Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp mở rộng hoạt động bao thanh toán nội địa của Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:146

Thêm vào BST

Báo xấu

48
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn sẽ tập trung phân tích thực trạng và tìm hiểu nguyên nhân của hoạt động bao thanh toán nội địa để từ đó đưa ra những giải pháp cụ thể nhằm mở rộng hoạt động mảng dịch vụ này, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ACB trong tiến trình hội nhập.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp mở rộng hoạt động bao thanh toán nội địa của Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu

B! GIÁO D"C VÀO #ÀO T$O TR%&NG #$I H'C KINH T( TP HCM --- & --- PH$M V) TH*O NGUYÊN GI*I PHÁP M+ R!NG HO$T #!NG BAO THANH TOÁN N!I #,A C-A NGÂN HÀNG TH%.NG M$I C/ PH0N Á CHÂU Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng Mã s! : 60340201 LU1N V2N TH$C S3 KINH T( Ng45i h46ng d7n khoa h8c: PGS TS Hoàng #9c TP.H: Chí Minh, N;m 2013
L&I CAM #OAN Tôi xin cam "oan r#ng "ây là công trình nghiên c$u c%a tôi, có s& h' tr( t) Ng*+i h*,ng d-n là PGS.TS Hoàng .$c. Các n/i dung nghiên c$u và k0t qu1 trong "2 tài này là trung th&c và ch*a t)ng "*(c ai công b! trong b3t c$ công trình nào. Nh4ng s! li5u trong các b1ng bi6u ph7c v7 cho vi5c phân tích, nh8n xét, "ánh giá "*(c chính tác gi1 thu th8p t) các ngu9n khác nhau có ghi trong ph:n tài li5u tham kh1o. Ngoài ra, trong lu8n v;n còn s< d7ng m/t s! nh8n xét, "ánh giá c=ng nh* s! li5u c%a các tác gi1 khác, c> quan t? ch$c khác, và "2u có chú thích ngu9n g!c sau m'i trích d-n "6 d@ tra c$u, ki6m ch$ng. N0u phát hi5n có b3t kA s& gian l8n nào tôi xin hoàn toàn chBu trách nhi5m tr*,c H/i "9ng, c=ng nh* k0t qu1 lu8n v;n c%a mình. TP.HCM, ngày ….. tháng …. n;m 2013 Tác gi1 PhCm V= Th1o Nguyên !
M"C L"C DANH M"C CH< VI(T T=T DANH M"C CÁC B*NG, BI>U DANH M"C CÁC BI>U #?, S. #?, #? TH, PH0N M+ #0U … ...................................................................................Trang 1 CH%.NG I: T/NG QUAN V@ HO$T #!NG BAO THANH TOÁN N!I #,A VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CAU.. ................................................................. 3 1.1 NghiBp vC bao thanh toán .. .......................................................................... 3 1.1.1 Khái ni5m bao thanh toán ........................................................................... 3 1.1.2 LBch s< hình thành s1n phDm bao thanh toán ............................................. 5 1.1.3 Các loCi hình bao thanh toán hi5n nay ........................................................ 6 1.1.4 Các kho1n ph1i thu không "*(c áp d7ng bao thanh toán ......................... 10 1.1.5 L(i ích khi áp d7ng s1n phDm bao thanh toán ........................................... 11 1.1.6 R%i ro khi th&c hi5n bao thanh toán .......................................................... 16 1.1.7 So sánh s1n phDm bao thanh toán v,i hình th$c cho vay khác ................. 18 1.2 Quy trình hoDt EFng cGa sHn phIm bao thanh toán … ............................. 22 1.2.1 Quy trình hoCt "/ng trong nghi5p v7 bao thanh toán trong n*,c ............ 22 1.2.2 Quy trình hoCt "/ng trong nghi5p v7 bao thanh toán xu3t nh8p khDu....... 23 1.3 Mô hình nghiên c9u hoDt EFng bao thanh toán… ..................................... 25 1.4 J nghKa cGa viBc mL rFng hoDt EFng bao thanh toán nFi EMa .................. 28 1.4.1 Khái ni5m mE r/ng nghi5p v7 bao thanh toán ......................................... 28 1.4.2 Tiêu chí "ánh giá vi5c mE r/ng hoCt "/ng bao thanh toán . ...................... 28 1.4.3 F nghGa c%a vi5c mE r/ng nghi5p v7 bao thanh toán. ............................... 29 1.5 HoDt EFng bao thanh toán cGa mFt sN ngân hàng th4Ong mDi trên thP !
