Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp vốn tín dụng của các ngân hàng thương mại trong việc phát triển kinh tế nông nghiệp tỉnh Bình Phước

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:78

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu sự cần thiết khách quan vốn tín dụng của các ngân hàng thương mại trong việc phát triển kinh tế nông nghiệp tỉnh Bình Phước; nghiên cứu thực trạng, rút ra những thành tựu và những nguyên nhân hạn chế đối với vốn tín dụng của các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh; qua đó đề ra một số giải pháp nhằm gia tăng và sử dụng hiệu quả vốn tín dụng của các ngân hàng thương mại phục vụ cho việc phát triển kinh tế nông nghiệp tỉnh Bình Phước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp vốn tín dụng của các ngân hàng thương mại trong việc phát triển kinh tế nông nghiệp tỉnh Bình Phước

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HCM -------------------------- CAO VAÊN VIEÂN GIAÛI PHAÙP VOÁN TÍN DUÏNG CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TRONG VIEÄC PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ NOÂNG NGHIEÄP TÆNH BÌNH PHÖÔÙC Chuyeân ngaønh : QUAÛN TRÒ KINH DOANH Maõ soá : 60.34.05 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ Trang 1
Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: TS. Hoà Tieán Duõng Tp. Hoà Chí Minh - Naêm 2006 MUÏC LUÏC MÔÛ ÑAÀU .....................................................................................1 CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG 1.1. Khaùi quaùt veà hoaït ñoäng tín duïng .......................................................................... 3 1.1.1. Moät soá quan nieäm veà tín duïng............................................................................ 3 1.1.2. Vai troø cuûa tín duïng ngaân haøng trong neàn kinh teá thò tröôøng........................ 4 1.1.3. Caùc nguyeân taéc tín duïng ..................................................................................... 7 1.1.4. Phöông thöùc cho vay ........................................................................................... 8 1.1.5 Sô ñoà qui trình tín duïng chung ............................................................................ 10 1.2. Chaát löôïng Tín duïng .............................................................................................. 11 Trang 2
1.2.1. Khaùi nieäm ............................................................................................................. 11 1.2.2 Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng.............................................. 12 1.2.3 Caùc yeáu toá caàn xem xeùt khi phaân tích tín duïng................................................. 18 1.3. Yeâu caàu khaùch quan vieäc gia taêng tín duïng ngaân haøng trong phaùt trieån kinh teá noâng nghieäp noâng thoân .................................................................................... 23 1.4. Keát luaän chöông 1 .................................................................................................. 25 CHÖÔNG 2:THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI VIEÄC PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ NOÂNG NGHIEÄP VAØ NOÂNG THOÂN TÆNH BÌNH PHÖÔÙC TRONG THÔØI GIAN QUA 2.1. Ñieàu kieän veà töï nhieân, kinh teá xaõ hoäi taùc ñoäng ñoái vôùi phaùt trieån kinh teá cuûa tænh bình phöôùc ................................................................................................. 26 2.2. Thöïc traïng phaùt trieån heä thoáng cuûa caùc ngaân haøng........................................... 27 2.2.1. Veà maïng löôùi vaø nhaân söï ........................................................................ 27 2.2.2. Veà tình traïnh öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaø caùc dòch vuï ñang söû duïng............................................................................................................... 30 2.3. Thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng vaø phaân tích chaát löôïng tín duïng cuûa caùc ngaân haøng trong thôøi gian qua ..................................................................................... 34 2.3.1. Thöïc traïng veà huy ñoäng voán vaø nhöõng vaán ñeà caàn quan taâm ............ 34 2.3.2. Thöïc traïng veà cho vay voán vaø nhöõng vaán ñeà ñaët ra ............................ 36 2.4. Thaønh töïu vaø nhöõng nguyeân nhaân haïn cheá ñoái vôùi vieäc gia taêng voán tín duïng ngaân haøng taïi tænh bình phöôùc ............................................................................ 38 2.4.1. Nhöõng thaønh töïu chuû yeáu ....................................................................... 38 2.4.2. Nhöõng nguyeân nhaân haïn cheá ñoái vôùi vieäc gia taêng voán tín duïng ngaân haøng taïi tænh Bình Phöôùc......................................................................... 42 2.5. Keát luaän chöông 2 .................................................................................................. 52 Trang 3
