intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nghiên cứu yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:134

Thêm vào BST
Báo xấu
44
lượt xem 6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài tổng hợp cơ sở lý thuyết về các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của NHTM; đánh giá thực trạng khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam và thực trạng các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nghiên cứu yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN LÊ QUỲNH NHƯ NGHIÊN CỨU YẾU TỐ ĐẶC TRƯNG NGÂN HÀNG VÀ KINH TẾ VĨ MÔ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2015
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN LÊ QUỲNH NHƯ NGHIÊN CỨU YẾU TỐ ĐẶC TRƯNG NGÂN HÀNG VÀ KINH TẾ VĨ MÔ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Mã số: 60340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦM THỊ XUÂN HƯƠNG Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2015
  3. MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU LUẬN VĂN THẠC SĨ ..............................................1 1.1 Sự cần thiết vấn đề nghiên cứu...........................................................................1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu ...........................................................................................2 1.2.1 Mục tiêu chung .............................................................................................2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể .............................................................................................2 1.3 Câu hỏi nghiên cứu .............................................................................................2 1.4 Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ..........................................................................3 1.4.1 Đối tượng nghiên cứu .................................................................................3 1.4.2 Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................3 1.5 Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................3 1.6 Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu ............................................................3 1.7 Kết cấu luận văn .................................................................................................4 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÁC YẾU TỐ ĐẶC TRƯNG NGÂN HÀNG VÀ KINH TẾ VĨ MÔ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................................................5 2.1 Khả năng sinh lời của ngân hàng thương mại ....................................................5 2.1.1 Khái niệm ...................................................................................................5 2.1.2 Xác định khả năng sinh lời của ngân hàng thương mại .............................6 2.1.2.1 Tỷ lệ lợi nhuận trên tổng tài sản (Return on Assets) ..............................6 2.1.2.2 Tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (Return on Equity) .......................6 2.1.2.3 Tỷ lệ thu nhập lãi thuần (Net Interest Margin) .......................................7 2.2 Ý nghĩa của khả năng sinh lời ............................................................................7
  4. 2.2.1 Đối với ngân hàng thương mại ...................................................................7 2.2.2 Đối với nền kinh tế .....................................................................................8 2.3 Các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của ngân hàng thương mại .....................................................................................8 2.3.1 Các yếu tố đặc trưng ngân hàng .................................................................9 2.3.1.1 Quy mô tổng tài sản ................................................................................9 2.3.1.2 Vốn chủ sở hữu .......................................................................................9 2.3.1.3 Dư nợ tín dụng ......................................................................................10 2.3.1.4 Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng ..........................................................11 2.3.1.5 Thanh khoản .........................................................................................11 2.3.1.6 Quy mô tiền gửi của khách hàng ..........................................................12 2.3.1.7 Chi phí hoạt động .................................................................................12 2.3.1.8 Thu nhập ngoài lãi ................................................................................13 2.3.2 Các yếu tố kinh tế vĩ mô ...........................................................................13 2.3.2.1 Tốc độ tăng trưởng GDP thực ..............................................................13 2.3.2.2 Lạm phát ...............................................................................................14 2.3.2.3 Lãi suất thực .........................................................................................15 2.3.2.4 Tốc độ tăng trưởng cung tiền ...............................................................15 2.4 Tổng quan các nghiên cứu thực nghiệm trước đây ..........................................16 