Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – CN Nam Gia Lai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Với tính cấp thiết của đề tài như vậy, đề tài tập trung vào mục tiêu tổng quát là: Đề xuất giải pháp phát triển hoạt động Thanh toán không dùng tiền mặt tại NH TMCP Đầu tư và phát triển Viêt Nam CN Nam Gia Lai. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – CN Nam Gia Lai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH -------------- NGUYỄN THỊ THÙY LINH PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH NAM GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ TP. Hồ Chí Minh - Năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH -------------- NGUYỄN THỊ THÙY LINH PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CN NAM GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số:8 34 02 01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. NGÔ HƯỚNG TP. Hồ Chí Minh - Năm 2019
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ và tên học viên: NGUYỄN THỊ THÙY LINH Chuyênngành: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Mã số: 8 34 02 01 Niên khóa: 2017-2019 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. NGÔ HƯỚNG Tên đề tài:“PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CN NAM GIA LAI” Tại Việt Nam, thực trạng về thanh toán nói chung và thanh toán không dùng tiền mặt nói riêng vẫn còn nhiều bất cập. Theo nhận xét của một số chuyên gia, Việt Nam là quốc gia đang sử dụng quá nhiều tiền mặt. Lượng thanh toán không dùng tiền mặt đã phát triển nhưng chưa tương xứng với đà phát triển của nền kinh tế. Bằng các phương pháp nghiên cứu như: phương pháp thu thập số liệu; tổng hợp và xử lý số liệu; phương pháp thống kê mô tả, so sánh, phương pháp điều tra, khảo sát. Tác giả đã phân tích, đánh giá đúng thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Đầu tư và Phát Triển Việt Nam, Chi nhánh Nam Gia Lai. Từ đó, chỉ ra những kết quả đạt được, những mặt còn hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đó. Đồng thời, đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần phát triển dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam, chi nhánh Nam Gia Lai như: Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các dịch vụ TTKDTM để mọi người thấy được lợi ích trong việc TTKDTM, song song với việc hoàn thiện, hiện đại hóa và đổi mới công nghệ, đảm bảo an toàn bảo mật trong thanh toán, cắt giảm phí dịch vụ để khuyến khích khách hàng sử dụng nhiều hơn các dịch vụ TTKDTM… Mục đích chung là tiến tới một Xã hội hiện đại, không sử
dụng tiền mặt, toàn bộ đều thanh toán qua những phương tiện thanh toán tiên tiến, rút ngắn thời gian thanh toán và tiết kiệm chi phí lưu thông tiền mặt. LỜI CAM ĐOAN ********** Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. TPHCM, ngày tháng năm 2019 Tác giả NGUYỄN THỊ THÙY LINH
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài: “Phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Gia Lai” tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ nhiệt tình của quý thầy, cô Trường Đại Học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh, các anh chị, các bạn trong lớp Cao học cũng như Ban lãnh đạo, các anh chị đồng nghiệp tại Ngân Hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Gia Lai. Trước hết xin được cảm ơn quý thầy cô trường Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến PGS.,TS Ngô Hướng đã dành thời gian hướng dẫn giúp tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Xin gửi lời cảm ơn đến toàn thể các anh chị, các bạn cùng lớp cao học đã đồng hành chia sẽ cùng tôi trong suốt thời gian cùng học. Xin được cảm ơn Ban lãnh đạo, các anh chị đồng nghiệp tại BIDV Nam Gia Lai đã tạo điều kiện giúp đỡ về mặt thời gian, công việc để tôi có thể hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Mặc dù đã cố gắng trong quá trình nghiên cứu, học hỏi, song do thời gian, kinh nghiệm và kiến thức bản thân còn nhiều hạn chế, luận văn sẽ không tránh khỏi thiếu sót, tác giả mong muốn nhận được sự tham gia, đóng góp của các nhà khoa học, thầy cô giáo và bạn bè đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! TP Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2019
Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thùy Linh
