Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:125

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm phân tích thực trạng phát triển dịch vụ NHĐT tại Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam - BIDV, đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Đưa ra định hướng và một số đề xuất các giải pháp nhằm phát triển dịch vụ NHĐT tại Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam - BIDV tới năm 2025.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ----- o0o ----- NGUYỄN THỊ KHÁNH PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ NGÂN HÀNG ĐIỆN TỬ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI – 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ----- o0o ----- NGUYỄN THỊ KHÁNH PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ NGÂN HÀNG ĐIỆN TỬ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng Mã số : 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC TS TRẦN HOÀI NAM HÀ NỘI - 2020
i LỜI CAM ĐOAN Đề tài Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam là nghiên cứu do riêng cá nhân em thực hiện với sự giúp đỡ của cán bộ hướng dẫn. Mọi thông tin và số liệu nghiên cứu trong luận văn là do em tổng hợp, kết quả được trình bày một cách trung thực theo thực tế khảo sát, đánh giá. Mọi tham khảo của luận văn này được em trích dẫn rõ ràng TP. Hà Nội, tháng 07 năm 2020 Học viên Nguyễn Thị Khánh
ii LỜI CẢM ƠN Em xin chân thành cám ơn TS Trần Hoài Nam đang giảng dạy trong khoa sau đại học đã trang bị cho em kiến thức quý báu trong suốt quá trình hướng dẫn làm luận văn. Em xin chân thành cám ơn Ban Lãnh Đạo, Đồng nghiệp chi nhánh BIDV – Hoàn Kiếm; Đống Đa và Bắc Giang đã tạo điều kiện, động viên, giúp đỡ để em hoàn thành bài luận văn này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng để hoàn thiện luận văn này nhưng vẫn không tránh khỏi những sai sót. Vì vậy em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của Thầy/cô để bài luận văn được hoàn thiện hơn. Cuối cùng xin kính chúc Thầy/ cô và Cán bộ nhân viên BIDV thật nhiều sức khỏe và luôn thành đạt. TP. Hà Nội, tháng 07 năm 2020 Học viên Nguyễn Thị Khánh
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ vi DANH MỤC BẢNG BIỂU .................................................................................... vii DANH MỤC HÌNH VẼ ........................................................................................ viii MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài .............................................................2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu .........................................................................10 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .........................................................................11 5. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................11 6. Bố cục của đề tài ...................................................................................................12 CHƢƠNG 1 MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ NGÂN HÀNG ĐIỆN TỬ ........................................................................................13 1.1. Một số khái niệm cơ bản ....................................................................................13 1.1.1. Ngân hàng điện tử ...........................................................................................13 1.1.2. Dịch vụ ngân hàng điện tử ..............................................................................14 1.1.3. Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử ..............................................................15 1.2. Đặc điểm và vai trò của dịch vụ NHĐT đối với ngân hàng thương mại ...........16 1.2.1. Đặc điểm của dịch vụ NHĐT ..........................................................................16 1.2.2. Vai trò của dịch vụ NHĐT ..............................................................................18 1.3. Nội dung phát triển dịch vụ NHĐT ...................................................................19 1.3.1. Phát triển về số lượng sản phẩm và quy mô dịch vụ NHĐT ...........................19 1.3.2. Phát triển về các đối tượng khách hàng mà NHTM hướng tới .......................22 1.3.3. Nâng cao chất lượng dịch vụ NHĐT ...............................................................22 1.4. Tổng hợp và đề xuất mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển dịch vụ ngân