CHÖÔNG 3: CAÙC GIAÛI PHAÙP NHAÈM GIA TAÊNG VOÁN TÍN DUÏNG HOÃ TRÔÏ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ NOÂNG NGHIEÄP NOÂNG THOÂN TÆNH BÌNH PHÖÔÙC 3.1. Ñònh höôùng toång quaùt phaùt trieån kinh teá cuûa tænh Bình Phöôùc ......................... 53 3.2. Ñònh höôùng hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng trong ñòa baøn tænh Bình Phöôùc trong thôøi gian tôùi ......................................................................................................... 54 3.2.1. Ñònh höôùng phaùt trieån cuûa ngaønh ngaân haøng cuûa tænh Bình Phöôùc ... 54 3.2.2. Nhieäm vuï ñaët ra ....................................................................................... 54 3.3. Giaûi phaùp gia taêng voán tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn ñeå phaùt trieån kinh teá noâng nghieäp noâng thoân tænh Bình Phöôùc . 55 3.3.1. Giaûi phaùp môû roäng huy ñoäng nguoàn voán taïo cô sôû vöõng chaéc cho vieäc gia taêng voán tín duïng.......................................................................... 55 3.3.2. Giaûi phaùp gia taêng voán tín duïng ñeå phaùt trieån kinh teá noâng noâng nghieäp noâng thoân tænh Bình Phöôùc ................................................................. 60 3.3.3. Giaûi phaùp chung ñoái vôùi ngaân haøng trong huy ñoäng voán vaø gia taêng voán tín duïng.............................................................................................. 71 3.4. Moät soá kieán nghò nhaèm thöïc hieän caùc giaûi phaùp ................................................. 75 3.4.1. Kieán nghò ñoái vôùi laõnh ñaïo tænh Bình Phöôùc ......................................... 75 3.4.2. Kieán nghò ñoái vôùi ngaân haøng caáp treân ................................................... 77 3.5. Keát luaän chöông 3 .................................................................................................. 78 KEÁT LUAÄN CHUNG .................................................................79 DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Trang 4
MÔÛ ÑAÀU 1. TÍNH CAÁP THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI: Phaùt trieån kinh teá noâng nghieäp giöõ moät vai troø quan troïng troïng phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh Bình Phöôùc. Bình phöôùc laø moät tænh noâng thoân mieàn nuùi, giaøu tieàm naêng nhöng chöa thöïc söï ñöôïc khai thaùc moät caùch coù hieäu quaû. Cuøng vôùi vieäc giaûi quyeát moät loaït caùc vaán ñeà lieân quan ñeán phaùt trieån kinh teá, vieäc ñaùp öùng voán tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn tænh laø moät trong nhöõng vaán ñeà troïng yeáu nhaèm thu huùt vaø taøi trôï nguoàn voán cho söï nghieäp phaùt trieån kinh teá noâng nghieäp tænh Bình Phöôùc. Giaûi phaùp taïo laäp vaø taøi trôï voán thieát thöïc nguoàn voán ñoái vôùi nhöõng nöôùc ñang phaùt trieån vöøa laø vaán ñeà mang tính lyù luaän vöøa laø vaán ñeà mang tính thöïc tieãn coù taàm quan troïng cao. Do ñoù, caàn phaûi ñöa ra nhöõng giaûi phaùp höõu hieäu veà nhieàu lónh vöïc, trong ñoù coù lónh vöïc voán tín duïng nhaèm khai thaùc trieät ñeå nhöõng tieàm naêng ñeå ñaåy maïnh neàn kinh teá phaùt trieån. Beân caïnh nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc heä thoáng tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn tænh coøn nhieàu haïn cheá neân vaán ñeà naøy caàn ñöôïc quan taâm nghieân cöùu. Vì lyù do treân, toâi xin choïn ñeà taøi: “Giaûi phaùp voán tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi trong vieäc phaùt trieån kinh teá noâng nghieäp tænh Bình Phöôùc” laøm luaän vaên thaïc siõ kinh teá. 2. Muïc tieâu nghieân cöùu cuûa ñeà taøi: Nghieân cöùu söï caàn thieát khaùch quan voán tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi trong vieäc phaùt trieån kinh teá noâng nghieäp tænh Bình Phöôùc. Nghieân cöùu thöïc traïng, ruùt ra nhöõng thaønh töïu vaø nhöõng nguyeân nhaân haïn cheá ñoái vôùi voán tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn tænh. Qua ñoù ñeà ra moät soá giaûi phaùp nhaèm gia taêng vaø söû duïng hieäu quaû voán tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi phuïc vuï cho vieäc phaùt trieån kinh teá noâng nghieäp tænh Bình Phöôùc. Trang 5
3. Ñoái töôïng, phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi: Nghieân cöùu nhöõng khaû naêng laøm taêng voán tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn tænh Bình Phöôùc töø nay ñeán naêm 2010. Giôùi haïn phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø tìm kieám, ñeà xuaát caùc giaûi phaùp voán tín duïng duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi trong vieäc phaùt trieån kinh teá noâng nghieäp tænh Bình Phöôùc. Caùc vaán ñeà khaùc ñöôïc ñeà caäp trong luaän vaên chæ nhaèm phuïc vuï cho vieäc laøm roõ ñoái töôïng, muïc tieâu nghieân cöùu cuûa ñeà taøi. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu: Trong nghieân cöùu, luaän vaên söû duïng phöông phaùp duy vaät bieän chöùng veà töï nhieân vaø xaõ hoäi cuûa chuû nghóa Maùc – Leânin, söû duïng caùc phöông phaùp thoáng keâ, keá toaùn, khaûo saùt thöïc teá… Luaän vaên tham khaûo vaø keá thöøa caùc taøi lieäu lieân quan nhö soá lieäu thoáng keâ, baùo caùo… ñeå minh hoïa laøm roõ noäi dung nghieân cöùu cuûa ñeà taøi. 5. Keát caáu vaø noäi dung cuûa ñeà taøi: Ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên ñöôïc trình baøy trong 3 chöông. Chöông moät: Toång quan veà hoaït ñoäng tín duïng. Chöông hai: Thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi taïi tænh Bình Phöôùc trong thôøi gian qua. Chöông ba: Giaûi phaùp veà voán tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi töø nay ñeán naêm 2010. Vì thôøi gian vaø trình ñoä coù haïn, luaän vaên khoâng theå traùnh ñöôïc nhöõng thieáu soùt nhaát ñònh, raát mong ñöôïc söï goùp yù cuûa quyù thaày coâ vaø caùc baïn. Trang 6
CHÖÔNG MOÄT TOÅNG QUAN VEÀ HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG 1.1. Khaùi quaùt veà hoaït ñoäng tín duïng: 1.1.1. Moät soá quan nieäm veà tín duïng: Tín duïng xuaát phaùt töø chöõ Latinh: Creditium (nghóa laø tin töôûng- tín nhieäm). Nhöng trong nhöõng khía caïnh khaùc nhau thì noù ñöôïc hieåu khaùc nhau tuøy theo goùc ñoä nhìn nhaän. - Xeùt theo nghóa heïp: Tín duïng ñöôïc hieåu nhö moät soá tieàn cho vay maø caùc ñònh cheá taøi chính cung caáp cho khaùch haøng. - Xeùt theo nghóa roäng, treân quan heä xaõ hoäi, tín duïng laø quan heä söû duïng voán laån nhau giöõa caùc chuû theå kinh teá naøy vôùi caùc chuû theå kinh teá khaùc treân nguyeân taéc coù hoaøn traû. - Xeùt treân goùc ñoäù chuyeån dòch quyõ, tín duïng laø söï chuyeån dòch quyõ cho vay töø ngöôøi cho vay sang ngöôøi ñi vay. - Xeùt trong moät quan heä taøi chính cuï theå: tín duïng laø moät giao dòch veà taøi saûn, nghóa laø söï chuyeån nhöôïng taïm thôøi quyeàn söû duïng moät löôïng giaù trò nhaát ñònh döôùi hình thöùc hieän vaät hoaët tieàn teä trong moät thôøi gian nhaát ñònh töø ngöôøi ñi vay sang ngöôøi cho vay treân cô sôû coù hoaøn traû khi ñeán haïn thanh toaùn vaø giaù trò hoaøn traû lôùn hôn giaù trò ban ñaàu. - Xeùt treân goùc ñoä ngaân haøng, maø cuï theå laø chöùc naêng cuûa noù: tín duïng laø moät giao dòch veà taøi saûn giöõa beân cho vay (Ngaân haøng vaø caùc ñònh cheá taøi chính) vaø beân ñi vay (Caù nhaân, Doanh nghieäp vaø caùc chuû theå kinh teá khaùc) trong ñoù beân cho vay chuyeån giao taøi saûn cho beân ñi vay söû duïng trong moät thôøi gian nhaát ñònh theo thoûa thuaän, beân ñi vay coù traùch nhieäm hoaøn traû voán goác vaø laõi cho beân vay khi ñeán haïn thanh toaùn. Trang 7
Tuy caùch noùi, caùch dieãn ñaït coù khaùc nhau nhöng trong noäi dung höôùng ñeán luoân xoay quanh vaán ñeà cuûa moät quan heä tín duïng. Moät quan heä tín duïng ñöôïc caáu taïo bôûi nhöõng haønh vi sau: - Beân cho vay chuyeån giao cho beân ñi vay moät löôïng taøi saûn nhaát ñònh (tieàn vaø haøng hoaù). - Beân ñi vay ñöôïc söû duïng taïm thôøi löôïng giaù trò taøi saûn ñoù trong moät thôøi gian nhaát ñònh maø hai beân ñaõ thoûa thuaän trong hôïp ñoàng vay. - Beân ñi vay phaûi hoaøn traû voâ ñieàu kieän cho beân cho vay sau khi heát thôøi gian söû duïng theo thoûa thuaän vaø giaù trò ñöôïc hoaøn traû phaûi lôùn hôn giaù trò luùc cho vay. Phaàn lôùn hôn naøy goïi laø lôïi töùc. Treân thöïc teá hoaït ñoäng tín duïng raát phong phuù vaø ña daïng, nhöng duø ôû baát cöù döôùi hình thöùc naøo thì tín duïng cuõng luoân laø moät quan heä kinh teá cuûa neàn saûn xuaát haøng hoaù, noù toàn taïi vaø phaùt trieån gaén lieàn vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa nhöõng quan heä haøng hoaù – tieàn teä. Muïc ñích vaø tính chaát cuûa tín duïng do muïc ñích vaø tính chaát cuûa neàn kinh teá saûn xuaát haøng hoaù quyeát ñònh. Söï vaän ñoäng cuûa tín duïng luoân luoân chòu söï chi phoái cuûa caùc quy luaät kinh teá, cuûa phöông thöùc saûn xuaát trong xaõ hoäi ñoù. 1.1.2. Vai troø cuûa tín duïng ngaân haøng trong neàn kinh teá thò tröôøng. Ñoái vôùi neàn kinh teá, tín duïng coù nhöõng vai troø sau: Moät laø, tín duïng goùp phaàn thuùc ñaåy saûn xuaát phaùt trieån. Trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh, ñeå duy trì hoaït ñoäng lieân tuïc ñoøi hoûi voán cuûa caùc doanh nghieäp phaûi toàn taïi ôû caû 3 giai ñoaïn: döï tröõ, saûn xuaát vaø löu thoâng. Neân hieän töôïng thöøa thieáu voán taïm thôøi luoân xaûy ra ôû caùc doanh nghieäp. Töø ñoù tín duïng goùp phaàn ñieàu tieát caùc nguoàn voán taïo ñieàu kieän cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh khoâng bò giaùn ñoaïn. Trang 8
