Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Chiến lược xuất khẩu theo định hướng thân thiện với môi trường của Công ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:136

Thêm vào BST

Báo xấu

41
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là tìm hiểu và phân tích chiến lược kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trường của Tập đoàn thủy sản Minh Phú từ năm 2017 - 2019 nhằm chỉ ra những thành công và hạn chế của chiến lƣợc này, từ đó đề xuất một số giải pháp tăng cường khả năng ứng dụng hiệu quả của chiến lược kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trường của Tập đoàn Thuỷ sản Minh Phú.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Chiến lược xuất khẩu theo định hướng thân thiện với môi trường của Công ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ------------ NGUYỄN THÙY VÂN CHIẾN LƢỢC XUẤT KHẨU THEO ĐỊNH HƢỚNG THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƢỜNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN THỦY SẢN MINH PHÚ LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ------------ NGUYỄN THÙY VÂN CHIẾN LƢỢC XUẤT KHẨU THEO ĐỊNH HƢỚNG THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƢỜNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN THỦY SẢN MINH PHÚ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ SỐ: 8340101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐỖ THỊ BÌNH HÀ NỘI, NĂM 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi là Nguyễn Thùy Vân, học viên cao học lớp CH24B.QTKD, chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Trƣờng Đại học Thƣơng Mại. Bản luận văn này đƣợc thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn của cô giáo: TS. Đỗ Thị Bình. Tôi xin cam đoan công trình này đƣợc nghiên cứu một cách nghiêm túc, độc lập và các số liệu, tƣ liệu, kết quả có nguồn gốc rõ ràng. Tôi xin chịu trách nhiệm những vấn đề liên quan về nội dung của công trình này. Tác giả Nguyễn Thùy Vân
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đƣợc đề tài luận văn này, tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm hƣớng dẫn, giúp đỡ của nhiều cá nhân, tập thể trong và ngoài trƣờng. Trƣớc hết, tôi xin chân thành cảm ơn TS. Đỗ Thị Bình đã tận tình hƣớng dẫn, khích lệ và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình làm luận văn. Tôi xin cảm ơn Ban lãnh đạo, nhân viên các phòng ban của Tập đoàn Thủy sản Minh Phú đã cung cấp cho tôi những thông tin, tài liệu quý giá và những đóng góp xác đáng, hết sức quý báu để tôi hoàn thành luận văn này. Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy, cô giáo Trƣờng Đại học Thƣơng Mại, Khoa sau Đại học đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu để hoàn thành chƣơng trình đào tạo thạc sĩ Quản trị kinh doanh. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, các đồng nghiệp, bạn bè đã tạo điều kiện giúp đỡ, động viên, khuyến khích tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập. Do những hạn chế về chủ quan và khách quan, đề tài nghiên cứu không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận đƣợc những nhận xét góp ý của quý thầy cô và các độc giả để đề tài đƣợc hoàn thiện hơn, sâu sắc hơn và có tính khả thi hơn nữa. Cuối cùng tôi xin gửi lời chúc sức khỏe, hạnh phúc, kính chúc quý thầy, cô thành công trong sự nghiệp cao quý. Tôi xin chân thành cảm ơn!
