Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Mở rộng dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:90

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm đánh giá thực trạng mở rộng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Tiền Giang. Qua việc tìm hiểu những kết quả đạt được cũng như những hạn chế tác giả đề ra giải pháp nhằm mở rộng dịch vụ tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Tiền Giang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Mở rộng dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN ------------------------------- NGUYỄN THỊ HOÀNG MINH MỞ RỘNG DỊCH VỤ NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Long An, tháng 05 năm 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN ------------------------------- NGUYỄN THỊ HOÀNG MINH MỞ RỘNG DỊCH VỤ NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂNNÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. NGUYỄN ĐĂNG DỜN Long An, tháng 05 năm 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận vănnày là công trình nghiên cứu của riêng tôi.Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thị Hoàng Minh
ii LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian làm việc hết sức nghiêm túc, tác giả đã hoàn thành luận văn thạc sĩ chuyên ngành Tài chính - Ngân hàng với đề tài: “Mở rộng dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang”. Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý Thầy (Cô) trường Đại học Kinh Tế Công Nghiệp Long An đã tận tình giảng dạy, trang bị kiến thức nền tảng cho tôi trong quá trình học tập tại trường. Đồng thời, tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy PGS.TS.Nguyễn Đăng Dờn đã nhiệt tình hướng dẫn tạo mọi điều kiện, động viên và giúp đỡ tác giả trong cả quá trình nghiên cứu này. Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc Agribank Tiền Giang; các anh, chị, em và gia đình đã tạo điều kiện, động viên, hỗ trợ tác giả rất nhiều để có thể hoàn thành luận vănnày. Mặc dù tác giả đã cố gắng hết sức nhưng do khả năng có hạn nên chắc chắn luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Vì vậy, tác giả rất mong nhận được những ý kiến nhận xét, đánh giá của các thầy cô giáo và các bạn. Tác giả xin chân thành cảm ơn! Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thị Hoàng Minh
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Dịch vụ ngân hàng đem lại nhiều lợi ích cho khách hàng, ngân hàng và nền kinh tế nhờ những tiện ích, sự nhanh chóng, chính xác của các giao dịch. Dịch vụ ngân hàng chính là giải pháp cho thanh toán hiện đại, cạnh tranh về chi phí và chất lượng dịch vụ. Dịch vụ ngân hàng chiếm một vị trí quan trọng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng. Sự mới mẻ của dịch vụ cùng sự non trẻ về kinh nghiệm, nguồn vốn hạn hẹp, công nghệ chưa cao khiến việc ứng dụng các dịch vụ chưa đa dạng, hoàn thiện và mở rộng, việc chiếm lĩnh thị trường trở nên khốc liệt hơn. Đồng thời, đây cũng là vũ khí cạnh tranh chiến lược của các ngân hàng, công cụ hỗ trợ đắc lực và cần thiết mà ngân hàng cần nắm bắt, vận dụng sáng tạo để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh trong môi trường cạnh tranh khốc liệt này. Trong phạm vi nghiên cứu hẹp của luận văn, giới hạn trong phạm vi Agribank Tiền Giang, luận văn đã tập trung giải quyết các vấn đề chủ yếu: - Thứ nhất, hệ thống lý luận cơ bản về ngân hàng thương mại và sản phẩm dịch vụ ngân hàng của ngân hàng thương mại; - Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng mở rộng dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang, qua đó chỉ ra các mặt đạt được, những mặt còn hạn chế và nguyên nhân; - Cuối cùng, đề ra những giải pháp, kiến nghị nhằm mở rộng sản phẩm dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang thời gian tới./.
iv ABSTRACT Banking services bring many benefits to customers, banks and economy thanks to the convenience, speed and accuracy of transactions. Banking is the solution for modern payment, competing in cost and service quality. Banking service occupies an important position in banking business. The newness of the service and the immaturity of experience, limited capital, low technology make the application of services less diverse, complete and expanded, and the market dominance becomes more fierce. At the same time, this is also a strategic weapon of competition, effective and necessary support tools that banks need to capture and apply creatively to improve business performance in a competitive environment. This fierce competition, Within the narrow research scope of the thesis, limited to Agribank Tien Giang, the thesis focused on solving the following major issues: - Firstly, the basic reasoning system about commercial banks and banking products and services of commercial banks; - Secondly, analyzing and assessing the situation of expanding banking services at Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development - Tien Giang Branch, thereby pointing out the achieved areas, the limitations and reason; - Finally, proposing solutions and recommendations to expand banking products and services at Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development - Tien Giang Branch in the coming time./.
v MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... . ...i LỜI CẢM ƠN................................................................................................... ..............ii NỘI DUNG TÓM TẮT ............................................................................... .................iii ABSTRACT .............................................................................................................. iv MỤC LỤC................................................................................................................. . ....v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... viii DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU……………………………………………………… .ix DANH MỤC HÌNH VẼ…………………………………………………………….. ... .x PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. LÝ DO NGHIÊN CỨU ........................................................................................ 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................................. 2 2.1. Mục tiêu tổng quát..................................................................................... 2 2.2. Mục tiêu cụ thể........................................................................................... 2 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU .............................................................................. 2 4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU.................................................................................... 2 5. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU .................................................................................... 2 6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................ 3 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................................................ 4 1.1. Cơ sở lý luận về ngân hàng thương mại............................................................. 4 1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại ............................................................... 4 1.1.2. Chức năng của ngân hàng thương mại ......................................................... 4 1.1.3. Các hoạt động của ngân hàng thương mại ................................................ ...6 1.2. Tổng quan về dịch vụ ngân hàng của ngân hàng thương mại ....................... .9 1.2.1. Khái niệm .................................................................................................. .9 1.2.2. Phân loại sản phẩm dịch vụ ngân hàng ...................................................... .10 1.2.3. Đặc điểm sản phẩm dịch vụ ngân hàng ..................................................... .16
vi 1.3. Mở rộng sản phẩm dịch vụ ngân hàng tại ngân hàng thương mại ............... .18 1.3.1. Khái niệm .................................................................................................. .18 1.3.2. Tiêu chí đánh giá việc mở rộng sản phẩm dịch vụ ngân hàng..................... .20 1.3.3. Vai trò của việc phát triển sản phẩm dịch vụ ngân hàng ............................ 23 1.3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển các sản phẩm dịch vụ ngân hàng 25 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ......................................................................................... .31 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG DỊCH VỤ NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH TIỀN GIANG .......................................................................................................... .32 2.1. Giới thiệu về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang .................................................................................... .32 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................ .32 2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng từng bộ phận ............................................... .33 2.1.3. Hoạt động cung ứng dịch vụ ngân hàng điện tử tại ngân hàng .................. .36 2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh ................................................................. .40 2.2. Thực trạng về sản phẩm dịch vụ của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang ............................................... .41 2.2.1. Nhóm sản phẩm dịch vụ huy động vốn ..................................................... .42 2.2.2. Nhóm cung ứng tín dụng .......................................................................... .46 2.2.3. Nhóm sản phẩm dịch vụ thanh toán và ngân quỹ ...................................... 48 2.2.4. Các sản phẩm dịch vụ khác ...................................................................... 51 2.3. Đánh giá chung hoạt động mở rộng sản phẩm dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang ............................................................................................................... .53 2.3.1. Những mặt đạt được ................................................................................. .53 2.3.2. Hạn chế tồn tại........................................................................................... .55 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ............................................................... .55 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ......................................................................................... .57