2.4.1. Các nghiên cứu thực nghiệm trên thế giới ...............................................16 2.4.2. Các nghiên cứu thực nghiệm trong nước .................................................18 2.5 Tóm tắt chương 2 .............................................................................................22 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM .....................................................................23 3.1 Sơ lược về tình hình kinh tế Việt Nam.............................................................23 3.2 Thực trạng hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thương mại Việt Nam ..25 3.2.1 Vốn chủ sở hữu.........................................................................................25 3.2.2 Hoạt động huy động vốn ..........................................................................26 3.2.3 Hoạt động tín dụng ...................................................................................27
  5. 3.3 Thực trạng về khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam ....28 3.3.1 Thực trạng về khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam ...................................................................................................................................28 3.3.2 Thực trạng các yếu tố đặc trưng ngân hàng tác động đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam .................................................................31 3.3.2.1 Quy mô tổng tài sản ..............................................................................31 3.3.2.2 Vốn chủ sở hữu .....................................................................................32 3.3.2.3 Dư nợ tín dụng ......................................................................................33 3.3.2.4 Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng ..........................................................34 3.3.2.5 Thanh khoản .........................................................................................35 3.3.2.6 Quy mô tiền gửi của khách hàng ..........................................................36 3.3.2.7 Chi phí hoạt động .................................................................................37 3.3.2.8 Thu nhập ngoài lãi ................................................................................38 3.3.3 Thực trạng các yếu tố kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam ..............................................................................39 3.3.3.1 Tốc độ tăng trưởng GDP thực ..............................................................39 3.3.3.2 Lạm phát ...............................................................................................40 3.3.3.3 Lãi suất thực ........................................................................................41 3.3.3.4 Tốc độ tăng trưởng cung tiền ..............................................................42 3.4 Đánh giá về khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam .......43 3.4.1 Những mặt đạt được về khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam ..................................................................................................................43 3.4.2 Những hạn chế về khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam ...........................................................................................................................43 3.4.3 Nguyên nhân của những hạn chế..............................................................44 3.4.3.1 Đối với ngân hàng thương mại .............................................................44 3.4.3.2 Đối với nền kinh tế ...............................................................................46 3.5 Tóm tắt chương 3 .............................................................................................47
  6. CHƯƠNG 4: NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ CÁC YẾU TỐ ĐẶC TRƯNG NGÂN HÀNG VÀ KINH TẾ VĨ MÔ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ..................48 4.1 Mô hình nghiên cứu..........................................................................................48 4.2 Mẫu nghiên cứu ................................................................................................50 4.2.1 Các biến phụ thuộc ...................................................................................50 4.2.2 Các biến độc lập .......................................................................................51 4.2.2.1 Các biến độc lập đặc trưng ngân hàng..................................................51 4.2.2.2 Các biến độc lập kinh tế vĩ mô .............................................................54 4.3 Giả thuyết nghiên cứu ......................................................................................55 4.4 Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................57 4.4.1 Phân tích thống kê mô tả ..........................................................................57 4.4.2 Phân tích tương quan ................................................................................57 4.4.3 Các kiểm định để lựa chọn mô hình .........................................................58 4.5 Kết quả nghiên cứu về các yếu tố tác động đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam .......................................................................................58 4.5.1 Phân tích thống kê mô tả và hệ số tương quan .........................................58 4.5.2 Phân tích hồi quy ......................................................................................61 4.5.3 Kết quả thực nghiệm ................................................................................64 4.6 Tóm tắt chương 4 .............................................................................................70 CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP NÂNG CAO KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ........................................................71 5.1 Tóm tắt các kết quả chính của đề tài ................................................................71 5.2 Một số giải pháp và khuyến nghị .....................................................................72 5.2.1 Một số giải pháp đối với các ngân hàng thương mại Việt Nam ...............72 5.2.2 Một số khuyến nghị đối với Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước ............78 5.2.2.1 Khuyến nghị đối với Chính phủ ...........................................................78 5.2.2.2 Khuyến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước ..........................................79 5.3 Đóng góp mới của đề tài ..................................................................................80
  7. 5.4 Hạn chế của đề tài ............................................................................................81 5.5 Hướng nghiên cứu tiếp theo .............................................................................82 5.6 Tóm tắt chương 5 .............................................................................................82 KẾT LUẬN ..............................................................................................................83 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
  8. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Mối tương quan theo lý thuyết giữa các biến độc lập và biến phụ thuộc ................................................................................................................................... 19 Bảng 3.1: Tốc độ tăng trưởng GDP thực và lạm phát ở Việt Nam .......................... 23 Bảng 3.2: Một số chỉ tiêu về thực trạng hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thương mại Việt Nam ................................................................................................ 25 Bảng 3.3: ROA, ROE và NIM bình quân của NHTM Việt Nam ............................ 29 Bảng 3.4: Tốc độ tăng trưởng tổng tài sản bình quân và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân ................................................................................................ 31 Bảng 3.5: Tốc độ tăng trưởng vốn chủ sở hữu bình quân và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân...................................................................................... 32 Bảng 3.6: Tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng bình quân và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân ................................................................................................ 33 Bảng 3.7: Tốc độ tăng chi phí dự phòng rủi ro tín dụng bình quân và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân .......................................................................... 34 Bảng 3.8: Tốc độ tăng trưởng tài sản thanh khoản bình quân và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân...................................................................................... 35 Bảng 3.9: Tốc độ tăng trưởng số dư tiền gửi bình quân và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân ................................................................................................ 36 Bảng 3.10: Tốc độ tăng chi phí hoạt động bình quân và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân ................................................................................................ 37 Bảng 3.11: Tốc độ tăng trưởng thu nhập ngoài lãi bình quân và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân...................................................................................... 38 Bảng 3.12: Tốc độ tăng trưởng GDP thực và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân ................................................................................................................... 39 Bảng 3.13: Lạm phát và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân ............... 40 Bảng 3.14: Lãi suất thực và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân ......... 41
  9. Bảng 3.15: Tốc độ tăng trưởng cung tiền và tốc độ tăng trưởng ROA, ROE, NIM bình quân ................................................................................................................... 42 Bảng 4.1: Thống kê mô tả của các biến ................................................................... 58 Bảng 4.2: Ma trận hệ số tương quan ........................................................................ 60 Bảng 4.3: Kết quả hồi quy theo mô hình Pooled OLS ............................................. 61 Bảng 4.4: Kết quả hồi quy theo mô hình FEM ........................................................ 61 Bảng 4.5: Kết quả hồi quy theo mô hình REM ........................................................ 62 Bảng 4.6: Kết quả thực hiện mô hình để khắc phục đồng thời hiện tượng phương sai thay đổi và tự tương quan.......................................................................................... 63 Bảng 4.7: Tổng hợp kết quả nghiên cứu .................................................................. 64
