BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
NGUYỄN HÙNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP. Hồ Chí Minh – Năm 2005
1
MÔÛ ÑAÀU
Cô sôû khoa hoïc vaø nhu caàu thöïc tieãn cuûa ñeà taøi
Hoøa vôùi xu theá cuûa caû nöôùc, Bình Thuaän laø moät tænh ñang thöïc hieän coâng
cuoäc ñoåi môùi, phaùt trieån toaøn dieän daân sinh kinh teá, xaây döïng neàn taûng cô sôû vaät
chaát, kyõ thuaät vaø haï taàng ñoàng boä, ñaåy maïnh chuyeån dòch cô caáu kinh teá, thuùc
ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån vöõng chaéc, hoøa nhaäp vaøo söï phaùt trieån chung cuûa kinh
teá troïng ñieåm phía nam, thöïc hieän coù keát quaû muïc tieâu daân giaøu, nöôùc maïnh.
Voán ñaàu tö laø moät yeáu toá quan troïng ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån vaø taêng
tröôûng kinh teá, ôû Vieät Nam yeáu toá veà voán ñaõ ñoùng goùp ñeán 45% toác ñoä taêng
tröôûng kinh teá.
Tænh Bình Thuaän tuy coù toác ñoä phaùt trieån kinh teá ôû möùc töông ñoái cao so
möùc trung bình cuûa caû nöôùc, nhöng chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng vaø lôïi theá cuûa
tænh. Naèm ôû cöïc Nam Trung Boä, khu vöïc Duyeân haûi Mieàn Trung; giaùp ranh vôùi
caùc tænh mieàn Ñoâng Nam Boä, khu vöïc kinh teá troïng ñieåm vaø naêng ñoäng cuûa caû
nöôùc, möùc ñaàu tö xaõ hoäi vaøo Khu vöïc kinh teá troïng ñieåm phía nam chieám treân
40% cuûa caû nöôùc. Tænh Bình Thuaän coù nhieàu tieàm naêng vaø lôïi theá, song so vôùi
caùc tænh trong khu vöïc nhö Ñoàng Nai, Baø Ròa Vuõng Taøu, Bình Döông thì toác ñoä
phaùt trieån kinh teá vaãn coøn keùm xa.
Vôùi quy moâ neàn kinh teá coøn nhoû beù, coâng nghieäp keùm phaùt trieån, coâng
ngheä laïc haäu; GDP cuûa tænh naêm 2005 chæ ôû möùc treân 7.000 tyû ñoàng (giaù thöïc
teá); GDP bình quaân ñaàu ngöôøi chæ ñaït 400 USD, thaáp hôn nhieàu so vôùi bình quaân
caû nöôùc laø 640 USD. Do ñoù, toác ñoä phaùt trieån phaûi gia taêng vôùi möùc ñoä nhanh
hôn nöõa môùi baét kòp vaø khoâng bò tuït haäu so vôùi caû nöôùc vaø caùc tænh trong khu
vöïc.
Vôùi muïc tieâu vaø yù nghóa ñoù, caàn phaûi phaân tích, ñaùnh giaù moät caùch
nghieâm tuùc, xaùc ñònh nguyeân nhaân ñeå tìm ra giaûi phaùp höõu hieäu nhaèm phaùt huy
toái ña caùc nguoàn löïc ñeå phaùt trieån kinh teá, maø trong ñoù voán ñaàu tö laø yeáu toá voâ
cuøng quan troïng. Maëc duø nguoàn noäi löïc cuõng nhö ngoaïi löïc vaãn coøn nhieàu tieàm
naêng nhöng Bình Thuaän thöïc söï chöa coù caùc giaûi phaùp höõu hieäu ñeå khôi thoâng
caùc doøng voán ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh.
2
Muïc ñích nghieân cöùu
Thoâng qua tình hình ñaàu tö vaø taêng tröôûng kinh teá treân ñòa baøn tænh trong
nhöõng naêm vöøa qua; phaân tích, ñaùnh giaù, nhaän ñònh ñeå ñöa ra moät soá giaûi phaùp
khôi thoâng, thu huùt vaø huy ñoäng moïi nguoàn voán ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc ñoàng
thôøi söû duïng hieäu quaû nguoàn voán ñaàu tö naøy nhaèm phuïc vuï cho yeâu caàu phaùt
trieån kinh teá tænh Bình Thuaän nhanh vaø beàn vöõng.
Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu
Giôùi haïn cuûa Luaän vaên chæ taäp trung nghieân cöùu voán ñaàu tö trong vaø
ngoaøi nöôùc taïi tænh Bình Thuaän.
Phöông phaùp nghieân cöùu
Quaù trình thöïc hieän ñeà taøi ñöôïc chuû yeáu söû duïng caùc phöông phaùp
nghieân cöùu cuûa khoa hoïc kinh teá, chuù troïng phöông phaùp lòch söû, thoáng keâ, phaân
tích, ñaùnh giaù ñeå ruùt ra keát luaän mang tính lyù luaän vaø thöïc tieãn phuø hôïp vôùi ñieàu
kieän thöïc teá taïi tænh Bình Thuaän.
Noäi dung cuûa Luaän vaên “Khôi thoâng nguoàn voán cho ñaàu tö phaùt trieån
kinh teá tænh Bình Thuaän” bao goàm lôøi môû ñaàu, phaàn keát luaän vaø 3 chöông:
- Chöông 1: Cô sôû lyù luaän veà ñaàu tö vaø voán ñaàu tö.
- Chöông 2: Thöïc traïng veà ñaàu tö vaø taêng tröôûng kinh teá treân ñòa baøn tænh
Bình Thuaän.
- Chöông 3: Khôi thoâng nguoàn voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá tænh
Bình Thuaän.
3
Chöông 1
CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ ÑAÀU TÖ VAØ VOÁN ÑAÀU TÖ
1.1. TOÅNG QUAN VEÀ ÑAÀU TÖ VAØ VOÁN ÑAÀU TÖ
1.1.1. Khaùi nieäm ñaàu tö vaø voán ñaàu tö
1.1.1.1 Khaùi nieäm
Ñaàu tö theo nghóa roäng, noùi chung laø söï hy sinh caùc nguoàn löïc ôû hieän taïi
ñeå tieán haønh caùc hoaït ñoäng naøo ñoù nhaèm thu veà cho ngöôøi ñaàu tö caùc keát quaû
nhaát ñònh trong töông lai lôùn hôn caùc nguoàn löïc ñaõ boû ra ñeå ñaït ñöôïc caùc keát quaû
ñoù. Nguoàn löïc ñoù coù theå laø tieàn, taøi nguyeân thieân nhieân, laø söùc lao ñoäng vaø trí
tueä.
Nhöõng keát quaû ñoù coù theå laø söï taêng theâm caùc taøi saûn taøi chính (tieàn voán),
taøi saûn vaät chaát (nhaø maùy, ñöôøng saù, caùc cuûa caûi vaät chaát khaùc …) vaø nguoàn nhaân
löïc coù ñuû ñieàu kieän ñeå laøm vieäc vôùi naêng suaát cao hôn trong neàn saûn xuaát xaõ
hoäi.
Xuaát phaùt töø baûn chaát vaø phaïm vi lôïi ích do ñaàu tö ñem laïi chuùng ta coù
theå phaân bieät caùc loaïi ñaàu tö sau ñaây:
- Ñaàu tö taøi chính (ñaàu tö taøi saûn taøi chính) laø loaïi ñaàu tö trong ñoù ngöôøi
coù tieàn boû tieàn ra cho vay hoaëc mua caùc chöùng chæ coù giaù ñeå höôûng laõi suaát ñònh
tröôùc (göûi tieát kieäm, mua traùi phieáu chính phuû) hoaëc laõi suaát tuøy thuoäc vaøo keát
quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty phaùt haønh (mua coå phieáu, traùi
phieáu coâng ty). Ñaàu tö taøi saûn taøi chính khoâng taïo ra taøi saûn môùi cho neàn kinh teá
(neáu khoâng xeùt ñeán quan heä quoác teá trong lónh vöïc naøy) maø chæ laøm taêng giaù trò
taøi saûn taøi chính cuûa toå chöùc, caù nhaân ñaàu tö.
