Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý tài chính của Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC)

Chia sẻ: Chu Tịnh Y | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý tài chính của Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC)" nhằm hệ thống hóa, phân tích làm rõ lý luận về quản lý tài chính trong các doanh nghiệp; phân tích đánh giá đúng thực trạng quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam trong giai đoạn 2018-2020, rút ra những nhận xét về thành công, hạn chế và nguyên nhân. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý tài chính của Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI LÊ NHẬT LINH QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP DẦU KHÍ VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ HÀ NỘI - 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI LÊ NHẬT LINH QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP DẦU KHÍ VIỆT NAM Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số : 8310110 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐỖ MINH THÀNH HÀ NỘI - 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sỹ kinh tế “Quản lý tài chính của Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC)” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, nghiên cứu khảo sát tình hình thực tiễn, dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Đỗ Minh Thành. Các số liệu, mô hình và những dữ liệu sử dụng trong luận văn là trung thực, các giải pháp, đề xuất đưa ra xuất phát từ thực tiễn nghiên cứu, chưa từng được công bố dưới bất cứ hình thức nào trước khi trình bày, bảo vệ và công nhận bởi Hội đồng đánh giá luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ Kinh tế, trường Đại học Thương mại. Một lần nữa, tôi xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết trên./. Hà Nội, ngày tháng năm 2021 Cao học viên Lê Nhật Linh
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ của thầy cô, bạn bè và tập thể cán bộ giáo viên trường Đại học Thương mại. Học viên xin trân trọng cảm ơn thầy PGS.TS. Đỗ Minh Thành, người hướng dẫn khoa học của luận văn đã hướng dẫn tận tình và gi úp đỡ tôi về mọi mặt để hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, Ban Chỉ huy, công chức, nhân viên các phòng, ban của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam đã cung cấp cho tôi những thông tin, tư liệu quý giá và những đóng góp xác đáng, hết sức quý báu để tôi hoàn thành luận văn này. Để có được kiến thức như ngày hôm nay, cho phép em gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các thầy, cô Trường Đại học Thương Mại trong thời gian qua đã truyền đạt cho em những kiến thức quý báu. Mặc dù bản thân tôi đã rất cố gắng nỗ lực tìm hiểu, nghiên cứu để hoàn thiện đề tài, tuy nhiên không thể tránh khỏi những thiếu sót, kính mong được nhận những đóng góp cũng như góp ý chân thành, tận tình của quý thầy cô và các bạn. Học viên xin chân thành cảm ơn! Cao học viên Lê Nhật Linh
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ............................................................................ vii PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.........................................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan .............................................................2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ...........................................................5 5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài ..........................................................................6 6. Kết cấu luận văn ............................................................................................................7 CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP .............................................................................................................9 1.1. Tổng quan về tài chính trong các doanh nghiệp .................................................9 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ........................................................................................9 1.1.2. Vai trò của tài chính trong các doanh nghiệp ................................................. 10 1.2. Quản lý tài chính trong các doanh nghiệp ........................................................ 11 1.2.1. Khái niệm quản lý tài chính của doanh nghiệp .............................................. 11 1.2.2. Nguyên tắc của quản lý tài chính doanh nghiệp............................................. 13 1.2.3. Nội dung quản lý tài chính doanh nghiệp........................................................ 15 1.2.4. Các chỉ tiêu đánh giá quản lý tài chính doanh nghiệp .................................. 28 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính của doanh nghiệp .................. 36 1.3.1. Các yếu tố khách quan......................................................................................... 36 1.3.2. Các yếu tố chủ quan ............................................................................................. 38 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP DẦU KHÍ VIỆT NAM ......................................................... 39 2.1. Tổng quan về Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ................ 39