Maët khaùc, vôùi muïc tieâu môû roäng saûn xuaát ñoái vôùi töøng giai ñoaïn thì yeâu caàu veà nguoàn voán laø moät trong nhöõng moái quan taâm haøng ñaàu ñöôïc ñaët ra. Bôûi leõ, ñeå ñaåy nhanh tieán ñoä saûn xuaát trong xaõ hoäi, tín duïng vôùi tö caùch laø nôi taäp trung voán nhaøn roãi seõ laø trung taâm ñaùp öùng nhu caàu voán boå sung cho ñaàu tö phaùt trieån. Hai laø, tín duïng goùp phaàn oån ñònh tieàn teä, oån ñònh giaù caû treân thò tröôøng. Vôùi chöùc naêng taäp trung, taän duïng caùc nguoàn voán nhaøn roãi trong xaõ hoäi, tín duïng ñaõ tröïc tieáp giaûm löôïng tieàn maët toàn ñoäng trong löu thoâng. Löôïng tieàn thöøa doâi ra naøy neáu khoâng ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng kòp thôøi coù theå gaây aûnh höôûng xaáu ñeán söï maát caân ñoái trong quan heä haøng hoaù – tieàn teä vaø heä thoáng giaù caû bò bieán ñoäng. Do ñoù, trong ñieàu kieän neàn kinh teá bò laïm phaùt, tín duïng ñöôïc xem laø moät trong nhöõng coâng cuï höõu hieäu goùp phaàn laøm giaûm laïm phaùt. Maët khaùc, hoaït ñoäng tín duïng coøn taïo ñieàu kieän môû roäng coâng taùc thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët. Ñaây laø moät trong nhöõng nhaân toá tích cöïc tieát giaûm vieäc söû duïng tieàn maët trong neàn kinh teá, laø boä phaän löu thoâng tieàn maø Nhaø Nöôùc raát khoù quaûn lyù maø laïi deã bò taùc ñoäng bôûi qui luaät löu thoâng tieàn teä. Ba laø, tín duïng goùp phaàn oån ñònh ñôøi soáng, taïo coâng aên vieäc laøm vaø oàn ñònh traät töï xaõ hoäi. Vai troø naøy cuûa tín duïng coù theå noùi laø keát quaû taát yeáu cuûa hai vai troø treân, neàn kinh teá phaùt trieån trong moâi tröôøng kinh teá oån ñònh laø tieàn ñeà laø ñieàu kieän naâng cao daàn ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân trong xaõ hoäi, laø ñieàu kieän thöïc hieän toát hôn caùc chính saùch xaõ hoäi. Maët khaùc treân cô sôû ña daïng hoaù caùc hình thöùc cho vay, voán tín duïng khoâng chæ ñaùp öùng cho caùc nhu caàu trong doanh nghieäp maø coøn phuïc vuï cho caùc taàng lôùp daân cö trong xaõ hoäi. Thöïc hieän nhieäm vuï cho vay naøy, beân caïnh ngaân haøng coøn laø heä thoáng caùc toå chöùc tín duïng daân cö saún saøng cung caáp nhu caàu cho vay hôïp lyù cuûa caùc caù nhaân. Ngoaøi vieäc phaùt trieån tín duïng daân cö, Nhaø Nöôùc coøn thaønh laäp quyõ xoaù ñoùi giaûm ngheøo, cho vay theo chöông trình tín duïng EC, … Trang 9
Taát caû nhöõng vieäc laøm naøy khoâng ngoaøi muïc ñích caûi thieän töøng böôùc töøng böôùc ñôøi soáng cuûa nhaân daân, taïo coâng aên vieäc laøm, vaø goùp phaàn oån ñònh xaõ hoäi, … Ñoái vôùi ngaân haøng noùi rieâng, tín duïng laø ñaàu ra quan troïng nhaát vaø cuõng laø nghieäp vuï mang nhieàu ruûi ro nhaát cuûa ngaân haøng. Trong khoaûn muïc taøi saûn coù cuûa ngaân haøng, nghieäp vuï tín duïng chieám tyû troïng raát lôùn gaàn 70%. Coøn caùc doanh nghieäp thuoäc nhieàu lónh vöïc khaùc nhau vay voán ñeå thoûa maõn nhu caàu saûn xuaát, thanh toaùn cuõng nhö nhu caàu döï tröõ vaät tö haøng hoaù.Vì vaäy, ngaân haøng ñaõ naûy sinh ra theâm caùc nghieäp vuï khaùc nhö: thanh toaùn, ñoåi tieàn, chieác khaáu,… Ngoaøi ra, ñoái vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi lôùn coù keát caáu nguoàn voán daøi haïn taêng leân thì tyû troïng chöùc naêng kinh doanh toång hôïp cao. Ngaân haøng thöông maïi cuõng môû roäng caùc khoaûn tín duïng trung vaø daøi haïn ñoái vôùi caùc thaønh phaàn kinh teá ñeå ñaûm baûo muïc ñích tín duïng. Vieäc ña daïng hoaù caùc hình thöùc tín duïng nhö: chieát khaáu, thöông phieáu, tín duïng öùng tröôùc thaáu chi, tín duïng chaáp nhaän, tín duïng tieâu duøng,… ñaõ noùi leân vai troø quan troïng cuûa tín duïng trong hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng thöông maïi. Vaø chính noù ñaõ gaây aûnh höôûng coù quyeát ñònh ñeán keát quaû kinh doanh vaø hieäu quaû kinh teá cuûa ngaân haøng thöông maïi. 1.1.3. Caùc nguyeân taéc tín duïng Hoaït ñoäng tín duïng phaûi tuaân thuû theo caùc nguyeân taéc sau: Thöù nhaát laø, voán vay phaûi ñöôïc hoaøn traû ñaày ñuû caû goác vaø laõi theo ñuùng thôøi haïn ñaõ cam keát trong hôïp ñoàng tín duïng. Nguyeân taéc naøy ñaûm baûo cho caùc ngaân haøng thöông maïi toàn taïi vaø hoaït ñoäng moät caùch bình thöôøng. Bôûi vì, nguoàn voán cho vay cuûa ngaân haøng chuû yeáu laø nguoàn huy ñoäng. Ñoù laø moät boä phaän taøi saûn cuûa caùc sôû höõu chuû maø ngaân haøng taïm thôøi quaûn lyù vaø söû duïng, ngaân haøng cuõng coù nghóa vuï ñaùp öùng nhu caàu ruùt tieàn cuûa khaùch haøng khi hoï coù yeâu caàu. Neáu caùc khoaûn tín duïng khoâng ñöôïc hoaøn traû ñuùng haïn thì nhaát ñònh seõ aûnh höôûng ñeán khaû naêng hoaøn traû cuûa ngaân haøng cuõng nhö uy tín cuûa ngaân haøng seõ bò giaûm suùt. Thöù hai laø, voán vay phaûi ñöôïc hoaøn traû ñuùng muïc ñích, coù hieäu quaû kinh teá. Trang 10
Tín duïng cung öùng cho neàn kinh teá phaûi höôùng ñeán muïc tieâu vaø yeâu caàu veà phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi trong töøng giai ñoaïn phaùt trieån. Ñoái vôùi caùc ñôn vò kinh teá tín duïng cuõng phaûi ñaùp öùng caùc muïc ñích cuï theå trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñeå thuùc ñaåy caùc ñôn vò hoaøn thaønh nhieäm vuï saûn xuaát kinh doanh cuûa mình. Tín duïng ñuùng muïc ñích vaø coù hieäu quaû khoâng nhöõng laø nguyeân taéc maø coøn laø phöông chaâm hoaït ñoäng cuûa tín duïng. Hieäu quaû ñoù tröôùc heát laø ñaåy nhanh nhòp ñoä phaùt trieån cuûa neàn kinh teá haøng hoaù, taïo ra nhieàu khoái löôïng haøng hoaù dòch vuï. Ñoàng thôøi, taïo ra nhieàu tích luõy ñeå môû roäng taùi saûn xuaát