Luận văn Thạc sĩ: Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÀ RỊA - VŨNG TÀU −−−−−−−−

TRẦN THỊ THANH NGA

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM TRA

THUẾ ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI

QUỐC DOANH TẠI CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ

NHA TRANG, TỈNH KHÁNH HÒA

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh

Mã ngành: 8340101

Mã sinh viên: 18110144

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS.VŨ VĂN ĐÔNG

Bà Rịa - Vũng Tàu, năm 2021

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi; số

liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa hề được sử

dụng để bảo vệ một học vị nào.

Tôi cũng xin cam đoan rằng, các tài liệu, số liệu sử dụng để viết luận văn

được thu thập từ báo cáo của Tổng cục Thuế, Cục Thuế tỉnh Khánh Hòa, Chi cục

Thuế thành phố Nha Trang và do tôi thu thập trên các website, sách, báo, tạp chí

thuế và đã chỉ rõ nguồn trích dẫn trong danh mục tài liệu tham khảo./.

Bà Rịa - Vũng Tàu, ngày tháng năm 2021

Người thực hiện

Trần Thị Thanh Nga

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt thời gian học tập và thực hiện luận văn với đề tài: “Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa” tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của những cá nhân và tập thể. Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu.

Trước hết, tôi xin bày tỏ sự cảm ơn đối với Ban giám hiệu nhà trường, Phòng QLĐT Sau đại học và các thầy, cô giáo Trường Đại học Bà Rịa - Vũng Tàu đã tạo mọi điều kiện về tinh thần và vật chất giúp đỡ tôi hoàn thành chương trình học học tập và nghiên cứu.

Có được kết quả này tôi vô cùng biết ơn và bày tỏ lòng kính trọng sâu sắc đối với Tiến sĩ Vũ Văn Đông, người đã tận tình hướng dẫn giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ban lãnh đạo Chi cục Thuế thành phố Nha Trang và công chức thuế đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình điều tra thu thập số liệu tại đơn vị.

Qua đây tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn đối với sự động viên, giúp đỡ của bạn bè, đồng nghiệp và những người thân trong gia đình đã chia sẻ những khó khăn và động viên tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn !

Bà Rịa - Vũng Tàu, ngày tháng năm 2021

Người thực hiện

Trần Thị Thanh Nga

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii

MỤC LỤC ........................................................................................................ iii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... vii

DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU ..................................................................... viii

DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ ........................................................................... ix

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ..... 14

1.1. Tổng quan về thuế và công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài

quốc doanh ...................................................................................................... 14

1.1.1. Khái niệm về thuế và vai trò của thuế ................................................... 14

1.1.1.1. Khái niệm về thuế .............................................................................. 14

1.1.1.2. Vai trò của thuế .................................................................................. 15

1.1.2. Tổng quan về công tác kiểm tra thuế .................................................... 16

1.1.2.1. Khái niệm ........................................................................................... 16

1.1.2.2. Đặc điểm của kiểm tra thuế ................................................................ 17

1.1.2.3. Vai trò của kiểm tra thuế .................................................................... 17

1.1.2.4. Các hình thức và quy trình kiểm tra thuế ........................................... 19

1.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 26

1.2.1. Quy trình nghiên cứu ............................................................................ 26

1.2.1.1. Thiết kế nghiên cứu ............................................................................ 27

1.2.2. Mô hình nghiên cứu .............................................................................. 27

1.2.3. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 28

1.2.3.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu........................................................ 28

1.2.3.2. Phương pháp thu thập số liệu ............................................................. 33

1.2.3.3. Phương pháp quan sát ........................................................................ 33

1.2.3.4. Phương pháp tổng hợp, phân tích, đối chiếu và so sánh .................... 33

1.2.3.5. Phương pháp chuyên gia .................... Error! Bookmark not defined.

Tóm tắt Chương 1 ........................................................................................... 36

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI

DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH GIAI ĐOẠN 2017-2019 TẠI

CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ NHA TRANG ............................................ 37

2.1. Giới thiệu khái quát một số đặc điểm về vị trí địa lý, tình hình chính trị,

kinh tế - xã hội của thành phố Nha Trang ....................................................... 37

2.2. Tổ chức bộ máy tại Chi cục Thuế thành phố Nha Trang ......................... 38

2.3. Kết quả thu thuế giai đoạn 2017-2019 tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang ....... 41

2.4. Kết quả công tác kiểm tra thuế giai đoạn 2017-2019 .............................. 45

2.4.1. Đăng ký thuế ......................................................................................... 45

2.4.2. Chế độ kế toán, sổ sách, chứng từ, hoá đơn tính thuế: ......................... 46

2.4.3. Chế độ quản lý và sử dụng hóa đơn ...................................................... 47

2.4.4. Kê khai, tính thuế phải nộp và quyết toán thuế..................................... 48

2.4.5. Chấp hành thu nộp NSNN .................................................................... 49

2.5. Thực trạng công tác kiểm tra thuế giai đoạn 2017-2019 ......................... 49

2.5.1. Đánh giá công tác xây dựng kế hoạch kiểm tra thuế ............................ 50

2.5.2. Đánh giá công tác kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan thuế ....................... 51

2.5.3. Đánh giá kiểm tra thuế tại trụ sở của người nộp thuế ........................... 53

2.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài

quốc doanh tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang giai đoạn 2017-2019 ..................... 57

2.5.1. Nhân tố vĩ mô ........................................................................................ 57

2.5.2. Nhân tố vi mô ........................................................................................ 58

2.6. Đánh giá chung ........................................................................................ 61

2.6.1. Một số kết quả đạt được trong công tác kiểm tra thuế .......................... 61

2.6.2. Hạn chế và nguyên nhân tồn tại của các hạn chế. ................................. 63

2.6.2.1. Hạn chế ............................................................................................... 63

2.6.2.2. Nguyên nhân tồn tại các hạn chế. ...................................................... 66

Tóm tắt chương 2 ............................................................................................ 68

CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH

NHÀ NƯỚC VÀ GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG

TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐẾN NĂM 2021 .................................................... 69

3.1. Phương hướng của Chi cục Thuế TP.Nha Trang ..................................... 69

3.2. Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài

quốc doanh tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang. .................................................. 73

3.2.1.Về tổ chức bộ máy kiểm tra thuế ........................................................... 73

3.2.2. Về công tác xây dựng kế hoạch kiểm tra .............................................. 74

3.2.3. Về công tác đội ngũ công chức công tác kiểm tra thuế ........................ 76

3.2.4. Về công tác tuyên truyền, hỗ trợ NNT .................................................. 78

3.2.5. Về công tác thu nợ và cưỡng chế nợ thuế sau kiểm tra ........................ 79

3.2.6. Về hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về NNT, ứng dụng công nghệ

thông tin để hỗ trợ công tác kiểm tra thuế ...................................................... 80

3.2.7. Về công tác phối hợp giữa các Đội thuế trong đơn vị và các cơ quan có

liên quan .......................................................................................................... 82

3.3. Kiến nghị .................................................................................................. 83

3.3.1. Đối với người nộp thuế ......................................................................... 83

3.3.2. Đối với Chi cục Thuế thành phố Nha Trang ......................................... 83

3.3.3. Đối với Cục Thuế tỉnh Khánh Hòa ....................................................... 84

3.3.4. Đối với Uỷ ban nhân dân thành phố Nha Trang ................................... 84

3.3.5. Đối với các cơ quan, ban ngành liên quan ............................................ 84

3.3.6. Đối với Tổng cục Thuế và Bộ Tài Chính .............................................. 85

3.4. Hạn chế đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo ......................................... 86

Tóm tắt chương 3 ............................................................................................ 86

KẾT LUẬN ..................................................................................................... 87

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 88

PHỤ LỤC

vii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BCTC Báo cáo tài chính

CQT Cơ quan Thuế

DN Doanh nghiệp

NNT Người nộp thuế

GTGT Giá trị gia tăng

HTX Hợp tác xã

MST Mã số thuế

NSNN Ngân sách nhà nước

TNCN Thu nhập cá nhân

TNDN Thu nhập doanh nghiệp

TTĐB Tiêu thụ đặc biệt

SXKD Sản xuất kinh doanh

XHCN Xã hội chủ nghĩa

viii

DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU

Bảng 2.1. Kết quả thực hiện thu Ngân sách nhà nước giai đoạn 2017-2019 .. 42

Bảng 2.2. Bảng tổng hợp số lượt hồ sơ khai thuế năm 2017 – 2019 .............. 53

Bảng 2.3. Tổng hợp kết quả kiểm tra giai đoạn 2017 - 2019 ......................... 55

DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ

Hình 1.1. Mô hình các yếu tố tác động đến công tác kiểm tra thuế................ 27

Sơ đồ 2.1. Sơ đồ Cơ cấu tổ chức của Chi cục Thuế thành phố Nha Trang .... 39

Sơ đồ 2.2. Biểu đồ tăng trưởng thực hiện thu NSNN theo giai đoạn 5 năm .. 41

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

1.1. Xuất phát từ vấn đề thực tiễn

Hiện nay Đảng và Nhà nước ta đang đẩy mạnh công nghiệp hóa và hiện

đại hóa đất nước trong điều kiện hội nhập kinh tế ngày càng mở rộng. Thuế ra

đời và phát triển gắn liền với sự hình thành và phát triển của Nhà nước, thuế

là công cụ chủ yếu để huy động nguồn thu cho NSNN, trong giai đoạn gần

đây, số thu từ thuế, phí, lệ phí chiếm khoản trên 80% trong tổng thu NSNN.

Thuế là một công cụ quan trọng trong Chính sách tài khóa của một đất nước

góp phần điều tiết nền kinh tế, tạo công bằng xã hội, kích thích sản xuất, tiêu

dùng, phát triển kinh tế xã hội.

Nguồn thu từ thuế có vai trò quan trọng đối với NSNN, nên tất cả các

quốc gia trên thế giới đều quan tâm và đưa ra nhiều chính sách, nhiều biện

pháp để hoàn thiện công tác quản lý thu thuế. Trọng tâm của các nghiên cứu

là: Làm thế nào để quản lý thuế một cách chặt chẽ, hiệu quả, đảm bảo nguồn

thu vững chắc, đồng thời góp phần phát huy tác dụng điều tiết vĩ mô nền kinh

tế, thực hiện công bằng xã hội.

Thuế giữ vai trò quan trọng trong xã hội hiện tại, nếu không có thuế

nhà nước sẽ không thể hoạt động vững mạnh.

Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước (NSNN), là công cụ

quản lý của Nhà nước do vậy công tác quản lý thuế giữ vai trò rất quan trọng

trong việc thúc đẩy kinh tế phát triển, ổn định chính trị và đảm bảo thực hiện

công bằng xã hội. Ngoài việc phải xây dựng và hoàn thiện chính sách thuế

hợp lý, tổ chức thực hiện tốt Nhà nước còn cần sử dụng chức năng thanh tra,

kiểm tra của mình thông qua hệ thống tổ chức của ngành Thuế để tiến hành

xem xét một cách chi tiết, khách quan hoạt động thực tế của đối tượng nộp

thuế nhằm thực hiện tốt vai trò quản lý Nhà nước trên lĩnh vực thuế. Bộ

trưởng Bộ Tài chính đã phê duyệt các đề án triển khai trong đó lĩnh vực thanh

tra, kiểm tra thuế là một trong những lĩnh vực được xem là trọng tâm của cải

cách. Do đó, yêu cầu cần hoàn thiện và nâng cao chất lượng, hiệu quả công

tác thanh tra, kiểm tra thuế là nội dung quan trọng và cấp bách.

Hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế là một trong những chức năng cơ

bản của cơ quan Thuế (CQT) nhằm đảm bảo cho CQT thực hiện có hiệu lực,

hiệu quả chức năng quản lý Nhà nước đối với các khoản thu thuế, phí, lệ phí

và các khoản thu khác. Trong bối cảnh thực hiện cơ chế người nộp thuế

(NNT) tự kê khai, tự nộp thuế hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế ngày càng

giữ vai trò quan trọng giúp phát hiện và xử lý các hành vi gian lận thuế.

Thời gian qua từ năm 2017-2019 với mục tiêu tạo môi trường thuận lợi

cho phát triển sản xuất kinh doanh (SXKD), tạo thuận lợi cho các Doanh

nghiệp Nhà nước đã ban hành khá nhiều các văn bản pháp luật thể hiện cải

cách hành chính trong lĩnh vực thuế. NNT đã chủ động, tự giác trọng việc kê

khai, tính thuế và nộp thuế vào NSNN theo đúng quy định của pháp luật thì

vẫn còn một bộ phận NNT còn thực hiện hành vi làm trái các quy định pháp

luật về thuế một cách cố ý hoặc vô ý cố tình gian lận, trốn thuế gây thiệt hạn

đến nguồn thu NSNN.