iv 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ..................................................................................................................... 39 2.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ..................................................................................................................... 40 2.1.3 Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ............................................................................................................ 47 2.2. Thực trạng quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ........................................................................................................................... 49 2.2.1. Quản lý nguồn lực tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam............................................................................................................................ 49 2.2.2. Quản lý phân bổ và sử dụng vốn của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ..................................................................................................................... 54 2.2.3. Quản lý doanh thu và chi phí của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam............................................................................................................................ 61 2.3. Một số các chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam........................................................................... 68 2.3.1. Các chỉ tiêu phản ánh quản lý nguồn lực tài chính của doanh nghiệp...... 68 2.3.2. Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả phân bổ và sử dụng vốn của doanh nghiệp ................................................................................................................................ 70 2.3.3. Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả quản lý doanh thu và chi phí của doanh nghiệ p ................................................................................................................................ 74 2.4. Đánh giá thực trạng quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ........................................................................................................... 75 2.4.1. Những kết quả đạt được ...................................................................................... 76 2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân........................................................................ 78 CHƯƠNG 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP DẦU KHÍ VIỆT NAM .................................................................................................................................. 81
v 3.1. Định hướng phát triển và yêu cầu quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ................................................................................. 81 3.1.1. Bối cảnh kinh tế xã hội tác động đến công tác quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ............................................................... 81 3.1.2. Quan điểm - mục tiêu phát triển của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ..................................................................................................................... 85 3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam ................................................................................. 87 3.2.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện quản lý nguồn lực tài chính ............................. 87 3.2.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện quản lý phân bổ và sử dụng vốn ...................... 89 3.3.3. Nhóm giải pháp hoàn thiện quản lý doanh thu, chi phí ................................ 89 3.3.4. Nhóm giải pháp hoàn thiện công tác hoạch định tài chính .......................... 90 3.3.5. Nhóm giải pháp hỗ trợ ......................................................................................... 91 3.3. Một số kiến nghị ...................................................................................................... 92 3.3.1. Kiến nghị với Chính Phủ..................................................................................... 92 3.3.2. Kiến nghị với Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) .......................................... 93 KẾT LUẬN ...................................................................................................................... 94 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Stt Từ viết tắt Từ viết đầy đủ 1 DN Doanh nghiệp 2 ĐHĐCĐ Đại hội đồng cổ đông 3 HĐQT Hội đồng quản trị 4 KHĐT Kế hoạch đầu tư 5 KTAT Kỹ thuật an toàn 6 KTTM Kinh tế thương mại 7 NNL Nguồn nhân lực Công ty mẹ - Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu 8 PVC khí Việt Nam 9 QLTC Quản lý tài chính 10 SXKD Sản xuất kinh doanh 11 TCC&XLN Tái cơ cấu và xử lý nợ 12 TCKT Tài chính - Kế toán 13 TCKT-KT Tài chính kế toán - Kiểm toán 14 TCNS Tổ chức nhân sự