môû roäng. Thöù ba laø, voán vay phaûi ñöôïc ñaûm baûo theo quy ñònh cuûa Chính phuû vaø ñöôïc ñaûm baûo baèng giaù trò vaät tö haøng hoaù töông ñöông. Trong neàn kinh teá thò tröôøng, moïi vaán ñeà ñeàu coù theå xaûy ra, phöùt taïp vaø bieán ñoäng khoân löôøng. Do ñoù, neáu quan heä tín duïng chæ döïa treân loøng tin vaø chöõ tín maø khoâng ñöôïc ñaûm baûo veà maët kinh teá vaø phaùp lyù, neân vieäc ngaân haøng thu hoài laïi voán vaø laõi khoù ñöôïc ñaûm baûo. Do vaäy, moät nguyeân taéc caên baûn cuûa tín duïng laø phaûi coù taøi saûn theá chaáp ñaûm baûo cho voán vay. Nhö vaäy, ngaân haøng coù theå phaùt maõi taøi saûn ñeå thu hoài nôï khi ngöôøi ñi vay khoâng coù khaû naêng traû nôï. Quaù trình cung öùng voán tín duïng ngaén haïn cuûa ngaân haøng thöông maïi ñoái vôùi neàn kinh teá, cho duø, döôùi moïi hình thöùc naøo ñeàu laøm taêng söùc mua cuûa xaõ hoäi, laøm taêng khoái löôïng tieàn teä cuûa neàn kinh teá, laøm taêng aùp löïc ñoái vôùi löôïng haøng hoaù treân thò tröôøng. Ngoaøi ra, do tính chaát vaän ñoäng cuûa voán tín duïng laø gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa vaät tö haøng hoaù, vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa ñôn vò. Do ñoù, caàn thöïc hieän nguyeân taéc ñaûm baûo giaù trò vaät tö haøng hoaù töông ñöông cho nhöõng khoaûn tín duïng ñang thöïc hieän. Vieäc thöïc hieän toát 3 nguyeân taéc naøy khoâng nhöõng laø traùch nhieäm cuûa ngaân haøng maø coøn laø traùch nhieäm cuûa caùc ñôn vò toå chöùc kinh doanh vaø caùc caù nhaân ñang quan heä vôùi ngaân haøng. Ngoaøi ra, noù coøn goùp phaàn naâng cao hieäu quaû trong hoaït ñoäng tín duïng cuûa ngaân haøng. Trang 11
1.1.4. Phöông thöùc cho vay. Cho vay theo haïn möùc tín duïng: ngaân haøng vaø khaùch haøng xaùc ñònh moät haïn möùc tín duïng, duy trì trong moät thôøi haïn nhaát ñònh hoaït theo chu kyø hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Thöïc chaát, ñaây laø phöông thöùc cho vay theo luaân chuyeån nhöng quy cheá cuï theå cuûa moät soá ngaân haøng quoác doanh ñaõ bieán noù thaønh cho vay gaàn nhö theo luaân chuyeån. Theo quy ñònh, khaùch haøng phaûi laäp giaáy nhaän nôï keøm theo caùc chöùng töø chi traû nhö: uyû nhieäm chi, seùc,… Cho vay theo luaân chuyeån (hay theo haïn möùc tín duïng) thích hôïp vôùi caùc doanh nghieäp vay boå sung voán löu ñoäng, khoâng theo thôøi vuï, gaén keát luaân chuyeån voán vay vôùi tuaàn hoaøn voán cuûa doanh nghieäp. Doanh nghieäp vay khi mua haøng hoaëc chi phí cho saûn xuaát vaø khi thu ñöôïc tieàn baùn haøng, doanh nghieäp phaûi traû nôï ngay cho ngaân haøng theo thôøi haïn vay hoaëc coù theå traû tröôùc thôøi haïn ñaõ thoûa thuaän. Trong kinh teá thò tröôøng, noù ñöôïc duøng vôùi taøi khoaûn vaõng lai luùc dö coù laø tieàn gôûi, luùc dö nôï laø tieàn vay. Khi doanh nghieäp mua haøng hoaëc chi phí saûn xuaát coù theå trích ngay tieàn vay ñeå traû nôï. Cho vay qua theû tín duïng: thöïc chaát ñaây laø phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng. Ngöôøi chuû theû ñöôïc pheùp tieâu quaù soá dö tieàn gôûi cuûa mình trong moät haïn möùc tín duïng ñöôïc tính theo thu nhaäp haøng thaùng. Phaàn tín duïng cuõng goàm caû caùc khoaûn ñaõ chi tieâu trong thaùng nhöng ñeán cuoái thaùng môùi ghi nôï taøi khoaûn. Cho vay hôïp voán: moät nhoùm ngaân haøng cuøng cho vay ñoái vôùi moät döï aùn vay voán hoaëc phöông aùn vay voán cuûa khaùch haøng; trong ñoù coù moät ngaân haøng laøm ñaàu moái daøn xeáp, phoái hôïp vôùi caùc ngaân haøng khaùc. Cho vay theo haïn möùc tín duïng döï phoøng: ngaân haøng cam keát ñaûm baûosaún saøng cho khaùch haøng vay voán trong phaïm vi haïn möùc tín duïng nhaát ñònh. Ngaân haøng vaø khaùch haøng thoûa thuaän thôøi haïn hieäu löïc cuûa haïn möùc tín duïng döï phoøng, möùc phí traû cho haïn möùc tín duïng döï phoøng. Phöông thöùc cho vay töøng laàn (cho vay theo moùn) : laø cho vay moät hoaëc nhieàu laàn phuø hôïp vôùi tieán ñoä vaø yeâu caàu söû duïng voán thöïc teá cuûa khaùch haøng. Trang 12
1.1.5. Sô ñoà qui trình tín duïng chung: Sô ñoà 1: Sô ñoà quy trình tín duïng Xaùc ñònh thò tröôøng vaø caùc thò tröôøng muïc tieâu Thaån ñònh Thöông löôïng - Muïc ñíc vay - Kyø haïn Nhu caàu - HÑKD - Thanh toaùn Pheâ duyeät khaùch haøng - Quaûn lyù - Caùc ñieàu khoaûn - Soá lieäu - Ñaûm baûo tieàn vay - Caùc vaán ñeà khaùc Thuû tuïc hoà sô - Döï thaûo hôïp ñoàng - Xem xeùt hoà sô Giaûi ngaân - Kieåm tra TS ñaûm - Thuû tuïc hoà sô baûo hoaøn taát - Mieãn boû giaáy tôø - Chuyeån tieàn phaùp lyù - Caùc vaán ñeà khaùc Thanh toaùn Quaûn lyù tín duïng Traû nôï ñuùng haïn - Traû ñuû goác - Traû ñuû laõi Daáu hieäu baát thöôøng - Soá lieäu - Caùc ñieàu khoaûn - Ñaûm baûo tieàn vay - Thanh toaùn - Ñaùnh giaù tín duïng - Nhaän bieát sôùm - Chính saùch xöû lyù - Quaûn lyù Toån thaát - Daáu hieäu caûnh baùo - Khoâng traû nôï goác - Coá gaéng thu hoài nôï - Khoâng traû nôï laõi - Bieän phaùp phaùp lyù Xöû lyù - Taùi cô caáu Trang 13
