Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:97

Thêm vào BST

Báo xấu

46
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đặt mục tiêu nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp và kiến nghị chủ yếu nhằm phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGÔ ANH TUẤN PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ THANH TOÁN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ GIA LAI - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGÔ ANH TUẤN PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ THANH TOÁN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHAN NGỌC MINH GIA LAI - NĂM 2019
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Ngƣời thực hiện: Ngô Anh Tuấn , học viên khóa CH19A Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHAN NGỌC MINH Tên đề tài: “Phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng Thƣơng Mại Cổ Phần Công Thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai”. Thẻ là một phƣơng tiện thanh toán không dùng tiền mặt, có ứng dụng công nghệ cao với nhiều ƣu thế vƣợt trội về thời gian thanh toán, tính an toàn, hiệu quả sử dụng và phạm vi thanh toán rộng. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Gia Lai có không ít ngân hàng tham gia vào thị trƣờng dịch vụ thẻ, trong đó Vietinbank – CN Gia Lai là một trong những ngân hàng hàng đầu về loại hình kinh doanh này. Để làm rõ những vấn đề lý luận về dịch vụ thẻ tại ngân hàng thƣơng mại; phân tích đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại Vietinbank – CN Gia Lai thông qua việc nghiên cứu dựa trên việc thu thập, xử lý số liệu thứ cấp từ ngân hàng, ngân hàng nhà nƣớc và phỏng vấn khách hàng tại địa bàn Tỉnh Gia Lai. Sau khi tiến hành nghiên cứu tôi nhận thấy sản phẩm thẻ của Ngân hàng có những tính năng riêng biệt có khả năng cạnh tranh cao so với các Ngân hàng khác trên địa bàn. Tuy nhiên, trong thời gian sắp tới để có thể phát triển loại hình thanh toán này hơn nữa cũng nhƣ có thể cạnh tranh tốt với các ngân hàng khác trong cùng lĩnh vực kinh doanh thẻ, thì ngân hàng nên chủ động đổi mới phƣơng thức hoạt động, bắt kịp các xu thế phát triển trên thế giới, cũng nhƣ tăng cƣờng các biện pháp, nâng cao hoạt động phát hành và thanh toán qua thẻ, để dịch vụ thẻ của Ngân hàng thu hút đƣợc ngày càng nhiều khách hàng hơn, đòi hỏi Ngân hàng phải cố gắng hơn nữa trong việc đa dạng hóa tiện ích, sản phẩm thẻ, đào tạo đội ngũ nhân lực chuyên nghiệp về nghiệp vụ, khai thác các thị trƣờng tiềm năng, thƣờng xuyên thực hiện nhiều chƣơng trình khuyếch trƣơng và khuyến mại lớn, cũng nhƣ các yếu tố quan trọng khác… Trên cơ sở phân tích, đánh giá dịch vụ thẻ tại ngân hàng Vietinbank – CN Gia Lai tôi xin mạnh dạn trình bày một số giải pháp nhằm góp phần vào chiến lƣợc phát triển dịch vụ thẻ tại Chi nhánh.