vii CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP MỞ RỘNG DỊCH VỤ NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH TIỀN GIANG .......................................................................................... .58 3.1. Định hướng phát triển các loại hình dịch vụ tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam và của Chi nhánh Tiền Giang ................... .58 3.1.1. Định hướng phát triển dịch vụ ngân hàng trong thời gian tới ................... .58 3.1.2. Định hướng phát triển các loại hình dịch vụ tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang ........................... .59 3.2. Giải pháp mở rộng dịch vụ ngân hàng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang ...................................... .62 3.2.1. Đẩy mạnh việc quảng bá sản phẩm ........................................................... .62 3.2.2. Phát triển cơ sở hạ tầng và đầu tư trang thiết bị công nghệ hiện đại ......... .63 3.2.3. Đa dạng hóa, phát triển nhiều loại hình dịch vụ ngân hàng ....................... .64 3.2.4. Phát triển nguồn nhân lực ngân hàng ....................................................... .65 3.2.5. Nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng ................................................. .67 3.2.6. Hoàn thiện kỹ năng quản trị rủi ro trong hoạt động ngân hàng điện tử ...... .69 3.2.7. Nâng cao khả năng nhận thức và sự hợp tác của khách hàng..................... 70 3.3. Một số kiến nghị.............................................................................................. .71 3.3.1. Đối với ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam .......... .71 3.3.2. Đối với ngân hàng Nhà nước Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Tiền Giang ....... .72 3.3.3. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang................................................. .73 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ......................................................................................... .75 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 76 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 77
viii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU NỘI DUNG DIỄN GIẢI Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn 1 Agribank Việt Nam (Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development) Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Agribank Tiền Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Tiền Giang(Vietnam 2 Giang Bank for Agriculture and Rural Development – Branch Tiền Giang) 3 ATM Máy giao dịch tự động (Automatic Teller Machine) 4 Call centre Trung tâm dịch vụ khách hàng 5 DVNH Dịch vụ ngân hàng Tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế (International 6 ISO Organization for Standardization) 7 NH Ngân hàng 8 NHNN Ngân hàng Nhà nước 9 NHTM Ngân hàng thương mại 10 POS Điểm chấp nhận thẻ (Point of sale) 11 SMS Banking Dịch vụ ngân hàng qua điện thoại 12 SPDV Sản phẩm dịch vụ Tổ chức Thương mại Thế giới (World Trade 13 WTO Organization) 14 SPDVNH Sản phẩm dịch vụ ngân hàng 15 UBND Ủy ban nhân dân
ix DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU Thứ tự Tên bảng Trang Bảng 1.1 Ma trận sản phẩm/thị trường của Ansoff 19 Bảng 2.1 Tình hình huy động vốn của Agribank Tiền Giang 41 Bảng 2.2 Tình hình huy động vốn của Agribank Tiền Giang 42 Bảng 2.3 Tình hình dư nợ tín dụng của Agribank Tiền Giang 46 Bảng 2.4 Cơ cấu dư nợ của Agribank Tiền Giang giai đoạn 2016 – 2019 47 Doanh số thanh toán quốc tế và chi trả kiều hối của Agribank Bảng 2.5 49 TiềnGiang giai đoạn 2016 – 2019 Bảng 2.6 Doanh số thanh toán trong nước của Agribank Tiền Giang 50 Doanh số mua bán ngoại tệ của Agribank Tiền Giang giai Bảng 2.7 51 đoạn 2016 –2019 Bảng 2.8 Các sản phẩm dịch vụ khác của Agribank Tiền Giang 52
x DANH MỤC HÌNH VẼ Thứ tự Tên hình vẽ Trang Hình 1.1 Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại 4 Hình 1.2 Các nghiệp vụ kinh doanh cơ bản của ngân hàng thương mại 7 Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy điều hành của Agirbank Tiền Giang 33 Hình 2.2 Cơ cấu nguồn vốn của Agribank Tiền Giang theo loại tiền gửi 45