1.2. Chaát löôïng tín duïng: 1.2.1. Khaùi nieäm: Chaát löôïng tín duïng ñöôïc theå hieän ôû nhöõng maët sau: Lôïi nhuaän ñem laïi töø hoaït ñoäng tín duïng: khoaûn tín duïng coù chaát löôïng chaéc chaén seõ ñem laïi moät lôïi nhaän nhaát ñònh nhôø vaøo söï cheânh leäch giöõa ñaàu vaøo vaø ñaàu ra cuûa khoaûn tín duïng, nghóa laø khi cho vay chæ coù moät nhöng khi thu veà seõ cao hôn moät vaø cao hôn bao nhieâu tuyø thuoäc vaøo soá tieàn vay ít hay nhieàu, thôøi haïn daøi hay ngaén vaø muïc ñích söû duïng hieäu quaû hay khoâng hieäu quaû. Söï an toaøn cuûa tín duïng: hoaït ñoäng tín duïng luoân gaén lieàn vôùi ruûi ro vì cho vay laø haønh vi cho pheùp ngöôøi khaùc söû duïng moät khoaûn tieàn teä maø ngöôøi vay höùa seõ traû vaøo moät thôøi ñieåm nhaát ñònh trong töông lai. Lôøi höùa traû cuûa ngöôøi vay khoâng coù gì ñaûm baûo chaéc chaén 100% laø hoï traû ñuùng haïn vaø traû nôï vay cho ngaân haøng. Ngaân haøng gaëp ruûi ro coù theå ñi ñeán phaù saûn hoaëc bò thieät haïi veà thu nhaäp vaø maát uy tín vôùi khaùch haøng. Do vaäy, moät vaán ñeà ñaët ra ñoái vôùi chaát löôïng tín duïng laø ñaûm baûo an toaøn. Nhôø vaøo tính chaát an toaøn seõ taïo ñöôïc loøng tin cho khaùch haøng, giuùp cho hoaït ñoäng ngaân haøng dieãn ra bình thöôøng, kinh doanh coù laõi vaø naâng cao uy tín cho ngaân haøng. Nhöng treân thöïc teá, ngaân haøng caàn coù söï caân nhaéc giöõa vaán ñeà lôïi nhuaän vaø ruûi ro; vaø ñaây laø hai vaán ñeà maâu thuaãn nhau luoân toàn taïi trong taát caû caùc lónh vöïc vaø ngaønh ngaân haøng laø khoâng ngoaïi leä. Do vaäy quaûn trò tín duïng sao cho coù theå ñöôïc lôïi nhuaän toái ña maø ôû ñoù ruûi ro coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Söï laønh maïnh cuûa tín duïng: thuoäc veà maëc ñaïo ñöùc xaõ hoäi cuûa ngöôøi kinh doanh ngaân haøng. Vì vaäy, coù theå coi laø muïc tieâu cuûa chaát löôïng tín duïng. Moät khoaûn tín duïng phaùt ra phaûi nhaèm vaøo vieäc thuùc ñaåy phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, taïo söï vöõng chaát cho chieán löôïc laâu daøi cuûa ñaát nöôùc vaø cuõng coù theå noùi raèng chính haønh ñoäng ñoù Trang 14
cuõng ñaõ taïo söï thuaän lôïi trong quaù trình phaùt trieån laâu daøi cuûa ngaønh ngaân haøng. Caùc nhaø kinh doanh ngaân haøng luoân luoân coi söï taøi trôï cho caùc doanh nghieäp laø moät nghóa vuï giuùp hoï phaùt trieån vaø ñoâi luùc thoaùt ra khoûi côn hieåm ngheøo, laønh maïnh hoaù caùc hoaït ñoäng kinh teá. 1.2.2. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng. Coù nhöõng nhaân toá sau ñaây aûnh höôõng ñeán chaát löôïng tín duïng: Moät laø chính saùch tín duïng: chính saùch ñoùng vai troø höôùng daãn cho ngöôøi ñieàu haønh tín duïng vaø caùn boä tín duïng. Chaát löôïng tín duïng coù ñöôïc naâng cao hay khoâng laø phuï thuoäc vaøo tính ñuùng ñaén vaø khaû thi cuûa chính saùch tín duïng, theå hieän qua: - Quy moâ tín duïng: Quy moâ tín duïng cuûa moät ngaân haøng thöông maïi theå hieän qua tyû phaàn tín duïng trong taøi saûn coù cuûa ngaân haøng ñoù. Moät tyû phaàn tín duïng cao trong taøi saûn coù seõ cho pheùp thu ñöôïc lôïi nhuaän cao, vì raèng hieän nay tín duïng vaãn laø nghieäp vuï mang laïi lôïi ích cao nhaát cho caùc ngaân haøng thöông maïi. Vieäc xaùc ñònh quy moâ tín duïng phuø hôïp vôùi thöïc löïc cuûa ngaân haøng seõ taïo ñieàu kieän naâng cao lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng tín duïng, goùp phaàn ñaåy maïnh hieäu quaû kinh doanh cuûa ngaân haøng. - Giôùi haïn cuûa tín duïng: Giôùi haïn tín duïng ñònh ra caùc möùc ñoä tham gia voán tín duïng cuûa moät ngaân haøng vaøo moät thöông vuï, hay vaøo moät hoaït ñoäng kinh doanh naøo ñoù cuûa moät doanh nghieäp. Giôùi haïn tín duïng phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá nhö: khoái löôïng voán maø ngaân haøng huy ñoäng ñöôïc, söï oån ñònh hay söï baát oån cuûa neàn kinh teá, uy tín cuûa doanh nghieäp vay voán, tình hình taøi chính cuûa ngöôøi vay voán, nhu caàu vay voán cuûa ngöôøi vay, möùc ñoä haïn cheá cuûa ngaân haøng thöông maïi hay khaû naêng giuùp ñôõ cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc…. Trang 15
Giôùi haïn tín duïng ñöôïc ñònh ra ñuùng ñaén seõ giuùp ngaân haøng coù khaû naêng cho vay vaø thu hoài ñöôïc voán, giaûm hieän töôïng phaùt sinh nôï quaù haïn, laøm trong saïch caùc khoaûn vay. - Caùc loaïi hình tín duïng vaø laõnh vöïc taøi trôï cuûa tín duïng: Ngaân haøng coù theå löïa choïn moät loaïi hình tín duïng thích hôïp nhaát coù khaû naêng laøm muûi nhoïn cho vieäc taøi trôï hoaëc khoâng choïn moät loaïi hình tín duïng naøo caû, maø phaân tan tín duïng treân nhieàu loaïi hình tín duïng khaùc nhau moät caùch ñoàng ñeàu. Ñieàu naøy phuï thuoäc vaøo khaû naêng nhaân löïc vaø tính chaát oån ñònh cuûa nguoàn voán va moät soá ñaëc ñieåm khaùc cuûa neàn kinh teá. Ngaân haøng phaûi caân nhaéc laø neân thöïc hieän chính saùch tín duïng chuyeân moân hoaù hay thöïc hieän ña daïng hoaù ñeå phaân taùn ruûi ro. Öu ñieåm cuûa chính saùch tín duïng chuyeân moân hoaù laø caùc nhaø kinh doanh ngaân haøng deå naém baét caùc nhu caàu tín duïng cuûa lónh vöïc taøi trôï. Do vaäy coù theå ñöa ra caùc saûn