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU , SƠ ĐỒ. BẢNG: Bảng 2.1. Số lượng cán bộ công nhân viên của PVC giai đoạn 2018-2020 ............. 43 Bảng 2.2. Một số chỉ tiêu tài chính chủ yếu của PVC giai đoạn 2018 -2020 ............ 47 Bảng 2.3 Tình hình biến động nguồn vốn của PVC giai đoạn 2018-2020................ 50 Bảng 2.4 Cơ cấu nguồn vốn của PVC giai đoạn 2018-2020....................................... 52 Bảng 2.5 Tình hình biến động cơ cấu nguồn vốn của PVC giai đoạn 2018 -2020 ... 54 Bảng 2.6 Cơ cấu tài sản của PVC giai đoạn 2018-2020.............................................. 56 Bảng 2.7 Tình hình sử dụng vốn của PVC giai đoạn 2018-2020 ............................... 60 Bảng 2.8 Doanh thu của PVC giai đoạn 2018-2020 .................................................... 63 Bảng 2.9 Sử dụng chi phí của PVC giai đoạn 2018-2020 ........................................... 65 Bảng 2.10 Tình hình biến động Giá vốn của PVC giai đoạn 2018-2020 .................. 67 Bảng 2.11 Chi phí lương/chi phí quản lý doanh nghiệp giai đoạn 2018 -2020 ......... 68 Bảng 2.12. Bảng chỉ tiêu phản ánh quản lý nguồn lực tài chính của PVC giai đoạn 2018-2020 .......................................................................................................................... 69 Bảng 2.13 Hiệu quả sử dụng vốn lưu động của PVC giai đoạn 2018 -2020 ............. 71 Bảng 2.14 Hiệu quả sử dụng vốn cố định của PVC giai đoạn 2018 -2020 ................ 73 Bảng 2.15. Kết quả thực hiện quản lý doanh thu và chi phí của PVC giai đoạn 2018 - 2020 .................................................................................................................................... 74 BIỂU ĐỒ: Sơ đồ 2.1. Sơ đồ bộ máy quản lý của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam .................................................................................................................................... 41 Biểu đồ 2.1. Sự phát triển về số lượng cán bộ công nhân viên................................... 43 giai đoạn 2019 - 2020....................................................................................................... 43 Biểu đồ 2.2 Tình hình biến động tài sản của PVC giai đoạn 2018 -2020 .................. 58 Biểu đồ 2.3 Tình hình doanh thu của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam giai đoạn 2018-2020 ............................................................................................... 64
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Trong bối cảnh toàn cầu hoá mạnh mẽ hiện nay, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, các tổ chức cũng như các doanh nghiệp phải đảm bảo sự tồn tại ổn định và phát triển tạo nên hiệu quả kinh tế cao. Do vậy, mục tiêu ho ạt động của các doanh nghiệp là tối đa hóa lợi nhuận và hơn nữa là gia tăng giá trị của công ty. Để đạt được các mục tiêu đó, các doanh nghiệp cần phải nhanh chóng đổi mới, hoàn thiện các mặt hoạt động của mình; trong đó đổi mới về quản lý tài chính là một trong các vấn đề được quan tâm hàng đầu và có ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống còn đối với nhiều doanh nghiệp Việt Nam. Bởi lẽ, hoạt động tài chính của doanh nghiệp có quan hệ trực tiếp với hoạt động sản xuất kinh doanh. Tất cả các hoạt động sản xuất kinh doanh đều ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp, và ngược lại, tình hình tài chính tốt hay xấu, mạnh hay yếu sẽ có tác động thúc đẩy hoặc kìm hãm các hoạt động sản xuất kinh doanh. Việc hoàn thiện công tác quản lý tài chính cũng như phát hiện ra sự tác động từ các yếu tố khác trong và ngoài doanh nghiệp lên công tác quản lý tài chính doanh nghiệp là điều hết sức cần thiết; để làm được điều này doanh nghiệp/nhà quản lý cần phải đánh giá được đầy đủ và chính xác tình hình phân phối, sử dụng và quản lý các loại vốn, nguồn vốn, vạch rõ khả năng tiềm tàng về vốn của doanh nghiệp, phân tích tình hình thị trường, trên cơ sở đó xác định chính xác nhu cầu vốn, lập kế hoạch tài chính nhằm đề ra biện pháp trong công tác huy động vốn đáp ứng nhu cầu sử dụng, đồng thời đảm bảo sự hợp lý và hiệu quả cao nhất trong việc sử dụng nguồn vốn, qua đó giúp ta chủ động hơn trong việc huy động và sử dụng vốn, cung cấp những tiêu chuẩn cho việc đo lường thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) là đơn vị thành viên của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực xây lắp chuyên ngành các công trình dầu khí với quy mô ho ạt động rộng khắp trên địa bàn cả nước, nguồn vốn và nguồn nhân lực lớn. Hiện nay, sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ở Việt Nam ngày càng trở nên khốc liệt với sự tham gia của nhiều
