trong phạm vi địa
phương của mình.
Bảng 2.13. Kết quả khảo sát thực trạng tổng kết, đánh giá thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành
phố Đà Nẵng
Thang đánh giá ĐV TT Nội dung/ Tiêu chí ĐTB T 5 4 3 2 1
Hoạt động tổng kết thực hiện SL 18 26 40 9 3
chính sách việc làm cho thanh
1 niên quận Liên Chiểu được 3.48
% 18.8 27.1 41.7 9.4 3.1 thực hiện theo đúng chỉ đạo và
kế hoạch
Hoạt động tổng kết thực hiện SL 10 17 31 30 8
chính sách đã rút ra được các
2 kết quả, hạn chế của quá trình 2.91
% 10.4 17.7 32.3 31.3 8.3 thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên quận
48
Báo cáo tổng kết thực hiện SL 13 16 39 20 8
chính sách việc làm cho thanh 3 3.06 niên quận được công khai % 13.6 16.7 40.6 20.8 8.3
minh bạch.
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Trong đó: 1-Rất kém đến 5-Rất tốt)
Biểu đồ 2.7. Kết quả khảo sát thực trạng tổng kết, đánh giá thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành
45
phố Đà Nẵng
41,7
40,6
40
35
32,3
31,3
Rất tốt
30
27,1
Tốt
25
20,8
18,8
Trung bình
17,7
20
16,8
13,6
Kém
15
10,4
9,4
Rất kém
8,3
8,3
10
3,1
5
0
Tiêu chí 1
Tiêu chí 2
Tiêu chí 3
Nguồn: Tổng hợp kết quả khảo sát của tác giả
Đề tài thực hiện khảo sát việc tổng kết thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, kết quả được tổng hợp trong
49
biểu 2.7 như sau: Tiêu chí “Hoạt động tổng kết thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên quận Liên Chiểu được thực hiện theo đúng chỉ đạo và kế
hoạch” được đánh giá cao nhất với 3,48/5 điểm trong đó có 18,8% người
được hỏi đánh giá rất tốt, 27,1% đánh giá tốt. Ngược lại, tiêu chí “Hoạt động
tổng kết thực hiện chính sách đã rút ra được các kết quả, hạn chế của quá trình
thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên quận” chỉ được đánh giá ở mức
2,91/5 điểm. Kết quả trên phù hợp với thực tiễn triển khai thực hiện chính
sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu thời gian qua.
2.3. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
2.3.1. Các yếu tố khách quan
2.3.1.1. Yếu tố vốn, công nghệ ảnh hưởng đến thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên quận Liên Chiểu
Trong giai đoạn từ năm 2016 - 2020 tổng vốn đầu tư xã hội trên toàn
quận đạt khoảng 10.563 tỷ đồng, bao gồm: Nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà
nước (bao gồm cả vốn ODA); Vốn đầu tư của các doanh nghiệp Nhà nước;
Vốn tín dụng nhà nước; Nguồn vốn đầu tư từ các doanh nghiệp ngoài quốc
doanh và dân cư; Nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Với tăng bình
quân hàng năm trên 20% trong các thời kỳ, cùng với mức tăng trưởng khá của
nền kinh tế thành phố Đà Nẵng, nguồn vốn đầu tư toàn xã hội ngày một tăng,
kết cấu hạ tầng sản xuất và xã hội ngày càng được cải thiện, tạo các điều kiện
thuận lợi để các thành phần kinh tế phát triển sản xuất, tạo nhiều việc làm, cải
thiện đời sống. Với quy mô vốn đầu tư trong và ngoài nước ngày càng gia tăng,
cơ sở hạ tầng ngày càng hoàn thiện, số cơ sở sản xuất, kinh doanh ngày càng
nhiều đã thúc đẩy kinh tế quận Liên Chiểu phát triển tạo nhiều việc làm, đặc
biệt là trong lĩnh vực du lịch - dịch vụ, công nghiệp chế biến và công nghiệp
sản xuất hàng tiêu dùng… Như vậy, vốn, công nghệ đã tạo ra nhiều việc làm
50
mới, thu hút nhiều lao động của quận vào làm việc ở các doanh nghiệp trên,
góp phần tích cực vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực
(tăng tỷ trọng lao động trong ngành công nghiệp và dịch vụ). Tuy nhiên, cũng
cần phải nhìn nhận là đầu tư toàn xã hội của quận có tăng song cơ cấu đầu tư còn
nhiều bất hợp lý và sử dụng vốn đầu tư còn lãng phí; đầu tư còn dàn trải, thiếu
hiệu quả, thất thoát nhiều, chưa khai thác triệt để nguồn vốn trong dân. Vốn đầu
tư nước ngoài vào quận còn ít hơn so với tiềm năng và thế mạnh của quận.
Trong cuộc CMCN 4.0, lao động giá rẻ không còn là lợi thế cạnh tranh
của các quốc gia trên thế giới và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng
đó. Hàng loạt nghề nghiệp có thể bị mất đi, thị trường lao động sẽ phân hóa
mạnh giữa nhóm lao động có kỹ năng thấp và nhóm lao động có kỹ năng cao.
Cùng với đó, sự ra đời của trí tuệ nhân tạo (robot thông minh) cũng làm giảm
nhu cầu sử dụng lao động kỹ năng thấp. Đặc biệt, cuộc CMCN 4.0 không chỉ
đe dọa việc làm của những lao động trình độ thấp mà ngay cả lao động có kỹ
năng bậc trung cũng sẽ bị ảnh hưởng, nếu như họ không được trang bị những
kỹ năng mới - kỹ năng sáng tạo. Với sự phát triển công nghệ nhanh chóng
trong tương lai, nhu cầu về lao động có trình độ và kỹ năng cao là một yêu
cầu tất yếu. Từ việc nâng cao yêu cầu về chất lượng NNL, cuộc CMCN 4.0
còn làm thay đổi yêu cầu và phương pháp đào tạo cho thanh niên. Đào tạo cho
thanh niên theo hướng chất lượng cao chuẩn bị cho CMCN 4.0 đã trở thành
vấn đề cấp bách mà nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm.
2.3.1.2. Quy mô, cơ cấu lực lượng lao động thanh niên quận Liên Chiểu
Theo kết quả điều tra thực trạng việc làm và thất nghiệp năm 2019, lực
lượng lao động toàn quận Liên Chiểu là 124.406 người và với lao động thanh
niên là 20.492 người. Xét về cung số lượng lao động thanh niên, thì chỉ tiêu quan
trọng hơn là số thanh niên tham gia lực lượng lao động. Theo chỉ tiêu này thì xu
hướng chung thanh niên tham gia lực lượng lao động về số tuyệt đối vẫn tăng,
51
mặc dù thanh niên đang ở độ tuổi đi học, nhưng về tỷ lệ tăng đang giảm dần.
Qua số liệu bảng 2.7, số thanh niên tham gia lực lượng lao động các năm 2016-
2020 tăng bình quân khoảng 1.534 người/năm và đang có xu hướng giảm do số
đi học tăng lên.