iv hàng điện tử ...............................................................................................................25 1.4.1. Mô hình nghiên cứu các nhân tố tác động đến phát triển dịch vụ NHĐT ......25 1.4.2. Đề xuất mô hình nghiên cứu ...........................................................................36 1.4.3. Giả thuyết nghiên cứu .....................................................................................37 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ NGÂN HÀNG ĐIỆN TỬ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – BIDV ........................................................................................................................43 2.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ......................43 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển .....................................................................43 2.1.2. Cơ cấu tổ chức ................................................................................................45 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh của BIDV ....................................................47 2.2. Thực trạng phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ..............................................................................................48 2.2.1. Giới thiệu về hệ thống ngân hàng điện tử của BIDV ......................................48 2.2.2. Các dịch vụ ngân hàng điện tử tại BIDV ........................................................50 2.2.3. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ...................................................64 2.3. Đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ..................................................................................71 2.3.1. Kết quả đạt được và hạn chế tồn tại ...............................................................71 2.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại BIDV .....78 CHƢƠNG 3 ĐỊNH HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ NGÂN HÀNG ĐIỆN TỬ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM –BIDV ....................................................................................80 3.1. Định hướng phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ..............................................................................................80 3.1.1. Định hướng phát triển dịch vụ NHĐT của BIDV Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 .............................................................................................80 3.1.2. Cơ hội và thách thức đối với BIDV trong việc phát triển dịch vụ NHĐT.......81
v 3.2. Một số giải pháp phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ..................................................................................82 3.2.1. Giải pháp phát triển thương hiệu nhằm nâng cao độ tin cậy của BIDV ........82 3.2.2. Giải pháp nhằm xây dựng định hướng và chiến lược hoạt động hiệu quả ....84 3.2.3. Giải pháp cải thiện tốc độ xử lý thủ tục sản phẩm, dịch vụ ............................85 3.2.4. Giải pháp cải thiện chất lượng cơ sở hạ tầng công nghệ ...............................85 3.2.5. Nhóm giải pháp khác ......................................................................................87 3.3. Một số kiến nghị với Chính Phủ ........................................................................94 KẾT LUẬN ..............................................................................................................96 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nguyên nghĩa 1 ASXH An sinh xã hội 2 ATM Automated Teller Machine (Máy rút tiền tự động) 3 BIDV Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam 4 CNTT Công nghệ thông tin 5 CSKH Chăm sóc khách hàng 6 HĐQT Hội đồng quản trị 7 HT Hệ thống 8 NHĐT Ngân hàng điện tử 9 POS Point of Sale (Thiết bị bán hàng) 10 TMĐT Thương mại điện tử 11 TMCP Thương mại cổ phần World Trade Organization (Tổ chức thương mại thế 12 WTO giới)