  10. DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Hình 3.1: Tốc độ tăng trưởng GDP thực và lạm phát ở Việt Nam .......................... 23 Hình 3.2: ROA, ROE và NIM bình quân của NHTM Việt Nam ............................. 29
  11. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TỪ VIẾT TẮT DIỄN GIẢI ADB Ngân hàng Phát triển châu Á CA Vốn chủ sở hữu DP Tiền gửi khách hàng Đvt Đơn vị tính FEM Mô hình hồi quy tác động cố định IMF Quỹ Tiền tệ Quốc tế INF Lạm phát LA Dư nợ tín dụng LFA Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng LQD Thanh khoản M2 Tốc độ tăng trưởng cung tiền M2 NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NII Thu nhập ngoài lãi NIM Tỷ lệ thu nhập lãi thuần WB Ngân hàng Thế giới RGDP Tốc độ tăng trưởng GDP thực RI Lãi suất thực REM Mô hình hồi quy tác động ngẫu nhiên ROA Tỷ lệ lợi nhuận trên tổng tài sản ROE Tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu SIZE Quy mô tổng tài sản
  12. LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là Nguyễn Lê Quỳnh Như, tác giả của luận văn “Nghiên cứu yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam”. Tôi xin cam đoan luận văn là kết quả quá trình nghiên cứu của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn của PGS. TS. Trầm Thị Xuân Hương. Các thông tin, số liệu sử dụng trong luận văn là trung thực, được chính tác giả thu thập và có nguồn gốc rõ ràng. Người cam đoan Nguyễn Lê Quỳnh Như
  13. 1 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU LUẬN VĂN THẠC SĨ 1.1 Sự cần thiết vấn đề nghiên cứu: NHTM là định chế tài chính trung gian quan trọng trong nền kinh tế thị trường. Hoạt động ngân hàng có tính hệ thống cao, là kênh chu chuyển vốn, cung ứng dịch vụ tài chính ngày càng đa dạng, đồng thời là công cụ quan trọng trong việc ổn định thị trường tài chính và quản lý kinh tế của nhà nước. Ngành ngân hàng hoạt động hiệu quả đóng vai trò to lớn đối với tốc độ phát triển của nền kinh tế (Rajan và Zingales, 1998; Levine, 1998). Trong môi trường cạnh tranh gay gắt giữa các NHTM, những ngân hàng có năng lực tài chính tốt, kinh doanh hiệu quả có lợi thế hơn trong việc thu hút nguồn vốn huy động đa dạng với giá rẻ, tạo điều kiện cho ngân hàng mở rộng thực hiện các hoạt động kinh doanh và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, lợi nhuận của ngân hàng vì thế tăng lên. Hệ thống NHTM hoạt động hiệu quả, có khả năng sinh lời sẽ thúc đẩy nền kinh tế phát triển với tốc độ cao. Khả năng sinh lời là mục tiêu cơ bản và sống còn của các tổ chức kinh tế, trong đó có ngân hàng. Ngân hàng có khả năng sinh lời cao, nguồn vốn dồi dào để thực hiện các hoạt động kinh doanh và kịp thời ứng phó với nhiều rủi ro, giúp ngân hàng hoạt động hiệu quả trong môi trường cạnh tranh hiện nay. Cuộc khủng hoảng kinh tế – tài chính toàn cầu năm 2008, một số ngân hàng hoạt động kinh doanh không hiệu quả, năng lực tài chính yếu kém, không có khả năng đáp ứng các nghĩa vụ tài chính với các chủ thể trong nền kinh tế và đối mặt với nhiều rủi ro khác trong hoạt động. Vì thế, vấn đề cấp thiết đặt ra là các ngân hàng làm sao để gia tăng khả năng sinh lời trong quá trình hoạt động. Việc nghiên cứu các yếu tố nào tác động đến khả năng sinh lời của NHTM cũng như mức độ tác động của các yếu tố này thực sự cần thiết đối với các nhà quản trị ngân hàng, cổ đông, nhà đầu tư,... Các yếu tố có thể chia thành các yếu tố đặc trưng ngân hàng và các yếu tố kinh tế vĩ mô. Dựa trên kết quả của các yếu tố nghiên cứu được, mỗi ngân hàng sẽ xây dựng chiến lược và giải pháp phù hợp với từng ngân hàng để từng bước gia tăng khả năng sinh lời.
  14. 2 Vì vậy, nhận thấy tính cần thiết và hữu ích trong việc nghiên cứu vấn đề này, tôi quyết định lựa chọn đề tài: “Nghiên cứu yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam”. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu: 1.2.1 Mục tiêu chung Xác định các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể Nghiên cứu cơ sở lý thuyết về các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của NHTM. Đánh giá thực trạng khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. Đánh giá thực trạng các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. Nghiên cứu thực nghiệm về các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. Đề xuất một số giải pháp và khuyến nghị nâng cao khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. 1.3 Câu hỏi nghiên cứu: Các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô nào có tác động đến khả năng sinh lời của NHTM? Thực trạng khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam như thế nào? Thực trạng các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam như thế nào? Nghiên cứu thực nghiệm về các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam như thế nào? Giải pháp và khuyến nghị nào nâng cao khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam?