Chi cục Thuế thành phố Nha Trang được thành lập từ ngày 01/10/1990

theo Quyết định số 315TC/QĐ-TCCB của Bộ Tài chính, 30 năm qua luôn

luôn xác định cơ cấu nguồn thu phải phù hợp với tình hình sản xuất kinh

doanh trên địa bàn nhằm đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản thu

phát sinh trên địa bàn vào NSNN đúng quy định.

Chi cục Thuế thành phố Nha Trang thực hiện chức năng nhiệm vụ được

giao đã xác định công tác kiểm tra, xử lý tố tụng về thuế là một khâu quan

trọng trong công tác quản lý thuế, là công cụ quan trọng và cần thiết trong

công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh đảm bảo công bằng giữa các

thành phần kinh tế thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển tăng thu ngân sách,

thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng, đúng pháp luật.

Công tác kiểm tra thuế đã được Chi cục Thuế thành phố Nha Trang chú

trọng, quan tâm đã đạt được những kết quả đáng khích lệ bên cạnh đó vẫn còn

tồn tại một số hạn chế nhất định cần được tiếp tục hoàn thiện.

Vì vậy, với vai trò là một người công chức đang công tác tại Chi cục Thuế

thành phố Nha Trang tôi lựa chọn đề tài: “Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm

tra thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thành

phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa” làm đề tài tốt nghiệp của mình.

1.2. Xuất phát từ khoảng trống lý thuyết

Những nghiên cứu cũng như các công trình khoa học được công bố trên

thế giới cũng như các công trình tại Việt Nam đã cung cấp những gợi ý quan

trọng cho bài nghiên cứu của tác giả về giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra

thuế. Tác giả nhận thấy rằng đã có nhiều bài nghiên cứu về các giải pháp hoàn

thiện trong công tác kiểm tra của các doanh nghiệp, nhưng để xem xét chi tiết

các giải pháp cho từng lĩnh vực kinh doanh thì còn ít công trình được nghiên

cứu và công bố tại Việt Nam trong những năm gần đây.

Với gợi ý từ bài nghiên cứu thực nghiệm tại các nước trên thế giới và

những thay đổi không ngừng trong công tác quản lý thuế ở Việt Nam, đặc biệt

là công tác kiểm tra thuế tác giả càng thêm cơ sở thấy rằng đây là vấn đề đáng

quan tâm trong công tác kiểm tra việc tuân thủ pháp luật thuế.

Trên nền tảng kế thừa lý thuyết và kết quả thực tiễn bằng việc nghiên

cứu và tìm hiểu các đề tài nghiên cứu cũng như các công trình, bài báo công

bố về giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế ở Việt Nam. Tác giả nhận

thấy các bài nghiên cứu trước chỉ đơn thuần đi vào phân tích các hành vi trốn

thuế của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh mà chưa xem xét các hành vi

trốn thuế theo ngành nghề kinh doanh tại Việt Nam và cụ thế là địa bàn thành

phố Nha Trang chưa có công trình nghiên cứu nào.

2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu

2.1. Mục tiêu nghiên cứu chung

Đánh giá thực trạng công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài

quốc doanh tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa trong giai đoạn

2017 – 2019, trên cơ sở đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm

tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục.

2.2. Mục tiêu nghiên cứu cụ thể

Đề tài được thực hiện nhằm đạt được các mục tiêu sau:

Mục tiêu 1: Đánh giá thực trạng công tác kiểm tra thuế đối với doanh

nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế TP.Nha trang, tỉnh Khánh hòa giai

đoạn 2017 – 2019, chỉ ra những thành công, hạn chế và nguyên nhân tồn tại

trong công tác quản lý thuế tại Chi cục.

Mục tiêu 2: Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra

thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang,

tỉnh Khánh Hòa.

Mục tiêu 3: Các yếu tố ảnh hưởng hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối

với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang, tỉnh

Khánh Hòa.

3. Câu hỏi nghiên cứu

Câu hỏi 1: Thực trạng công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp

ngoài quốc doanh trên địa bàn TP.Nha trang, tỉnh Khánh Hòa trong giai đoạn

2017 – 2019 như thế nào?

Câu hỏi 2: Làm cách nào để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra thuế

đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang đến

năm 2021?

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu là công tác kiểm tra thuế

tại các DN ngoài quốc doanh.

4.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

- Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu thực trạng công tác kiểm tra thuế và

giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra thuế đối với DN ngoài quốc

doanh ở Chi cục Thuế TP. Nha Trang.

- Phạm vi về không gian: đề tài nghiên cứu được giới hạn đối với các

DN thuộc sự quản lý của Chi cục Thuế TP. Nha Trang. Theo báo cáo tổng kết

tại Chi cục Thuế TP. Nha Trang, tính đến ngày 31/12/2019 số lượng DN đang

hoạt động là 8.666 DN.

- Phạm vi về thời gian: Dữ liệu thứ cấp sử dụng trong phân tích, đánh

giá thực trạng thu thuế của các DN được giới hạn trong khoảng thời gian từ

năm 2017 đến năm 2019, lấy từ Báo cáo tổng kết công tác thuế của Chi cục

Thuế TP. Nha Trang.

5. Tổng quan các nghiên cứu liên quan

5.1. Các nghiên cứu nước ngoài

Tại Tổng cục Thuế Thái Lan đang đặt tầm nhìn cho CQT là cung cấp

dịch vụ tốt nhất cho NNT với các nhiệm vụ chủ yếu là thu đủ số thuế cho

NSNN, tăng tính tuân thủ của ĐTNT và đề xuất thay đổi chính sách thuế với

Bộ Tài chính để tăng năng lực cạnh tranh và phát triển của đất nước. Chiến

lược phát triển của CQT Thái Lan chủ yếu dựa trên việc sử dụng công nghệ

thông tin, hệ thống quản lý tri thức điện tử của CQT và các cơ quan thu khác,

tích hợp thành hệ thống quản lý tri thức chung của Bộ Tài chính và xây dựng

các cơ sở về thuế vững chắc, cơ sở dữ liệu thông tin về NNT ổn định lâu dài.

Kết quả hoạt động trong các năm qua CQT Thái Lan thu nội địa đã đóng góp

75,6% tổng thu NSNN và số thu tăng dần qua các năm.

Hệ thống khai thuế điện tử của CQT Thái Lan triển khai thực hiện từ

năm 2001 để NNT có thể sử dụng hệ thống này khai thuế điện tử qua mạng,

qua tin nhắn và hướng dẫn về cách sử dụng khai điện tử ngay trên hệ thống

hoặc thông qua hệ thống thư điện tử hoặc trung tâm dịch vụ hỗ trợ bằng điện

thoại. Thông qua hệ thống thuế điện tử lợi ích đối với NNT là tiết kiệm thời

gian; thực hiện hoàn thuế nhanh hơn 90% hoàn thuế từ 1-5 ngày; Thuận tiện

khi giao tiếp với CQT; đối với CQT tiết kiệm thời gian, tiết kiệm chi phí,

chống tham nhũng.

Mục tiêu đạt được của việc triển khai hệ thống khai thuế, nộp thuế điện

tử của CQT Thái Lan là:

- Tăng tính hiệu quả của công tác thu thuế;

- Tăng tính lựa chọn của NNT trong kê khai, nộp thuế; Giảm chi phí

cho NNT;

- Tăng chất lượng xử lý của CQT;

- Thực hiện mục tiêu Chính phủ là điện tử hóa đối với ngành Thuế.

Lợi ích của khai thuế và nộp thuế điện tử là:

- Về phía NNT: dữ liệu có thể kiểm tra bằng máy tính; hoàn thuế nhanh

hơn, dễ dàng hơn; xã hội điện tử.

- Về phía CQT: tiết kiệm thời gian nhập, độ chính xác cao; Chính phủ

điện tử; giảm thủ tục trong công việc; phục vụ nhu cầu của NNT, coi NNT là

khách hàng của CQT.

Công tác thanh tra thuế được thực hiện trên nguyên tắc:

- ĐTNT không bao giờ bị thanh tra lại trong cùng 01 năm nhằm tránh

việc thanh tra nhiều lần đối với ĐTNT thì cần phải tiến hành thanh tra đối với

mọi loại thuế cùng một lúc.

Tổ chức trung tâm thanh tra - điều tra thuế Malaysia được phân bổ theo

vùng. Các trung tâm không chỉ dừng lại theo chức năng kiểm tra thuế thông

thường mà chủ yếu tập trung vào công tác điều tra phát hiện và xử lý các

trường hợp trốn lậu thuế có tính chất nghiêm trọng, thực hiện truy thu thuế

trốn vào NSNN.

Luật quy định trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền hạn CQT được quyền

kiểm tra bất kỳ một ĐTNT nào mà không cần phải nêu lý do tại Anh khi

chuyển sang cơ chế tự khai tự nộp.

Tại Mỹ, Chính sách thuế cũng như quản lý thuế liên bang và thuế bang

hoàn toàn độc lập và tách biệt. Hệ thống thuế Mỹ chia thành hai cấp độ là

thuế liên bang và thuế bang.

Chính sách thuế liên bang do Quốc hội ban hành; Cục thu nội địa Mỹ

chịu trách nhiệm thực thi trong toàn nước Mỹ có mục tiêu "Lấy ĐTNT là

trung tâm".

Cục nội địa thực hiện công tác đánh giá rủi ro để lựa chọn đối tượng

được thanh tra, kiểm tra dựa trên các tiêu chí sau:

- Đảm bảo tính công bằng;

- Tính điểm DIF là hệ thống tính điểm dựa trên phương pháp phân tích

thống kê sử dụng nhiều biến số có liên quan đến nhau (ví dụ: thu nhập, quy

mô tài sản, và một số đặc tính của tờ khai) để ra các kết quả logic là số thuế

phải nộp sẽ dao động trong khoảng bao nhiêu;

- Thanh tra để chú trọng vào thanh tra đối với những đối tượng có nhiều

nghi ngờ Chương trình ưu tiên thanh tra để chú trọng vào thanh tra đối với

những đối tượng có nhiều nghi ngờ ;

- Kết quả chương trình nghiên cứu quốc gia sau đó đối chiếu với các

thông tin lưu trữ về ĐTNT để từ đó phân tích và phân loại các nghi vấn để ra

các quyết định kiểm tra, thanh tra theo nguồn lực cán bộ hiện có.

5.2. Các nghiên cứu trong nước

Một số công trình nghiên cứu có liên quan, gần với đề tài khoa học mà

tác giả nghiên cứu:

Luận văn“Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với các

doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thành phố Hưng yên, tỉnh

Hưng Yên”, luận văn thạc sỹ kinh tế của Trần Thu Hòa, Hà Nội, 2016;

Luận văn: “Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với các doanh

nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang”,

luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế của Vương Thị Kim Thoa, Hà Nội 2016;

Luận văn: “Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với các

doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế huyện Sơn Dương, tỉnh

Tuyên Quang””, luận văn thạc sỹ kinh tế của tác giả Tống Thị Nghĩa, 2017;

Luận văn: “Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với các

doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thành phố Bắc Kạn, tỉnh

Bắc Kạn””, luận văn thạc sỹ của tác giả Hoàng Thị Thu Trà, 2019;

Nguyễn Chí Dũng (2009) thực hiện phân tích NNT dưới góc độ tuân thủ,

đã nêu được vai trò của thanh tra, kiểm tra thuế đối với tính tuân thủ của NNT.

Phan Văn Quỳnh (2017) thực hiện một nghiên cứu về Kiểm tra thuế tại

Chi cục Thuế huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình vào năm 2017. Đề tài đã làm

rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong công tác kiểm tra đối với DN,

trong đó đã chỉ rõ được nguyên nhân của những hạn chế trong kết quả kiểm

tra như Công tác bố trí nhân sự, chất lượng đội ngũ công chức làm công tác

kiểm tra, công tác phối hợp với các ngành như: Ngân hàng, Tài nguyên môi

trường, giao thông vận tải v.v. còn mang tính tình thế, vụ việc, chưa được xây

dựng thành quy chế phối hợp để thống nhất thực hiện theo hệ thống dọc từ

trên xuống dưới. Bên cạnh đó, đề tài cũng đưa ra được một số phương pháp

kiểm tra đối với từng ngành nghề khác nhau như dịch vụ du lịch, ăn uống,

khách sạn, vận tải… Từ đó, xây dựng và đưa ra những giải pháp nhằm hoàn

thiện công tác kiểm tra tại địa phương.