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1. Một số nghiên cứu đưa ra các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử ......................................................................................................35 Bảng 2.1. Tình hinh hoạt động kinh doanh của BIDV giai đoạn 2017 – 2019.........47 Bảng 2.2. Biểu phí ngân hàng điện tử BIDV ............................................................49 Bảng 2.3. Một số chỉ tiêu phản ánh kết quả kinh doanh dịch vụ thẻ ghi nợ của BIDV năm 2017-2019..........................................................................................................53 Bảng 2.4. Các loại thẻ tín dụng tại BIDV .................................................................55 Bảng 2.5. Số lượng, doanh số và phí dịch vụ thẻ tín dụng năm 2017 - 2019 ...........56 Bảng 2.6. Kết quả dịch vụ BSMS năm 2017-2019 ....................................................59 Bảng 2.7. Số lượng hợp đồng e-Banking ..................................................................61 Bảng 2.8. Tỷ lệ phiếu khảo sát ..................................................................................64 Bảng 2.9: Cơ cấu mẫu khảo sát phân theo đặc điểm ...............................................64 Bảng 2.10: Kết quả kiểm định thang đo Cronbach’alpha ........................................65 Bảng 2.11: Hệ số KMO và Kiểm định Bartlett .........................................................66 Bảng 2.12: Phần trăm phương sai toàn bộ ...............................................................66 Bảng 2.13: Ma trận các nhân tố đã sử dụng phép quay ...........................................66 Bảng 2.14: Hệ số tương quan pearson .....................................................................68 Bảng 2.15: Hệ số về mức độ phù hợp mô hình .........................................................69 Bảng 2.16: ANOVA ...................................................................................................69 Bảng 2.17: Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính bội ...............................................70
viii DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 1.1. Mô hình FSQ and TSQ ..............................................................................26 Hình 1.2. Mô hình SERVQUAL.................................................................................27 Hình 1.3. Mô hình Pikkarainen .................................................................................29 Hình 1.4. Mô hình nghiên cứu của Luis V. Casaló, Carlos Flavián, Miguel Guinalíu (2008) ........................................................................................................................30 Hình 1.5: Mô hình nghiên cứu lý thuyết ...................................................................31 Hình 1.6: Mô hình nghiên cứu của Nguyễn Thị Hằng Nga (2012) ..........................31 Hình 1.7. Mô hình nghiên cứu của Ihab Ali El-Qirem (2013) ..................................32 Hình 1.8. Mô hình nghiên cứu của Mohammad Ahmadi Nia (2013) .......................33 Hình 1.9. Mô hình nghiên cứu đề xuất ......................................................................37 Hình 2.1. Logo Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ..........................43 Hình 2.2. Cơ cấu tổ chức BIDV ................................................................................45 Hình 2.3. Bộ máy quản lý BIDV ................................................................................46
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Vài thập niên gần đây, những thành tự trong lĩnh vự khoa học kĩ thuật đã đưa nhân loại bước sang một thời kì mới thời kì văn “minh hậu công nghiệp. Trong số những thành tựu đó phải kể đến sự phát triển của công nghệ thông tin. Có thể nói sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin đã góp phần không nhỏ cho sự phát triển của dịch vụ ngân hàng điện tử trên thế giới. Dịch vụ ngân hàng điện tử còn khá mới mẻ ở Việt Nam, nhưng với sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin thì chắc chắn đây sẽ là màng dịch vụ chủ đạo của các ngân hàng thương mại tương lai. Hầu hết các ngân hàng trong nước hiện nay đã đang ngắm tới mảng dịch vụ này, với mục tiêu phát triển bền vững trong tương lai. Trước xu thế đó Ngân hàng BIDV cũng đang đẩy mạnh phát triển vào dịch vụ ngân hàng điện tử. Dịch vụ ngân hàng điện tử mang lại những giá trị mới cho khách hàng, tiết kiệm thời gian, chi phí, tiện lợi thực hiện mọi lúc mọi nơi, nhanh chóng và hiệu quả. Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử là một trong những chiến lược phát triển được đặt lên hàng đầu của các ngân hàng thương mại trên thế giới. Xác định đẩy mạnh các dịch vụ ngân hàng điện tử là một trong những trọng tâm hoạt động, BIDV đã có nhiều bước đi cụ thể, từ việc triển khai xây dựng và hiện đại hóa hệ thống thanh toán đến tạo lập hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ thanh toán tiên tiến. Tuy nhiên việc triển khai dịch vụ ngân hàng điện tử của BIDV vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, cụ thể là: thu nhập từ dịch vụ NHĐT của BIDV vẫn chiếm tỷ trọng thấp trong tổng thu nhập của ngân hàng, chỉ chiếm khoảng 15,2%, số lượng khách hàng sử dụng dịch vụ NHĐT tuy có gia tăng qua các năm, nhưng tốc độ tăng rất chậm (tăng trung bình 10-12%/năm trong giai đoạn 2017-2019), số lượng máy ATM và máy POS của ngân hàng thấp… Chính vì vậy, việc tìm ra giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển ngân hàng điện tử trong giai đoạn tới là hết sức cần thiết để BIDV có thể tiếp tục khẳng định được thương hiệu của mình, đạt được mục tiêu trở thành Ngân hàng bán lẻ hàng đầu Việt Nam.
2 Với mục đích nghiên cứu sâu hơn về thực trạng phát triển dịch vụ NHĐT, nghiên cứu các cơ hội cũng như thách thức để phát triển dịch vụ NHĐT để từ đó đóng góp những giải pháp nhằm triển khai, phát” triển thành công hơn nữa dịch vụ NHĐT tại BIDV, em đã chọn đề tài “Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu cho Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ ngân hàng tài chính của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài Phát triển thương mại điện tử nói chung và xây dựng chiến lược phát triển TMĐT Việt Nam trong giai đoạn 2020-2030 là nội dung nhận được nhiều sự quan tâm của các ban ngành từ trung ương, tới các tỉnh thành phố cũng như các nhà nghiên cứu, nhà quản lý, kinh doanh và toàn xã hội. Đã có nhiều công trình nghiên cứu có liên quan tới lĩnh vực này, cụ thể: 2.1. Nghiên cứu nước ngoài - Didar Singh (2002), Electronic commerce: Issues of policy and strategy for India, Indian Council for Research on International Economic Relations TMĐT được xác định là lĩnh vực quan trọng và cần phải nghiên cứu các chiến lược, chính sách phát triển và những vấn đề liên quan tới TMĐT khi gia nhập WTO. Các nền kinh tế và doanh nghiệp trên toàn cầu đang tích hợp hệ thống của họ với TMĐT. Nghiên cứu này trình bày tổng quan về TMĐT tại Ấn Độ, cũng như thực trạng phát triển TMĐT khi gia nhập WTO, và đề xuất các chiến lược nhằm phát triển TMĐT tại Ấn Độ. - Perry G. Christie, M.P. (2003), Policy Statement on Electronic Commerce and the Bahamian Digital Agenda, The Commonwealth of The Bahamas Nhận thức được tầm quan trọng của việc phát triển TMĐT trong nền kinh tế của Quần đảo Bahamas, tài liệu này định hướng tầm nhìn của chính phủ để đưa Bahamas trở thành một trong những quốc gia phát triển mạnh về TMĐT, giúp cho người dân nhận thấy tiềm năng và lợi ích to lớn của TMĐT. Tài liệu này cung cấp một loạt các chính sách sẽ được ban hành theo từng giai đoạn giúp cho TMĐT phát
3 triển, như phát triển cơ sở hạ tầng viễn thông, phát triển nguồn nhân lực, hoàn thiện hệ thống pháp luật, các đề xuất tài chính, chính phủ điện tử, v.v.. - Guilherme Alberto Almeida de Almeida, Alfonso Avila, Violeta Boncanoska (2007), Promoting e-Commerce in Developing Countries, Internet Governance and Policy - Discussion Papers Nghiên cứu này xem xét các lợi thế và khả năng sử dụng chữ ký điện tử để thực hiện các giao dịch TMĐT. Mục tiêu chính của nghiên cứu là tạo ra nhận thức về tác động có thể tạo ra khi sử dụng chữ ký điện tử để giao dịch tại các nước đang “phát triển. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng đề xuất một số chiến lược quan trọng cho các nhà hoạch định nhằm thúc đẩy và phát triển TMĐT. - Zheng Qin, Yang Chang, Shundong Li, Fengxiang Li (2014) E-Commerce Strategy, Springer. Tài liệu cung cấp cái khái niệm liên quan tới chiến lược và chiến lược TMĐT, các phương thức nghiên cứu nhằm xây dựng một chiến lược TMĐT cũng như nội dung tổng quan một bản chiến lược TMĐT trên lý thuyết. Bên cạnh đó, tài liệu cung cấp kinh nghiệm xây dựng và phát triển TMĐT của nhiều quốc gia trên thế giới như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc, Úc, Ấn Độ, Singapore, Hàn Quốc. Đây là tài liệu quan trọng trong việc tham khảo xây dựng chiến lược phát triển TMĐT Việt Nam tới năm 2020, tầm nhìn tới năm 2030. - Elizabeth E. Grandon and J. Michael Pearson (2004), Electronic commerce adoption: an empirical study of small and medium US businesses, Information Management, 42(1), 197-216. Dựa trên mô hình TAM của Davis (1989), Grandon và Pearson (2004) đã đưa ra mô hình phát triển thương mại điện tử với mẫu khảo sát thực nghiệm là 1069 doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Mỹ được đưa vào nghiên cứu.Trong đó, nghiên cứu đưa ra mối liên hệ giữa giá trị chiến lược cảm nhận của thương mại điện tử và quyết định phát triển thương mại điện tử của doanh nghiệp. Ngoài ra, Grandon và Pearson cũng đưa ra mối quan hệ giữa các nhóm yếu tố bao gồm yếu tố thuộc về doanh nghiệp, các yếu tố bên ngoài và các yếu tố liên quan tới cảm nhận về lợi ích và khả
