Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp chiến lược phát triển ngành chế biến điều xuất khẩu của Việt Nam từ nay đến 2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:92

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ những lý luận và thực tiễn của ngành chế biến điều xuất khẩu, tác giả đưa ra một số giải pháp có tính chất chiến lược để phát triển ngành công nghiệp chế biến điều xuất khẩu Việt Nam đến năm 2020. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp chiến lược phát triển ngành chế biến điều xuất khẩu của Việt Nam từ nay đến 2020

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr−êng ®¹i häc kinh tÕ tp. HCM ------------------- Lª Thµnh An Gi¶I ph¸p chiÕn l−îc ph¸t triÓn ngμnh CHÕ BIÕN ®iÒu XUÊT KHÈU CñA viÖt nam tõ nay ®Õn n¨m 2020 LuËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ TP. Hå ChÝ Minh - N¨m 2008
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr−êng ®¹i häc kinh tÕ tp. HCM ------------------- Lª Thµnh An Gi¶I ph¸p chiÕn l−îc ph¸t triÓn ngμnh CHÕ BIÕN ®iÒu XUÊT KHÈU CñA viÖt nam tõ nay ®Õn n¨m 2020 Chuyªn ngµnh : Qu¶n trÞ kinh doanh M· sè : 60.34.05 LuËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: gs. TsKH. TrÇn v¨n ch¸nh TP. Hå ChÝ Minh - N¨m 2008
Môc lôc Trang Lêi më ®Çu 1 Ch−¬ng I: C¬ së lý luËn vÒ chiÕn l−îc 4 1.1 C¸c kh¸i niÖm 4 1.1.1 ChiÕn l−îc 4 1.1.2 Qu¶n trÞ chiÕn l−îc 4 1.1.3 ¦u nh−îc ®iÓm cña viÖc qu¶n trÞ chiÕn l−îc kinh doanh 6 1.2 Quy tr×nh x©y dung vµ lùa chän chiÕn l−îc 7 1.2.1 Sø m¹ng vµ môc tiªu cña chiÕn l−îc hiÖn t¹i 7 1.2.2 Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña m«i tr−êng ®Õn chiÕn l−îc cña doanh nghiÖp 11 1.2.2.1 M«i tr−êng vÜ m« 12 1.2.2.2 M«i tr−êng vi m« 13 1.2.2.3 M«i tr−êng néi bé 16 1.2.3 ThiÕt lËp c¸c môc tiªu dµi h¹n 17 1.2.4 X©y dùng vµ lùa chän chiÕn l−îc thùc hiÖn 19 KÕt luËn ch−¬ng I 21 Ch−¬ng II: Thùc tr¹ng ngµnh chÕ biÕn xuÊt khÈu ®iÒu ViÖt Nam trong thêi gian qua 22 2.1 LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh chÕ biÕn xuÊt khÈu ®iÒu VN 22 2.2 Thùc tr¹ng ngµnh chÕ biÕn xuÊt khÈu ®iÒu ViÖt Nam trong thêi gian qua 23 2.2.1 T×nh h×nh chÕ biÕn 24
2.2.2 T×nh h×nh tiªu thô nh©n ®iÒu trong thêi gian qua 26 2.2.2.1 ThÞ tr−êng néi ®Þa 26 2.2.2.2 ThÞ tr−êng xuÊt khÈu 27 2.2.3 Nh÷ng thµnh tùu vµ tån t¹i trong ph¸t triÓn ngµnh ®iÒu xuÊt khÈu ViÖt Nam trong thêi gian qua 29 2.2.3.1 Thµnh tùu 29 2.2.3.2 Tån t¹i 30 2.3 Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña m«i tr−êng ®Õn ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu ViÖt Nam. 31 2.3.1 Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña méi tr−êng bªn ngoµi 31 2.3.1.1 M«i tr−êng vÜ m« 31 2.3.1.1.1 C¸c yÕu tè kinh tÕ 31 2.3.1.1.2 C¸c yÕu tè chÝnh trÞ - ph¸p luËt 32 2.3.1.1.3 C¸c yÕu tè tù nhiªn 33 2.3.1.1.4 C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn c«ng nghÖ 33 2.3.1.2 M«i tr−êng vi m« 34 2.3.1.2.1 §èi thñ c¹nh tranh 34 2.3.1.2.2 Kh¸ch hµng 39 2.3.1.2.3 Nhµ cung cÊp 41 2.3.1.2.4 C¸c s¶n phÈm thay thÕ 41 2.3.1.3 X¸c ®Þnh c¬ héi vµ mèi ®e däa tõ m«i tr−êng ®Õn ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu ViÖt Nam 42 2.3.1.3.1 C¸c c¬ héi 42 2.3.1.3.2 C¸c mèi ®e däa 42 2.3.1.3.3 Ma trËn ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè bªn ngoµi (EFE) 43 2.3.2 Ph©n tÝch m«i tr−êng bªn trong 45