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN............................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ NGỮ VIẾT TẮT ................................................................. vi DANH MỤC HÌNH VẼ, BẢNG BIỂU .......................................................... vii PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................... 2 2.1. Tình hình nghiên cứu đề tài ở Việt Nam .................................................... 2 2.2. Tình hình nghiên cứu đề tài thế giới .......................................................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 5 3.1. Mục tiêu chung ........................................................................................... 5 3.2. Mục tiêu cụ thể ........................................................................................... 5 3.3. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................... 5 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 6 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu................................................................................. 6 4.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 6 5. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................... 6 6. Kết cấu luận văn ............................................................................................ 7 CHƢƠNG 1: MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƢỢC XUẤT KHẨU THEO ĐỊNH HƢỚNG THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƢỜNG ......................... 8 1.1. Một số khái niệm và lý thuyết có liên quan ............................................... 8 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................... 8 1.1.2. Lý thuyết có liên quan ........................................................................... 11 1.2. Các yếu tố thúc đẩy ứng dụng chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của doanh nghiệp .......................................................... 14 1.2.1. Các yếu tố môi trƣờng nƣớc nhập khẩu ................................................ 14 1.2.2. Các yếu tố môi trƣờng nƣớc nhà ......................................................... 21 1.2.3. Các yếu tố nội tại doanh nghiệp .......................................................... 25 1.3. Nội dung chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của doanh nghiệp ............................................................................................. 29
iv 1.3.1. Phân tích tình thế chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện môi trƣờng .............................................................................................................. 29 1.3.2. Lựa chọn và định vị thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ....................................................................................................... 37 1.3.3. Đáp ứng và phát triển thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ....................................................................................................... 40 1.3.4. Đảm bảo phát triển các nguồn lực phát triển thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ............................................................ 43 1.3.5. Đánh giá chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ......................................................................................................................... 46 1.4. Kinh nghiệm ứng dụng chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện môi trƣờng của một số doanh nghiệp thủy sản và bài học rút ra .................... 46 1.4.1. Kinh nghiệm ứng dụng chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện môi trƣờng của một số doanh nghiệp thủy sản ............................................... 46 1.4.2. Bài học rút ra ......................................................................................... 51 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHIẾN LƢỢC XUẤT KHẨU THEO ĐỊNH HƢỚNG THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƢỜNG CỦA TẬP ĐOÀN THỦY SẢN MINH PHÚ TAI THỊ TRƢỜNG MỸ ............................................................ 55 2.1. Giới thiệu về Tập đoàn Thủy sản Minh Phú ............................................ 55 2.1.1 Thông tin chung ..................................................................................... 55 2.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển ............................................................. 55 2.1.3 Lĩnh vực hoạt động ................................................................................ 56 2.2. Đánh giá các yếu tố thúc đẩy ứng dụng chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn Thủy sản Minh Phú ............. 56 2.2.1. Các yếu tố thúc đẩy xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Việt Nam ................................................................................................... 67 2.2.2. Các yếu tố nội tại doanh nghiệp ........................................................... 69 2.3. Thực trạng chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn Thủy sản Minh Phú................................................................... 75 2.3.1. Thực trạng tình thế chiến lƣợc xuất khẩu của tập đoàn thủy sản Minh Phú ......................................................................................................................... 75 2.3.2. Lựa chọn và định vị thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ....................................................................................................... 90