Trên cơ sở lý thuyết và lược khảo các nghiên cứu, tác giả rút ra một số

nhận xét sau: Thứ nhất, để đánh giá hiệu quả của việc kiểm tra thuế cần căn

cứ vào cả chỉ tiêu định tính và định lượng (Nguyễn Chí Dũng, 2009). Thứ hai,

số thuế truy thu của từng DN cũng thể hiện mức độ tuân thủ thuế, nghĩa là,

nếu DN có số thuế truy thu càng lớn thì mức độ tuân thủ thuế càng thấp và

ngược lại (Tổng Cục Thuế, 2012).

Nhìn chung, các công trình trên đã nêu rõ được các căn cứ pháp lý, cơ

sở lý luận về pháp luật thuế, quản lý thuế và cũng đưa ra một số biện pháp và

kiến nghị có ý nghĩa thực tiễn đối với công tác quản lý thu thuế. Tuy nhiên, ở

mỗi địa phương, cấp ngành khác nhau thì việc áp dụng chính sách hay sử

dụng các giải pháp không hoàn toàn giống nhau. Chính vì vậy, tôi đã linh hoạt

khi tham khảo những nội dung mà tôi cho là phù hợp đối với đơn vị mà tôi

nghiên cứu, để tránh áp dụng một cách máy móc, không hiệu quả cho thực

tiễn việc nghiên cứu giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra thuế

đối với DN ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế TP. Nha Trang.

6. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu định tính là hướng tiếp cận nhằm thăm dò, mô tả và giải

thích dựa vào các phương tiện khảo sát kinh nghiệm, nhận thức, động cơ thúc

đẩy, dự định, hành vi, thái độ.

Phương pháp nghiên cứu định tính là phương pháp nghiên cứu khám

phá trong đó dữ liệu được thu thập chủ yếu ở dạng định tính.

6.1. Nghiên cứu định tính sơ bộ

Các chỉ tiêu định tính được đánh giá là những hiệu quả của kết quả

kiểm tra mang lại. Cụ thể:

- Mức độ nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của NNT sau khi được

kiểm tra.

- Tác dụng trong việc ngăn ngừa hành vi vi phạm pháp luật của NNT.

- Tác dụng trong việc phòng chống tham nhũng trong nội bộ CQT và

tạo lòng tin của nhân dân vào công tác kiểm tra thuế.

- Khả năng nâng cao hiểu biết pháp luật của NNT qua kiểm tra thuế.

- Mức độ phát hiện những bất hợp lý của pháp luật nói chung và pháp

luật thuế nói riêng qua kiểm tra thuế.

Các tiêu chí định tính thể hiện ở kết quả thực tế của nghiệp vụ kiểm tra

đã được tiến hành. Cụ thể:

- Cải thiện tỷ lệ thực hiện kế hoạch kiểm tra về từng chỉ tiêu định lượng

của kế hoạch.

- Tăng khả năng phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật thuế qua công

tác kiểm tra.

- Giảm chi phí phục vụ công tác kiểm tra thuế.

- Tăng hiệu quả trực tiếp của công tác kiểm tra.

6.2. Nghiên cứu định tính chính thức

Đề tài sử dụng số liệu từ các ứng dụng hỗ trợ kê khai thuế, hồ sơ kiểm

tra thuế của DN được lưu trữ tại Chi cục Thuế và các báo cáo tổng kết công

tác thuế của Chi cục Thuế TP. Nha Trang.

Ngoài ra, còn thu thập một số dữ liệu qua tạp chí, các công trình nghiên

cứu trong nước và từ Niên giám thống kê.

Sau khi thu thập được số liệu, tiến hành kiểm tra, đánh giá, phân loại,

sử dụng phần mềm Excel làm công cụ để xử lý và tính toán số liệu.

7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

Nghiên cứu xây dựng đề tài “Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra

thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thành

phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa” là việc làm cần thiết có ý nghĩa khoa học

và thực tiễn của đề tài thể hiện qua các nội dung sau đây:

7.1. Ý nghĩa khoa học

Đề tài đã có đề xuất nhiều giải pháp thiết thực phù hợp với thực tiễn

công tác quản lý hiện tại và trong thời gian tới. Tạo cơ sở khoa học cho các cơ

quan Thuế có những định hướng trong quản lý thuế mang lại hiệu quả cao.

7.2. Ý nghĩa thực tiễn

Đánh giá toàn diện thực trạng về hiệu quả công tác kiểm tra thuế đối

với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh chỉ ra các bất cập nguyên nhân của

hạn chế từ đó đề ra các giải pháp thực tiễn nhằm đạt được kết quả cao trong

công tác kiểm tra các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thành

phố Nha Trang.

Đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện nâng cao công tác kiểm tra thuế,

hướng dẫn doanh nghiệp tuân thủ pháp luật thuế.

Với ý nghĩa khoa học và thực tiễn, kết quả nghiên cứu sẽ đóng góp cho:

Doanh nghiệp: hiểu được những yếu tố nào thực sự ảnh hưởng đến

việc kiểm tra chấp hành pháp luật thuế của DN, từ đó đưa ra những giải pháp

liên quan đến những nhân tố ảnh hưởng để tối ưu hóa việc hạch toán kế toán,

kê khai và nộp thuế.

Cơ quan Thuế: nâng cao công tác kiểm tra, tăng thu NSNN đồng thời

giúp DN xác định những sai phạm của Doanh nghiệp trong công tác hạch toán

kế toán.

7.3. Đóng góp về mặt lý thuyết

7.3.1. Yếu tố mới

Tác giả tập trung nghiên cứu chuyên sâu các hành vi gian lận thuế đặc

trưng đối với hàng hóa nội địa và hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu từ đó tìm ra

các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra đối với các doanh nghiệp

ngoài quốc doanh.

7.3.2. Nghiên cứu trong bối cảnh mới

Đề tài “Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế đối với các doanh

nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh

Hòa” lần đầu được nghiên cứu tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang.

8. Kết cấu luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị và danh mục tài liệu tham

khảo, nội dung chính của luận văn được kết cấu thành 3 chương.

Chương 1: Cơ sở lý thuyết và tổng quan nghiên cứu. Trong chương này

trình bày tổng quan về thuế đối với DN, nội dung công tác kiểm tra thuế đối với

DN ngoài quốc doanh và tổng quan các nghiên cứu nước ngoài và trong nước.

Chương 2: Đánh giá thực trạng công tác kiểm tra thuế thuế đối với các

DN ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế TP. Nha Trang. Chương này giới

thiệu tình hình kinh tế - xã hội của thành phố Nha Trang, Tổ chức bộ máy

quản lý tại Chi cục Thuế; Kết quả thu thuế tại Chi cục Thuế; Thực trạng công

tác kiểm tra thuế đối với các DN ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế; Những

thành công và hạn chế trong công tác kiểm tra thuế đối với DN ngoài quốc

doanh tại Chi cục Thuế TP. Nha Trang.

Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra thuế đối với

các DN ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế TP. Nha Trang. Cụ thể, chương

này trình bày các giải pháp hoàn thiện xây dựng công tác xây dựng kế hoạch

kiểm tra, công tác kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế và kiểm tra trụ sở NNT chặt

chẽ, hiệu quả, tăng cường công tác kiểm tra thuế các DN ngoài quốc doanh.

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ

TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

1.1. Tổng quan về thuế và công tác kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp

ngoài quốc doanh

1.1.1. Khái niệm về thuế và vai trò của thuế

1.1.1.1. Khái niệm về thuế

Theo Quốc hội (2019), “ Thuế là một khoản nộp ngân sách nhà nước

bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo quy định của

các luật thuế.”

Tuy nhiên, ở các góc nhìn khác nhau, chúng ta có thể rút ra các khái

niệm liên quan đến thuế như sau:

Xét về góc độ Nhà nước: Thuế là một khoản thu của Nhà nước đối với

các tổ chức và mọi thành viên trong xã hội, khoản thu này mang tính chất bắt

buộc, không hoàn trả trực tiếp được pháp luật quy định.

Xét về góc độ người nộp: Thuế là khoản đóng góp mang tính pháp lệnh

của Nhà nước, bắt buộc mọi người dân hoặc các tổ chức kinh tế phải thực

hiện theo quy định.

Xét về nội dung vật chất: Thuế là khoản tiền hay sản vật mà người dân

và các tổ chức kinh tế phải có nghĩa vụ đóng góp để dùng vào mọi việc chi

tiêu của Nhà nước.

Xét về thực thể (bản chất kinh tế): Thuế là là một hình thức phân phối

thu nhập được Nhà nước sử dụng để động viên một phần thu nhập của các tổ

chức kinh tế và cá nhân trong xã hội vào NSNN nhằm thực hiện nhu cầu chi

tiêu của Nhà nước.

Như vậy, thuế là hình thức động viên mang tính bắt buộc gắn liền với

quyền lực chính trị của Nhà nước bằng các sắc luật do Nhà nước quy định.

1.1.1.2. Vai trò của thuế

Mỗi loại thuế vai trò, tác dụng riêng của từng sắc thuế của nó. Nhưng

nhìn chung toàn bộ hệ thống thuế trong các cơ chế thị trường có các vai trò cơ

bản như sau:

a) Về mặt tài chính, thuế là khoản thu chủ yếu của NSNN.

Thuế luôn chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng thu NSNN. Là nguồn thu

chủ yếu của NNSS; Mang tích chất không hoàn trả trực tiếp cho người nộp;

Hình thức thu đảm bảo bao quát tất cả các hoạt động SXKD, các nguồn thu nhập

và mọi tiêu dùng trong xã hội; Đảm bảo tính tự chủ trong cân đối NSNN.

b) Về mặt kinh tế, thuế là công cụ điều tiết vĩ mô trong nền kinh tế thị trường.

Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, Nhà nước có thể điều chỉnh tăng

thuế hoặc giảm thuế đối với thu nhập của các tầng lớp dân cư và với DN để

nhằm kích thích hoặc hạn chế sự phát triển các lĩnh vực, các ngành nghề khác

nhau trong nền kinh tế. Bằng cách thông qua chính sách thuế ảnh hưởng đến

lợi ích kinh tế của chủ DN.

Trong những năm khủng hoảng hoặc suy thoái kinh tế, Nhà nước có

thể hạ thấp mức thuế tạo ra những điều kiện thuận lợi kích thích nhu cầu tiêu

dùng để tăng đầu tư và mở rộng sức sản xuất. Nhà nước có thể điều chỉnh

tăng hoặc giảm mức thuế để nhằm giữ vững nhịp độ tăng trưởng theo mục

tiêu đã đặt ra.

c) Về mặt xã hội, thuế là một nguồn thu chủ yếu điều tiết công bằng xã hội.

Vai trò là công cụ điều hoà thu nhập đồng thời thực hiện công bằng xã

hội của thuế thể hiện rõ trong thuế trực thu. Ví dụ như thuế thu nhập cá nhân

được hình thành nhằm đánh thuế vào những người có thu nhập cao. Như vậy

ngoài việc tạo nguồn thu cho NSNN, thuế còn đóng vai trò trong thực hiện

công bằng xã hội. Vai trò này còn thể hiện rõ rệt khi sử dụng thuế suất luỹ

tiến. Việc điều hoà thu nhập xã hội còn được thể hiện một phần thông qua các

sắc thuế gián thu như: thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt… các loại

thuế này thường đánh rất cao vào những mặt hàng, dịch vụ cao cấp nhằm điều

tiết bớt thu nhập của các cá nhân có thu nhập tương đối cao so với mức bình

quân xã hội.

1.1.2. Tổng quan về công tác kiểm tra thuế

1.1.2.1. Khái niệm

Kiểm tra thuế là một công đoạn và là một yếu tố cấu thành của hoạt

động lãnh đạo quản lý nhà nước của CQT.

Kiểm tra thuế là hoạt động thông qua tình hình thực tế của đối tượng

được kiểm tra để đánh giá, nhận xét và xử lý của CQT đối với việc thực hiện

pháp luật thuế của NNT và công tác quản lý, hành thu, kiểm tra của công

chức thuế.