2.3.2.1 C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng 45 2.3.2.1.1 Tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt 45 2.3.2.1.2 Nguån nh©n lùc 46 2.3.2.1.3 Ho¹t ®éng Marketing 46 2.3.2.1.4 M¸y mãc thiÕt bÞ vµ nguån vèn 47 2.3.2.2 X¸c ®Þnh ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña ngµnh chÕ biÕn ®iÒu XuÊt khÈu ViÖt Nam 48 2.3.2.2.1 §iÓm m¹nh 48 2.3.2.2.2 §iÓm yÕu 48 2.3.2.2.3 Ma trËn ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè bªn trong (IFE) 49 KÕt luËn ch−¬ng II 51 Ch−¬ng III: ChiÕn l−îc ph¸t triÓn ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu ViÖt Nam tõ nay ®Õn n¨m 2020 52 3.1 C¨n cø x©y dùng chiÕn l−îc 52 3.1.1 §Þnh h−íng ph¸t triÓn ngµnh ®iÒu ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020 52 3.1.2 Môc tiªu chñ yÕu 53 3.2 X©y dùng chiÕn l−îc ph¸t triÓn ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu ViÖt Nam tõ nay ®Õn n¨m 2020 55 3.3 Lùa chän chiÕn l−îc 56 3.4 C¸c gi¶i ph¸p hç trî thùc hiÖn chiÕn l−îc 63 3.4.1 Nhãm gi¶i ph¸p thùc hiÖn chiÕn l−îc ph¸t triÓn thÞ tr−êng quèc tÕ, ph¸t triÓn vµ më réng thÞ tr−êng néi ®Þa 63 3.4.1.1 Ph¸t triÓn thÞ tr−êng quèc tÕ 63 3.4.1.2 Ph¸t triÓn vµ më réng thÞ tr−êng néi ®Þa 65 3.4.2 Nhãm gi¶i ph¸p x©y dùng vïng nguyªn liÖu ®iÒu bÒn v÷ng 67
3.4.3 Nhãm gi¶i ph¸p Marketing vµ x©y dùng th−¬ng hiÖu 68 3.4.4 Gi¶i ph¸p vÒ chÊt l−îng vµ vÖ sinh ATTP 69 3.5 Mét sè kiÕn nghÞ 70 3.5.1 KiÕn nghÞ víi nhµ n−íc 70 3.5.2 KiÕn nghÞ víi ®Þa ph−¬ng 72 3.5.3 KiÕn nghÞ víi HiÖp héi ®iÒu (Vinacas) 73 3.5.4 KiÕn nghÞ víi c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn ®iÒu 74 KÕt luËn ch−¬ng III 75 KÕt luËn 76 TμI LIÖU THAM KH¶O 77 PHÇN Phô lôc
Danh môc c¸c b¶ng, biÓu Trang B¶ng 2.1 Sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp ®iÒu ViÖt Nam 23 B¶ng 2.2 Mét sè thÞ tr−êng xuÊt khÈu cña ®iÒu ViÖt Nam n¨m 2007 28 B¶ng 2.3 S¶n l−îng xuÊt khÈu ®iÒu nh©n ViÖt Nam qua c¸c n¨m 29 B¶ng 2.4 S¶n l−îng xuÊt khÈu ®iÒu nh©n cña Ên §é tõ 1990 - 2007 36 B¶ng 2.5 Ma trËn h×nh ¶nh c¹nh tranh 38 B¶ng 2.6 Ma trËn ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè bªn ngoµi (EFE) 44 B¶ng 2.7 Ma trËn ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè bªn trong (IFE) 50 B¶ng 3.1 Mét sè chØ tiªu chñ yÕu ph¸t triÓn ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu VN 53
Danh môc c¸c h×nh vÏ, ®å thÞ Trang H×nh 1.1 S¬ ®å tiÕn tr×nh qu¶n trÞ chiÕn l−îc 6
1 lêi Më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi §iÒu lµ c©y c«ng nghiÖp cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao vµ ®· gãp phÇn lµm gia t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m võa qua. §Æc biÖt n¨m 2006, sau 15 n¨m c¹nh tranh trªn th−¬ng tr−êng, c¸c nhµ chÕ biÕn xuÊt khÈu h¹t ®iÒu ViÖt Nam ®· lµm r¹ng danh ®Êt n−íc khi v−ît Ên §é ®Ó ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu h¹t ®iÒu (s¶n l−îng xuÊt khÈu n¨m 2006 ®¹t 127.000 tÊn, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 504 triÖu USD). Ngµnh ®iÒu còng ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng tr¨m ngµn lao ®éng. Trong ®Þnh h−íng chiÕn l−îc xuÊt khÈu