Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:162

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích cơ bản của luận văn này là tìm hiểu thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí; Đánh giá thực trạng về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí; Đề xuất các giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI …..….. NGUYỄN TẤN PHÁT KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NHÀ VÀ THƯƠNG MẠI DẦU KHÍ LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ QUẢNG NGÃI - 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI …..….. NGUYỄN TẤN PHÁT KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NHÀ VÀ THƯƠNG MẠI DẦU KHÍ Chuyên ngành : Kế toán Mã số : 60.34.03.01 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS. NGUYỄN QUANG HÙNG QUẢNG NGÃI - 2016
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan toàn bộ nội dung luận văn: “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí” là công trình nghiên cứu của tôi, các số liệu trích dẫn trung thực, luận văn không trùng lặp với các công trình nghiên cứu tương tự khác. Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Quảng Ngãi, ngày tháng 11 năm 2016 TÁC GIẢ LUẬN VĂN NGUYỄN TẤN PHÁT
ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với các thầy, cô của Trường Đại học Thương mại, những người đã tận tình giúp đỡ chúng tôi có được những kiến thức và trải nghiệm trong quá trình học tập. Tôi xin dành tình cảm đặc biệt nhất và mãi mãi cảm ơn người thầy mẫu mực PGS.TS. Nguyễn Quang Hùng đã trực tiếp, tận tình, chu đáo và đầy trách nhiệm hướng dẫn tác giả hoàn thiện luận văn này. Xin chân thành cảm ơn các bạn học viên lớp CH21P-KT (Quảng Ngãi), Ban lãnh đạo Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ, cung cấp tài liệu cho bản thân để làm cơ sở cho quá trình học tập cũng như thực hiện luận văn. Trân trọng! TÁC GIẢ LUẬN VĂN NGUYỄN TẤN PHÁT
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................. vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU ..................................................................... viii LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ................................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ......................................................................2 3. Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................4 5. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................5 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .........................................................6 7. Kết cấu của luận văn .........................................................................................6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH .......................................................................................7 1.1 Khái niệm và vai trò của kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh ..........................................................................................................................7 1.1.1 Khái niệm của kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh ....7 1.1.1.1 Khái niệm doanh thu và phân loại doanh thu .........................................7 1.1.1.2 Khái niệm chi phí và phân loại chi phí ..................................................11 1.1.1.3 Khái niệm kết quả kinh doanh và phân loại kết quả kinh doanh ..........14 1.1.2 Vai trò của kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh ........17 1.1.3 Yêu cầu của kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh ......18 1.2 Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh dưới góc độ kế toán tài chính ....................................................................................................................19 1.2.1 Kế toán doanh thu, thu nhập ...............................................................19 1.2.1.1 Nguyên tắc xác định và ghi nhận doanh thu .........................................19 1.2.1.2 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.................................21