Bảng 2.14. Số lượng dân số trong độ tuổi thanh niên (16-30 tuổi) của
quận Liên Chiểu tham gia lực lượng lao động các năm 2016-2020
Tỷ lệ thanh niên % so với Lực lượng Tổng số thanh tham gia lực tổng lực lao động Năm lượng lao động lượng lao niên thanh niên (%) động
19.140 29.267 2016 65,40 29,05
18.839 28.118 2017 66,70 26,55
19.616 29.812 2018 65,78 25,40
20.492 30.492 2019 67,20 24,51
Hết 67,30 26,97 31.718 21.346 T6/2020
Nguồn: Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội quận Liên Chiểu, 2020
Năm 2016 lực lượng lao động thanh niên có 19.140 người, đến năm
2020 con số này tăng lên là 21.346 người. Tỷ lệ thanh niên tham gia lực lượng
lao động gia tăng khá nhanh trong những năm gần đây. Theo số liệu của Trung
tâm dịch vụ việc làm. Thanh niên quận Liên Chiểu tỉ lệ lao động trẻ cao trên
tổng số lao động của các xã, từ 45-67%. Đây là tín hiệu tín cho việc phát triển
kinh tế - xã hội của từng địa phương trong hiện tại và tương lai. Xét về cơ cấu
tuổi, lực lượng lao động thanh niên (16 - 30 tuổi) chiếm trên 20% lực lượng lao
động toàn quận và có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây. Như vậy,
với quy mô và cơ cấu như trên của thanh niên quận Liên Chiểu có ảnh hưởng
rất lớn đến vấn đề tạo việc làm cho thanh niên của quận. Thanh niên với quy
52
mô lớn một mặt tạo điều kiện thuận lợi trong việc thu hút thanh niên vào làm
việc, mặt khác gây sức ép đối với chính quyền quận trong việc tạo việc làm cho
người lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp. Chính những điều này đang đặt ra cho
chính quyền quận Liên Chiểu phải đưa ra những chính sách hợp lý để tạo nhiều
việc làm cho thanh niên.
2.3.2. Các yếu tố chủ quan
2.3.2.1. Chất lượng lực lượng lao động thanh niên quận Liên Chiểu
Chất lượng của thanh niên có ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số việc làm và
giảm thất nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển KT-XH, khả năng cạnh
tranh của nền kinh tế trong điều kiện hội nhập. Do đó, tăng cung lao động
thanh niên về mặt chất lượng là yếu tố cực kỳ quan trọng để nâng cao khả năng
cạnh tranh của lao động thanh niên trên thị trường lao động. Chất lượng được
hình thành thông qua nhiều tiêu chí, trong đó có hai tiêu chí cơ bản thường
được sử dụng để đánh giá chất lượng là trình độ giáo dục phổ thông (hay còn
gọi là trình độ văn hóa) và trình độ chuyên môn kỹ thuật của thanh niên. Đây
cũng là hai tiêu chí mà luận văn sử dụng để đánh giá chất lượng của thanh niên
của thành phô Liên Chiểu. Chất lượng lao động thanh niên trước hết biểu hiện
ở trình độ học vấn. Theo kết quả điều tra lao động - việc làm hàng năm của
quận Liên Chiểu, thời kỳ 2016-2020 lao động thanh niên học hết tiểu học, quận
Liên Chiểu đã giảm liên tục và gần như bị xóa bỏ, các cấp học cao hơn có xu
hướng tăng; nói chung thanh niên có trình độ học vấn cao hơn mức chung của
quận và khoảng 1/2 có trình độ đại học, cao đẳng trở lên. Năm 2016, tỷ lệ lao
động thanh niên không có trình độ chuyên môn kỹ thuật chiếm 72,81%, đến
năm 2020 tăng lên 79,50%. Nhìn chung, trình độ chuyên môn kỹ thuật của lực
lượng lao động thanh niên quận Liên Chiểu so với yêu cầu phát triển KT - XH
và hội nhập kinh tế quốc tế ở mức tương đối cao.
2.3.2.2. Cơ chế chính sách của quận Liên Chiểu ảnh hưởng đến tạo
53
việc làm cho thanh niên trên địa bàn
Trong những năm qua, chính quyền quận Liên Chiểu đã đề ra nhiều
chính sách kinh tế - xã hội nhằm phát triển kinh tế, tạo nhiều việc làm cho
người lao động nói chung và cho thanh niên nói riêng. Những chính sách này
đã ảnh hưởng rất lớn đến công tác tạo việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp của
quận Liên Chiểu
(1) Khuyến khích các thành phần kinh tế trên địa bàn quận Liên Chiểu
phát triển
Trong những năm qua quận Liên Chiểu đã ban hành nhiều chính sách
ưu đãi, tạo sự cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp ở các thành phần
kinh tế nhằm khuyến khích các doanh nghiệp ở tất cả các thành phần kinh tế
phát triển. Năm 2016 toàn quận có 1.050 doanh nghiệp và 10.480 hộ kinh
doanh. Như vậy, số lao động được giải quyết việc làm ngày càng gia tăng ở
tất cả các thành phần kinh tế, đặc biệt là thành phần kinh tế ngoài nhà nước.
Trong những năm qua số lao động có việc làm ở thành phần kinh tế ngoài
Nhà nước chiếm tỷ trọng lớn và ngày càng gia tăng cả về số lượng và tỷ
trọng. Tóm lại, trong những năm gần đây, do quá trình đổi mới, sắp xếp và cổ
phần hóa doanh nghiệp nhà nước dẫn đến số lao động nói chung và thanh niên
nói riêng làm việc trong thành phần kinh tế nhà nước ngày càng giảm xuống,
số lao động làm việc trong thành phần kinh tế ngoài nhà nước và thành phần
có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng tăng. Lý do thứ hai là, những năm gần
đây chính phủ cũng như chính quyền quận Liên Chiểu đã và đang tạo hành
lang pháp lý thông thoáng hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp
ở các thành phần kinh tế phát triển. Điều này đã tạo được nhiều việc làm cho
người lao động nói chung và cho thanh niên nói riêng trên địa bàn quận. Tuy
nhiên vẫn còn những tồn tại trong việc phân biệt đối xử với các loại hình
doanh nghiệp về vấn đề tiền lương, thu nhập, thuê đất, thuế…làm ảnh hưởng
54
đến khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp ngoài nhà nước đặc biệt là các
doanh nghiệp vừa và nhỏ, làm ảnh hưởng đến việc hình thành và mở rộng các
doanh nghiệp ngoài nhà nước.
(2) Thu hút vốn đầu tư trực tiếp để tạo việc làm
Nhận thấy vai trò quan trọng của đầu tư trực tiếp đối với việc phát triển
kinh tế, tạo việc làm cho người lao động trên địa bàn, quận Liên Chiểu đã thực
hiện một số chính sách để thu hút vốn đầu tư để phát triển kinh tế và tạo việc
làm cho người lao động.
(3) Khuyến khích xuất khẩu lao động
XKLĐ ở quận Liên Chiểu tuy còn chậm phát triển nhưng trong những
năm qua, công tác XKLĐ của quận đã được chú trọng hơn. Thành ủy, UBND
thành phố Đà Nẵng quan tâm, chỉ đạo sát sao, kịp thời ban hành nhiều cơ chế
chính sách phù hợp, công tác tạo nguồn, đào tạo người lao động được thực
hiện, từng bước cải cách các thủ tục làm hồ sơ, khám sức khỏe, hỗ trợ vay
vốn …để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và người lao động đi
XKLĐ nhanh chóng. Đồng thời kiên quyết xử phạt đối với các công ty XKLĐ
làm trái pháp luật. Vì vậy, công tác XKLĐ của quận Liên Chiểu đã có bước
phát triển góp phần không nhỏ vào giải quyết việc làm cho người lao động.