  15. 3 1.4 Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 1.4.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. 1.4.2 Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi nghiên cứu của đề tài là 25 NHTM Việt Nam thời gian từ năm 2007 đến năm 2014. 1.5 Phương pháp nghiên cứu Phương pháp thu thập số liệu: dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính của 25 NHTM Việt Nam từ 2007 đến 2014; dữ liệu của các yếu tố kinh tế vĩ mô thu thập từ ADB, WB. Phương pháp định lượng: sử dụng mô hình hồi quy dữ liệu bảng để nghiên cứu yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. Phân tích thống kê mô tả để mô tả những đặc tính cơ bản của các dữ liệu thu thập được nhằm cung cấp thông tin tổng quát về đối tượng nghiên cứu. Phân tích tương quan để kiểm tra mối quan hệ tương quan giữa các biến độc lập và biến phụ thuộc. Phân tích hồi quy để đo lường tác động hay không tác động, tương quan cùng chiều hay ngược chiều của từng biến độc lập lên biến phụ thuộc. 1.6 Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu: Tổng hợp cơ sở lý thuyết về các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của NHTM. Đánh giá thực trạng khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam và thực trạng các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. Dựa trên phương pháp phân tích định lượng sử dụng mô hình hồi quy dữ liệu bảng, nghiên cứu thực nghiệm về các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam.
  16. 4 Đề xuất giải pháp, khuyến nghị nâng cao khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. 1.7 Kết cấu luận văn: Chương 1: Giới thiệu luận văn thạc sĩ. Chương 2: Cơ sở lý thuyết về các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của NHTM. Chương 3: Thực trạng khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. Chương 4: Nghiên cứu thực nghiệm về các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam. Chương 5: Giải pháp nâng cao khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam.
  17. 5 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÁC YẾU TỐ ĐẶC TRƯNG NGÂN HÀNG VÀ KINH TẾ VĨ MÔ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 2.1 Khả năng sinh lời của ngân hàng thương mại 2.1.1 Khái niệm NHTM là định chế tài chính trung gian, thực hiện các hoạt động ngân hàng gồm nghiệp vụ nhận tiền gửi, cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản và các hoạt động kinh doanh khác nhằm mục tiêu lợi nhuận. Lợi nhuận là một con số tuyệt đối, thể hiện chênh lệch giữa thu nhập và chi phí của NHTM tại một thời điểm để duy trì hoạt động, trong khi khả năng sinh lời là khái niệm tương đối. Theo Olalekan và Adeyinka (2013), khả năng sinh lời là khả năng tạo ra lợi nhuận từ các hoạt động của ngân hàng, thể hiện hiệu quả hoạt động của ngân hàng. Đối với Harward và Upton (1991), khả năng sinh lời còn là khả năng thu được lợi nhuận từ việc đầu tư của ngân hàng. Như vậy, khả năng sinh lời của NHTM là khả năng thu được lợi nhuận từ việc sử dụng tài sản và nguồn vốn của ngân hàng thực hiện các hoạt động kinh doanh và đầu tư. Khái niệm khả năng sinh lời bao hàm ý nghĩa lợi nhuận và khả năng tạo ra lợi nhuận. Lợi nhuận và khả năng sinh lời tác động qua lại lẫn nhau , đóng góp đáng kể vào hiệu quả hoạt động của NHTM (Pandya và Parma, 2014). NHTM