v 2.3.3. Đáp ứng và phát triển thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ....................................................................................................... 90 2.3.4. Đảm bảo phát triển các nguồn lực phát triển thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ............................................................ 96 2.3.5. Đánh giá chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ....................................................................................................................... 101 CHƢƠNG 3: KẾT LUẬN RÚT RA VÀ ĐỀ XUẤT HOÀN THIỆN CHIẾN LƢỢC XUẤT KHẨU THEO ĐỊNH HƢỚNG THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƢỜNG CỦA TẬP ĐOÀN THỦY SẢN MINH PHÚ ............................. 102 3.1. Các kết luận rút ra .................................................................................. 102 3.1.1. Các thành công đạt đƣợc ..................................................................... 102 3.1.2. Các hạn chế còn tồn tại ....................................................................... 103 3.1.3. Nguyên nhân ....................................................................................... 103 3.2. Dự báo sự phát triển của Tập đoàn Thủy sản Minh Phú........................ 106 3.3. Các giải pháp hoàn thiện chiến lƣợc phát triển thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn Thủy sản Minh Phú ... 109 3.3.1. Giải pháp Lựa chọn và định vị thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ...................................................................................... 112 3.3.2. Giải pháp đáp ứng và phát triển thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ...................................................................................... 113 3.3.3. Giải pháp đảm bảo phát triển các nguồn lực phát triển thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng ......................................... 119 3.4. Kiến nghị đối với nhà nƣớc .................................................................... 120 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 1
vi DANH MỤC TỪ NGỮ VIẾT TẮT Viết tắt Diễn giải ACC Hội đồng Nuôi trồng Thủy sản Mỹ BAP Thực hành nuôi trồng thủy sản tốt nhât CLKDTTMT Chiến lƣợc kinh doanh thân thiện với môi trƣờng EPA Cơ quan bảo vệ môi trƣờng FDA Cơ quan quản lý thực phẩm và dƣợc phẩm FSMA Luật hiện đại hóa an toàn thực phẩm của Mỹ GAA Liên minh Nuôi trồng Thủy sản Toàn cầu HACCP Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn NFI Hiệp hội thủy sản Mỹ NMFS Cục Nghề cá Mỹ USDA Bộ Nông nghiệp Mỹ VSATTP Vệ sinh an toàn thực phẩm
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Các thể chế của doanh nghiệp ................................................................... 14 Bảng 2.1. Nguồn nhân lực của Tập đoàn ................................................................. 74 Bảng 2.2. Các mặt hàng thủy sản đƣợc tiêu thụ nhiều nhất trong giai đoàn 2016 - 2018 .................................................................................................................................. 77
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nhu cầu toàn cầu về thực phẩm thủy sản dự kiến sẽ tăng trong những thập kỷ tới, bởi loại thực phẩm này sẽ giúp đáp ứng nhu cầu và sở thích của tình trạng gia tăng dân số. Dự báo trung bình cho thấy sự tăng trƣởng dân số toàn cầu sẽ đạt đến lên hơn 9,7 tỷ vào năm 2050. Nhu cầu lƣơng thực dự kiến sẽ tăng nhanh hơn cả việc gia tăng dân số, do tỷ lệ của những ngƣời 'trung lƣu' ngày càng tăng, họ là những ngƣời có khả năng chi tiêu nhiều hơn và thƣờng có xu hƣớng hấp thụ nhiều protein động vật hơn những ngƣời có thu nhập thấp hơn. (Navifeed.vn (2019)). Nắm bắt đƣợc xu thế này, ngành thuỷ sản Việt Nam và Tập đoàn Thuỷ sản Minh Phú nói riêng đã và đang tích cực phát triển sản xuất cũng nhƣ chiến lƣợc kinh doanh trong nƣớc và hơn thế nữa phục vụ nhu cầu xuất khẩu của đông đảo ngƣời dân trên thế giới. Ngành chăn nuôi thủy sản ngày càng một phát triển và nhu cầu về lƣợng thực phẩm thủy sản đang gia tăng mạnh mẽ trên toàn thế giới, từ đó, việc sản xuất và phân phối sản phẩm thủy sản chất lƣợng và an toàn để giảm thiểu các vấn đề về ô nhiễm môi trƣờng và phát triển bền vững trong chuỗi giá trị sinh thái là một áp lực lớn Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thế giới và nhận thức của ngƣời tiêu dùng, thị trƣờng thế giới ngày càng trở nên quan tâm tới những vấn đề về môi trƣờng đặc biệt là tính năng thân thiện môi trƣờng của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đƣợc cung cấp. Vì vậy, chiến lƣợc kinh doanh thân thiện môi trƣờng đã nhận đƣợc sự quan tâm, chú ý của rất nhiều các doanh nghiệp và ngƣời tiêu dùng toàn cầu. Chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trƣờng là chiến lƣợc vừa thỏa mãn nhu cầu tăng trƣởng kinh tế, vừa giải quyết đƣợc những thách thức về môi trƣờng của doanh nghiệp và hƣớng tới đích của sự phát triển bền vững, lâu dài.
