BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG
LỤC QUỐC TRƯỜNG
DÀN DỰNG LÀN ĐIỆU HÁT THEN - DÂN CA TÀY
TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM CAO BẰNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ÂM NHẠC
Khóa 5 (2015 - 2017)
H Ni, 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG
LỤC QUỐC TRƯỜNG
DÀN DỰNG LÀN ĐIỆU HÁT THEN - DÂN CA TÀY
TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM CAO BẰNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngnh: Lý luận v phương pháp dạy học âm nhạc
Mã số: 60.14.01.11
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thiếu Hoa
H Ni, 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu tổng hợp của riêng
tôi. Các kết quả, trích dẫn trong công trình là đầy đủ, chính xác và trung
thực. Những ý kiến khoa học được đề cập trong luận văn chưa được ai
công bố ở bất kỳ nơi nào khác.
Hà Nội, ngày 24 tháng 4 năm 2018
Tác giả
Đồng ý
Lục Quốc Trường
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ LÀN ĐIỆU HÁT THEN - DÂN CA TÀY . 7
1.1. Một số khái niệm, thuật ngữ ................................................................. 7
1.1.1. Dân ca .................................................................................................. 7
1.1.2. Làn điệu .............................................................................................. 8
1.1.3. Bài hát ................................................................................................ 9
1.1.4. Biểu diễn âm nhạc .............................................................................. 9
1.1.5. Dàn dựng chương trình âm nhạc ..................................................... 10
1.2. Sơ lược về dân ca Tày Cao Bằng ........................................................ 11
1.2.1. Khái quát chung ............................................................................... 11
1.2.2. Then trong đời sống của người Tày ở Cao Bằng ............................. 12
1.3. Khái quát về nghệ thuật hát Then ....................................................... 16
1.3.1. Môi trường, mục đích diễn xướng của nghệ thuật hát Then ............ 16
1.3.2. Đặc điểm nghệ thuật hát Then - dân tộc Tày ở Cao Bằng và các
tỉnh lân cận ................................................................................................. 17
1.3.3. Đặc điểm âm nhạc trong hát Then ................................................... 19
1.3.4. Nhạc cụ ............................................................................................. 30
1.3.5. Múa ................................................................................................... 31
1.3.6. Trang phục ........................................................................................ 32
1.4. Thực trạng dàn dựng hát Then - dân ca Tày tại trường CĐSP Cao Bằng .... 33
1.4.1. Khái quát về trường CĐSP Cao Bằng ................................................ 33
1.4.2. Đặc điểm, khả năng âm nhạc của sinh viên hệ Cao đẳng Tiểu học . 35
1.4.3. Hoạt động âm nhạc và biểu diễn hát Then của sinh viên hệ Cao đẳng
Tiểu học ...................................................................................................... 36
Tiểu kết ....................................................................................................... 41
Chương 2: BIỆN PHÁP DÀN DỰNG HÁT THEN TẠI TRƯỜNG CAO
ĐẲNG SƯ PHẠM CAO BẰNG ............................................................... 42
2.1. Công tác chuẩn bị cho việc dàn dựng ................................................. 42
2.2. Các biện pháp dàn dựng hát Then ....................................................... 43
2.2.1 Học thuộc lời ca, giai điệu bài hát Then ........................................... 43
2.2.2. Hình thức hát .................................................................................... 44
2.2.3. Cách đệm Tính tẩu ........................................................................... 45
2.2.4. Cách diễn xuất ............................................................................... 48
2.2.5. Kết hợp giữa âm thanh ánh sáng trong cách bài trí sân khấu .......... 49
2.2.6. Phương pháp dạy một bài hát Then ................................................. 50
2.3. Dàn dựng một số bài hát Then cụ thể ...................................................... 53
2.3.1. Dàn dựng bài hát Then “Trăng soi đường Bác”- điệu Tàng bốc miền
Đông tỉnh Cao Bằng - đặt lời Hoa Cương - ký âm Duy Quang ......................... 53
2.3.2. Thực hành dàn dựng tiết mục “Câu Then hội xuân” – Then vùng
Đông Bắc – đặt lời Phạm Tịnh ................................................................... 59
2.3.3. Thực hành dàn dựng tiết mục “Lượn cằm ơn Đảng” - điệu Hải bjooc -
Then tàng bốc miền Tây Cao Bằng – đặt lời Kim Ly – ký âm Duy Quang ...... 66
2.4. Thực nghiệm ....................................................................................... 71
2.4.1. Mục đích và đối tượng thực nghiệm ................................................ 71
2.4.2. Nội dung và tác phẩm được lựa chọn để thực nghiệm .................... 71
2.4.3. Qui trình thực nghiệm (thời gian thực nghiệm, tiến hành thực nghiệm) .. 71
2.4.4. Đánh giá kết quả thực nghiệm ......................................................... 72
Tiểu kết ....................................................................................................... 73
KẾT LUẬN ................................................................................................ 75
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 77
PHỤ LỤC ................................................................................................... 82