Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:94

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm phân tích, đánh giá thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An trong giai đoạn 2014 - 2018. Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN LÊ ĐẶNG THÁI HIỀN KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH KHU VỰC GÒ ĐEN, TỈNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng Mã số: 8.34.02.01 Long An, tháng 11/2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN LÊ ĐẶNG THÁI HIỀN KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH KHU VỰC GÒ ĐEN, TỈNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng Mã số: 8.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. NGUYỄN ĐĂNG DỜN Long An, tháng 11/2019
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Lê Đặng Thái Hiền
ii LỜI CẢM ƠN Tác giả xin trân trọng cảm ơn Quý Thầy, Cô của Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã tận tình giảng dạy; giúp cho tác giả có được kiến thức nền tảng vững chắc để thực hiện nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sĩ này. Tác giả cũng xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đến PGS. TS Nguyễn Đăng Dờn, người Thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và đưa ra những lời góp ý trong suốt quá trình nghiên cứu giúp tác giả có thể hoàn thiện luận văn một cách tốt nhất. Cuối cùng, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An cùng tất cả bạn bè, gia đình - những người luôn động viên và tạo điều kiện giúp tác giả vượt qua những khó khăn trong học tập cũng như trong cuộc sống để hoàn thành tốt luận văn của mình. Tác giả xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn Lê Đặng Thái Hiền
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Với đề tài “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An” nội dung luận văn được tóm tắt như sau: + Về mặt lý luận: Luận văn đã phản ánh các vấn đề lý luận cơ bản về tín dụng ngân hàng và kiểm soát RRTD trong cho vay doanh nghiệp của NHTM. Phần lý luận tập trung trình bày khái niệm, phân loại, nguyên nhân, hậu quả của rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp của NHTM; khái niệm kiểm soát RRTD trong cho vay DN; các phương thức kiểm soát RRTD trong cho vay DN; và các tiêu chí đánh giá kết quả kiểm soát RRTD trong cho vay DN của NHTM. + Về mặt thực tiễn: Phân tích thực trạng hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An. Trong đó đã phân tích các hoạt động kinh doanh của Chi nhánh trong thời gian từ năm 2016 đến năm 2018; phân tích thực trạng hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Chi nhánh; trên cơ sở đó nêu ra những mặt đạt được, những mặt còn hạn chế và nguyên nhân của hạn chế đó. + Giải pháp thực hiện mục tiêu nghiên cứu: Luận văn đã trình bày giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Agribank – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An. Các giải pháp này gồm: Tăng cường công tác thu thập, xử lý và lưu trữ thông tin; Hoàn thiện chất lượng thẩm định tín dụng; Hoàn thiện chất lượng cán bộ tín dụng; Hoàn thiện công tác kiểm tra, giám sát khách hàng doanh nghiệp trong và sau khi cho vay; Sử dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm chuyển giao rủi ro tín dụng và đa dạng hóa rủi ro; Hoàn thiện công tác định giá tài sản đảm bảo nợ vay .... Luận văn cũng đã có một số kiến nghị góp phần hoàn thiện hoạt động kiểm soát RRTD trong cho vay DN tại đơn vị. Với nội dung trên, luận văn đi đến kết luận là hoàn thiện kiểm soát RRTD trong cho vay doanh nghiệp có ý nghĩa quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Agribank – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An./.
iv ABSTRACT With the topic "Control credit risk in enterprises lending at Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development – Branch Go Den Area, Long An Province" The content of the thesis is summarized as follows: + In terms of theory: The dissertation reflects the basic theoretical issues of bank credit and content of credit risk control activities in corporate lending of commercial banks. The centralized section presents concepts, classifications, causes and consequences of credit risks in corporate lending of commercial banks; concept of credit risk control in enterprise loans; methods of controlling credit risk in lending businesses; and criteria for evaluating credit risk control results in commercial loans of commercial banks + In terms of practicality: Analysis of the situation of credit risk control activities in corporate lending at Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development - Branch Go Den Area, Long An Province. Which analyzed the business activities of the Branch during the period from 2016 to 2018; analyzing the current status of credit risk control in branch lending; On that basis, the achievements, limitations and causes of such limitations are raised. + Solutions to implement research objectives: The thesis presents solutions to improve credit risk control in corporate lending at Agribank - Branch Go Den Area, Long An Province. These solutions include: Enhancing the collection, processing and storage of information; Improve the quality of credit appraisal; Improve the quality of credit officers; Completing the inspection and supervision of corporate customers during and after lending; Using technical measures to transfer credit risks and diversify risks; Completing the valuation of loan security assets ... The thesis also has some recommendations to improve the control of credit risk in lending enterprises. With the above content, the thesis comes to the conclusion that perfecting the control of credit risk in corporate lending is important to improve business performance in Agribank - Branch Go Den Area, Long An Province. /.
