Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất các giải pháp nhằm phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cầu Giấy. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung của luận văn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ---------------------------- HOÀNG MẠNH TUẤN PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH CẦU GIẤY LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ---------------------------- HOÀNG MẠNH TUẤN PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH CẦU GIẤY CHUYÊN NGÀNH : Tài Chính - Ngân Hàng MÃ SỐ : 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. CHỬ BÁ QUYẾT HÀ NỘI, NĂM 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ kinh tế “Phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, nghiên cứu khảo sát tình hình thực tiễn, dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Chử Bá Quyết. Các số liệu, mô hình và những dữ liệu sử dụng trong luận văn là trung thực, các giải pháp, đề xuất đưa ra xuất phát từ thực tiễn nghiên cứu, chưa từng được công bố dưới bất cứ hình thức nào trước khi trình bày, bảo vệ và công nhận bởi Hội đồng đánh giá luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ kinh tế, trường Đại học Thương mại. Một lần nữa, tôi xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết trên. Cao học viên Hoàng Mạnh Tuấn
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được đề tài luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm hướng dẫn, giúp đỡ của nhiều cá nhân, tập thể trong và ngoài trường. Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn TS. Chử Bá Quyết, thầy đã tận tình hướng dẫn, khích lệ và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình làm luận văn. Tôi xin cảm ơn Ban lãnh đạo, nhân viên các phòng ban của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cầu Giấy đã cung cấp cho tôi những thông tin, tư liệu quý giá và những đóng góp xác đáng, hết sức quý báu để tôi hoàn thành luận văn này. Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy, cô giáo Trường Đại học Thương mại, Khoa Sau đại học đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu để hoàn thành chương trình đào tạo thạc sỹ kinh tế. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, các đồng nghiệp, bạn bè đã tạo điều kiện giúp đỡ, động viên, khuyến khích tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập. Do những hạn chế về chủ quan và khách quan, đề tài nghiên cứu không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được những nhận xét góp ý của quý thầy cô và các bạn để đề tài được hoàn thiện hơn, sâu sắc hơn và có tính khả thi hơn nữa. Cuối cùng tôi xin gửi lời chúc sức khỏe, hạnh phúc, kính chúc quý Thầy, Cô thành công trong sự nghiệp cao quý. Tôi xin chân thành cảm ơn!
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...............................................................................................................i LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................... ii MỤC LỤC ......................................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................... vi DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU.............................................................................vii PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.........................................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài .....................................3 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài ..................................................................6 3.1. Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................................6 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................................6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................................6 5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài ..........................................................................6 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu..................................................................................7 5.2. Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu.....................................................................7 6. Kết cấu của luận văn ....................................................................................................8 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA CÁC NG ÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .................................................................9 1.1. Khái quát về dịch vụ thẻ của các ngân hàng thương mại .................................9 1.1.1. Khái quát về ngân hàng thương mại ....................................................................9 1.1.2. Khái niệm và đặc điểm dịch vụ thẻ của ngân hàng thương mại .................. 