2 doanh nghiệp trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, dưới tác động của đại dịch Covid-19 trong năm 2020 vừa qua đã ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các công ty, nhiều công ty đã lâm vào bờ vực phá sản hoặc tạm thời đóng cửa. Để tồn tại và phát triển, Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam cần phải hoàn thiện công tác quản lý tài chính một cách hiệu quả để có thể trước hết tồn tại qua thời kỳ khủng hoảng sau đó là hướng tới mục tiêu phát triển mạnh mẽ hơn. Đồng thời, trên cơ sở đó cung cấp các thông tin hữu ích cho các đối tượng quan tâm như các nhà đầu tư, các tổ chức tín dụng… nhận biết tình hình tài chính thực tế để có quyết định đầu tư hiệu quả. Thực tế khảo sát cho thấy mặc dù công tác quản lý tài chính đã được PVC thường xuyên quan tâm, chú trọng. Tuy nhiên, dưới sức ép của quá trình đổi mới và hội nhập, hoạt động quản lý tài chính tại đơn vị hiện vẫn còn nhiều tồn tại, bất cập; công tác phân tích tài chính vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa trợ giúp hữu hiệu cho việc ra quyết định tài chính, chưa giúp nhà quản lý đánh giá được toàn diện, sát thực tình hình tài chính Công ty; việc lập kế hoạch tài chính chưa được chú trọng, quan tâm đúng với tầm quan trọng của nó. Công tác quản lý tài chính tại đơn vị sẽ không được cải thiện theo hướng hoàn thiện hơn nếu tình trạng này khó được khắc phục. Xuất phát từ cơ sở lý thuyết và thực tiễn nêu trên, cao học viên đã quyết định lựa chọn đề tài “Quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam” để làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình.  2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan Quản lý tài chính trong các doanh nghiệp là một chủ đề mang tính truyền thống, đã có nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu với các cấp độ khác nhau từ giáo trình, luận án tiến sĩ, luận văn thạc sỹ, báo cáo nghiên cứu khoa học; các bài báo đăng trong các Tạp chí khoa học; các bài đăng trong Kỷ yếu các Hội thảo khoa học quốc gia, quốc tế... Tuy nhiên, việc nghiên cứu chủ đề này tại một doanh nghiệp cụ thể và trong bối cảnh mới theo những tiếp cận hiện đại luôn luôn mang tính thời sự. Trong các nghiên cứu liên quan có thể kể đến một số công trình cụ thể như sau:
3 Hai tác giả GS.TS. Phạm Quang Trung và PGS.TS. Lê Thị Bích Ngọc đồng chủ biên với cuốn sách “Giáo trình Quản trị tài chính doanh nghiệp” xuất bản năm 2020 tại NXB Đại học Kinh Tế Quốc Dân. Tác giả đã cung cấp những kiến thức từ cơ bản đến chuyên sâu về quản trị tài chính doanh nghiệp và tập trung vào ba nhóm quyết định chính đó là: quyết định về đầu tư, quyết định huy động vốn, quyết định quản lý vốn lưu động ròng. Nguyễn Thị Uyên (2021), “Quản lý tài chính tại Tổng công ty Điện lực Thành phố Hà Nội”, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Trường Đại học Thương mại. Tác giả đã hệ thống hóa, phân tích làm sáng tỏ các vấn đề lý luận về quản lý tài chính tại các doanh nghiệp. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý tài chính của Tổng công ty Điện lực Thành phố Hà Nội, các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính của EVN Hà Nội. Từ đó rút ra những thành công và tồn tại trong quản lý tài chính của Tổng công ty. Tác giả đã đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài chính tại EVN Hà Nội. Nguyễn Thương Huyền (2021), “Quản lý tài chính tại công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên cơ khí chính xác 29 thuộc Tổng cục công nghiệp Quốc Phòng, Bộ Quốc Phòng”, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Trường Đại học Thương mại. Tác giả luận văn đã tập trung vào giải quyết các tồn tại hạn chế trong công tác quản lý tài chính tại một doanh nghiệp đặc thù sở hữu 100% vốn nhà nước hoạt động trong lĩnh vực Quốc phòng. Với việc chỉ ra các hạn chế trong công tác quản lý tài chính tại công ty cơ khí chính xác 29 như: công tác lập kế hoạch, công tác quản lý nguồn vốn, chưa hình thành bộ phận quản lý tài chính v.v… Để từ đó đưa ra các giải pháp cụ thể để hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại doanh nghiệp này. Đoàn Khánh Hưng (2019), “Hiệu quả quản trị tài chính của các doanh nghiệp dịch vụ du lịch niêm yết tại Việt Nam”, Tạp chí Khoa học, Đại học Huế. Bài báo này đánh giá hiệu quả quản trị tài chính của các doanh nghiệp dịch vụ du lịch niêm yết tại Việt Nam thông qua ước lượng và kiểm định sự tác động của các yếu tố đến hiệu quả quản trị tài chính tổng thể trong doanh nghiệp, từ đó xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị tài chính tổng thể của doanh nghiệp.