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÝ DO NGHIÊN CỨU Năng lực cạnh tranh và quy mô hoạt động của hệ thống ngân hàng trên địa bàn Tiền Giang ngày càng mở rộng và phát triển đi lên với hàng lọat các NHTMCP mới ra đời, theo đó các dịch vụ ngân hàng cũng được đa dạng hoá, hoàn thiện và phát triển hơn. Sản phẩm d ịch vụ ngân hàngđược hầu hết các ngân hàng thương mại quan tâm phát triển, đặc biệt là các NHTM đã tạo ra sự khác biệt trong các sản phẩm dịch vụ cung ứng. Thông qua các dịch vụ ngân hàng các NHTM khẳng định được thương hiệu và phát triển về công nghệ. Điều này đòi hỏi mỗi NHTM trên địa bàn phải luôn hoàn thiện về sản phẩm dịch vụ của mình để đáp ứng tốt nhu cầu của khách hàng. Với mục tiêu bảo đảm hiệu quả kinh doanh, kiểm soát được rủi ro, có khả năng cung ứng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng đa dạng, tổng hợp, hiện đại đáp ứng được đòi hỏi ngày càng cao của nền kinh tế thị trường và nhu cầu của khách hàng thuộc mọi thành phần kinh tế. Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Tiền Giang luôn hướng tới khả năng thỏa mãn nhu cầu của khách hàng bằng những sản phẩm dịch vụ có chất lượng và tiện ích tốt hơn, với các biện pháp thực hiện là coi trọng nghiên cứu phát triển, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ để đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng, tìm hiểu nhu cầu, tiếp thu ý kiến của khách hàng, không ngừng cải tiến, hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng, nâng cao sức cạnh tranh, nhằm cung ứng cho khách hàng những sản phẩm, dịch vụ có chất lượng cao, chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm, dịch vụ cung cấp cho khách hàng. Để đạt được mục tiêu trên, việc cung cấp các sản phẩm dịch vụ ngân hàng có chất lượng cao giúp Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Tiền Giang phát triển ổn định, khẳng định vị thế, thương hiệu của mình trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế là vấn đề cần thiết, xuất phát từ đó,tác giả đã lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Mở rộng dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng nông nghiệp và
2 phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang” làm đề tài luận văn thạc sĩ kinh tế chuyên ngành Tài chính Ngân hàng. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu tổng quát Đánh giá thực trạng mở rộng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Tiền Giang. Qua việc tìm hiểu những kết quả đạt được cũng như những hạn chế tác giả đề ra giải pháp nhằm mở rộng dịch vụ tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Tiền Giang. 2.2. Mục tiêu cụ thể Đề đạt được mục đích trên thì đề tài cần phải có những mục tiêu cụ thể như sau: 9 Hệ thống hóa cơ sở lý luận về NHTM và dịch vụ NHTM 9 Phân tích thực trạng các SPDVNH tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh Tiền Giang. 9 Đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm mở rộng dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Tiền Giang thời gian tới. 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Mở rộng sản phẩm dịch vụ ngân hàng của ngân hàng thương mại và thực tiễn tại Agribank Tiền Giang. 4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Về không gian: Tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam -Chi nhánh Tiền Giang. Về thời gian: Giai đoạn 2016 – 2019. 5. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Câu hỏi 1: Thực trạng SPDVNH tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh Tiền Giangnhư thế nào? Những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân?
3 Câu hỏi 2: Cần đưa ra giải pháp gì nhằm mở rộng dịch vụ ngân hàng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Tiền Giang thời gian tới? 6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đề tài sử dụng phương pháp định tính cụ thể bao gồm các phương pháp sau: - Kế thừa lý luận cơ bản từ sách giáo khoa, giáo trình, bài giảng của giảng viên. - Thu thập thông tin từ báo cáo tổng kết của Ngân hàng nhà nước Việt Nam chi nhánh Tiền Giang, của Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Tiền Giang. - Kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, tiếp cận sản phẩm dịch vụ của các NHTM khác trên địa bàn tỉnh nhằm tìm hiểu và đề ra những giải pháp hữu ích giúp nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ. - Ngoài ra còn tham khảo thêm những tài liệu có liên quan từ các số liệu báo cáo thống kê, báo cáo hoạt động kinh doanh của ngành, của các tổ chức KT-XH có liên quan; sách tham khảo, tạp chí chuyên ngành.