Kiểm tra thuế là một trong bốn chức năng quan trọng của cơ chế quản

lý thuế theo mô hình chức năng (tuyên truyền hỗ trợ; kế toán và xử lý tờ khai;

thu nợ và cưỡng chế; kiểm tra).

Kiểm tra thuế là một biện pháp hữu hiệu nhằm phát hiện ngăn ngừa vi

phạm của NNT nhằm giúp NNT nhận thấy có một hệ thống giám sát hiệu quả

kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm của họ trong việc kê khai nộp thuế.

Kiểm tra thuế là việc kiểm tra các hồ sơ khai thuế, báo cáo tài chính

trên cơ sở các nguyên tắc kế toán, quy định của luật thuế để xác định tính

chính xác trong việc kê khai số thuế phải nộp của NNT.

1.1.2.2. Đặc điểm của kiểm tra thuế

Kiểm tra thuế có phạm vi rộng: Đối tượng kiểm tra là các tổ chức, cá

nhân trong ngành thuế, là NNT thuế bao gồm mọi tổ chức và cá nhân trong xã

hội thuộc phạm vi điều chỉnh của các luật thuế.

Kiểm tra thuế là một công tác rất khó khăn, phức tạp: Hoạt động kiểm

tra thuế nó động chạm trực tiếp tới lợi ích kinh tế của NNT. Để che dấu các

hành vi trốn thuế nhằm bảo vệ lợi ích vật chất của mình, NNT thường tìm mọi

biện pháp nhằm cản trở hoặc gây khó khăn cho công tác kiểm tra của CQT.

Kiểm tra thuế đòi hỏi rất cao về năng lực chuyên môn và phẩm chất

đạo đức của người công chức: Người công chức thuế làm công tác kiểm tra

thuế không chỉ nắm chắc các luật thuế mà còn phải nắm bắt được bản chất các

hoạt động kinh tế của đối tượng được kiểm tra. Đồng thời, người công chức

kiểm tra thuế phải có phẩm chất đạo đức tốt, bản lĩnh vững vàng, vì thường

xuyên phải làm việc trong môi trường có sự cám dỗ về vật chất.

1.1.2.3. Vai trò của kiểm tra thuế

Trong mọi điều kiện, hoàn cảnh, kiểm tra thuế có vai trò quan trọng đối

với quản lý thuế, đặc biệt là trong cơ chế tự kê khai, tự nộp thuế hiện nay.

Thứ nhất, kiểm tra thuế là phương tiện phát hiện, phòng ngừa hành vi

vi phạm pháp luật và tội phạm nảy sinh trong hoạt động quản lý thuế.

Thứ hai, kiểm tra thuế góp phần hoàn thiện cơ chế chính sách pháp luật

về thuế, là nơi cung cấp các căn cứ, các bằng chứng cụ thể để phản ánh một

cách chân thực, sống động các hoạt động diễn ra trong thực tế, để phục vụ cho

việc hoàn thiện, bổ sung các chính sách của Nhà nước.

Thứ ba, kiểm tra thuế có vai trò quan trọng trong việc thực hiện cải

cách thủ tục hành chính cả về quy chế và tổ chức thực hiện.

Thứ tư, kiểm tra thuế góp phần tăng cường pháp chế XHCN. Những

hành vi vi phạm pháp luật sẽ bị xử phạt thích đáng. Khi phát hiện ra những sai

sót hay vi phạm của NNT, công chức kiểm tra phải xử lý bằng các hình thức

xử phạt nghiêm minh để NNT thấy rằng bất cứ ai cũng phải tuân thủ pháp

luật. Việc xử lý đúng người, đúng tội sẽ nâng cao được hiệu lực của luật thuế.

Kiểm tra thuế là công tác rất quan trọng, nên cần tuân thủ những

nguyên tắc nhất định.

Thứ nhất, nguyên tắc tuân thủ các quy định của pháp luật: Đây là nguyên

tắc quan trọng để nâng cao hiệu lực của công tác kiểm tra thuế, đề cao trách

nhiệm của chủ thể kiểm tra, ngăn chặn tình trạng làm trái pháp luật. Do vậy, hoạt

động của kiểm tra thuế đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật.

Thứ hai, nguyên tắc đảm bảo trung thực, chính xác, khách quan: Đây

là nguyên tắc phản ánh và đánh giá đúng bản chất của sự vật, hiện tượng; cẩn

thận và phải có kiến thức chuyên môn vững vàng, hiểu biết sâu rộng và sâu

sát thực tiễn, vô tư, không thiên lệch; không vì quyền lợi cá nhân. Nguyên tắc

chính xác và khách quan nhằm để đảm bảo đánh giá đúng thực trạng, tình

hình của ĐTNN được kiểm tra, đòi hỏi trong hoạt động kiểm tra phải tôn

trọng sự thật, đánh giá sự vật, hiện tượng như nó vốn có, không suy diễn hay

quy chụp một cách chủ quan, phải tiến hành công việc một cách thận trọng;

phản ánh đúng sự thật, không thiên vị hoặc bóp méo sự việc, giúp cho việc xử

lý các sai phạm đúng người, đúng việc, đúng pháp luật.

Thứ ba, nguyên tắc công khai, dân chủ: Đây là nguyên tắc thể hiện ở

việc phải thông báo đầy đủ nội dung kiểm tra, tiếp xúc công khai với đối

tượng kiểm tra và người có liên quan, tuỳ theo tính chất từng vụ việc mà có

thể công khai kết luận kiểm. Nguyên tắc dân chủ giúp CQT xử lý kịp thời

những phát hiện qua kiểm tra thuế; đòi hỏi coi trọng việc tiếp nhận, thu thập

tạo điều kiện cho đối tượng kiểm tra được trình bày ý kiến của mình; kịp thời

nhằm tránh biểu hiện chủ quan, áp đặt, bất chấp ý kiến của người khác.

Thứ tư, nguyên tắc đảm bảo bí mật: Đây là nguyên tắc liên quan trực

tiếp đến công chức kiểm tra thuế là những người thường xuyên tiếp cận nhiều

tài liệu bí mật, bí quyết kinh doanh của ĐTNN với nhiều vấn đề hay bí mật

quốc gia. Nếu những thông tin này bị lộ thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới lợi ích

của ĐTNN, của quốc gia.

Công chức kiểm tra thuế báo cáo cho những người có thẩm quyền biết

và phải đảm bảo tính bí mật đối với những thông tin quan trọng trong quá

trình kiểm tra.

Thứ năm, nguyên tắc hiệu quả:

Nguyên tắc hiệu quả đòi hỏi kiểm tra thuế phải đảm bảo thực hiện được

mục đích của công tác kiểm tra là ngăn ngừa những thiếu sót, vi phạm về

thuế; phải đảm bảo giúp các đối tượng kiểm tra thực hiện đúng các quy định

của pháp luật thuế, tránh thất thoát tiền thuế của NSNN.

Thứ sáu, nguyên tắc không cản trở hoạt động bình thường của ĐTNN:

Công chức kiểm tra thuế khi làm việc tại trụ sở NNT phải tuân thủ theo

đúng quy trình kiểm tra, không gây sách nhiễu, phiền hà, không cản trở đến

quá trình hoạt động kinh doanh của ĐTNN.

1.1.2.4. Các hình thức và quy trình kiểm tra thuế

Nếu xét theo hoạt động kiểm tra thuế có hai hình thức là kiểm tra theo

chương trình, kế hoạch đã được duyệt và kiểm tra đột xuất.

Nếu xết theo nội dung và phạm vi kiểm tra được xác định dựa trên yêu

cầu đặt ra của từng đợt kiểm tra có hai hình thức là kiểm tra toàn diện và

kiểm tra hạn chế.

Nếu xét theo địa điểm tiến hành kiểm tra thuế, hoạt động kiểm tra thuế

có hai hình thức là kiểm tra tại trụ sở CQT (kiểm tra tại bàn) và kiểm tra tại

trụ sở NNT.

Theo quy trình kiểm tra thuế được ban hành theo Quyết định 746/QĐ-

TCT ngày 20/4/2015 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế.

Kiểm tra tại trụ sở CQT (kiểm tra tại bàn): Là công việc thường xuyên

của các công chức làm công tác kiểm tra thuế nhằm đánh giá tính đầy đủ,

chính các của các thông tin, chứng từ trong hồ sơ khai thuế, sự tuân thủ pháp

luật về thuế của NNT. CQT không trực tiếp đến tại trụ sở NNT mà tiến hành

kiểm tra hồ sơ khai thuế tại trụ sở CQT.

* Trình tự kiểm tra bằng phương pháp thủ công: Lựa chọn danh sách

người nộp thuế để kiểm tra hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan thuế tối thiểu là

20% số lượng doanh nghiệp hoạt động đang quản lý thuế như sau:

Từ 15% số lượng người nộp thuế trở lên lựa chọn bằng ứng dụng lập kế

hoạch thanh tra, kiểm tra thuế theo rủi ro (TPR).

Từ 5 % số lượng người nộp thuế trở lên lựa chọn qua thực tiễn quản lý

thuế tại địa phương có rủi ro cao, có dấu hiệu trốn thuế, gian lận thuế, khai sai

số thuế phải nộp.

Chậm nhất là 25 ngày sau ngày kết thúc hạn nộp hồ sơ khai thuế, công

chức kiểm tra thuế có trách nhiệm kiểm tra tất cả các loại hồ sơ khai thuế bao

gồm: Hồ sơ khai thuế theo từng lần phát sinh; các loại hồ sơ khai thuế theo

tháng; các loại hồ sơ khai thuế theo quý; các loại hồ sơ khai thuế theo năm

của người nộp thuế được giao.

Kiểm tra các căn cứ tính thuế để xác định số thuế phải nộp; số tiền thuế

được miễn, giảm; số tiền hoàn thuế... theo phương pháp đối chiếu, so sánh

như sau:

Đối chiếu với các quy định của các văn bản pháp luật về thuế.

Đối chiếu các chỉ tiêu trong tờ khai thuế với các tài liệu kèm theo (nếu

có).

Đối chiếu các chỉ tiêu phản ánh trong tờ khai thuế, các tài liệu kèm

theo tờ khai thuế (nếu có) với tờ khai thuế, các tài liệu kèm theo tờ khai thuế

(nếu có) tháng trước, quý trước, năm trước.

Đối chiếu với các dữ liệu của người nộp thuế có quy mô kinh doanh

tương đương, có cùng ngành nghề, mặt hàng đăng ký kinh doanh.

Đối chiếu với các thông tin, tài liệu thu thập được từ các nguồn khác

(nếu có).

Kết thúc kiểm tra mỗi hồ sơ khai thuế, công chức kiểm tra thuế phải

nhận xét hồ sơ khai thuế theo mẫu số 01/QTKT kèm theo quy trình này:

Đối với các hồ sơ khai thuế khai đầy đủ chỉ tiêu; đảm bảo tính hợp lý,

chính xác của các thông tin, tài liệu; chưa phát hiện dấu hiệu rủi ro thì bản

nhận xét hồ sơ khai thuế được lưu lại cùng với hồ sơ khai thuế.

Đối với các hồ sơ khai thuế qua đối chiếu, so sánh, phân tích xét thấy

có nội dung khai chưa đúng, số liệu khai không chính xác hoặc có những nội

dung cần xác minh liên quan đến số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được

miễn, số tiền thuế được giảm, số tiền thuế được hoàn... công chức kiểm tra

thuế phải báo cáo trưởng bộ phận kiểm tra trình Thủ trưởng cơ quan thuế ra

thông báo bằng văn bản đề nghị người nộp thuế giải trình hoặc bổ sung thông

tin tài liệu theo mẫu số 01/KTTT ban hành kèm theo Thông tư số

156/2013/TT-BTC ngày 06/11/2013 của Bộ Tài chính.