phaåm töông öùng caû veà quy moâ laãn chaát löôïng. Ñoàng thôøi chuyeân moân hoaù lónh vöïc taøi trôï coøn cho pheùp traùnh ñöôïc ruûi ro nhôø vaøo vieäc ñieàu tra , nghieân cöùu thò tröôøng cuûa khaùch haøng töông ñoái deå daøng. Do ñoù chaát löôïng tín duïng cuõng ñöôïc naâng cao. Tuy nhieân vieäc löïa choïn chuyeân moân hoaù lónh vöïc taøi trôï naøo cuõng coù nhöôïc ñieåm vì moái quan heä cuûa ngaân haøng vôùi toaøn boä neàn kinh teá coøn haïn cheá cho neân ngaøy nay caùc ngaân haøng thöôøng tìm caùch ña daïng hoaù caùc lónh vöïc taøi trôï ñeå coù theå naém baét ñöôïc nhòp ñaäp cuûa neàn kinh teá noùi chung. Song moãi ngaân haøng thöôøng choïn moät theá maïnh taøi trôï cho mình traùnh söï caïnh tranh gay gaét vôùi caùc ngaân haøng khaùc. - Kyø haïn tín duïng Kyø haïn tín duïng daøi hay ngaén seõ aûnh höôûng ñeán thanh khoaûn vaø ruûi ro cuûa kinh doanh tín duïng hay noùi caùch khaùc aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng. Trang 16
Kyø haïn tín duïng phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá: chu kyø saûn xuaát, khaû naêng traû nôï cuûa ngöôøi vay, nguoàn voán maø ngaân haøng huy ñoäng ñöôïc, söï giuùp ñôõ cuûa ngaân haøng Nhaø Nöôùc, söï oån ñònh vaø phaùt trieån cuûa thò tröôøng tieàn teä… Ngaân haøng phaûi ñònh ra moät kyø haïn nôï theá naøo vöøa ñaûm baûo lôïi ích cuûa chính ngaân haøng vöøa haáp daãn ñöôïc ngöôøi vay. Vì doanh nghieäp khi ñi vay voán thöôøng gaëp khoù khaên trong vieäc tính toaùn kyø haïn thích hôïp cuûa khoaûn vay vaø thöôøng muoán xin vay trung vaø daøi haïn ñeå thay cho moät khoaûn vay thôøi vuï ngaén haïn hay moät khoaûn vay ngaén haïn phuïc vuï nhu caàu taøi trôï cuûa mình. Nhö vaäy, vieäc xaây döïng moät chính saùch tín duïng ñuùng ñaén seõ taïo phöông höôùng hoaït ñoäng tín duïng coù hieäu quaû cho ngaân haøng, khoâng nhöõng vöøa chaáp haønh ñuùng caùc qui ñònh vaø söï ñieàu tieát cuûa ngaân haøng Nhaø Nöôùc, chính saùch taøi chính tieàn teä maø coøn goùp phaàn naâng cao chaát löôïng tín duïng cuûa ngaân haøng mình, giuùp ngaân haøng hoaït ñoäng beàn vöõng, coù uy tín vaø taïo lôïi nhuaän cao cho ngaân haøng. Ngöôïc laïi, moät cô sôû tín duïng khoâng phuø hôïp vôùi thöïc löïc cuûa ngaân haøng, tình hình kinh teá, nhu caàu thò tröôøng thì taát yeáu daãn ñeán nhöõng moùn nôï quaù haïn, nôï khoù ñoøi, hay cho vay khoâng sinh lôøi,… laøm chaát löôïng tín duïng giaûm suùt noùi rieâng vaø hoaït ñoäng ngaân haøng trì treä noùi chung. Hai laø caùc yeáu toá ruûi ro tín duïng töø phía doanh nghieäp ñi vay: Ñoái vôùi khaùch haøng laø doanh nghieäp, caùc nguyeân nhaân daãn ñeán ruûi ro tín duïng raát ña daïng, phong phuù vì qui moä hoaït ñoäng roäng cuûa hoï. Caùc khoaûn cho vay cuûa ngaân haøng phaàn lôùn laø taäp trung vaøo khaùch haøng laø doanh nghieäp. Nhöõng ruûi ro coù theå do: - Söï thay ñoåi boä maùy quaûn lyù aûnh höôûng ñeán toaøn boä hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Moät khi xaûy ra söï thay ñoåi naøy nhaát ñònh laø boä maùy quaûn lyù doanh nghieäp coù vaán ñeà. Neáu naêng löïc ñieàu haønh thaáp keùm thì khoâng theå ñöa ra quyeát ñònh khoân ngoan nhaát. - Doanh nghieäp söû duïng voán sai muïc ñích, haønh ñoäng naøy xuaát phaùt töø tình hình taøi chính yeáu keùm cuûa ñôn vò, keát quaû kinh doanh, coâng nôï,… Naêng löïc taøi chính cuûa Trang 17
doanh nghieäp bieåu hieän ôû voán töï coù, khi voán töï coù khoâng ñaùp öùng quy moâ hoaït ñoäng, doanh nghieäp buoät phaûi thu heïp quy moâ hoaëc ñi vay, tranh thuû nguoàn taøi trôï khaùc ñeå buø ñaép hoaëc trì hoaûn vieäc thanh toaùn coâng nôï cho caùc doanh nghieäp khaùc ñeå duy trì quaù trình saûn xuaát kinh doanh. Naêng löïc taøi chính yeáu keùm seõ aûnh höôûng ñeán khaû naêng traû nôï cho ngaân haøng vaø coù theå daãn tôùi vieäc söû duïng voán sai muïc ñích. Tröôøng hôïp duøng nguoàn voán ngaén haïn ñeå ñaàu tö cho nhu caàu daøi haïn cuõng phaùt sinh ruûi ro- ruûi ro khoâng hoaøn traû nôï. Ñieàu naøy seõ daãn ñeán tình traïng khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp khi voán ngaén haïn ñeán haïn phaûi traû maø khoâng ñöôïc chuû nôï gia haïn. Ñeå coù theå thanh toaùn ñöôïc, doanh nghieäp hoaëc laø ñi vay caùc khoaûn nôï môùi ñeå traû caùc khoaûn nôï cuõ hoaëc baùn bôùt taøi saûn coá ñònh ñeå traû nôï. Ngoaøi ra vieäc söû duïng voán sai muïc ñích coøn xuaát phaùt töø nhöõng hoaït ñoäng kinh doanh ngaàm beùo bôû khaùc nhö buoân laäu hay kinh doanh coù tính chaát may ruûi. Neáu chaúng may coâng vieäc kinh doanh bò thua loã hay bò baét thì voán vay khoâng ñöôïc hoaøn traû gaây ruûi ro cho ngaân haøng. - Caùc doanh nghieäp gia taêng toác ñoä phaùt trieån raát nhanh trong luùc ñoù hoï chöa chuaån bò caùc ñieàu kieän cho söï phaùt trieån ñoù. Nhöõng ñieàu kieän cho söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp bao goàm: voán töï coù phaûi taêng töông öùng, trình ñoä quaûn lyù phaûi ñöôïc ñaûm baûo cho moät quy moâ lôùn vaø ñieàu kieän quan troïng nhaát laø chuaån bò ñöôïc caùc ñieàu kieän treân thì ruûi ro kinh doanh raát deã xaûy ra vaø caùc ngaân haøng ñaàu tö vaøo caùc doanh nghieäp seõ gaëp khoù khaên. - Doanh nghieäp khoâng traû ñöôïc nôï ñuùng haïn do caùc nguyeân nhaân veà thò tröôøng cung öùng nguyeân vaät lieäu bieán ñoäng laøm quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp khoâng oån ñònh daãn ñeán vieäc söû duïng voán hieäu quaû, caùc keá hoaïch veà doanh thu vaø lôïi nhuaän cuõng khoù ñaït ñöôïc vaø khaû naêng thanh toaùn cho ngaân haøng giaûm. Hoaëc do thò tröôøng tieâu thuï bò caïnh tranh, doanh nghieäp chöa kòp thay ñoåi naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, ñaùp öùng nhu caàu ngöôøi tieâu duøng laøm cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh gaëp khoù khaên aûnh höôûng ñeán khaû naêng hoaøn traû nôï vay. Trang 18
