Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:91

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phản ánh và đánh giá thực trạng công tác quản lý thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn này. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ------------------------- ĐỖ HẢI NAM QUẢN LÝ THU THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Hà Nội, Năm 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ------------------------- ĐỖ HẢI NAM QUẢN LÝ THU THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60340410 Luận văn thạc sĩ kinh tế Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS, TS. Đinh Văn Sơn Hà Nội, Năm 2017
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn: “Quản lý thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi. Những kết quả và số liệu trong luận văn này được thực hiện tại cục thuế tỉnh Phú Thọ, không sao chép bất kỳ nguồn nào khác và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào Tác giả luận văn Đỗ Hải Nam
ii LỜI CẢM ƠN Sau thời gian học tập và nghiên cứu tại trường Đại học Thư ng mại, tôi đ hoàn thành đề tài luận văn thạc s chuyên ngành Quản l kinh tế:“Quản lý thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”. Tôi xin chân thành cảm n Ban Giám hiệu trường Đại học Thư ng mại, Khoa Sau đại học, các Thầy Cô giáo giảng dạy tại Trường đ động viên và tạo mọi điều kiện giúp đỡ để tôi có thể hoàn thành công việc nghiên cứu Đặc biệt, tôi xin gửi lời biết n sâu sắc đến GS, TS Đinh Văn Sơn đ dành nhiều thời gian, tâm huyết hướng d n, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này Tôi c ng xin gửi lời cảm n trân trọng đến Ban nh đạo, cán bộ cục thuế tỉnh Phú Thọ và các anh, chị, em, bạn b , đồng nghiệp đ h trợ cung cấp tài liệu để tôi có c sở thực ti n cho nghiên cứu của mình Hà Nội, ngày tháng năm 2017 Tác giả luận văn Đỗ Hải Nam
iii MỤC LỤC ỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i ỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii MỤC ỤC ..................................................................................................................... iii A MỞ ĐẦU ...................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................................... 1 2 Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài ................................................................. 2 3 Mục tiêu nghiên cứu của đề tài .................................................................................... 5 3 1 Mục tiêu chung .........................................................................................................5 3 2 Mục tiêu cụ thể .........................................................................................................5 4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 6 4 1 Đối tượng nghiên cứu ............................................................................................... 6 4 2 Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................................6 5 Cách tiếp cận, phư ng pháp nghiên cứu ..................................................................... 6 5.1. Phư ng pháp tiếp cận ............................................................................................... 6 5 2 Phư ng pháp nghiên cứu ..........................................................................................6 6 Ý nghĩa khoa học và thực ti n của đề tài..................................................................... 7 7 Kết cấu của đề tài......................................................................................................... 7 B NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .......................................................................................8 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ QUẢN Ý THU THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN.....8 1 1 Một số vấn đề l luận về thuế thu nhập cá nhân ...................................................... 8 1 1 1 Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thuế thu nhập cá nhân ...................................8 1 1 2 Một số nội dung c bản về thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam ........................11 1 2 Quản l thu thuế thu nhập cá nhân ......................................................................... 14 1.2.1. Khái niệm quản l thu thuế thu nhập cá nhân .....................................................14 1 2 2 Mục tiêu quản l thu thuế thu nhập cá nhân........................................................15 1 2 3 Các nguyên tắc c bản của quản l thu thuế thu nhập cá nhân ........................... 15 1 2 4 Các công cụ, phư ng pháp quản l thuế thu nhập cá nhân .................................16