4 Nguyễn Thị Tuyết (2018), “Hoàn thiện quản lý tài chính tại công ty TNHH Thương mại và sản xuất Ngọc Diệp”, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Tác giả đã tiếp cận được các vấn đề quản lý tài chính và đưa ra các quyết định tài chính, tổ chức và thực hiện các quyết định đó đảm bảo sự cân đối, hài hòa cho các mối quan hệ tài chính của Công ty nhằm đạt được mục tiêu hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Ngô Thị Thanh Huyền (2016), “Nâng cao hiệu quả quản trị tài chính trong các doanh nghiệp sản xuất gốm sứ - thủy tinh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh”, Luận án tiến sĩ kinh tế, Học viện Tài chính. Luận án tập trung phân tích thực trạng, nêu lên những kết quả và hạn chế của các doanh nghiệp sản xuất gốm sứ - thủy tinh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong vấn đề nâng cao hiệu quả quản lý tài chính từ năm 2008- 2014. Trên cơ sở phân tích thực trạng, tác giả tìm ra được những nguyên nhân cũng như những tồn tại, khó khăn, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính trong các doanh nghiệp sản xuất nói chung và doanh nghiệp sản xuất gốm sứ - thủy tinh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh nói riêng, Vũ Thái Hằng (2015), “Quản lý tài chính tại Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam”, Luận văn thạc sỹ chương trình định hướng thực hành, Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. Nghiên cứu này tập trung vào phân tích thực trạng công tác quản lý tài chính tại PVC bối cảnh giai đoạn 2012-2015 theo hướng tiếp cận phân tích quy trình quản lý, phương thức quản lý từ khâu lập kế hoạch, tổ chức thực hiện đến hoạt động kiểm tra, giám sát để từ đó đưa ra các giải pháp khuyến nghị nhằm hoàn thiện quy trình quản lý, mà chưa xem xét đến bản chất nội dung của công tác quản lý như quản lý nguồn lực tài chính, doanh thu, chi phí v.v… Dựa trên những kết quả nghiên cứu đã đề cập ở trên, có thể nhận thấy rằng đề tài "quản lý tài chính" đã được rất nhiều tác giả nghiên cứu, phân tích theo nhiều quan điểm, khía cạnh và phạm vi khác nhau. Xét trên bình diện tổng thể, các công trình nghiên cứu đã có về quản lý tài chính doanh nghiệp, đã đề cập đến một số khía cạnh như: đánh giá thực trạng hiệu quả quản lý tài chính, đề xuất giải pháp phát triển nâng cao công tác quản lý tài chính theo hướng tiếp cận truyền thống và
5 trong bối cảnh khác. Đây là những tài liệu tham khảo hữu ích cho học viên trong quá trình hoàn thiện luận văn này. Tuy nhiên vẫn còn một số khoảng trống cần bổ sung, nghiên cứu về thực tiễn hoạt động quản lý tài chính theo tiếp cận phân tích nội dung quản lý tài chính (quản lý nguồn lực, quản lý phân bổ, quản lý doanh thu, chi phí) tại Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam trong giai đoạn 2018-2020 với bối cảnh thị trường có nhiều biến động như hiện nay và PVC đang trong giai đoạn tái cơ cấu. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu, đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính của Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài luận văn gồm: - Hệ thống hóa, phân tích làm rõ lý luận về quản lý tài chính trong các doanh nghiệp. - Phân tích đánh giá đúng thực trạng quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam trong giai đoạn 2018-2020, rút ra những nhận xét về thành công, hạn chế và nguyên nhân. - Đề xuất phương hướng, giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 4.1. Đối tượng nghiên cứu đề tài Đối tượng nghiên cứu đề tài là lý luận chung liên quan đến quản lý tài chính trong các doanh nghiệp và thực trạng quản lý tài chính tại Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam. 4.2. Phạm vi nghiên cứu đề tài - Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam. Các số liệu được lấy từ báo cáo
