Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hoàn thiện hệ thống kế toán quản trị tại Công ty cổ phần Đồng Tâm

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:163

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung nghiên cứu của đề tài: Hệ thống hoá các lý luận về KTQT. Phân tích thực trạng việc vận dụng KTQT tại Công ty CP Đồng Tâm. Tìm ra những hạn chế và hoàn thiện hệ thống KTQT tại Công ty CP Đồng Tâm. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hoàn thiện hệ thống kế toán quản trị tại Công ty cổ phần Đồng Tâm

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH TRẦN TUẤN PHONG LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - 2011
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH TRẦN TUẤN PHONG Chuyên ngành: Kế toán - Kiểm toán Mã số: 60.34.30 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học TS: Trần Anh Hoa TP. HỒ CHÍ MINH - 2011
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ LỜI MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài .............................................................................................. 1 2. Nội dung nghiên cứu … ........................................................................................... 2 3. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................ 2 4. Phương pháp nghiên cứu đề tài ............................................................................. 2 5. Những đóng góp của luận văn ................................................................................ 2 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP 1.1 TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ........................................................... 3 1.1.1 Khái niệm kế toán quản trị ................................................................................... 3 1.1.2 Vai trò của kế toán quản trị ............................................................................. 3 1.1.3 Nội dung cơ bản của kế toán quản trị.................................................................... 4 1.1.4 Phân biệt giữa KTTC và KTQT ........................................................................ 5 1.2 TỔ CHỨC HỆ THỐNG THÔNG TIN KTQT ................................................... 8 1.2.1 Đối tượng sử dụng thông tin kế toán quản trị ....................................................... 8 1.2.2 Yêu cầu đối với thông tin kế toán quản trị ............................................................ 8 1.3 CÁC PHƯƠNG PHÁP, CÔNG CỤ CƠ BẢN CỦA KẾ TOÁN QUẢN TRỊ ... 9 1.3.1 Phương pháp nghiệp vụ sử dụng trong kế toán quản trị.................................. 9 1.3.1.1 PP chứng từ kế toán..................... ..................................................................... 9 1.3.1.2 PP đối ứng tài khoản.................... ..................................................................... 9
1.3.1.3 Phương pháp tính giá................... ..................................................................... 9 1.3.1.4 Phương pháp tổng hợp cân đối .... ................................................................... 10 1.3.2 Các công cụ cơ bản của kế toán quản trị......................................................... 10 1.3.2.1 Phương pháp lập dự toán………….................................................................. 10 1.3.2.2 Công cụ sử dụng để kiểm soát trách nhiệm của các trung tâm trách nhiệm ..... 17 1.3.2.3 Phân tích các sai biệt về chi phí sản xuất kinh doanh………….……………… 20 1.3.2.4 Các công cụ sử dụng để chứng minh cho các quyết định………………………22 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1...................... ................................................................... 