iv 1 2 5 Nội dung quản l thu thuế thu nhập cá nhân .......................................................17 1 3 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản l thu thuế thu nhập cá nhân ............................... 19 1 3 1 Nhóm yếu tố khách quan .....................................................................................19 1 3 2 Nhóm yếu tố chủ quan .........................................................................................22 1 4 Kinh nghiệm quản l thu thuế thu nhập cá nhân của một số địa phư ng và bài học kinh nghiệm đối với tỉnh Phú Thọ ................................................................................. 22 1 4 1 Kinh nghiệm quản l thu thuế thu nhập cá nhân của một số địa phư ng ...........22 1 4 2 Bài học kinh nghiệm đối với tỉnh Phú Thọ .........................................................25 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN Ý THU THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ ..............................................................................27 2 1 Khái quát về tình hình kinh tế - x hội và tổ chức bộ máy tại cục thuế tỉnh Phú Thọ ............................................................................................................................... 27 2 1 1 Khái quát về tình hình kinh tế - x hội tỉnh Phú Thọ ..........................................27 2 1 2 Tổ chức bộ máy cục thuế tỉnh Phú Thọ ............................................................... 29 2 2 Kết quả thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ ................................ 35 2 2 1 Quy mô thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2014 - 2016 ............................................................................................................................... 35 2 2 2 Kết quả thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2014 – 2016 ............................................................................................................................... 37 2 3 Tình hình triển khai công tác quản l thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ.......................................................................................................................... 42 2 3 1 Xây dựng kế hoạch quản l thu thuế thu nhập cá nhân .......................................42 2 3 2 Tuyên truyền, h trợ người nộp thuế ...................................................................44 2 3 3 Quản l kê khai, kế toán thuế ..............................................................................46 2 3 4 Quản l nợ thuế và cưỡng chế nợ thuế ................................................................ 47 2 3 5 Công tác thanh tra, kiểm tra thuế.........................................................................49 2 4 Đánh giá kết quả quản lý thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ .... 50 2.4.1. Kết quả đạt được ..................................................................................................50 2.4.2. Hạn chế ................................................................................................................57
v 2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế.........................................................................60 CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI QUẢN Ý THU THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ ........................................................... 62 3 1 Quan điểm, mục tiêu hoàn thiện quản l thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.......................................................................................................................... 62 3 1 1 Quan điểm............................................................................................................62 3 1 2 Mục tiêu ...............................................................................................................63 3.2. Một số giải pháp đối với quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ............................................................................................................................... 64 3 2 1 Hoàn thiện bộ máy quản l thuế phù hợp với điều kiện thực tế trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.......................................................................................................................... 