Trong gần 5 năm từ năm 2016 đến hết tháng 6/2020 vấn đề XKLĐ được các
phường quan tâm chỉ đạo tích cực, tuy nhiên bước đầu, kết quả thực hiện vẫn
còn thấp so với kế hoạch đặt ra. Toàn quận hiện có 9 doanh nghiệp đăng ký
đăng ký tuyển lao động đi làm việc có thời hạn ở nước. Mỗi năm có từ 150
đến 300 lao động đi XKLĐ thông qua các doanh nghiệp. Số lao động đi làm
việc có thời hạn tại nước ngoài của quận Liên Chiểu tuy có tăng dần về mặt
số lượng nhưng chưa đảm bảo chỉ tiêu đề ra. Công tác tuyên truyền giáo dục
của địa phương, doanh nghiệp đối với người lao động đi làm việc ở nước
ngoài còn yếu kém, chưa có hiệu quả. Thêm vào đó là ý thức và trình độ dân
55
trí của người dân còn thấp dẫn đến nhiều người chưa hiểu về ý nghĩa của công
tác XKLĐ, thiếu thông tin dẫn đến bị lừa đảo gây mất lòng tin vào chính sách
XKLĐ của Nhà nước và của thành phố.
(4) Hoạt động dạy nghề gắn với việc làm
Trong quá trình phấn đấu trở thành trung tâm phát triển kinh tế - xã hội
của thành phố Đà Nẵng, quận Liên Chiểu phải nhanh chóng hoàn thiện nhiều
tiêu chí, trong đó có tiêu chí về cơ cấu lao động.
Để nâng cao chất lượng đào tạo nghề, giải quyết việc làm, quận Liên
Chiểu đã đẩy mạnh tuyên truyền về các chính sách mới liên quan đến giải quyết
việc làm, xuất khẩu lao động, nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp để
người dân tiếp cận, dễ dàng nắm bắt thông tin. Thông qua, Trung tâm dịch vụ
việc làm quận Liên Chiểu là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở LĐ-TB&XH thành
phố Đà Nẵng, có chức năng tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động, cung
ứng và tuyển lao động theo yêu cầu của người sử dụng lao động,... tổ chức hoạt
động sàn giao dịch việc làm, năm 2019 đã có hàng nghìn lao động được tuyển
dụng vào làm việc tại các nhà máy, xí nghiệp trên địa bàn quận.
2.4. Đánh giá chung về thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
2.4.1. Kết quả đạt được
Hoạt động thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận
Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng giai đoạn vừa qua có thể khái quát như sau:
Thứ nhất, về công tác lập kế hoạch. Các cấp ủy Đảng, chính quyền
quận Liên Chiểu đã quan tâm và nhận thức đúng đắn những chủ trương, chính
sách của Nhà nước về thực hiện việc làm cho thanh niên, coi đó là yếu tố
quan trọng góp phần quyết định sự thành công của sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá của quận. Nội dung kế hoạch thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên của quận thống nhất với chính sách việc làm của thành phố và
56
quận tạo điều kiện để các chủ thể thực hiện chính sách nắm bắt đầy đủ thông
tin chính sách, qua đó triển khai có hiệu quả chính sách theo kế hoạch của
Quận đề ra đối với công tác việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận.
Thứ hai, về công tác tuyên truyền, phổ biến. Xác định rõ tầm quan
trọng của công tác tuyên truyền, phổ biến thực hiện chính sách việc làm qua
đó tăng cường sự lan tỏa của chính sách đến các đối tượng chính sách trên địa
bàn quận Liên Chiểu, chính quyền quận đã chỉ đạo các ban, ngành liên quan
thường xuyên đổi mới, cập nhật nội dung tuyên truyền về chính sách việc làm
cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu. Thông qua đó, thanh niên quận
Liên Chiểu ngày càng nắm bắt chính sách kịp thời hơn so với nhu cầu, yêu
cầu nghề nghiệp và thị trường lao động để lựa chọn ngành nghề phù hợp với
bản thân và xã hội. Thị trường lao động của quận Liên Chiểu cũng nhờ đó
càng phát triển và chất lượng lao động trẻ ngày càng được nâng lên.
Thứ ba, về công tác phân công, phối hợp thực hiện chính sách. Việc tổ
chức thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên đã được quan tâm đầy đủ,
thực hiện đúng mục tiêu chính sách; năng lực của CBCC ngày được nâng cao
trong việc thực hiện chính sách; cơ sở vật chất cho quá trình thực hiện luôn
được đảm bảo và nhận được sự đồng tình ủng hộ của người dân, đặc biệt là
đối tượng thanh niên. Lãnh đạo quận Liên Chiểu chỉ đạo thường xuyên,
nghiêm túc trong công tác phân công, phối hợp thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên góp phần giúp các chủ thể triển khai đúng nhiệm vụ của mình,
nắm bắt cơ bản được nhiệm vụ của các đơn vị, cá nhân liên quan đến triển
khai chính sách việc làm cho thanh niên quan đó tránh được sự chồng chéo
trong chức năng, nhiệm vụ.
Thứ tư, về công tác duy trì, điều chỉnh thực hiện chính sách. Các chủ
trương, chính sách của quận Liên Chiểu về thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên ngày càng được hoàn thiện, bổ sung phù hợp với lợi ích của thanh
57
niên và yêu cầu của thị trường lao động của quận và thành phố Đà Nẵng. Các
chính sách được duy trì phù hợp với chủ trương, đường lối của Thành ủy,
quận ủy về vấn đề việc làm cho thanh niên; Nội dung các chính sách việc làm
cho thanh niên quận Liên Chiểu liên tục được điều chỉnh để phù hợp với thực
tế và chủ trương của Trung ương, Tp. Đà Nẵng; Kết quả thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu liên tục được cập nhật và tổng hợp
làm căn cứu để điều chỉnh chính sách.
Thứ năm, về kiểm tra, giám sát. Hàng năm, các chủ thể quản lý đã căn
cứ vào kế hoạch kiểm tra và tình hình thực tế triển khai chính sách việc làm
cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu để tổ chức theo dõi, kiểm tra và
giám sát thực hiện chính sách. Qua thực trạng việc vận dụng các phương pháp
kiểm tra, thanh tra thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên của quận
Liên Chiểu phù hợp với điều kiện của quận, qua đó xử lý kịp thời các tình
huống phát sinh trong quá trình thực hiện chính sách trên địa bàn quận.
Thứ sáu, về công tác tổng kết, đánh giá thực hiện chính sách. Hoạt
động tổng kết thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu
được thực hiện theo đúng chỉ đạo và kế hoạch. Số lượng việc làm cho thanh
niên ngày một tăng thông qua các sàn giao dịch, hội chợ việc làm do quận tổ
chức, cũng như việc nhận thức của thanh niên và người dân ngày một cao, xã
hội hoá công tác giải quyết việc làm cho thanh niên. Việc hỗ trợ vay vốn tạo
việc làm cũng được quan tâm ngày một hợp lý và có hiệu quả hơn. Việc đào
tạo, hướng nghiệp cho thanh niên ngày càng được quan tâm cả về số lượng và
chất lượng tạo cơ hội cho thanh niên dễ dàng có cơ hội tìm kiếm việc làm.
Tỷ lệ lao động thanh niên qua đào tạo của quận có xu hướng tăng.
Quận Liên Chiểu có tỷ lệ lao động thanh niên qua đào tạo cụ thể như sau: số
lao động đã qua đào tạo chiếm 60%, trong đó số người có trình độ CĐ, ĐH
trở lên chiếm 51%, THCN chiếm 11,7%.
58
Với sự nỗ lực hoạt động của các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể
xã hội; sự chủ động, tích cực của bản thân gia đình và thanh niên trong khai
thác; sử dụng tổng hợp các nguồn lực để thực hiện các mục tiêu của các
Chương trình giải quyết việc của quận Liên Chiểu, các chủ thể quản lý thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận đã liên tục triển
khai có hiệu quả chính sách về việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận.