24 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÔNG TY ĐỒNG TÂM 2.1 GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN ĐỒNG TÂM .................... 25 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty ......................... ...................... 25 2.1.2 Tình hình hoạt động của Công ty trong những năm gần đây .............................. 30 2.1.3 Tổ chức bộ máy quản lý Công ty ........................................................................ 31 2.1.4 Tổ chức công tác kế toán và bộ máy kế toán tại công ty .................................... 33 2.2 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÔNG TY CP ĐỒNG TÂM ........................................................ 39 2.2.1 Nội dung công việc KTQT đã thực hiện ............................................................. 39 2.2.2 Nhận xét hệ thống kế toán và kế toán quản trị của Công ty................................. 54 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2................ ..................... ............ .......... ........................... 62 CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐỒNG TÂM 3.1 Quan điểm hoàn thiện ................................. ...................................................... 63 3.2 Nội dung hoàn thiện ................................... ...................................................... 63 3.2.1 Về các nội dung đã thực hiện nhưng chưa đầy đủ............................................... 64 3.2.2 Về việc xây dựng những nội dung chưa có trong hệ thống kế toán quản trị tại công ty .................................................. .............. 66
3.2.3 Về việc sử dụng các phương pháp kế toán để thực hiện nội dung KTQT tại Công ty ....................................................................................... 80 3.2.3.1 Phương pháp chứng từ: ............................... ................................................... 80 3.2.3.2 Phương pháp tài khoản kế toán .................. ................................................... 84 3.2.3.3 Về tổ chức hệ thống sổ sách kế toán ............ ................................................... 85 3.2.3.4 Về hệ thống báo cáo kế toán quản trị .............................................................. 87 3.2.4 Về việc tổ chức bộ máy kế toán tại công ty ........................................................ 88 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.......................................................................................... 96 KẾT LUẬN CHUNG ............................................................................................... 97 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BCTC: báo cáo tài chính CCDV: cung cấp dịch vụ CP: cổ phần DT: doanh thu HĐKD: hoạt động kinh doanh KD: kinh doanh KTTC: kế toán tài chính KTQT: kế toán quản trị LN: lợi nhuận NVL: nguyên vật liệu TNDN: thu nhập doanh nghiệp TT: trực tiếp TSCĐ: tài sản cố định
DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 2.1: Dự toán tiêu thụ........................................................................................... 41 Bảng 2.2: Bảng kết quả hoạt động kinh doanh năm 2009............................................. 47 Bảng 2.3: Bảng tính biến phí năm 2009 ....................................................................... 48 Bảng 2.4: Bảng tính định phí năm 2009....................................................................... 48 Bảng 2.5: Báo cáo kết quả kinh doanh năm 2009......................................................... 49 Bảng 3.1: Bảng danh sách các trung tâm trách nhiệm và mã số ................................... 70 Bảng 3.2: Bảng hệ thống tài khoản chi phí................................................................... 72 Bảng 3.3: Bảng danh mục tài khoản kế toán quản trị ................................................... 72 Bảng 3.4: Bảng các báo cáo của các trung tâm trách nhiệm ......................................... 74