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: Ngô Anh Tuấn Sinh ngày 19 tháng 04 năm 1991 Tại Huyện Hiệp Hòa – Tỉnh Bắc Giang Quê Quán: Xã Châu Minh, Huyện Hiệp hòa, Tỉnh Bắc giang. Hiện công tác tại: Phòng Giao dịch Chƣ Prông - Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai Địa chỉ: 180 Hùng Vƣơng, TT Chƣ Prông, H. Chƣ Prông, Tỉnh Gia Lai Là học viên cao học khóa 19 của Trƣờng Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh Cam đoan đề tài: “Phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng Thƣơng Mại Cổ Phần Công Thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai”. Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Phan Ngọc Minh Đƣợc thực hiện tại Trƣờng Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh Luận văn này chƣa từng đƣợc trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trƣờng đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã đƣợc công bố trƣớc đây hoặc các nội dung do ngƣời khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn đƣợc dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những cam đoan của tôi. TP Hồ Chí Minh, ngày 05 tháng 09 năm 2019 Tác giả Ngô Anh Tuấn
LỜI CẢM ƠN Cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới tất cả những cá nhân và cơ quan đã tạo điều kiện giúp đỡ trong quá trình học tập và nghiên cứu đề tài với tình cảm chân thành nhất. Lời đầu tiên, tôi bày tỏ lòng biết ơn đến quý Thầy, Cô giáo đã giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt khóa học. Đặc biệt tôi xin chân thành cảm ơn Thầy giáo Tiến sĩ PHAN NGỌC MINH đã giúp đỡ và hướng dẫn tận tình, đầy trách nhiệm để tôi hoàn thành luận văn. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH – Phòng Đào tạo Sau đại học; các Khoa, Phòng ban chức năng đã trực tiếp hoặc gián tiếp giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và cán bộ nhân viên Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai; các khách hàng của Ngân hàng, bạn bè đã nhiệt tình cộng tác, cung cấp những tài liệu thực tế và thông tin cần thiết để tôi hoàn thành luận văn này. Mặc dù bản thân đã rất cố gắng nhưng luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết, tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của quý thầy, cô giáo và các bạn để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Gia Lai, ngày 05 tháng 09 năm 2019 Tác giả luận văn ii Ngô Anh Tuấn
MỤC LỤC CHƢƠNG 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ Ở NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI.......................................................................................................... 1 1.1. ............... Tổng quan về phát triển dịch vụ thẻ tại các Ngân hàng Thƣơng mại ..................................................................................................................................... 1 1.1.1. Sự hình thành và phát triển của thẻ ngân hàng ................................................. 1 1.1.2. Khái niệm dịch vụ thẻ ....................................................................................... 3 1.1.3. Phân loại thẻ thanh toán .................................................................................... 4 1.1.4. Lợi ích và rủi ro khi sử dụng dịch vụ thẻ .......................................................... 6 1.2. Nội dung phát triển dịch vụ thẻ tại các Ngân hàng Thƣơng mại ................ 11 1.2.1. Quan điểm về phát triển .................................................................................. 11 1.2.2. Nội dung phát triển dịch vụ thẻ tại các Ngân hàng Thƣơng mại .................... 12 1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển dịch vụ thẻ trong ngân hàng .................... 15 1.2.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến phát triển dịch vụ thẻ của NHTM ...................... 17 1.3. Kinh nghiệm phát triển dịch vụ thẻ của một số ngân hàng tƣơng đồng với Vietinbank - CN Gia Lai......................................................................................... 20 1.3.1. Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng ............................ 20 1.3.2. Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam (BIDV) ...................................................................................................................... 21 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................ 23 CHƢƠNG 2.................................................................................................................. THỰC TRẠNG DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH GIA LAI ...................... 24 2.1. GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM .. 24 2.1.1. Thông tin chung .............................................................................................. 24 2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam ................................................................................................................................... 24 2.2. Khái quát ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam-Chi nhánh Gia Lai.26 2.2.1. Sự ra đời và phát triển, địa bàn hoạt động ...................................................... 26 2.2.2. Kết quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam-
chi nhánh Gia Lai từ năm 2016 - 2018 ..................................................................... 27 2.3. Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại Vietinbank - CN Gia Lai.................. 31 2.3.1. Sản phẩm và tiện ích thẻ của Vietinbank - CN Gia Lai .................................. 31 2.3.2. Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại Vietinbank - CN Gia Lai ...................... 36 2.4. Đánh giá chung về tình hình phát triển dịch vụ thẻ của Vietinbank - CN Gia Lai ...................................................................................................................... 44 2.4.1. Những kết quả đạt đƣợc .................................................................................. 44 2.4.2. Những tồn tại và nguyên nhân ........................................................................ 45 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................ 50 CHƢƠNG 3.................................................................................................................. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI ...... 51 3.1. Tiềm năng phát triển dịch vụ thẻ Ngân hàng tại Việt Nam và Gia Lai ............ 51 3.1.1. Tiềm năng phát triển dịch vụ thẻ Ngân hàng tại Việt Nam ............................ 51 3.1.2. Tiềm năng phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng tại Tỉnh Gia Lai ........................ 53 3.2. Định hƣớng phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai trong thời gian tới .............................................. 53 3.2.1. Định hƣớng phát triển dịch vụ thẻ của Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam từ nay đến năm 2020 ........................................................................................ 53 3.2.2. Mục tiêu phát triển dịch vụ thẻ của Vietinbank - CN Gia Lai ........................ 54 3.2.3. Phƣơng hƣớng cải thiện các chỉ tiêu phát triển đối với dịch vụ thẻ tại Vietinbank - CN Gia Lai ........................................................................................... 55 3.3. Giải pháp phát triển dịch vụ thẻ tại Vietinbank - CN Gia Lai .................... 58 3.3.1. Đa dạng hóa sản phẩm và tăng cƣờng tiện ích của dịch vụ thẻ ...................... 58 3.3.2. Đẩy mạnh đầu tƣ vào mạng lƣới chấp nhận thẻ .............................................. 59 3.3.3. Nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực cho dịch vụ thẻ .................................... 61 3.3.4. Tăng cƣờng hoạt động nghiên cứu thị trƣờng, quảng bá, phân phối sản phẩm và chăm sóc khách hàng ............................................................................................ 63 3.3.5. Tăng cƣờng quản trị rủi ro .............................................................................. 64 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3.......................................................................................... 69 KẾT LUẬN ............................................................................................................... 69