iv 1.2.1.3 Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu .................................................22 1.2.1.4 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính .................................................23 1.2.1.5 Kế toán thu nhập khác ...........................................................................25 1.2.2 Kế toán chi phí ......................................................................................26 1.2.2.1 Nguyên tắc ghi nhận chi phí ..................................................................26 1.2.2.2 Đối tượng và phương pháp tập hợp chi phí ..........................................26 1.2.2.3 Nội dung kế toán chi phí ........................................................................27 1.2.3 Kế toán kết quả kinh doanh.................................................................30 1.2.3.1 Nguyên tắc xác định kết quả kinh doanh ...............................................30 1.2.3.2 Nội dung kế toán kết quả kinh doanh ....................................................31 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................32 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NHÀ VÀ THƯƠNG MẠI DẦU KHÍ .................................................................................................................33 2.1 Giới thiệu khái quát về Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí 33 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển .........................................................33 2.1.2 Cơ cấu tổ chức và bộ máy kế toán tại Công ty...................................34 2.1.2.1 Cơ cấu và sơ đồ tổ chức tại Công ty ...................................................34 2.1.2.2 Tổ chức bộ máy kế toán tại Công ty ...................................................41 2.1.3 Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty .....................44 2.1.4 Những thuận lợi và khó khăn của Công ty ........................................45 2.1.4.1 Những thuận lợi của Công ty ..............................................................45 2.1.4.2 Những khó khăn của Công ty ..............................................................47 2.2 Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí ..............................................................48 2.2.1 Thực trạng kế toán doanh thu tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí ..........................................................................................................48 2.2.1.1 Phân loại doanh thu tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí .............................................................................................................48
v 2.2.1.2 Nội dung kế toán doanh thu tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí .............................................................................................................49 2.2.2 Thực trạng kế toán chi phí tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí ................................................................................................................54 2.2.2.1 Phân loại chi phí tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí .... .............................................................................................................54 2.2.2.2 Nội dung chi phí tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí ..... .............................................................................................................55 2.2.3 Thực trạng kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí ...........................................................................................60 2.2.3.1 Đặc điểm kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí ........................................................................................................60 2.2.3.2 Nội dung kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí ..........................................................................................61 2.3 Đánh giá chung về thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí...................................64 2.3.1 Những kết quả đạt được.......................................................................64 2.3.1.1 Về bộ máy kế toán của Công ty ...........................................................64 2.3.1.2 Về hóa đơn chứng từ kế toán ..............................................................65 2.3.1.3 Sổ sách kế toán ....................................................................................65 2.3.1.4 Công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh ...............65 2.3.2 Một số tồn tại cần khắc phục ...............................................................67 2.3.2.1 Về phân loại, quản lý và lưu trữ sổ sách, chứng từ kế toán ...............67 2.3.2.2 Về công tác kế toán doanh thu tại Công ty .........................................68 2.3.2.3 Về công tác kế toán chi phí tại Công ty ..............................................69 2.3.2.4 Về công tác kế toán kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty .............................................................................................................72 2.3.2.5 Một số tồn tại khác ..............................................................................72 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................73
