Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Tác động của các yếu tố tài chính lên thu nhập trên cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM

Chia sẻ: Thanh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:81

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu tác động của các yếu tố tài chính lên thu nhập trên mỗi cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM. Dựa trên các lý thuyết, các nghiên cứu trước đây trên thế giới cũng như ở Việt Nam, tác giả xây dựng mô hình nghiên cứu các yếu tố tài chính tác động lên thu nhập trên cổ phiếu của các công ty niêm yết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Tác động của các yếu tố tài chính lên thu nhập trên cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM -------------------------------------- NGUYỄN THỊ TRƯỜNG SA TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ TÀI CHÍNH LÊN THU NHẬP TRÊN CỔ PHIẾU CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TP.HCM LUẬN VĂN THẠC SỸ Chuyên ngành: Kế toán Mã số ngành: 60340301 TP.Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM -------------------------------------- NGUYỄN THỊ TRƯỜNG SA TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ TÀI CHÍNH LÊN THU NHẬP TRÊN CỔ PHIẾU CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TP.HCM LUẬN VĂN THẠC SỸ Chuyên ngành: Kế toán Mã số ngành: 60340301 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. HỒ THỦY TIÊN TP.Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2016
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học : PGS.TS. Hồ Thủy Tiên Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM, ngày 17 tháng 12 năm 2016 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ) TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 PGS.TS. Phan Đình Nguyên Chủ tịch 2 TS. Hà Văn Dũng Phản biện 1 3 PGS.TS. Nguyễn Thị Mỹ Linh Phản biện 2 4 TS. Vũ Thị Thu Hiền Ủy viên 5 TS. Nguyễn Văn Tùng Ủy viên, Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV PGS.TS Phan Đình Nguyên
TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG QLKH – ĐTSĐH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày 30 tháng 10 năm 2016 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: Nguyễn Thị Trường Sa Giới tính:Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 13/6/1982 Nơi sinh: Đồng Nai Chuyên ngành: Kế toán MSHV: 1541850040 I- Tên đề tài: TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ TÀI CHÍNH LÊN THU NHẬP TRÊN MỖI CỔ PHIẾU CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TP.HCM II- Nhiệm vụ và nội dung: Nghiên cứu tác động của các yếu tố tài chính lên thu nhập trên mỗi cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM. Dựa trên các lý thuyết, các nghiên cứu trước đây trên thế giới cũng như ở Việt Nam, tác giả xây dựng mô hình nghiên cứu các yếu tố tài chính tác động lên thu nhập trên cổ phiếu của các công ty niêm yết. Với số liệu thu thập của 123 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM trong thời gian 2013 – 2015. Thông qua xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS, tác giả đã tìm ra các yếu tố tác động lên thu nhập trên cổ phiếu của các công ty và từ đó đưa ra một số giải pháp cho các công ty niêm yết. III- Ngày giao nhiệm vụ: IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: V- Cán bộ hướng dẫn: PGS.TS Hồ Thủy Tiên CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH PGS.TS Hồ Thủy Tiên
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Tác động của các yếu tố tài chính lên thu nhập trên mỗi cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào. Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2016 Học viên thực hiện Nguyễn Thị Trường Sa
ii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi xin trân trọng cảm ơn Thầy Hiệu trưởng và Ban Giám hiệu trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh đã tổ chức và tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho tôi được có cơ hội học lớp Cao học kế toán niên khoá 2015 – 2016 tại trường. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn đến toàn thể Quý Thầy Cô, những người đã truyền đạt kiến thức cho tôi trong suốt thời gian theo học cao học tại trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh. Tôi vô cùng biết ơn đến Cô PGS.TS. Hồ Thủy Tiên, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện Luận văn này. Tôi xin cảm ơn tất cả các bạn đồng nghiệp trong cơ quan, các bạn trong lớp học đã cùng nhau học tập, cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm trong công việc. Sau cùng, tôi xin gởi lời cảm ơn đến gia đình tôi, những người thân luôn bên cạnh động viên, hỗ trợ tôi thường xuyên, luôn cho tôi tinh thần làm việc trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này. TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2016 Học viên thực hiện Nguyễn Thị Trường Sa
iii TÓM TẮT Bài nghiên cứu này xem xét tác động của các yếu tố tài chính lên thu nhập trên mỗi cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM. Mẫu gồm 369 quan sát nghiên cứu dữ liệu của 123 công ty trong giai đoạn 2013 - 2015. Mô hình nghiên cứu được xây dựng bởi 10 nhân tố ảnh hưởng: tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, khả năng thanh toán, đòn bẩy tài chính, vòng quay tổng tài sản, giá thị trường trên giá trị sổ sách, quy mô công ty, dòng tiền, thời gian hoạt động công ty và sở hữu nhà nước. Mô hình nghiên cứu được thực hiện hồi quy bằng phần mềm thống kê SPSS 20.0. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, biến lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, giá thị trường trên giá trị sổ sách có mối tương quan dương đến thu nhập trên cổ phiếu. Biến đòn bẩy tài chính có mối tương quan âm. Biến tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, khả năng thanh toán, vòng quay tổng tài sản, quy mô công ty, dòng tiền, thời gian hoạt động công ty và sở hữu nhà nước không có mối tương quan đến thu nhập trên cổ phiếu của các công ty. Từ kết quả nghiên cứu này, tác giả đưa ra các giải pháp tác động đến thu nhập trên cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.Hồ Chí Minh như các giải pháp làm tăng lợi nhuận, xác định cơ cấu đòn bẩy tài chính hợp lý.