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Trang Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức Công ty cổ phần Đồng Tâm.................................................. 32 Sơ đồ 2.2: Sơ đồ bộ máy kế toán Công ty cổ phần Đồng Tâm ..................................... 38 Sơ đồ 2.3: Sơ đồ hệ thống dự toán ngân sách doanh nhiệp........................................... 40 Sơ đồ 2.4: Sơ đồ trách nhiệm....................................................................................... 54 Sơ đồ 3.1: Sơ đồ trung tâm trách nhiệm Công ty cổ phần Đồng Tâm........................... 68 Sơ đồ 3.2: Sơ đồ qui trình hoạt động kế toán trách nhiệm tại Công ty.......................... 75 Sơ đồ 3.3: Sơ đồ tổ chức bộ máy KTQT tại Công ty cổ phần Đồng Tâm ..................... 89
DANH MỤC PHỤ LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1) Sự cần thiết của đề tài: Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu của các Công ty trong nước và của các Công ty đa quốc gia ngày càng khốc liệt, nhằm mở rộng và nâng cao vị thế của mình và nhằm tối đa hoá lợi nhuận, thì cần phải quản lý và kiểm soát được chi phí thì mới thực hiện được tốt tất cả các mục tiêu của các Doanh nghiệp. Vì vậy, đối với các Doanh nghiệp thì bên cạnh hệ thống KTTC là công cụ cần thiết để quản lý Doanh nghiệp, còn phải tổ chức hệ thống KTQT, để hổ trợ cho nhà quản lý trong việc hoạch định, tổ chức điều hành, kiểm soát và đưa ra những quyết định đúng đắn, phù hợp với các mục tiêu Doanh nghiệp đặt ra.Và Công ty Cổ phần Đồng Tâm cũng không nằm ngoài bối cảnh đó. Điều đó được thể hiện qua các khía cạnh sau: - Thông tin kế toán không chỉ cung cấp cho bên ngoài mà còn cung cấp cho nội bộ, để trong kinh doanh nhà lãnh đạo nắm bắt kịp thời và nhanh chóng cho các quyết định của mình thông qua việc phân tích và đánh giá các chỉ tiêu tài chính. - Thông tin do kế toán quản trị cung cấp đặt trọng tâm cho tương lai là thông tin cần thiết và trực tiếp cho nhà lãnh đạo là cơ sở là trung tâm điều khiển mọi hoạt động sản xuất kinh doanh để làm sao Doanh nghiệp luôn tồn tại và phát triển. - Do nhận thức và hiểu biết về kế toán quản trị còn nhiều hạn chế và chưa thống nhất cả về lý luận và thực tiễn, nên việc tìm hiểu lý luận về KTQT và vận dụng KTQT tại Công ty là cấp bách và cần thiết. Như vậy, nếu Doanh nghiệp tổ chức được hệ thống KTQT song hành cùng KTTC một cách đồng bộ, chặt chẽ và logic để nhằm thực hiện tốt nhất chức năng thông tin của mình thì sẽ tăng cường được tính hữu hiệu cũng như sức mạnh thông tin kế toán trong thời kỳ cạnh tranh. 2) Nội dung nghiên cứu 1
Nội dung nghiên cứu của đề tài: - Hệ thống hoá các lý luận về KTQT. - Phân tích thực trạng việc vận dụng KTQT tại Công ty CP Đồng Tâm. - Tìm ra những hạn chế và hoàn thiện hệ thống KTQT tại Công ty CP Đồng Tâm. 3) Phạm vi nghiên cứu : Phạm vi nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu thực trạng về việc vận dụng KTQT tại Công ty CP Đồng Tâm. 4) Phương pháp nghiên cứu đề tài Tác giả sử dụng các phương pháp hổ trợ như: phương pháp thống kê-phân tích, phương pháp toán học và một số kỹ thuật hổ trợ khác. 5) Những đóng góp của luận văn Về cơ sở lý luận: luận văn hệ thống hoá những vấn đề liên quan đến KTQT trong việc vận dụng KTQT tại Doanh nghiệp. Về ý nghĩa thực tiễn:(1)Đánh giá xem thực trạng việc vận dụng KTQT có vận hành tốt và hiệu quả hay không.(2)Tìm ra những hạn chế của của vận dụng mô hình KTQT tại Công ty .(3)Tìm ra hướng khắc phục và hoàn thiện hệ thống KTQT tại Công ty CP Đồng Tâm. BỐ CỤC CỦA LUẬN VĂN : luận văn gồm 97 trang. Ngoài lời mở đầu và kết luận được bố cục thành 3 chương: - CHƯƠNG 1: Tổng quan về kế toán quản trị Doanh nghiệp - CHƯƠNG 2: Thực trạng về việc vận dụng kế toán quản trị tại Công ty Cổ phần Đồng Tâm. - CHƯƠNG 3: Các giải pháp hoàn thiện hệ thống kế toán quản trị tại Công ty Cổ phần Đồng Tâm. 2