v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN............................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................ ii NỘI DUNG TÓM TẮT ................................................................................................ iii ABSTRACT................................................................................................................... iv MỤC LỤC ...................................................................................................................... v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................................... ix DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU ............................................................................. x PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 1. Sự cần thiết của đề tài ................................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................................. 2 2.1. Mục tiêu chung ......................................................................................................... 2 2.2. Mục tiêu cụ thể .......................................................................................................... 2 3. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................................ 2 4. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................... 2 5. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................................... 2 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn .................................................................................. 3 7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 3 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước ........................................................... 4 9. Kết cấu luận văn......................................................................................................... 6 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG VÀ KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ............................................................. 7 1.1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG .......................................... 7 1.1.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng ....................................................................... 7 1.1.2. Phân loại tín dụng ngân hàng ......................................................................... 7 1.1.3. Vai trò của tín dụng ngân hàng .................................................................... 10 1.2. RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ....................................................................................... 12 1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của doanh nghiệp .................................................... 12 1.2.2. Khái niệm và đặc điểm cho vay doanh nghiệp ............................................. 13
vi 1.2.3. Khái niệm rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ........................................................................................................................ 14 1.2.4. Phân loại rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ........................................................................................................................ 15 1.2.5. Nguyên nhân của rủi ro trong cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ........................................................................................................................ 17 1.2.6. Hậu quả của rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ............................................................................................................ 19 1.3. KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................................. 20 1.3.1. Khái niệm kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại .................................................................................................... 20 1.3.2. Các phương thức kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ........................................................................................... 21 1.3.3. Các tiêu chí đánh giá kết quả kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ......................................................................... 28 1.3.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ......................................................................... 31 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................................ 38 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH KHU VỰC GÒ ĐEN, TỈNH LONG AN .................................................................................................................................. 39 2.1. TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH KHU VỰC GÒ ĐEN, TỈNH LONG AN .................................................................................................................................. 39 2.1.1. Khái quát về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An.......................................................................... 39
vii 2.1.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An giai đoạn 2016 - 2018 ...................................................................................................................... 42 2.2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH KHU VỰC GÒ ĐEN, TỈNH LONG AN ....................................................................................... 44 2.2.1. Thực trạng hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An ........ 44 2.2.2. Thực trạng triển khai các biện pháp nhằm kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An ............................................................ 47 2.2.3. Kết quả kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An ................................................................................................................ 57 2.3. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH KHU VỰC GÒ ĐEN, TỈNH LONG AN ........................ 60 2.3.1. Những kết quả đạt được ............................................................................... 60 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế ........................................................... 61 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................ 66 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH KHU VỰC GÒ ĐEN, TỈNH LONG AN ......................................................................................................... 67 3.1. ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH TỈNH LONG AN VÀ MỤC TIÊU THỰC HIỆN CỦA CHI NHÁNH KHU VỰC GÒ ĐEN, TỈNH LONG AN67