4 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM DỊCH VỤ NGÂN HÀNG 1.1. Cơ sở lý luận về ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái niệm ngân hàng thươngmại Luật các tổ chức tín dụng do Quốc hội Nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 16 tháng 06 năm 2010, định nghĩa về NHTM như sau: “Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này nhằm mục tiêu lợi nhuận”. [21] Như vậy, có thể hiểu NHTM là một doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vựctiền tệ với các hoạt động chủ yếu là nhận tiền gửi, cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản và thực hiện các hoạt động kinh doanh khác theo quy định pháp luật nhằm mục tiêu lợi nhuận. 1.1.2. Chức năng của ngân hàng thương mại [2] Hình 1.1. Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại Các hoạt động kinh doanh cơ bản của NHTM Chức năng trung gian tín dụng Chức năng trung gian thanh toán Hoạt động huy Hoạt động sử - Dịch vụ thanh toán và ngân động vốn dụng vốn quỹ - Bảo lãnh - Kinh doanh ngoại tệ - Vốn chủ sở hữu - Hoạt động tín dụng - Ủy thác, đại lý - Tiền gửi tiết kiệm - Hoạt động đầu tư - Kinh doanh chứng khoán. - Tiền gửi giao dịch - Phát hành chứng khoán - Vay các NH khác - Hoạt động khác Nguồn: Tổng hợp của tác giả
5 Chức năng trung gian tín dụng là chức năng quan trọng và cơ bản nhất của một NHTM, chức năng này không những cho thấy bản chất của NHTM mà còn cho thấy nhiệm vụ chính yếu của NHTM. Trong chức năng này - NHTM đóng vai trò là người trung gian đứng ra tập trung, huy động nguồn vốn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế (bao gồm tiền tiết kiệm của các tầng lớp dân cư, vốn bằng tiền của các đơn vị, tổ chức kinh tế...) biến nó thành nguồn vốn tín dụng để cho vay (cấp tín dụng) đáp ứng các nhu cầu vốn kinh doanh và vốn đầu tư cho các ngành kinh tế và nhu cầu vốn tiêu dùng của xã hội. Thông qua chức năng này, nhờ nguồn vốn lớn và luân chuyển liên tục sẽ góp phần quan rọng trong việc thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển. Chức năng trung gian thanh toán và cung ứng phương tiện thanh toán là chức năng quan trọng, không những thể hiện khá rõ bản chất của NHTM mà còn cho thấy tính chất “đặc biệt” trong hoạt động của NHTM. NHTM đứng ra làm trung gian để thực hiện các khoản giao dịch thanh toán giữa các khách hàng, giữa người mua, người bán... để hoàn tất các quan hệ kinh tế thương mại giữa họ với nhau. Thực hiện chức năng trung gian thanh toán, NHTM trở thành người thủ quỹ vàlà trung tâm thanh toán của xã hội. Nhờ thực hiện chức năng này, cho phép làm giảm bớt khối lượng tiền mặt lưu hành, tăng khối lượng thanh toán chuyển khoản, làm giảm bớt chi phí cho xã hội về in tiền, bảo quản, vận chuyển tiền tệ, tiết kiệm chiều chi phí về giao dịch thanh toán... Nhờ chức năng này mà hệ thống NHTM góp phần đẩy nhanh tốc độ luân chuyển Tiền - Hàng, qua đó các mối quan hệ kinh tế - xã hội được thực hiện cả trên bình diện quốc nội lẫn trên bình diện quốc tế. Điều này không những chắc chắn sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội trong nước phát triển, màcòn thúc đẩy các quan hệ kinh tế thương mại và tài chính tín dụng quốc tế phát triển. Chức năng cung ứng dịch vụ và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan đó là các dịch vụ mà chỉ có các ngân hàng với những ưu thế của nó mới có thể thực hiện được một cách trọn vẹn và đầy đủ. Các dịch vụ gắn liền với hoạt động ngân hàng không những cho phép NHTM thực hiện tốt yêu cầu của khách hàng mà còn hỗ trợ tích cực để NHTM thực hiện tốt hơn chức năng thứ nhất và
6 thứ hai của NHTM. Một số hoạt động cụ thể trong chức năng này có thể kể đến như các dịch vụ về ngân quỹ, kiều hối, chuyển tiền nhanh, ủy thác, tư vấn đầu tư, dịch vụ ngân hàng (E-banking),… Đây là ba chức năng cơ bản của một NHTM, giữa chúng có mối quan hệ hữu cơ chặt chẽ, vì vậy đòi hỏi sự định hướng hoạt động của một NHTM phải được xây dựng theo cách trải đều trên tất cả các chức năng này nhưng vẫn phải đảm bảo được tính đồng bộ. Nếu một NHTM hoạt động trên nền tảng quá chú trọng vào một chức năng mà xem nhẹ các chức năng khác sẽ dẫn đến hệ quả là hoạt động của NHTM này sẽ ngày càng trở nên đơn điệu, thiếu tính phối hợp và hiệu quả mang lại chắc chắn sẽ không cao. Nếu các NHTM đều chú trọng tất cả các chức năng và nhiệm vụ của mình, thì không những làm cho hoạt động kinh doanh có hiệu quả hơn, tỷ suất lợi nhuận cao hơn, mà còn có khả năng phân tán rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngân hàng. Phối hợp hài hòa và coi trọng các chức năng này thì các NHTM sẽ có cơ hội đứng vững hơn trong cuộc chạy đua trên thị trường. [2] 1.1.3. Các hoạt động của ngân hàng thương mại [2] 1.1.3.1. Hoạt động huy động vốn Hoạt động huy động vốn là một trong những hoạt động kinh doanh cơ bản và thường xuyên của các NHTM vì hoạt động này tạo ra nguồn vốn chủ yếu cho NHTM. NHTM được huy động vốn dưới những hình thức: Nhận tiền gửi và phát hành giấy tờ có giá: Nhận tiền gửi là hoạt động nhận tiền của tổ chức, cá nhân dưới hình thức tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác theo nguyên tắc có hoàn trả đầy đủ tiền gốc, lãi cho người gửi tiền theo thỏa thuận để huy động vốn trong nước và nước ngoài theo quy định của NHNN Việt Nam và quy định của pháp luật. Vay vốn của NHNN Việt Nam dưới hình thức tái cấp vốn theo quy định của Luật NHNN Việt Nam. Vay vốn của TCTD, tổ chức tài chính trong nước và nước ngoài theo quy định của pháp luật.