4 năng ứng dụng thương mại điện tử của các doanh nghiệp. Cụ thể, nghiên cứu chỉ ra có 6 yếu tố ảnh hưởng đến phát triển thương mại điện tử là mức độ sẵn sàng của tổ chức, áp lực bên ngoài, mức độ tương thích công nghệ trong cùng một tổ chức, dễ sử dụng cảm nhận và hữu dụng cảm nhận - Ihab Ali El-Qirem (2013), Critical Factors Influencing E-Banking Service Adoption in Jordanian Commercial Banks: A Proposed Model, International Business Research, Vol.6, No.3. Mục đích chính của nghiên cứu là tiến hành khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến việc chấp nhận NHĐT của những khách hàng có thể truy cập internet và thăm dò ý kiến của những người không dùng internet về dịch vụ này. Mô hình khung lý thuyết của nghiên cứu được phát triển dựa trên mô hình chấp nhận công nghệ (TAM) và những điều chỉnh hợp lý khác nhằm đo lường tác động của các yếu tố đến việc chấp nhận dịch vụ NHĐT tại những NHTM Jordan. Người ta cho rằng việc áp dụng thành công NHĐT sẽ mang lại lợi ích cho tất cả các bên liên quan trong lĩnh vực tài chính Dựa trên các nghiên cứu trước đây, một số biến được cho là có ảnh hưởng đến hành vi sử dụng dịch vụ NHĐT được đưa vào thảo luận và thể hiện trong mô hình đề xuất. Các yếu tố được đưa vào mô hình gồm: yếu tố tiện ích vủa dịch vụ (sự thuận tiện, khả năng tiếp cận và cung ứng dịch vụ nhanh chóng), yếu tố an toàn và bảo mật (sự an toàn, sự bí mật và niềm tin), yếu tố về sự thuận tiện và dễ sử dụng (nội dung, thiết kế và sự đơn giản của trang web), yếu tố sự lo sợ và tin tưởng, yếu tố giá và phí, yếu tố đặc điểm nhân khẩu học: giới tính, tuổi, thu nhập, học vấn. Mô hình nghiên cứu thừa nhận rằng sự thuận tiện, khả năng tiếp cận dịch vụ nhanh chóng, sự an toàn, bí mật, niềm tin, sự đơn giản về thiết kế và nội dung của trang web ngân hàng cũng như sự lo sợ và tin tưởng, phí và chất lượng dịch vụ NHĐT tác động trực tiếp đến ý định sử dụng và hành vi sử dụng dịch vụ NHĐT. - Maryam Sohrabi, Julie Yew Mei Yee and Robert Jeyakumar Nathan (2013), Critical Success Factors for the Adoption of electronic Banking in Malaysia, International Arab Journal of electronic Technology.
5 Nghiên cứu này nghiên cứu các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thành công của NHĐT trong bối cảnh Malaysia. Các yếu tố trong nghiên cứu này gồm bốn biến độc lập: (1) An toàn, (2) Bảo mật, (3) Sự tin tưởng, (4) Giá cả ảnh hưởng đến phát triển NHĐT tại Malaysia. Kết quả từ một cuộc khảo sát liên quan đến 268 người được hỏi ở Malaysia cho thấy sự tin tưởng của khách hàng và những mối quan tâm bảo mật có hiệu quả cao nhất hướng tới việc sử dụng dịch vụ NHĐT tại Malaysia. Những kết quả của nghiên cứu này giúp ngành ngân hàng hiểu rõ hơn về phân” khúc thị trường của ngành NHĐT của họ, nhận thức và hành vi của họ liên quan đến việc sử dụng dịch vụ NHĐT. 2.2. Nghiên cứu trong nước Tuy thương mại điện tử mới phát triển tại Việt Nam trong khoảng 10 năm trở lại đây nhưng đã có khá nhiều công trình nghiên cứu về TMĐT nói chung cũng như về chiến lược và chiến lược phát triển TMĐT nói riêng, có thể kể đến một số công trình nghiên cứu như sau: * Sách và giáo trình Có nhiều cuốn sách về TMĐT và chiến lược phát triển kinh tế nói chung, phát triển thương mại nói riêng đã được xuất bản, cung cấp các kiến thức tổng quát và chuyên sâu về TMĐT và chiến lược phát triển kinh tế, thương mại điển hình như: - Nguyễn Văn Minh, Trần Hoài Nam (2002), Giao dịch thương mại điện tử, Nxb. Chính trị Quốc gia: Giáo trình làm rõ các yếu tố kỹ thuật, các quy trình thao tác cơ bản của thương mại điện tử. Khái luân về Internet, Web, TMĐT. Giao dịch, thanh toán, an toàn và tương lai của TMĐT. - Trần Văn Hòe (2010), Giáo trình thương mại điện tử căn bản, Nxb. Đại học Kinh tế quốc dân: Giáo trình trình bày khái niệm cơ bản liên quan tới TMĐT, các vấn đề như an ninh TMĐT, mô hình TMĐT cơ bản, các điều kiện áp dụng TMĐT như hạ tầng kinh tế - xã hội, hạ tầng pháp lý v.v.. - Nguyễn Văn Thoan (2010) Giáo trình thương mại điện tử căn bản, Nxb. Lao động: Giáo trình trình bày các khái niệm tổng quan về TMĐT, giao dịch điện tử, ứng dụng TMĐT trong doanh nghiệp và các rủi ro trong TMĐT, luật giao dịch điện tử.
