Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm định các nhân tố tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. Từ đó làm cơ sở đưa ra các hàm ý chính sách nhằm thu hút khách hàng cá nhân vay vốn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm định các nhân tố tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH NGÔ THỊ QUỲNH KIỂM ĐỊNH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN QUYẾT ĐỊNH VAY VỐN CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGÔ THỊ QUỲNH KIỂM ĐỊNH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN QUYẾT ĐỊNH VAY VỐN CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN QUỐC ANH TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019
LỜI CAM ĐOAN Tác giả luận văn cam đoan danh dự về công trình khoa học này của mình. Cụ thể: Tôi tên là: Ngô Thị Quỳnh Sinh ngày 03 tháng 12 năm 1983 – tại: Cần Thơ Quê quán: Đầm Dơi – Cà Mau Hiện công tác tại: Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ, số 03 – 05 – 07 Hòa Bình, Phường Tân An, Quận Ninh Kiều, TP.Cần Thơ. Là học viên cao học khóa 27 của Trường Đại học Kinh Tế - Tài Chính TP. Hồ Chí Minh. Mã số học viên: 7701271383A Cam đoan đề tài: Kiểm định các nhân tố tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. Chuyên ngành Tài chính Ngân hàng - Mã số chuyên ngành 8340201 Người hướng dẫn khoa học: GVC.TS Nguyễn Quốc Anh Luận văn được thực hiện tại Trường Đại học Kinh Tế - Tài Chính TP. Hồ Chí Minh. Đề tài này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu có tính độc lập riêng, không sao chép bất kỳ tài liệu nào và chưa được công bố toàn bộ nội dung này bất kỳ ở đâu, các số liệu, các nguồn trích dẫn trong luận văn được chú thích nguồn gốc rõ ràng, minh bạch. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi. TP.HCM, ngày 03 tháng 6 năm 2019 Tác giả NGÔ THỊ QUỲNH
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH TÓM TẮT ABSTRACT CHƯƠNG1 ............................................................................................................... 1 GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU .................................................................... 1 1.1 SỰ CẦN THIẾT CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................................. 1 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ............................................................................... 2 1.2.1 Mục tiêu chung ................................................................................................................. 2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................................................. 2 1.3 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ................................................................................. 2 1.4 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ................................................... 2 1.4.1 Đối tượng nghiên cứu ..................................................................................................... 2 1.4.2 Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................................... 3 1.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................................... 3 1.5.1 Nghiên cứu định tính ...................................................................................................... 3 1.5.2 Nghiên cứu định lượng................................................................................................... 3 1.6 ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI ................................................................................ 3 1.7 KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN ........................................................................... 4 CHƯƠNG 2 .............................................................................................................. 5 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUYẾT ĐỊNH VAY VỐN CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ................................................................... 5 2.1 TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG .......................................................................... 5 2.1.1 Khái niệm về tín dụng .................................................................................................... 5 2.1.2 Tín dụng cá nhân.............................................................................................................. 6 2.1.3 Phân loại tín dụng cá nhân ............................................................................................ 6