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ATM - Automatic teller machine (Máy giao dịch tự động) CBCNV - Cán bộ công nhân viên CMND - Chứng minh nhân dân CSCNT - Cơ sở chấp nhận thẻ ĐVCNT - Đơn vị chấp nhận thẻ EDC - Electric data capture (Máy cà thẻ) L/C - Leer of Credit (Tín dụng chứng từ) NH - Ngân hàng NHCT - Ngân hàng Công thƣơng NHNo&PTNT - Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn NHNN - Ngân hàng Nhà nƣớc NHPH - Ngân hàng phát hành NHTM - Ngân hàng Thƣơng mại NHTMCP - Ngân hàng thƣơng mại cổ phần NH - Ngân hàng thanh toán NHTW - Ngân hàng trung ƣơng PIN - Mã số cá nhân POS - Point of sale (Điểm chấp nhận thẻ) T - Trung tâm thẻ UNC - Ủy nhiệm chi UNT - Ủy nhiệm thu Vietcombank(VCB) - Ngân hàng ngoại thƣơng Vietinbank - Ngân hàng TMCP Công Thƣơng KH - Khách hàng
DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG Bảng 2.1: Tổng nguồn vốn huy động của NHCT Gia Lai (năm 2016-2018) ....... 28 Bảng 2.2: Hoạt động cho vay của NHCT Gia Lai (năm 2016-2018) ................... 29 Bảng 2.3: Kết quả kinh doanh của NHCT Gia Lai (năm 2016-2018) .................. 30 Bảng 2.4: Hạn mức giao dịch thẻ E-partner .......................................................... 36 Bảng 2.5: Số lƣợng phát hành thẻ năm 2016-2018 ............................................... 37 Bảng 2.6: Thị phần thẻ thanh toán …………………………………………...38 Bảng 2.7: Số lƣợng máy ATM và POS của Vietinbank - Gia Lai giai đoạn 2016-2018 …………………………………………………………………….. 39 Bảng 2.8: Thị phần máy ATM các ngân hàng trên địa bàn tỉnh Gia Lai ............... 40 Bảng 2.9: Thị phần máy POS các ngân hàng trên địa bàn tỉnh Gia Lai................ 41 Bảng 2.10: Doanh thu dịch vụ thẻ giai đoạn 2016-2018 ......................................... 42 Bảng 3.1: Phƣơng hƣớng cải thiện các chỉ tiêu/ tiêu chí phát triển đối với thẻ tại Vietinbank – Gia Lai …………………………………………… 55
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Biểu đồ 2.1: Tỷ trọng thẻ phát hành của Vietinbank – Gia Lai giai đoạn 2016-2019 .. 37 Biểu đồ 2.2: Tỷ trọng doanh thu dịch vụ thẻ giai đoạn 2016-2018.......................... 43
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chuyển sang kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN Ngân hàng chiếm vị trí quan trọng, đã trở thành một trong những lĩnh vực kích thích sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế nƣớc ta. Hoạt động của Ngân hàng thƣơng mại ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết, thu hút, cung cấp vốn và dịch vụ ngân hàng cho sự phát triển kinh tế đất nƣớc. Riêng đối với lĩnh vực thẻ thanh toán, một trong những lĩnh vực kinh doanh vừa đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho các ngân hàng vừa mang lại hiệu quả chung cho toàn xã hội, các sản phẩm dịch vụ thẻ với tính chuẩn hóa, quốc tế cao là những sản phẩm dịch vụ có khả năng cạnh tranh quốc tế trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới và khu vực. Do bởi những ƣu thế về thời gian thanh toán, tính an toàn, hiệu quả sử dụng và phạm vi thanh toán rộng, thẻ thanh toán đã trở thành phƣơng tiện thanh toán văn minh hiện đại, gắn liền với sự phát triển công nghệ của thế giới, góp phần nâng cao đời sống cộng đồng dân cƣ, nâng cao đời sống xã hội với mục tiêu trong thanh toán không dùng tiền mặt. Vì vậy, phát triển thẻ thanh toán là tất yếu khách quan của xu thế liên kết toàn cầu; thực hiện đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ và hiện đại hóa công nghệ ngân hàng đối với các ngân hàng Việt Nam, trong đó có ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – Chi Nhánh Gia Lai. Những lợi ích mà việc phát hành thẻ mang lại, cùng với mục tiêu trong thanh toán không dùng tiền mặt của cả nƣớc, trên địa bàn tỉnh Gia Lai ngày càng có nhiều Ngân hàng tham gia vào thị trƣờng thẻ. Là một trong những Ngân hàng Thƣơng mại có dịch vụ thẻ ra đời sớm trên địa bàn, ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam - Chi Nhánh Gia Lai không ngừng phấn đấu để mở rộng và phát triển dịch vụ thẻ đặc biệt là thanh toán bằng thẻ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Qua nghiên cứu và tìm hiểu tôi nhận thấy hoạt động kinh doanh dịch vụ thẻ trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều tiềm năng, hứa hẹn mang lại cho Ngân hàng nhiều cơ hội để phát