15 1.1.3. Phân loại thẻ của ngân hàng thương mại........................................................ 17 1.2. Nội dung của phát triển dịch vụ thẻ của các ngân hàng thương mại .......... 19 1.2.1. Khái niệm phát triển dịch vụ thẻ của ngân hàng thương mại ...................... 19 1.2.2. Các tiêu chí phát triển dịch vụ thẻ của ngân hàng thương mại ................... 20 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển dịch vụ thẻ của ngân hàng thương mại ...................................................................................................................................... 27
iv 1.3. Một số kinh nghiệm phát triển dịch vụ thẻ của các chi nhánh ngân hàng và bài học rút ra cho BIDV chi nhánh Cầu Giấy ......................................................... 32 1.3.1. Một số kinh nghiệm phát triển dịch vụ thẻ của các chi nhánh ngân hàng 32 1.3.2. Bài học rút ra cho BIDV chi nhánh Cầu Giấy ................................................ 34 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH CẦU GIẤY ............................................................................................ 36 2.1. Khái quát về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy .............................................................................................................. 36 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ....................................................................... 36 2.1.2. Cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của BIDV chi nhánh Cầu Giấy ....... 38 2.1.3. Khái quát về kết quả kinh doanh của BIDV chi nhánh Cầu Giấy giai đoạn 2017-2019 .......................................................................................................................... 42 2.2. Phân tích thực trạng phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy ....................................................... 48 2.2.1. Thực trạng phát triển quy mô kinh doanh dịch vụ thẻ tại BIDV chi nhánh Cầu Giấy............................................................................................................................ 48 2.2.2. Thực trạng phát triển chất lượng dịch vụ thẻ tại BIDV chi nhánh Cầu Giấy ............................................................................................................................................. 59 2.2.3. Thực trạng phát triển thu nhập từ dịch vụ thẻ tại BIDV chi nhánh Cầu Giấy .................................................................................................................................... 65 2.3. Đánh giá chung về sự phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy ....................................................... 67 2.3.1. Những kết quả đạt được trong phát triển dịch vụ thẻ .................................... 67 2.3.2. Những hạn chế, tồn tại trong phát triển dịch vụ thẻ và nguyên nhân ........ 69 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA NG ÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM –....... 75 CHI NHÁNH CẦU G IẤY............................................................................................ 75
v 3.1. Định hướng và mục tiêu phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy .................................................. 75 3.1.1. Xu hướng phát triển dịch vụ thẻ tại Việt Nam ................................................ 75 3.1.2. Kế hoạch phát triển của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy trong những năm tới ............................................................. 77 3.1.3. Định hướng phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy ........................................................................ 78 3.2. Các giải pháp phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy ...................................................................... 79 3.2.1. Các giải pháp phát triển kinh doanh dịch vụ thẻ ............................................ 79 3.2.2. Các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ thẻ .............................................. 83 3.2.3. Một số giải pháp khác .......................................................................................... 