gi6i và bài h8c kinh nghiBm cho ViBt Nam................................................. 30 1.5.1 Tình hình hoCt "/ng bao thanh toán trên th0 gi,i.. .................................... 30 1.5.2 . Bài hHc kinh nghi5m cho hoCt "/ng bao thanh toán tCi Vi5t Nam.. .......... 35 KPt luQn Ch4Ong 1 ............................................................................................. 39 ! CH%.NG II: THRC TR$NG HO$T #!NG BAO THANH TOÁN N!I #,A T$I NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU (ACB) . ......................................... 40 2.1 KPt quH hoDt EFng kinh doanh cGa ACB tS n;m 2008 EPn n;m 2012. .... 40 2.2 ThTc trDng hoDt EFng bao thanh toán tDi NH TMCP Á Châu ................. 45 2.2.1 Tình hình ho!t "#ng bao thanh toán t!i n$%c ta hi&n nay....................... 45 2.2.2 Th'c tr!ng v( ho!t "#ng bao thanh toán t!i NH TMCP Á Châu ............ 48 2.2.2.1 K0t qu1 hoCt "/ng bao thanh toán tCi ACB trong nh4ng n;m v)a qua .... 48 2.2.2.2 So sánh hoCt "/ng bao thanh toán c%a ACB v,i m/t s! ngân hàng khác 50 2.2.2.3 Kh1o sát v2 nhu c:u bao thanh toán c%a khách hàng I ki0n c%a khách hàng ……..……..………………………………………………………………58 2.2.2.4 Nh4ng hCn ch0 và nguyên nhân................................................................ 64 KPt luQn Ch4Ong 2.............................................................................................. 67 CH%.NG III: GI*I PHÁP M+ R!NG HO$T #!NG BAO THANH TOÁN N!I #,A T$I NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU .................................. 68 3.1 #Mnh h46ng phát triUn cGa Ngân hàng TMCP Á Châu EPn n;m 2015 ... 68 3.1.1 .Bnh h*,ng phát tri6n chung ....................................................................... 68 3.1.2 .Bnh h*,ng v2 dBch v7 s1n phDm BTT........................................................ 69 3.2 MFt sN giHi pháp mL rFng hoDt EFng bao thanh toán tDi NH TMCP Á Châu ..................................................................................................................... 70 3.2.1 Nhóm giHi pháp L cVp EF vi mô .............................................................. 77 3.2 1.1 Nhóm gi1i pháp do b1n thân ngân hàng Á Châu t? ch$c th&c hi5n ......... 77 3.2.1.2 Nhóm gi1i pháp v2 phía các doanh nghi5p có liên quan "0n bao thanh toán ....................................................................................................................... 87 !
3.2.2 Nhóm giHi pháp L cVp EF vK mô ................................................................ 88 KPt luQn Ch4Ong 3.............................................................................................. 95 K(T LU1N #@ TÀI ........................................................................................... 96 DANH M"C TÀI LIWU THAM KH*O !
DANH M"C CH< VI(T T=T BTT : bao thanh toán NHTM : Ngân hàng th*>ng mCi NHNN : Ngân hàng nhà n*,c TCTD : T? ch$c tín d7ng BCT : B/ ch$ng t) NH : Ngân hàng ACB : Ngân hàng Th*>ng mCi c? ph:n Á Châu TMCP : Th*>ng mCi c? phDn TCBS : The Complete Banking Solution (Gi1i pháp ngân hàng toàn di5n) FCI : Factors chain International (T? ch$c bao thanh toán qu!c t0) !
DANH M"C CÁC B*NG, BI>U B1ng 1.1: Doanh thu bao thanh toán th0 gi,i n;m 2008 - 2012.. ......................... 31 B1ng 1.2: Doanh thu bao thanh toán qu!c t0 và n/i "Ba th0 gi,i n;m 2008 – 2012. ......................................................................................................... 33 B1ng 1.3: Doanh thu bao thanh toán c%a m/t s! qu!c gia ASEAN n;m 2008 - 2012 ...................................................................................................................... 35 B1ng 2.1: Tình hình huy "/ng v!n c%a ACB n;m 2008 - 2012 ........................... 41 B1ng 2.2: D* n( vay theo loCi hình cho vay n;m 2008 - 2012 ............................ 43 B1ng 2.3: Nhóm n( c%a ACB n;m 2008 - 2012................................................... 44 B1ng 2.4: L(i nhu8n c%a ACB n;m 2008 - 2012 ................................................. 45 B1ng 2.5 Doanh s! hoCt "/ng BTT tCi ACB ....................................................... 53 B1ng 2.6: Lãi và phí BTT c%a ACB ..................................................................... 54 B1ng 2.7: So sánh ph*>ng th$c bao thanh toán, tJ l5 $ng tr*,c gi4a ACB và các ngân hàng khác ..................................................................................................... 57 B1ng 2.8: So sánh phí bao thanh toán gi4a ACB và m/t s! ngân hàng ............... 58 B1ng 2.9: Phân loCi m-u th!ng kê ........................................................................ 59 B1ng 2.10: K0t qu1 ki6m "Bnh thang "o Cronbach’alpha ..................................... 60 B1ng 2.11: Tóm tKt các h5 s! v2 m$c "/ phù h(p c%a mô hình ........................... 61 B1ng 2.12: H5 s! h9i quy chuDn hóa c%a ph*>ng trình ........................................ 63 !