6 kế hoạch, báo cáo tài chính và các tài liệu liên quan khác qua các năm : 2018, 2019, 2020; kế hoạch 5 năm (2021-2030), chiến lược phát triển đế n 2035 và định lượng đến 2040. - Về không gian: Nghiên cứu được thực hiện tại Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC). - Về thời gian: Đề tài giới hạn sử dụng dữ liệu nghiên cứu thực trạng trong 3 năm gần đây (2018-2020) và đề xuất, dịnh hướng cho các năm tiếp theo. 5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài 5.1. Phương pháp luận nghiên cứu Về tổng thể chung, các phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử được sử dụng như phương pháp nền tảng chung, làm cơ sở cho việc hình thành cách tiếp cận đối với đối tượng và các nội dung nghiên cứu cũng như mối quan hệ nhân quả giữa các nội dung cụ thể. Phương pháp luận này cũng là cơ sở để hình thành các giả thuyết nghiên cứu và việc phân tích các mối quan hệ, các xu hướng biến động của cơ cấu và kết quả hoạt động của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam được đề cập trong luận văn. 5.2. Phương pháp thu thập dữ liệu Về việc thu thập số liệu, tài liệu, với số liệu thứ cấp, luận văn tập hợp các số liệu và tư liệu đã được công bố qua sách, báo, tạp chí và các báo cáo tổng kết, các công trình nghiên cứu, các website... Số liệu thứ cấp trong luận văn này bao gồm: các bài viết về quá trình hình thành phát triển của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam, quản lý kinh tế nói chung và quản lý tài chính đối với Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam. Trong số các tài liệu, tư liệu này, luận văn chú trọng phân tích những nội dung liên quan tới quản lý tài chính đối với Tổng công ty Cổ phần Xây l ắp Dầu khí Việt Nam; cấc số liệu, tư liệu về quản lý tài chính đối với PVC sẽ được phân tích trong bối cảnh đặc thù của đơn vị này. Những số liệu liên quan đến quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (từ các báo cáo của Tổng công ty và các đơn vị thành viên
7 của Tổng công ty) cũng sẽ được tập hợp phân tích để làm rõ những đặc điểm có tính bản chất của cơ chế này. Thu thập số liệu sơ cấp: Số liệu sơ cấp gồm các số liệu khảo sát được thu thập thông qua phỏng vấn sâu một số đối tượng liên quan tới việc xây dựng và thực hiện áp dụng quản lý tài chính đối với Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam. - Lãnh đạo doanh nghiệp, các cán bộ quản lý chủ chốt và cán bộ nghiệp vụ/quản lý chắc năng của các doanh nghiệp thành viên trong Tổng công ty cũng như các cán bộ chuyên môn công tác tại văn phòng Tổng công ty. - Các cán bộ quản lý nhà nước thuộc các cơ quan ban ngành có liên quan đến cơ chế quản lý tài chính của Tổng công ty như: Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, Cán bộ Cục thuế, Kho bạc Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Công thương. - Các cán bộ nghiên cứu am hiểu về quản lý tài chính đối với các doanh nghiệp, các Công ty. 5.3. Phương pháp xử lý dữ liệu Phương pháp thống kê mô tả: Với cách tiếp cận hệ thống bằng số liệu thông tin thực tế thu thập được, luận văn sẽ khái quát tình hình quản lý tài chính tại Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC). Phương pháp so sánh: Dùng để so sánh số liệu về quản lý tài chính tại Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) giữa các năm để rút ra nhận định hoặc minh họa cho các mô tả thực tế. Phương pháp phân tích tổng hợp: Dựa trên các số liệu đã phân tích để đưa ra nhìn nhận, đánh giá thực trạng vấn đề nghiên cứu. Từ đó nhìn nhận những kết quả và hạn chế trong tại Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC), tìm được nguyên nhân và đề xuất các phương hướng, giải pháp hoàn thiện hơn nữa công tác quản lý này. 6. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm có 03 chương chính sau:
8 Chương 1: Lý luận chung về quản lý tài chính trong các doanh nghiệp Chương 2: Thực trạng quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam. Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính của Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam.