6 - Nguyễn Văn Minh (2011) Giáo trình thương mại điện tử căn bản, Nxb. Thống kê: Giáo trình giới thiệu tổng quan về TMĐT, thị trường, kết cấu hạ tầng, mô hình kinh doanh, giao dịch, thanh toán, an toàn trong TMĐT, những lĩnh vực ứng dụng và tương lai của TMĐT v.v.. - Nguyễn Minh Kiều (2007), Nghiệp vụ ngân hàng hiện đại, NXB Thống kê Giáo trình trình bày rõ và bao quát hầu hết các nghiệp vụ chính yếu của ngân hàng thương mại, trong đó có phần nghiệp vụ NHĐT. Trong phần này, tác giả đã giúp độc giả nắm được sự ra đời và phát triển của dịch vụ NHĐT qua các hình thái từ Brochure – ware, E – commerce, E – Business đến E – bank; sự ra đời và phát triển của các dịch vụ NHĐT bao gồm Call centre, Phone banking, Mobile banking, Home banking và Internet banking; cũng như các sản phẩm NHĐT bao gồm Tiền điện tử - Digital Cash, Séc điện tử - Digital Cheques và Thẻ thông minh – Stored value smart Card. Bên cạnh đó, giáo trình cũng trình bày các yếu tố cần thiết cho việc phát triển dịch vụ NHĐT tại Việt Nam bên cạnh phân tích thực trạng về việc phát triển dịch vụ NHĐT trong thời gian qua. * Các luận án có liên quan - Trần Hoài Nam (2013), Phát triển ứng dụng mô hình TMĐT B2B ở Việt Nam, luận án tiến sĩ kinh tế, Trường Đại học Thương mại Luận án đã tổng hợp và phân tích các nghiên cứu trên thế giới, tiến hành hệ thống hóa các vấn đề lý luận về TMĐT B2B, mô hình TMĐT B2B và các yếu tố ảnh hưởng tới ứng dụng mô hình TMĐT B2B trong doanh nghiệp. Thông “qua việc khảo sát, thu thập số liệu thực tế, phân tích, đánh giá thực trạng các điều kiện và tình hình ứng dụng mô hình TMĐT B2B ở Việt Nam, trên cơ sở đó đưa ra những nhận định về thành tựu, hạn chế, xác định các vấn đề, trở ngại trong việc ứng dụng các mô hình TMĐT B2B, lấy đó làm căn cứ thực tiễn để xây dựng và đề xuất các giải pháp đẩy mạnh ứng dụng các mô hình TMĐT B2B ở Việt Nam. B2B là một trong những loại hình có giá trị lớn, tuy nhiên tại Việt Nam, TMĐT B2B phát triển còn rất hạn chế, thông qua luận án này, làm cơ sở tham khảo thực trạng TMĐT tại Việt Nam nói chung, cũng như thực trạng TMĐT B2B nói riêng, từ đó làm cơ sở
7 xây dựng các mục tiêu, dự báo cho chiến lược phát triển TMĐT tại Việt Nam nói chung và TMĐT B2B nói riêng. Luận án chủ yếu tập trung nghiên cứu về phát triển mô hình B2B tại Việt Nam, đối với việc xây dựng một chiến lược phát triển TMĐT Việt Nam trong dài hạn thì các nội dung của luận án vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, cần có những nghiên cứu cụ thể hơn nữa. - Đào Anh Tuấn (2013), Quản lý nhà nước về thương mại điện tử, luận án tiến sĩ kinh doanh và quản lý, Trường Đại học Kinh tế quốc dân Luận án trình bày các khái niệm và mô hình TMĐT, phân tích các lợi ích và hạn chế của TMĐT, đưa ra khái niệm quản lý nhà nước (QLNN) về TMĐT, các đặc trưng, mục tiêu và chức năng QLNN về TMĐT, phân tích nội dung QLNN về TMĐT từ xây dựng chiến lược các cấp từ cấp quốc gia cho đến các tỉnh, thành phố và doanh nghiệp. Qua đó khẳng định vai trò quan trọng của chiến lược phát triển TMĐT quốc gia trong quá trình phát triển TMĐT của Việt Nam. Bên cạnh đó, luận án phân tích về các kế hoạch phát triển TMĐT, xây dựng các chính sách, và ban hành luật về TMĐT, đưa ra các chính sách TMĐT về thương nhân, bảo vệ người tiêu dùng TMĐT, chính sách