2.1.4 Đặc điểm tín dụng cá nhân ............................................................................................8 2.1.5 Vai trò của tín dụng cá nhân trong nền kinh tế ........................................................9 2.2 TỔNG QUAN HỌC THUẬT ............................................................................ 11 2.2.1 Nghiên cứu ngoài nước...................................................................................................11 2.2.2 Nghiên cứu trong nước ...................................................................................................12 2.3 MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT .............................................................. 13 2.3.1 Cơ sở hình thành mô hình nghiên cứu ........................................................................13 2.3.2 Mô hình hóa .......................................................................................................................16 CHƯƠNG 3 ............................................................................................................. 18 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................ 18 3.1 QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU ............................................................................ 18 3.2 NGHIÊN CỨU ĐỊNH TÍNH ............................................................................. 18 3.2.1 Xây dựng thang đo sơ bộ ...............................................................................................19 3.2.2 Thang đo chính thức của nghiên cứu ..........................................................................23 3.3 NGHIÊN CỨU ĐỊNH LƯỢNG ........................................................................ 25 3.3.1 Phương pháp chọn mẫu nghiên cứu ............................................................................26 3.3.2 Phương pháp thu thập số liệu ........................................................................................26 CHƯƠNG 4 ............................................................................................................. 31 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...................................................................................... 31 4.1 THỰC TRẠNG VAY VỐN CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ ............ 31 4.1.1 Tổng quan Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ ...31 4.1.2 Thực trạng dư nợ khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhán Cần Thơ .............................................................................................................35 4.2 KIỂM ĐỊNH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN QUYẾT ĐỊNH VAY VỐN CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ .................................................................... 37 4.2.1 Thông tin mẫu ...................................................................................................................37 4.2.2 Mô tả các nhân tố tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ ....................................41 4.2.3 Kiểm định độ tin cậy của thang đo ..............................................................................51
4.2.4 Phân tích nhân tố EFA ................................................................................................... 53 4.2.5 Phân tích hồi qui tuyến tính .......................................................................................... 58 4.2.6 Kiểm định sự khác biệt .................................................................................................. 60 CHƯƠNG 5 .............................................................................................................. 63 KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý GIẢI PHÁP THU HÚT KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN VAY VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ ................................................................................................................ 63 5.1 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 63 5.2 HÀM Ý GIẢI PHÁP .......................................................................................... 64 5.2.1 Nâng cao năng lực nhân viên ngân hàng ................................................................... 64 5.2.2 Phát triển sản phẩm vay vốn ........................................................................... 65
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Cơ sở hình thành mô hình nghiên cứu..................................................... 16 Bảng 3.1: Thang đo sơ bộ ......................................................................................... 19 Bảng 3.2: Kết quả phỏng chuyên gia về mức độ quan trọng của thang đo .............. 21 Bảng 3.3: Thang đo chính thức của nghiên cứu........................................................ 24 Bảng 4.1: Tình hình hoạt động kinh doanh Vietcombank Cần Thơ ......................... 34 Bảng 4.2: Thực trạng cho vay khách hàng cá nhân .................................................. 35 Bảng 4.3: Thông tin về mẫu nghiên cứu ................................................................... 38 Bảng 4.4: Thống kê mô tả các nhân tố tác động đến quyết định vay vốn của khách cá nhân tại Vietcombank Cần Thơ ................................................................................ 41 Bảng 4.5: Kết quả kiểm định Cronbach’s Alpha ...................................................... 52 Bảng 4.6 Ma trận điểm nhân tố ................................................................................. 56 Bảng 4.7: Kết quả phân tích nhân tố cho biến phụ thuộc ......................................... 57 Bảng 4.8: Kết quả phân tích hồi qui tuyến tính bội .................................................. 58 Bảng 4.9: Kết quả kiểm định T-Test ......................................................................... 61 Bảng 4.10: Kết quả kiểm định One – Way Anova.................................................... 61