vi CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOẠNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN NHÀ VÀ THƯƠNG MẠI DẦU KHÍ ..............................................................................74 3.1 Một số định hướng phát triển Công ty trong tương lai ............................74 3.2 Những yêu cầu trong việc hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty ....................................................................................75 3.3 Các giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty ....................................................................................................77 3.3.1 Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý sổ sách, chứng từ kế toán ...77 3.3.2 Giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu ............................................78 3.3.3 Giải pháp hoàn thiện kế toán chi phí ..................................................81 3.3.4 Giải pháp hoàn thiện kế toán kết quả kinh doanh ............................88 3.3.5 Hoàn thiện một số tồn tại khác ............................................................89 3.4 Điều kiện cơ bản để thực hiện các giải pháp .............................................90 3.4.1 Về phía Nhà nước và các tổ chức ........................................................90 3.4.2 Các điều kiện từ phía Công ty .............................................................90 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................92 KẾT LUẬN ..............................................................................................................93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................94
vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Diễn giải 1 PVBuilding Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí 2 BSR Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn 3 PVN Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam 4 TSCĐ Tài sản cố định 5 CCDC Công cụ dụng cụ 6 NVL Nguyên vật liệu 7 ĐHĐCĐ Đai hội đồng cổ đông 8 HĐQT Hội đồng quản trị 9 CBCNV Cán bộ công nhân viên 10 GTGT Giá trị gia tăng 11 BHXH Bảo hiểm xã hội 12 BHYT Bảo hiểm y tế 13 BHTN Bảo hiểm thất nghiệp 14 KPCĐ Kinh phí công đoàn 15 NSNN Ngân sách Nhà nước
viii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Sơ đồ 2.1: Cơ cấu bộ máy quản lý của Công ty Sơ đồ 2.2: Tổ chức bộ máy kế toán tại PVBuilding Bảng 2.1: Tổng hợp những điểm mạnh, điểm yếu đối với PVBuilding Bảng 3.1: Bảng phân bổ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp Bảng 3.2: Danh mục thời gian phân bổ CCDC và chi phí trả trước Bảng 3.3: Định mức nguyên vật liệu giặt là cho 1 lần vận hành máy Bảng 3.4: Danh mục mã phí và khoản mục phí
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam đang có những bước đột phá lớn sau khi gia nhập WTO vào năm 2010, kí kết thành công Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào tháng 02 năm 2016. Như vậy, Việt Nam đã chính thức bước vào sân chơi mới, với nhiều cơ hội và thách thức mới. Ngày càng hội nhập sâu hơn nữa với nền kinh tế toàn cầu,... Do vậy để tồn tại và phát triển một cách bền vững, đòi hỏi mỗi doanh nghiệp cần phải xây dựng bộ máy quản lý chặt chẽ, tận dụng tối đa nội lực bên trong và lợi thế quan hệ từ bên ngoài. Bên cạnh đó, ngoài chú trọng đến sản xuất, chất lượng sản phẩm, mỗi doanh nghiệp cần kiểm soát tốt tình hình tài chính. Kế toán là một trong những công cụ quản lý tài chính doanh nghiệp được xem là hiệu quả nhất, giúp cho nhà quản trị doanh nghiệp có được những thông tin chính xác, trung thực và khách quan để kịp thời đưa ra quyết định kinh doanh. “Hoạt động kinh doanh có hiệu quả hay không? Doanh thu có trang trải được toàn bộ chi phí bỏ ra hay không? Làm thế nào để tối đa hoá lợi nhuận?”... Là những câu hỏi mà bất kỳ doanh nghiệp, nhà quản trị nào cũng luôn muốn có được câu trả lời tốt nhất. Trong môi trường kinh doanh đầy khắc nghiệt, chịu sự cạnh tranh của các đối thủ, nâng cao chất lượng sản phẩm, thay đổi chính sách bán hàng, thay đổi chính sách quản lý của cơ quan Nhà nước. Điều này làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thông tin của kế toán, đặc biệt trong việc ghi nhận doanh thu, chi phí để xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Đối với Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí hoạt động đa ngành, nghề, đa lĩnh vực từ sản xuất sản phẩm đến các hoạt động dịch vụ hay mua đi bán lại trong hoạt động thương mại. Điều này đòi hỏi công tác kế toán doanh thu, chi phí tại Công ty phải thực sự rõ ràng, nhất quán trong hạch toán để dễ dàng kiểm soát và theo dõi. Trong thời gian qua, hệ thống kế toán Việt Nam đã có những thay đổi đáng kể, nhằm đảm bảo sự hòa hợp giữa Chuẩn mực kế toán Việt Nam với Chuẩn mực kế toán quốc tế (Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 200/2014/TT-BTC hướng dẫn Chế độ kế toán doanh nghiệp, thay thế cho Quyết định số 15/2006/QĐ-