PHẦN MỞ ĐẦU...........................................................................................................1 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI............................................................................1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU......................................................................................3 2.1. MỤC TIÊU TỔNG QUÁT:.....................................................................................3 2.2. MỤC TIÊU CỤ THỂ:..............................................................................................4 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU:.......................................................................................4 4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU..........................................................5 4.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:................................................................................5 4.2. PHẠM VI NGHIÊN CỨU:......................................................................................5 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:............................................................................5 5.1. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP SỐ LIỆU:................................................................5 5.2. PHƯƠNG PHÁP TỔNG HỢP, PHÂN TÍCH SỐ LIỆU.........................................5 6. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN..................................................................................6 7. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI.......................................................................................7 8. TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU:.....................................................8 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..............................................................................................10 1.1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI............................................................................................10 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm.......................................................................................10 1.1.2. Tính tất yếu khách quan và vai trò thanh toán không dùng tiền mặt...............12 1.1.3. Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt trong Ngân hàng thương mại.15 1.1.3.1. Thanh toán bằng séc.......................................................................................15 1.1.3.2. Thanh toán bằng Uỷ nhiệm chi (hoặc lệnh chi)..............................................17 1.1.3.3. Thanh toán bằng Uỷ nhiệm thu (hoặc nhờ thu)...............................................18 1.1.3.4. Thư tín dụng...................................................................................................19 1.1.3.5. Thẻ thanh toán................................................................................................19 1.1.3.6. Dịch vụ thanh toán điện tử..............................................................................20 1.2. PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.............................................................................................................22 1.2.1. Khái niệm phát triển........................................................................................22 1.2.2. Nội dung phát triển dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt..........................23 1.2.2.1. Phát triển về quy mô, cơ cấu các loại hình dịch vụ.........................................23 1.2.2.2. Phát triển về thị phần dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt.......................24 i
1.2.2.3. Tăng trưởng doanh thu và thu nhập từ dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt trong các Ngân hàng thương mại..................................................................................24 1.2.2.4. Nâng cao chất lượng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt........................24 1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt trong các ngân hàng thương mại...................................................................................26 1.2.3.1. Các yếu tố thuộc về khách hàng......................................................................26 1.2.3.2. Các yếu tố thuộc về ngân hàng.......................................................................28 1.2.3.3. Môi trường Kinh tế - Xã hội, Văn hóa và pháp luật........................................30 1.3. THỰC TIỄN VÀ KINH NGHIỆM VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TRONG MỘT SỐ NGÂN HÀNG TRONG NƯỚC VÀ NGOÀI NƯỚC.................................................................................................................................................33 1.3.1. Thực tiễn và kinh