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP 1.1 TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ 1.1 .1 Khái niệm kế toán quản trị Theo luật kế toán Việt Nam, KTQT “là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán. Theo định nghĩa của Viện kế toán viên quản trị Hoa kỳ thì KTQT “là quá trình nhận diện, đo lường, phân tích, diễn giải và truyền đạt thông tin trong quá trình thực hiện các mục đích của tổ chức. Kế toán quản trị là một bộ phận thống nhất trong quá trình quản lý, và nhân viên quản lý là những đối tác chiến lược quan trọng trong đội ngũ quản lý của tổ chức. 1.1.2 Vai trò của kế toán quản trị Kế toán quản trị là kế toán theo chức năng quản lý, vì thế vai trò của nó là cung cấp thông tin hữu ích liên quan đến việc lập kế hoạch; tổ chức, điều hành hoạt động; kiểm tra và ra quyết định của nhà quản trị.  Cung cấp thông tin cho quá trình lập kế hoạch: Việc lập kế hoạch trong một tổ chức liên quan đến hai vấn đề, đó là: xác định mục tiêu của tổ chức và xây dựng những phương thức để đạt được mục tiêu đó. Dự toán ngân sách trong kế toán quản trị sẽ là một công cụ để kế toán viên giúp ban quản trị trong quá trình lập kế hoạch và kiểm soát việc thực hiện kế hoạch. Vì vậy, kế toán quản trị phải trên cơ sở đã ghi chép, tính toán, phân tích chi phí, doanh thu, kết quả từng loại hoạt động, từng sản phẩm, từng ngành hàng …., lập các bảng dự toán chi phí, doanh thu, lợi nhuận, dự toán vốn, ….để cung cấp thông tin trong việc phác họa, dự kiến tương lai nhằm phát triển doanh nghiệp. 3
 Cung cấp thông tin cho quá trình tổ chức điều hành hoạt động: Để đáp ứng thông tin cho tổ chức, điều hành hoạt động của các nhà quản trị, kế toán quản trị sẽ cung cấp thông tin cho các tình huống khác nhau với các phương án khác nhau để nhà quản trị có thể xem xét, đề ra quyết định đúng đắn nhất quá trình tổ chức điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh phù hợp với các mục tiêu đã vạch ra. Và như vậy, kế toán quản trị phải tổ chức ghi chép, xử lý thông tin đầu vào và hệ thống hóa các số liệu chi tiết theo hướng đã định.  Cung cấp thông tin cho quá trình kiểm soát: Để giúp các nhà quản trị thực hiện chức năng kiểm soát, kế toán quản trị sẽ cung cấp các báo cáo thực hiện, trong đó: so sánh những số liệu thực hiện với số liệu kế hoạch hoặc dự toán, liệt kê tất cả sự khác biệt và đánh giá việc thực hiện. Các báo cáo này có tác dụng như một hệ thống thông tin phản hồi để nhà quản trị biết được kế hoạch đang được thực hiện như thế nào, đồng thời nhận diện các vấn đề hạn chế cần có sự điều chỉnh, thay đổi nhằm hướng hoạt động của tổ chức về mục tiêu đã xác định.  Cung cấp thông tin cho quá trình ra quyết định: Chức năng ra quyết định đòi hỏi nhà quản trị phải có sự lựa chọn hợp lý trong nhiều phương án khác nhau được đưa ra. Các quyết định trong một tổ chức có thể có ảnh hưởng ngắn hạn đến tổ chức hoặc có thể là các quyết định chiến lược ảnh hưởng lâu dài đến tổ chức. Tất cả các quyết định đều có nền tảng từ thông tin, và phần lớn thông tin do kế toán quản trị cung cấp nhằm để phục vụ chức năng ra quyết định của nhà quản trị. Vì vậy, kế toán quản trị phải cung cấp thông tin linh hoạt kịp thời và mang tính hệ thống, trên cơ sở đó phân tích các phương án được thiết lập để lựa chọn phương án tối ưu nhất cho việc ra quyết định. Các thông tin này cũng có thể diễn đạt dưới dạng mô hình toán học, đồ thị, biểu đồ, …. để nhà quản trị có thể xử lý nhanh chóng. 1.1.3 Nội dung cơ bản của kế toán quản trị Từ những phân tích về vai trò của kế toán quản trị ở phần trên, có thể nhận thấy nội dung cơ bản của kế toán quản trị sẽ bao gồm những phần sau đây: 4