DANH M"C CÁC BI>U #?, S. #?, #? TH, S> "9 1.1: Quy trình bao thanh toán trong n*,c.. ................................................ 22 S> "9 1.2: Quy trình bao thanh toán xu3t nh8p khDu .......................................... 24 S> "9 1.3: Mô hình phân tích SWOT.. ................................................................. 27 Bi6u "9 1.1: Doanh thu bao thanh toán th0 gi,i n;m 2008 - 2012. ...................... 30 Bi6u "9 1.2: Doanh thu bao thanh toán qu!c t0 và n/i "Ba th0 gi,i n;m 2008 - 2012 ...................................................................................................................... 33 Bi6u "9 2.1 S! l*(ng khách hàng s< d7ng BTT tCi ACB .................................... 50 Bi6u "9 2.2: Doanh s! hoCt "/ng BTT trong n*,c tCi ACB ............................... 53 Bi6u "9 2.3 Doanh s! hoCt "/ng BTT trong n*,c tCi ACB ................................. 65 !
PH!N M" #!U M!c tiêu nghiên c"u Hi!n nay, tr"#c b$i c%nh Vi!t Nam &ã gia nh'p t( ch)c th"*ng m+i th, gi#i WTO, n-n kinh t, Vi!t Nam nói chung và ngành tài chính ngân hàng nói riêng &ã và &ang &$i m.t v#i s/ c+nh tranh gay g0t c1a các n"#c trong khu v/c và trên th, gi#i. Chính vì th, &a d+ng và phát tri2n s%n ph3m m#i nh4m t5ng thêm ti!n ích cho khách hàng không ch6 là m7c tiêu quan tr8ng mà còn là chi,n l"9c t:n t+i và phát tri2n c1a b;t k< ngân hàng nào. Bên c+nh nh=ng s%n ph3m tín d7ng truy-n th$ng thì bao thanh toán v#i nh=ng "u &i2m n(i b't s> là m?t kênh huy &?ng v$n h=u ích cho Doanh nghi!p và giúp ngân hàng t5ng doanh s$ và l9i nhu'n hi!u qu%. Tuy nhiên th/c t, th@i gian qua bao thanh toán vAn ch"a &"9c sB d7ng r?ng rãi và tri2n khai ph( bi,n. V'y t+i sao C n"#c ta ho+t &?ng này ch"a th/c s/ phát tri2n, các t( ch)c tín d7ng nói chung và Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) nói riêng &ang g.p khó kh5n gì khi tri2n khai bao thanh toán và &âu là gi%i pháp &2 mC r?ng ho+t &?ng bao thanh toán. D- tài “Gi!i pháp m" r#ng ho$t %#ng bao thanh toán n#i %&a c'a Ngân hàng Th()ng m$i c* ph+n Á Châu” s> t'p trung phân tích th/c tr+ng và tìm hi2u nguyên nhân c1a nh=ng v;n &- nêu trên &2 tE &"a ra nh=ng gi%i pháp c7 th2 nh4m mC r?ng ho+t &?ng m%ng dFch v7 này, góp phGn nâng cao n5ng l/c c+nh tranh c1a ACB trong ti,n trình h?i nh'p. #$i t%&ng và ph'm vi nghiên c"u D$i t"9ng nghiên c)u: Ho+t &?ng bao thanh toán n?i &Fa &ang &"9c tri2n khai t+i ACB Ph+m vi nghiên c)u: Toàn b? h! th$ng ACB trong kho%ng th@i gian tE n5m 2008 &,n n5m 2012. Ph%(ng pháp nghiên c"u ! "!
Lu'n v5n &"9c nghiên c)u d/a trên ph"*ng pháp duy v't bi!n ch)ng, duy v't lFch sB k,t h9p v#i vi!c t(ng h9p, phân tích th$ng kê, so sánh và &$i chi,u nh4m ch8n s$ li!u th/c t, &áng tin c'y, xB lH &úng &0n và khoa h8c. K)t c*u c+a ,- tài N?i dung chính c1a lu'n v5n &"9c th2 hi!n qua 3 ch"*ng nh" sau: Ch"*ng 1: T(ng quan v- ho+t &?ng bao thanh toán n?i &Fa và mô hình nghiên c)u Ch"*ng 2: Th/c tr+ng ho+t &?ng bao thanh toán n?i &Fa t+i Ngân hàng TMCP Á Châu Ch"*ng 3: M?t s$ gi%i pháp mC r?ng ho+t &?ng bao thanh toán t+i Ngân hàng TMCP Á Châu ! #!