9 CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan về tài chính trong các doanh nghi ệp 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế, có tên riêng, tài sản, trụ sở giao dịch ổn định và được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh. Doanh nghiệp thực hiện các hoạt động sản xuất, cung ứng hàng hóa hoặc làm dịch vụ cho người tiêu dùng qua thị trường, nhằm thỏa mãn nhu cầu con người và xã hội, và thông qua hoạt động hữu ích đó để thu lại lợi nhuận. Theo bản chất kinh tế của chủ sở hữu, doanh nghiệp được chia ra làm ba loại chính gồm: Doanh nghiệp tư nhân (Proprietorship), doanh nghiệp hợp danh (Partnership) và Doanh nghiệp trách nhiệm hữu hạn (Corporation). Ngoài ra, căn cứ vào Luật Doanh nghiệp 2020 thì hình thức pháp lý của các loại hình doanh nghiệp ở Việt Nam bao gồm : Công ty trách nhiệm hữu hạn, Doanh nghiệp cổ phần, Doanh nghiệp Nhà nước , Doanh nghiệp tư nhân và Doanh nghiệp hợp danh. Tài chính là một bộ phận cấu thành trong các hoạt động kinh tế của doanh nghiệp. Tài chính phản ánh các quan hệ phân phối kinh tế dưới hình thức giá trị phát sinh trong quá trình hình thành, tạo lập và phân phối các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp nhằm đạt được mục tiêu của các doanh nghiệp ở mỗi điều kiện nhất định. Tài chính có chức năng huy động, phân phối và giám sát nguồn tài chính của doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp là một bộ phận quan trọng trong hệ thống tài chính của doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp là một hệ thống các mối quan hệ về kinh tế dưới hình thái giá trị phát sinh trong quá trình hình thành và phân phối, sử dụng nguồn tài chính và quỹ tiền tệ, quá trình hình thành và chu chuyển nguồn vốn của doanh nghiệp nhằm thỏa mãn các mục đích sản xuất để đạt được mục tiêu chung của doanh nghiệp đó. Các hoạt động có liên quan đến việc hình thành, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ thuộc các hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Hoạt động của tài chính doanh nghiệp luôn gắn liền và ph ục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên hoạt động tài chính
10 của doanh nghiệp luôn bị chi phối bởi tính sở hữu vồn và mục tiêu lợi nhuận trong mỗi doanh nghiệp. Các quan hệ kinh tế phát sinh gắn liền với việc hình thành, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp hợp thành các quan hệ tài chính của doanh nghiệp. Tổ chức tốt các mối quan hệ tài chính cũng hướng tới đạt được mục tiêu hoạt động của doanh nghiệp. Các mối quan hệ tài chính tài chính trong doanh nghiệp chủ yếu bao gồm: (1) Quan hệ giữa doanh nghiệp và nhà nước, (2) Quan hệ giữa doanh nghiệp với các chủ thể kinh tế khác, (3) Quan hệ trong nội bộ doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp thực chất nghiên cứu ba quyết định chủ yếu đó là: quyết định đầu tư, quyết định huy động nguồn vốn và quyết định quản lý vốn lưu động ròng. 1.1.2. Vai trò của tài chính trong các doanh nghiệp Trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, tài chính doanh nghiệp có vai trò chủ yếu sau: (1) Vai trò tạo lập nguồn tài chính, tài trợ đầy đủ và kịp thời cho các nhu cầu vốn của hoạt động sản xuất và kinh doanh với điều kiện cực tiểu hóa chi phí: - Huy động