nghiệm phát triển dịch vụ TTKDTM trong một số ngân hàng ở Việt Nam..........................................................................................................33 1.3.1.1. Một số Chính sách của Nhà nước về phát triển dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt ........................................................................................................................33 1.3.1.2. Kinh nghiệm của Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam....34 1.3.1.3. Kinh nghiệm của Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh vượng....35 1.3.2. Kinh nghiệm phát triển TTKDTM một số ngân hàng trên thế giới.................36 1.3.2.1. Ngân hàng Thụy Điển.....................................................................................36 1.3.2.2. Một số ngân hàng ở Bỉ, Pháp và Canada.........................................................38 1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho Ngân Hàng TMCP Đầu Tư và Phát triển Việt Nam CN Nam Gia Lai (BIDV NGL)....................................................................................38 KẾT LUẬN CHƯƠNG I............................................................................................40 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH NAM GIA LAI..................................41 2.1. GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CN NAM GIA LAI......................................................................................................................................41 2.1.1. Khái quát quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Nam Gia Lai...............................................................41 2.1.2. Cơ cấu tổ chức của chi nhánh..........................................................................42 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển.42 2.2. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ & PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH NAM GIA LAI (BIDV NAM GIA LAI).................................................47 ii
2.2.1. Thực trạng phát triển qui mô dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại BIDV Nam Gia Lai.................................................................................................................49 2.2.1.1. Phát triển về qui mô dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt........................50 2.2.1.2. Phát triển qui mô theo nhóm đối tượng khách hàng........................................50 2.2.2. Đánh giá thực trạng phát triển cơ cấu của dịch vụ TTKDTM.........................52 2.2.2.1. Chuyển dịch cơ cấu của dịch vụ TTKDTM....................................................52 2.2.2.2. Đánh giá thực trạng phát triển các hình thức (loại hình) dịch vụ TTKDTM tại BIDV Nam Gia Lai......................................................................................................53 2.2.2.2.1. Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán bằng Séc......................................55 2.2.2.2.2. Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán bằng Uỷ nhiệm chi.......................56 2.2.2.2.3. Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán bằng Uỷ nhiệm thu (nhờ thu)........... .....................................................................................................................58 2.2.2.2.4. Thực trạng phát triển dịch vụ Thẻ................................................................59 2.2.2.2.5. Thực trạng phát triển mạng lưới và hệ thống thanh toán bằng Thẻ..............61 2.2.2.2.6. Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán bằng dịch vụ Ngân hàng điện tử...... .....................................................................................................................63 2.2.3. Đánh giá một số chỉ tiêu về chất lượng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại BIDV Nam Gia Lai..................................................................................................65 2.2.3.1. Đánh giá tính tiện ích các danh mục sản phẩm dịch vụ...................................65 2.2.3.2. Đánh giá mức độ an ninh, an toàn trong thanh toán........................................66 2.3. Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA KHÁCH HÀNG VỀ CÁC DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI BIDV NAM GIA LAI..........................................................67 2.3.1. Mức độ hài lòng của khách hàng với các sản phẩm TTKDTM của BIDV Nam Gia Lai ........................................................................................................................67 2.3.2. Tâm lý của khách hàng khi sử dụng các dich vụ TTKDTM tại ngân hàng.....69 2.4. NHẬN XÉT VỀ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ TỒN TẠI HẠN CHẾ VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI CHI NHÁNH BIDV NAM GIA LAI................................................................................................................................71 2.4.1. Những kết quả đạt được..................................................................................71 2.4.2. Những tồn tại và hạn chế trong hoạt động TTKDTM.....................................75 2.4.3. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế....................................................................78 2.4.3.1. Nguyên nhân chủ quan....................................................................................78 2.4.3.2. Nguyên nhân khách quan................................................................................82 KẾT LUẬN CHƯƠNG II..........................................................................................87 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH NAM GIA LAI.............................................88 iii
3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT......................................................................................................................................................................88 3.1.1. Đề án của Chính phủ về đẩy mạnh phát triển dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt ........................................................................................................................88 3.1.2. Định hướng và mục tiêu phát triển dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại BIDV Nam Gia Lai......................................................................................................88 3.1.2.1. Định hướng chung..........................................................................................88 3.1.2.2. Định hướng cụ thể..........................................................................................89 3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI BIDV NAM GIA LAI..........................................90 3.2.1. Đẩy mạnh tuyên truyền quảng cáo nhằm thay đổi thói quen thanh toán bằng tiền mặt của khách hàng...............................................................................................90 3.2.2. Nâng cao tiện ích của dịch vụ TTKDTM........................................................91 3.2.3. Phát triển các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt phù hợp với điều kiện nông thôn, miền núi......................................................................................................93 3.2.4. Đẩy nhanh hiện đại hóa công nghệ ngân hàng, đổi mới kỹ thuật và công nghệ thanh toán.....................................................................................................................94 3.2.5. Nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ công nhân viên...................................95 3.2.6. Cắt giảm phí dịch vụ.......................................................................................96 3.2.7. Bảo đảm vấn đề bảo mật, an toàn trong giao dịch Ngân hàng.........................97 3.3. KIẾN NGHỊ...........................................................................................................................................98 3.3.1. Đối với Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước...................................................98 3.3.2. Đối với Ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam...........................99 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.........................................................................................102 KẾT LUẬN...............................................................................................................103 iv
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Ý nghĩa đầy đủ ATM Máy rút tiền tự động DN Doanh nghiệp GDV Giao dịch viên HĐQT Hội đồng quảntrị HĐKD Hoạt động kinhdoanh KH Khách hàng KHDN Khách hàng doanh nghiệp NHĐT Ngân hàng điệntử NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại PGD Phòng giao dịch POS Thiết bị thanh toán thẻ TTKDTM Thanh toán không dùng tiền mặt TM Tiền mặt TCKT Tổ chức kinh tế TMCP Thương mại cổ phần UNC Ủy nhiệm chi UNT Ủy nhiệm thu USD Dolar Mỹ CN Chi nhánh BIDV Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam NGL Nam Gia Lai Vietcombank Ngân Hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam Vietinbank Ngân Hàng TMCP Công Thương Việt Nam v