DANH MỤC HÌNH Hình 2.1: Mô hình nghiên cứu đề xuất ..................................................................... 17 Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu ............................................................................... 19 Hình 4.1: Doanh số cho vay khách hàng cá nhân .................................................... 38 Hình 4.2: Tỷ trọng dư nợ cho vay khách hàng cá nhân ........................................... 39 Hình 4.3: Số lượng khách hàng thống kê theo thời gian .......................................... 42 Hình 4.4: Biểu đồ mô tả mức độ đánh giá của khách hàng đối với chính sách vay vốn của Vietcombank Cần Thơ ....................................................................................... 47 Hình 4.5: Biểu đồ mô tả mức độ đánh giá của khách hàng đối với Lãi suất của Vietcombank Cần Thơ ............................................................................................. 48 Hình 4.6: Biểu đồ mô tả mức độ đánh giá của khách hàng đối với nhân viên của Vietcombank Cần Thơ ............................................................................................. 49 Hình 4.7: Biểu đồ mô tả mức độ đánh giá của khách hàng đối với sản phẩm tín dụng của Vietcombank Cần Thơ ....................................................................................... 50 Hình 4.8: Biểu đồ mô tả mức độ đánh giá của khách hàng đối với Cơ sở vật chất của Vietcombank Cần Thơ ............................................................................................. 51 Hình 4.9: Biểu đồ mô tả mức độ đánh giá của khách hàng đối với sự thuận tiện của Vietcombank Cần Thơ ............................................................................................. 52 Hình 4.10: Biểu đồ mô tả mức độ quyết định của khách hàng đối với sản phẩm tín dụng của Vietcombank Cần Thơ .............................................................................. 53 Hình 4.11: Mô hình nghiên cứu điều chỉnh ............................................................. 62
DANH MỤC PHỤ LỤC PHỤ LỤC 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU PHỤ LỤC 2: THANG ĐO SƠ BỘ PHỤ LỤC 3: CRONBACH ALPHA PHỤ LỤC 4: PHÂN TÍCH EFA PHỤ LỤC 5: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH HỒI QUY PHỤ LỤC 6: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH
TÓM TẮT LUẬN VĂN - Tên đề tài: Kiểm định các nhân tố tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ - Tóm tắt: Lý do lựa chọn đề tài nghiên cứu: hiện nay các ngân hàng hầu như đều có sản phẩm tín dụng khá giống nhau về hình thức và nội dung. Vì vậy, cần có sự đột phá thì Vietcombank Cần Thơ mới có ưu thế mở rộng thị phần của mình. Do đó, Vietcombank Cần Thơ cần phải có một nghiên cứu cụ thể xác định được các yếu tố nào khiến khách hàng cá nhân quyết định vay vốn tại ngân hàng để từ đó xây dựng các hàm ý chính sách phù hợp giúp phát triển mảng dịch vụ này. Mục tiêu nghiên cứu: phân tích các nhân tố tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân từ đó đề xuất giải pháp để thu hút khách hàng, tăng thị phần của ngân hàng. Phương pháp nghiên cứu: hồi quy tuyến tính kết hợp với kiểm định Cronbach’s alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), kiểm định ANOVA và kiểm định t-test. Kết quả nghiên cứu: Kết quả nghiên cứu trong 6 nhân tố (chính sách vay vốn, lãi suất, nhân viên, sản phẩm, cơ sở vật chất và thuận tiện) chỉ có 2 nhân tố “nhân viên” và “sản phẩm” tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam Chi nhánh Cần Thơ. Kết luận và hàm ý: Dựa vào kết quả phân tích, đề tài đã đưa ra một số giải pháp nâng cao năng lực nhân viên và phát triển sản phẩm vay vốn nhằm phát triển dịch vụ tín dụng khách hàng cá nhân của Vietcombank Cần Thơ. - Từ khóa: VCB Cần Thơ, tín dụng cá nhân, Cronbach’s alpha, EFA.
ABSTRACT - Title: Verifying factors affect the decision to borrow capital from individual customers at Vietcombank Can Tho - Abstract: Reason for writting: Currently, credit products of banks have almost the same terms of form and content. Therefore, Vietcombank Can Tho needs to study the factors that make individual customers decide to borrow capital to develop policy. Problem: The objectives of the thesis are to analyze factors affecting the decision to borrow capital from individual customers to propose the solutions to attact customers, increasing the market share for the bank. Methods: linear regression to verify factors combine with Cronbach’s alpha, exploratory factor analysis (EFA), analysis of variance (ANOVA) and Independent Samples t Test. Results: The study results show two verify factors (staffs, products) are the most significant predictors of taking individual customer loans. Conlusion: Based on the reults of the analysis, the thesis proposed solutions such as improve qualities staff and develop credit products to attact customers, increasing the market share for Vietcombank Can Tho. - Keywords: Vietcombank Can Tho, Cronbach’s alpha, exploratory factor analysis (EFA), individual customers.