* Trình tự kiểm tra bằng phần mềm ứng dụng: Kiểm tra các căn cứ tính

thuế liên quan đến việc xác định số thuế phải nộp; số tiền thuế được miễn,

giảm; số tiền hoàn thuế. Chậm nhất là 25 ngày sau ngày kết thúc hạn nộp hồ

sơ khai thuế, công chức kiểm tra sử dụng phần mềm ứng dụng kiểm tra hồ sơ

khai thuế để kiểm tra gán điểm cho từng tiêu chí; theo đó ứng dụng sắp xếp

người nộp thuế (hồ sơ khai thuế) theo từng tiêu chí rủi ro và đưa ra nhận xét,

cảnh báo đối với từng tiêu chí; đồng thời ứng dụng sắp xếp người nộp thuế

theo mức độ rủi ro tổng thể của toàn bộ tiêu chí theo thứ tự từ rủi ro cao đến

rủi ro thấp giúp cho việc phân loại người nộp thuế (hồ sơ khai thuế) theo mức

độ rủi ro về thuế. Riêng đối với thuế thu nhập cá nhân thì áp dụng phần mềm

quản lý thuế TNCN để phát hiện rủi ro trong hồ sơ khai thuế TNCN, cá nhân

có thu nhập từ 2 nơi trở lên chưa được khấu trừ thuế, không tự quyết toán

thuế theo quy định.

Công chức kiểm tra in danh sách người nộp thuế sắp xếp theo mức độ

rủi ro và in nhận xét, cảnh báo rủi ro đối với từng người nộp thuế trên hệ

thống.

- Bản nhận xét (cảnh báo rủi ro) của từng người nộp thuế được in ra từ

hệ thống, công chức kiểm tra tiếp tục xem xét, đối chiếu hồ sơ khai thuế để bổ

sung nhận xét (nếu có) vào mẫu số 01/QTKT kèm theo quy trình này:

Đối với người nộp thuế (hồ sơ khai thuế) chưa phát hiện rủi ro, chưa

có dấu hiệu vi phạm thì công chức kiểm tra in danh sách người nộp thuế chưa

có rủi ro từ hệ thống và trình trưởng bộ phận kiểm tra ký duyệt để lưu hồ sơ

kiểm tra.

Đối với người nộp thuế (hồ sơ khai thuế) có rủi ro thấp thì công chức

kiểm tra in nhận xét hồ sơ khai thuế để trình trưởng bộ phận kiểm tra ký lưu

hồ sơ mà không phải ban hành thông báo, trừ trường hợp có chỉ đạo của

trưởng bộ phận kiểm tra, thủ trưởng cơ quan thuế hoặc có những dấu hiệu

nghi vấn cần phải làm rõ.

Đối với người nộp thuế (hồ sơ khai thuế) có rủi ro cao và rủi ro vừa:

bản nhận xét hồ sơ khai thuế có cảnh báo rủi ro về thuế thì công chức kiểm tra

thuế in thông báo người nộp thuế theo thứ tự rủi ro cao đến rủi ro vừa để báo

cáo trưởng bộ phận kiểm tra trình thủ trưởng cơ quan Thuế ký thông báo đề

nghị người nộp thuế giải trình hoặc bổ sung thông tin tài liệu theo mẫu số

01/KTTT ban hành kèm theo Thông tư số 156/2013/TT-BTC của Bộ Tài

chính.

- Kiểm tra tại trụ sở của NNT: Đây là hoạt động kiểm tra được tiến

hành tại trụ sở của NNT. Công chức kiểm tra thực hiện việc kiểm tra các nội

dung theo Quyết định kiểm tra tại trụ sở của NNT.

Việc kiểm tra thuế tại trụ sở của người nộp thuế phải được tiến hành

chậm nhất là 10 ngày làm việc, kể từ ngày ban hành Quyết định kiểm tra thuế.

Trưởng đoàn kiểm tra thuế có trách nhiệm công bố quyết định kiểm tra thuế

và giải thích nội dung kiểm tra theo quyết định. Sau khi công bố quyết định

kiểm tra, Đoàn kiểm tra thuế và người nộp thuế phải có biên bản xác định thời

gian và nội dung công bố quyết định kiểm tra theo Mẫu số 05/KTTT ban hành

kèm theo Thông tư số 156/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Các thành viên đoàn kiểm tra phải thực hiện phần công việc theo sự

phân công của Trưởng đoàn kiểm tra và chịu trách nhiệm về phần công việc

được giao. Kết thúc phần việc được giao, thành viên đoàn kiểm tra phải lập

biên bản xác định số liệu kiểm tra với đại diện người nộp thuế (Mẫu số

07/QTKT ban hành kèm theo quy trình này).

Trong quá trình thực hiện kiểm tra, Đoàn kiểm tra được quyền kiểm tra

tài sản, vật tư, hàng hóa, xem xét chứng từ kế toán, sổ sách kế toán, báo cáo

tài chính, các tài liệu có liên quan trong phạm vi nội dung của Quyết định

kiểm tra thuế. Đối với những thông tin, tài liệu, số liệu người nộp thuế đã nộp

cho cơ quan thuế theo quy định hiện hành như: Tài liệu, hồ sơ về đăng ký, kê

khai nộp thuế báo cáo sử dụng hóa đơn,... thì đoàn kiểm tra không yêu cầu

người nộp thuế cung cấp mà khai thác, tra cứu tại cơ quan thuế để phục vụ

cho việc kiểm tra.

Trường hợp người nộp thuế thực hiện kế toán trên máy vi tính bằng

phần mềm kế toán (đáp ứng quy định tại Thông tư 103/2005/TT-BTC ngày

24/11/2005 của Bộ Tài chính hướng dẫn tiêu chuẩn và điều kiện của phần

mềm kế toán) thì đoàn kiểm tra yêu cầu cung cấp sổ kế toán được lưu trữ trên

các dữ liệu điện tử đọc được bằng các phần mềm văn phòng thông dụng, có

nội dung như bản người nộp thuế đã in ra để lưu trữ theo quy định, mà không

yêu cầu in ra giấy.

Trường hợp cần phải tạm giữ tiền, đồ vật, giấy phép liên quan đến hành

vi trốn thuế, gian lận thuế thì Trưởng đoàn kiểm tra phải báo cáo trưởng bộ

phận kiểm tra trình Thủ trưởng cơ quan Thuế có quyết định áp dụng biện

pháp tạm giữ tiền, đồ vật, giấy phép liên quan đến hành vi trốn thuế, gian lận

thuế theo quy định của Luật quản lý thuế.

Trưởng đoàn kiểm tra và các thành viên trong đoàn kiểm tra không

được yêu cầu người nộp thuế cung cấp các thông tin tài liệu không liên quan

đến nội dung kiểm tra; thông tin tài liệu thuộc bí mật của Nhà nước, trừ

trường hợp pháp luật có quy định khác.

Trường hợp trong thời gian kiểm tra, người nộp thuế tự phát hiện và

nộp số tiền thuế khai sai hoặc gian lận vào ngân sách nhà nước thì Đoàn kiểm

tra ghi nhận chứng từ nộp tiền, số tiền thuế đã nộp vào biên bản để xử lý vi

phạm theo quy định của Luật quản lý thuế.

Thời hạn kiểm tra tại trụ sở của Người nộp thuế không quá 5 ngày làm

việc thực tế, kể từ ngày bắt đầu công bố quyết định kiểm tra tại trụ sở người

nộp thuế. Trong trường hợp xét thấy cần phải kéo dài thời gian để xác minh,

thu thập tài liệu, chứng cứ thì chậm nhất là trước một ngày kết thúc thời hạn

kiểm tra, Trưởng đoàn kiểm tra phải báo cáo trưởng bộ phận kiểm tra trình

Thủ trưởng cơ quan Thuế để có quyết định bổ sung thời hạn kiểm tra (theo

Mẫu số 18/KTTT ban hành kèm theo Thông tư số 156/2013/TT-BTC). Mỗi

cuộc kiểm tra chỉ được bổ sung thêm thời hạn kiểm tra một lần. Thời gian bổ

sung không quá 5 (năm) ngày làm việc thực tế.

Trong thời gian kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế phát sinh trường hợp

bất khả kháng phải tạm dừng kiểm tra thì người nộp thuế phải có văn bản đề

nghị nêu rõ lý do tạm dừng, thời gian tạm dừng. Theo đó, trưởng đoàn kiểm

tra báo cáo trưởng bộ phận kiểm tra trình Thủ trưởng cơ quan thuế ban hành

thông báo về việc tạm dừng kiểm tra.

Trường hợp phải tạm dừng bởi lý do bất khả kháng từ cơ quan thuế thì

trưởng đoàn kiểm tra báo cáo trưởng bộ phận kiểm tra trình Thủ trưởng cơ

quan thuế ban hành thông báo về việc tạm dừng kiểm tra. Thời gian tạm dừng

không tính trong thời hạn kiểm tra.

Trường hợp người nộp thuế không chấp hành quyết định kiểm tra thuế

quá thời hạn 03 (ba) ngày làm việc kể từ ngày phải chấp hành quyết định của

cơ quan có thẩm quyền hoặc từ chối, trì hoãn, trốn tránh việc cung cấp hồ sơ

tài liệu hóa đơn, chứng từ, sổ kế toán liên quan đến nghĩa vụ thuế quá thời hạn

06 (sáu) giờ làm việc kể từ khi nhận được yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền

trong thời gian kiểm tra tại trụ sở của người nộp thuế thì bị xử phạt vi phạm

hành chính theo quy định.

Việc xử phạt vi phạm hành chính được thực hiện thông qua biên bản vi

phạm hành chính có chữ ký của người nộp thuế hoặc đại diện người nộp thuế.

Trường hợp người vi phạm, đại diện đơn vị vi phạm không có mặt hoặc cố

tình trốn tránh hoặc vì lý do khách quan mà không ký vào biên bản thì biên

bản phải có chữ ký của đại diện chính quyền cơ sở nơi xảy ra vi phạm hoặc

của 2 người chứng kiến.

Một số bài học kinh nghiệm của các thành phố có điều kiện tương đồng

Chi cục Thuế TP.Nha Trang. Theo Tạp chí Tài chính số 9 năm 2017 thì từ các

kết quả đạt được trong công tác thanh tra, kiểm tra thuế tại Chi cục Thuế TP.

Vinh, Chi cục Thuế TP. Hà Nội…, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm

Thứ nhất, công tác chỉ đạo điều hành phải thường xuyên, sát sao và gắn

với việc giám sát hoạt động thanh tra, kiểm tra.

Thứ hai, coi trọng công tác xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế

và triển khai phân tích sâu các dấu hiệu rủi ro tại trụ sở cơ quan thuế,

Thứ ba, tăng cường, chủ động phối hợp với các cơ quan điều tra. Xác

định đây là việc làm thường xuyên và liên tục.

Thứ tư, tăng cường công tác giám sát hoạt động thanh tra, kiểm tra.

Việc làm này cần được thực hiện từ trước khi ban hành quyết định thanh tra,

kiểm tra cho tới khi kết thúc, lưu hồ sơ, nhập báo cáo kết quả thực hiện .

Thứ năm, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác

thanh tra, kiểm tra. Việc này có ý nghĩa quan trọng giúp cho cán bộ thuế

không mất nhiều thời gian chiết xuất dữ liệu về hồ sơ khai thuế của NNT mà

tập trung vào đánh giá rủi ro.

Thứ sáu, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra, kiểm tra.

Việc nâng cao kỹ năng thanh tra, kiểm tra cần phải tiến hành thường xuyên.

1.2. Phương pháp nghiên cứu

1.2.1. Quy trình nghiên cứu

Quy trình nghiên cứu là chuỗi các bước tư duy, vận động kiến thức về

phương pháp nghiên cứu và kiến thức chuyên ngành. Từ đó xác định vấn đề

nghiên cứu để tìm ra câu trả lời cho vấn đề nghiên cứu đặt ra.

1.2.1.1. Thiết kế nghiên cứu

Để đánh giá được tổng quát công tác kiểm tra thuế ở Thành phố Nha

Trang tác giả sử dụng phương pháp khảo sát chuyên gia bằng bảng câu hỏi.

Số liệu cần thu thập gồm:

- Các số liệu thu thập từ các báo cáo của Chi cục Thuế như báo cáo kết

quả thu ngân sách qua các năm, báo cáo tổng kết kết quả kiểm tra,… từ dữ

liệu thông tin của Chi cục Thuế, từ các thông tin đã được công bố trên báo

chí, tạp chí, website ngành Thuế…

- Các thông tin thu thập được từ việc khảo sát chuyên gia có kinh nghiêm

trong lĩnh vực kiểm tra và các doanh nghiệp, kế toán hoạt động kinh doanh các

ngành nghề đăng ký kê khai, nộp thuế tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang.