thuế trong TMĐT, chính sách phát triển nguồn nhân lực và hạ tầng công nghệ cho TMĐT, tiếp đó, tác giả khái quát những quan điểm về việc xây dựng và ban hành pháp luật về TMĐT (thừa nhận pháp lý thông điệp dữ liệu, quy định về chữ ký điện tử, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong TMĐT, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong TMĐT, phòng chống tội phạm và những vi phạm trong TMĐT). Tác giả cũng trình bày hoạt động tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển TMĐT thông qua truyền thông tư vấn, thực hiện các chương trình, dự án phát triển TMĐT, vận hành các quỹ, phối hợp hoạt động, kiểm soát hoạt động TMĐT, trình bày các yếu tố ảnh hưởng đến QLNN về TMĐT, xây dựng các tiêu chí và đánh giá QLNN về TMĐT, kinh nghiệm một số quốc gia trong xây dựng và triển khai các chiến lược, chính sách và pháp luật về phát triển TMĐT, kinh nghiệm QLNN về TMĐT. Luận án phân tích thực trạng và đánh giá hoạt động QLNN về TMĐT tại Việt Nam, rút ra các kết quả đạt được, các vấn đề và nguyên nhân tồn tại, từ đó đề xuất
8 một số giải pháp chủ yếu hoàn thiện QLNN về TMĐT tại Việt Nam. Có thể nói đây là một trong những đề tài có liên quan khá sát với vấn đề tác giả nghiên cứu. Tuy nhiên các giải pháp luận án đưa ra nhằm phát triển TMĐT Việt Nam còn ở mức khái quát, chưa thực sự cụ thể. Ngoài ra, việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới xây dựng chiến lược phát triển TMĐT tại Việt Nam có phần khác biệt so với hoạt động QLNN về TMĐT, cần có những nghiên cứu sâu hơn về các nhân tố này nhằm tạo cơ sở cho việc xây dựng chiến lược phát triển TMĐT trong thời gian tới. * Các bài báo, tạp chí - Lê Văn Huy, Trương Thị Vân Anh (2008), Mô hình nghiên cứu chấp nhận E – banking tại Việt Nam, Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế số 362 – Tháng 7/2008. Mục tiêu của nghiên cứu là xác định các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng e – banking và mức độ ảnh hưởng của những yếu tố này, từ đó đưa ra các hàm ý cho công tác quản lý và triển khai e – banking tại Việt Nam. Trên cơ sở tìm hiểu một số mô hình nghiên cứu e – banking ở các nước khác như: Thái Lan, Hồng Công, Đài Loan, Singapore, tác giả đã đề xuất mô hình lý thuyết ứng dụng TAM để nghiên cứu sự chấp nhận e – banking tại Việt Nam. Mô hình gồm các yếu tố ảnh hưởng như: rủi ro cảm nhận, sự tự nguyện, sự tự chủ có điều kiện, sự thuận tiện, ích lợi cảm nhận, sự dễ sử dụng cảm nhận… Sau khi tiến hành phân tích dữ liệu, nghiên” cứu đưa ra kết luận rằng rủi ro cảm nhận càng tăng thì cảm nhận về ích lợi của người sử dụng tiềm năng giảm. Mặt khác, trên quan điểm hành vi sử dụng công nghệ của cá nhân, hệ thống NHĐT sẽ thành công hơn nếu cải thiện được cảm nhận của khách hàng về sự dễ sử dụng và ích lợi của NHĐT. Để kích thích hai yếu tố này, nghiên cứu đưa ra đề xuất tập trung tăng cường sự thuận tiện của NHĐT thông qua gia tăng sự tự chủ về công nghệ của cá nhân và giảm thiểu rủi ro cảm nhận từ phía khách hàng. - Nguyễn Thùy Trang (2018), Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử tại Agribank, Tạp chí tài chính, ngày 01/07/2018 Dịch vụ ngân hàng điện tử mang lại những giá trị mới cho khách hàng, tiết kiệm thời gian, chi phí, tiện lợi thực hiện mọi lúc mọi nơi, nhanh chóng và hiệu quả.