2.4.2. Hạn chế, bất cập
Bên cạnh những kết quả, thành tựu đạt được trong thực hiện chính sách
giải quyết việc làm cho người lao động nói chung, cho thanh niên nói riêng
trên địa bàn quận Liên Chiểu thời gian qua, tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại
chính sau:
Thứ nhất, về công tác lập kế hoạch. Chính quyền quận đã quan tâm đến
phát triển kinh tế xong vẫn chưa sát sao và chưa có những chuyển biến tích
cực trong thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên. Chưa hoàn thiện cơ
chế, chính sách, luật pháp để khuyến khích đầu tư toàn xã hội. Quá trình xây
dựng kế hoạch cơ quan quản lý chưa thực hiện tham khảo ý kiến của các đơn
vị liên quan và thanh niên trong độ tuổi lao động của quận nên nội dung chính
sách việc làm cho thanh niên còn chưa thực sự gắn với thực tiễn tình hình
thanh niên thất nghiệp, cũng như cơ cấu việc làm của thanh niên trên địa bàn
quận trong thời gian nghiên cứu.
Thứ hai, về công tác phổ biến, tuyên truyền. Các hình thức tổ chức phổ
biến, tuyên truyền chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên
Chiểu chưa đa dạng, phong phú chưa gắn được với các phương pháp và nội dung
tuyên truyền, phố biến chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận.
Thứ ba, về công tác phân công, phối hợp thực hiện chính sách. Mặc dù,
quận Liên Chiểu đã xác định tương đối rõ ràng, minh bạch chức năng, nhiệm
vụ của các đơn vị trong thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên, nhưng
59
các đơn vị chưa thực hiện nghiêm túc, có trách nhiệm đối với các nhiệm vụ
được phân công dẫn đến hiệu quả thực hiện chính sách chưa cao.
Thứ tư, về công tác duy trì, điều chỉnh chính sách. Trong thời gian qua,
các chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu chưa thực
sự được triển khai liên tục đến các đối tượng thanh niên trên địa bàn, sự biến
động của thanh niên trên địa bàn chưa được cập nhật thường xuyên nên thông tin
việc làm thanh niên trên địa bàn quận chưa được xác định cụ thể, đây chính là
hạn chế cho việc điều chỉnh, xây dựng kế hoạch thực hiện chính sách.
Thứ năm, về theo dõi, kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách. Việc
kiểm tra, đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm diễn ra thường xuyên nhưng
mang tính hình thức, đặc biệt một số đơn vị còn có tính chất đối phó, làm cho
có, cho xong nên chưa đạt được hiệu quả như mục tiêu chính sách đã đề ra.
Mức độ kiểm tra, thanh tra thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên của
quận Liên Chiểu thường xuyên và liên tục.
Thứ sáu, về công tác tổng kết, đánh giá thực hiện chính sách. Hoạt
động tổng kết thực hiện chính sách đã rút ra được các kết quả, hạn chế của
quá trình thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên quận.
2.4.3. Nguyên nhân
Những hạn chế trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong
đó các nguyên nhân được coi là chủ yếu sau:
- Nhận thức về tầm quan trọng của các bên liên quan về thực hiện chính
sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu còn hạn chế do chưa nắm bắt
được các thông tin cập nhật về chính sách việc làm cho thanh niên, chưa hiểu
chính xác về chính sách việc làm cho lao động nói chung và đối tượng thanh
niên nói riêng.
- Hệ thống văn bản quản lý về thanh niên, chính sách việc làm hiện nay
còn nhiều chống chéo, chưa phù hợp với thực tiễn, việc chậm trễ ban hành các
60
văn bản hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền đã ảnh hưởng không nhỏ đến
quá trình thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu trong
giai đoạn vừa qua.
- Tổ chức thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên là hoạt động liên
quan đến rất nhiều các đơn vị, ban ngành và đoàn thể khác nhau từ chính quyền
địa phương đến các cơ quan đoàn thể, các doanh nghiệp, tổ chức... và chính đối
tượng thanh niên. Đây là một nguyên nhân dẫn đến công tác phân công, phối
hợp thực hiện chính sách việc làm chưa mang lại hiệu quả. Bên cạnh đó, năng
lực tổ chức thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên của một số bộ phận can
bộ, công chức, viên chức liên quan còn yếu kém, lúng túng trong xử lý các tình
huống phát sinh trong quá trình thực hiện chính sách.
- Với đặc thù là một địa phương phát triển năng động thu hút nhiều lao
động đến tìm kiếm việc làm, trong đó có lao động thanh niên nên việc điều
chỉnh, duy trì thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên gặp khó khăn do sự
biến động của hoàn cảnh.
- Việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận
liên quan đến nhiều đơn vị khác nhau nên việc thực hiện công tác kiểm tra,
giám sát thực hiện chính sách bị ảnh hưởng. Mặt khác, các phương tiện,
phương pháp kiểm tra, theo dõi thực hiện chính sách chưa được đầu tư thích
đáng nên kết quả triển khai công tác này còn nhiều bất cập.
- Cuối cùng, do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau,
gần đây nhất là đại dịch covid-19 ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách việc
làm cho người lao động nói chung, thanh niên nói riêng trên địa bàn quận Liên
Chiểu gặp nhiều khó khăn.
Tiểu kết Chương 2
Trên cơ sở giới thiệu khái quát đặc điểm về điều kiện tự nhiên, KT-XH
của quận Liên Chiểu ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách việc làm cho
61
thanh niên, Chương 2 tập trung phân tích thực trạng thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu trong giai đoạn nghiên cứu
2015-2020. Căn cứ cơ sở lý luận về thực hiện chính việc làm cho thanh niên,
Luận văn đã tiến hành khảo sát thực tế, kết hợp với các số liệu thứ cấp, phân tích
thực trạng cũng như phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính
sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu trong giai đoạn vừa qua, với hệ
thống sơ đồ, bảng biểu minh hoạ phù hợp. Theo đó, đánh giá chung về những
thành công, tồn tại, chỉ rõ nguyên nhân hạn chế tồn tại để từ đó đề xuất một số
giải pháp hợp lý thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận
Liên Chiểu thành phố Đà Nẵng trong thời gian tới.
CHƯƠNG 3
QUẠN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VIỆC THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN
QUẬN LIÊN CHIỂU, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
3.1. Quan điểm, mục tiêu, định hướng hoàn thiện việc thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành
phố Đà Nẵng
3.1.1. Quan điểm
3.1.1.1. Xã hội hóa về việc làm
Trong cơ chế thị trường, các chủ thể từ Nhà nước đến mọi người dân
đều có trách nhiệm tham gia vào việc giải quyết việc làm; và chính sách chỉ
có thể có hiệu lực và hiệu quả cao khi có được sự tham gia, phối hợp của cả
Nhà nước, doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế- xã hội, đặc biệt là Đoàn thanh
niên và bản thân người lao động. Ở đây, Nhà nước tạo môi trường vĩ mô, tạo
cơ chế hỗ trợ để các chính sách được ban hành và thực thi; các doanh nghiệp
62
và các tổ chức cung cấp việc làm và tạo điều kiện cho người lao động làm
việc tốt nhất; bản thân người lao động thanh niên phải tích cực tìm việc làm
và tự tạo việc làm, chủ động trong học nghề, lập nghiệp và thay đổi phong
cách làm việc của mình, không ỉ lại vào Nhà nước và xã hội. Xã hội hóa việc
làm cho thanh niên vùng thu hồi đất còn giúp huy động mọi nguồn lực từ các
thành phần kinh tế tham gia vào giải quyết việc làm, giảm bớt gánh nặng cho
NSNN cũng như khó khăn cho đối tượng thanh niên nông thôn trong diện bị
thu hồi đất.