1.2.2. Mô hình nghiên cứu

Tác giả đưa ra mô hình nghiên cứu như hình sau:

Hạn chế trong việc quản lý thuế của CQT Hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin

Hạn chế trong phối hợp giữa CQT với các ban ngành Hạn chế trong những quy định pháp lý liên quan đến xác định nghĩa vụ thuế Công tác kiểm tra thuế

Hạn chế xuất phát từ nguồn nhân lực Hạn chế trong hiểu biết về thuế của NNT

Hình 1.1: Mô hình các yếu tố tác động đến công tác kiểm tra thuế

1.2.3. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu định tính là một phương pháp tiếp cận nhằm tìm cách mô

tả và phân tích đặc điểm văn hóa và hành vi của con và của nhóm người từ

quan điểm của nhà nghiên cứu.

Nghiên cứu định tính cung cấp thông tin toàn diện về các đặc điểm của

môi trường xã hội nơi nghiên cứu được tiến hành.

1.2.3.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu

Nghiên cứu các văn bản pháp luật chính sách liên quan đến công tác

kiểm tra thuế như nghiên cứu hồ sơ kiểm tra, hồ sơ quản lý DN. Phương pháp

này được sử dụng để tổng hợp lý thuyết nền tảng để làm rõ hơn đề tài nghiên

cứu, từ đó có phương pháp luận và luận cứ chặt chẽ hơn cũng như có thêm

kiếm thức sâu rộng về lĩnh vực kiểm tra thuế.

* Kiểm tra việc đăng ký thuế:

Đăng ký kê khai thuế giúp cơ quan thuế nắm được tổng số các đối

tượng đang kinh doanh trên địa bàn. Đồng thời quản lý chặt chẽ người nộp

thuế ngay từ khâu ban đầu.

Công tác kiểm tra việc đăng ký thuế cần phải phối hợp với cơ quan cấp

phép đăng ký kinh doanh và chính quyền địa phương để rà soát, kiểm tra số

người có kinh doanh nhưng không đăng ký thuế, không nộp thuế từ đó có kế

hoạch, biện pháp xử lý theo quy định.

Nhìn chung tình hình các trường hợp vi phạm về có hoạt động kinh

doanh, được cấp phép kinh doanh nhưng không chấp hành kê khai, nộp thuế,

qua kiểm tra đã có xu hướng giảm, điều đó cho thấy thông qua việc tăng

cường công tác kiểm tra, mức độ vi phạm chế độ, chính sách thuế có bước

chuyển biến, người dân đã dần nâng cao được ý thức tự giác thực hiện nghĩa

vụ của mình khi tham gia hoạt động sản xuất, kinh doanh.

* Kiểm tra việc chấp hành chế độ kế toán, sổ sách, chứng từ, hoá đơn

tính thuế:

Xác định được tầm quan trọng của việc chấp hành chế độ ghi chép sổ

sách kế toán, hóa đơn chứng từ, nên công tác kiểm tra đã tập trung mọi mặt để

tăng cường công tác này, cụ thể là:

+ Tập trung lực lượng kiểm tra việc lập và sử dụng các loại chứng từ

hóa đơn có liên quan đến việc tính thuế, xác định tính hợp pháp của chứng từ,

kiểm tra việc lập và gửi các bảng kê khai, thanh quyết toán thuế.

+ Kiểm tra việc mở sổ sách kế toán tại doanh nghiệp, số liệu trên sổ

sách kế toán của đơn vị sẽ phản ánh thực trạng tình hình kinh doanh và hiệu

quả hoạt động của doanh nghiệp trong từng thời kỳ, do vậy số liệu ghi chép,

hạch toán trên sổ sách kế toán phải trung thực, khách quan, đúng với tình hình

hoạt động của đơn vị.

Việc kiểm tra chấp hành chế độ kế toán, sổ sách chứng từ hóa đơn được

thực hiện cùng với Quyết định kiểm tra tại trụ sở của người nộp thuế.

Nhìn chung, qua thực tế kiểm tra tại các DN, phần lớn các đơn vị đã

thực hiện tương đối tốt chế độ kế toán, tương đối đầy đủ chế độ ghi chép sổ

sách kế toán, hóa đơn chứng từ, phản ánh trung thực, khách quan đúng với

tình hình sản xuất kinh doanh của đơn vị.

Tuy nhiên, vẫn còn một số đơn vị vi phạm ở lĩnh vực này, do năng lực,

trình độ và ý thức chấp hành pháp luật đội ngũ cán bộ tài chính kế toán trong

các DN chưa cao, chưa được đào tạo cơ bản: Hạch toán gộp cả tiền thuế

GTGT đầu vào trong giá nhập hàng hóa, nguyên vật liệu, không hạch toán

vào khoản thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, từ đó phản ánh không đúng thu

nhập chịu thuế. Mở và ghi chép, luận chuyển chứng từ gốc không đúng quy

định, hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh vòng vo, thiếu chính xác,

thiếu rõ ràng và chưa khoa học, gây khó khăn cho việc kiểm tra thuế.

Căn cứ và phương thức kiểm tra việc chấp hành chế độ kế toán phải

căn cứ vào Luật kế toán và các chuẩn mực kế toán đã được ban hành. Quá

trình kiểm tra phải tuân thủ các quy định của Nhà nước trong quá trình kiểm

tra. Từ đó đối chiếu với các quy định nhằm phát hiện các hành vi gian lận

trong quá trình hạch toán kế toán, sử dụng chứng từ kế toán bất hợp phát để

làm tăng chi phí nhằm mực đích trốn lậu thuế hoặc đề nghị hoàn thuế.

Việc kiểm tra chấp hành chế độ kế toán đặc biệt là kiểm tra sử dụng

chứng từ kế toán cần phải lưu ý các quy định về chứng từ, hóa đơn. Các hóa

đơn có nghi vấn phải phối hợp xác minh tính hợp pháp để có biện pháp xử lý

theo quy định.

Nhờ kiểm tra chặt chẽ ở lĩnh vực này đã chấn chỉnh các doanh nghiệp

trong việc ghi chép sổ sách kế toán, sử dụng và luân chuyển chứng từ hợp lý,

hợp pháp, ngăn chặn được những hành vi tiêu cực, góp phần tăng thu cho

Ngân sách nhà nước.

* Kiểm tra việc chấp hành chế độ quản lý và sử dụng hóa đơn

Quản lý, sử dụng hóa đơn bán hàng là một yêu cầu cần thiết trong hoạt

động sản xuất kinh doanh của đơn vị có tác động trực tiếp đến việc kê khai,

khấu trừ, hoàn thuế và tính chi phí khi xác định thuế TNDN để đảm bảo thu

đúng, thu đủ, thu kịp thời cho NSNN. Tuy nhiên, nhiều đơn vị coi nhẹ và đơn

giản hóa, chưa có những biện pháp thiết thực trong quản lý, sử dụng hóa

đơn bán hàng theo Nghị định số 51/2010/NĐ-CP ngày 14/5/2010; Nghị định

số 04/2014/NĐ-CP ngày 17/01/2014; Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày

31/3/2014 của Bộ Tài chính. Qua kiểm tra đã phát hiện một số hành vi vi

phạm như sau:

+ Viết hóa đơn không đầy đủ các yếu tố theo quy định như: ngày,

tháng, tên, địa chỉ, mã số thuế của người bán, người mua, thậm chí có đơn vị

còn không ghi cụ thể tiền hàng, thuế GTGT mà chỉ ghi tổng giá thanh toán.

Hành vi này gây khó khăn cho công tác kiểm tra, xác minh, đối chiếu giữa các

đơn vị trong trường hợp có nghi vấn về sử dụng hóa đơn bất hợp pháp để kê

khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào.

+ Sửa chữa, tẩy xóa các chỉ tiêu trên hóa đơn đầu vào nhằm nâng

khống giá hàng hóa mua vào, qua đó hạch toán tăng chi phí và thuế GTGT

đầu vào để khấu trừ thuế.

+ Lập hóa đơn không theo thứ tự từ số nhỏ đến số lớn.

+ Lập hóa đơn khống số lượng hàng hóa.

Qua công tác kiểm tra việc chấp hành chế độ quản lý và sử dụng hóa

đơn bán hàng của các DN đã chấn chỉnh được các vi phạm, nhất là đối với

doanh nghiệp kinh doanh thương mại, xây dựng hạn chế được việc lợi dụng

hóa đơn để khai man, trốn lậu thuế.

* Kiểm tra việc kê khai, tính thuế phải nộp và quyết toán thuế

Kiểm tra việc kê khai, tính thuế phải nộp là bộ phận thứ ba trong quy

trình quản lý thu thuế theo cách tự tính, tự kê khai và tự nộp thuế. Công tác

kiểm tra việc kê khai, tính thuế của DN đã được thực hiện thường xuyên,

nghiêm túc. Qua kiểm tra đã rà soát, xác định đúng đối tượng chịu thuế, thuế

suất đối với từng mặt hàng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó đã

hạn chế việc bỏ sót nguồn thu.

Việc kiểm tra Quyết toán thuế được tiến hành theo 2 bước:

+ Bước 1 kiểm tra quyết toán tại cơ quan thuế:

Căn cứ báo cáo quyết toán thuế và báo cáo Tài chính của đơn vị gửi cơ

quan thuế theo quy định là sau 90 ngày kể từ khi kết thúc năm tài chính đơn

vị phải nộp hồ sơ quyết toán thuế và báo cáo tài chính đến cơ quan thuế. Trên

cơ sở đó cơ quan thuế (Đội Kiểm tra) thực hiện kiểm tra, phân tích trên hệ

thống phần mềm ứng dụng (TTR; TPR, BCTC, iHTKK, QLAC, TMS) để

phân tích báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán là cơ sở để xác định, đánh giá

độ chính xác, độ tin cậy và chất lượng của báo cáo. Đồng thời xác định mức

độ tuân thủ Pháp Luật thuế của đơn vị. Từ đó tiến hành thu nhập thông tin

trong và ngoài ngành để phân loại mức độ vi phạm làm cơ sở để lập kế hoạch

thanh tra hay kiểm tra.

+ Bước 2 tiến hành kiểm tra tại trụ sở của người nộp thuế:

Căn cứ các quy định của luật thuế, chế độ kế toán và các văn bản

hướng dẫn để kiểm tra, đối chiếu xác định hành vi mức độ vi phạm từ đó lập

biên bản xử lý theo quy định.

* Kiểm tra việc chấp hành thu nộp NSNN

Kiểm tra còn tập trung vào việc kiểm tra tình hình nộp NSNN của các

đơn vị, đôn đốc thu hồi nợ đọng tiền thuế. Qua kiểm tra cho thấy một trong

những sai phạm có tính phổ biến ở các doanh nghiệp là tình trạng dây dưa,

chậm nộp tiền thuế, nhằm chiếm dụng tiền thuế của Nhà nước, phổ biến là các

DN thuộc lĩnh vực xây dựng, du lịch và thương mại.

Tóm lại, mục đích chủ yếu của các DN là lợi nhuận, luôn tìm mọi cách

để đạt lợi nhuận cao nhất, kể cả vi phạm chính sách pháp luật thuế. Do đó đòi

hỏi công tác kiểm tra về thuế đối với các doanh nghiệp cần được tăng cường

hơn nữa để tìm cách ngăn chặn, xử lý những sai phạm, chống thất thu về thuế

cho NSNN.

1.2.3.2. Phương pháp thu thập số liệu

Có hai loại số liệu được sử dụng, bao gồm:

+ Số liệu thứ cấp: Đề tài sử dụng số liệu từ các ứng dụng hỗ trợ kê

khai thuế, hồ sơ kiểm tra thuế của DN được lưu trữ tại Chi cục Thuế và các

báo cáo tổng kết công tác thuế của Chi cục Thuế TP. Nha Trang.

Ngoài ra, còn thu thập một số dữ liệu qua tạp chí, các công trình nghiên

cứu trong nước và từ Niên giám thống kê.

+ Số liệu sơ cấp: Phỏng vấn những người có chuyên môn sâu về các

vấn đề liên quan đến thuế nhằm tìm ra những vướng mắc khó khăn trong quá

trình kiểm tra thuế ở địa bàn TP.Nha Trang..