2 Chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trƣờng đã xuất hiện khá lâu và phát triển mạnh ở các quốc gia tiên tiến nhƣng tại Việt Nam chiến lƣợc kinh doanh này còn khá xa lạ với các doanh nghiệp và ngƣời tiêu dùng. Thực trạng xây dựng chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trƣờng của các doanh nghiệp Việt Nam ngày nay còn khá mới mẻ và chƣa thực sự đƣợc quan tâm. Cùng với sự hội nhập mạnh mẽ với nền kinh tế thế giới, chiến lƣợc phát triển sản phẩm, dịch vụ xuất khẩu thân thiện với môi trƣờng ở các doanh nghiệp Việt Nam chắc chắn sẽ tăng cao, tạo cơ hội kinh doanh cho các doanh nghiệp xây dựng chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trƣờng. Với xu hƣớng đó, đề tài “Chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú” phân tích và đƣa ra giải pháp đề xuất nhằm đẩy mạnh sự phát triển của chiến lƣợc kinh doanh tiềm năng này, chinh phục những thị trƣờng phát triển và hƣớng tới mục tiêu phát triển bền vững. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu 2.1. Tình hình nghiên cứu đề tài ở Việt Nam  Hồ Thị Nga (2009), Luận văn “Xây dựng chiến lược kinh doanh thân thiện với môi trường trong các doanh nghiệp ở Việt Nam”. Đề tài đã xây dựng chiến lƣợc trong các doanh nghiệp nói chung. Tuy nhiên đề tài này vẫn mang tầm vĩ mô, chƣa bám sát hay phân tích tình hình hiện tại của một sản phẩm, một ngành hoặc một công ty cụ thể.  Vũ Thị Sen ( 2009), Luận văn “Sản phẩm thân thiện với môi trường – xu thế tất yếu trong tiêu dùng hiện đại và hướng đi mới cho các doanh nghiệp Việt Nam”. Luận văn đã nêu ra đƣợc các khó khăn và thuận lợi khi phát triển sản phẩm thân thiện với môi trƣờng. Song cũng chỉ dừng lại ở việc đƣa ra xu thế cho các doanh nghiệp, chƣa thực sự hƣớng tới một chiến lƣợc kinh doanh, xuất khẩu cụ thể.
3  Đỗ Quỳnh Phƣơng (2010), Luận văn “Xây dựng chiến lược kinh doanh cho Công ty Cổ phần Thủy sản Minh Phú”. Bài luận đã phân tích thực trang của Minh Phú và xây dựng chiến lƣợc cũng nhƣ phƣơng hƣớng thực thi của chiến lƣợc kinh doanh. Dù vậy, vấn đề chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu chƣa đƣợc đề cập tới.  Lê Thập (2011), Luận văn “Hoạch định chiến lược marketing cho nhóm hàng thủy sản xuất khẩu của Công ty TNHH Đông Phương – Quảng Nam”. Luân văn đề cập tới chiến lƣợc marketing và các bƣớc tiến hành hoạch định chiến lƣợc marketing cho nhóm hàng thủy sản xuất khẩu. Tuy nhiên, bài viết chỉ dừng lại ở chiến lƣợc marketing mà chƣa đi sâu vào chiến lƣợc kinh doanh nhóm mặt hàng này.  Tô Thủy Tiên (2014), Luận văn “Phân tích thực trạng xuất khẩu thủy sản của Công ty Cổ phần Thủy sản Cafatex sang thị trường Nhật Bản”. Đề tài đã thực hiện phân tích thực trạng tình hình xuất khẩu mặt hàng thủy sản của công ty Cafatex và đƣa ra một số giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng này sang thị trƣờng Nhật Bản. Song, chỉ dừng lại ở phân tích thực trạng, chƣa đi vào xây dựng chiến lƣợc lâu dài cho xuất khẩu thủy sản. 2.2. Tình hình nghiên cứu đề tài thế giới  Inmaculada Martın-Tapia, J. Alberto Aragon-Correa, Antonio Rueda- Manzanares - Nhóm sinh viên trƣờng Kinh tế và Kinh doanh đại học Granada, Tây Ban Nha (2010), Bài báo “Chiến lược môi trường và xuất khẩu trong các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ” trên Tạp chí kinh doanh thế giới (Journal of World Business) . Bài khảo sát thể hiện các doanh nghiệp có chiến lƣợc môi trƣờng tốt sẽ có cƣờng độ xuất khẩu tốt hơn và ngƣợc lại. Tuy nhiên bài báo chỉ thể hiện đƣợc mối quan hệ này mà chƣa đƣa ra đƣợc chiến lƣợc cụ thể để phát huy vai trò của chiến lƣợc môi trƣờng trong xuất khẩu.