iv ABSTRACT This paper examines the impact of financial factors on earnings per share listed on TP.HCM Stock Exchange. Sample of 369 observations of 123 companies for the period of 2015-2016. Research model was designed by 10 factors affecting include: net profit margin ratio,return on equity,current liquidity ratio, leverage, asset turnover ratio, market value to book value, firm size, cash flow, firm age and state ownership. Research model was done regression analysis by SPSS 20.0 statistical software. The study results showed that variables net profit margin ratio and market value to book value have positive relationship to firms earnings per share. Variable leverage has nagative relationship. Variables return on equity,current liquidity ratio, asset turnover ratio, firm size, cash flow, firm age and state ownership non- significant relationship to firms earnings per share. From the results of this research, the authors offer a number of solutions relating to earnings per share for firms listed on TP.HCM Stock Exchange as: increase profitability, determination of reasonable financial leverage.
v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii TÓM TẮT ................................................................................................................. iii ABSTRACT .............................................................................................................. iv MỤC LỤC ...................................................................................................................v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... ix DANH MỤC CÁC BẢNG..........................................................................................x DANH MỤC CÁC HÌNH ......................................................................................... xi CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU .........................................................................................1 1.1. Đặt vấn đề .........................................................................................................1 1.2. Câu h i nghiên cứu ...........................................................................................1 1.3. Mục tiêu nghiên cứu .........................................................................................1 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................2 1.5. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................2 1.6. Ý nghĩa đề tài nghiên cứu .................................................................................2 1.7. Kết cấu luận văn ...............................................................................................3 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ..................4 2.1. Cơ sở lý thuyết ..................................................................................................4 2.1.1. Lý thuyết về thị trường hiệu quả (Efficiency Market theory) ...................4 2.1.2. Các khái niệm về thu nhập mỗi cổ phiếu (EPS) .........................................5 2.2.Tổng quan các nghiên cứu trước đây.................................................................5 2.3. Các nhân tố tác động đến thu nhập trên cổ phiếu (EPS) ................................15
vi 2.3.1. Tỷ suất lợi nhuận ròng trên doanh thu .....................................................15 2.3.2. Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu .................................................................16 2.3.3. Khả năng thanh toán .................................................................................17 2.3.4. Đòn bẩy tài chính .....................................................................................17 2.3.5. Vòng quay tổng tài sản .............................................................................18 2.3.6. Giá thị trường trên giá trị sổ sách .............................................................19 2.3.7. Quy mô công ty ........................................................................................19 2.3.8. Dòng tiền ..................................................................................................20 2.3.9. Thời gian hoạt động..................................................................................20 2.3.10. Sở hữu nhà nước.....................................................................................21 CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................23 3.1. Quy trình nghiên cứu ......................................................................................23 3.2. Dữ liệu nghiên cứu .........................................................................................24 3.3. Phương pháp xử lý dữ liệu..............................................................................24 3.4. Mô hình nghiên cứu ........................................................................................25 3.5. Mô tả các biến trong mô hình và phương pháp đo lường...............................27 3.5.1. Biến phụ thuộc– EPS ................................................................................27 3.5.2.1. Tỷ suất lợi nhuận ròng trên doanh thu ...............................................27 3.5.2.2. Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu ..........................................................28 3.5.2.3. Khả năng thanh toán ..........................................................................28 3.5.2.4. Đòn bẩy tài chính ...............................................................................29 3.5.2.5. Vòng quay tổng tài sản ......................................................................29 3.5.2.6. Giá thị trường trên giá trị sổ sách ......................................................30 3.5.2.7. Quy mô công ty ..................................................................................30