3.1.1.2. Việc làm bền vững cho thanh niên
Đối với các nước đang phát triển, hướng tới “việc làm bền vững” có
nghĩa là việc làm ổn định, với thu nhập và các điều kiện làm việc thỏa đáng,
bảo đảm an toàn, sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống gia đình, tạo cơ
hội cho thanh niên phát triển bản thân, nâng cao kiến thức và kỹ năng nghề
nghiệp để tăng khả năng cạnh tranh trong cơ chế thị trường và có khả năng
lựa chọn việc làm phù hợp với trình độ chuyên môn được đào tạo, quyết định
nơi làm việc hoặc có thêm việc làm mới với thu nhập cao hơn, đặc biệt là có
khả năng tự tạo việc làm cho mình và xã hội, tạo cơ hội để nhận được thu
nhập ngày càng cao từ việc làm, có được vị trí xứng đáng ở nơi làm việc và
trong cộng đồng. Việc làm bền vững, bao gồm hàm ý bền vững cả về kinh tế,
xã hội và môi trường sinh thái. Bền vững về kinh tế đòi hỏi chính sách việc
làm cho thanh niên nông thôn phải gắn với tăng năng suất lao động, tăng số
lượng và hiệu quả việc làm, ngày càng tạo được nhiều việc làm có giá trị cao.
Về mặt xã hội, cần tăng cường đưa các dự án việc làm về các vùng nông thôn
có đất bị thu hồi, tạo công ăn việc làm ổn định lâu dài cho lao động thanh niên
tại nơi họ sinh ra, giảm thiểu dòng di dân tự do gây đổ vỡ các quy hoạch phát
triển, giảm tải sức ép lên các cơ sở hạ tầng KT- XH ở các trung tâm kinh tế
vùng và cả nước, nâng cao chất lượng cuộc sống thực tế của lao động thanh
63
niên. Về mặt môi trường sinh thái, phát triển việc làm gắn liền với phát triển
các KCN, doanh nghiệp và làng nghề nhưng không phá cảnh quan địa
phương, cân nhắc tới yêu cầu và biện pháp bảo vệ môi trường.
3.1.1.3. Việc làm cần được giải quyết một cách kịp thời và đồng bộ
Thanh niên là bộ phận lao động trụ cột và tiềm năng ở nông thôn, vì
vậy việc làm cho thanh niên tại các vùng thu hồi đất là vấn đề “nóng”, nhạy
cảm, liên quan trực tiếp đến thu nhập và đời sống, đến ASXH của các hộ gia
đình nông dân vùng thu hồi đất, nó vừa mang tính cấp bách vừa mang tính lâu
dài cần được Nhà nước giải quyết một cách kịp thời và đồng bộ để tránh
những hậu quả tiêu cực về kinh tế, xã hội và chính trị. Thu hồi đất khiến thanh
niên nông thôn mất tư liệu sản xuất, mất chỗ ở, mất việc làm, bản thân họ lại
yếu thế do thiếu vốn, thiếu kiến thức và kĩ năng. Vì vậy, các chính sách việc
làm cho thanh niên vùng thu hồi đất phải giải quyết đồng bộ cả về cầu và
cung việc làm, từ đào tạo nghề, bồi thường về đất đai, , hỗ trợ tín dụng cho
đến phát triển các doanh nghiệp và làng nghề, đẩy mạnh XKLĐ.
3.1.1.4. Kết hợp hài hòa lợi ích của người lao động, người sử dụng lao
động và lợi ích xã hội
Về mặt nguyên tắc, đối tượng hưởng lợi của chính sách này trước hết là
nhóm thanh niên nông thôn vùng thu hồi đất, giúp họ có việc làm, thu nhập và
cuộc sống ổn định. Việc làm cũng mang lại lợi ích cho doanh nghiệp và các tổ
chức với tư cách là người sử dụng trực tiếp lao động, qua đó đáp ứng nhu cầu
về số lượng và chất lượng nguồn nhân lực. Lợi ích xã hội mà chính sách
mang lại, đó là giảm gánh nặng NSNN phải chi cho thất nghiệp, giúp toàn
dụng lao động xã hội, góp phần ổn định ASXH và tăng trưởng sản lượng kinh
tế quốc dân một cách bền vững. Thanh niên nông thôn nước ta có quy mô và
tỉ trọng lớn trong lực lượng lao động nông thôn, lại thường đóng vai trò trụ
cột lao động của gia đình và xã hội ở nông thôn nên tình trạng thất nghiệp và
64
việc làm của họ có ảnh hưởng rất quan trọng đến đời sống của người dân và
tình hình KT- XH, vì vậy cần có chính sách việc làm đối với họ. Hơn nữa tại
vùng thu hồi đất, thanh niên nông thôn có phần thiệt thòi và chịu rủi ro do bị
mất đất, tức mất tư liệu sản xuất chính, do vậy chính sách cần quan tâm đến
các nhu cầu hợp lý của họ để tránh những biến động lớn về kinh tế, xã hội và
chính trị. Xét cả về mặt lý và tình thì đây là những yêu cầu chính đáng mà
chính quyền phải quan tâm, chẳng hạn mức hỗ trợ phải căn cứ vào tình hình
thực tế trên thị trường, chứ không áp đặt chủ quan theo cách “cho bao nhiêu
được bấy nhiêu”.
3.1.2. Mục tiêu
Theo dự báo dân số, cung cầu lao động của quận Liên Chiểu thì đến
năm 2025 dân số quận Liên Chiểu khoảng 187.000 người trong đó người
trong độ tuổi lao động chiếm khoảng 65% dân số, do đó nhu cầu việc làm sẽ
tăng lên.
Mục tiêu cụ thể về tạo việc làm cho thanh niên từ nay đến năm 2025:
Số lao động nói chung và thanh niên nói riêng có khả năng được tạo
việc làm đến năm 2025 được cụ thể ở bảng 3.1. Từ nay đến năm 2025 bình
quân mỗi năm phải giải quyết việc làm cho hơn 6.000 lao động trong đó số
thanh niên cần được tạo việc làm mới đến năm 2025 là 25.225 người. Giảm tỷ
lệ thất nghiệp xuống dưới 4%, tăng tỷ lệ sử dụng thời gian lao động lên trên
80%. Nâng tỷ lệ lao động thanh niên đã qua đào tạo đạt trên 60% vào năm
2025.
Bảng 3.1. Dự báo dân số từ đủ 16 tuổi trờ lên và dự báo quy mô tạo việc
làm cho thanh niên quận Liên Chiểu giai đoạn 2020 - 2025
Chỉ tiêu 2020 2025
Dân số 162.452 187.000
Số thanh niên từ 16-30 tuổi 31.718 37.400
65
Số lao động thanh niên được tạo việc làm 21.346 25.225
(Nguồn: Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội quận Liên Chiểu, 2020)
3.1.3. Định hướng
Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chủ trương,
chính sách của Đảng, nhà nước về hoạt động xuất khẩu lao động, giúp người
dân nâng cao nhận thức, nắm rõ thông tin thị trường lao động nước ngoài.
Đẩy mạnh phát triển thị trường lao động gắn với nâng cao hoạt động của
Trung tâm giới thiệu việc làm, xây dựng kế hoạch cung ứng lao động cho các
dự án khu công nghiệp và các dự án đầu tư sản xuất kinh doanh, kinh doanh
quy mô lớn trên địa bàn, chuyển dịch cơ cấu lao động từ khu vực nông nghiệp
sang khu vực công nghiệp tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ ngay tại địa phương.
Thực hiện lồng ghép có hiệu quả nguồn vốn của các chương trình xóa đói
giảm nghèo để đầu tư, hỗ trợ sản xuất, tạo việc làm, giúp người nghèo vươn
lên thoát nghèo bền vững. Làm tốt công tác quản lý nhà nước đối với hoạt
động giới thiệu việc làm và xuất khẩu lao động.