đảm bảo đầy đủ và kịp thời vốn cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vai trò của tài chính doanh nghiệp trước hết được thể hiện ở việc xác định đúng đắn nhu cầu vốn cần thiết cho hoạt động của doanh nghiệp trong từng thời kỳ. Tiếp đó phải lực chọn các phương pháp và hình thức huy động vốn thích hợp, đáp ứng kịp thời các nhu cầu vốn để hoạt động của các doanh nghiệp được thực hiện một cách nhịp nhàng liên tục với chi phí huy động vốn thấp nhất. - Đòn bẩy kích thích và điều tiết kinh doanh. Vai trò này của tài chính doanh nghiệp được thể hiện thông qua việc tạo ra sức mua hợp lý để thu hút vốn đầu tư, lao động, vật tư, dịch vụ, đồng t hời xác định giá bán hợp lý khi phát hành cổ phiếu, hàng hóa bán, dịch vụ và thông qua hoạt động phân phối thu nhập của doanh nghiệp, phân phối quỹ tiền thưởng, quỹ tiền lương, thực hiện các hợp đồng kinh tế... (2) Vai trò tăng cường hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính:
11 Tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm và hiệu quả. Việc tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm và hiệu quả được coi là điều kiện tồn tại và phát triển của mọi doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong việc đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư tối ưu; huy động tối đa số vốn hiện có vào hoạt động kinh doanh, phân bổ hợp lý các nguồn vốn, sử dụng các biện pháp để tăng nhanh vòng quay của vốn, nâng cao khả năng sinh lời của vốn kinh doanh. (3) Vai trò giám sát tài chính các hoạt động sản xuất kinh doanh Giám sát kiểm tra chặt chẽ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Tình hình tài chính của doanh nghiệp là một tấm gương phản ánh trung thực nhất mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thông qua các chỉ tiêu tài chính thực hiện mà các nhà quản lý doanh nghiệp dễ dành nhận thấy thực trạng quá trình kinh doanh của doanh nghiệp, để từ đó có thể đánh giá khát quát và kiểm soát được các mặt hoạt động của doanh nghiệp, phát hiện kịp thời những vướng mắc, tồn tại để từ đó đưa ra các quyết định điều chỉnh các hoạt động kinh doanh nhằm đạt tới mục tiêu đã định. Vai trò của tài chính doanh nghiệp sẽ trở nên tích cực hay thụ động trước hết là phụ thuộc vào sự nhận thức và vận dụng các chức năng của tài chính, sau nữa còn phụ thuộc vào môi trường kinh doanh, cơ chế tổ chức tài chính doanh nghiệp và các nguyên tắc cần quán triệt trong mọi hoạt động tài chính doanh nghiệp. 1.2. Quản lý tài chính trong các doanh nghi ệp 1.2.1. Khái niệm quản lý tài chính của doanh nghiệp Quản lý tài chính là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất trong công tác quản lý doanh nghiệp, luôn giữ vai trò trọng yếu trong hoạt động quản lý. Nó quyết định khả năng cạnh tranh, sự thành bại của doanh nghiệp trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh. Quản lý tài chính là một trong những yếu tố có thể phản ánh được hiệu quả kinh doanh sản xuất của doanh nghiệp để phát triển, mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư cải tiến công nghệ và kỹ thuật trong kinh doanh và quản lý kinh tế, nâng cao đời sống vật chất cũng như tinh thần của người l ao động, từ đó nâng cao vị trí xã hội và uy tín của doanh nghiệp trên thị trường.