86 3.3. Một số kiến nghị ...................................................................................................... 88 3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ và các cơ quan chức năng ..................................... 88 3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ............................................... 89 3.3.3. Kiến nghị với Hiệp hội thẻ Việt Nam ................................................................ 89 3.3.4. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ............... 91 KẾT LUẬN ...................................................................................................................... 94 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển BIDV Việt Nam CN Chi nhánh CTCP Công ty cổ phần ĐCTC Đầu cơ tài chính ĐT&PT Đầu tư và phát triển ĐVCNT Đơn vị chấp nhận thẻ HĐV Huy động vốn KĐT Khu đô thị KHCN Khách hàng cá nhân NHNN Ngân hàng Nhà nước NHPH Ngân hàng phát hành NHTM Ngân hàng thương mại PGD Phòng giao dịch QLKHCN Quản lý khách hàng cá nhân TCTD Tổ chức tín dụng TDQT Tín dụng quốc tế TMCP Thương mại cổ phần VN Việt Nam
vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Tên sơ đồ, bảng biểu Trang Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của BIDV chi nhánh Cầu 39 Giấy Bảng 2.1: Hoạt động huy động vốn tại BIDV chi nhánh Cầu Giấy 43 giai đoạn 2017 - 2019 Bảng 2.2: Tình hình sử dụng vốn tại BIDV chi nhánh Cầu Giấy giai 45 đoạn 2017 - 2019 Bảng 2.3: Kết quả hoạt động kinh doanh tại BIDV chi nhánh Cầu 47 Giấy giai đoạn 2017 - 2019 Bảng 2.4: Số lượng thẻ ATM của BIDV chi nhánh Cầu Giấy giai 49 đoạn 2017-2019 Bảng 2.5: Doanh số giao dịch thẻ ATM của BIDV chi nhánh Cầu 51 Giấy giai đoạn 2017-2019 Bảng 2.6: Doanh số giao dịch bình quân/thẻ ATM của BIDV chi 52 nhánh Cầu Giấy giai đoạn 2017-2019 Bảng 2.7: Số lượng máy ATM, máy POS của BIDV chi nhánh Cầu 53 Giấy giai đoạn 2017-2019 Bảng 2.8: Số lượng giao dịch tại máy ATM của BIDV chi nhánh 55 Cầu Giấy giai đoạn 2017-2019 Bảng 2.9: Tần suất giao dịch tại máy ATM của BIDV chi nhánh 56 Cầu Giấy giai đoạn 2017-2019 Bảng 2.10: Thị phần dịch vụ thẻ của BIDV chi nhánh Cầu Giấy trên 58 địa bàn quận Cầu Giấy tại thời điểm 31/12/2019 Bảng 2.11: Phí thu được từ dịch vụ thẻ của BIDV chi nhánh Cầu 66 Giấy giai đoạn 2017-2019
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Sự phát triển và hội nhập của Việt Nam trong những năm gần đây không chỉ được nhận thấy ở tốc độ phát triển kinh tế mà còn có thể nhận thấy được trong phong cách tiêu dùng, thanh toán của người dân Việt Nam. Ngày càng có nhiều người sử dụng các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt, đặc biệt là thẻ ngân hàng. Hình thức thanh toán thẻ đã và đang trở nên phổ biến phạm vi toàn cầu. Việc sử dụng các dịch vụ thẻ mang lại lợi ích to lớn như: Tăng cường hiệu quả trong thanh toán, luân chuyển vốn là một vai trò lớn của phương tiện thanh toán thẻ; Thẻ còn góp phần thúc đẩy lưu thông hàng hoá, kích thích nhu cầu tiêu dùng của dân cư, thu hút khách du lịch nước ngoài; Tăng cường khả năng kiểm soát tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước; Tạo môi trường kinh tế văn minh, hiện đại, thu hút đầu tư nước ngoài là một hệ quả tất yếu khi mà thẻ đã cung ứng cho nền kinh tế phương tiện thanh toán nhanh chóng và tiện lợi. Có thể nói, dịch vụ thẻ đã và đang được các ngân hàng thương mại (NHTM) nhìn nhận như một mũi nhọn chiến lược trong hiện đại hoá, đa dạng hoá các loại hình dịch vụ ngân hàng và là một lợi thế cạnh tranh hết sức quan trọng trong cuộc đua nhắm tới thị trường ngân hàng bán lẻ. Điều này đã tạo điều kiện cho hoạt động kinh doanh dịch vụ thẻ phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, đây cũng là thách thức và sức ép khá lớn đối với các NHTM, đòi hỏi các ngân hàng phải có những giải pháp kinh doanh phù hợp. Nhìn lại quá trình trên 20 năm phát triển dịch vụ thẻ ở Việt Nam vừa qua, có thể thấy dịch vụ thẻ đã có những phát triển vượt bậc. Nếu như năm 1996, khi Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam bắt đầu cung ứng dịch vụ thẻ, mới chỉ có vài máy ATM với vài trăm chủ thẻ thì đến nay đã có 53 tổ chức phát hành và thanh toán thẻ với tổng số lượng phát hành trên 100 triệu thẻ, mạng lưới ATM của các ngân hàng đã được mở rộng (tới nay đã có trên 17.000 ATM trên toàn quốc); các ATM đã được kết nối liên thông, khách hàng có thể sử dụng thẻ của ngân hàng này để rút tiền và thực hiện một số dịch vụ thanh toán trên ATM của ngân hàng khác.