triển dịch vụ thẻ. Với lý do đó, tôi đã chọn đề tài “Phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng Thƣơng Mại Cổ Phần Công Thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai”. 2. Mục tiêu của đề tài +) Mục tiêu tổng quát Luận văn đặt mục tiêu nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi Nhánh Gia Lai, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp và kiến nghị chủ yếu nhằm phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi Nhánh Gia Lai trong thời gian tới. +) Mục tiêu cụ thể - Làm rõ những vấn đề lý luận về dịch vụ thẻ tại ngân hàng thƣơng mại. - Phân tích đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai. - Đề xuất giải pháp và một số kiến nghị nhằm phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai. 3. Câu hỏi nghiên cứu Đề tài nghiên cứu sẽ giải quyết các câu hỏi nghiên cứu sau: - Thứ nhất, thẻ là gì ? Các yếu tố nào ảnh hƣởng tới dịch vụ thẻ thanh toán ta ̣i các Ngân hàng thƣơng mại Việt Nam? - Thứ hai, thực trạng thẻ thanh toán ta ̣i các Ngân hàng thƣơng ma ̣i Viê ̣t Nam ? - Thứ ba, những giải pháp phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn +) Đối tƣợng
Những vấn đề liên quan đến thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam. Nghiên cứu thực trạng và đề ra các giải pháp phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai. +) Phạm vi nghiên cứu - Về nô ̣i dung: Nghiên cứu thực trạng và đề ra các giải pháp phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai. - Về không gian : Ðể tài đƣợc nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai. - Về thời gian : Các số liệu dùng để phân tích trong đề tài chủ yếu đƣợc thu thập từ năm 2016-2018. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Đề thực hiện mục tiêu và nội dung nghiên cứu đề ra, luận văn sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu chủ yếu sau đây: Luận văn sử dụng cả 2 phƣơng pháp là thống kê mô tả và phƣơng pháp so sánh. Các công cụ chủ yếu trong phƣơng pháp này là sử dụng các chỉ tiêu thống kê đánh giá; Các bảng, biểu số liệu, các sơ đồ, biểu đồ, các số tuyệt đối, số tƣơng đối liên quan đến nội dung nghiên cứu. 6. Nội dung nghiên cứu Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan đến thẻ và dịch vụ thẻ. Nghiên cứu nội dung phát triển, nhân tố tác động, cũng nhƣ đánh giá của khách hàng đến dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai. Từ đó đƣa ra giải pháp để phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai trong thời gian tới. Nô ̣i dung nghiên cƣ́u của đề tài đƣơ ̣c thể hiê ̣n qua ba chƣơng nghiên cƣ́u: Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ Ở NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI. Chƣơng 2: THỰC TRẠNG DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG
MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH GIA LAI. Chƣơng 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI. 7. Đóng góp của đề tài 7.1. Về mặt lý luận Luận văn đƣa ra cơ sở lý thuyết về dịch vụ thẻ, thực trạng dịch vụ thẻ thanh toán tại ngân hàng thƣơng mại cổ phần công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai và các biện pháp phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại ngân hàng. 7.2. Về mặt thực tiễn Nội dung của luận văn sẽ đáp ứng cho đối tƣợng sử dụng: Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai, Các Chi nhánh VietinBank, NHTM … Luận văn hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan đến thẻ và dịch vụ thẻ. Nghiên cứu nội dung phát triển, nhân