64 3 2 2 Giải pháp khắc phục hạn chế trong công tác bán, cấp lẻ hoá đ n .......................68 3 2 3 Giải pháp khắc phục thất thu thuế thu nhập cá nhân từ đối tượng nộp thuế có nhiều nguồn thu nhập ....................................................................................................69 3 2 4 Tăng cường thanh tra kiểm tra thuế thu nhập cá nhân và xử l nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật thuế ................................................................................69 3 2 5 Đẩy mạnh ứng dụng tin học vào quản l thuế thu nhập cá nhân ........................70 3 2 6 Đẩy mạnh công tác tuyên truyền h trợ phổ biến kiến thức thuế........................72 3 2 7 Tăng cường phối hợp các c quan chức năng với c quan thuế trong quản l thuế thu nhập cá nhân ....................................................................................................74 3 3 Điều kiện thực hiện thành công các giải pháp ........................................................ 74 3 3 1 Hệ thống pháp luật thuế được hoàn thiện ............................................................ 74 3 3 2 Kinh phí thực hiện các giải pháp .........................................................................75 3 3 3 Cải thiện c sở vật chất ngành .............................................................................75 3 3 4 Điều chỉnh về chính sách tiền lư ng ...................................................................75 3 3 5 Nhà nước khuyến khích việc thanh toán và chi trả thu nhập qua tài khoản ngân hàng ............................................................................................................................... 76 3 3 6 Thu thuế thu nhập cá nhân thông qua hệ thống ngân hàng .................................77 3 3 7 Đăng k m số thuế cho tất cả đối tượng ............................................................ 77
vi C KẾT UẬN ...............................................................................................................78 D TÀI IỆU THAM KHẢO ........................................................................................80
vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Diễn giải BTC Bộ tài chính HĐND Hội đồng nhân dân NSNN Ngân sách nhà nước PTBQ Phát triển bình quân UBND Ủy ban nhân dân TNCN Thu nhập cá nhân TNBQ Thu nhập bình quân TNTT Thu nhập tính thuế
viii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng 1 1: Biểu thuế TNCN l y tiến từng phần của Việt Nam ......................................13 Bảng 1 2: Biểu tính thuế TNCN rút gọn........................................................................13 Bảng 1 3: Biểu thuế TNCN toàn phần của Việt Nam ...................................................14 Bảng 2 1 Dân số, lao động của tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2014-2016 ............................. 28 Bảng 2 2 Giá trị tổng sản phẩm của tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2014-2016 .....................29 S đồ 2 1 Tổ chức bộ máy cục thuế tỉnh Phú Thọ .......................................................30 Bảng 2 3 Thống kê đào tạo bồi dưỡng cán bộ công chức cục thuế tỉnh ......................33 Phú Thọ giai đoạn 2014 - 2016 .....................................................................................33 Bảng 2 4 Quy mô thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .....................36 giai đoạn 2014 – 2016 ...................................................................................................36 Bảng 2 5: Tổng hợp kết quả thu thuế thu nhập cá nhân của cục thuế tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2014 – 2016 theo nguồn thu .................................................................................39 Bảng 2 6: Dự toán và kết quả thực hiện dự toán thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2014 - 2016 ..............................................................................43