Đẩy mạnh các hoạt động thông tin thị trường lao động, song song với
việc xúc tiến việc làm. Tiếp tục triển khai đề án phát triển thị trường lao động
quận Liên Chiểu giai đoạn 2020-2025 định hướng đến năm 2030. Phát triển
thị trường lao động theo hướng mở, thực hiện các biện pháp kích cầu lao
động, các doanh nghiệp Nhà nước sẽ nhanh chóng được sắp xếp lại theo
hướng cổ phần hóa, tập trung đầu tư theo chiều sâu, hiện đại hóa thiết bị công
nghệ, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh để phát triển và thu hút lao động
trẻ của quận.
Chú trọng phát triển mạnh quan hệ kinh tế với nước ngoài bằng nhiều
hình thức để tạo nguồn xuất khẩu lao động tại chỗ, tăng đầu tư khai thác, mở
rộng xuất khẩu lao động sang các khu vực, thị trường truyền thống và một số
thị trường mới., khai thác sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn tạo việc làm, ưu
66
tiên vốn vay cho các doanh nghiệp thu hút, sử dụng nhiều thanh niên.
Củng cố, tổ chức lại các trung tâm giới thiệu việc làm, quận Liên Chiểu
sẽ xây thêm các điểm giới thiệu việc làm tạm thời miễn phí cho thanh niên và
lao động nhập cư.
Tăng cường vai trò quản lý của Nhà nước, tuyên truyền, phổ biến rộng
rãi chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về việc tạo việc
làm, đào tạo nghề và các vấn đề liên quan đến thị trường lao động sẽ được
phổ biến sâu rộng tới thanh niên. Công tác thanh, kiểm tra, giám sát việc thực
hiện các chế độ, chính sách đối với người lao động cũng được đẩy mạnh.
Công đoàn và các tổ chức đoàn thể cần có vai trò trong việc đẩy mạnh điều
tiết thị trường lao động và bảo vệ quyềm lợi hợp pháp cho người lao động.
Giải quyết việc làm và đào tạo nghề cho thanh niên phải gắn với quy
hoạch xã hội của quận và chương trình phát triển KT-XH của thành phố Đà
Nẵng cũng như thành phố, các ngành nghề, các vùng và định hướng chuyển
dịch cơ cấu kinh tế của thành phố Đà Nẵng.
3.2. Giải pháp hoàn thiện việc thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
3.2.1. Hoàn thiện các văn bản quản lý, kế hoạch thực hiện chính
sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu
Hoàn thiện các văn bản quản lý, kế hoạch thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu là nội dung hết sức quan
trọng, là khâu đầu trong quá trình hoạch định chính sách nói chung trong đó
có việc xây dựng chính sách việc làm cho thanh niên; nếu không tiến hành
khảo sát, điều tra thì sẽ không có các chỉ báo cơ bản về tình hình, đặc điểm,
tâm lý, vấn đề việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận và rất khó đề ra
chính sách một cách xác thực và trong quá trình thực hiện sẽ không đạt được
hiệu quả như mong muốn phù hợp với mục tiêu mà quận đã đề ra.
67
Cần tiến hành rà soát lại các văn bản liên quan đến chính sách đã được
ban hành, xem xét lại thẩm quyền ban hành văn bản ở các cấp, các ngành,
tránh tình trạng ban hành văn bản chồng chéo, thiếu tính thống nhất giữa cơ
quan ban, ngành; đồng thời cũng cần đánh giá lại tính khả thi của văn bản
trong giai đoạn hiện nay còn phù hợp không, đặc biệt trong bối cảnh dịch
bệnh Covid-19 vẫn chưa được kiểm soát như hiện nay.
3.2.2. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến việc thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu
Để tổ chức thực hiện tốt chính sách việc làm cho thanh niên trong giai
đoạn mới cần nhận thức đầy đủ, ý nghĩa về tầm quan trọng các nội dung của
chính sách việc làm cho thanh niên – đây là yêu cầu quan trọng đầu tiên trong
quá trình đưa chính sách của nhà nước vào cuộc sống. Để nâng cao chất lượng
tổ chức thực hiện chính sách viêc làm cho thanh niên, chính quyền địa
phương cần thực hiện tốt những vấn đề sau:
Đối với ủy ban nhân dân (UBND) các cấp: Hàng năm UBND cần chủ
động xây dựng đề án, dự thảo Nghị quyết việc làm cho thanh niên trình
HĐND cùng cấp xem xét quyết định; kế hoạch thực hiện Nghị quyết của
HĐND sau khi Nghị quyết có hiệu lực thi hành và các văn bản của cơ quan
nhà nước cấp trên. Đề án, dự thảo Nghị quyết và kế hoạch của UBND phải
phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, Quyết định, Chỉ thị của Thủ
tướng Chính phủ, chương trình, kế hoạch của Bộ Lao động, Thương binh- xã
hội và phù hợp với đặc điểm, điều kiện kinh tế, xã hội của từng địa phương.
Thực hiện tốt việc kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm và khen thưởng kịp
thời những người có thành tích xuất sắc trong thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên.
Chú trọng xây dựng đội ngũ tổ chức thực hiện chính sách việc làm cho
thanh niên đóng vai trò quyết định chất lượng chính sách. Do vậy, cần tuyển
68
chọn những người có phẩm chất, năng lực, trình độ, có khả năng nghiên cứu
thị trường lao động, dạy nghề, có lòng nhiệt tình, say mê với công việc. Bên
cạnh đó, phải đặc biệt chú trọng việc rà soát, phân loại, đào tạo, bồi dưỡng
nghiệp vụ và định hướng nội dung chính sách việc làm thường xuyên cho đội
ngũ làm công tác thực hiện chính sách.
3.2.3. Tăng cường sự phối hợp và năng lực thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu của các chủ thể
3.2.3.1. Tăng cường sự phối hợp của các chủ thể thực hiện chính sách
Cả chủ thể và đối tượng cần thực hiện tốt những nội dung sau:
Thứ nhất, UBND quận cần ban hành và tổ chức thực hiện văn bản về
việc làm; tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về việc làm; thường xuyên
xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội nhằm tạo việc làm cho người
lao động, xác định mục tiêu giải quyết việc làm trong chiến lược, kế hoạch phát
triển kinh tế - xã hội; bố trí nguồn lực để thực hiện chính sách về việc làm tạo
việc làm cho người lao động, đặc biệt là thanh niên; Khuyến khích tổ chức, cá
nhân tham gia tạo việc làm và tự tạo việc làm có thu nhập từ mức lương tối
thiểu trở lên nhằm góp phần phát triển kinh tế - xã hội, phát triển thị trường lao
động; có nhiều chính sách ưu đãi đối với ngành, nghề sử dụng lao động có trình
độ chuyên môn kỹ thuật cao hoặc sử dụng nhiều lao động phù hợp với điều
kiện phát triển kinh tế - xã hội; tạo nhiều cơ hội cho thanh niên khởi nghiệp…
Thứ hai, Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội là cơ quan thường trực,
chịu trách nhiệm trước UBND về việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên; chủ động xây dựng các chương trình, đề án về vấn đề việc làm cho người
lao động, đặc biệt là đối tượng thanh niên; phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang
bộ tham mưu, đề xuất với Chính phủ ban hành cơ chế việc làm cho thanh niên,
thành lập trung tâm giới thiệu việc làm, mức vay vốn cho thanh niên, dạy nghề
cho thanh niên…
69
Thứ ba, các ban, ngành trong phạm vi, quyền hạn của mình chủ động
phối hợp với Phòng Lao động Thương binh và Xã hội phối hợp chặt chẽ tổ
chức thực hiện để tham mưu, đề xuất với UBND các chính sách về việc làm
cho thanh niên.