- Ñaàu tö thöông maïi laø loaïi ñaàu tö trong ñoù ngöôøi coù tieàn boû tieàn ra ñeå
mua haøng hoùa vaø sau ñoù baùn vôùi giaù cao hôn nhaèm thu lôïi nhuaän do cheânh leäch
giaù khi mua vaø khi baùn. Loaïi ñaàu tö naøy cuõng khoâng taïo ra taøi saûn môùi cho neàn
kinh teá (neáu khoâng xeùt ñeán ngoaïi thöông), maø chæ laøm taêng taøi saûn taøi chính cuûa
ngöôøi ñaàu tö trong quaù trình mua ñi baùn laïi. Tuy nhieân, ñaàu tö thöông maïi coù taùc
duïng thuùc ñaåy quaù trình löu thoâng cuûa caûi vaät chaát do ñaàu tö phaùt trieån taïo ra, töø
4
ñoù thuùc ñaåy ñaàu tö phaùt trieån, taêng thu cho ngaân saùch, taêng tích luõy voán cho phaùt
trieån saûn xuaát, kinh doanh dòch vuï noùi rieâng vaø neàn saûn xuaát xaõ hoäi noùi chung.
- Ñaàu tö taøi saûn vaät chaát vaø söùc lao ñoäng trong ñoù ngöôøi coù tieàn boû tieàn
ra ñeå tieán haønh caùc hoaït ñoäng nhaèm taïo ra taøi saûn môùi cho neàn kinh teá, laøm taêng
tieàm löïc saûn xuaát kinh doanh vaø moïi hoaït ñoäng xaõ hoäi khaùc, laø ñieàu kieän chuû
yeáu ñeå taïo vieäc laøm, naâng cao ñôøi soáng cuûa moïi ngöôøi daân trong xaõ hoäi. Ñoù
chính laø vieäc boû tieàn ra ñeå xaây döïng, söûa chöõa nhaø cöûa vaø caùc keát caáu haï taàng,
mua saém trang thieát bò laép ñaët chuùng treân neàn beä vaø boài döôõng ñaøo taïo nguoàn
nhaân löïc, thöïc hieän caùc chi phí thöôøng xuyeân gaén lieàn vôùi söï hoaït ñoäng cuûa caùc
taøi saûn naøy nhaèm duy trì tieàm löïc hoaït ñoäng cuûa caùc cô sôû ñang toàn taïi vaø taïo
tieàm löïc môùi cho neàn kinh teá xaõ hoäi. Loaïi ñaàu tö naøy ñöôïc goïi chung laø ñaàu tö
phaùt trieån.
Treân giaùc ñoä taøi chính thì ñaàu tö phaùt trieån laø quaù trình chi tieâu ñeå duy trì
söï phaùt huy taùc duïng cuûa voán cô baûn hieän coù vaø boå sung voán cô baûn môùi cho neàn
kinh teá, taïo neàn taûng cho söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi trong daøi
haïn.
Voán (hay tö baûn – capital) trong neàn kinh teá taïi moät thôøi ñieåm naøo ñoù
ñöôïc ñònh nghóa baèng giaù trò toång caùc ñaàu tö qua caùc naêm, tính ñeán thôøi ñieåm ñoù.
Trong thöïc teá, ñeå tính toaùn giaù trò voán taïi moät thôøi ñieåm naøo ñoù ngöôøi ta coäng taát
caû caùc ñaàu tö tröôùc ñoù, roài tröø ñi khaáu hao haøng naêm.
Caên cöù vaøo quan heä sôû höõu, coù theå chia nguoàn voán ñaàu tö laøm 2 loaïi laø
ñaàu tö cuûa khu vöïc nhaø nöôùc (caùc döï aùn coâng) vaø ñaàu tö cuûa khu vöïc tö nhaân
(caùc döï aùn sinh lôøi).
1.1.1.2. Ñaàu tö cuûa khu vöïc nhaø nöôùc
Nguoàn ñaàu tö thuoäc khu vöïc nhaø nöôùc ñöôïc xaùc ñònh theo ñaúng thöùc sau:
Ig = PSBR + (T – Cg) + Fg (1.1)
Trong ñoù:
PSBR laø khaû naêng ñi vay cuûa Chính phuû (public sector borrowing
requirement).
T laø caùc khoaûn thu cuûa khu vöïc nhaø nöôùc.