tố tác động, cũng nhƣ đánh giá của khách hàng đến dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai. Đi sâu phân tích thực trạng thực trạng dịch vụ thẻ thanh toán tại ngân hàng thƣơng mại cổ phần công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai và đƣa ra giải pháp có thể vận dụng trong thực tiễn để phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại ngân hàng thƣơng mại cổ phần công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai. Ngoài ra luận văn cũng đã gợi ý một số khuyến nghị đối NHNN và VietinBank. Luận văn này có thể làm tài liệu tham khảo cho các NHTM tại Việt Nam. 8. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu Từ những nội dung nghiên cứu chính: +) Giới hạn nghiên cứu chính là Phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi Nhánh Gia Lai . Thực tra ̣ng dịch vụ thẻ thanh
toán ta ̣i hê ̣ thố ng ngân hàng thƣơng ma ̣i Viê ̣t Nam giai đoa ̣n 2016-2018. Đề xuấ t các Giải pháp phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng thƣơng ma ̣i . +) Cơ sở lý luận chính của đề tài là lý luận về phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại ngân hàng. Dựa trên các phƣơng pháp nghiên cứu đã đƣợc thực hiện nhƣ: thống kê mô tả và phƣơng pháp so sánh. Trong khuôn khổ của đề tài này, tác giả cũng dựa vào thu thập những thông tin liên quan đến hoạt động thanh toán thẻ trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng và internet nhằm làm rõ vấn đề. Cùng lĩnh vực nghiên cứu về phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại ngân hàng thƣơng mại, tác giả liệt kê một số tài liệu tham khảo có liên quan: - Phạm Thị Bích Hạnh (2008), “ Định hƣớng phát triển thẻ thanh toán trong nền kinh tế Việt Nam”, (https://thongtinphapluatdansu.edu.vn/2008/12/12/2076/) bài viết đƣa ra sự cần thiết của thẻ thanh toán trong xã hội hiện đại, những hạn chế, bất cập cản trở tiến trình phát triển của thẻ thanh toán và định hƣớng phát triển phƣơng thức TTKDTM trong thời gian tới. - Nguyễn Minh Kiều (2007), “ Nghiệp vụ ngân hàng hiện đại”, Nhà Xuất bản Thống kê, phản ánh sát nhất các nghiệp vụ của các Ngân hàng thƣơng mại trong đó có sản phẩm thẻ thanh toán. Tiếng Anh: - Rose P.S. (2004), “Quản trị ngân hàng thƣơng mại”, Nhà Xuất bản Tài chính, Hà Nội. - Kotler P. (1997), “Quản trị Marketing”, Nhà Xuất bản Thống kê, Hà Nội. Các luận văn nghiên cứu tiêu biểu gần với đề tài: - Nghiên cƣ́u của tác giả Trầ n Thi ̣Phƣơng Thảo năm 2011 có đề cập đến phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng tại Việt Nam nhƣ trin ̀ h đô ̣ cán bô ̣ , Nhắc ñến công nghệ thông tin, yế u tố chính sách – quy trình, Chƣơng trình khuyến mãi, chính sách chăm sóc khách hàng,…
- Nghiên cƣ́u của Bùi Thị Chinh năm 2013 về các yế u t ố tác động đến phát triển dịch vụ thẻ ta ̣i Ngân hàng TMCP Ngoa ̣i Thƣơng Viê ̣t Nam - Chi nhánh Thừa Thiên Huế cho thấ y tính cấp thiết , khả năng phát triển của dịch vụ thẻ tại các ngân hàng TMCP để phù hợp với tình hình kinh tế thị trƣờng. Thông qua việc tham khảo một cách có chọn lọc các thông tin từ các công trình nghiên cứu tiêu biểu trên , cùng với sự hƣớng dẫn tận tình của ngƣời hƣớng dẫn khoa học và kiến thức thực tiễn của bản thân về vấn đề phát triển dịch vụ thẻ tại hê ̣ thố ng ngân hàng thƣơng mại Việt Nam là cơ sở để tác giả nghiên cứu đề tài này. Mặc dù ở Viê ̣t Nam đã có một số nghiên cứu về phát triển dịch vụ thẻ nhƣ đã giới thiệu nhƣ trên , tuy nhiên chƣa có nghiên cứu nào nghiên cứu nhiề u yế u tố vi ̃ mô cùng tác động đến phát triển dịch vụ thẻ , đa số các đề tài nghiên cƣ́u nhƣ̃ng yế u tố vi mô, các vấn đề phát sinh nội tại ở các ngân hàng thƣơng mại cũng nhƣ các vấn đề xuấ t phát tƣ̀ ý thƣ́c của khách hàng. Vì vậy, những nội dung nghiên cứu của đề tài là không trùng lặp với những nghiên cứu đã có trƣớc đây. 9. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về phát triển dịch vụ thẻ ở Ngân hàng thƣơng mại. Chƣơng 2: Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai. Chƣơng 3: Giải pháp phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai.