viii 3.1.1. Định hướng chung của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam ...................................................................................................................... 67 3.1.2. Định hướng phát triển hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Long An .................................... 67 3.1.3. Định hướng hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An .................................................................................... 68 3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH KHU VỰC GÒ ĐEN, TỈNH LONG AN ...................................................................... 70 3.2.1. Tăng cường công tác thu thập, xử lý và lưu trữ thông tin ............................. 70 3.2.2. Hoàn thiện chất lượng thẩm định tín dụng ................................................... 70 3.2.3. Hoàn thiện chất lượng cán bộ tín dụng ......................................................... 72 3.2.4. Hoàn thiện công tác kiểm tra, giám sát khách hàng doanh nghiệp trong và sau khi cho vay ............................................................................................................ 73 3.2.5. Sử dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm chuyển giao rủi ro tín dụng và đa dạng hóa rủi ro ............................................................................................................... 74 3.2.6. Hoàn thiện công tác định giá tài sản đảm bảo nợ vay ................................... 76 3.3. KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH TỈNH LONG AN .......................... 77 KẾT LUẬN................................................................................................................... 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................I
ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT TỪ VIẾT TẮT TIẾNG ANH TIẾNG VIỆT Vietnam Bank for Ngân hàng Nông nghiệp 1 Agribank Agriculture and và Phát triển Nông thôn Rural Development Việt Nam 2 DN Enterprises Doanh nghiệp 3 KHDN Enterprises Customer Khách hàng doanh nghiệp 4 NHTM Commercial Bank Ngân hàng thương mại 5 NHNN State Bank Ngân hàng Nhà nước 6 RRTD Credit risk Rủi ro tín dụng Economic 7 TCKT Tổ chức kinh tế Organization 8 TCTD Credit Organization Tổ chức tín dụng
x DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Số hiệu Tên sơ đồ Trang sơ đồ Sơ đồ bộ máy tổ chức của Agribank – Chi nhánh Khu vực Gò 2.1. 41 Đen, tỉnh Long An Số hiệu bảng Tên bảng biểu Trang biểu Tình hình huy động vốn tại Agribank – Chi nhánh Khu vực Gò 2.1. 42 Đen, tỉnh Long An giai đoạn 2016 – 2018 Dư nợ cho vay tại Agribank – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, 2.2. 45 tỉnh Long An giai đoạn 2016 – 2018 Kết quả hoạt động kinh doanh tại Agribank – Chi nhánh Khu 2.3. 46 vực Gò Đen, tỉnh Long An giai đoạn 2016 – 2018 Tình hình cho vay doanh nghiệp tại Agribank – Chi nhánh Khu 2.4. 47 vực Gò Đen, tỉnh Long An giai đoạn 2016 – 2018 Bảng xếp hạng tín dụng nội bộ khách hàng doanh nghiệp của 2.5. 49 Agribank Kết quả chấm điểm xếp hạng tín dụng nội bộ KHDN tại 2.6. Agribank – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An giai 50 đoạn 2016 – 2018 Tình hình cho vay doanh nghiệp tại Agribank – Chi nhánh Khu 2.7. 59 vực Gò Đen, tỉnh Long An giai đoạn 2016 – 2018 Tỷ lệ nợ xấu tại Agribank – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh 2.8. 60 Long An giai đoạn 2016 – 2018 Tỷ lệ lãi treo tại Agribank – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh 2.9. 61 Long An giai đoạn 2016 – 2018 Tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro tại Agribank – Chi nhánh Khu 2.10. 61 vực Gò Đen, tỉnh Long An giai đoạn 2016 – 2018
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Tại Việt Nam, thu nhập từ hoạt động tín dụng chiếm khoảng 60-70% thu nhập của ngân hàng, nhưng hoạt động tín dụng lại luôn chứa đựng nhiều rủi ro. Rủi ro tín dụng là một trong những loại rủi ro lâu đời và quan trọng nhất mà các ngân hàng cũng như các tổ chức tài chính trung gian khác phải đối mặt. Rủi ro tín dụng nếu xảy ra sẽ tác động rất lớn và ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của mỗi tổ chức tín dụng, cao hơn nó sẽ tác động đến toàn bộ hệ thống ngân hàng và toàn bộ nền kinh tế. Chính vì vậy, công tác kiểm soát rủi ro tín dụng luôn là mối quan tâm hàng đầu của các ngân hàng. Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An là một ngân hàng hoạt động lâu năm trên địa bàn Huyện Bến Lức, tỉnh Long An; với quy mô tín dụng lớn nhưng vấn đề rủi ro tín dụng nhất là trong cho vay doanh nghiệp vẫn còn tồn tại và cần hoàn thiện liên tục. Vì vậy, việc kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp hiệu quả sẽ giúp ngân hàng nâng cao được vị thế và uy tín đối với khách hàng của mình. Đây là điều vô cùng quan trọng giúp ngân hàng đạt được mục tiêu tăng trưởng và phát triển một cách bền vững. Thực tế trong thời gian qua rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay DN của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An chưa được kiểm soát chặt chẽ thể hiện qua tỷ lệ nợ xấu của Chi nhánh còn cao ở mức trên 3%. Chi nhánh đã có cố gắng trong việc kiểm soát rủi ro tín dụng tuy nhiên tốc độ giảm tỷ lệ nợ xấu còn chậm. Yêu cầu cấp bách đặt ra là hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp phải được thực hiện một cách khoa học và hiệu quả hơn. Xuất phát từ thực tế trên tại Chi nhánh và với mong muốn hoàn thiện công tác kiểm soát rủi ro tín dụng để Chi nhánh hoạt động hiệu quả hơn, tác giả chọn đề tài “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An” để nghiên cứu là hết sức cần thiết cho luận văn thạc sĩ của mình.