quèc gia giai ®o¹n 2006-2010, h¹t ®iÒu sÏ cã mÆt trong t¸m ngµnh hµng ®−îc Bé Th−¬ng m¹i lùa chän ®Ó −u tiªn ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, mét thùc tÕ ®¸ng buån lµ th−¬ng hiÖu ®iÒu ViÖt Nam vÉn ch−a ®−îc biÕt nhiÒu, vµ trong nh÷ng n¨m võa qua ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu ph¶i ®èi phã víi nhiÒu vÊn ®Ò kh¸ phøc t¹p nh− : gi¸ xuÊt khÈu gi¶m, gi¸ nguyªn liÖu t¨ng, thiÕu vèn, thiÕu lao ®éng.... ViÖc ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn cña WTO håi th¸ng 11 n¨m 2006 ®em ®Õn cho ngµnh ®iÒu ViÖt Nam nhiÒu c¬ héi nh−ng còng cã nhiÒu th¸ch thøc tr−íc m¾t. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng thùc tÕ trªn, ®Ó ngµnh chÕ biÕn xuÊt khÈu ®iÒu ViÖt Nam cã thÓ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong thêi gian tíi nhÊt thiÕt ph¶i cã mét sè gi¶i ph¸p chiÕn l−îc ®Ó ph¸t triÓn.
2 2. Môc ®Ých vµ ý nghÜa cña luËn v¨n - Môc ®Ých : Tõ nh÷ng lý luËn vµ thùc tiÔn cña ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu, t¸c gi¶ ®−a ra mét sè gi¶i ph¸p cã tÝnh chÊt chiÕn l−îc ®Ó ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020. - ý nghÜa : Gãp phÇn cïng ngµnh chÕ biÕn ®Òu xuÊt khÈu ViÖt Nam x©y dùng ®−îc nh÷ng gi¶i ph¸p chiÕn l−îc cã tÝnh khoa häc, kh¶ thi nh»m ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh ®iÒu ViÖt Nam trong thêi gian tíi. 3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu LuËn v¨n kh«ng thÓ ®Ò cÆp hÕt tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ngµnh ®iÒu. T¸c gi¶ chØ cè g¾ng ph©n tÝch thùc tr¹ng vµ xu h−íng ph¸t triÓn cña ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu ViÖt Nam ®Ó tõ ®ã ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p chiÕn l−îc ph¸t triÓn cho ngµnh nµy tõ nay ®Õn n¨m 2020. 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu VËn dông c¸ch tiÕp cËn theo duy vËt biÖn chøng, vËn dông quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ ph¸t triÓn ngµnh ®iÒu ViÖt Nam, theo c¸ch tiÕp cËn hÖ thèng ®Ó ph©n tÝch rá thùc tr¹ng. Tõ ®ã nhËn ®Þnh t×nh h×nh, ph¸t triÓn ý t−ëng c¸c quan ®iÓm ®Ó gãp phÇn ®Þnh h−íng chiÕn l−îc ph¸t triÓn ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu ViÖt Nam giai ®o¹n 2008 - 2020. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu : nghiªn cøu øng dông kÕt hîp ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch - tæng hîp - so s¸nh, ph−¬ng ph¸p chuyªn gia, thèng kª.
3 Ph−¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu nghiªn cøu : C¸c sè liÖu th«ng tin thø cÊp : - HiÖp héi ®iÒu ViÖt Nam (Vinacas) - T¹p chÝ ®iÒu ViÖt Nam - Th«ng tin th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Côc thèng kª - Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT - D÷ liÖu cña Tæ chøc l−¬ng n«ng thÕ giíi (FAO) C¸c sè liÖu th«ng tin s¬ cÊp : KÕt qu¶ cña ph−¬ng ph¸p chuyªn gia t¸c gi¶ thùc hiÖn. 5. KÕt cÊu luËn v¨n Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, néi dung chÝnh cña luËn v¨n gåm 3 ch−¬ng, Ch−¬ng 1: C¬ së lý luËn vÒ chiÕn l−îc. Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian qua. Ch−¬ng 3: Gi¶i ph¸p chiÕn l−îc ph¸t triÓn ngµnh chÕ biÕn ®iÒu xuÊt khÈu ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020.