9 Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử là một trong những chiến lược phát triển được đặt lên hàng đầu của các ngân hàng thương mại trên thế giới. Xác định đẩy mạnh các dịch vụ ngân hàng điện tử là một trong những trọng tâm hoạt động, Agribank đã có nhiều bước đi cụ thể, từ việc triển khai xây dựng và hiện đại hóa hệ thống thanh toán đến tạo lập hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ thanh toán tiên tiến. Trên nền tảng công nghệ hiện đại, mạng lưới rộng lớn, Agribank hiện có trên 200 sản phẩm dịch vụ ngân hàng tiện ích. Trong số đó, nhiều sản phẩm dịch vụ của Agribank thuộc nhóm sản phẩm dịch vụ huy động vốn, tín dụng, thanh toán trong nước, thanh toán quốc tế, thẻ, e-banking… tạo nên thế mạnh riêng có của Agribank về sản phẩm dịch vụ. Tính đến 31/7/2017, hoạt động thu dịch vụ của Agribank tăng 27% so cùng kỳ năm 2016, đạt gần 60% kế hoạch năm 2017. Một số nhóm dịch vụ tăng trưởng khá như dịch vụ e-banking tăng 42%, dịch vụ thẻ tăng 32%... Năm 2017, Agribank hướng tới mục tiêu đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ để mở rộng phạm vi, đối tượng phục vụ, nâng cao chất lượng dịch vụ. Thông qua nghiên cứu, tác giả đã đề xuất 07 nhóm giải pháp phát triển dịch vụ NHĐT tại Agribank, đồng thời đưa ra khuyến nghị phát triển dịch vụ NHĐT tại các NHTM Việt Nam. Tóm lại, về cơ bản các luận án và công trình nghiên cứu có liên “quan đến đề tài đã thực hiện đề cập tới những lý luận và thực tiễn về TMĐT, mô hình TMĐT B2B và các yếu tố ảnh hưởng tới ứng dụng mô hình TMĐT B2B trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, các luận án mới chỉ dừng lại ở mức nghiên cứu về chiến lược nói chung và các nguyên tắc xây dựng chiến lược trên lý thuyết, các đề tài về lĩnh vực TMĐT chưa thực sự đi sâu vào việc xây dựng chiến lược phát triển TMĐT của Việt Nam nói chung và của Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam – BIDV nói tiêng. Luận án tiến sĩ của tác giả Trần Hoài Nam (2013), „‟Phát triển ứng dụng mô hình TMĐT B2B ở Việt Nam’’ luận án mới tổng hợp và phân tích các nghiên cứu trên thế giới, tiến hành hệ thống hóa các vấn đề lý luận về TMĐT B2B, mô hình TMĐT B2B và các yếu tố ảnh hưởng tới ứng dụng mô hình TMĐT B2B trong doanh nghiệp, hoặc Đề tài Quản lý nhà nước về thương mại điện tử của tác
10 giả Đào Anh Tuấn trình bày các chính sách liên quan tới phát triển TMĐT và nội dung QLNN về TMĐT. Nhìn lại thì các luận án này được nghiên cứu dưới góc độ hoàn thiện hoạt động TMĐT tại Việt Nam, chưa có các nội dung đáp ứng các yêu cầu của việc xây dựng chiến lược phát triển TMĐT. Bên cạnh đó, các giải pháp được đề xuất nhằm hoàn thiện công tác QLNN về TMĐT mới dừng lại ở mức cơ bản, cần đưa ra các giải pháp cụ thể hơn nữa nhằm xây dựng chiến lược phát triển TMĐT Việt Nam trong thời gian tới. Trên cơ sở kế thừa kết quả của những công trình nghiên cứu trên về mặt phương pháp luận, tham khảo các yếu tố ảnh hưởng đến chấp nhận sử dụng dịch vụ NHĐT của khách hàng đã được phân tích trong các nghiên cứu, tác giả đã chọn lọc, tổng hợp, đưa ra mô hình nghiên cứu phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương để nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến chấp nhận sử dụng dịch vụ NHĐT của khách hàng bên cạnh việc phân tích thực trạng phát triển dịch vụ NHĐT tại ngân hàng trong thời gian qua, từ đó đưa ra cơ sở hợp lý để đề xuất các giải” pháp phát triển dịch vụ NHĐT tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam - BIDV. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu * Mục tiêu nghiên cứu Đề xuất các giải pháp phát “triển dịch vụ NHĐT tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam. * Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt mục tiêu trên, đề tài xác định các nhiệm vụ cụ thể sau: Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về phát triển dịch vụ NHĐT tại các Ngân hàng thương mại. Phân tích thực trạng phát triển dịch vụ NHĐT tại Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam - BIDV, đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Đưa ra định hướng và một số đề xuất các giải pháp nhằm phát triển dịch vụ NHĐT tại Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam - BIDV tới năm 2025