1. Dự toán ngân sách: Là công cụ định lượng được sử dụng bởi các kế toán viên để giúp các nhà quản trị trong việc hoạch định và kiểm soát, bao gồm dự toán ngân sách chủ đạo, dự toán ngân sách linh hoạt, dự toán vốn. 2. Kế toán theo các trung tâm trách nhiệm: là một công cụ để có thể đánh giá và kiểm soát trong các công ty phân quyền, thông tin qua việc xác định các trung tâm trách nhiệm và nhiệm vụ báo cáo của chúng. 3. Hệ thống kế toán chi phí và yêu cầu phân tích về các sai biệt trong quản lý chi phí sản xuất kinh doanh. 4. Thiết lập thông tin kế toán quản trị cho việc ra quyết định và dự báo:  Phân tích mối quan hệ nội tại giữa các nhân tố chi phí – khối lượng – lợi nhuận ( C – V – P ) và điểm hoà vốn để ra quyết định về sản xuất, tiêu thụ.  Phân tích thông tin kế toán quản trị để ra các quyết định đầu tư ngắn hạn, dài hạn. 1.1.4 Phân biệt giữa KTTC và KTQT: Những điểm giống nhau cơ bản của KTTC và KTQT: - Đều quan tâm đến việc lượng hoá thông tin của các sự kiện kinh tế. - Cùng sử dụng hệ thống ghi chép ban đầu của kế toán. - Thể hiện trách nhiệm của người quản lý Những điểm khác nhau cơ bản của KTTC và KTQT Tiêu thức so sánh Kế toán quản trị Kế toán tài chính - Hổ trợ cho việc ra quyết định - Ghi chép các sự kiện kinh tế. - Cung cấp thông tin cho quản - Công bố báo cáo tài chính Chức năng cơ bản lý trong việc hoạch định và cho bên ngoài. kiểm soát, điều hành hoạt động. - Đối tượng nghiên cứu đặc - Tài sản và sự biến động của Đối tượng nghiên cứu trưng là chi phí. tài sản trong mối quan hệ giữa 5
- Đồng thời nghiên cứu chi tiết hai mặt: vốn và nguồn hình hơn về sự tuần hoàn của tài sản thành. trong quá trình tái sản xuất của - Quá trình cung cấp, sản xuất Doanh nghiệp. và tiêu thụ của Doanh nghiệp. - Các quan hệ kinh tế-pháp lý phát sinh trong hoạt động kinh doanh của Doanh nghiệp. - Về nguyên tắc cũng sử dụng -Sử dụng hệ thống các phương hệ thống các phương pháp kế pháp kế toán bao gồm: Phương pháp nghiên toán như kế toán tài chính, phương pháp chứng từ; tài cứu ngoài ra còn sử dụng thêm các khoản và ghi sổ kép; tính giá phương pháp phân tích, thống và phương pháp tổng hợp cân kê, toán học,… đối. Đối tượng sử dụng - Các cấp quản lý khác nhau - Chủ yếu là các thành phần thông tin trong nội bộ Doanh nghiệp ngoài Doanh nghiệp - Các thông tin được cấu trúc - Là đẳng thức: Tài sản = Nợ phù hợp với yêu cầu của nhà phải trả + Nguồn vốn chủ sở quản lý các cấp trong Doanh hữu. Kết cấu cơ bản nghiệp; chủ yếu là 3 dạng thông tin: kế toán giá phí đầy đủ; kế toán các sai biệt; và kế toán các trung tâm trách nhiệm. - Chỉ cần thông tin mang tính - Phải tôn trọng các chuẩn Các nguyên tắc chuẩn hữu ích và linh hoạt để có thể mực quốc tế về kế toán và các mực sử dụng. nguyên tắc chung được thừa nhận. 6
- Bất cứ đơn vị đo lường: giá trị - Chỉ thể hiện bởi thước đo giá Thước đo sử dụng hoặc hiện vật, giờ lao động,giờ trị. máy,… Phạm vi báo cáo - Các bộ phận trong nội bộ - Toàn bộ doanh nghiệp như doanh nghiệp. một thể thống nhất. - Bất cứ khi nào nhà quản lý cần - Định kỳ trên cơ sở đều đặn: : hàng tháng, hàng tuần, hàng tháng, quý, năm. Kỳ báo cáo ngày, thậm chí có thể báo cáo ngay lập tức. - Nặng tính chủ quan vì mục -Khách quan, có thể kiểm đích kế hoạch, mặc dù các dữ toán, đáng tin cậy, nhất quán, Độ chính xác của liệu khách quan được sử dụng chính