2 Sử dụng thẻ đã trở thành một thói quen và phương tiện thanh toán thông dụng, được sử dụng rộng rãi trong mọi tầng lớp xã hội (Nguồn: Nguyễn Toàn Thắng (2019), Dịch vụ thẻ và bước phát triển vượt bậc, Bài viết đăng trên Thời báo Ngân hàng ngày27/4/2019) . Thực hiện công cuộc đổi mới nền kinh tế và đổi mới hoạt động ngân hàng. Hệ thống ngân hàng Việt Nam nói chung chung và Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam nói riêng, trong những năm qua đã có những biện pháp cụ thể phát triển dịch vụ thẻ, góp phần giảm tỷ trọng thanh toán tiền mặt trong nền kinh tế và đem lại tiện ích cho người dân, cho các đơn vị cung ứng dịch vụ. Tuy nhiên, hiện nay dịch vụ thẻ ngân hàng chưa thực sự phát triển, chưa thực sự đem lại tiện ích cho các chủ thẻ cũng như trở thành phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt phổ biến trong nền kinh tế Việt Nam. Đồng thời trong xu hướng mở của thị trường dịch vụ tài chính theo cam kết gia nhập WTO đặt ra những cơ hội lớn nhưng cũng không ít thách thức đối với các ngân hàng thương mại về phát triển dịch vụ thẻ. Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - CN Cầu Giấy (BIDV chi nhánh Cầu Giấy) cũng không nằm ngoài thách thức đó. Với mạng lưới ngân hàng dày đặc trên địa bàn quận Cầu Giấy như hiện nay thì sự cạnh tranh trong hoạt động kinh doanh nói chung và dịch vụ thẻ nói riêng ngày càng gay gắt. BIDV chi nhánh Cầu Giấy cần có những giải pháp chiến lược để có thể phát triển rộng rãi dịch vụ thẻ ra thị trường. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy còn tồn tại những hạn chế cần khắc phục như: Số lượng khách hàng sử dụng thẻ chưa cân xứng với tiềm năng của chi nhánh, doanh số giao dịch chưa cao, các loại hình dịch vụ thẻ của ngân hàng còn chưa đa dạng, các tiện ích cũng chưa tạo được sức hấp dẫn lớn với khách hàng, chất lượng dịch vụ khảo sát khách hàng còn nhiều phàn nàn,... việc tìm ra các biện pháp nhằm triển khai, phát triển thành công dịch vụ thẻ là vấn đề đang đặt ra rất cần thiết. Xuất phát từ lý do nêu trên và bằng kinh nghiệm công tác thực tế tại BIDV chi nhánh Cầu Giấy cùng với những kiến thức đã tích luỹ được sau khi theo học chương
3 trình cao học, tôi đã chọn đề tài: “Phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy” làm đề tài luận văn thạc sỹ. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài Đã có nhiều tác giả nghiên cứu về phát triển dịch vụ thẻ với các cấp độ khác nhau từ giáo trình, luận án tiến sỹ, báo cáo nghiên cứu khoa học, luận văn thạc sỹ; các bài báo đăng trong các Tạp chí khoa học; các bài đăng trong Kỷ yếu các Hội thảo khoa học quốc gia, quốc tế... Có thể kể đến một số công trình cụ thể như sau: Phạm Trần Tuấn (2019), Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Từ Liêm, Luận văn Thạc sỹ, Đại học Thương mại. Đối tượng nghiên cứu của luận văn là dịch vụ thẻ tại Agribank chi nhánh Từ Liêm. Phạm vi nghiên cứu của luận văn là hoạt động kinh doanh dịch vụ thẻ tại Agribank chi nhánh Từ Liêm từ năm 2010 đến năm 2015. Phương pháp chủ yếu để nghiên cứu luận văn là kết hợp một số phương pháp nghiên cứu khoa học kinh tế: duy vật lịch sử, duy vật biện chứng, phương pháp điều tra – phân tích – tổng hợp thống kê, so sánh, dự báo. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng bảng biểu, sơ đồ, mô hình, số liệu để tính toán và minh họa, các vấn đề thực tiễn của các ngân hàng thương mại đã phát hành và đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ ở Việt Nam để so sánh, phân tích, chứng minh. Nguyễn Thị Hồng Ngát (2019), Phát triển dịch vụ thẻ thanh toán của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Từ Liêm, Luận văn thạc sỹ, Đại học Thương mại. Luận văn đi sâu vào nghiên cứu hoạt động phát triển dịch vụ thẻ thanh toán và thực trạng phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại BIDV chi nhánh Từ Liêm. Dịch vụ thẻ thanh toán góp phần quan trọng cho NHTM trong huy động vốn, thu phí dịch vụ và nâng cao hình ảnh của ngân hàng bán lẻ đối với công chúng. Sản phẩm dịch vụ thẻ thanh toán đi liền với ứng dụng công nghệ của NHTM và khả năng liên kết giữa các NHTM trong khai thác thị trường và tận dụng cơ sở hạ tầng về công nghệ thông tin. Nguyễn Thị Thanh (2019), Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đại