1 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1.1 SỰ CẦN THIẾT CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Những năm gần đây, ngành ngân hàng tại Việt Nam có sự tăng trưởng mạnh cả về số lượng lẫn qui mô dẫn đến áp lực cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng gay gắt, nhất là trong hoạt động bán lẻ. Ngân hàng nào nắm bắt được cơ hội mở rộng việc cung cấp dịch vụ ngân hàng bán lẻ cho một số lượng khổng lồ dân cư tại các nước có nền kinh tế mới nổi, sẽ trở thành những gã khổng lồ toàn cầu trong tương lai. Việt Nam với dân số gần 100 triệu người và mức thu nhập ngày càng tăng là thị trường đầy tiềm năng của các ngân hàng thương mại (NHTM) về dịch vụ ngân hàng bán lẻ, tăng cường tiếp cận với khách hàng là cá nhân. Trong mảng dịch vụ bán lẻ thì cho vay khách hàng cá nhân đóng vai trò quan trọng. Không chỉ giúp cho ngân hàng tăng trưởng thị phần trong cho vay mà nó còn giúp cho ngân hàng có thể mở rộng các dịch vụ sản phẩm bán lẻ đi kèm với nó. Mặt khác, việc phát triển hoạt động cho vay cá nhân giúp cho ngân hàng phân tán rủi ro trong hoạt động cho vay của mình. Không đứng ngoài xu thế phát triển của thị trường, Ngân Hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ (Vietcombank Cần Thơ) rất chú trọng đến việc phát triển hoạt động dịch vụ bán lẻ nhất là đối với cho vay khách hàng cá nhân. Vì đây là một trong những nguồn đóng góp quan trọng trong tổng lợi nhuận của ngân hàng. Tuy nhiên, hiện nay các ngân hàng hầu như đều có sản phẩm tín dụng khá giống nhau về hình thức và nội dung. Vì vậy, cần có sự đột phá thì ngân hàng mới có ưu thế mở rộng thị phần của mình. Do đó, ngân hàng cần phải có một nghiên cứu cụ thể xác định được các yếu tố nào khiến khách hàng cá nhân quyết định vay vốn tại ngân hàng để từ đó xây dựng các hàm ý chính sách phù hợp giúp phát triển mảng dịch vụ này. Xuất phát từ thực tế trên, tác giả quyết định chọn đề tài “Kiểm định các nhân tố tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ” là thực sự cần thiết nhằm đẩy mạnh
2 thu hút khách hàng cá nhân vay vốn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. Từ đó làm cơ sở đưa ra các hàm ý chính sách nhằm thu hút khách hàng cá nhân vay vốn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể (i) Thực trạng vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ; (ii) Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ; (iii) Đề xuất giải pháp nhằm thu hút khách hàng cá nhân vay vốn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. 1.3 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU (i) Thực trạng vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ như thế nào? (ii) Nhân tố nào ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ? (iii) Chính sách nào nhằm đẩy mạnh thu hút khách hàng cá nhân vay vốn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ? 1.4 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.4.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. Đối tượng khảo sát là khách hàng cá nhân đang vay vốn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ.
3 1.4.2 Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nội dung: Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. Bên cạnh đó nghiên cứu cũng giới thiệu và phân tích sơ lược về dịch vụ cho vay vốn của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. Từ đó làm cơ sở hàm ý các chính sách nhằm đẩy mạnh thu hút khách hàng cá nhân vay vốn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. Phạm vi không gian: Nghiên cứu được thực hiện tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ. Khu vực khảo sát: quận Ninh Kiều, quận Cái Răng thành phố Cần Thơ. Phạm vi thời gian: Các số liệu sử dụng trong đề tài này dựa trên số liệu thứ cấp của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ giai đoạn 2014 – 2018, và số liệu sơ cấp được thu thập thông qua phiếu khảo sát điều tra khách hàng cá nhân của ngân hàng từ tháng 12/2018 đến tháng 04/2019. 1.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1.5.1 Nghiên cứu định tính Nghiên cứu định tính được sử dụng trong giai đoạn nghiên cứu sơ bộ với mục đích xây dựng mô hình nghiên cứu cũng như các thang đo cho mô hình. Một số phương pháp được sử dụng trong giai đoạn này là: tổng hợp tài liệu thứ cấp và thảo luận nhóm. 1.5.2 Nghiên cứu định lượng Tìm ra các nhân tố tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân thông qua các phương pháp xử lý số liệu như: Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố, phân tích hồi qui tuyến tính bội. 1.6 ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI Từ kết quả nghiên cứu của đề tài, ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ và các chi nhánh khác có thể áp dụng để giúp định hướng và gia tăng hiệu quả của hoạt động cho vay khách hàng cá nhân. Ngoài ra, kết quả của đề tài cũng có thể áp dụng đối với các ngân hàng thương mại có hoạt động tương tự.
4 1.7 KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Đề tài gồm 5 chương như sau: Chương 1: Giới thiệu về vấn đề nghiên cứu Chương 2: Cơ sơ lý thuyết và mô hình nghiên cứu Chương 3: Phương pháp nghiên cứu Chương 4: Kết quả nghiên cứu Chương 5: Kết luận và hàm ý chính sách TÓM TẮT CHƯƠNG 1 Trong chương này, tác giả trình bày: xác định vấn đề nghiên cứu; mục tiêu nghiên cứu bao gồm mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể; câu hỏi nghiên cứu; phạm vi nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu bao gồm: phạm vi về nội dung nghiên cứu, phạm vi không gian, phạm vi thời gian, đối tượng khảo sát; giới thiệu phương pháp nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định lượng; đóng góp khoa học của đề tài và kết cấu của đề tài.