vii 3.5.2.8. Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh....................................................30 3.5.2.9. Thời gian hoạt động ...........................................................................31 3.5.2.10. Sở hữu nhà nước ..............................................................................31 CHƯƠNG 4. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...........................................33 4.1.Thống kê mô tả các biến độc lập và biến phụ thuộc........................................33 4.1.1. Phân tích thống kê mô tả chỉ số thu nhập trên cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM ................................................33 4.1.2. Phân tích thống kê thu nhập trên cổ phiếu của các công ty có sở hữu Nhà nước và không có sở hữu Nhà nước. ..................................................................34 4.1.3. Thống kê mô tả các biến độc lập trong mô hình nghiên cứu ........................34 4.2. Phân tích tương quan giữa các biến ................................................................37 4.3. Kiểm tra đa cộng tuyến ...................................................................................38 4.4. Hồi quy tuyến tính các biến trong mô hình ....................................................39 4.4.1. Đánh giá độ phù hợp của mô hình ...........................................................41 4.4.2. Kiểm định độ phù hợp của mô hình .........................................................42 4.4.3. Kiểm tra tự tương quan của mô hình hồi quy ..........................................42 4.4.4. Phân tích các biến có ý nghĩa trong mô hình nghiên cứu ........................43 4.4.4.1. Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu ..........................................................43 4.4.4.2. Đòn bẩy tài chính ...............................................................................44 4.4.4.3. Giá thị trường trên giá trị sổ sách ......................................................45 4.4.5. Phân tích các biến không có ý nghĩa ........................................................46 4.4.5.1. Tỷ suất lợi nhuận ròng trên doanh thu ...............................................46 4.4.5.2. Khả năng thanh toán ..........................................................................47 4.4.5.3. Vòng quay tổng tài sản ......................................................................47
viii 4.4.5.4. Quy mô công ty ..................................................................................47 4.4.5.5. Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh....................................................48 4.4.5.6. Thời gian hoạt động ...........................................................................48 4.4.5.7. Sở hữu nhà nước ................................................................................49 CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP .............................................................50 5.1. Kết luận ...........................................................................................................50 5.2. Các kiến nghị gợi ý .........................................................................................51 5.3. Hạn chế ...........................................................................................................52 5.4. Hướng nghiên cứu tiếp theo ...........................................................................52 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................53 PHỤ LỤC ......................................................................................................................
ix DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Các từ viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh Statistical Package for the Social Phần mềm phân tích thống kê SPSS Sciences SIZE Firm size Quy mô công ty Return on Equity Lợi nhuận trên vốn chủ sở ROE hữu LEV Leverage Đòn bẩy tài chính CF Cash Flow Dòng tiền TATO Total Assets turnover ratio Vòng quay tổng tài sản AGE Firm age Thời gian hoạt động công ty STATE State ownership Sở hữu Nhà nước CR Current liquity ratio Tỷ số thanh toán hiện hành VIF Variance Inflation Factor Hệ số phóng đại phương sai OLS Ordinary Least Squares Bình phương tối thiểu
x DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Tổng hơp các nghiên cứu trước đây .........................................................12 Bảng 3.1. Bảng tổng hợp biến phụ thuộc và các biến độc lập ..................................32 Bảng 4.1. Thống kê chỉ số thu nhập trên cổ phiếu của các công ty niêm yết. ..........33 Bảng 4.2. Bảng thống kê chỉ số thu nhập trên cổ phiếu của các công ty có sở hữu Nhà nước và không có sở hữu Nhà nước. .................................................................34 Bảng 4.3. Bảng thống kê mô tả giữ các biến độc lập trong mô hình ........................35 Bảng 4.4. Phân tích mối tương quan giữa các biến trong mô hình ...........................37 Bảng 4.5. Kết quả kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến trong mô hình ..................38 Bảng 4.6. Bảng phân tích kết quả hồi quy đa biến trong mô hình ............................40 Bảng 4.7. Bảng kiểm tra tự tương quan mô hình ......................................................42
xi DANH MỤC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ Hình 3.1. Sơ đồ quy trình nghiên cứu ......................................................................23 Hình 3.2. Mô hình nghiên cứu ..................................................................................26 Hình 4.1. Mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập trên cổ phiếu ....................41
1 CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU 1.1. Đặt vấn đề Thị trường chứng khoán Việt Nam từ khi ra đời cho tới nay đã trải qua các giai đoạn phát triển thăng trầm cùng với sự biến động của nền kinh tế trong nước lúc tăng, lúc giảm. Song, nó cũng đã thể hiện đầy đủ đúng bản chất của một thị trường, là nơi mà các chủ thể kinh doanh huy động vốn nhanh nhất và hiệu quả nhất, nhằm đáp ứng nhu cầu kinh doanh kịp thời, thông qua việc phát hành các loại chứng khoán. Ngày nay, ngoài việc quan tâm đến lợi nhuận, tỷ lệ chi trả cổ tức thì chỉ số thu nhập trên mỗi cổ phiếu cũng được các nhà đầu tư quan tâm, bởi vì nó đo lường sức thu nhập chứa đựng trong một cổ phiếu hay nói cách khác nó thể hiện thu nhập mà nhà đầu tư có được do mua cổ phiếu đó. Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam chưa thấy nghiên cứu nào tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập trên mỗi cổ phiếu, đa phần các nghiên cứu chỉ tập trung đi sâu phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu. Vì vậy, việc nghiên cứu, tìm hiểu “Tác động của các yếu tố tài chính lên thu nhập trên mỗi cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM” sẽ góp phần tìm ra được các nhân tố tác động đến mức thu nhập trên mỗi cổ phiếu của các công ty và từ đó đưa ra một số giải pháp cho các nhà đầu tư trong việc lựa chọn cổ phiếu và cho các nhà quản trị doanh nghiệp. 1.2. C u h i nghiên cứu Luận văn nghiên cứu nhằm trả lời cho các câu h i sau: - Các chỉ số tài chính, quy mô công ty và dòng tiền từ hoạt động kinh doanh có tác động đến thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM? - Giải pháp nào giúp cho nhà quản trị làm tăng chỉ số EPS của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM ? 1.3. Mục tiêu nghiên cứu Luận văn nghiên cứu nhằm giải quyết các mục tiêu sau:
2 - Tìm hiểu sự tác động của các yếu tố tài chính lên chỉ số EPS của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM. - Dựa trên những kết quả nghiên cứu có được, đưa ra một số giải pháp cho các nhà quản trị công ty doanh nghiệp. 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu sự tác động của các yếu tố tài chính lên chỉ số EPS của các Công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM. Phạm vi nghiên cứu: gồm các công ty phi tài chính được niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM trong giai đoạn từ năm 2013 – 2015. 1.5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu sử dụng trong bài theo phương pháp định lượng. Nghiên cứu sử dụng các khái niệm, các nghiên cứu trước ở Việt Nam cũng như ở nước ngoài để làm cơ sở lý thuyết cho đề tài nghiên cứu. Sau đó tiến hành xây dựng mô hình nghiên cứu thông qua các bài nghiên cứu trước đây và có một số điều chỉnh cho phù hợp với dữ liệu Việt Nam. Từ mô hình nghiên cứu đã chọn, tác giả tiến hành thu thập số liệu từ các báo cáo tài chính đã được kiểm toán của các công ty được niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM trong giai đoạn từ năm 2013 – 2015. Cuối cùng dùng phần mềm SPSS để xử lý và phân tích hồi quy dữ liệu để nhằm trả lời cho các câu h i trên và rút ra kết luận. 1.6. Ý nghĩa đề tài nghiên cứu Nghiên cứu nhằm xác định sự tác động của các yếu tố tài chính lên chỉ số EPS của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM trong giai đoạn 2013 – 2015 và thông qua những nhân tố này các nhà quản lý có thể đưa ra những giải pháp hữu hiệu nhằm làm tăng thêm chỉ số EPS cho các doanh nghiệp.
3 1.7. Kết cấu luận văn Đề tài nghiên cứu gồm có năm chương. Chương 1: Giới thiệu chung về đề tài nghiên cứu, câu h i nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu, đối tượng phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa của đề tài nghiên cứu. Chương 2: Trình bày cơ sở lý thuyết, các nghiên cứu trước đây và các nhân tố ảnh hưởng đếnchỉ số EPS của các công ty, từ đó hình thành mô hình nghiên cứu và đề xuất các giả thuyết cho mô hình nghiên cứu. Chương 3: Phương pháp nghiên cứu, trình bày quy trình nghiên cứu, dữ liệu nghiên cứu, mô hình nghiên cứu và đo lường các biến trong mô hình nghiên cứu. Chương 4: Trình bày kết quả nghiên cứu thu được từ quá trình phân tích, xử lý số liệu và chạy hồi quy tuyến tính đa biến. Chương 5: Ghi nhận kết luận nghiên cứu, đồng thời đưa ra các giải pháp gợi ý, hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo.