7 Hình 1.2. Các nghiệp vụ kinh doanh cơ bản của ngân hàng thương mại Các nghiệp vụ kinh doanh của NHTM Nghiệp vụ huy Nghiệp vụ sử Nghiệp vụ trung gian, động vốn dụng vốn dịch vụ ngân hàng Nguồn vốn phátsinh Cho vay Dịch vụ trunggian Nguồn vốn quản lý Chiếtkhấu Dịch vụ kinh doanh và huyđộng Đầu tư, liêndoanh vàng bạc, ngoạitệ Nguồn vốn đivay Dịch vụ nhận ủythác Trả tiền gửi, tiền vay, chi Thu lãi tiền vay, tiền Thu hoa hồng từ các dịch phí hoạt động kinh doanh đầu tư, liên doanh vụ trung ian Lợi nhuận Tổng chi phí Nghiệp vụ trung gian, dịch vụ ngân hàng trước thuế Thuế thu nhập Lợi nhuận ròng Các quỹ ngân hàng Nguồn: Nguyễn Đăng Dờn, 2016 [1] 1.1.3.2. Hoạt động cấp tín dụng Hoạt động tín dụng cũng là một hoạt động cơ bản của NHTM, đồng thời đây chính là hoạt động cung cấp một khối lượng vốn khổng lồ cho nền kinh tế.NHTM được phép cấp tín dụng dưới những hình thức sau đây: - Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi. - Chiết khấu, tái chiết khấu công cụ chuyển nhượng và giấy tờ có giá khác: Chiết khấu là việc mua có kỳ hạn hoặc mua có bảo lưu quyền truy đòi các công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá khác của người thụ hưởng trước khi đến hạn thanh toán. Tái chiết khấu là việc chiết khấu các công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá khác đã được chiết khấu trước khi đến hạn thanh toán.
8 - Bảo lãnh ngân hàng: là hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng cam kết với bên nhận bảo lãnh về việc tổ chức tín dụng sẽ thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng khi khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ đã cam kết; khách hàng phải nhận nợ và hoàn trả cho tổ chức tín dụng theo thỏa thuận. Phát hành thẻ tín dụng là việc ngân hàng thực hiện cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành thẻ tín dụng quốc tế. - Bao thanh toán trong nước; bao thanh toán quốc tế: là hình thức cấp tín dụng cho bên bán hàng hoặc bên mua hàng thông qua việc mua lại có bảo lưu quyền truy đòi các khoản phải thu hoặc các khoản phải trả phát sinh từ việc mua, bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ theo hợp đồng mua, bán hàng hoá, cung ứng dịchvụ. - Các hình thức cấp tín dụng khác sau khi được NHNN Việt Nam chấp thuận. 1.1.3.3. Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ - Dịch vụ cung ứng các phương tiện thanh toán; - Dịch vụ thanh toán trong nước bao gồm; séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thư tín dụng, thẻ ngân hàng, dịch vụ thu hộ và chi hộ; - Dịch vụ thanh toán quốc tế, kinh doanh ngoại tệ, vàng bạc; - Thực hiện dịch vụ thu hộ, chi hộ các các tổ chức và cá nhân; - Phát triển các sản phẩm dịch vụ ngân hàng; - Các sản phẩm khác như tư vấn tài chính, giữ hộ tài sản, thanh toán séc... 1.1.3.4. Các hoạt động khác Mở tài khoản thanh toán cho khách hàng; Mở tài khoản tiền gửi tại NHNN Việt Nam; Mở tài khoản thanh toán tại TCTD khác; Mở tài khoản tiền gửi, tài khoản thanh toán ở nước ngoài theo quy định của pháp luật về ngoạihối. Góp vốn đầu tư, mua cổ phần của doanh nghiệp, TCTD khác từ nguồn vốn tự có. Tham gia đấu thầu tín phiếu kho bạc, mua, bán công cụ chuyển nhượng, trái phiếu chính phủ, tín phiếu kho bạc, tín phiếu NHNN Việt Nam và các giấy tờ có giá khác trên thị trường tiền tệ. Kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối và sản phẩm phái sinh về tỷ giá, lãi suất, tiền tệ và tài sản tài chính khác theo văn bản chấp thuận của NHNN Việt