2 BTC và Thông tư số 244/2009/TT-BTC). Qua nghiên cứu, khảo sát công tác kế toán tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí, bên cạnh những đặc thù về hoạt động kinh doanh và những thay đổi chính sách kế toán của Nhà nước đã tạo ra những ảnh hưởng nhất định đến công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh. Vì vậy, Công ty Cổ Phần Nhà và Thương mại Dầu khí cần phải hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu quản lý trong điều kiện hội nhập như hiện nay. Nhằm góp phần giúp doanh nghiệp phản ánh đúng tình hình tài chính, nâng cao hiệu quả quản lý, tác giả đã nghiên cứu và lựa chọn đề tài: “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí”. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Với mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh doanh luôn là mục tiêu hàng đầu của các doanh nghiệp hiện nay. Đặc biệt trong điều kiện kinh tế Việt Nam đang có những bước chuyển mình, hòa nhập vào nền kinh tế khu vực và kinh tế thế giới. Yêu cầu đặc ra cho mỗi doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở công tác nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường, quy mô sản xuất mà còn phải chú trọng vào công tác kiện toán bộ máy kế toán tại doanh nghiệp. Thực tế hiện nay đã có rất nhiều đề tài nghiện cứu của các tác giả về công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh ở các Công ty hay trong một ngành nghề nhất định. Các đề tài đã đi sâu phân tích và làm rõ lý luận chung nhất về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh dưới góc độ kế toán tài chính hay dưới góc độ kế toán quản trị, cũng như làm rõ được những ưu điểm, tồn tại, nguyên nhân và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh nhằm mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận của doanh nghiệp. Do điều kiện nghiên cứu còn hạn chế, luận văn chỉ xin đưa ra một số nghiên cứu mà tác giả đã tìm hiểu được. Luận văn Thạc sỹ của tác giả Vũ Thị Thu, Đại học Thương Mại, năm 2014 với tựa đề “Kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp kinh doanh thép trên địa bàn thành phố Hà Nội” đã khái quát khá
3 đầy đủ về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh. Luận văn cũng đã đi sâu vào các quy định xử lý các nghiệp vụ kinh tế liên quan đến doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại các đơn vị kinh doanh thép trên địa bà thành phố Hà Nội. Tuy nhiên, luận văn còn chưa làm rõ được tổ chức hệ thống chứng từ kế toán trong từng phần hành doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh. Chưa đánh giá được sự phù hợp trong tổ chức bộ máy kế toán của các đơn vị với thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh để đưa ra giải pháp phù hợp. Luận văn Thạc sỹ “Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần phát triển đô thị Từ Liêm (Lideco)”, của tác giả Nguyễn Minh Thoa, Trường Đại học Thương Mại, năm 2011. Luận văn đã trình bày được những cơ sở lý luận chung về kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh, đã hướng sang nghiên cứu doanh thu của Công ty Cổ phần phát triển đô thị Từ Liêm (Lideco) bao gồm các khoản doanh thu chủ yếu trong lĩnh vực dịch vụ như: Doanh thu cho thuê văn phòng, doanh thu cung cấp dịch vụ cho các văn phòng, doanh thu từ dịch vụ kinh doanh nhà ở và chuyển nhượng đất có hạ tầng, hoạt động tài chính,…còn chi phí là chi phí để duy trì hoạt động của văn phòng, chi phí hoạt động xây lắp, hoàn thiện hạ tầng, chi phí tài chính,…Tác giả Nguyễn Minh Thoa đã đi sâu phân tích quy trình hạch toán cũng như sổ sách của mỗi loại hình doanh thu, chi phí sau đó đưa ra những nhận xét, đánh giá và giải pháp để hoàn thiện công tác kế toán của Công ty Cổ phần phát triển đô thị Từ Liêm. Luận văn Thạc sỹ “Kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả tại công ty Cổ phần các hệ thống viễn thông VNPT - FUJITSU” của tác giả Bùi Thị Thanh Hòa, Trường Đại học Thương Mại, năm 2013. Về mặt lý luận, tác giả cũng đã nêu được những vấn đề cơ bản về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong các doanh nghiệp. Về mặt thực tiễn, tác giả cũng đã phân tích thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả của một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực viễn thông và công nghệ thông tin như: Các tài khoản doanh thu, chi phí chưa được theo dõi chi tiết theo từng khoản mục, thời gian ghi nhận chi phí không tuân theo nguyên tắc cơ sở dồn tích, chi phí tại doanh nghiệp được ghi nhận tại thời