xác; có tính chất lịch sử. thông tin khi thích hợp; có tính chất tương lai. - Hệ thống kế toán cơ bản của - Gần như được rút ra duy Nguồn thông tin tổ chức, và các nguồn thông tin nhất từ hệ thống kế toán cơ khác. bản của tổ chức; hệ thống thu thập thông tin tài chính. - Bí mật trong nội bộ doanh - Công khai, giải thích các nghiệp, sử dụng trong hoạch nghiệp vụ đã xảy ra trong qua Đặc điểm của thông tin định và kiểm soát hoạt động. khứ. Mang tính linh hoạt và thích hợp. - Các báo cáo chỉ sử dụng nội - Các báo cáo tài chính được Tính pháp lý bộ Doanh nghiệp, không phát phát hành ra bên ngoài. Vì hành ra bên ngoài nên không vậy, Doanh nghiệp phải chịu 7
đặt nặng về mặt pháp lý. trách nhiệm pháp lý. TỔ CHỨC HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ Đối tượng sử dụng thông tin kế toán quản trị Đối tượng sử dụng thông tin kế toán quản trị chủ yếu là: những nhà quản lý, điều hành nội bộ của tổ chức. Các nhà quản lý và điều hành doanh nghiệp luôn luôn đứng trước các quyết định phải làm gì, làm như thế nào và liệu rằng kết quả đạt được có đúng với kế hoạch hay không. Những nhà quản lý thành công luôn có những quyết định đúng đắn trên cơ sở thông tin có giá trị và kịp thời. Phần lớn những quyết định này dựa trên số liệu thông tin kế toán và sự phân tích các số liệu đó. Do đó, ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp là một trong những thành phần sử dụng thông tin kế toán quan trọng nhất. Yêu cầu đối với thông tin kế toán quản trị Để thật sự hữu ích cho những người sử dụng, thông tin do hệ thống kế toán quản trị cung cấp phải đảm bảo được các yêu cầu sau đây: - Tính kịp thời: Yêu cầu này đòi hỏi thông tin kế toán phải được cung cấp đúng lúc, đúng thời điểm theo yêu cầu của các nhà quản trị, nhằm giúp cho các nhà quản trị nắm được tình hình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh nhanh chóng, trên cơ sở đó có thể phát huy được ưu điểm và khắc phục được các khuyết điểm một cách kịp thời, qua đó hạn chế được thiệt hại xảy ra đối với doanh nghiệp. Đồng thời, có thể quyết định đúng lúc các vấn đề thời cơ có thể mang đến lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp. - Tính đầy đủ và hệ thống: Yêu cầu này đòi hỏi hệ thống thông tin kế toán được thiết lập phải phản ánh đầy đủ các mặt hoạt động cũng như mọi khía cạnh của toàn bộ các sự việc kinh tế tài chính phát sinh, nhằm giúp người sử dụng có thể nhìn nhận và đánh giá vấn đề một cách toàn diện và hệ thống. 8
- Tính thích hợp: Để hữu dụng, thông tin kế toán quản trị không chỉ mang tính kịp thời và đầy đủ mà đòi hỏi còn phải có tính thích hợp với những nhu cầu ra quyết định kinh tế của người sử dụng. Thông tin chỉ có tính thích hợp khi nó hướng đến tương lai và có sự khác biệt giữa các phương án kinh doanh cần xem xét. - Tính bảo mật: là tính chất quan trọng của hệ thống thông tin kế toán quản trị, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến tiềm năng kinh tế, tính độc lập cũng như khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Do vậy, thông tin kế toán nói chung và thông tin kế toán quản trị nói riêng được cung cấp cho các bộ phận hữu quan phải phù hợp với các nguyên tắc quản lý và quy định của pháp luật. CÁC PHƯƠNG PHÁP, CÔNG CỤ CƠ BẢN CỦA KẾ TOÁN QUẢN TRỊ 1.3.1 Phương pháp nghiệp vụ sử dụng trong kế toán quản trị: cũng giống như KTTC, KTQT cũng vận dụng và sử dụng hệ thống các phương pháp kế toán, nhưng có khác là việc thu thập, xử lý các thông tin chi tiết cụ thể hơn, và linh hoạt hơn để phục vụ tốt cho nội bộ trong Doanh nghiệp, cụ thể: 1.3.1.1 Phương pháp chứng từ kế toán: ngoài việc sử dụng những chứng từ bắt buộc theo qui định của chế độ kế toán hiện hành, kế toán quản trị còn sử dụng các chứng từ hướng