4 Ch−¬ng I C¥ Së Lý LUËN VÒ CHIÕN L¦îC 1.1. C¸c kh¸i niÖm 1.1.1. ChiÕn l−îc : ChiÕn l−îc lµ tËp hîp c¸c môc tiªu vµ chÝnh s¸ch ®Æt ra trong mét thêi gian dµi trªn c¬ së khai th¸c tèi ®a c¸c nguån lùc cña tæ chøc nh»m ®¹t ®−îc nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn. Do ®ã, chiÕn l−îc cÇn ®−îc ®Æt ra nh− lµ kÕ ho¹ch hoÆc s¬ ®å t¸c nghiÖp tæng qu¸t chØ h−íng cho mét tæ chøc ®¹t ®Õn môc tiªu mong muèn. Nh− vËy, chiÕn l−îc ®Æt ra ph¶i ®¶m b¶o héi ®ñ ®ång thêi c¸c yÕu tè sau : • ChiÕn l−îc ph¶i ®−îc v¹ch ra trong thêi gian t−¬ng ®èi dµi. • ChiÕn l−îc ph¶i khai th¸c tèi ®a c¸c nguån lùc vµ sö dông hîp lý c¸c nguån lùc hiÖn cã. • ChiÕn l−îc ph¶i t¹o ra mét vÞ thÕ c¹nh tranh tèt nhÊt cho tæ chøc. • ChiÕn l−îc ph¶i t¹o ra sù ph¸t triÓn cho tæ chøc. 1.1.2. Qu¶n trÞ chiÕn l−îc : Cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ Qu¶n trÞ chiÕn l−îc. Theo Fred R.David, “Qu¶n trÞ chiÕn l−îc cã thÓ ®−îc ®Þnh nghÜa nh− lµ mét nghÖ thuËt vµ khoa häc thiÕt lËp, thùc hiÖn vµ ®¸nh gi¸ c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan nhiÒu chøc n¨ng cho phÐp mét tæ chøc ®¹t ®−îc nh÷ng môc tiªu ®Ò ra.” Theo Garry D. Smith, Qu¶n trÞ chiÕn l−îc lµ qu¸ tr×nh nghiªn cøu c¸c m«i tr−êng hiÖn t¹i còng nh− t−¬ng lai, ho¹ch ®Þnh c¸c môc tiªu cña tæ chøc; ®Ò ra, thùc hiÖn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh nh»m ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu ®ã trong m«i tr−êng hiÖn t¹i còng nh− t−¬ng lai.
5 Hay theo nh− cuèn “ChiÕn l−îc vµ chÝnh s¸ch kinh doanh” cña PGS. TS NguyÔn ThÞ Liªn DiÖp cho r»ng “Qu¶n trÞ chiÕn l−îc lµ qu¸ tr×nh nghiªn cøu c¸c m«i tr−êng hiÖn t¹i còng nh− t−¬ng lai, ho¹ch ®Þnh c¸c môc tiªu cña tæ chøc; ®Ò ra thùc hiÖn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®ã trong m«i tr−êng hiÖn t¹i còng nh− t−¬ng lai nh»m t¨ng thÕ vµ lùc cho doanh nghiÖp”. Môc ®Ých cña mét chiÕn l−îc lµ nh»m t×m kiÕm nh÷ng c¬ héi. Qu¸ tr×nh qu¶n trÞ chiÕn l−îc gåm cã ba giai ®o¹n chÝnh : thiÕt lËp chiÕn l−îc, thùc hiÖn chiÕn l−îc vµ ®¸nh gi¸ chiÕn l−îc. §Ó t¹o nªn mét chiÕn l−îc hµi hßa vµ h÷u hiÖu cÇn xÐt ®Õn c¸c yÕu tè cã thÓ t¸c ®éng ®Õn chiÕn l−îc nh− : ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña tæ chøc; c¸c c¬ héi vµ nguy c¬ cña m«i tr−êng bªn ngoµi; môc tiªu, nhiÖm vô cña tæ chøc… Giai ®o¹n thiÕt lËp chiÕn l−îc gåm viÖc ph¸t triÓn nhiÖm vô kinh doanh, x¸c ®Þnh c¸c c¬ héi vµ nguy c¬ ®Õn víi tæ chøc tõ bªn ngoµi, chØ rá c¸c ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu bªn trong, thiÕt lËp c¸c môc tiªu dµi h¹n, t¹o ra c¸c chiÕn l−îc thay thÕ vµ chän ra nh÷ng chiÕn l−îc ®Æc thï ®Ó theo ®uæi. Giai ®o¹n thùc thi chiÕn l−îc ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i thiÕt lËp c¸c môc tiªu hµng n¨m, ®Æt ra c¸c chÝnh s¸ch, khuyÕn khÝch nh©n viªn vµ ph©n phèi tµi nguyªn ®Ó c¸c chiÕn l−îc lËp ra cã thÓ ®−îc thùc hiÖn. Giai ®o¹n ®¸nh gi¸ chiÕn l−îc sÏ gi¸m s¸t c¸c kÕt qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng thiÕt lËp vµ thùc thi chiÕn l−îc. B−íc nµy gåm viÖc ®o l−êng x¸c ®Þnh thµnh tÝch cña c¸ nh©n vµ tæ chøc, ®ång thêi cã nh÷ng hµnh ®éng ®iÒu chØnh cÇn thiÕt.