4  Leonidas C. Leonidou, Thomas A. Fotiadis, Paul Christodoulides, Stavroula Spyropoulou, Constantine S. Katsikeas – Sinh viên các trƣờng Đại học Síp, Đại học dân chủ Thrace- Hy Lạp, Đại học Lead- Anh ( 2015), Bài báo “Chiến lược kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trường: Các yếu tố quyết định và ảnh hưởng của nó tới lợi thế cạnh tranh và hiệu quả” trên Đánh giá kinh doanh quốc tế (International Business review). Khảo sát đã chỉ ra rằng việc thực hiện một chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trƣờng đã tạo thuận lợi cho việc đạt đƣợc lợi thế cạnh tranh hơn là dẫn đầu về chi phí. Bằng cách tận dụng lợi thế khác biệt hóa sản phẩm dựa trên sinh thái, xuất khẩu đã có thể cải thiện cả hiệu suất thị trƣờng và hiệu quả tài chính. Trong khi, cố gắng theo đuổi lợi thế dẫn đầu chi phí không có tác động tích cực đến thị trƣờng hoặc hiệu quả tài chính. Mặc dù vậy, nghiên cứu chƣa đi sâu vào phân tích chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trƣờng. Tuy nhiên đến nay vẫn chƣa có công trình nào nghiên cứu sâu về chiến lƣợc xuất khẩu thủy sản theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của doanh nghiệp Việt Nam. Do đó đề tài “Chiến lược xuất khẩu theo định hướng thân thiện với môi trường của Công ty Cổ phần Tập đoàn thủy sản Minh Phú” có tính cấp thiết. Đề tài có những điểm mới cụ thể là: - Phân tích chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng để áp dụng trong việc xuất khẩu các mặt hàng thủy sản tới thị trƣờng Mỹ; - Đƣa ra các giải pháp đồng bộ có tính khả thi để đẩy mạnh ứng dụng chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn Thủy sản Minh Phú.
5 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích chung Tìm hiểu và phân tích chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn thủy sản Minh Phú từ năm 2017 - 2019 nhằm chỉ ra những thành công và hạn chế của chiến lƣợc này, từ đó đề xuất một số giải pháp tăng cƣờng khả năng ứng dụng hiệu quả của chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn Thuỷ sản Minh Phú. 3.2. Mục đích cụ thể Đề tài đƣợc thực hiện nhằm đạt đƣợc các mục tiêu cụ thể nhƣ sau: - Phân tích tình thế chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện môi trƣờng; - Lựa chọn và định vị thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng; - Đáp ứng và phát triển thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng; - Đảm bảo phát triển các nguồn lực phát triển thị trƣờng xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng; - Đánh giá chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng; - Từ đó đƣa ra những giải pháp hoàn thiện chiến lƣợc phát triển xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn thủy sản Minh Phú. 3.3. Câu hỏi nghiên cứu Đề tài đƣợc thực hiện nhằm trả lời 03 câu hỏi nghiên cứu sau: - Lý luận về chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của doanh nghiệp thủy sản nhƣ thế nào? - Thực trạng chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn thủy sản Minh Phú hiện nay ra sao?