4 chúng Việt Nam, Luận văn Thạc sỹ, Đại học Thương Mại. Luận văn đi sâu nghiên cứu những lý luận chung về thẻ và phát triển dịch vụ thẻ đồng thời chỉ ra các kinh nghiệm phát triển dịch vụ thẻ từ đó rút ra bài học cho Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam. Bên cạnh đó, tác giả cũng chỉ ra thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam trong thời gian vừa qua và đánh giá chung về sự phát triển dịch vụ thẻ, từ đó đưa ra định hướng phát triển của Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam trong thời gian tới và những giải pháp kiến nghị nhằm phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam. Tuy nhiên, tác giả chưa thể hiện được cái nhìn tổng quát về các nhân tố ảnh hưởng đến loại hình dịch vụ này để đưa ra được những giải pháp cũng như định hướng mục tiêu gắn liền với tình hình thực tế của thị trường ngân hàng nói chung và tận dụng được thế mạnh sẵn có của Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam. Trịnh Thị Thuỳ Vân (2019), Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn, Luận văn Thạc sỹ, Đại học Thương mại. Luận văn đã hệ thống hóa được những vấn đề cơ bản về dịch vụ thẻ và phát triển dịch vụ thẻ của NHTM. Phân tích, đánh giá những mặt được và hạn chế trong hoạt động kinh doanh dịch vụ thẻ của Ngân hàng TMCP Sài Gòn. Luận văn đã đưa ra một số giải pháp nhằm phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn. Nguyễn Thị Ngọc Bích, Phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam, Luận văn Thạc sỹ, Đại học Thương mại. Trên cơ sở các vấn đề lý luận cơ bản về phát triển dịch vụ thẻ thanh toán trong các ngân hàng thương mại và kết quả phân tích, đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam, luận văn đã đề xuất các giải pháp hoàn thiện phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam như: Nâng cao chất lượng, đa dạng hoá sản phẩm; Tăng cường hoạt động truyền thông, quảng bá và Marketing; Áp dụng công nghệ mới nâng cao cơ sở hạ tầng và chất lượng dịch vụ thẻ thanh toán; Mở rộng mạng lưới đơn vị chấp nhận thẻ; Đào tạo và phát triển nhân lực; Quản trị rủi ro, tăng cường an ninh, an toàn bảo mật trong dịch vụ thẻ thanh toán;...
5 Lê Tuyết Hoa (2018), Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nam, Luận văn Thạc sỹ kinh tế. Luận văn đã hệ thống hoá những lý luận cơ bản về phát triển dịch vụ thẻ tại ngân hàng thương mại. Phân tích và đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển – CN Hà Nam, chỉ ra những kết quả đạt được, những bất cập tồn tại trong phát triển dịch vụ thẻ thanh toán. Đề xuất giải pháp để giải quyết những tồn tại trong phát triển dịch vụ thẻ tại ngân hàng và một số kiến nghị nhằm phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – CN Hà Nam trong thời gian tới. Nguyễn Thuỳ Linh (2016), Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Quảng Bình, Luận văn Thạc sỹ Tài chính – Ngân hàng, Học viện Hành chính quốc gia. Luận văn đã hệ thống hóa về lý luận cơ bản của các hoạt động kinh doanh và hoạt động dịch vụ thẻ của các NHTM; Nghiên cứu những thách thức và cơ hội trong phát triển lĩnh vực dịch vụ thẻ của các NHTM Việt Nam trong thời kỳ hội nhập; Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động dịch vụ thẻ của BIDV chi nhánh Bắc Quảng Bình, chỉ ra được những điểm mạnh, hạn chế và nguyên nhân của nó, từ đó đề xuất hệ thống giải pháp phù hợp và hiệu quả nhằm phát triển dịch vụ thẻ tại BIDV chi nhánh Bắc Quảng Bình, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của chi nhánh trong hiện tại và tương lai. Qua tổng quan nghiên cứu các công trình trên cho thấy, mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về dịch vụ thẻ nhưng hầu hết các công trình trên đều chưa đề cập đến vấn đề xây dựng danh mục sản phẩm chiến lược trong ngắn hạn, trung và dài hạn một cách hiệu quả nhất, tận dụng ưu thế của ngân hàng nhằm đảm bảo tính cạnh tranh cao. Ngoài ra việc hoàn thiện các tính năng của sản phẩm hướng đến người tiêu dùng; việc tạo ra các sản phẩm đột phá, phù hợp với khách hàng như là các sản phẩm cung cấp đến khách hàng cần chất lượng cao, ổn định và khẳng định được phong cách, vị thế của khách hàng chưa được đề cập đến nhiều trong các công trình nghiên cứu trên. Vấn đề ứng dụng những tiến bộ của ngành công nghệ thông tin