1 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ Ở NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Tổng quan về phát triển dịch vụ thẻ tại các Ngân hàng Thƣơng mại 1.1.1. Sự hình thành và phát triển của thẻ ngân hàng Thẻ ngân hàng đầu tiên ra đời năm 1949 do Frank Mc Namara, một doanh nhân ngƣời Mỹ sáng chế. Có một lần sau khi dùng bữa tối tại một nhà hàng, ông bỗng phát hiện ra mình không mang theo tiền mặt. Ông phải gọi điện cho vợ nhanh chóng mang tiền đến thanh toán. Tình trạng khó xử này đã khiến ông mày mò chế tạo một phƣơng tiện chi trả tiền mặt trong những trƣờng hợp tƣơng tự nhƣ thế. Thế là lần đầu tiên Mc Namara cho ra đời loại thẻ mang tên Diners Club. Năm 1950, những chiếc thẻ nhựa đầu tiên đƣợc đƣa vào lƣu hành rộng rãi, những ngƣời có thẻ Diners Club này có thể ghi nợ khi ăn tại 27 nhà hàng tại thành phố New York và phải chịu một khoản lệ phí hàng năm là 5 USD. Những tiện ích của chiếc thẻ ngay lập tức gây đƣợc sự chú ý và đã chinh phục một lƣợng đông đảo khách hàng do họ có thể mua hàng trƣớc mà không phải chi trả tiền ngay. Đến năm 1955 hàng loạt thẻ mới ra đời nhƣ Trip charge, Golden key, Gourmet Club và đến năm 1958, Carte Blanche và American Express ra đời và thống lĩnh thị trƣờng. Lúc đầu phần lớn thẻ chỉ dùng cho giới doanh nhân nhƣng các ngân hàng đã thấy rằng giới bình dân mới là đối tƣợng sử dụng chủ yếu trong tƣơng lai. Với sự thay đổi chiến lƣợc khách hàng của mình, các ngân hàng nhanh chóng xâm nhập vào thị trƣờng thẻ và coi đây là thị trƣờng tiềm năng [16]. Ngân hàng Mỹ là nơi đầu tiên phát hành thẻ Bank American mà ngày nay là Visa Card. Năm 1966 Bank American bắt đầu liên kết với các liên bang khác để phát triển mạng lƣới thẻ này. Trong khi thẻ Bank American đang thành công rực rỡ thì các tổ chức phát hành thẻ khác cũng đang tìm kiếm khả năng cạnh tranh với loại thẻ này. Năm 1966, một hiệp hội ngân hàng mới, trong đó gồm 14 ngân hàng của Mỹ đã xây dựng một hệ thống giao dịch tự động nối mạng trong thanh toán thẻ tín
2 dụng. Ngay sau đó, năm 1967, có 4 ngân hàng bang Califonia có hiệp hội thẻ mang tên Wessten State Bank Card Association đã liên kết với hiệp hội ngân hàng Interbank phát hành thẻ Master Charge mà ngày nay có tên là Master Card. Năm 1979, tổ chức thẻ quốc tế Master Card đƣợc thành lập. Hiện nay hiệp hội có tới 29000 thành viên [16]. Bên cạnh Visa Card và Master Card, thẻ American Express và JCB của Nhật Bản cũng vƣơn lên mạnh mẽ. Doanh thu của các loại thẻ này cũng lên tới hàng trăm tỷ USD với hàng chục triệu thẻ lƣu hành. Với sự phát triển của thẻ thanh toán, các hiệp hội đang cạnh tranh nhau quyết liệt nhằm dành phần lớn thị trƣơng cho mình. Sự cạnh tranh này tạo điều kiện cho thẻ thanh toán có cơ hội phát triển trên phạm vi toàn cầu. Tại Việt Nam, do hoàn cảnh lịch sử, phải đối mặt với 2 cuộc chiến tranh lớn nên nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, cần nhiều thời gian để khôi phục và phát triển. Chính vì thế thẻ ngân hàng xuất