6 - Cần đƣa ra những giải pháp nào để hoàn thiện chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn thủy sản Minh Phú? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu - Đề tài nghiên cứu các yếu tố cấu thành, các yếu tố thúc đẩy, mô hình và nội dung chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn thủy sản Minh Phú. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Không gian: Tập trung nghiên cứu chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng hiện tại của Tập đoàn thủy sản Minh Phú đối với sản phẩm tôm đông lạnh trên thị trƣờng Mỹ. - Thời gian: + Các số liệu cần phân tích là số liệu trong 3 năm 2017-2019; + Các giải pháp hƣớng tới năm 2025, tầm nhìn 2030. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phƣơng pháp tiếp cận nghiên cứu: Sử dụng các kiến thức quản trị chiến lƣợc để giải quyết vấn đề. Phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể: + Phƣơng pháp thu thập số liệu: các số liệu và dữ liệu liên quan đến quá trình phân tích đƣợc thu thập chủ yếu trong các báo cáo tài chính, báo cáo xuất nhập khẩu của công ty, qua một số sách báo và thông tin đại chúng và qua các ghi nhận từ các nhận xét, đánh giá về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty do các phòng ban cung cấp. + Phƣơng pháp phân tích số liệu: phƣơng pháp phân tích chủ yếu đƣợc sử dụng trong bài để phân tích tình hình xuất khẩu là phƣơng pháp so sánh. Phƣơng pháp so sánh đòi hỏi các chỉ tiêu kinh tế phải có cùng điều kiện có tính so sánh đƣợc để xem xét đánh giá, rút ra kết luận về hiện tƣợng kinh tế. + Phƣơng pháp so sánh tuyệt đối:
7 Phƣơng pháp so sánh tuyệt đối là hiệu số của hai chỉ tiêu là chỉ tiêu kỳ phân tích và chỉ tiêu kỳ gốc. Chẳng hạn nhƣ so sánh giữa kết quả thực hiện và kế hoạch hoặc giữa việc thực hiện kỳ này và thực hiện kỳ trƣớc. Số tuyệt đối là mức độ biểu hiện quy mô, khối lƣợng giá trị của một chỉ tiêu kinh tế nào đó trong thời gian, địa điểm cụ thể. Nó có thể tính bằng thƣớc đo hiện vật, giá trị, giờ công. Số tuyệt đối là cơ sở để tính các trị số khác. So sánh số tuyệt đối của các chỉ tiêu kinh tế giữa kỳ kế hoạch và thực tế, giữa những khoảng thời gian khác nhau, không gian khác nhau... để thấy đƣợc mức độ hoàn thành kế hoạch, quy mô phát triển....của chỉ tiêu kinh tế nào đó. + Phƣơng pháp so sánh số tƣơng đối: Là tỉ lệ phần trăm (%) của chỉ tiêu kỳ phân tích so với chỉ tiêu kỳ gốc để thể hiện mức độ hoàn thành kế hoạch hoặc tỉ lệ của các số chênh lệch tuyệt đối so với chỉ tiêu gốc để nói lên tốc độ tăng trƣởng. + Phƣơng pháp phỏng vấn bằng điện thoại: Khi tiến hành phƣơng pháp thu thập dữ liệu này, nhân viên điều tra sẽ tiến hành việc phỏng vấn đối tƣợng đƣợc điều tra bằng điện thoại theo một bảng câu hỏi đƣợc soạn sẵn với cá nhân ông Lê Văn Quang – Tổng Giám đốc của Công ty và bà Chu Thị Bình – Phó Tổng Giám đốc của Công ty 6. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, đề tài bao gồm 3 chƣơng sau: Chƣơng 1: Một số cơ sở lý luận về chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng; Chƣơng 2: Thực trạng chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn thủy sản Minh Phú; Chƣơng 3: Kết luận rút ra và đề xuất hoàn thiện chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng của Tập đoàn thủy sản Minh Phú.