2 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là hệ thống hóa những vấn đề lý luận về kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại. 2.2. Mục tiêu cụ thể (1) Phân tích, đánh giá thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An trong giai đoạn 2014 - 2018. (2) Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An trong thời gian tới. 3. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là kiểm soát rủi ro tín dụng của Ngân hàng thương mại và thực tiễn kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An. 4. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Luận văn chỉ tập trung vào nghiên cứu hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng rNông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An. Về không gian: Nghiên cứu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An. Về thời gian: Các dữ liệu phân tích, đánh giá thực trạng công tác kiểm soát rủi rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An trong thời gian từ năm 2016 đến năm 2018. 5. Câu hỏi nghiên cứu Để giải quyết mục tiêu nghiên cứu, đề tài phải trả lời các câu hỏi nghiên cứu sau đây:
3 (1) Hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp bao gồm những nội dung nào? Có thể dùng những tiêu chí nào để đánh giá kết quả công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp? (2) Thực trạng hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An đạt được những kết quả gì và có những hạn chế gì? (3) Các giải pháp chủ yếu nào cần thực hiện để hoàn thiện hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An? 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn Đã góp phần hệ thống hóa các khái niệm, nội dung, các phương pháp để kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp của Ngân hàng thương mại. Đã góp phần làm rõ tình hình thực tiễn về kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại ngân hàng, đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát rủi ro rín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Chi nhánh ngân hàng. Kết quả nghiên cứu này góp phần giúp cho Chi nhánh ngân hàng kiểm soát được rủi ro tín dụng và giảm thiểu những tổn thất xảy ra và có thể áp dụng cho các Ngân hàng khác có điều kiện tương tự. 7. Phương pháp nghiên cứu Luận văn đi từ lý luận đến thực tiễn dựa trên nền tảng lý luận kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp của Ngân hàng thương mại và kế thừa những đề tài nghiên cứu có liên quan để vận dụng vào Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An. Trong quá trình nghiên cứu, luận văn vận dụng kết hợp các phương pháp cụ thể như: thống kê, so sánh, tổng hợp để phân tích thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An.
4 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước Để việc nghiên cứu đề tài được hoàn thiện hơn, tác giả đã tìm hiểu và nghiên cứu các luận văn thạc sĩ có nội dung liên quan đến đề tài về hoạt động tín dụng, rủi ro tín dụng, kiểm soát rủi ro tín dụng trong những năm gần đây như: Lâm Thị Bích Ngọc (2012) với luận văn Thạc sĩ Kinh tế, Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh “Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam”, kết quả nghiên cứu cho thấy có 6 yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng gồm: Nợ phải trả/Vốn chủ sỡ hữu, tỷ lệ này càng cao doanh nghiệp càng rủi ro trong hoàn trả vốn vay; ROA càng cao thì khả năng không hoàn trả được nợ vay càng thấp; yếu tố lịch sử vay cho thấy, nếu khách hàng có nguy cơ nợ quá hạn thì nguy cơ tiếp tục xảy ra nợ quá hạn càng cao; cán bộ tín dụng có ít kinh nghiệm, thâm niên làm việc dưới 3 năm thì xác suất để xảy ra rủi ro tín dụng càng lớn; xếp hạng doanh nghiệp càng cao thì xác suất nợ quá hạn càng thấp; yếu tố khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp có mối tương quan thuận với rủi ro tín dụng, do các doanh nghiệp có khả năng cạnh tranh cao là các doanh nghiệp mang tính độc quyền cao, chủ yếu thực hiện các dự án đầu tư công có giá trị lớn, Chính phủ cắt giảm chi tiêu và thực hiện các chính sách