1.2.3.3. Phương pháp quan sát

- Quan sát trực tiếp: Tiến hành quan sát trực tiếp các hoạt động kiểm tra

diễn ra tại Chi cục Thuế như quá trình kiểm tra các hồ sơ kê khai thuế tại

CQT và hồ sơ kiểm tra tại trụ sở NNT, quá trình nhập dữ liệu, sắp xếp các bộ

hồ sơ…

- Quan sát gián tiếp: Tiến hành nghiên cứu báo cáo tổng kết kết quả thu

ngân sách qua các năm, báo cáo tổng kết kết quả kiểm tra, hồ sơ về quản lý

các doanh nghiệp trên địa bàn, nghiên cứu các tờ khai, nghiên cứu bộ hồ sơ về

các cuộc kiểm tra các DN…

1.2.3.4. Phương pháp tổng hợp, phân tích, đối chiếu và so sánh

Từ những số liệu ban đầu, tùy vào mục đích sử dụng mà tổng hợp, phân

tích, đối chiếu và so sánh theo các chỉ tiêu khác nhau để đưa ra cái nhìn mang

tính thực tế về đề tài nghiên cứu.

+ Tổng hợp thông tin: Sau khi khai thác, thu thập được các tài liệu cần

thiết, tiến hành chọn học, hệ thống hoá để tính toán các chỉ tiêu.

+ Phân tích thông tin: Các thông tin, số liệu sau khi được tổng hợp sẽ

được tiến hành phân tích số liệu theo số tuyệt đối, tương đối, phân tích, đánh

giá để rút ra kết luận.

1.2.3.5. Phương pháp chuyên gia

Thực hiện bằng cách phỏng vấn 15 chuyên là là những người có

chuyên môn sâu về các vấn đề liên quan đến thuế nhằm tìm ra những vướng

mắc khó khăn trong quá trình quản lý thuế ở địa bàn.

* Nhóm chuyên gia gồm 09 Lãnh đạo trực tiếp phụ trách công tác kiểm

tra thuế các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang

gồm:

- Ông Nguyễn Văn Thắng – Chức vụ: Chi cục trưởng Chi cục Thuế

TP.Nha Trang trực tiếp phụ trách Đội kiểm tra thuế số 1; Địa chỉ mail:

nvthang.khh@dgt.gov.vn.

- Ông Nguyễn Ngọc Thanh – Chức vụ: Phó Chi cục trưởng Chi cục

Thuế TP.Nha Trang được phân công phụ trách Đội kiểm tra thuế số 2 và Đội

kiểm tra thuế số 3; Địa chỉ mail: nnthanh.khh@dgt.gov.vn.

- Ông Phạm Văn Khanh – Chức vụ: Đội trưởng Đội kiểm tra thuế số 1

phụ trách quản lý các doanh nghiệp trong lĩnh vực thương mại, xây dựng

vãng lai; Địa chỉ mail: pvkhanh.khh@dgt.gov.vn.

- Bà Mai Thị Lệ Hiền – Chức vụ: Đội trưởng Đội kiểm tra thuế số 2

phụ trách quản lý các doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ, du lịch; Địa chỉ

mail: mtlhien.khh@dgt.gov.vn.

- Ông Trần Sơn Nam – Chức vụ: Đội trưởng Đội kiểm tra thuế số 9 phụ

trách quản lý các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, vận tải, sản xuất; Địa

chỉ mail: tsnam.khh@dgt.gov.vn.

- Bà Nguyễn Thị Kim Quyên – Chức vụ: Đội trưởng Đội tổng hợp

nghiệp vụ dự toán pháp chế phụ trách công tác thẩm định hồ sơ kiểm tra thuế;

Địa chỉ mail: ntkquyen.khh@dgt.gov.vn.

- Ông Bạch Huy Hùng – Chức vụ: Đội trưởng Đội tuyên truyền hỗ trợ

người nộp thuế phụ trách công tác tuyên truyền, hướng dẫn chính sách trực

tiếp cho doanh nghiệp; Địa chỉ mail: bhhung.khh@dgt.gov.vn.

- Ông Lê Minh Huấn - Chức vụ: Đội trưởng Kê khai kế toán thuế - tin

học phụ trách công tác kê khai thuế doanh nghiệp và lĩnh vực công nghệ

thông tin; Địa chỉ mail: lmhuan.khh@dgt.gov.vn.

- Ông Nguyễn Xuân Vinh - Chức vụ: Đội trưởng Đội quản lý nợ thuế

phụ trách công tác nợ của các doanh nghiệp sau kiểm tra; Địa chỉ mail:

nxvinh.khh@dgt.gov.vn.

* Nhóm chuyên gia gồm 06 Công chức trực tiếp công tác kiểm tra thuế

tại trụ sở người nộp thuế gồm:

- Ông Bùi Kim Hòa – Chức vụ: Phó đội trưởng Đội kiểm tra thuế 1 là

trưởng đoàn kiểm tra; Địa chỉ mail: bkhoa.khh@dgt.gov.vn.

- Bà Lê Thị Bích Diệp – Chức vụ: Công chức Đội kiểm tra thuế 1 là

trưởng đoàn kiểm tra; Địa chỉ mail: ltbdiep.khh@dgt.gov.vn.

- Bà Huỳnh Thị Bình - Chức vụ: Phó đội trưởng Đội kiểm tra thuế 3 là

trưởng đoàn kiểm tra; Địa chỉ mail: htbinh.khh@dgt.gov.vn.

- Bà Hoàng Thị Lan Anh - Chức vụ: Công chức Đội kiểm tra thuế 3 là

trưởng đoàn kiểm tra; Địa chỉ mail: htlanh.khh@dgt.gov.vn.

- Bà Trần Thị Kim Cúc - Chức vụ: Phó đội trưởng Đội kiểm tra thuế 2

là trưởng đoàn kiểm tra; Địa chỉ mail: ntkcuc.khh@dgt.gov.vn.

- Bà: Đặng Thị Hoài Hương - Chức vụ: Công chức Đội kiểm tra thuế 2

là trưởng đoàn kiểm tra; Địa chỉ mail: dthhuong.khh@dgt.gov.vn.

Dựa vào kết quả bao gồm 06 biến độc lập được đưa vào mô hình nhằm

đo lường các biến tác động đến công tác kiểm tra thuế. Cụ thể:

- Thông tin cá nhân chuyên gia có kinh nghiệm trong trực tiếp phụ

trách, trực tiếp làm việc trong công tác kiểm tra doanh nghiệp.

- Nội dung tham gia biểu quyết gồm các phát biểu để đánh giá mức độ

tác động của từng nhân tố đến công tác kiểm tra thuế.

Tóm tắt Chương 1

Chương 1 nghiên cứu cơ sở lý thuyết và tổng quan các nghiên cứu về

công tác kiểm tra thuế. Chương này trình bày khái niệm và vai trò của thuế,

các nội dung kiểm tra thuế đối với DN ngoài quốc doanh gồm 4 nội dung:

Đặc điểm, vai trò, hình thức và quy trình kiểm tra thuế, Tổng quan các nghiên

cứu liên quan nước ngoài và trong nước được trình bày các nghiên cứu của

Nguyễn Chí Dũng (2009), Nguyễn Thị Thùy Dương (2011), Phan Văn Quỳnh

(2017) để từ đó rút ra khoảng trống nghiên cứu cho đề tài luận văn. Kết quả

của chương 1 sẽ là cơ sở khoa học cho thực hiện các phân tích, đánh giá thực

trạng công tác kiểm tra thuế và giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế

đối với DN ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế TP. Nha Trang được trình bày

ở chương 2 và chương 3.

CHƯƠNG 2

THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI

DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH GIAI ĐOẠN 2017-2019

TẠI CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ NHA TRANG

2.1. Giới thiệu khái quát một số đặc điểm về vị trí địa lý, tình hình chính

trị, kinh tế - xã hội của thành phố Nha Trang

Nha Trang là một thành phố ven biển và là trung tâm kinh tế, chính trị,

văn hóa, du lịch và khoa học kỹ thuật của tỉnh Khánh Hòa. Vị trí địa lý của

Nha Trang sở hữu nhiều điều kiện thuận lợi, không chỉ có tiềm năng về phát

triển du lịch, Nha Trang còn là tổng hòa của nhiều yếu tố khác, từ tự nhiên

cho tới văn hóa đa dạng.

Địa hình: Thành phố Nha Trang có sự phân hóa phức tạp, thay đổi từ

độ cao 0-900m so với mặt nước biển và được chia làm 3 vùng địa hình chính

là: vùng đồng bằng duyên hải và ven sông cái, vùng chuyển tiếp và các đồi

núi thấp và cuối cùng là vùng cao có độ dốc trên 15 độ phân bổ ở 2 đầu Bắc

và Nam của thành phố.

Khí hậu: Thành phố Nha Trang là khí hậu xavan với ảnh hưởng lớn

của khí hậu đại dương. Do đó thời tiết ở Nha Trang tương đối ôn hòa quanh

năm, nhiệt độ trung bình là 26,3 độ C, khá thuận lợi cho phát triển du lịch cả

bốn mùa.

Thành phố Nha Trang là một trong 4 đô thị loại 1 ở Việt Nam có trình

độ phát triển kinh tế - xã hội của vùng khá cao. Thành phố chia làm 27 đơn vị

hành chính cơ sở, với 19 phường và 8 xã 422.601 người (số liệu tính đến

1/4/2019). Với vị trí địa lý của Nha Trang thuận lợi nằm trên trục đường bộ,

đường sắt, đường hàng không, là cửa ngõ phía đông của Tây Nguyên và cũng

năm gần tuyến hàng hải quốc tế quan trọng của Việt Nam, Nha Trang đã khia

thác tốt những ưu điểm của mình để phát triển mạnh mẽ.

Trong những năm gần đây, kinh tế của TP.Nha Trang tiếp tục tăng trưởng qua từng năm. Đến hết năm 2018, so với toàn tỉnh, giá trị sản xuất công nghiệp của TP.Nha Trang chiếm 48%, tổng mức hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng chiếm 45%, doanh thu hoạt động du lịch chiếm 84,9%. Là trung tâm khai thác, chế biến thủy-hải sản lớn, sản lượng thủy-hải sản của TP cũng chiếm 41,7% tổng sản lượng toàn tỉnh

Về du lịch, hiện nay, trên địa bàn TP. Nha Trang thu hút được 130 dự án với tổng vốn đầu tư gần 71.614 tỷ đồng, trong đó có 38 dự án đã đi vào hoạt động với tổng vốn đầu tư hơn 47.644 tỷ đồng.

Các lĩnh vực y tế, giáo dục - đào tạo, giải quyết việc làm ngày một nâng cao nhằm đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân khu vực; an ninh, quốc phòng được giữ vững. Công tác lập quy hoạch phân khu (tỷ lệ 1/2000) tại các khu vực phát triển đô thị theo quy hoạch chung được duyệt đã được quan tâm triển khai thực hiện, để quản lý quy hoạch và thu hút đầu tư phát triển đô thị (UBND TP. Nha Trang, 2019)

2.2. Tổ chức bộ máy tại Chi cục Thuế thành phố Nha Trang

Chi cục Thuế TP.Nha Trang trực thuộc Cục Thuế tỉnh Khánh Hòa được thành lập từ ngày 01/10/1990 theo Quyết định số 315/QDD-BTC-TCCB ngày 21/8/1990 của Bộ Tài chính cùng với việc thành lập Hệ thống thuế Nhà Nước trực thuộc Bộ Tài chính thống nhất trong cả nước để quản lý công tác thu thuế và các khoản thu khác ngân sách theo chương trình cải cách Hệ thống thuế Việt Nam.

Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Chi cục Thuế thành phố Nha Trang được thực hiện theo Quyết định số 110/QDD-BTC ngày 14 tháng 01 năm 2019 của Bộ Tài chính quy định cơ cấu tổ chức Chi cục Thuế quận, huyện, Chi cục Thuế khu vực.

Kể từ khi thành lập đến nay với sự nỗ lực phấn đấu không ngừng nghỉ, sự đóng góp công sức của nhiều thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công chức và người lao động qua các thời kỳ, Chi cục Thuế TP.Nha Trang đã 30 năm liên tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thu ngân sách góp phần hoàn thành nhiệm vụ chung của ngành Thuế.

Tổng biên chế công chức và người lao động theo Nghị định 68/NĐ-CP

của Chi cục Thuế thành phố Nha Trang tính đến thời điểm 31/12/2019 là 161

công chức biên chế và 08 hợp đồng lao động, trong đó bao gồm 17 Đội Thuế,

trong đó có 10 Đội Thuế chức năng tại Văn phòng Chi cục Thuế và 07 Đội

Quản lý Thuế xã, phường.