Thứ tư, các phường chịu trách nhiệm chấp hành các quy định của
UBND quận và Nghị quyết của HĐND cùng cấp nhằm đảm bảo thực hiện chủ
trương, biện pháp, mục tiêu việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên. Qua đó, đề xuất những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức
thực hiện để UBND quận Liên Chiểu có những điều chỉnh hợp lý giúp chính
sách đi vào thực tiễn.
Thứ năm, các tổ chức trong hệ thống chính trị tham gia vào quá trình tổ
chức thực hiện, tuyên truyền, phổ biến mục tiêu chính sách việc làm cho
thanh niên, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan giám sát, kiểm tra
việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên. Vận động, tuyên truyền
các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, đơn vị và cá nhân tạo việc làm cho thanh
niên; bảo vệ quyền và lợi ích cho thanh niên khi tham gia lao động…
Cùng với việc nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các đối
tượng trong quá trình tham gia thực hiện chính sách việc làm cần nâng cao
năng lực, ý thức trách nhiệm của các chủ thể chính sách, bởi chất lượng chính
sách việc làm cho thanh niên trước hết phụ thuộc vào năng lực, nhận thức về
chức năng, nhiệm vụ và ý thức trách nhiệm của chính các chủ thể thực hiện
chính sách.
3.2.3.2. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực thực hiện
chính sách công cho đội ngũ cán bộ, công chức thực thi chính sách việc làm cho
thanh niên
Để chính sách việc làm cho thanh niên được thực hiện có hiệu quả, chất
lượng, trước hết tăng cường bồi dưỡng kỳ năng thực hiện chính sách công cho
70
đội ngũ này. Đảng và Nhà nước ta đã xác định công tác cán bộ, trong đó có
các cán bộ thực thi chính sách là khâu quan trọng nhất, có ý nghĩa quyết định
tới chất lượng và hiệu quả công việc, là khâu then chốt trong sự nghiệp cách
mạng, là một trong những yếu tố quan trọng góp phần vào những thành công
trong sự nghiệp đổi mới đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước. Bên cạnh việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán
bộ, công chức làm công tác thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên, cần
nâng cao năng lực cho các cán bộ, công chức, các chuyên gia làm công tác
xây dựng, hoạch định chính sách bởi xây dựng chính sách chuẩn thì việc tổ
chức thực hiện sẽ dễ dàng, có hiệu quả và chất lượng hơn.
3.2.4. Tiếp tục duy trì, rà soát và điều chỉnh chính sách việc làm cho
thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Trong thời gian tới, chính quyền quận Liên Chiểu triển khai các giải
pháp nhằm duy trì thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn
quận cũng như điều chỉnh chính sách nhằm phù hợp với điều kiện thực tế của
địa phương:
Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện các chính sách về việc làm, thị trưòng
lao động phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của quận Liên
Chiểu trong bối cảnh hội nhập: nghiên cứu, xây dựng và tổ chức thực hiện các
chính sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp sử dụng lao động thanh
niên, nhất là trong bối cảnh tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Thứ hai, tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án, hoạt
động hỗ trợ thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận
Liên Chiểu như Chương trình mục tiêu Giáo dục nghề nghiệp - Việc làm và
An toàn lao động giai đoạn 2021-2025; hoạt động hỗ trợ tạo việc làm thông
qua chính sách tín dụng Ngân hàng Chính sách xã hội; lồng ghép chính sách
việc làm công trong các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội...
71
Thứ ba, hoàn thiện hệ thống thông tin thị trường lao động: hoàn thiện
các chỉ tiêu thị trường lao động theo hướng hội nhập, đặc biệt vừa phải phản
ánh được đặc điểm thị trường lao động Việt Nam vừa phải so sánh dược với
các nước trên thế giới; đẩy mạnh thu thập, cập nhật và phân tích thông tin thị
trường lao động và thông tin về tình hình biến động, nhu cầu việc làm tại các
doanh nghiệp; nâng cao chất lượng dự báo thị trường lao động trong ngắn hạn
và dài hạn nhằm cung cấp các thông tin về cơ hội việc làm, chỗ việc làm
trống, các khoá đào tạo... giúp người lao động, nhất là thanh niên, sinh viên
lựa chọn và quyết định học nghề, tiếp cận việc làm phù hợp.
Thứ tư, nâng cao năng lực hệ thống Trung tâm dịch vụ việc làm trong
tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động và định hướng nghề nghiệp
cho học sinh, sinh viên; phối hợp hoạt động của Trung tâm với các cơ sở đào
tạo, các doanh nghiệp; nâng tần suất phiên giao dịch việc làm, đa dạng hóa
các hoạt động giao dịch việc làm, hướng tới tổ chức các hoạt động giao dịch
việc làm phù hợp tại cơ sở; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong
hoạt động dịch vụ việc làm.
Thứ năm, tăng cường công tác hướng nghiệp, đào tạo theo nhu cầu của
thị trường lao động: phối hợp với các cơ sở đào tạo thực hiện có hiệu quả
công tác phân luồng đào tạo, hướng nghiệp cho học sinh, sinh viên. Tiếp tục
đầu tư đồng bộ cho đào tạo nhân lực thuộc các ngành, nghề trọng điểm quốc
gia, các ngành, nghề tiếp cận với trình độ tiên tiến của khu vực, quốc tế; nâng
cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua đẩy mạnh đào tạo kỹ năng, năng lực
thực hành.
3.2.5. Tăng cường theo dõi, kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu
Các chủ thể thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn
quận Liên Chiểu cần triển khai thực chất hoạt động kiểm tra quá trình thực
72
hiện chính sách gắn với kế hoạch đầu năm hoặc kế hoạch tổ chức các hoạt
động đột xuất nhằm đánh giá được thực trạng triển khai chính sách, kịp thời
đề xuất được các biện pháp khắc phục những lỗ hổng chính sách việc làm mà
quận Liên Chiểu đang triển khai đến đối tượng thanh niên trên địa bàn.
Bên cạnh đó, các bộ phận chức năng cần theo dõi, rà soát sự biến động
thanh niên trên địa bàn từ số lượng thanh niên, giới tính, tình trạng hôn nhân,
tình trạng việc làm, có cơ chế giám sát hiệu quả đối với việc làm của thanh
niên, đề xuất các biện pháp phù hợp khi xảy ra các vấn đề liên quan đến hiệu
quả triển khai chính sách việc làm đối với đối tượng này.
Phối hợp tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra pháp luật lao động,
lồng ghép nội dung về việc làm, thị trường lao động, việc thực hiện hoạt động
dịch việc làm của các doanh nghiệp dịch vụ việc làm, bảo hiểm thất nghiệp,
quản lý lao động động nói chung, quản lý lao động thanh niên nói riêng hoặc
thanh tra theo chuyên đề nhằm phát hiện những vướng mắc, những vi phạm
hay trục lợi bảo hiểm thất nghiệp, cấp giấy phép cho lao động nước ngoài…
để kịp thời xử lý và tạo điều kiện thuận lợi cho lao động thanh niên cũng như
doanh nghiệp; nâng cao năng lực, nghiệp vụ gắn với thủ tục hành chính trong
việc đăng ký.