Danh Mục Các Hình Hình 2.1: Mô hình tổ chức BIDV Nam Gia Lai...........................................................42 Hình 2.2: Thị phần huy động vốn trên địa bàn tỉnh Gia Lai năm 2018.........................44 Hình 2.3: Thị phần tín dụng trên địa bàn Gia Lai năm 2018.........................................45 Hình 2.4: Mức độ hài lòng của khách hàng với các tiêu chí của các dịch vụ TTKDTM ...................................................................................................................................... 68 Danh Mục Các Bảng Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh BIDV Nam Gia Lai giai đoạn 2016-2018 (ĐVT: Tỷ Đồng)...........................................................................................................43 Bảng 2.2: Thu dịch vụ ròng theo dòng sản phẩm BIDV Nam Gia Lai năm 2018 (ĐVT: triệu Đồng)...................................................................................................................46 Bảng 2.3: Tình hình phát triển qui mô về thanh toán không dùng tiền mặt tại BIDV Nam Gia Lai. (ĐVT: Triệu Đồng)................................................................................50 Bảng 2.4: Doanh số dịch vụ TTKDTM phân theo đối tượng khách hàng (Đơn vị: Triệu đồng)............................................................................................................................ 51 Bảng 2.5: Chuyển dịch cơ cấu thanh toán tại BIDV Nam Gia Lai, giai đoạn 2016-2018 (ĐVT: %)...................................................................................................................... 52 Bảng 2.6: : Giá trị giao dịch các dịch vụ TTKDTM tại BIDV NGL giai đoạn 2016- 2018 (ĐVT: Triệu đồng)...............................................................................................54 Bảng 2.7: Tình hình thanh toán bằng séc (Séc chuyển khoản).....................................56 Bảng 2.8: Tình hình phát triển thanh toán bằng Ủy nhiệm chi tại Chi nhánh - Giai đoạn 2016 -2018.................................................................................................................... 57 Bảng 2.9: Tình hình thanh toán ủy nhiệm thu (Đơn vị tính: Triệu đồng).....................58 Bảng 2.10: Tình hình phát triển thẻ giai đoạn 2016-2018.............................................60 Bảng 2.11: Số lượng máy ATM, máy POS tại BIDV NGL Giai đoạn 2016-2018.......62 vi
Bảng 2.12: Số lượng và doanh số thanh toán qua dịch vụ ngân hàng điện tử tại BIDV Nam Gia Lai, giai đoạn 2016-2018 (Đơn vị: Triệu đồng, món)...................................63 Danh Mục Các Sơ Đồ Sơ đồ 1.1: Luân chuyển Séc chuyển khoản..................................................................16 Sơ đồ 1.2: Sơ đồ luân chuyển séc bảo chi.....................................................................17 Sơ đồ 1.3: Luân chuyển chừng từ thanh toán ủy nhiệm chi..........................................17 Sơ đồ 1.4: Luân chuyển chứng từ thanh toán ủy nhiệm thu..........................................18 Sơ đồ 1.5: Thanh toán thư tín dụng..............................................................................19 Sơ đồ 1.6: Quy trình thanh toán bằng thẻ thanh toán....................................................20 Danh Mục Các Biểu Đồ Biểu đồ 2.1: Cơ cấu thanh toán tại BIDV Nam Gia Lai từ 2016-2018.........................53 Biểu đồ 2.2: Tỷ trọng giá trị thanh toán bằng các dịch vụ TTKDTM của BIDV Nam Gia Lai từ năm 2016-2018............................................................................................65 vii
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thanh toán là cầu nối giữa sản xuất, phân phối, lưu thông và tiêu dùng. Đồng thời nó cũng là khâu mở và là khâu kết thúc của quá trình tái sản xuất xã hội. Tổ chức tốt công tác thanh toán nói chung sẽ tạo điều kiện cho quá trình sản xuất kinh doanh được tiến hành một cách trôi chảy nhịp nhàng. Ngược lại việc thanh toán bị trục trặc, ách tắc thì quá trình sản xuất kinh doanh sẽ lâm vào trì trệ. Thanh toán không dùng tiền mặt ra đời làm giảm được khối lượng tiền mặt trong lưu thông, tiết giảm được chi phí trong khâu in ấn tiền, bảo quản, vận chuyển tiền, giảm được chi phí lao động xã hội. Nâng cao hiệu quả thanh toán trong nền kinh tế, góp phần tăng tốc độ luân chuyển vốn của xã hội, thúc đẩy phát triển sản xuất lưu thông hàng hoá và lưu thông tiền tệ. Đặc biệt là góp phần rất quan trọng vào công tác phòng, chống rửa tiền đang ngày càng nhức nhối hiện nay. Với những ưu điểm vượt trội của mình, TTKDTM đang dần dần thay thế hình thức thanh toán truyền thống, càng