6 mang lại đối với công nghệ thanh toán ngân hàng là hết sức quan trọng, cũng được nói đến trong các công trình trên nhưng chưa được cụ thể. Đồng thời chưa có công trình nghiên cứu nào về phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy. Điều này cho phép khẳng định luận văn của tác giả là một công trình độc lập, kế thừa nghiên cứu của các tác giả khác nhưng không trùng lặp với các công trình nghiên cứu của các tác giả đó. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất các giải pháp nhằm phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cầu Giấy. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục tiêu trên, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn gồm: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển dịch vụ thẻ của các ngân hàng thương mại. - Phân tích và đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại BIDV chi nhánh Cầu Giấy, từ đó chỉ ra những tồn tại trong phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cầu Giấy. - Đề xuất phương hướng và giải pháp giải quyết các tồn tại, bất cập trong phát triển dịch vụ thẻ tại BIDV chi nhánh Cầu Giấy. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu đề tài: Những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển dịch vụ thẻ của các ngân hàng thương mại. - Phạm vi nghiên cứu đề tài: + Về không gian: Nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - CN Cầu Giấy. + Về thời gian: Các dữ liệu được thu thập và sử dụng trong nghiên cứu trước năm 2020, tập trung vào giai đoạn 2017-2019. 5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
7 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu - Thu thập dữ liệu thứ cấp: Dữ liệu thứ cấp được thu thập thông qua các nguồn tài liệu sẵn có như báo, internet và những thông tin có liên quan đến hoạt động kinh doanh dịch vụ thẻ tại BIDV chi nhánh Cầu Giấy (báo cáo tài chính, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo tổng kết từ năm 2017 đến 2019,…). Thực hiện thu thập cả các bản kết quả điều tra chưa xử lý và các số liệu đã được xử lý, các số liệu có sẵn được xử lý bằng phần mềm Excel theo mục đích nghiên cứu. - Thu thập dữ liệu sơ cấp: Dữ liệu sơ cấp sử dụng trong luận văn được thu thập thông qua phương pháp điều tra bằng bảng hỏi và phương pháp phỏng vấn chuyên gia. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi được sử dụng để thu thập dữ liệu bổ sung cho các nhận định, đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - CN Cầu Giấy. Phương pháp điều tra được thực hiện theo thiết kế như sau: + Thời điểm điều tra: Tháng 03/2020. + Quy mô mẫu điều tra gồm 100 phiếu dành cho khách hàng sử dụng dịch vụ thẻ của BIDV chi nhánh Cầu Giấy. + Nội dung bảng hỏi được thiết kế theo các tiêu chí đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - CN Cầu Giấy (Phụ lục 01). Ngoài ra, để có thêm khẳng định, tác giả đã tiến hành phỏng vấn 10 cán bộ làm việc tại Ngân hàng BIDV chi nhánh Cầu Giấy và cán bộ làm việc tại Ngân hàng BIDV chi nhánh Cầu Giấy. Những dữ liệu thu được dùng để minh họa cho các phân tích, nhận định về thực trạng và đề xuất khoa học trong luận văn. 5.2. Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu Phương pháp thống kê mô tả: Với cách tiếp cận hệ thống bằng số liệu thông tin thực tế thu thập được. Luận văn sẽ khái quát tình hình phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - CN Cầu Giấy.