3.2.6. Tăng cường tổng kết, đánh giá và rút kinh nghiệm thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành
phố Đà Nẵng
Trong bối cảnh hội nhập... đem lại những cơ hội nhưng đồng thời cũng
đưa tới những thách thức lớn đối với nước ta trong giải quyết việc làm cho
người lao động nói chung và đối tượng thanh niên nói riêng. Để đảm bảo phát
triển hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế và triển khai thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu trong chính sách an sinh xã
hội thì các cơ quan quản lý nhà nước được phân công thực hiện chính sách
73
cần tăng cường tổng kết chính sách theo kế hoạch đặt ra theo tháng, quý, năm
và từng giai đoạn qua đó nhằm đánh giá được các thuận lợi, khó khăn trong
triển khai thực hiện chính sách việc làm, đề xuất điều chỉnh các chỉ tiêu, chỉ
số về thực hiện chính sách phù hợp với đặc điểm của đối tượng thanh niên
trên địa bàn quận Liên Chiểu. Bên cạnh đó, các chủ thể thực hiện chính sách
cần nghiêm túc rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện chính sách, đặc biệt
là rút ra được các điểm mạnh, điểm yếu trong quá trình triển khai các bước
thực hiện chính sách từ xây dựng kế hoạch, phổ biến, tuyên truyền thực hiện
chính sách đến công tác kiểm tra, đánh giá và tổng kết thực hiện chính sách.
Đề xuất được các biện pháp khắc phục được các hạn chế, tồn tại trong quá
trình thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng trong thời gian tới.
3.2.7. Các giải pháp khác
Để thực hiện tốt chính sách việc làm cho thanh niên phụ thuộc vào nhiều
yếu tố: Cơ sở pháp lý cụ thể, chặt chẽ; chủ thể có năng lực, trình độ, chất lượng;
hình thức thực hiện chính sách đa dạng, phong phú, phù hợp với thực tiễn. Tuy
nhiên, thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên sẽ không thể đạt kết quả cao
nếu không chú ý đầu tư kinh phí phục vụ cho các hoạt động cụ thể. Để chính
sách việc làm cho thanh niên đạt được yêu cầu đặt ra, ngoài các yếu tố nêu trên
cần tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện, điều kiện làm việc cho
các cơ quan, tổ chức và cá nhân thực hiện chính sách cũng như kinh phí thực
hiện các hình thức chính sách việc làm cho thanh niên. Kinh phí cho việc thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên lấy từ ngân sách nhà nước và được sử
dụng trong kế hoạch ngân sách hàng năm của địa phương, của ngành của tổ chức
Đoàn thể. Chính sách việc làm- giải quyết việc làm, tạo công ăn việc làm là hoạt
động vì lợi ích lâu dài, bền vững; kết quả, hiệu quả cuối cùng của nó được thể
hiện bằng việc có được việc làm đối với thanh niên.
74
75
Tiểu kết Chương 3
Trên cơ sở lý luận và đánh giá, phân tích thực trạng thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu trong những năm qua, và
dựa trên phương hướng giải quyết việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận
Liên Chiểu đến năm 2025, Luận văn đã bám sát những kết quả đạt được, hạn chế
và nguyên nhân của hạn chế trong việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên trên địa bàn quận Liên Chiểu để đề xuất một số giải pháp thiết thực từ nay
đến năm 2025, bao gồm: 1/ Hoàn thiện các văn bản quản lý, kế hoạch thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu; 2/ Tăng cường
công tác tuyên truyền, phổ biến việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên trên địa bàn quận Liên Chiểu; 3/ Tăng cường sự phối hợp và năng lực thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu của các
chủ thể; 4/ Tiếp tục duy trì, rà soát và điều chỉnh chính sách việc làm cho thanh
niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng; 5/ Tăng cường theo dõi,
kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn
quận Liên Chiểu; 6/ Tăng cường tổng kết, đánh giá và rút kinh nghiệm thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà
Nẵng; 7/ Các giải pháp khác: Tăng cường các nguồn lực và các điều kiện để thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên; Xã hội hóa thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên.
76
KẾT LUẬN
Vấn đề thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên hiện nay vừa là vấn
đề kinh tế, vừa là vấn đề xã hội cấp bách. Thực hiện tốt chính sách việc làm
cho thanh niên có ý nghĩa quyết định trong sự đổi mới và phát triển KT-XH
của quận Liên Chiểu nói riêng, thành phố Đà Nẵng nói chung trong giai đoạn
hiện nay và trong thời gian tới. Nhà nước ta đã có nhiều chính sách việc làm
cho người lao động, thông qua các chương trình, dự án. Nhờ đó hàng năm đã
giải quyết được việc làm cho hàng triệu lao động, cơ cấu lao động đã từng
bước chuyển dịch theo hướng tích cực. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân chủ
quan và khách quan khác nhau, đến nay việc thực hiện chính sách việc làm cho
người lao động, nhất là thanh niên ở các địa phương trên cả nước còn nhiều bất
cập, thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu cũng không là ngoại lệ.
Với mục tiêu nghiên cứu của đề tài, luận văn đã tập trung giải quyết
được một số vấn đề chủ yếu sau:
Thứ nhất, đề tài đã hệ thống hoá một số vấn đề lý luận cơ bản về thực
hiện chính sách việc làm, đó là: khái niệm về việc làm và giải quyết việc làm
cho thanh niên; chính sách công; chính sách của Đảng và Nhà nước về thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên; nội dung thực hiện chính sách giải
quyết việc làm cho thanh niên; các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên. Đồng thời, luận văn đã nghiên cứu kinh nghiệm của
một số địa phương trong thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên, từ đó
rút ra một số bài học kinh nghiệm cho quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
Thứ hai, luận văn đã đi sâu phân tích thực trạng thực hiện chính sách
việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu trong giai đoạn nghiên
cứu 2015-2020 trên cơ sở giới thiệu khái quát đặc điểm về điều kiện tự nhiên,
KT-XH của quận Liên Chiểu ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên. Căn cứ cơ sở lý luận về thực hiện chính việc làm cho
thanh niên, Luận văn đã tiến hành khảo sát thực tế, kết hợp với các số liệu thứ
cấp, phân tích thực trạng cxung như tiến hành phân tích các nhân tố tác động
77
đến việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu trong
giai đoạn vừa qua, với hệ thống sơ đồ, bảng biểu minh hoạ. Đồng thời dành
một dung lượng phù hợp để đánh giá chung về việc thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu trên các khía cạnh thành tựu,
hạn chế và nguyên nhân.
Thứ ba, trên cơ sở phân tích bối cảnh tác động đến việc thực hiện chính
sách việc làm cho thanh niên cũng như xác định định hướng, mục tiêu thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên quận Liên Chiểu trong giai đoạn tới;
đồng thời từ các hạn chế được phân tích ở chương 2, luận văn đã đề xuất một
số giải pháp chủ yếu từ nay đến năm 2025, bao gồm: 1/ Hoàn thiện các văn
bản quản lý, kế hoạch thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa
bàn quận Liên Chiểu; 2/ Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến việc
thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu; 3/
Tăng cường sự phối hợp và năng lực thực hiện chính sách việc làm cho thanh
niên trên địa bàn quận Liên Chiểu của các chủ thể; 4/ Tiếp tục duy trì, rà soát
và điều chỉnh chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng; 5/ Tăng cường theo dõi, kiểm tra, giám sát thực
hiện chính sách việc làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu; 6/
Tăng cường tổng kết, đánh giá và rút kinh nghiệm thực hiện chính sách việc
làm cho thanh niên trên địa bàn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng; 7/ Các
giải pháp khác: Tăng cường các nguồn lực và các điều kiện để thực hiện
chính sách việc làm cho thanh niên; Xã hội hóa thực hiện chính sách việc làm
cho thanh niên. Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách việc làm cho thanh niên
trên địa bàn quận Liên Chiểu thành phố Đà Nẵng là một vấn đề lớn và phức
tạp, có liên quan đến các cơ chế, chính sách, chương trình phát triển KT-XH
của địa phương nên đề tài cần được tiếp tục nghiên cứu sâu hơn để có những
giải pháp hiệu quả hơn.
78