1 A. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nền kinh tế ngày càng phát triển, thu nhập của người dân ngày càng được cải thiện và nâng cao Với mục đích điều tiết thu nhập, giảm bớt sự phân hóa giàu ngh o, góp phần thực hiện công bằng x hội, động viên một phần thu nhập của cá nhân vào Ngân sách Nhà nước, uật thuế thu nhập cá nhân đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống thuế Việt Nam Thuế là nguồn thu chủ yếu của Ngân sách nhà nước và là công cụ quan trọng để điều tiết vĩ mô nền kinh tế, kích thích sản xuất phát triển Trong đó, thuế thu nhập cá nhân được coi là một trong các sắc thuế chính đối với bất kỳ một quốc gia nào Mặc dù thuế thu nhập cá nhân không phải là loại thuế mang lại số thu lớn cho Ngân sách nhà nước, song xét trên phư ng diện công bằng x hội và phư ng diện công cụ quản l vĩ mô thì thuế thu nhập cá nhân có vị trí cực kỳ quan trọng Ở Việt Nam, luật pháp về thuế thu nhập cá nhân được ban hành lần đầu tiên vào ngày 27/12/1990 dưới hình thức Pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/04/1991 nhằm động viên sự đóng góp của những cá nhân có thu nhập cao trong x hội vào Ngân sách nhà nước Ngày 21/11/2007, Quốc hội ban hành uật thuế thu nhập cá nhân và chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2009, thay thế cho Pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao trước đây Từ khi luật thuế thu nhập cá nhân ban hành, mặc dù đ đạt được những kết quả nhất định song công tác quản l thuế thu nhập cá nhân v n gặp không ít những tồn tại, hạn chế về tổ chức bộ máy, về nội dung quản l thuế cụ thể như c chế kê khai thu nhập, quản l đối tượng nộp thuế, và công tác thanh tra thuế thu nhập cá nhân Những điều đó đòi hỏi cần có một sự nghiên cứu sâu sắc, khoa học, toàn diện của các cá nhân, tổ chức để đề xuất, kiến nghị những giải pháp phù hợp góp phần tăng cường quản l thuế thu nhập cá nhân ở Việt Nam Phú Thọ là tỉnh thuộc khu vực miền núi, trung du phía Bắc, nằm trong khu vực giao lưu giữa vùng Đông Bắc, đồng bằng sông Hồng và Tây Bắc (vị trí địa l mang nghĩa trung tâm của tiểu vùng Tây - Đông - Bắc), có mạng lưới giao thông đường sắt, đường bộ, đường thủy khá thuận lợi Cùng với những chủ trư ng chính sách thu hút các nguồn lực cho đầu tư phát triển đ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, cá nhân, tập thể trong tỉnh phát triển nhất là trong lĩnh vực kinh tế m i nhọn như: công
2 nghiệp chế biến nông – lâm sản, thực phẩm; khai khoáng, hóa chất, phân bón; sản xuất vật liệu xây dựng; công nghiệp dệt may và du lịch Trong những năm qua, nguồn thu từ thuế thu nhập cá nhân của tỉnh còn hạn chế vì vậy cần có những biện pháp tích cực để thu đúng, thu đủ tránh thất thoát và tình trạng trốn thuế, đảm bảo dự toán thu ngân sách Nhà nước Xuất phát từ thực tế trên, em đ lựa chọn đề tài luận văn là: “Quản lý thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”. Mục đích của luận văn là nghiên cứu những vấn đề l luận và thực ti n về công tác quản l thuế thu nhập cá nhân để từ đó đề xuất một số giải pháp tăng cường quản l thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài Thuế thu nhập cá nhân là sắc thuế có tầm quan trọng lớn trong hệ thống thuế Vì vậy, làm thế nào để hoạt động quản l thu thuế thu nhập cá nhân đạt được hiệu quả là vấn đề mà nhiều nhà hoạch định chính sách, nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Cho đến nay đ có những tài liệu của các nhà nghiên cứu - các nhà khoa học nghiên cứu và công bố có liên quan đến quản l thuế và thu thuế thu nhập cá nhân, tuy đ có đăng tải trên các tạp chí, sách báo, báo cáo khoa học và các báo cáo tổng kết của Trung ư ng và địa phư ng Song, tác giả nhận thấy đối với nghiên cứu về quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ có rất ít tài liệu nêu chuyên sâu Do đó, tác giả tnghiên cứu phân tích, tổng hợp tổng quan một số đề tài, tài liệu và quan điểm nghiên cứu về quản l thu thuế thu nhập cá nhân mà đề tài có kế thừa như sau: uận văn thạc s Quản l kinh tế, trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh – Đại học Thái Nguyên của ư ng Quang Phát (2014), “Tăng cường quản lý thuế TNCN trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”. uận văn đ c bản hệ thống hoá được một số vấn đề l luận về thuế TNCN và phản ánh được thực trạng công tác quản l thuế TNCN tại cục thuế tỉnh Phú Thọ Bên cạnh đó, tác giả còn đánh giá thực trạng, đưa ra hạn chế trong công tác quản l thuế TNCN tại cục thuế tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2014, chủ yếu là hạn chế trong công tác tuyên truyền và h trợ người nộp thuế chưa mang lại hiệu quả Tuy nhiên, đề xuất giải pháp của tác giả là tập trung vào những hạn chế này nhưng v n mang tính khái quát chung chưa cụ thể để cục