8 Phương pháp so sánh: Dùng để so sánh số liệu về phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - CN Cầu Giấy giữa các năm để rút ra nhận định hoặc minh họa cho các mô tả thực tế. Phương pháp phân tích tổng hợp: Dựa trên các số liệu đã phân tích để đưa ra nhìn nhận, đánh giá thực trạng vấn đề nghiên cứu. Từ đó nhìn nhận những kết quả và hạn chế trong hoạt động phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - CN Cầu Giấy, tìm được nguyên nhân và đề xuất các giải pháp hoàn thiện hơn nữa công tác quản lý này. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn bao gồm 03 chương: Chương 1: Một số lý luận về phát triển dịch vụ thẻ của các ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy. Chương 3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cầu Giấy.
9 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Khái quát về dịch vụ thẻ của các ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái quát về ngân hàng thương mại 1.1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của ngân hàng thương mại NHTM đã hình thành và tồn tại và phát triển hàng trăm năm gắn liền với sự phát triển của kinh tế hàng hóa. Sự phát triển của hệ thống NHTM đã có tác động rất lớn và quan trọng đến quá trình phát triển của nền kinh tế hàng hóa, ngược lại nền kinh tế hàng hóa phát triển mạnh mẽ đến giai đoạn cao nhất của nó – nền kinh tế thị trường, thì NHTM cũng ngày càng được hoàn thiện và không thể thiếu được trong hoạt động kinh tế. Có rất nhiều khái niệm về NHTM, nhưng nhìn chung các khái niệm đều có sự thống nhất rằng “NHTM là một trung gian tài chính điển hình quan trọng vào loại bậc nhất trong nền kinh tế thị trường mà hoạt động chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền gửi và tiến hành các hoạt động cho vay đồng thời làm trung gian thanh toán và thực hiện các nghiệp vụ chiết khấu thương phiếu cũng như các nghiệp vụ khác.” Ngày nay, rất nhiều tổ chức tài chính – bao gồm cả các công ty kinh doanh chứng khoán, công ty môi giới chứng khoán, quỹ tương hỗ và công ty bảo hiểm hàng đầu đều đang cố gắng cung cấp các dịch vụ của ngân hàng. Ngược lại, ngân hàng cũng mở rộng phạm vi cung cấp dịch vụ, hướng về lĩnh vực bất động sản, môi giới chứng khoán, bảo hiểm, đầu tư quỹ tương hỗ và thực hiện nhiều dịch vụ môi giới khác. Điều này đã dẫn đến những nhầm lẫn khi phân biệt ngân hàng với các tổ chức tài chính khác. Tuy nhiên, khi xem xét các tổ chức tài chính trên phương diện những loại hình dịch vụ được tổ chức đó cung cấp, ngân hàng là loại hình tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất - đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán – và thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế. Sự đa dạng trong các dịch vụ và chức năng của ngân hàng dẫn đến việc chúng được gọi là các “Bách hóa tài chính” (Financial department stores)
10 1.1.1.2. Các loại dịch vụ của ngân hàng thương mại Dịch vụ ngân hàng (DVNH) được hiểu là các nghiệp vụ ngân hàng về vốn, tiền tệ, thanh toán,… mà ngân hàng cung cấp cho khách hàng đáp ứng nhu cầu kinh doanh, sinh lời, sinh hoạt cuộc sống, cất trữ tài sản và ngân hàng thu chênh lệch tỷ giá hoặc thu phí thông qua dịch vụ ấy. Tùy theo trình độ phát triển và cách phân loại mà có nhiều quan niệm về DVNH. Ở nước ta hiện nay có hai quan niệm về dịch vụ ngân hàng: Quan niệm thứ nhất cho rằng: Các hoạt động