5 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUYẾT ĐỊNH VAY VỐN CỦA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU Chương này tác giả sẽ trình bày các nội dung bao gồm các lý thuyết, nghiên cứu liên quan và thực tiễn về các quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân trên thế giới và trong nước từ đó đưa ra khung phân tích của luận văn. 2.1 TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG 2.1.1 Khái niệm về tín dụng Khái niệm tín dụng đã xuất hiện từ rất lâu, tín dụng xuất phát từ gốc la tinh CREDITUM có nghĩa là sự tin tưởng, tín nhiệm hay chính là lòng tin. Theo cách biểu hiện này thì tín dụng là quan hệ vay vốn lẫn nhau dựa trên sự tin tưởng số vốn đó sẽ được hoàn trả vào một thời điểm xác định trong tương lai. Tín dụng là quan hệ chuyển nhượng tạm thời một lượng giá trị (dưới hình thái tiền tệ hay hiện vật) từ người sở hữu sang người sử dụng sau một thời gian nhất định thu hồi về một lượng giá trị lớn hơn lượng giá trị ban đầu. Mối quan hệ tín dụng bao gồm 2 mặt cơ bản là quan hệ cho vay và quan hệ hoàn trả được thể hiện như sau : (1)- Người vay chuyển giao cho người đi vay một lượng giá trị nhất định. Giá trị này có thể dưới hình thái tiền tệ hay hiện vật, hàng hóa, máy móc, thiết bị, bất động sản… (2)- Người đi vay chỉ được sử dụng tạm thời trong một khoảng thời gian nhất định, khi hết thời gian sử dụng theo thỏa thuận người đi vay phải trả cho người cho vay. Thông thường, giá trị khi hoàn trả lớn hơn giá trị cho vay, nói cách khác người đi vay phải trả thêm một phần lợi tức. Theo Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 đã được Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam thông qua thì “Cấp tín dụng là việc thỏa thuận để tổ chức, cá nhân sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác”. Có nhiều cách định nghĩa nhưng tập trung lại thì tín dụng ngân hàng chứa đựng ba nội dung:
6 - Có sự chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ người sở hữu sang người sử dụng. - Sự chuyển nhượng này có thời hạn. - Sự chuyển nhượng này có kèm theo chi phí và rủi ro. 2.1.2 Tín dụng cá nhân Tín dụng cá nhân là hình thức tín dụng mà trong đó ngân hàng thương mại đóng vai trò là người chuyển nhượng quyền sử dụng vốn của mình cho khách hàng cá nhân hoặc hộ gia đình sử dụng trong một thời hạn nhất định phải hoàn trả cả gốc và lãi với mục đích phục vụ đời sống hoặc phục vụ sản xuất kinh doanh dưới hình thức hộ kinh doanh cá thể. Tín dụng cá nhân đóng góp lớn đến sự lưu thông các nguồn vốn trong xã hội, điều chuyển vốn từ nơi thừa đến nơi thiếu, từ nơi hiệu quả thấp đến nơi hiệu quả cao để đáp ứng nhu cầu vốn cho kinh doanh hoặc tiêu dùng của cá nhân và hộ gia đình. 2.1.3 Phân loại tín dụng cá nhân Hiện nay cùng với xu thế phát triển và cạnh tranh, các ngân hàng đều nghiên cứu đưa ra nhiều hình thức tín dụng nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng, từ đó đa dạng hóa các danh mục đầu tư, thu hút khách hàng, tăng trưởng lợi nhuận, phân tán rủi ro và đứng vững trong cạnh tranh. Đối với khách hàng cá nhân, ngân hàng cũng cung cấp rất nhiều loại hình tín dụng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng. Về cơ bản, các tiêu chí để phân loại tín dụng cá nhân cũng giống các tiêu chí để phân loại tín dụng chung. Có thể phân loại tín dụng cá nhân theo một số tiêu chí sau: 2.1.3.1 Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn vay Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn vay, các khoản vay khách hàng cá nhân bao gồm: Vay tiêu dùng và vay sản xuất kinh doanh. a. Vay tiêu dùng Là khoản vay đáp ứng nhu cầu chi tiêu của các cá nhân, hộ gia đình như: xây nhà, sửa nhà, mua xe ô tô, du học, chữa bệnh, cưới hỏi,… b. Vay sản xuất kinh doanh Là các khoản vay phục vụ mục đích bổ sung vốn sản xuất kinh doanh, đầu tư của cá nhân, hộ gia đình như: bổ sung vốn lưu động, mua sắm tài sản cố định, đầu tư