CH$%NG I T&NG QUAN V' HO(T #)NG BAO THANH TOÁN N)I #*A VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C+U 1.1 Nghi,p v- bao thanh toán 1.1.1 Khái ni.m bao thanh toán % Theo công "#c v- bao thanh toán qu$c t, UNIROIT 1988 (Unidroit Convention on International factoring) &Fnh nghIa: Bao thanh toán là m?t d+ng tài tr9 b4ng vi!c mua bán các kho%n n9 ng0n h+n trong giao dFch th"*ng m+i gi=a t( ch)c tài tr9 và bên cung )ng, theo &ó t( ch)c tài tr9 th/c hi!n t$i thi2u hai trong s$ các ch)c n5ng sau: tài tr9 bên cung )ng g:m cho vay và )ng tr"#c ti-n, qu%n lH s( sách liên quan &,n các kho%n ph%i thu, thu n9 cu% các kho%n ph%i thu, b%o &%m r1i ro không thanh toán c1a bên mua hàng. % Theo T( ch)c bao thanh toán qu$c t, FCI (Factors chain International): Bao thanh toán là m?t dFch v7 tài chính tr8n gói bao g:m s/ k,t h9p gi=a tài tr9 v$n ho+t &?ng, phòng ngEa r1i ro tín d7ng, theo dõi các kho%n ph%i thu và dFch v7 thu h?. Dó là s/ tho% thu'n gi=a &*n vF bao thanh toán (factor) và ng"@i cung )ng hàng hóa, dFch v7 hay còn g8i là ng"@i bán hàng trong quan h! mua bán hàng hóa (seller). Theo nh" thJa thu'n &*n vF bao thanh toán s> mua l+i kho%n ph%i thu c1a ng"@i bán d/a trên kh% n5ng tr% n9 c1a ng"@i mua trong quan h! mua bán hàng hóa (buyer) hay còn g8i là con n9 trong quan h! tín d7ng (debtor). % Theo quy ch, ho+t &?ng bao thanh toán ban hành theo quy,t &Fnh s$ ! $!
1096/2004/QD-NHNN ngày 6/9/2004 c1a Ngân hàng nhà n"#c: Bao thanh toán là m?t hình th)c c;p tín d7ng c1a các t( ch)c tín d7ng cho bên bán hàng thông qua vi!c mua l+i các kho%n ph%i thu phát sinh tE vi!c mua, bán hàng hóa &ã &"9c bên bán hàng và bên mua hàng thJa thu'n trong h9p &:ng mua, bán hàng. Trong m?t nghi!p v7 bao thanh toán thông th"@ng s> xu;t hi!n ít nh;t ba bên: t( ch)c bao thanh toán (factor), khách hàng c1a t( ch)c tín d7ng (client hay seller) và con n9 c1a t( ch)c bao thanh toán (debtor hay buyer). ! Ng(,i mua n- hay %)n v& bao thanh toán hay t* ch.c bao thanh toán (factor): là ngân hàng, công ty tài chính chuyên th/c hi!n vi!c mua bán n9 và các dFch v7 khác liên quan &,n mua bán n9. Trong nghi!p v7 bao thanh toán qu$c t, s> có hai &*n vF bao thanh toán, m?t &*n vF bao thanh toán t+i n"#c c1a nhà xu;t kh3u và m?t &*n vF bao thanh toán t+i n"#c c1a nhà )nh'p kh3u. ! Ng(,i bán n- hay nhà xu/t kh0u (client, seller, exporter): các doanh nghi!p s%n xu;t hàng hóa ho.c kinh doanh dFch v7 có nh=ng kho%n n9 ch"a &,n h+n thanh toán. ! Ng(,i mua hàng (ng(,i m1c n-) hay nhà nh2p kh0u (debtor, buyer, importer): hay còn g8i là ng"@i ph%i tr% ti-n, &ó chính là ng"@i mua hàng hóa hay nh'n các dFch v7 cung )ng. ! Nhìn chung nghi!p v7 bao thanh toán là hình th)c tài tr9 cho nh=ng kho%n thanh toán ch"a &,n h+n (trong ng0n h+n) tE các ho+t &?ng s%n xu;t kinh doanh, cung )ng hàng hóa và dFch v7, gGn nh" là ho+t &?ng mua bán n9. Hay nói cách khác d"#i góc &? ho+t &?ng c1a NHNM, bao thanh toán là vi!c c;p tín d7ng cho khách hàng là bên bán hàng thông qua vi!c mua l+i các kho%n ph%i thu c1a bên bán ! &!