3 thuế tỉnh Phú Thọ áp dụng được Như vậy, luận văn v n chưa đưa ra được giải pháp nào là cần thiết nhất để tăng cường công tác quản l thuế TNCN trên địa bàn tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn tiếp theo, nhất là công tác quản l thuế TNCN trong bối cảnh kinh tế hội nhập ngày càng sâu, rộng như hiện nay Để công tác quản l thuế phù hợp với xu thế hội nhập, luận án tiến s của Nguy n Thị Thùy Dư ng (2011), Quản lý thuế ở Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, Đại học Kinh tế Quốc dân đ đáp ứng được vấn đề này Nghiên cứu đ chỉ ra những tác động của hội nhập kinh tế quốc tế đến quản l thuế, bao gồm gia tăng hợp tác thuế giữa các nước, thúc đẩy cạnh tranh thuế, thay đổi chính sách thuế và quản l thuế, đặc biệt tăng cường đối phó với hiện tượng trốn và tránh thuế quốc tế Trong nhóm giải pháp của nghiên cứu, c ng đ đề cập tới vấn đề cải cách mức thuế, trong đó nhấn mạnh việc giảm bớt thuế suất và mức thuế đối với một số sắc thuế hiện hành tại Việt Nam Với đề tài nghiên cứu về quản l thuế nói chung đối với một số sắc thuế tại Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế, đây là một đề tài lớn, nghiên cứu trong phạm vi không gian rộng, phạm vi nội dung lớn nên không thể nghiên cứu sâu về một sắc thuế riêng biệt như sắc thuế TNCN, vì vậy nghiên cứu này sẽ là định hướng cho các nghiên cứu về cụ thể các sắc thuế, nhất là công tác quản l thu thuế gắn với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay Từ nghiên cứu này, công tác quản l thu thuế TNCN trên địa bàn tỉnh Phú Thọ c ng cần thay đổi để bắt kịp với tình hình chung của nền kinh tế Việt Nam. Nguy n Hoàng (2014), Hoàn thiện quản lý nhà nư c đối v i thuế thu nhập cá nh n ở Việt Nam, uận án tiến s kinh tế - Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Bằng cách khảo sát đánh giá về những tồn tại của hệ thống thuế, ảnh hưởng của chính sách, thái độ chấp hành pháp luật của người nộp thuế c quan thuế tới việc tuân thủ thuế, tác giả đ chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản l nhà nước về thuế thu nhập cá nhân. uận án chú trọng nghiên cứu những tác động đến thức tự giác tuân thủ của người nộp thuế Với mong muốn giảm mức điều tiết, đ n giản hóa chính sách, tinh giản thủ tục, minh bạch quy trình, giảm thiểu thất thu trong quản l , nâng cao chất lượng hệ thống của bộ máy, con người Bên cạnh đó, tác giả còn đưa ra những giải
4 pháp như đề xuất lộ trình cải cách chính sách thuế thu nhập cá nhân năm 2017 và 2022 với việc điều chỉnh giảm số thuế suất, tăng gi n cách bước thuế, nâng ngưỡng giảm trừ gia cảnh phù hợp thông lệ quốc tế có xét đến điều kiện Việt Nam; sử dụng mô hình đánh giá tác động của việc thay đổi chính sách đến người nộp thuế; Tăng cường quản l thu nhập của người nộp thuế, kết hợp phư ng thức quản l chứng từ và quản l dòng tiền; Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản l thuế, mở rộng và đẩy nhanh tiến độ áp dụng khai nộp thuế điện tử; Hợp nhất hệ thống c sở dữ liệu của các c quan quản l nhà nước, kết hợp thu thuế và bảo hiểm x hội Tuy nhiên, tác giả chưa phân tích hay đánh giá đến yếu tố vùng miền, các địa phư ng khác nhau có nhận thức về thuế TNCN, c ng như chưa đề cập đến nhận thức của người dân tỉnh Phú Thọ về nghĩa vụ nộp thuế TNCN uận văn thạc s “Hoàn thiện quản lý thu thuế đối v i doanh nghiệp nhà nư c trên địa bàn thành phố Hà Nội” của Biện Thị M Hạnh được thực hiện năm 2008 Với đề tài nghiên cứu về quản l thuế thu nhập doanh nghiệp, nhưng đề tài lại giới hạn nội dung nghiên cứu là quản l thu thuế đối với doanh nghiệp nhà nước, trong phạm vi không gian là thành phố Hà Nội và được viết năm 2008 nên chưa thể cập nhật chính sách thuế thu nhập cá nhân mới nhất c ng như không thể nghiên cứu và áp dụng đối với cục thuế tỉnh Phú Thọ Trần Thị Tuyết (2015), Hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập cá nh n tại Tổng cục thuế, uận văn thạc s , Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Bằng việc đưa ra c sở l luận về công tác quản l thuế thu nhập cá nhân, tác giả đ đánh giá vai trò Tổng cục thuế (đ n vị với vai trò là c quan trực thuộc Bộ Tài chính, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ tài chính quản l nhà nước đối với nhiều sắc thuế trong đó có thuế thu nhập cá nhân) trong công tác quản l thuế thu nhập cá nhân; từ đó tác giả đưa ra kiến nghị, giải pháp nhằm để hoàn thiện, nâng cao vai trò của Tổng cục thuế trong công tác quản l thuế thu nhập cá nhân đến năm 2015 Bên cạnh những kết quả đạt được của luận văn, tác giả chưa có định hướng giải pháp cho giai đoạn 2016 – 2020 để công tác quản l thuế TNCN phù hợp với giai đoạn mới