8 CHƢƠNG 1: MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƢỢC XUẤT KHẨU THEO ĐỊNH HƢỚNG THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƢỜNG 1.1. Một số khái niệm và lý thuyết có liên quan 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1.1 Khái niệm chiến lƣợc Chiến lƣợc là thuật ngữ bắt nguồn từ lĩnh vực quân sự, theo tiếng Hy Lạp nó có nghĩa là “Strategos”, là một thuật ngữ quân sự đƣợc dùng để chỉ kế hoạch dàn trận và phân bố lực lƣợng với mục tiêu đánh thắng kẻ thù. Theo nhà lý luận quân sự C. Clausewitz - nhà binh pháp của thế kỷ XIX, chiến lƣợc là lập kế hoạch chiến tranh và hoạch định các chiến dịch tác chiến. Trong từ điển tiếng Việt, chiến lƣợc là các kế hoạch đặt ra để giành thắng lợi trên một hay nhiều mặt trận. Nói chung chiến lƣợc là những sách lƣợc, chiến lƣợc đƣợc ngƣời chỉ huy quân sự đề ra để giành chiến thắng trong trận đấu với kẻ thù. Năm 1962, Chandler định nghĩa về chiến lƣợc là việc xác định các mục tiêu, mục đích cơ bản dài hạn của doanh nghiệp và việc áp dụng một chuỗi các hành động cũng nhƣ việc phân bổ các nguồn lực cần thiết để thực hiện mục tiêu này. (Chandler, A, 1962. Strategy and Structure. Cambridge, Massachusetts. MIT Press). Đến những năm 1980, Quinn đã đƣa ra định nghĩa có tính khái quát hơn "Chiến lƣợc là mô thức hay kế hoạch tích hợp các mục tiêu chính yếu, các chính sách, và chuỗi hành động vào một tổng thể đƣợc cố kết một cách chặt chẽ" (Quinn, J., B. 1980. Strategies for Change: Logical Incrementalism. Homewood, Illinois, Irwin). Sau đó, Johnson và Scholes định nghĩa lại chiến lƣợc trong điều kiện môi trƣờng có rất nhiều những thay đổi nhanh chóng: "Chiến lƣợc là định hƣớng và phạm vi của một tổ chức về dài hạn nhằm giành lợi thế cạnh tranh
9 cho tổ chức thông qua việc định dạng các nguồn lực của nó trong môi trƣờng thay đổi, để đáp ứng nhu cầu thị trƣờng và thỏa mãn mong đợi của các bên hữu quan" (Johnson, G., Scholes, K, 1999. Exploring Corporate Strategy, 5th Ed. Prentice Hall Europe). Theo cách tiếp cận kiểu mới về chiến lƣợc là phải gắn chiến lƣợc vào với những gì mà doanh nghiệp có vào trong môi trƣờng kinh doanh. Kenneth Andrew là ngƣời đầu tiên đƣa ra ý tƣởng nổi bật trong cuốn “The Concept of Corporate Strategy”, Chiến lƣợc là những gì mà một tổ chức phải làm dựa trên những điểm mạnh và điểm yếu của mình trong bối cảnh có những cơ hội và cả những mối đe dọa. (Kenneth Andrew, 1987. The Concept of Corporate Strategy, Richard D Irwin). Bruce Henderson, chiến lƣợc gia đồng thời là nhà sáng lập Tập đoàn tƣ vấn Boston (BCG) viết rằng: Chiến lƣợc là sự tìm kiếm thận trọng một kế hoạch hành động để phát triển và kết hợp lợi thế cạnh tranh của tổ chức. Michael Porter cũng tán đồng với nhận định của Henderson: Chiến lƣợc cạnh tranh liên quan đến sự khác biệt. Đó là việc lựa chọn cẩn thận một chuỗi hành động khác biệt tạo ra một tập hợp giá trị độc đáo so với đối thủ. Nhìn chung, dù tiếp cận theo cách nào thì bản chất của chiến lƣợc cũng là sự định hƣớng kinh doanh cho tƣơng lai của doanh nghiệp, doanh nghiệp cần phải sử dụng những gì mình có nhƣ thế nào để có đƣợc những thứ mà mình muốn. Chiến lƣợc kinh doanh cần có 3 yêu cầu cơ bản: Xác định mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp; Đƣa ra các chƣơng trình hành động tổng quát để đạt mục tiêu; Phân bổ nguồn lực thực hiện các chƣơng trình để thực hiện mục tiêu đó. 1.1.1.2 Khái niệm chiến lƣợc xuất khẩu Theo Luật thƣơng mại 2005, điều 28 khoản 1 thì khái niệm xuất khẩu nhƣ sau: “Xuất khẩu hàng hóa là việc hàng hoá đƣợc đƣa ra khỏi lãnh thổ