hàng phát sinh tE vi!c mua bán hàng hóa &ã &"9c bên bán hàng và bên mua hàng thJa thu'n trong h9p &:ng mua bán hàng hóa. Nh" v'y, &*n vF bao thanh toán làm ch)c n5ng là m?t &*n vF ch;p thu'n tín d7ng &:ng th@i là m?t &*n vF cung c;p tài chính. 1.1.2 L/ch s0 hình thành s1n ph2m bao thanh toán Nghi!p v7 bao thanh toán (hay còn g8i là nghi!p v7 Factoring) có lFch sB phát tri2n lâu dài. Ra &@i tE th@i trung c( khi ng"@i ta b0t &Gu giao th"*ng v#i nhau và phát sinh các kho%n n9 th"*ng m+i. Bao thanh toán xu;t phát tE ho+t &?ng &+i lH h"Cng hoa h:ng kho%ng 2000 n5m tr"#c d"#i th@i &, ch, La Mã. Nh=ng ng"@i &+i lH n0m gi= quy-n sC h=u hàng hóa bên 1y nhi!m – bên cung )ng s%n ph3m n"#c ngoài – r:i giao hàng &ó cho ng"@i mua trong n"#c, ghi s( và thu n9 khi &,n h+n, chuy2n d" n9 cho bên 1y nhi!m thu sau khi &ã trE phGn hoa h:ng c1a mình. S/ phát tri2n c1a ngành công nghi!p Anh vào th, kK th) 15 &ã nâng cao tGm quan tr8ng c1a bao thanh toán. Khi các &+i lH dGn dGn tin c'y vào kh% n5ng tr% n9 c1a ng"@i mua trong n"#c, h8 b0t &Gu c;p tín d7ng cho ng"@i uK nhi!m mình (nhà cung )ng s%n ph3m) &2 l;y hoa h:ng cao h*n. Các &+i lH có &1 v$n b0t &Gu )ng m?t phGn cho ng"@i 1y nhi!m c1a mình d/a trên kho%n thanh toán c1a ng"@i mua trong t"*ng lai và tính thêm phí hoa h:ng hay lãi su;t. Thông th"@ng, &2 tránh tình tr+ng không thanh toán hay thanh toán không &Gy &1 do phát sinh nh=ng tranh ch;p gi=a ng"@i mua và ng"@i bán, &+i lH bao thanh toán không t+m )ng toàn b? doanh thu bán hàng mà h8 s> gi= l+i m?t phGn &2 d/ tr= ph%i tr% cho ng"@i bán cho &,n khi t;t c% s/ vi!c không thanh toán không còn t:n t+i n=a. Vào th@i &i2m Columpus phát hi!n ra Châu ML n5m 1942, &+i lH bao thanh toán &ã phát tri2n tE vai trò duy nh;t v#i ch)c n5ng marketing thành &óng hai vai trò vEa có ch)c n5ng marketing vEa có ch)c n5ng tài ! '!
chính. Th, kK 16 ch)ng ki,n s/ b0t &Gu c1a ch, &? th/c dân ML và cùng v#i nó là vai trò ngày càng t5ng và nhi-u c* h?i m#i cho bao thanh toán, &.c bi!t là v#i nh=ng ng"@i thi,t l'p kinh doanh C ML. D,n cu$i th, kK 19, m?t s/ thay &(i quan tr8ng trong th, gi#i th"*ng m+i &ã x%y ra khi ML &ã phát tri2n thành m?t qu$c gia ch1 quy-n và trC nên ít bF ph7 thu?c vào hàng hóa n"#c ngoài, nh=ng nhà s%n xu;t ML phát tri2n &?i ngM marketing c1a mình và vì v'y vai trò marketing mà các &+i lH bao thanh toán th"@ng th/c hi!n gi%m &i. Tuy nhiên, tr"#c tình hình &ó, các &+i lH bao thanh toán &ã &i-u ch6nh và phát tri2n theo nhu cGu kinh t, m#i trong n"#c, t'p trung vào tín d7ng, thu n9, k, toán và các ch)c n5ng tài chính. DGu th, kK 20, khi các nhà s%n xu;t ML mC r?ng sang các ho+t &?ng may m.c, ph7 ki!n, &: n?i th;t và th%m thì các &+i lH bao thanh toán C ML cMng mC r?ng chuyên môn và dFch v7 sang ngành công nghi!p này. D,n gi=a th, kK 20, bao thanh toán c1a ML phát tri2n sang nh=ng ngành công nghi!p m#i &ang phát tri2n nh" &i!n, hóa ch;t và s9i t(ng h9p. Ngày nay, bao thanh toán &ã mC r?ng sang nhi-u ngành ngh- kinh doanh khác nh" giao nh'n, cung c;p dFch v7… 1.1.3 Các lo'i hình bao thanh toán hi.n nay ! Theo ph'm vi th3c hi.n: " Bao thanh toán trong n./c: là hình th)c c;p tín d7ng c1a m?t NHTM hay m?t công ty tài chính chuyên nghi!p cho bên bán hàng thông qua vi!c mua l+i các kho%n ph%i thu phát sinh tE vi!c mua bán hàng hóa &ã &"9c bên bán hàng và bên mua hàng hóa thJa thu'n trong h9p &:ng mua bán hàng hóa, trong &ó, bên bán hàng và bên mua hàng là ng"@i c" trú trong ph+m vi m?t qu$c gia. " Bao thanh toán xu0t nh1p kh2u: là hình th)c c;p tín d7ng c1a NHTM hay m?t công ty tài chính chuyên nghi!p cho bên bán hàng ! (!