4 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC Chương này sẽ trình bày các khái niệm về thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS). Bên cạnh đó, chương này cũng trình bày những nghiên cứu thực nghiệm trước đây của các nước trên thế giới cũng như ở Việt Nam về các nhân tố ảnh hưởng đến chỉ số thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) và các kết quả thu được từ các nghiên cứu đó. Từ các khái niệm và các nghiên cứu thực nghiệm được trình bày, tác giả tổng hợp lại rút ra các nhân tố có thể tác động đến chỉ số EPS của các công ty sau đó tác giả xây dựng giả thuyết và mô hình nghiên cứu. 2.1. Cơ sở lý thuyết 2.1.1. Lý thuyết về thị trường hiệu quả (Efficiency Market theory) Euge Fama (1970) là người đã tổng hợp và đưa ra phổ biến các dạng hiệu quả của thị trường. Giả thuyết thị trường hiệu quả được nêu lên rằng nhà đầu tư không thể nào vượt mặt được thị trường bằng cách sử dụng mọi thông tin mà thị trường đã biết, trừ khi nhờ may mắn. Thông tin hay tin tức trong một thị trường hiệu quả được định nghĩa là bất cứ thông tin nào có thể gây ảnh hưởng đến giá cổ phiếu, mà thông tin này không thể nào biết được trong hiện tại và chỉ xuất hiện ngẫu nhiên trong tương lai. Chính những thông tin ngẫu nhiên này sẽ làm cho giá cổ phiếu trong tương lai biến động. Theo giả thuyết này, những thị trường trong đó xuất hiện giao dịch nội gián (insider trading) không thể coi là thị trường hiệu quả được. a. Thị trường hiệu quả dạng yếu Lý thuyết thị trường hiệu quả dạng này cho rằng giáchứng khoán hiện tại là sự phản ánh đầy đủ mọi thông tin dạng yếu của thị trường chứng khoán (các thông tin quá khứ), bao gồm các mức giá trong quá khứ, lợi suất trong quá khứ hay sự thay đổi của giá hay các mức lợi suất ở các thời điểm... Tại thị trường hiệu quả dạng yếu, mức giá thị trường hiện tại đã phản ánh tất cả các thu nhập trong quá khứ và
5 mọi thông tin trên thị trường nên giả thuyết này có nghĩa là lợi suất – suất sinh lời của chứng khoán trong quá khứ cũng như các thông tin khác không có mối liên hệ với tương lai (các lợi suất độc lập với nhau). Nói cách khác, không thể dự báo được giá chứng khoán trong tương lai hay là có thể kiếm được lợi nhuận vượt trội bằng những căn cứ từ thông tin tương tự của chúng trong quá khứ. b. Thị trường hiệu quả dạng trung bình Lý thuyết thị trường hiệu quả dạng trung bình cho rằng giá chứng khoán sẽ điều chỉnh nhanh chóng trước bất kỳ thông tin công khai nào, tức là mức giá hiện tại phản ánh đầy đủ mọi thông tin côngkhai trong hiện tại (hoặc lân cận với hiện tại), cũng như trong quá khứ. c. Thị trường hiệu quả dạng mạnh Lý thuyết thị trường hiệu quả dạng mạnh cho rằng giá chứng khoán phản ánh tất cả các thông tin từ công khai đến nội bộ. Như vậy trong một thị trường hiệu quả dạng mạnh thì người sử dụng tất cảnhững thông tin có thể có, dù rằng các thông tin đó có được phổ biến ra công chúng hay không sẽ không thể thu được lợi nhuận vượt trội so với người khác 2.1.2. Các khái niệm về thu nhập mỗi cổ phiếu (EPS) Theo chuẩn mực kế toán số 30 của Bộ Tài chính định nghĩa “Lãi cơ bản trên cổ phiếu được tính bằng cách chia lợi nhuận hoặc lỗ phân bổ cho cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông của công ty mẹ cho số lượng bình quân gia quyền của số cổ phiếu phổ thông đang lưu hành trong kỳ” Lãi chia cho cổ đông EPS = Số lượng CP đang lưu hành bình quân trong kỳ 2.2.Tổng quan các nghiên cứu trước đ y Nghiên cứu của Khalaf Taani và Banykhaled (2011) về ảnh hưởng của chỉ số tài chính, quy mô công ty và dòng tiền từ hoạt động kinh doanh lên thu nhập trên cổ phiếu. Nghiên cứu dựa trên 40 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Amman trong giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2009. Thông qua phương pháp hồi