thắt chặt tiền tệ, lãi suất cho vay tăng cao làm cho các doanh nghiệp này gặp khó khăn. Luận văn thạc sĩ Kinh tế, Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh “Giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Cần Thơ” của Trần Thị Huyền (2013). Đề tài đưa ra giải pháp nhằm phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Cần Thơ chủ yếu như sau: nâng cao chất lượng công tác thẩm định và phân tích tín dụng, công tác kiểm soát, quản lý khoản vay hiệu quả, tăng cường hiệu quả và công tác xử lý nợ và thực hiện nghiêm túc việc phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro. Luận văn thạc sĩ Kinh tế, Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh của tác giả Lưu Hà An (2015), “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi
5 nhánh Cần Thơ”. Trong chương 1, tác giả đã khái quát được những vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động cho vay doanh nghiệp của NHTM, RRTD và kiểm soát RRTD trong cho vay doanh nghiệp cũng như các tiêu chí và nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát RRTD của NHTM. Đây là khung lý thuyết để tác giả tham khảo trong luận văn của mình, đặc biệt là nội dung của kiểm soát RRTD trong cho vay doanh nghiệp của NHTM. Tuy nhiên, trong chương này, khi tác giả đưa ra các chỉ tiêu đánh giá kết quả kiểm soát RRTD trong cho vay doanh nghiệp thì lại thiếu chỉ tiêu về sự thay đổi trong cơ cấu nhóm nợ, nên trong luận văn của mình, học viên đã bổ sung thêm chỉ tiêu này. Trong chương 2, trên cơ sở giới thiệu khái quát về Ngân hàng thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cần Thơ, tác giả đã phân tích chi tiết thực trạng kiểm soát RRTD trong cho vay doanh nghiệp tại Chi nhánh. Qua kết quả phân tích, đánh giá, tác giả đã đưa ra những nhận xét về những kết quả đạt được cũng như những hạn chế và nguyên nhân của công tác kiểm soát RRTD tại Chi nhánh. Trên cơ sở những nghiên cứu ở chương 2; trong chương 3, tác giả đã đưa ra khá đầy đủ về các biện pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát RRTD trong cho vay doanh nghiệp tại Chi nhánh. Luận văn của tác giả Lương Tấn Minh (2015), “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng”, luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng, Trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Luận văn đã luận giải được những vấn đề lý luận cơ bản về kiểm soát RRTD trong cho vay doanh nghiệp của NHTM. Dựa trên những lý luận đó, tác giả đã phân tích tình hình kinh doanh và thực trạng kiểm soát RRTD trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng. Tác giả đã đưa ra những hạn chế và nguyên nhân để làm cơ sở đưa ra giải pháp ở chương 3. Tác giả đã đề xuất được một hệ thống các giải pháp đồng bộ, xuyên suốt tất cả các nội dung của kiểm soát RRTD cần phải áp dụng trong NHTM. Mặc dù có rất nhiều điểm tác giả có thể kế thừa từ các nghiên cứu trên nhưng qua tổng quan tình hình nghiên cứu, có thể nhận thấy được khoảng trống nghiên cứu: Đa số các đề tài nghiên cứu ở trên thường thực hiện cho ngân hàng cụ thể. Tuy
6 nhiên đối với mỗi ngân hàng thì thực trạng rủi ro tín dụng là khác nhau do đặc điểm thực tiễn phát sinh tại mỗi đơn vị là khác nhau cũng như các nghiên cứu được thực hiện trong những giai đoạn kinh tế khác nhau. Mặt khác đề tài kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp thời gian qua tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An chưa có công trình nào thực hiện nghiên cứu. Vì thế, việc nghiên cứu về kiểm soát rủi ro trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An là hết sức cần thiết; giúp cho Ngân hàng hoạt động an toàn, lành mạnh và có hiệu quả hơn. 9. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo; nội dung luận văn gồm 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về tín dụng và kiểm soát rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại. Chương 2. Thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An. Chương 3. Giải pháp hoàn thiện kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Khu vực Gò Đen, tỉnh Long An.