7 cơ sở vật chất cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư kinh doanh chứng khoán, vàng. 2.1.3.2 Căn cứ vào phương thức cho vay Theo tiêu thức này, cho vay khách hàng cá nhân chủ yếu bao gồm: Cho vay từng lần, cho vay trả góp, cho vay theo hạn mức thấu chi, cho vay theo hạn mức tín dụng. a. Cho vay từng lần Là phương pháp cho vay mà mỗi lần vay khách hàng và Ngân hàng đều phải làm các thủ tục cần thiết và ký hợp đồng tín dụng. Đây là hình thức cho vay theo món khi khách hàng có nhu cầu. b. Cho vay trả góp Đây là hình thức cho vay mà Ngân hàng và khách hàng xác định và thỏa thuận số lãi vốn vay phải trả cộng với số nợ gốc được chia ra để trả nợ theo nhiều kỳ hạn trong thời hạn vay. c. Cho vay theo hạn mức thấu chi Là phương thức cho vay mà Ngân hàng thỏa thuận bằng văn bản chấp nhận cho khách hàng chi vượt số tiền có trên số dư tài khoản thanh toán của khách hàng tới một hạn mức nhất định, trong thời gian nhất định. Hiện nay, phương thức cho vay này đang được các NHTM thực hiện ngày càng rộng rãi bởi tính ưu việt của nó. d. Cho vay theo hạn mức tín dụng Cho vay theo hạn mức tín dụng là phương pháp cho vay mà Ngân hàng và khách xác định và thỏa thuận một hạn mức tín dụng, duy trì hạn mức cho vay được tính từ thời điểm hạn mức cho vay bắt đầu có hiệu lực, cho đến thời điểm hạn mức tín dụng đó hết hiệu lực hoặc hạn mức cho vay khác thay thế. 2.1.3.3 Căn cứ biện pháp đảm bảo khoản vay Theo tiêu thức này, cho vay khách hàng cá nhân chủ yếu bao gồm: 1/ Cho vay có tài sản đảm bảo và 2/ cho vay không có tài sản đảm bảo (tín chấp). Trong cả hai hình thức cho vay đều có kì hạn linh hoạt: ngắn hạn hoặc trung và dài hạn. a. Cho vay có tài sản đảm bảo Là loại cho vay mà Ngân hàng đưa ra điều kiện khách hàng vay phải thế chấp tài sản, cầm cố hoặc có bảo lãnh của bên thứ ba. b. Cho vay không có tài sản đảm bảo (tín chấp)
8 Là loại cho vay mà Ngân hàng không yêu cầu tài sản đảm bảo, cầm cố hoặc bảo lãnh của bên thứ ba mà chỉ dựa trên uy tín của bên thứ ba. Đây là phương thức cho vay chủ yếu áp dụng đối với các khách hàng truyền thống, lâu năm và có uy tín. Ngoài các cách phân loại trên còn có một số cách phân loại khác về hoạt động cho vay khách hàng cá nhân. 2.1.4 Đặc điểm tín dụng cá nhân 2.1.4.1 Quy mô mỗi khoản vay nhỏ, số lượng các khoản vay lớn Khách hàng cá nhân thường có hai mục đích vay: Thứ nhất là cá nhân, hộ gia đình vay để bổ sung vốn kinh doanh. Quyền hoạt động sản xuất kinh doanh của cá nhân, hộ gia đình được pháp luật thừa nhận, nhưng do năng lực hạn chế nên hoạt động kinh doanh thường không có quy mô lớn. Thứ hai là cá nhân vay đáp ứng nhu cầu vốn để tiêu dùng. Khoản vay cá nhân cho mục đích này trực tiếp phục vụ cho nhu cầu chi tiêu cho cuộc sống như mua nhà đất, mua sắm vật dụng gia đình, xây dựng, sửa chữa nhà, du học… Số tiền cho vay hai mục đích này đều bị giới hạn bởi những điều kiện từ ngân hàng đó là: tính hợp lý của nhu cầu vốn, khả năng trả