5 Dư ng Thị Duyên (2011), Hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập cá nh n trên địa bàn Hà Nội, uận văn thạc s . Trong luận văn, tác giả đ trình bày các c sở l luận về thuế thu nhập cá nhân và quản l thu thuế thu nhập cá nhân; trên c sở đó phân tích, đánh giá công tác quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa Hà Nội và đề ra các giải pháp hoàn thiện công tác quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn Hà Nội định hướng cho những năm tiếp theo Tuy nhiên, tác giả cần so sánh h n nữa với các cách làm hay của các cục thuế khác trên địa bàn cả nước để rút ra kinh nghiệm cho địa bàn nghiên cứu Các công trình này nhìn chung đ tiếp cận vấn đề quản l thuế và quản l thuế thu nhập cá nhân ở những góc độ khác nhau, tuy nhiên một số công trình được viết từ khá lâu, thông tin và dữ liệu chưa được cập nhật với tình hình hiện nay, một số công trình chỉ đề cập tới công tác quản l thuế, hoàn thiện công tác quản l thuế còn mang tính khái quát chung, chưa có định hướng cụ thể để bắt kịp xu thế hội nhập hiện nay Từ việc tổng quan các nghiên cứu trên, luận văn đi vào nghiên cứu vấn đề quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, nhưng đề tài sẽ nghiên cứu về thực trạng công tác quản l thu thuế thu nhập cá nhân đối với các cá nhân, hộ trên địa bàn Tỉnh, từ đó đề xuất những giải pháp nhằm tăng cường quản l thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ Từ việc nghiên cứu các đề tài, công trình nghiên cứu trước đó sẽ là c sở để tác giả tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện đề tài luận văn đ chọn: “Quản lý thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”. 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 3.1. Mục tiêu chung Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phản ánh và đánh giá thực trạng công tác quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn này 3.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hoá c sở l luận về thuế thu nhập cá nhân và quản l thu thuế thu nhập cá nhân
6 - Phản ánh, phân tích và đánh giá thực trạng quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. - Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản l thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ; kiến nghị đối với các c quan chức năng để tăng tính khả thi trong triển khai các giải pháp về công tác quản l thu thuế thu nhập cá nhân 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Quản l thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Qui trình và các nội dung quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh tại cục thuế tỉnh Phú Thọ. - Về thời gian: Nghiên cứu thực trạng quản l thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ qua các năm 2013, 2014, 2015, 2016 Đề xuất, kiến nghị cho năm 2017 và những năm tiếp theo - Về không gian: Nghiên cứu quản l thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ. 5. Cách tiếp cận, phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp tiếp cận Trong nghiên cứu này tôi sử dụng phư ng pháp tiếp cận hệ thống, tiếp cận vấn đề nghiên cứu để phân tích đánh giá công tác quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập tài liệu + Thu thập số liệu thứ cấp: Là việc tập hợp các tài liệu liên quan đến đề tài đ được công bố từ các c quan thống kê các cấp, các báo cáo tổng kết hàng năm của địa phư ng, cụ thể tài liệu thu thập ở cục thuế tỉnh Phú Thọ… + Phương pháp chuyên gia: Nghiên cứu sẽ sử dụng phư ng pháp phỏng vấn trực tiếp các chuyên gia, các cán bộ làm việc tại cục thuế tỉnh Phú Thọ.
7 - Xử lý tài liệu: Đề tài sử dụng bảng tính Excel để xử l toàn bộ số liệu đ thu thập được - Phương pháp phân tích tài liệu + Phương pháp thống kê mô tả: Phư ng pháp này được vận dụng để mô tả bức tranh tổng quát về tình hình phát triển kinh tế ở tỉnh Phú Thọ nói chung và tình thu thuế thu nhập cá nhân ở tỉnh Phú Thọ nói riêng Bằng phư ng pháp này, chúng tôi mô tả được những nhân tố thuận lợi và những khó khăn trong quá trình thu thuế thu nhập cá nhân tại cục thuế tỉnh Phú Thọ trong thời gian tới + Phương pháp ph n tích so sánh: So sánh công tác thu thuế thu nhập cá nhân của cục thuế tỉnh Phú Thọ với một số tỉnh khác trên cả nước có điều kiện tư ng tự như tỉnh Trên c sở đó phân tích được hạn chế, tồn tại và nguyên nhân 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài uận văn làm rõ nghĩa, vai trò của quản l thu thuế thu nhập cá nhân đồng thời tìm hiểu, phân tích và đánh giá thực trạng quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Trên c sở đó, luận văn đề ra các giải pháp và kiến nghị có tính khả thi nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả quản l thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ 7. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được kết cấu thành 3 chư ng: Chư ng 1: Tổng quan về quản lý thu thuế thu nhập cá nh n Chư ng 2: Thực trạng quản lý thu thuế thu nhập cá nh n trên địa bàn tỉnh Phú Thọ Chư ng 3: Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý thu thuế thu nhập cá nh n trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.