7 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG VÀ KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG 1.1.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng Tín dụng được cấu thành từ sự kết hợp của 3 yếu tố chính là: + Quan hệ chuyển nhượng này mang tính tạm thời hoặc có thời hạn; + Tính hoàn trả có kèm theo chi phí; + Quan hệ tín dụng dựa trên cơ sở tin tưởng giữa người đi vay - cho vay. Từ quan niệm về tín dụng, có thể đưa ra một quan niệm chung về tín dụng ngân hàng như sau: “Tín dụng ngân hàng là một quan hệ kinh tế giữa ngân hàng và khách hàng, trong đó ngân hàng chuyển giao tiền hay tài sản cho khách hàng trong một thời gian nhất định với những thoả thuận hoàn trả cả gốc và lãi trong một thời gian nhất định giữa khách hàng và ngân hàng.” 1.1.2. Phân loại tín dụng ngân hàng 1.1.2.1. Căn cứ theo thời hạn tín dụng - Tín dụng ngắn hạn: Có thời hạn từ 01 năm trở xuống, thường được sử dụng để bù đắp sự thiếu hụt vốn lưu động của các doanh nghiệp và các nhu cầu chi tiêu ngắn hạn của cá nhân. - Tín dụng trung hạn: Có hạn trên 01 năm đến 05 năm. Loại hình tín dụng này chủ yêu được sử dụng để đầu tư mua sắm tài sản cố định, cải tiến hoặc đổi mới thiết bị, công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, xây dựng các dự án mới có quy mô nhỏ. - Tín dụng dài hạn: Có thời hạn trên 05 năm. Loại hình tín dụng này chủ yếu để đáp áp nhu cầu dài hạn như: xây dựng nhà xưởng, các thiết bị phương tiện vận tải có quy mô lớn, xây dựng các xí nghiệp mới. Đây là loại tín dụng có mức rủi ro rất cao. 1.1.2.2. Căn cứ theo mức độ tín nhiệm với khách hàng
8 - Tín dụng không có đảm bảo: Là loại hình không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc sự bảo lãnh của người thứ ba, mà việc cho vay chỉ dựa vào uy tín của bản thân khách hàng. - Tín dụng có đảm bảo: Là loại hình tín dụng mà khi cho vay đòi hỏi người vay vốn phải có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh của người thứ ba. 1.1.2.3. Căn cứ theo xuất xứ tín dụng - Tín dụng trực tiếp: Ngân hàng cấp vốn trực tiếp cho những khách hàng có nhu cầu, đồng thời người đi vay trực tiếp hoàn trả nợ vay cho ngân hàng. - Tín dụng gián tiếp: Là khoản cho vay được thực hiện thông qua việc mua lại các khế ước hoặc chứng từ nợ được phát sinh và còn trong thời hạn thanh toán. Các hình thức này gồm có: chiết khấu, mua lại các phiếu bán hàng, nghiệp vụ thanh lý. 1.1.2.4. Căn cứ theo phương thức cho vay - Cho vay từng lần: Mỗi lần vay vốn khách hàng và ngân hàng tiến hành thực hiện những thủ tục vay vốn cần thiết và ký kết hợp đồng tín dụng. Phương thức này áp dụng với những khách hàng có nhu cầu vay vốn không thường xuyên, sản xuất không ổn định, kinh doanh theo thời vụ, thương vụ. - Cho vay theo hợp đồng tín dụng: Ngân hàng và khách hàng xác định, thoả thuận một hạn mức tín dụng duy trì trong một thời hạn nhất định hoặc theo chu kỳ sản xuất, kinh doanh. - Cho vay theo dự án đầu tư: Ngân hàng cho khách hàng vay vốn để thực hiện đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và các dự án đầu tư phục vụ đời sống. - Cho vay hợp vốn: Một nhóm tổ chức tín dụng cùng cho vay đối với một dự án vay vốn hoặc phương án vay vốn của khách hàng. Trong đó có một tổ chức tín dụng làm đầu mối dàn xếp, phối hợp với các tổ chức tín dụng khác. Cho vay hợp vốn có ưu điểm là san sẻ được rủi ro song nhược điểm là nới lỏng việc kiểm soát tiền vay khách hàng.