hiện ở nƣớc ta khá muộn so với các nƣớc khác trong khu vực. Mãi đến năm 1990, thẻ tín dụng quốc tế mới lần đầu tiên có mặt tại Hà Nội do Ngân hàng Ngoại thƣơng Việt Nam khi ấy làm đại lý thanh toán cho các định chế tài chính quốc tế. Phải đến năm 1993 Ngân hàng Ngoại thƣơng Việt Nam mới phát hành thí điểm thẻ ngân hàng đầu tiên. Cũng vào năm này, hội các ngân hàng thanh toán thẻ Việt Nam đƣợc thành lập với 4 thành viên sáng lập gồm Vietcombank, Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Á Châu, Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Xuất Nhập Khẩu và First Vinabank. Hành lang pháp lý cho hoạt động thẻ lúc ấy chỉ là quyết định số 74 do thống đốc ngân hàng Nhà nƣớc ký ban hành ngày 10/04/1993, quy định “thể lệ tạm thời về phát hành và sử dụng thẻ thanh toán”. Việc ứng dụng thẻ tại Việt Nam vào thời điểm đó còn bị giới hạn rất nhiều về cơ sở pháp lý, điều kiện kinh nghiệm, hạ tầng kỹ thuật…Trên cơ sở thỏa thuận của ngân hàng Nhà nƣớc, ngân hàng thí điểm phát hành thẻ tự xây dựng quy chế, hợp đồng phát hành và sử dụng thẻ, tính pháp lý chỉ dừng ở mức điều chỉnh “nội bộ” giữa ngân hàng phát hành và chủ thẻ [1]. Ban đầu loại hình sản phẩm này phát triển khá chậm, chủ yếu là dành cho các
3 khách hàng là ngƣời nƣớc ngoài và ngƣời có thu nhập cao. Nhƣng theo thời gian, cùng với sự đi lên của đất nƣớc ta, các ngân hàng trong nƣớc đã đƣa ra thêm nhiều dòng sản phẩm thẻ, không chỉ là thẻ tín dụng mà còn có thẻ ghi nợ dành cho nhiều khách hàng nội địa. Trong những năm qua, dịch vụ thẻ đã phát triển với tốc độ cao, đặc biệt là 5 năm trở lại đây, từ việc thẻ ngân hàng đƣợc xem nhƣ một tài sản hay thƣơng hiệu đối với những gƣơng mặt thành đạt đến nay đã trở thành những công cụ thanh toán thông dụng. Tính đến nay, toàn thị trƣờng thẻ Việt Nam có 52 tổ chức tham gia phát hành thẻ đƣợc gần 57,1 triệu thẻ. Toàn bộ hệ thống có 46 ngân hàng thƣơng mại trang bị máy ATM/POS với số lƣợng đạt đến 14.300 máy ATM và hơn 101.400 POS [11]. Nhìn chung, thị trƣờng thẻ tăng trƣởng cao, các sản phẩm thẻ ngày càng đa dạng và phong phú. Trong đó, thẻ ghi nợ tuy ra đời chậm hơn nhƣng có tốc độ tăng trƣởng khá cao. 1.1.2. Khái niệm dịch vụ thẻ +) Khái niệm dịch vụ Philip Kotler cho rằng: “Dịch vụ là mọi biện pháp hay lợi ích mà một bên có thể cung cấp cho bên kia và chủ yếu là không sờ thấy đƣợc và không dẫn đến sự chiếm đoạt một cái gì đó. Việc thực hiện dịch vụ có thể có hoặc có thể không liên quan đến hàng hóa dƣới dạng vật chất của nó” [9]. +) Khái niệm thẻ Cùng với các phƣơng tiện thanh toán đã có từ lâu nhƣ tiền giấy, tiền kim loại, séc… Hiện nay, trên thế giới và cả ở Việt Nam thẻ thanh toán đã trở thành phƣơng tiện thanh toán thông minh và hiện đại nhất. Vậy thẻ thanh toán là gì? Có rất nhiều các khái niệm khác nhau về thẻ thanh toán nhƣ: - Thẻ thanh toán (thẻ chi trả) là một phƣơng tiện thanh toán tiền mua hàng hoá, dịch vụ hoặc có thể đƣợc dùng để rút tiền mặt tại các Ngân hàng đại lý hoặc các máy rút tiền tự động.