10 Việt Nam hoặc đƣa vào khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam đƣợc coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật.” Từ khái niệm xuất khẩu và khái niệm chiến lƣợc, ta có thể hiểu: Chiến lƣợc xuất khẩu là một loại chiến lƣợc kinh doanh mang tính định hƣớng của doanh nghiệp về xuất khẩu trong đó các doanh nghiệp dựa trên những ƣu thế của mình, những lợi thế so sánh của nƣớc mình so với các nƣớc khác trên thị trƣờng nƣớc ngoài để tổ chức sản xuất trong nƣớc và tiêu thụ một phần hoặc toàn bộ hàng hoá tại thị trƣờng nƣớc ngoài nhằm mục tiêu mở rộng thị trƣờng, tăng kim ngạch xuất khẩu và cuối cùng là tăng lợi nhuận. Chiến lƣợc xuất khẩu của doanh nghiệp thực chất là một loại chiến lƣợc cấp kinh doanh mà doanh nghiệp thực hiện nhằm đạt mục tiêu mở rộng thị trƣờng, tăng khả năng tiêu thụ hàng hoá. Chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu có thể đƣợc hiểu nhƣ sau: Chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu là định hƣớng và kế hoạch tổng thể nhằm huy động các nguồn lực của doanh nghiệp để sản xuất và/hoặc huy động hàng xuất khẩu, bán và tiêu thụ hàng tại thị trƣờng nƣớc ngoài nhằm đạt mục tiêu mà doanh nghiệp đã đề ra là tăng kim ngạch xuất khẩu, mở rộng thị trƣờng nƣớc ngoài, tăng tỷ suất lợi nhuận. 1.1.1.3 Khái niệm chiến lƣợc xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng Sự xuất hiện liên tục của các quy định và tiêu chuẩn mới về môi trƣờng, áp lực của các bên liên quan và sự đổi mới của công nghệ… tạo nên nhiều kịch bản cạnh tranh khác nhau xoay quanh các vấn đề môi trƣờng. Đối phó với các áp lực đó, theo đuổi chiến lƣợc kinh doanh thân thiện với môi trƣờng là lựa chọn của nhiều doanh nghiệp hiện nay. Chiến lƣợc kinh doanh thân thiện với môi trƣờng (CLKDTTMT) còn đƣợc gọi với nhiều tên khác nhau nhƣ chiến lƣợc kinh doanh xanh, chiến lƣợc
11 sinh thái, chiến lƣợc môi trƣờng (Leonidou, Fotiadis, Christodoulides, Spyropoulou, & Katsikeas, 2015). Theo Das và các cộng sự, “CLKDTTMT đại diện cho một chiến lƣợc của doanh nghiệp hƣớng tới cả kết quả kinh doanh và môi trƣờng tự nhiên bền vững” (Das, Biswas, Abdul Kader Jilani, & Uddin, 2019). Theo đó, một công ty theo đuổi chiến lƣợc này sẽ đặt nỗ lực hạn chế ảnh hƣởng tiêu cực đến môi trƣờng từ việc sản xuất và sử dụng sản phẩm hoặc các dịch vụ của họ để đáp ứng các yêu cầu từ các bên liên quan khác nhau nhƣ chính phủ, ngƣời tiêu dùng, cộng đồng và nhiều cá nhân và nhóm liên quan khác (Banerjee, 2001; Das et al., 2019). Bên cạnh mục tiêu trách nhiệm xã hội này, việc sử dụng CLKDTTMT phần nào cũng đƣợc chứng minh là mang lại một số lợi ích để cải thiện lợi thế cạnh tranh và hiệu suất doanh nghiệp. Vì thế, tăng cƣờng áp dụng CLKDTTMT không chỉ là một phản ứng đối với yêu cầu từ các bên liên quan mà còn là động lực của công ty trong việc tăng cƣờng lợi thế cạnh tranh và hiệu suất của họ. (Đỗ Thị Bình (2019), “Nghiên cứu mức độ chủ động trong chiến lược kinh doanh thân thiện với môi trường của các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản Việt Nam”, Tạp chí Khoa học Thƣơng Mại, Số 137+138/2020, tr. 61-62) Từ khái niệm xuất khẩu ta có thể hiểu: Chiến lƣợc kinh doanh xuất khẩu theo định hƣớng thân thiện với môi trƣờng là định hƣớng và kế hoạch tổng thể nhằm huy động các nguồn lực của doanh nghiệp để sản xuất và/hoặc huy động hàng xuất khẩu, bán và tiêu thụ hàng thân thiện với môi trƣờng tại thị trƣờng nƣớc ngoài nhằm đạt mục tiêu mà doanh nghiệp đã đề ra là tăng kim ngạch xuất khẩu, mở rộng thị trƣờng nƣớc ngoài, tăng tỷ suất lợi nhuận và hƣớng tới môi trƣờng tự nhiên bền vững. 1.1.2. Lý thuyết có liên quan 1.1.2.1. Lý thuyết về lợi thế cạnh tranh