ngày càng mở rộng và phát triển đa dạng và hiện đại hóa theo sự phát triển của công nghệ, kỹ thuật. Tuy nhiên TTKDTM chỉ phổ biến ở những thành phố lớn, mặc dù Gia Lai là một tỉnh trọng điểm của vùng kinh tế Tây Nguyên cả về mặt chính trị lẫn kinh tế, dân số khoảng 1,4 triệu người, địa hình trải dài, dân cư rải rác từ thành phố đến các huyện, tốc độ tăng trưởng kinh tế khá nhưng chưa đồng đều, tập trung chủ yếu ở TP. Pleiku và trung tâm các huyện thị, nhu cầu thanh toán của các cá nhân và doanh nghiệp tại địa bàn tỉnh khá cao, nhưng TTKDTM vẫn chưa được phổ biến rộng vì thói quen sử dụng tiền mặt của người dân, và mức độ hiểu biết về các dịch vụ TTKDTM. BIDV Nam Gia Lai là một chi nhánh mới thành lập từ ngày 01/07/2013 sau khi chia tách từ Ngân Hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam – Chi Nhánh Gia Lai. Tuy là một chi nhánh còn non trẻ nhưng BIDV Nam Gia Lai luôn hoàn thành xuất sắc
2 nhiệm vụ mà BIDV Việt Nam đề ra cho chi nhánh hàng năm. Tại thời điểm cuối năm 2017, BIDV Nam Gia Lai được công nhận là chi nhánh hạng đặc biệt của hệ thống, bên cạnh đó, BIDV Nam Gia Lai nằm trong top 3 các ngân hàng trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Mục tiêu xuyên suốt giai đoạn năm năm đầu thành lập (2013-2018) của BIDV Nam Gia Lai là phát triển nền khách hàng, thâm canh bán chéo sản phẩm trên nền khách hàng. Hiện tại chi nhánh quản lý 6 trụ sở giao dịch trong đó có trụ sở chính và 2 PGD trực thuộc nằm trên địa bàn TP Pleiku, 3 PGD còn lại ở các huyện Chư Sê, Đức Cơ, Iagrai. Trong 5 năm hoạt động dựa trên nền khách hàng được bàn giao và phát triển khách hàng mới, BIDV Nam Gia Lai đã có những thành tích đáng khích lệ trong việc phát triển các sản phẩm dịch vụ hiện đại phục vụ cho hoạt động TTKDTM trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Với kết quả khả quan của Chi nhánh trong các năm qua, cộng với đặc điểm kinh tế vùng và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các ngân hàng thương mại trên địa bàn Tỉnh, trong những năm tiếp theo, NH TMCP Đầu Tư và Phát Triển Chi nhánh Nam Gia Lai phải có chiến lược và giải pháp để phát triển hoạt động TTKDTM dựa trên việc phát triển các sản phẩm dịch vụ TTKDTM thì mới có thể cạnh tranh với các ngân hàng khác trên địa bàn tỉnh Gia Lai và giảm bớt khối lượng tiền mặt trong lưu thông, phục vụ cho hoạt động thanh toán của khách hàng được nhanh gọn, tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo an toàn giao dịch. Vì tính cấp thiết trong lý luận về hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt cũng như thực tiễn hoạt động đã trình bày ở trên, đồng thời là một cán bộ đang làm việc tại BIDV Nam Gia Lai tác giả chọn đề tài: “Phát triển hoạt động Thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam CN Nam Gia Lai” làm đề tài cho nghiên cứu thực hiện luận văn tốt nghiệp cao học ngành Tài Chính Ngân Hàng với hy vọng đóng góp một phần nhỏ vào sự phát triển hoạt động TTKDTM, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam CN Nam Gia Lai trong những năm tiếp theo.
3 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu tổng quát: Với tính cấp thiết của đề tài như vậy, đề tài tập trung vào mục tiêu tổng quát là: Đề xuất giải pháp phát triển hoạt động Thanh toán không dùng tiền mặt tại NH TMCP Đầu tư và phát triển Viêt Nam CN Nam Gia Lai. 2.2. Mục tiêu cụ thể: Để đạt được mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể của đề tài đề cập đến các vấn đề:  Một là: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển hoạt động TTKDTM tại các Ngân hàng thương mại.  Hai là: Đánh giá thực trạng phát triển hoạt động Thanh toán không dùng tiền mặt tại NH TMCP Đầu tư và phát triển Viêt Nam CN Nam Gia Lai.  Ba là: Đề xuất những giải pháp đồng thời với các kiến nghị khả thi với Chính quyền các cấp, Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam để phát triển hoạt động Thanh toán không dùng tiền mặt tại NH TMCP Đầu tư và phát triển VN CN Nam Gia Lai. 3. Câu hỏi nghiên cứu: Thực trạng thanh toán không dùng tiền mặt tại BIDV Nam Gia Lai như thế nào? Các hình thức TTKDTM như: thanh toán qua Sec, ủy nhiệm chi, ủy nhiệm thu, thẻ, ngân hàng điện tử đã phát triển như thế nào? Ở góc độ ngân hàng BIDV Nam Gia Lai và khách hàng trong địa bàn tỉnh Gia Lai thì có những thuận lợi và khó khăn gì trong việc phát triển dịch vụ TTKDTM? Các nhân tố nào ảnh hưởng đến phát triển dịch vụ TTKDTM? Giải pháp nào để phát triển dịch vụ TTKDTM tại chi nhánh BIDV Nam Gia Lai nói riêng và BIDV Việt Nam nói chung? Cần kiến nghị lên các cấp nào? Nội dung kiến nghị là gì để đạt được các mục tiêu phát triển TTKDTM tại BIDV Nam Gia Lai?