6 Chøc n¨ng nhiÖm vô vµ môc tiªu cña tæ chøc Ph©n tÝch néi vi Ph©n tÝch ngo¹i vi (S/W) (O/T) Chän chiÕn l−îc thÝch hîp TriÓn khai thùc hiÖn chiÕn l−îc KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn Ph¶n håi H×nh 1.1 H×nh 1.1 S¬ S¬ ®å ®å tiÕn tiÕn tr×nh tr×nh qu¶n qu¶n trÞ trÞ chiÕn chiÕn l−îc l−îc 1.1.3. ¦u, nh−îc ®iÓm cña viÖc qu¶n trÞ chiÕn l−îc kinh doanh : NÕu qu¶n trÞ chiÕn l−îc hiÖu qu¶ ta sÏ ®−îc mét sè lîi Ých sau : X¸c ®Þnh râ h−íng ®i cña tæ chøc trong t−¬ng lai. ThÊy râ c¬ héi vµ nguy c¬ x¶y ra trong kinh doanh ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i vµ trong t−¬ng lai, tõ ®ã tËn dông c¬ héi gi¶m nguy c¬ ®−a tæ chøc v−ît qua c¹nh tranh giµnh th¾ng lîi.
7 §−a ra ®−îc quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n phï hîp khi m«i tr−êng kinh doanh thay ®æi, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®−a tæ chøc ngµy cµng ®i lªn. T¹o ra nh÷ng chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh doanh tèt h¬n, t¹o c¬ së t¨ng sù liªn kÕt vµ g¾n bã cña c¸c thµnh viªn. ThiÕt thùc nhÊt lµ gióp tæ chøc t¨ng hiÖu qu¶ qu¶n trÞ, tr¸nh ®−îc nh÷ng rñi ro vÒ tµi chÝnh, t¨ng kh¶ n¨ng phßng ngõa vµ ng¨n chÆn c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n cña tæ chøc. Tuy nhiªn, viÖc qu¶n trÞ kinh doanh còng cã nh÷ng nh−îc ®iÓm sau : Chi phÝ thêi gian, tiÒn cña, søc lùc th−êng rÊt cao trong chu kú ®Çu tiªn. DÔ g©y nªn sù cøng nh¾c trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña tæ chøc. NÕu c¸c dù b¸o qu¸ kh¸c biÖt víi thùc tÕ th× sÏ g©y ra khã kh¨n chung cho ho¹t ®éng cña tæ chøc. DÔ g©y nªn sù nghi ngê vÒ tÝnh h÷u Ých cña tæ chøc qu¶n trÞ chiÕn l−îc nÕu nh− viÖc thùc hiÖn chiÕn l−îc kh«ng ®−îc chó ý ®óng møc. Do ®ã, ®Ó tr¸nh nh÷ng tæn thÊt trªn th× mét tæ chøc nªn cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n trÞ chiÕn l−îc ®óng ®¾n. Muèn vËy ta cÇn ph¶i ph©n tÝch cÆn kÏ, chÝnh x¸c c¸c yÕu tè lµm ¶nh h−ëng ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ chiÕn l−îc kinh doanh cña tæ chøc. 1.2. Quy tr×nh x©y dùng vµ lùa chän chiÕn l−îc 1.2.1. Sø m¹ng vµ môc tiªu cña chiÕn l−îc hiÖn t¹i * Sø m¹ng (nhiÖm vô) cña doanh nghiÖp lµ tËp hîp nh÷ng ®Þnh h−íng vÒ nh÷ng c«ng viÖc, nh÷ng mong muèn vµ nh÷ng ph−¬ng ph¸p mµ c¸c thµnh viªn
8 trong doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn víi nh÷ng nç lùc tèi ®a nh»m cã ®−îc nh÷ng lîi Ých kh¸c nhau. Sø m¹ng cña doanh nghiÖp ®−îc h×nh thµnh trªn c¬ së nh÷ng kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong néi bé kÕt hîp víi nh÷ng c¬ héi mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t vµ nh÷ng rñi ro cÇn ng¨n chÆn hoÆc h¹n chÕ trong m«i tr−êng bªn ngoµi. “Chóng ta sÏ lµm g× ®Ó cã ®−îc nh÷ng lîi Ých vËt chÊt vµ tinh thÇn cho doanh nghiÖp, nh÷ng thµnh viªn cã liªn quan ë bªn trong vµ bªn ngoµi doanh nghiÖp?” c©u hái nµy sÏ ®−îc tr¶ lêi trong B¶n m« t¶ nhiÖm vô cña doanh nghiÖp (b¶n tuyªn bè sø m¹ng cña doanh nghiÖp). Thùc chÊt B¶n m« t¶ nhiÖm vô cña doanh nghiÖp tËp trung lµm s¸ng tá mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng : “C«ng viÖc kinh doanh cña doanh nghiÖp nh»m môc ®Ých g×”. Néi dung cña B¶n m« t¶ nhiÖm vô th−êng cã liªn quan ®Õn c¸c khÝa c¹nh nh− : s¶n phÈm, thÞ tr−êng, kh¸ch hµng c«ng nghÖ còng nh− triÕt lý mµ doanh nghiÖp theo ®uæi. + TÇm quan träng cña B¶n m« t¶ nhiÖm vô : - §¶m b¶o sù ®ång t©m nhÊt trÝ vÒ môc ®Ých trong néi bé doanh nghiÖp. - T¹o c¬ së ®Ó huy ®éng c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp. - Cung cÊp c¸c c¬ së hoÆc tiªu chuÈn ®Ó ph©n phèi c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp. - H×nh thµnh khung c¶nh vµ bÇu kh«ng khÝ kinh doanh thuËn lîi. - Gióp c¸c thµnh viªn hiÓu biÕt lÉn nhau vµ cã sù ®ång c¶m víi môc ®Ých vµ ph−¬ng h−íng cña doanh nghiÖp. - T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó chuyÓn hãa môc ®Ých cña tæ chøc thµnh môc tiªu thÝch hîp vµ triÓn khai c¸c nhiÖm vô vµ môc tiªu ®Õn c¸c ®¬n vÞ, c¸c bé phËn chøc n¨ng bªn trong doanh nghiÖp. - Gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ cã c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong suèt qu¸ tr×nh qu¶n trÞ chiÕn l−îc hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai.
9 + Néi dung cña B¶n m« t¶ nhiÖm vô gåm 9 yÕu tè cÊu thµnh : HiÖn tr¹ng vµ tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp; kh¸ch hµng; s¶n phÈm hay dÞch vô chñ yÕu; thÞ tr−êng; c«ng nghÖ; sù quan t©m ®èi víi vÊn ®Ò sèng cßn, ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng sinh lîi; triÕt lý; mèi quan t©m ®èi víi h×nh ¶nh céng ®ång; mèi quan t©m ®èi víi nh©n viªn. * Môc tiªu ®−îc hiÓu kh¸i qu¸t nhÊt lµ c¸i “®Ých” cÇn ®¹t tíi. Mçi doanh nghiÖp còng nh− tõng bé phËn cña nã ph¶i cã môc tiªu cña m×nh. Môc tiªu cña doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh cho toµn bé qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn vµ còng cã thÓ chØ g¾n víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña nã. Cã hai lo¹i môc tiªu: ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. Nh÷ng môc tiªu ng¾n h¹n ph¶i rÊt biÖt lËp vµ ®−a ra nh÷ng kÕt qu¶ nh»m ®¹t tíi mét c¸ch chi tiÕt. Chóng lµ nh÷ng kÕt qu¶ riªng biÖt mµ c«ng ty kinh doanh cã ý ®Þnh ph¸t sinh trong vßng chu kú quyÕt ®Þnh kÕ tiÕp. + Vai trß cña môc tiªu : - Lµ c¬ së gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ lùa chän chiÕn l−îc kinh doanh vµ h×nh thµnh c¸c kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp thÝch nghi víi m«i tr−êng. - Lµ ®éng lùc thóc ®Èy c¸c thµnh viªn trong doanh nghiÖp phÊn ®Êu hoµn thµnh nhiÖm vô. - Lµ mét trong nh÷ng tiªu chuÈn quan träng gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ kiÓm tra, ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh nhiÖm vô cña doanh nghiÖp, cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh, c¸c bé phËn chøc n¨ng…trong tõng thêi kú. - Lµ yÕu tè ®Ó ®¸nh gi¸ sù tiÕn bé cña doanh nghiÖp hoÆc tæ chøc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. + Tiªu chuÈn cña môc tiªu : - TÝnh chuyªn biÖt : Nh÷ng môc tiªu tèt ph¶i cã tÝnh chuyªn biÖt, ph¶i chØ ra nh÷ng g× liªn hÖ víi môc tiªu, khu«n khæ thêi gian ®Ó hoµn thµnh môc tiªu vµ nh÷ng kÕt qu¶ mong muèn chuyªn biÖt. Môc tiªu cµng chuyªn biÖt cµng dÔ v¹ch ra chiÕn l−îc cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh.