CHI CỤC TRƯỞNG

PHÓ CHI CỤC TRƯỞNG

Đội Kiểm tra thuế số 1

Đội Kê khai kế toán thuế và Tin học

Đội QL nợ và CC nợ thuế

Đội Tổng hợp nghiệp vụ dự toán pháp chế

Đội Kiểm tra thuế số 2

Đội Kiểm tra nội bộ

Đội Tuyên truyền hỗ trợ NNT

Đội Trước bạ và thu khác

Đội QLT số 1

Đội Kiểm tra thuế số 3

Đội Hành chính - Nhân sự - Tài vụ - Quản trị - Ấn chỉ

Công tác tổ chức, thi đua khen thưởng, cải cách hành chính

Đội QLT số 6

Đội QLT số 5

Đội QLT số 2

Đội QLT số 7

Đội QLT số 3

Công tác ban hành kế hoạch kiểm tra, quyết định kiểm tra

Đội QLT số 4

Sơ đồ 2.1: Sơ đồ Cơ cấu tổ chức của Chi cục Thuế thành phố Nha Trang

(Nguồn: Chi cục Thuế TP.Nha Trang 2020)

Căn cứ văn bản hướng dẫn thi hành của Bộ Tài Chính, Chi cục Thuế

thành phố Nha Trang được thành lập 03 Đội kiểm tra Thuế có nhiệm vụ kiểm

tra thuế và các khoản thu khác của người nộp thuế, kiểm tra việc chấp hành

các Luật thuế của người nộp thuế. Cụ thể:

Đội kiểm tra thuế số 1: Biên chế 16 công chức (01 Đội trưởng, 01 Đội

phó, 14 công chức) phụ trách kiểm tra thuế và các khoản thu khác của người

nộp thuế, kiểm tra việc chấp hành các Luật thuế của người nộp thuế đối với

ngành nghề kinh doanh thương mại, xây dựng vãng lai.

Đội kiểm tra thuế số 2: Biên chế 15 công chức (01 Đội trưởng, 02 Đội

phó, 12 công chức) phụ trách kiểm tra thuế và các khoản thu khác của người

nộp thuế, kiểm tra việc chấp hành các Luật thuế của người nộp thuế đối với

ngành nghề kinh doanh dịch vụ, du lịch.

Đội kiểm tra thuế số 3: Biên chế 16 công chức (01 Đội trưởng, 02 Đội

phó, 13 công chức) phụ trách kiểm tra thuế và các khoản thu khác của người

nộp thuế, kiểm tra việc chấp hành các Luật thuế của người nộp thuế đối với

ngành nghề kinh doanh xây dựng, sản xuất.

Từ ngày 01/7/2007 khi toàn quốc áp dụng Luật quản lý thuế. Trước

những yêu cầu mới đặt ra đòi hỏi ngành thuế nói chung và Chi cục Thuế

thành phố Nha Trang nói riêng cần phải tăng cường hơn nữa cho công tác

kiểm tra thuế để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đề ra đó là: Nâng cao hiệu

lực pháp lý trong quá trình thực hiện các Luật thuế mới. Để thực hiện tốt mục

tiêu này đòi hỏi công tác kiểm tra thuế cần có đội ngũ cán bộ phải am hiểu

chuyên môn nghiệp vụ, vững vàng về tư tưởng chính trị có phẩm chất đạo đức

tốt để đảm nhiệm công tác kiểm tra thuế.

2.3. Kết quả thu thuế giai đoạn 2017-2019 tại Chi cục Thuế TP.Nha Trang

Kể từ khi thành lập đến nay với sự nỗ lực không ngừng nghỉ, sự đóng

góp công sức của nhiều thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công chức và người lao động

qua các thời kỳ, Chi cục Thuế TP.Nha Trang đã 30 năm liên tục hoàn thành

xuất sắc nhiệm vụ thu ngân sách góp phần hoàn thành nhiệm vụ chung của

ngành Thuế.

Năm

1990-1994

1995-1999

2000-2004

2005-2009 2010-2014 2015-2019

Thực Hiện

96.564

299.733

680.774

3.397.993 4.203.040 12.326.817

Sơ đồ 2.2: Biểu đồ tăng trưởng thực hiện thu NSNN theo giai đoạn 5 năm

(Nguồn: Chi cục Thuế TP.Nha Trang 2020)

Trong những năm qua Chi cục Thuế luôn cố gắng hoàn thành dự toán

của tỉnh và thành phố giao góp phần quan trọng vào việc hoàn thành dự toán

thu hàng năm của ngành Thuế Khánh Hòa. Trong giai đoạn 2017 - 2019. Kết

quả thực hiện dự toán thu ngân sách của Chi cục Thuế 03 năm 2017 – 2019.

Bảng 2.1. Kết quả thực hiện thu Ngân sách nhà nước giai đoạn 2017-2019

Đơn vị tính: triệu đồng

NĂM 2017 NĂM 2018 NĂM 2019

Tỷ lệ Tỷ lệ từng Kế Thực Tỷ lệ từng Kế Thực Kế Thực từng sắc sắc thuế so STT Chỉ tiêu hoạch hiện sắc thuế so hoạch hiện hoạch hiện thuế so với thực (triệu (triệu (triệu (triệu (triệu (triệu với thực với thực hiện đồng) đồng) hiện (%) đồng) đồng) đồng) đồng) hiện (%) (%)

A B 1 2 3 4 5 6 7 8 9

I TỔNG THU TRÊN ĐỊA BÀN 1.914 2.533 132,3 2.457 3.308 134,6 3.733 3.460 92,7

755 829 950 978 102,9 1.250 1.219 109,8 97,5 1 Ngoài quốc doanh

18 40 225,5 38 40 107,6 40 27 67,3 2 Doanh nghiệp trung ương

0 0 0 14 6 9 157 3 Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài

205 227 110,8 245 296 121,0 350 245 70,1 4 Thuế TNCN

13 14 108,1 13 13 100,2 14 13 91,1 5 Thuế Phi Nông Nghiệp

0 14 0 252 0 106 6 Thuế Nông Nghiệp

2 5 5 35 647,8 60 28 46,8 250,3 7 Thuế Bảo Vệ Môi Trường

315 276 341 393 115,4 470 376 80,1 87,6 8 Trước Bạ

200 548 250 615 246,3 400 513 128,2 274,0 9 Tiền Sử Dụng Đất

10 1 1 0,1 1,19 0 24 17,8 10 Tiền Thuê Đất

350 544 809 870 85,3 155,4 560 144,42 1.020 11 Thu Phí – Lệ Phí

42 39 47 110 230,9 102 140 136,7 93,7 12 Thu Khác

3 5 6 0,7 12,8 1 0,8 87,9 142,4 13 Thu Tại Xã

(Nguồn: Báo cáo tổng kết thu NSNN năm 2017, 2018, 2019 của Chi cục Thuế TP Nha Trang)

* Kết quả thu năm 2017, thực hiện thu NSNN năm 2017 là 2.533 triệu

đồng đạt 132,3% kế hoạch pháp lệnh năm và tăng 34% so với cùng kỳ. Trong

đó có 8/12 khoản thu hoàn thành và vượt dự toán năm 2017: Khu vực DNNN

trung ương (đạt 225,5); Khu vực CTN và dịch vụ NQD (đạt 109,8%); Thuế thu

nhập cá nhân (đạt 110,8%); Thu tiền sử dụng đất (đạt 274%); Thuế SDĐPNN

(đạt 108,1%); Thuế BVMT (đạt 250,3%); Phí - lệ phí tính cân đối ngân sách

(đạt 155,4%); Thu cố định tại xã (142,4%).

* Kết quả thu năm 2018, thực hiện nhiệm vụ thu NSNN của Chi cục

Thuế thành phố là 3.308 triệu đồng, đạt 134,6% kế hoạch năm và tăng 30,5%

so với cùng kỳ. Trong đó có 10/12 khoản thu hoàn thành vượt mức kế hoạch

năm, cụ thể: Khu vực DNNN trung ương (đạt 113,2%); Khu vực DNNN địa

phương (đạt 100,9%); Khu vực thuế CTN và dịch vụ NQD (đạt 103%); Thuế

thu nhập cá nhân (đạt 121%); Thu tiền sử dụng đất (đạt 246,4%); Thuế

SDĐPNN (đạt 103,9%); Thuế BVMT (đạt 647,8%); Lệ phí trước bạ (đạt

115,4%); Phí - lệ phí (đạt 144,5%); Thu khác ngân sách (đạt 251,6%).

* Kết quả thu năm 2019, tổng thu nội địa trên địa bàn đạt 3.460 tỷ

đồng, chỉ bằng 92,7% so với dự toán và tăng 4,6% so với cùng kỳ. Nếu loại

trừ ảnh hưởng của các nguồn thu bị thiếu hụt vì các nguyên nhân khách quan

như: lệ phí trước bạ, thuế thu nhập cá nhân, phí xuất nhập cảnh, thuế bảo vệ

môi trường thì tổng thu nội địa năm 2019 của thành phố đạt 102,9% so với dự

toán và tăng 16,1% so với cùng kỳ. Có 26/27 địa bàn xã phường thực hiện đạt

và vượt dự toán năm. Trong đó có 5 địa phương hoàn thành toàn diện 4 chỉ

tiêu và có 14/27 địa phương hoàn thành chỉ tiêu tổng thu và thu thuế công

thương nghiệp ngoài quốc doanh.

2.4. Kết quả công tác kiểm tra thuế giai đoạn 2017-2019

2.4.1. Đăng ký thuế

Đăng ký thuế là việc người nộp thuế kê khai những thông tin của người

nộp thuế nộp hồ sơ khai thuế theo mẫu quy định cho cơ quan quản lý thuế để

bắt đầu thực hiện nghĩa vụ về thuế đối với nhà nước theo các quy định của

Pháp Luật.

Như vậy việc kiểm tra đăng ký kê khai thuế giúp cơ quan thuế nắm

được tổng số các đối tượng đang kinh doanh trên địa bàn. Đồng thời quản lý

chặt chẽ người nộp thuế ngay từ khâu ban đầu.

Công tác kiểm tra tra việc đăng ký thuế cần phải phối hợp với cơ quan

cấp phép đăng ký kinh doanh và chính quyền địa phương để rà soát, kiểm tra

số người có kinh doanh nhưng không đăng ký thuế, không nộp thuế từ đó có

kế hoạch, biện pháp xử lý theo quy định.

Mặc dù các doanh nghiệp ngành nghề kinh doanh trên địa bàn thành

phó tương đối phức tạp, địa bàn quản lý rộng, song do quản lý chặt chẽ đối

tượng nộp thuế nên qua kiểm tra trong 3 năm từ năm 2017 - 2019, Chi cục

Thuế đã không bỏ sót đối tượng nộp thuế, bỏ sót nguồn thu cho Ngân sách

Nhà nước.

Nhìn chung tình hình các trường hợp vi phạm về có hoạt động kinh

doanh, được cấp phép kinh doanh nhưng không chấp hành kê khai, nộp thuế,

qua kiểm tra đã có xu hướng giảm, điều đó cho thấy thông qua việc tăng

cường công tác kiểm tra, mức độ vi phạm chế độ, chính sách thuế có bước

chuyển biến, người dân đã dần nâng cao được ý thức tự giác thực hiện nghĩa

vụ của mình khi tham gia hoạt động sản xuất, kinh doanh.

2.4.2. Chế độ kế toán, sổ sách, chứng từ, hoá đơn tính thuế:

Xác định được tầm quan trọng của việc chấp hành chế độ ghi chép sổ

sách kế toán, hóa đơn chứng từ, nên công tác kiểm tra đã tập trung mọi mặt

để tăng cường công tác này, cụ thể là:

- Tập trung lực lượng kiểm tra việc lập và sử dụng các loại chứng từ

hóa đơn có liên quan đến việc tính thuế, xác định tính hợp pháp của chứng từ,

kiểm tra việc lập và gửi các bảng kê khai, thanh quyết toán thuế.

- Kiểm tra việc mở sổ sách kế toán tại doanh nghiệp, số liệu trên sổ

sách kế toán của đơn vị sẽ phản ánh thực trạng tình hình kinh doanh và hiệu

quả hoạt động của doanh nghiệp trong từng thời kỳ, do vậy số liệu ghi chép,

hạch toán trên sổ sách kế toán phải trung thực, khách quan, đúng với tình hình

hoạt động của đơn vị.

Nhìn chung, qua thực tế kiểm tra tại các DN, phần lớn các đơn vị đã

thực hiện tương đối tốt chế độ kế toán, tương đối đầy đủ chế độ ghi chép sổ

sách kế toán, hóa đơn chứng từ, phản ánh trung thực, khách quan đúng với

tình hình SXKD của đơn vị.