duy trì lợi nhuận cao để tồn tại và mở rộng hoạt động, tuy vậy, lợi nhuận cao chưa đủ điều kiện để khẳng định ngân hàng có khả năng sinh lời, đảm bảo cho sự phát triển bền vững của ngân hàng, vì lợi nhuận cao đi kèm với rủi ro cao trong hoạt động của NHTM. Kulshrestha (1993) cho rằng, lợi nhuận giữa các NHTM có thể như nhau, nhưng khả năng sinh lời có thể khác nhau phụ thuộc vào quy mô và mức độ đầu tư của mỗi NHTM. Khả năng sinh lời thể hiện mối tương quan giữa lợi nhuận với tài sản, nguồn vốn, khả năng bù đắp chi phí cho những tổn thất xảy ra trong quá trình hoạt động (Pandya và Parma, 2014). Khả năng sinh lời là chỉ số đáng tin cậy vì từ
  18. 6 khả năng sinh lời có thể xác định mức độ lợi nhuận, là cơ sở để định hướng phát triển của NHTM. Do đó, khả năng sinh lời là thước đo đánh giá toàn bộ quá trình và hiệu quả hoạt động của ngân hàng (Velnamby và Nimalathasan, 2008). Chính vì thế, khả năng sinh lời có vai trò quan trọng trong việc ra quyết định, chính sách của mỗi ngân hàng, từ đó, nâng cao năng lực tài chính, tăng lợi thế cạnh tranh của các NHTM hiện nay. 2.1.2 Xác định khả năng sinh lời của ngân hàng thương mại: Khả năng sinh lời thể hiện ở việc quản lý và sử dụng hiệu quả tài sản và nguồn vốn của mỗi ngân hàng (Olalekan và Adeyinka, 2013). Các thước đo khả năng sinh lời của ngân hàng gồm tỷ lệ lợi nhuận trên tổng tài sản, tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, tỷ lệ thu nhập lãi thuần. 2.1.2.1 Tỷ lệ lợi nhuận trên tổng tài sản (Return on Assets) Tỷ lệ lợi nhuận trên tổng tài sản được dùng để đo lường khả năng sinh lời trên mỗi đồng tài sản của ngân hàng. Lợi nhuận ròng ROA = Tổng tài sản ROA thể hiện các khoản lãi được tạo ra từ lượng vốn đầu tư hay tổng tài sản, phản ánh khả năng quản lý của ngân hàng để tận dụng nguồn tài chính và nguồn vốn đầu tư tạo ra lợi nhuận (Adeusi và cộng sự, 2014). Chỉ tiêu này phụ thuộc vào những quyết định chính sách của ngân hàng cũng như những yếu tố khách quan liên quan đến nền kinh tế và những quy định của Chính phủ. ROA là thước đo đo lường hiệu quả khả năng sinh lời của ngân hàng (Rivard và Thomas, 1997; Hassan và Bashir, 2003). ROA càng cao, ngân hàng kiếm được nhiều tiền hơn trên lượng vốn đầu tư ít hơn, hoạt động hiệu quả hơn, ngược lại ROA thấp thể hiện ngân hàng đầu tư không hiệu quả (Sheeba, 2011). Theo khung an toàn Camel, ROA trên 1% là đạt yêu cầu. 2.1.2.2 Tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (Return on Equity) Tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu đo lường khả năng sinh lời trên mỗi đồng vốn của cổ đông thường.
  19. 7 Lợi nhuận ròng ROE = Vốn chủ sở hữu Chỉ tiêu đo lường hiệu quả khả năng sinh lời khác là ROE. Chỉ tiêu này phản ánh khả năng của ngân hàng trong việc sử dụng vốn chủ sở hữu để sinh lời (Sufian, 2011). ROE càng cao, ngân hàng càng sử dụng hiệu quả đồng vốn chủ sở hữu, giá trị cổ phiếu càng hấp dẫn nhà đầu tư. Theo khung an toàn Camel, ROA từ 15% trở lên là đạt yêu cầu. 2.1.2.3 Tỷ lệ thu nhập lãi thuần (Net Interest Margin) Thu nhập từ lãi tập trung vào lợi nhuận được tạo ra từ các hoạt động của ngân hàng theo mức tài sản có sinh lời và là thước đo quan trọng hiệu quả ngân hàng (Alper và Anbar, 2011). Ngân hàng nhận tiền gửi và cho vay với lãi suất cao hơn lãi suất huy