dẫn nhằm phục cho yếu tố quản trị trong Doanh nghiệp, những chứng từ này được Doanh nghiệp tự thiết kế nhằm thể hiện các tiêu chí phục vụ trực tiếp cho việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin nội bộ về quá trình lập dự toán, hạch toán chi phí,… 1.3.1.2 Phương pháp đối ứng tài khoản: để quản lý và theo dõi các đối tượng kế toán được tốt hơn, thì bên cạnh hệ thống tài khoản theo qui định kế toán sẽ mở thêm tài khoản cấp 2, cấp 3, cấp 4, cấp 5 để phản ánh chi tiết những đối tượng kế toán thuộc các chỉ tiêu quản trị. 1.3.1.3 Phương pháp tính giá: Kế toán quản trị cũng phải tuân thủ nguyên tắc và trình tự tính giá giống như kế toán tài chính. Tuy nhiên, do đặc điểm riêng của KTQT nên 9
các nguyên tắc và trình tự tính giá trong kế toán quản trị mang một ý nghĩa và phương pháp đặc thù, nhất là trong việc phân bổ chi phí sản xuất chung, hoặc trong việc phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí để phân tích mối quan hệ chi phí – khối lượng - lợi nhuận, trong việc tính giá thành sản phẩm theo chi phí toàn bộ và chi phí trực tiếp. 1.3.1.4 Phương pháp tổng hợp cân đối: Trong quá trình quản lý, các nhà quản trị Doanh nghiệp rất cần các thông tin mang tính hệ thống, những thông tin được xử lý qua sàng lọc, lựa chọn để có những quan hệ cân đối cơ bản cho những quyết định quản lý. Nhu cầu thông tin này thể hiện theo phương pháp tổng hợp cân đối là hoàn toàn phù hợp cho cả kế toán nói chung và kế toán quản trị nói riêng. Hình thức thể hiện cụ thể của phương pháp được thể hiện qua Báo cáo kế toán. Hệ thống Báo cáo kế toán quản trị bao gồm các báo cáo phục vụ các chức năng hoạch định, tổ chức điều hành, kiểm soát và ra quyết định của nhà quản trị sẽ được thiết kế tùy thuộc vào quy mô hoạt động của DN cũng như phù hợp với yêu cầu quản lý của các nhà quản trị các cấp trong DN 1.3.2 Các công cụ cơ bản của kế toán quản trị 1.3.2.1. Phương pháp lập dự toán:  Dự toán tiêu thụ Đầu tiên dự toán tiêu thụ là nền tảng để lập các dự toán khác của doanh nghiệp, vì vậy đòi hỏi các doanh nghiệp phải tìm hiểu nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng, kết hợp với năng lực hoạt động của mình để lên kế hoạch và lập dự toán tiêu thụ cho sát với tình hình thị trường. Khi lập dự toán tiêu thụ cần dựa trên các cơ sở sau đây: Tình hình tiêu thụ các kỳ trước. Chính sách quảng cáo, khuyến mãi của doanh nghiệp. Thu nhập của người tiêu dùng. Chính sách giá cả sản phẩm, chính sách tín dụng đối với khách hàng. Tình hình biến động kinh doanh theo mùa vụ. 10
Lợi thế của các đối thủ cạnh tranh đối với sản phẩm cùng loại, hoặc tương tự nhau hay các sản phẩm có khả năng thay thế. Năng lực hoạt động của doanh nghiệp. Môi trường kinh tế xã hội, chính trị. Xu hướng phát triển của ngành kinh tế mà doanh nghiệp đang hoạt động. Dự toán tiêu thụ được lập dựa trên mức tiêu thụ ước tính và đơn giá bán. Ta có: Số tiền thu vào Khoản nợ phải thu Doanh thu bán hàng trong kỳ = kỳ trước ước thu + ước tính thu bằng được trong kỳ tiền mặt trong kỳ  Lập dự toán sản xuất: Dự toán sản xuất được lập dựa trên cơ sở dự toán tiêu thụ, đồng thời phải căn cứ vào dự toán tồn kho nhằm đảm bảo mức tồn kho tối thiểu cho quá trình tiêu thụ được liên tục. Dự toán sản phẩm Dự toán sản phẩm Dự toán sản phẩm Dự toán sản phẩm sản xuất trong kỳ = tiêu thụ trong kỳ + tồn kho cuối kỳ - tồn kho đầu kỳ  Lập dự toán mua nguyên vật liệu: Dự toán mua nguyên vật liệu được lập dựa trên các cơ sở: Dự toán sản xuất sản phẩm; định mức nguyên vật liệu tiêu hao; và nhu cầu nguyên vật liệu tồn kho. Dự toán Dự toán nhu cầu Dự toán nhu cầu Dự toán nhu cầu nguyên vật liệu = nguyên vật liệu + nguyên vật liệu - nguyên vật liệu thu mua trong kỳ tồn kho cuối kỳ tồn kho đầu kỳ 11