4 điểm nhận chứng từ chứ không phải thời điểm phát sinh nghiệp vụ và doanh nghiệp chưa xác định kết quả kinh doanh cho từng hoạt động…. Từ những tồn tại tác giả đưa ra những giải pháp khắc phục tuy nhiên tác giả không nêu rõ cách thực hiện các giải pháp tại doanh nghiệp, cần thực hiện những công việc gì, kế toán phải tiến hành hoàn thiện như thế nào, chính vì vậy giải pháp đưa ra không có tính ứng dụng cao. Nhìn chung, những luận văn và các bài viết nghiên cứu trên đã phần nào cho chúng ta thấy được những tồn tại, khó khăn liên quan đến công tác kế toán doanh, chi phí và xác định kết quả kinh doanh cũng như những ý kiến, giải pháp của tác giả đối với những vấn đề đó. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có đề tài nào đề cập đến việc nghiên cứu, phân tích, đánh giá và hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh ở một doanh nghiệp có đặc thù kinh doanh đa ngành, nghề hoạt động xuyên suốt ở 3 lĩnh vực: Thương mại, dịch vụ và sản xuất như Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí. 3. Mục tiêu nghiên cứu - Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh; - Tìm hiểu thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí; - Đánh giá thực trạng về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí; - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là cơ sở lý luận và thực tiễn kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí.  Phạm vi nghiên cứu:
5 Phạm vi không gian nghiên cứu: Luận văn thực hiện nghiên cứu công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí. Phạm vi nội dung nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh các hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ dưới góc độ kế toàn tài chính tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí. Phạm vi thời gian nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu và thu thập số liệu về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí trong niên độ tài chính 2015. 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp luận: Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác Lê-Nin trong quá trình thực hiện nghiên cứu. Phương pháp thu thập dữ liệu: Phương pháp điều tra thông qua phỏng vấn: Trong quá trình thu thập dữ liệu cho đề tài nghiên cứu thì tác giả tiến hành phát phiếu khảo sát tới nhà quản lý và những người trực tiếp thực hiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại đơn vị nghiên cứu. Nội dung của phiếu khảo sát gồm các câu hỏi dưới dạng câu hỏi trắc nghiệm để giúp người được khảo sát thuận lợi trong quá trình trả lời. Nội dung của các phiếu khảo sát là hệ thống các câu hỏi liên quan đến các yếu tố ảnh hưởng tới kế toán chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh và cách thức tổ chức bộ máy kế toán, tổ chức công tác kế toán tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí. Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tác giả nghiên cứu các tài liệu về Luật kế toán, Chế độ và Chuẩn mực kế toán liên quan đến đề tài nghiên cứu, các sổ sách kế toán, Báo cáo tài chính, cũng như các bài luận văn, chuyên đề cùng với đề tài nghiên cứu của những năm trước. Phương pháp khác: Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sỹ tại Công ty, dưới sự hướng dẫn và giúp đỡ nhiệt tình của bộ phận kế toán tại Công ty. Tác giả đã trực tiếp tham gia vào các bước tiến hành kế toán doanh thu, chi
6 phí và xác định kết quả kinh doanh. Điều này đã giúp ích rất nhiều cho việc nhận định, nêu ra những ưu - nhược điểm trong công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cô phần Nhà và Thương mại Dầu khí. Phương pháp tổng hợp, phân tích, xử lý số liệu: Số liệu thu được từ quan sát, phỏng vấn, ghi chép … được tác giả tổng hợp lại. Sau đó thực hiện đánh giá, phân tích thực trạng công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí. Ngoài ra, tác giả cũng sử dụng hệ thống các phương pháp: Phương pháp phân tích, nghiên cứu, đối chiếu, so sánh số liệu để làm rõ thực trạng của vấn đề nghiên cứu và đưa ra các giải pháp phù hợp. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Ý nghĩa khoa học: Luận văn đã khái quát, hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề chung nhất về kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết qủa kinh doanh trong các doanh nghiệp. Ý nghĩa thực tiễn: Trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá thực trạng luận văn nêu rõ các ưu điểm cũng như những mặt tồn tại trong công tác kế toán cũng như quản lý doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí. Luận văn cũng đưa ra các giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí nhằm nâng cao công tác quản lý doanh thu, chi phí của Công ty góp phần tăng cường hiệu quả sản xuất kinh doanh. 7. Kết cấu của luận văn Luận văn ngoài phần mở đầu, phần kết luận nội dung của luận văn được kết cấu gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh. Chương 2: Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Nhà và Thương mại Dầu khí.