nợ và tài sản đảm bảo. Tuy nhiên, số lượng các khoản tín dụng cá nhân là rất lớn do hai nguyên nhân: - Số lượng khách hàng cá nhân đông do đối tượng của loại hình cho vay này là mọi cá nhân trong xã hội, từ những người có thu nhập cao đến những người có thu nhập trung bình và thấp. - Nhu cầu tín dụng phong phú và đa dạng của khách hàng cá nhân, vì khi chất lượng cuộc sống và trình độ dân trí được nâng cao, người dân càng có nhu cầu vay ngân hàng để cải thiện và nâng cao mức sống. 2.1.4.2 Tín dụng cá nhân thường có các rủi ro a. Rủi ro do thông tin bất cân xứng Khi thẩm định cho vay thì thông tin về bản thân khách hàng là một trong những yếu tố quan trọng để ngân hàng đưa đến quyết định cho vay, bên cạnh tính hợp lý và hợp pháp của nhu cầu vốn, khả năng trả nợ và tài sản đảm bảo. Đối với khách hàng là tổ chức, việc nắm bắt thông tin khách hàng là tương đối thuận lợi do có rất nhiều nguồn thông tin được công khai như: báo cáo tài chính, thông tin xếp hạng tín dụng, tình hình nộp thuế, uy tín quan hệ với các đối tác… Ngược lại, đối với khách hàng cá nhân, việc đánh giá nhân thân, nguồn trả nợ, mục đích sử dụng vốn vay
9 thường khó đầy đủ và rõ ràng dẫn đến rủi ro thông tin bất cân xứng, khiến cho việc thẩm định khách hàng thiếu chính xác. Nguồn trả nợ chủ yếu của khách hàng cá nhân là từ thu nhập ổn định ở thời điểm hiện tại. Do vậy, nếu người vay gặp vấn đề về sức khoẻ, mất việc làm hay gặp các biến cố bất ngờ ảnh hưởng đến thu nhập thì sẽ không trả được nợ vay cho ngân hàng. b. Rủi ro tác nghiệp Do đặc điểm của tín dụng cá nhân là quy mô mỗi khoản vay nhỏ nhưng số lượng khoản vay lớn, vì vậy để có thể đáp ứng tối đa nhu cầu khách hàng nhằm nâng cao kết quả công việc đòi hỏi sự phục vụ nhanh chóng của cán bộ tín dụng. Do đó, trong quá trình thẩm định hồ sơ tín dụng các cán bộ thường hay chủ quan, thậm chí lợi dụng sự lỏng lẻo của công tác quản lý và sơ hở của các quy định để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của khách hàng, hoặc thông đồng với khách hàng gây ra những tổn thất cho ngân hàng. Rủi ro này còn tăng lên đối với cho vay tín chấp, do ngân hàng cấp tín dụng trên cơ sở thẩm định uy tín của khách hàng tốt hay xấu mà không có biện pháp đảm bảo bằng tài sản. Trong trường hợp đó, nếu khách hàng thực sự không có khả năng trả nợ vay hoặc có khả năng, nhưng không có ý chí trả nợ vay trong khi việc quản lý thông tin về sự thay đổi nơi cư trú, công việc của khách hàng là một điều không dễ dàng thì sẽ rất khó khăn cho ngân hàng khi xử lý khoản vay để thu hồi nợ. 2.1.4.3 Tín dụng cá nhân gây tốn kém nhiều chi phí Do đặc điểm của khách hàng cá nhân là số lượng nhiều và phân tán rộng nên để duy trì và phát triển tín dụng cá nhân sẽ tốn kém nhiều chi phí cho các công tác: - Mở rộng hệ thống mạng lưới, quảng cáo, tiếp thị tạo thuận lợi trong việc tiếp cận đối tượng khách hàng cá nhân ở từng địa bàn, khu vực. - Phát triển nhân sự đầy đủ nhằm phục vụ khách hàng nhanh chóng, chính xác từ khâu tiếp nhận hồ sơ, thẩm định đến quyết định cho vay, giải ngân và thu nợ. - Các chi phí liên quan như: chi phí quản lý, văn phòng phẩm, điện, nước, điện thoại, công tác phí hỗ trợ cán bộ tín dụng… 2.1.5 Vai trò của tín dụng cá nhân trong nền kinh tế 2.1.5.1 Đối với nền kinh tế xã hội - Góp phần tạo sự năng động cho các thành phần kinh tế: Tín dụng khách hàng cá nhân là kênh hỗ trợ vốn để người dân trang trải các chi phí phát sinh trong