4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu:  Đối tượng nghiên cứu:Thanh toán không dùng tiền mặt tại BIDV Nam Gia Lai.  Đối tượng điều tra: Khách hàng giao dịch của BIDV CN Nam Gia Lai. 4.2. Phạm vi nghiên cứu:  Phạm vi không gian: Ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam, Chi nhánh Nam Gia Lai (BIDV NGL).  Phạm vi về Thời gian: Số liệu, thông tin thứ cấp thu thập giai đoạn 2016- 2018, đề xuất giải pháp đến năm 2020. 5. Phương pháp nghiên cứu: 5.1. Phương pháp thu thập số liệu:  Tài liệu, số liệu thứ cấp: Thu thập thông tin từ dữ liệu tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam Chi nhánh Nam Gia Lai từ năm 2016-2018.  Báo cáo chuyên ngành: Các công trình nghiên cứu khoa học, các tài liệu, bài viết về dịch vụ TTKDTM trên tạp chí Ngân hàng và tin học Ngân hàng.  Đối với số liệu sơ cấp: Được thực hiện thông qua phương pháp điều tra, khảo sát, với đối tượng điều tra là: 100 khách hàng của Chi nhánh Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển CN Nam Gia Lai. Phương pháp điều tra khách hàng theo phương pháp phỏng vấn bằng bảng hỏi đối với 100 khách hàng được lựa chọn ngẫu nhiên có sử dụng dịch vụ TTKDTM tại Chi nhánh, tại các điểm chấp nhận thẻ.  Thiết kế bảng hỏi: Thông tin khảo sát được thu thập dựa vào bảng hỏi được thiết kế sẵn gồm 2 phần: Phần A: Thông tin chung về đối tượng khảo sát; Phần B: Nội dung khảo sát nhằm đánh giá của khách hàng các điều kiện và các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động TTKDTM, mật độ sử dụng dịch vụ TTKDTM tại chi nhánh của khách hàng. 5.2. Phương pháp tổng hợp, phân tích số liệu - Phương pháp tổng hợp số liệu
5 Từ các số liệu thu thập được sẽ tiến hành phân tích, phân loại dựa trên một số chỉ tiêu cơ bản để tổng hợp thành các số liệu hợp lý phục vụ cho luận văn bao gồm: Xử lý và tính toán các số liệu, các chỉ tiêu nghiên cứu được tiến hành trên máy tính bằng các phần mềm excel. Sử dụng mô hình thông tin từ dạng số sang dạng đồ thị, trong luận văn, sử dụng đồ thị từ các bảng số liệu cung cấp thông tin để dễ dàng hơn trong tiếp cận và phân tích thông tin. - Phương pháp phân tích số liệu  Phương pháp thống kê mô tả Phương pháp này được sử dụng để phân tích tình hình hoạt động, tình hình phát triển dịch vụ TTKDTM và tình hình vận dụng các phương tiện TTKDTM tại BIDV Nam Gia Lai như sau: từ số liệu cụ thể nêu ra sự biến động, xu hướng phát triển của chỉ tiêu, vấn đề nghiên cứu.  Phương pháp so sánh Phương pháp so sánh được sử dụng để xác định xu hướng, mức biến động của các chỉ tiêu phân tích. So sánh tuyệt đối nhằm so sánh mức tăng giảm của các số liệu phân tích qua các năm để tìm ra nguyên nhân của sự biến đổi đó, từ đó đưa ra các đánh giá và giải pháp. So sánh tương đối nhằm chỉ rõ mức độ chiếm giữ của các chỉ tiêu thành phần trong tổng số. Đề tài sử dụng phương pháp trên để tính tỷ trọng, cơ cấu tín dụng, nguồn vốn huy động, tỷ trọng dịch vụ TTKDTM, cơ cấu các dịch vụ TTKDTM…  Phương pháp phân tích, tổng hợp và tổng kết kinh nghiệm Thông tin từ số liệu điều tra sẽ được phân tích, liên kết và sàng lọc để đúc kết thực trạng TTKDTM trong dân cư, từ đó đưa ra giải pháp kiến nghị và công việc cụ thể cho mục đích nghiên cứu trong đề tài. 6. Kết cấu của luận văn:
6 Ngoài mục lục, danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt; danh mục các bảng; danh mục các sơ đồ; tài liệu tham khảo; phụ lục, đề tài gồm 3 chương:  Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt trong Ngân hàng thương mại  Chương 2: Thực trạng phát triển dịch vụ TTKDTM tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát triển Việt Nam CN Nam Gia Lai  Chương 3: Định hướng và giải pháp nhằm phát triển dịch vụ TTKDTM tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển CN Nam Gia Lai. 7. Đóng góp của đề tài Với những mục tiêu nghiên cứu nêu trên, luận văn kỳ vọng sẽ mang lại một số đóng góp như sau:  Luận văn đưa ra hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển hoạt động TTKDTM tại các Ngân hàng Thương mại.  Luận văn đưa ra cái nhìn toàn diện tổng quan về BIDV Nam Gia Lai, thực trạng phát triển hoạt động TTKDTM, đánh giá của khách hàng về các dịch vụ TTKDTM tại chi nhánh, các thuận lợi và khó khăn trong qua trình phát triển. Với những số liệu phân tích cụ thể, luận văn hy vọng có thể tìm ra các nhân tố tác động ảnh hưởng đến TTKDTM, đồng thời đánh giá thực trạng những thành tựu mà BIDV Nam Gia Lai đã đạt được trong quá trình phát triển hoạt động TTKDTM, những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân của những hạn chế đó.  Từ những phân tích này làm cơ sở để luận văn đề xuất các giải pháp thiết thực đối với BIDV Nam Gia Lai, và đưa ra một số kiến nghị đến các cơ quan có thẩm quyền để phát triển hoạt động TTKDTM tại BIDV Việt Nam nói chung và BIDV Nam Gia Lai nói riêng, nhằm góp phần nâng cao sức cạnh tranh, cố gắng trở thành ngân hàng hàng đầu trong hệ thống các ngân hàng thương mại đang hoạt động tại Việt Nam nói chung và dẫn đầu trong khu vực của BIDV Nam Gia Lai nói riêng.
7 8. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu: - Đặng Công Hoàn, 2015. Luận án tiến sỹ “Phát triển Dịch vụ TTKDTM cho khu vực dân cư tại Việt Nam”, trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN. - Cao Thị Vân, luận văn thạc sỹ kinh tế “Một số vấn đề về thanh toán không dùng tiền mặt và thực trạng ở Việt Nam””. 2015 - Đỗ Thị Khánh Ngọc, 2014. Luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh “Đẩy mạnh công tác thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cao Bằng” . Thông qua việc tham khảo một cách có chọn lọc các thông tin từ các công trình nghiên cứu tiêu biểu trên, cùng với sự hướng dẫn tận tình của người hướng dẫn khoa học và kiến thức thực tiễn của bản thân về vấn đề phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại BIDV Nam Gia Lai là cơ sở để tác giả nghiên cứu đề tài này. Mặc dù đã có một số nghiên cứu về thanh toán không dùng tiền mặt như đã giới thiệu như trên, tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào nghiên cứu về vấn đề phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại BIDV Nam Gia Lai, đồng thời trong thời gian qua thanh toán không dùng tiền mặt đã có những bước tiến đáng kể song song với sự phát triển của công nghệ thông tin, smart phone, internet, ví điện tử,.. càng ngày càng có nhiều hình thức TTKDTM ra đời với sự liên kết giữa ngân hàng và các nhà mạng cho ra đời các ứng dụng thanh toán, ví điện tử... Vì vậy, trong nghiên cứu của mình tác giả đi sâu làm rõ cơ sở lý luận về phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, phân tích sâu vào các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển TTKDTM; mô tả bức tranh toàn diện về thực trạng TTKDTM với các hình thức thanh toán hiện đại nhất đang được ứng dụng trên toàn hệ thống BIDV so với các ngân hàng khác. Đánh giá toàn diện thành tựu, nguyên nhân, hạn chế của TTKDTM từ đó đề xuất những giải pháp cụ thể, thực tiễn và có tính khả thi cao góp phần phát triển hoạt động TTKDTM tại BIDV Nam Gia lai