7 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH 1.1 Khái niệm và vai trò của kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh 1.1.1 Khái niệm của kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh 1.1.1.1 Khái niệm doanh thu và phân loại doanh thu Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 01 (VAS 01) – Chuẩn mực chung thì “Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu, không bao gồm khoản góp vốn của cổ đông hoặc chủ sở hữu”. Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14 (VAS 14) “Doanh thu phát sinh từ giao dịch được xác định bởi thỏa thuận giữa doanh nghiệp với bên mua, bên sử dụng dịch vụ hoặc bên sử dụng tài sản. Nó được xác định bằng giá trị hợp lý của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ các khoản chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại”. Như vậy, doanh thu là sự gia tăng giá trị tài sản của doanh nghiệp và được tính trong một thời kỳ nhất định. Doanh thu trong kỳ là tổng số tiền và các khoản phải thu có được từ việc bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra, bán hàng hóa mua vào và cung cấp dịch vụ cho khách hàng trong kỳ kinh doanh. Tuy nhiên, không phải tất cả các nghiệp vụ làm tăng tiền và các khoản phải thu hoặc các tài sản khác đều liên quan đến doanh thu. Bản chất của doanh thu chỉ bao gồm giá trị lợi ích kinh tế đã nhận được và có thể nhận được của riêng doanh nghiệp phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường, các khoản thu từ hoạt động ngoài các hoạt động tạo ra doanh thu được coi là thu nhập khác, các khoản thu hộ bên thứ ba không phải là nguồn lợi kinh tế của doanh nghiệp và không làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp thì không được coi là doanh thu. Đối với các doanh nghiệp, doanh thu phát sinh từ các hoạt động khác nhau, bao gồm:
8 - Doanh thu bán hàng hóa: Là toàn bộ doanh thu của khối lượng hàng hóa đã được xác định đã tiêu thụ trong kỳ kế toán của doanh nghiệp. - Doanh thu bán thành phẩm: Là toàn bộ doanh thu của khối lượng sản phẩm (thành phẩm, bán thành phẩm) đã được xác định là tiêu thụ trong kỳ kế toán của doanh nghiệp. - Doanh thu cung cấp dịch vụ: Là toàn bộ doanh thu của khối lượng dịch vụ đã hoàn thành, đã cung cấp cho khách hàng và đã được xác định tiêu thụ trong kỳ kế toán của doanh nghiệp. - Doanh thu kinh doanh bất động sản: Là toàn bộ doanh thu từ cho thuê bất động sản đầu tư, doanh thu bán, thanh lí bất động sản đầu tư. - Doanh thu hoạt động tài chính: Là doanh thu phát sinh từ các giao dịch thuộc hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Để thuận tiện cho công tác quản lý và kế toán doanh thu, doanh thu hoạt động kinh doanh có thể được phân loại theo những tiêu thức khác nhau tùy theo mục đích, yêu cầu của quản lý và kế toán. Việc phân loại doanh thu hoạt động kinh doanh có thể dựa trên những tiêu thức sau: Thứ nhất, phân loại theo hoạt động kinh doanh Doanh thu theo hoạt động kinh doanh được chia thành hai loại: - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Là toàn bộ doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp trong kỳ, bao gồm: + Doanh thu bán buôn: Là doanh thu của khối lượng sản phẩm, hàng hóa v.v.. bán cho các Công ty, đơn vị khác v.v… nhằm mục đích để tiếp tục chuyển bán hoặc gia công, sản xuất. + Doanh thu bán lẻ: Là doanh thu của khối lượng sản phẩm, hàng hóa, … bán cho các Công ty, đơn vị, cá nhân khác… nhằm mục đích tiêu dùng. + Doanh thu gửi bán đại ký: Là doanh thu của khối lượng hàng gửi bán đại lý theo hợp động ký kết.