thông qua vi!c mua l+i các kho%n ph%i thu phát sinh tE vi!c mua bán hàng hóa &ã &"9c bên bán hàng và bên mua hàng thJa thu'n trong h9p &:ng mua bán hàng hóa, mà vi!c mua bán hàng hóa v"9t ra khJi ph+m vi m?t qu$c gia. " S3 khác nhau gi4a hai hình th5c bao thanh toán trong n./c và bao thanh toán xu0t nh1p kh2u: S/ gi$ng nhau: có nhi-u &i2m gi$ng nhau c;u thành nên bao thanh toán trong n"#c và bao thanh toán xu;t nh'p kh3u, nh": % Tài tr9 v- tài chính trên c* sC các kho%n ph%i thu - Ki2m soát tín d7ng và ch;p nh'n r1i ro tín d7ng - Theo dõi s( cái bán hàng - Thu n9 các hóa &*n bán hàng ch"a thanh toán S/ khác nhau: &"9c nh'n xét theo cách v'n hành c1a bao thanh toán theo t'p quán qu$c t, và s> có s/ khác bi!t nh;t &Fnh khi áp d7ng trong tr"@ng h9p c1a mNi n"#c. Bao thanh toán (BTT) trong n./c Bao thanh toán (BTT) Xu0t Nh1p kh2u D*n vF BTT theo dõi và qu%n lH s( D*n vF BTT theo dõi và qu%n lH s( cái bán hàng theo m?t &*n vF ti-n t! cái bán hàng theo nhi-u lo+i ti-n duy nh;t, cùng lo+i ti-n v#i lo+i khác nhau , n,u có s/ khác nhau ti-n &ã )ng tr"#c. gi=a các lo+i ti-n thanh toán trong các h9p &:ng mua bán hàng hóa. Thông th"@ng thì kho%n )ng tr"#c s> theo &*n vF ti-n t! thanh toán trong hóa &*n. D*n vF BTT có trách nhi!m &:ng D"#i h! th$ng 2 &*n vF BTT, ! )!
th@i v- vi!c ki2m soát tín d7ng và trong khi &*n vF BTT xu;t kh3u ch;p nh'n r1i ro. cung c;p s/ b%o v! khJi rui ro tín d7ng cho ng"@i bán theo s/ &- nghF c1a &*n vF BTT nh'p kh3u, thì &*n vF BTT nh'p kh3u chFu trách nhi!m ki2m soát tín d7ng c1a nhà nh'p kh3u &Fa ph"*ng. Thông th"@ng &"9c th/c hi!n trên HGu h,t các giao dFch &"9c th/c c* sC BTT có truy &òi, &*n vF BTT hi!n trên c* sC không truy &òi, không ph%i chFu r1i ro tín d7ng. &*n vF BTT ph%i ch;p nh'n r1i ro tín d7ng thay cho nhà xu;t kh3u. D*n vF BTT, ng"@i bán, ng"@i mua Có ít nh;t 2 h! th$ng lu't pháp chi &-u chi phi ph$i chung bCi m?t h! ph$i m$i quan h! c1a các bên. th$ng lu't pháp trong n"#c. Nhà Factor, ng"@i bán, ng"@i mua Ngôn ng= và các t'p quán khác &-u có chung ngôn ng=, thông l! và nhau, dAn &,n vi!c ki2m tra tín t'p quán &Fa ph"*ng. Do &ó vi!c d7ng và th/c hi!n thu n9 s> khó ki2m tra tín d7ng &$i v#i ng"@i kh5n và t$n kém h*n. D2 h+n ch, mua trong môi tr"@ng thu'n l9i r1i ro, trong Factoring qu$c t, luôn ph%i có hai nhà Factor tham gia D*n vF BTT chFu trách nhi!m thu D*n vF BTT nh'p kh3u chFu trách ti-n tE ng"@i mua. nhi!m thu ti-n tE ng"@i mua. ! ! ! *!