sinh lời của ngân hàng thương mại ngoài hoạt động cho vay thì được gọi là hoạt động dịch vụ. Quan điểm này phân định rõ hoạt động tín dụng - một hoạt động truyền thống và chủ yếu trong thời gian qua của các NHTM Việt Nam với hoạt động dịch vụ - một hoạt động mới bắt đầu phát triển ở nước ta. Sự phân định như vậy trong xu thế hội nhập và mở cửa thị trường dịch vụ tài chính hiện nay cho phép ngân hàng thực thi chiến lược tập trung đa dạng hoá, phát triển và nâng cao hiệu quả của các hoạt động phi tín dụng. Quan điểm thứ hai cho rằng: Tất cả các hoạt động nghiệp vụ của một ngân hàng thương mại đều được coi là hoạt động dịch vụ. Ngân hàng là một loại hình doanh nghiệp kinh doanh tiền tệ, cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Quan niệm này phù hợp với thông lệ quốc tế, phù hợp với cách phân loại các phân ngành dịch vụ trong dự thảo Hiệp định WTO. Là một tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất, cho đến nay ngân hàng đã và đang cung cấp hàng trăm thậm chí hàng ngàn dịch vụ. Dựa trên cơ sở quan điểm thứ hai về dịch vụ ngân hàng, các loại hình dịch ngân hàng được tổng quát cơ bản như sau: * Các dịch vụ truyền thống của ngân hàng: - Nhận tiền gửi: Cho vay được coi là hoạt động sinh lời cao, do đó các ngân hàng đã tìm mọi cách để huy động tiền. Một trong những nguồn thu quan trọng là các khoản tiền gửi (thanh toán và tiết kiệm của khách hàng). - Chiết khấu thương phiếu và cho vay thương mại: Ngay từ thời kỳ đầu các ngân hàng đã chiết khấu thương phiếu mà thực tế là cho vay đối với những người
11 bán (người bán chuyển các khoản phải thu sang cho ngân hàng để lấy tiền trước). Sau đó là bước chuyển tiếp từ chiết khấu thương phiếu sang cho vay trực tiếp đối với các khách hàng, giúp họ có vốn để mua hàng dự trữ nhằm mở rộng sản xuất kinh doanh - Dịch vụ mua bán ngoại tệ: Là một trong những DVNH đầu tiên được thực hiện là trao đổi (mua, bán) ngoại tệ - một Ngân hàng đứng ra mua bán một loại tiền này lấy một loại tiền khác. - Dịch vụ thanh toán, chuyển và nhận tiền: Là một trong những dịch vụ quan trọng của Ngân hàng sẵn sàng đáp ứng nhu cầu chuyển tiền cho nhiều mục đích khác nhau của khách hàng như học tập, chữa bệnh, du lịch, công tác, trả phí ở nước ngoài. - Dịch vụ bảo lãnh: Khả năng thanh toán của ngân hàng cho một khách hàng rất lớn và do ngân hàng nắm giữ tiền gửi của khách hàng, nên ngân hàng có uy tín trong bảo lãnh cho khách hàng. Ngân hàng thường bảo lãnh cho khách hàng của mình mua chịu hàng hóa và trang thiết bị, phát hành chứng khoán, vay vốn của tổ chức tín dụng khác,… - Tài trợ các hoạt động của Chính phủ: Ngay từ thời trung cổ và vào những năm đầu của cuộc cách mạng công nghiệp, ngân hàng đã thực hiện tài trợ các hoạt động của Chính phủ như: cho chính phủ vay, mua trái phiếu chính phủ, ... - Bảo quản vật có giá: Ngay từ thời trung cổ, các ngân hàng đã bắt đầu thực hiện lưu giữ vàng và các vật có giá khác cho khách hàng trong kho bảo quản. Các giấy chứng nhận do ngân hàng ký phát cho khách hàng có thể được lưu hành như tiền. - Dịch vụ ủy thác: Từ nhiều năm nay, các ngân hàng đã thực hiện việc quản lý tài sản và quản lý hoạt động tài chính cho cá nhân và doanh nghiệp thương mại. Theo đó, ngân hàng sẽ thu phí trên cơ sở giá trị của tài sản hay quy mô tài sản mà họ quản lý. Chức năng quản lý tài sản này được gọi là dịch vụ ủy thác (trust service).