Toùm laïi, nhöõng nguyeân nhaân phaùt sinh ruûi ro phía khaùch haøng vay voán, phaùt sinh do chuû quan hay khaùch quan maø caùc doanh nghieäp phaûi gaùnh chòu nhöng ngaân haøng ñaõ tham gia vaøo quan heä tín duïng, neân cuõng khoù traùnh khoûi nhöõng ruûi ro laøm giaûm chaát löôïng tín duïng. Ba laø ruûi ro töø phía ngaân haøng. - Do ngaân haøng chaïy theo lôïi nhuaän, caïnh tranh thò tröôøng neân ñaõ cho vay nhöõng khoaûn chöùa ñöïng ruûi ro cao, coù khi cho vay thoûa hieäp vôùi nhöõng nguyeân taéc tín duïng, khoâng chaáp haønh nghieâm chænh caùc chính saùch, chuû tröông , cô cheá, theå leä, qui trình tín duïng. - Ruûi ro do ngaân haøng khoâng giaûi quyeát hôïp lyù quan heä giöõa nhöõng nguoàn voán vaø söû duïng voán: ngaân haøng döï tröõ quaù ít so vôùi nhu caàu thanh toaùn hay döï tröõ quaù nhieàu daån ñeán söû duïng voán khoâng hieäu quaû laøm giaûm lôïi nhuaän cuûa ngaân haøng. - Ngaân haøng thieáu thoâng tin veà khaùch haøng, veà döï aùn khoaûn vay voán. Nguyeân nhaân ñöa ñeán tình traïng naøy laø do hoaït ñoäng cuûa heä thoáng thoâng tin phoøng ngöøa ruûi ro chöa toát, toå chöùc thoâng tin chaäm chaïp, chaát löôïng chöa cao vì ngaïi coâng khai soá lieäu thöïc teá. - Thieáu kieåm soaùt vaø quaûn lyù tín duïng: ngaân haøng khoâng thöïc hieän nghieâm chænh nguyeân taéc kieåm tra tröôùc, trong vaø sau khi cho vay. - Do caùn boä tín duïng coù trình ñoä nghieäp vuï thaáp, hay ñaïo ñöùc bò suy giaûm, thoâng ñoàng vôùi ngaân haøng nhaèm höôûng lôïi ích caù nhaân,… Boán laø ruûi ro do aûnh höôûng tình hình kinh teá- chính trò- xaõ hoäi trong vaø ngoaøi nöôùc. - Tình hình kinh teá, chính trò, xaõ hoäi trong vaø ngoaøi nöôùc seõ aûnh höôûng ñeán toaøn boä neàn kinh teá, aûnh höôûng ñeán töøng ñoái töôïng tham gia vaøo neàn kinh teá ñoù. Khi coù moät söï thay ñoåi veà chính saùch kinh teá, thay ñoåi veà theå leä, cheá ñoä, nhöõng quy ñònh hay moät söï kieän chính trò naøo ñoù xaûy ra cuõng coù theå gaây ra aûnh höôûng, coù khi laøm roái Trang 19
loaïn hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp do khoâng kòp thích öùng vôùi nhöõng thay ñoåi ñoù. Veà phía ngaân haøng, gioáng nhö ngaân haøng cuõng bò aûnh höôûng cuûa söï thay ñoåi ñoù, ñoàng thôøi coøn chòu ruûi ro töø phía khaùch haøng vay voán. Theâm vaøo ñoù, neáu phaùp luaät chöa nghieâm thöïc hieän chöa ñoàng boä thì khoù coù theå taïo ra haønh lang phaùp lyù an toaøn, gaây khoù khaên cho vieäc quaûn trò vaø haïn cheá ruûi ro. - Do aûnh höôûng cuûa neàn kinh teá, chính trò ngoaøi nöôùc: trong giai ñoaïn hieän nay, neàn kinh teá cuûa moãi quoác gia laø moät teá baøo cuûa neàn kinh teá theá giôùi vì leõ ñoù seõ bieán ñoäng tình hình kinh teá, chính trò, xaõ hoäi theá giôùi seõ bò aûnh höôûng ñeán neàn kinh teá cuûa töøng quoác gia. Töø ñoù aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng ngaân haøng. Naêm laø ruûi ro lieân quan ñeán caùc hình thöùc ñaûm baûo tín duïng. - Ñaûm baûo tín duïng laø nguoàn taû nôï thöù hai cho ngaân haøng, noù goùp phaàn vaøo vieäc haïn cheá ruûi ro. Tuy nhieân, neáu khoâng xem xeùt kyõ ngaân haøng coù theå bò ruûi ro ñoái vôùi vaán ñeà ñaûm baûo naøy. Ñaûm baûo tín duïng coù theå chia laøm hai loaïi: Ñoái vôùi ñaûm baûo ñoái nhaân: laø söï cam keát cuûa moät hoaëc nhieàu ngöôøi veà vieäc traû nôï vay ngaân haøng thay cho ngöôøi vay voán khi ngöôøi naøy khoâng traû ñöôïc nôï. Nguyeân nhaân phaùt sinh ruûi ro ñoái vôùi loaïi ñaûm baûo naøy coù theå laø do phaùp lyù chöa hoaøn chænh hay do ngöôøi ñöùng ra ñaûm baûo gaëp ruûi ro. Ñoái vôùi ñaûm baûo ñoái vaät: laø hình thöùc ñaûm baûo tín duïng maø ngaân haøng ñoùng vai troø laø chuû nôï, ñöôïc thöøa höôûng moät quyeàn haïn nhaát ñònh ñoái vôùi taøi saûn cuûa ngaân haøng nhaèm laøm caên cöù ñeå thu hoài nôï. Nhöõng ruûi ro ñaûm baûo ñoái vaät coù theå laø: ¾ Thuû tuïc theá chaáp, caàm coá khoâng thöïc hieän ñuùng theo quy ñònh hieän haønh, neáu coù ruûi ro xaûy ra thì ngaân haøng khoâng coù cô sôû phaùp lyù ñeå maø tranh chaáp. ¾ Taøi saûn theá chaáp, caàm coá khoâng tieâu thuï ñöôïc hay bò hoaû hoaïn maø khoâng coù baûo hieåm hay bò giaûm giaù. Ngaân haøng caàn chuù yù ñeán ruûi ro naøy vì neáu khoâng ngaân haøng seõ khoâng coøn nguoàn thu nôï phuï khi khaùch haøng khoâng coù khaû naêng thanh toaùn nôï. Trang 20