! Theo 4 ngh5a b1o hi6m r+i ro: " Bao thanh toán có quy6n truy 7òi (recourse factoring): là nghi!p v7 bao thanh toán theo &ó n,u ng"@i mua hàng không tr% &"9c n9 ho.c không th/c hi!n nghIa v7 tr% n9 thì ng"@i bán hàng có trách nhi!m hoàn tr% kho%ng ti-n &ã &"9c )ng tr"#c cho &*n vF bao thanh toán. " Bao thanh toán mi8n truy 7òi (Non-recourse factoring): là lo+i nghi!p v7 bao thanh toán mà &*n vF bao thanh toán ph%i chFu m8i r1i ro v- tín d7ng và không &"9c &òi l+i kho%n ti-n &ã )ng cho ng"@i bán trong tr"@ng h9p ng"@i mua hàng không th/c hi!n nghIa v7 tr% n9. " Bao thanh toán có 79m b9o r:i ro tín d-ng bên mua hàng: là lo+i nghi!p v7 bao thanh toán trong &ó &*n vF bao thanh toán bên bán hàng giao dFch v#i &*n vF bao thanh toán bên mua hàng &2 &*n vF bao thanh toán bên mua hàng cung c;p cho bên bán hàng dFch v7 b%o &%m r1i ro tín d7ng bên mua hàng. Theo &ó, trong tr"@ng h9p bên mua hàng không có kh% n5ng hoàn thành &"9c nghIa v7 thanh toán kho%n ph%i thu, thì vào ngày 90 k2 tE ngày &áo h+n kho%n ph%i thu &*n vF bao thanh toán bên mua hàng có trách nhi!m thanh toán 100% giá trF kho%n ph%i thu &"9c b%o &%m r1i ro tín d7ng bên mua hàng cho &*n vF bao thanh toán bên bán hàng &2 thanh toán cho bên bán hàng. " Bao thanh toán không có 79m b9o r:i ro tín d-ng bên mua hàng: là lo+i nghi!p v7 bao thanh toán trong &ó &*n vF bao thanh toán bên bán hàng giao dFch v#i &*n vF bao thanh toán bên mua hàng &2 &*n vF bao thanh toán bên mua hàng cung c;p cho bên bán hàng dFch v7 thu n9 &*n thuGn mà không có b%o &%m r1i ro tín d7ng bên ! +!
mua hàng. ! Theo ph%(ng th"c bao thanh toán: " Bao thanh toán t;ng lng bao thanh toán: hai hay nhi-u &*n vF bao thanh toán cùng th/c hi!n ho+t &?ng bao thanh toán cho m?t h9p &:ng mua, bán hàng hóa, trong &ó có m?t &*n vF bao thanh toán làm &Gu m$i th/c hi!n vi!c t( ch)c &:ng bao thanh toán. 1.1.4 Các kho1n ph1i thu không ,%&c áp d!ng bao thanh toán C* sC &2 áp d7ng s%n ph3m bao thanh toán là các kho%n ph%i thu. Tuy nhiên không ph%i kho%n ph%i thu nào cMng áp d7ng bao thanh toán. C7 th2 các kho%n ph%i thu sau không &"9c bao thanh toán: % Phát sinh tE h9p &:ng mua bán hàng hóa bF pháp lu't c;m. % Phát sinh tE các giao dFch, thJa thu'n b;t h9p pháp. % Phát sinh tE các giao dFch, thJa thu'n &ang có tranh ch;p. % Phát sinh tE các h9p &:ng mua bán d"#i hình th)c kH gCi. T)c là hình th)c mua không ph%i tr% ti-n hàng cho &,n khi hàng hóa &"9c bán &i. N,u sau th@i gian h9p lH mà hàng ch"a bán &"9c, ng"@i mua hoàn l+i hàng cho ng"@i bán. % Các kho%n ph%i thu &ã quá h+n thanh toán theo h9p &:ng mua bán hàng hóa. % Các kho%n ph%i thu phát sinh sau quá trình l0p &.t thi,t bF s%n xu;t. Quá trình l0p &.t thi,t bF s%n xu;t luôn &òi hJi cGn có quá trình ch+y ! ",!