10 - TÝnh linh ho¹t : Nh÷ng môc tiªu ph¶i cã ®ñ linh ho¹t ®Ó cã thÓ thay ®æi nh»m thÝch øng víi nh÷ng ®e däa kh«ng tiªn liÖu ®−îc. Tuy nhiªn nªn nhí r»ng sù linh ho¹t th−êng gia t¨ng sÏ cã h¹i cho sù riªng biÖt. Ban gi¸m ®èc ph¶i thËn träng trong khi thay ®æi mét môc tiªu vµ thùc hiÖn nh÷ng thay ®æi t−¬ng øng trong chiÕn l−îc liªn hÖ vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng. - Kh¶ n¨ng cã thÓ ®o l−êng : Mét quan niÖm liªn hÖ tíi tÝnh riªng biÖt liªn quan tíi kh¶ n¨ng cã thÓ ®o l−êng ®−îc mét môc tiªu ®Ó tháa m·n nh÷ng tiªu chuÈn. Mét môc tiªu ph¶i ph¸t biÓu b»ng nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ ®¸nh gi¸ vµ ®o l−êng. §iÒu nµy quan träng bëi v× nh÷ng môc tiªu sÏ lµ tiªu chuÈn kiÓm so¸t ®¸nh gi¸ thùc hiÖn. - Kh¶ n¨ng ®¹t tíi ®−îc : Nh÷ng môc tiªu ph¶i mang l¹i sù phÊn ®Êu cho ban gi¸m ®èc vµ nh©n viªn nh−ng chóng ph¶i hiÖn thùc ®Ó cã thÓ ®¹t tíi ®−îc. §Ó Ên ®Þnh ®−îc môc tiªu cã thÓ ®¹t tíi ®−îc hay kh«ng cña mét sù tiªn ®o¸n lµ cÇn thiÕt. §Æt nh÷ng môc tiªu mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¹t tíi ®−îc chØ lµ mét sù phÝ ph¹m vÒ thêi gian vµ cã khi thùc sù trë ng¹i cho s¶n xuÊt kinh doanh. - TÝnh thèng nhÊt : Nh÷ng môc tiªu ph¶i cã ®−îc sù t−¬ng øng víi nhau - viÖc hoµn thµnh môc tiªu nµy kh«ng lµm ph−¬ng h¹i ®Õn c¸c môc tiªu kh¸c. Tuy nhiªn nªn nhí r»ng nh÷ng môc tiªu t−¬ng øng kh«ng nhÊt thiÕt hîp víi nhau, nhÊt lµ sù cä s¸t th−êng cã trong tæ chøc lín nÕu xung ®ét trë nªn trÇm träng ®ñ ®Ó chØ ra sù kh«ng t−¬ng øng thËt sù. Nh÷ng bÊt lîi trong viÖc hoµn thµnh môc tiªu trë nªn rá rÖt lµm gi¶m nh÷ng môc tiªu t−¬ng øng tiÒm tµng ®ßi hái sù s¾p xÕp h¹ng −u tiªn. - Kh¶ n¨ng chÊp nhËn ®−îc : Nh÷ng môc tiªu tèt ph¶i chÊp nhËn ®−îc ®èi víi nh÷ng ng−êi chÞu tr¸ch nhiÖm hoµn thµnh chóng vµ ®èi víi nh÷ng cæ ®«ng quan träng cña doanh nghiÖp. §Ó cã thÓ v¹ch ra nh÷ng môc tiªu chÊp nhËn ®−îc ban gi¸m ®èc ph¶i cã sù hiÓu biÕt ®èi víi nh©n viªn cña m×nh
11 vÒ nh÷ng nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cña hä. §èi víi c¸c cæ ®«ng còng vËy, ®Ó lµm sao hä thÊy môc tiªu ®−a ra lµ mang l¹i lîi nhuËn cho hä ®Ó hä cã thÓ ®ång t×nh ñng hé. 1.2.2. Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña m«i tr−êng ®Õn chiÕn l−îc cña doanh nghiÖp M«i tr−êng kinh doanh lµ tæng hîp c¸c yÕu tè, c¸c ®iÒu kiÖn cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. XÐt theo cÊp ®é t¸c ®éng ®Õn qu¶n trÞ th× m«i tr−êng kinh doanh cã ba cÊp ®é chÝnh ®−îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau : M¤I TR¦êng KINH TÕ VÜ M¤ 1. C¸c yÕu tè chÝnh trÞ - ph¸p luËt 2. C¸c yÕu tè kinh tÕ 3. C¸c yÕu tè kü thuËt c«ng nghÖ 4. c¸c yÕu tè v¨n hãa - x· héi 5. C¸c yÕu tè tù nhiªn M«I tr−êng Vi m« 1. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh 2. Søc Ðp vµ yªu cÇu cña kh¸ch hµng 3. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn cã vµ tiÒm Èn 4. C¸c s¶n phÈm thay thÕ 5. C¸c quan hÖ liªn kÕt Hoμn c¶nh néi bé 1. Nguån nh©n lùc 2. Nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn 3. S¶n xuÊt 4. Tµi chÝnh kÕ to¸n 5. Marketing
12 1.2.2.1. M«i tr−êng vÜ m« ViÖc ph©n tÝch m«i tr−êng vÜ m« gióp cho tæ chøc tr¶ lêi mét phÇn cho c©u hái : Tæ chøc cña m×nh ®ang trùc diÖn víi nh÷ng g×? ¾ YÕu tè chÝnh trÞ - ph¸p luËt : C¸c yÕu tè chÝnh trÞ vµ ph¸p luËt cã ¶nh h−ëng ngµy cµng to lín ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, nã bao gåm : hÖ thèng c¸c quan ®iÓm chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ, hÖ thèng luËt ph¸p hiÖn hµnh, c¸c xu h−íng ngo¹i giao cña chÝnh phñ, nh÷ng diÔn biÕn chÝnh trÞ trong n−íc, khu vùc vµ thÕ giíi. C¸c qui ®Þnh vÒ thuÕ, cho vay, vËt gi¸, qu¶ng c¸o… ¾ YÕu tè kinh tÕ : Nh©n tè kinh tÕ cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®èi víi søc thu hót tiÒm n¨ng cña c¸c chiÕn l−îc kh¸c nhau. C¸c yÕu tè kinh tÕ ®ã lµ : l·i suÊt ng©n hµng, tû gi¸ hèi ®o¸i, c¸c giai ®o¹n cña chu kú kinh tÕ, møc ®é l¹m ph¸t, chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ… ¾ YÕu tè c«ng nghÖ : §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè rÊt n¨ng ®éng, chøa ®ùng nhiÒu c¬ héi vµ ®e däa ®èi víi c«ng ty. C«ng nghÖ míi cã thÓ lµm cho s¶n phÈm cña chóng ta bÞ l¹c hËu mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp, bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých mµ sù ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®em l¹i. ¾ YÕu tè v¨n hãa x· héi : M«i tr−êng v¨n hãa - x· héi bao gåm nh÷ng chuÈn mùc vµ gi¸ trÞ ®−îc chÊp nhËn vµ t«n träng bëi mét x· héi hoÆc mét nÒn v¨n hãa cô thÓ. Sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè v¨n hãa - x· héi th−êng cã tÝnh dµi h¹n vµ tinh tÕ h¬n so víi c¸c yÕu tè kh¸c, nhiÒu khi khã nhËn biÕt ®−îc. C¸c yÕu tè nµy bao gåm : quan niÖm vÒ thÉm mü, ®¹o ®øc, lèi sèng, nghÒ nghiÖp; nh÷ng phong tôc tËp qu¸n, truyÒn thèng, nh÷ng quan t©m −u tiªn cña x· héi, tr×nh ®é nhËn thøc, häc vÊn chung cña x· héi,…