động, chênh lệch giữa lãi phải thu và lãi phải trả tạo ra lợi nhuận cho ngân hàng. Nguồn thu nhập của các hoạt động từ lãi chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu nhập của NHTM. Tỷ lệ thu nhập lãi thuần NIM giúp ngân hàng dự báo trước khả năng sinh lời thông qua việc kiểm soát chặt chẽ tài sản sinh lời và tìm kiếm nguồn vốn có chi phí thấp nhất. NIM càng cao thì lợi nhuận ngân hàng càng cao (Gul và cộng sự, 2011). Thu nhập lãi thuần NIM = Tài sản có sinh lời 2.2 Ý nghĩa của khả năng sinh lời Khả năng sinh lời đưa ra bức tranh toàn cảnh về kết quả hoạt động của NHTM (Velnamby và Nimalathasan, 2008), điều này không chỉ có ý nghĩa đối với mỗi NHTM mà còn đối với nền kinh tế. 2.2.1 Đối với ngân hàng thương mại Với khả năng sinh lời cao, NHTM dễ dàng tiếp cận nguồn vốn góp đa dạng từ đối tác, các nhà đầu tư, đồng thời, củng cố niềm tin đối với cổ đông hiện hữu, từ đó mở rộng hoạt động kinh doanh, đầu tư trang thiết bị, hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, cũng như đáp ứng kịp thời với những tổn thất khi rủi ro xảy ra.
  20. 8 Bên cạnh đó, NHTM có khả năng sinh lời cao và ổn định sẽ tạo sự tin tưởng, nâng cao uy tín, thương hiệu, từ đó, khách hàng đến giao dịch và sử dụng sản phẩm, dịch vụ của ngân hàng nhiều hơn. NHTM duy trì khả năng sinh lời cao, có điều kiện xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, chuyên nghiệp, đảm bảo công việc ổn định và nhiều cơ hội thăng tiến cho cán bộ, nhân viên ngân hàng, từ đó, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao cho NHTM. Kết quả phân tích khả năng sinh lời là cơ sở để các nhà quản trị ngân hàng đưa ra các quyết định, chính sách phù hợp cũng như những kế hoạch, định hướng hoạt động để NHTM có khả năng sinh lời cao, đảm bảo cho sự phát triển bền vững của NHTM. 2.2.2 Đối với nền kinh tế NHTM là tổ chức tài chính trung gian, thực hiện đầy đủ chức năng cung ứng và chu chuyển vốn giữa các chủ thể trong nền kinh tế. NHTM hoạt động với khả năng sinh lời cao sẽ nâng cao năng lực tài chính để đáp ứng nhu cầu về vốn, đảm bảo nền kinh tế tăng trưởng ổn định, kiềm chế lạm phát, hạn chế tình trạng thất nghiệp. Hệ thống các NHTM có khả năng sinh lời cao, ngành ngân hàng phát triển bền vững, là kênh huy động, cung ứng vốn kịp thời cho nền kinh tế, điều này có tác động tích cực đến nền kinh tế vĩ mô. Trong bối cảnh hội nhập và môi trường cạnh tranh quốc tế, NHTM có khả năng sinh lời cao sẽ nâng cao khả năng cạnh tranh với các NHTM trong nước và nước ngoài, đẩy mạnh phát triển các sản phẩm, dịch vụ chất lượng, đáp ứng nhu cầu của các chủ thể, thúc đẩy nền kinh tế phát triển không ngừng. 2.3 Các yếu tố đặc trưng ngân hàng và kinh tế vĩ mô tác động đến khả năng sinh lời của ngân hàng thương mại Ngân hàng hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận, do đó khả năng sinh lời là điều kiện quyết định ngân hàng hoạt động hiệu quả, từ đó, tăng cường năng lực tài chính để mở rộng hoạt động kinh doanh, phát triển thương hiệu. Để NHTM nâng cao khả năng sinh lời, đòi hỏi phải xác định các yếu tố tác động đến khả năng sinh lời. Các yếu tố này có thể chia thành hai nhóm: các yếu tố đặc trưng ngân hàng và các yếu tố
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
842 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2