9 - Doanh thu hoạt động tài chính: Là toán bộ doanh thu phát sinh từ hoạt động đầu tư tài chính như tiền lãi, tiền bản quyền, tiền cổ tức và lợi nhuận được chia. Phân loại doanh thu theo cách này giúp nhà quản trị doanh nghiệp xác định được tỷ trọng của từng loại doanh thu nói chung, doanh thu bán hàng nói riêng, trên cơ sở đó xác định được tổng mức lưu chuyển hàng hóa theo từng loại, từ đó hoạch định được mức luân chuyển hàng hóa, xây dựng mức dự trữ hàng hóa cần thiết tránh được tình trạng ứ đọng hoặc thiếu hàng gây ảnh hưởng không tốt cho quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Thứ hai, phân loại theo thời gian Doanh thu thực hiện ngay: Là toàn bộ số tiền bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ, tiền lãi và các hoạt động khác nhận được trong kỳ. Doanh thu chưa thực hiện: Là khoản tiền khác hàng đã trả trước cho một hoặc nhiều kỳ kế toán về cho thuê tài sản; khoản lãi nhận trước khi cho vay vốn hoặc mua các công cụ nợ; khoản chênh lệch giữa giá bán hàng trả chậm, trả góp theo cam kết giá bán trả tiền ngay; lãi tỷ giá hối đoái phát sinh và đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ của khoản mục đầu tư xây dựng cơ bản (giai đoạn trước hoạt động) khi hoàn thành đầu tư để phân bổ dần; khoản chênh lệch giữa đánh giá lại lớn hơn giá trị ghi sổ của tài sản đưa đi góp vốn liên doanh tương ứng với phần lợi ích của bên góp vốn liên doanh. Thứ ba, phân loại theo phương thức thanh toán tiền hàng Doanh thu hoạt động kinh doanh được chia thành doanh thu thu tiền ngay, doanh thu trả chậm, doanh thu nhận trước. Cách phân loại này giúp doanh nghiệp lập dự toán số tiền thu được trong kỳ, là cơ sở để xây dựng dự toán về thanh toán các khoản công nợ và chi phí trong kỳ của doanh nghiệp. Ngoài ra, cách phân loại này giúp cho việc phân tích, đánh giá khả năng thanh toán của khách hàng, là căn cứ quan trọng để xác định mức dự phòng phải thu khó đòi. Thứ tư, phân loại theo mối quan hệ với điểm hòa vốn
10 Doanh thu hoạt động kinh doanh được chia thành hai loại: - Doanh thu hòa vốn: Là doanh thu của khối lượng bán ở điểm hòa vốn. - Doanh thu an toàn: Là phần chênh lệch của doanh thu thực hiện được với doanh thu hòa vốn. Cách phân loại này giúp nhà quản trị nhận thức được vấn đề cơ bản và trực quan về tình hình kết quả kinh doanh nói chung và của nhóm, mặt hàng, bộ phận nói riêng; xác định được phạm vi lãi, lỗ cũng như đo lường được mức độ ăn toàn hay tính rủi ro trong kinh doanh của từng nhóm, mặt hàng hay bộ phận kinh doanh. Thứ năm, phân loại theo mối quan hệ với khu vực địa lý Doanh thu hoạt động kinh doanh được chia thành hai loại, đó là doanh thu trong nước và doanh thu nước ngoài. Trong đó, doanh thu bán hàng xuất khẩu là toàn bộ doanh thu của khối lượng hàng hóa bán ra thuộc phạm vi xác định là hàng xuất khẩu. Cách phân loại này giúp nhà quản trị đánh giá được mức độ hoạt động theo khu vực địa lý; là cơ sở để kế toán mở ra các tài khoản và các sổ chi tiết doanh thu tương ứng; là căn cứ để đánh giá mức độ sinh lời cũng như rủi ro trong kinh doanh của từng khu vực, phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính bộ phân của doanh nghiệp theo địa lý. Thứ sáu, phân loại theo mối quan hệ với hệ thống tổ chức kinh doanh của doanh nghiệp Doanh thu hoạt động kinh doanh được chia thành doanh thu từ bên ngoài và doanh thu nội bộ. Trong đó, doanh thu từ bên ngoài là toàn bộ doanh thu của khối lượng hàng hóa, dịch vụ thực tế bán ra của doanh nghiệp cho khách hàng, hay doanh thu từ các hoạt động đầu tư tài chính thu được ngoài hệ thống tổ chức kinh doanh của doanh nghiệp; doanh thu nội bộ là doanh thu của khối lượng hàng bán trong nội bộ hay doanh thu từ các hoạt động tài chính thu được từ hệ thống tổ chức kinh doanh của doanh nghiệp như các giao dịch giữa các đơn vị trực thuộc trong cùng một Công ty, Tổng công ty,…