thB và b%o hành theo th@i gian. N,u nh" trong quá trình b%o hành, phát sinh nh=ng v;n &- v- máy móc thi,t bF thì ng"@i mua có quy-n không thanh toán phGn còn l+i cu% h9p &:ng. % Các kho%n ph%i thu &"9c thanh toán theo ti,n &? và gi= l+i m?t phGn ti-n nh" trong ngành xây d/ng: Ng"@i mua có quy-n gi= l+i m?t phGn ti-n cho &,n khi k,t thúc th@i gian th/c hi!n h9p &:ng. Trong tr"@ng h9p có s/ c$ phát sinh ng"@i mua s> kh;u trE phGn giá trF gi= l+i và các chi phí phát sinh thêm vào hóa &*n ch"a thanh toán. 1.1.5 L&i ích khi áp d!ng s1n ph2m bao thanh toán ! L-i th3 c'a bao thanh toán so v4i các lo$i hình thanh toán khác Ph"*ng th)c thanh toán ghi s(, nh@ thu, tín d7ng th" (L/C), tr% ti-n tr"#c khi giao hàng là nh=ng ph"*ng th)c thanh toán truy-n th$ng ph( bi,n nh;t trong các quan h! th"*ng m+i qu$c t,. Tuy nhiên, các ph"*ng th)c thanh toán truy-n th$ng này cMng &ã b?c l? m?t s$ h+n ch, &$i v#i các bên tham gia giao dFch: " Ghi s? (Open Account): V- c* b%n, &ây là hình th)c thanh toán g$i &Gu và th"@ng sB d7ng khi giao hàng &Fnh k &"9c gBi &i tr"#c khi thanh toán, ng"@i mua s> &"9c tr% ch'm m?t kho%n th@i gian sau khi gBi hàng, do v'y thJa thu'n này th"@ng &"9c sB d7ng cho các khách hàng có uy tín trong thanh toán và có kh% n5ng tín d7ng t$t. Trong giao dFch này, t;t c% r1i ro chuy2n sang ng"@i bán vì h8 &ã gBi hàng tr"#c khi nh'n &"9c thanh toán. Ngoài ra, ng"@i bán còn ph%i gánh chi phí mua hàng hay chi phí s%n xu;t hàng hóa trong m?t kho%ng th@i gian dài nh;t so v#i t;t c% các ph"*ng th)c thanh toán khác. " Nh@ thu/ hAi phiBu (Collection): Thanh toán b4ng ph"*ng th)c nh@ thu h+n ch, &"9c r1i ro cho c% ng"@i mua và ng"@i bán so v#i ! ""!
ph"*ng th)c thanh toán ghi s(. Ng"@i bán s#m nh'n &"9c ti-n hàng vì ngân hàng &óng vai trò trung gian thu ti-n hàng tE ng"@i mua thanh toán s$ ti-n hàng mà ng"@i bán &ã giao. Tuy nhiên, &$i v#i hình th)c thanh toán này không có gì b%o &%m ng"@i mua s> thanh toán và do &ó ng"@i bán cGn hi2u rõ tình hình tài chính và uy tín c1a ng"@i mua. Ng"@i mua có th2 tE ch$i thanh toán ho.c ch;p nh'n h$i phi,u m.c dù ng"@i bán &ã chFu chi phí v'n chuy2n và l"u kho. Nhi-u ng"@i mua không thích ph"*ng th)c nh@ thu kèm ch)ng tE tr% ngay (D/P) vì h8 bu?c ph%i tr% ti-n tr"#c khi nh'n hàng. Ng"@i mua do &ó ph7 thu?c vào ng"@i bán có tuân theo các &i-u kho%n c1a h9p &:ng hay không. " Tín d-ng th. (L/C): Khi ng"@i bán yêu cGu ph"*ng th)c thanh toán L/C xác nh'n h8 &%m b%o ch0c ch0n &"9c thanh toán n,u b? ch)ng tE hoàn toàn phù h9p v#i &i-u kho%n c1a L/C. Tuy nhiên, th/c t, ng"@i mua th"@ng &"a ra các &i-u kho%n nghiêm ng.t trong L/C &2 &%m b%o vi!c giao hàng &úng th@i h+n và ch;t l"9ng hàng hóa. B;t k< s/ không chính xác nào s> dAn &,n vi!c ch'm trO vì b? ch)ng tE cGn &"9c ch6nh s=a và ki2m tra l+i. Vi!c này làm t5ng chi phí và m;t th@i gian. D)ng trên quan &i2m c1a ng"@i mua, có &i2m b;t l9i &ó là &2 phát hành L/C ng"@i mua ph%i kH quL, tr% phí L/C ho.c chFu s/ th0t ch.t tín d7ng c1a Ngân hàng phát hành L/C. Do v'y, n,u ng"@i mua có th2 mua hàng hóa t"*ng t/ C n*i khác mà không cGn ph%i mC L/C thì ng"@i bán s> có nguy c* m;t khách hàng. " Tr9 ti6n tr./c khi giao hàng: Ng"@i mua ph%i tr% ti-n tr"#c khi ng"@i bán giao hàng. Trong ph"*ng th)c này ng"@i bán &"9c an toàn nh"ng ng"@i mua s> g.p r1i ro n,u ng"@i bán vi ph+m h9p &:ng. Th"@ng thì ng"@i mua ch6 ch;p nh'n hình th)c này n,u &ây là ! "#!