8 B. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ THU THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN 1.1. Một số vấn đề lý luận về thuế thu nhập cá nhân 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thuế thu nhập cá nhân 1.1.1.1. Khái niệm thuế thu nhập cá nhân Thuế vừa là phạm trù kinh tế, vừa là phạm trù lịch sử ịch sử x hội loài người đ chứng minh rằng thuế ra đời là một tất yếu khách quan, gắn với sự hình thành và phát triển của nhà nước Để duy trì sự tồn tại đồng thời với việc thực hiện các chức năng của mình, nhà nước cần có nguồn vật chất để thực hiện những chỉ tiêu có tính chất x hội Đối với thuế thu nhập cá nhân, là sắc thuế có lịch sử ra đời hàng trăm năm, được áp dụng ở vư ng quốc Anh vào năm 1799 dưới hình thức thu tạm thời nhằm mục đích trang trải cho cuộc chiến tranh chống Pháp và được chính thức ban hành vào năm 1842. Tiếp đó, thuế thu nhập cá nhân được lan truyền nhanh chóng sang các nước công nghiệp khác như Nhật Bản (1887), M (1913), Pháp (1914),…Ở Châu Á thuế thu nhập cá nhân được áp dụng từ giữa thế kỷ 20: Thái an (1939), Philipin (1945), Hàn Quốc (1948)… Đến nay, thế giới đ có gần 200 quốc gia áp dụng thuế thu nhập cá nhân và sắc thuế này đ trở thành một bộ phận quan trọng trong hệ thống chính sách thuế của các quốc gia trên thế giới Đối với Việt Nam, văn bản pháp luật về thuế thu nhấp cá nhân được ban hành lần đầu tiên ngày 27/12/1990 là Pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao Ngày 21/11/2007, Quốc hội ban hành uật thuế TNCN và chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2009, thay thế cho Pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao trước đây Ngày 22 tháng 11 năm 2012, Quốc hội ban hành uật sửa đổi bổ sung một số điều của uật thuế thu nhập cá nhân năm 2007 Theo Đ Đức Minh, Nguy n Việt Cường (2010): “Thuế thu nhập là loại thuế điều tiết trực tiếp thu nhập thực tế của cá nhân và tổ chức trong x hội trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm)” Các sắc thuế thu nhập phổ biến trên
9 thế giới là thuế thu nhập công ty (thuế thu nhập doanh nghiệp) và thuế thu nhập cá nhân. Theo phư ng thức đánh thuế thì thuế được chia làm hai loại là thuế trực thu và thuế gián thu Theo ại Văn Duy (Giáo trình thuế, 2013), “Thuế thu nhập cá nhân là sắc thuế trực thu tính trực tiếp trên thu nhập chịu thuế của cá nhân cư trú và không cư trú trên l nh thổ Việt Nam” Như vậy, thuế thu nhập cá nh n (TNCN) là loại thuế trực thu (thuế đánh trực tiếp vào người nộp thuế) tính trên phần thu nhập thực tế mà các cá nh n nhận được trong từng năm, từng tháng, từng lần phát sinh thu nhập. Đối tượng chịu thuế TNCN mà pháp luật các quốc gia hướng tới là thu nhập của các cá nhân trong x hội (thông thường bao gồm cả cá nhân kinh doanh và cá nhân không kinh doanh) Trong đó, TNCN có thể hiểu là tổng số tiền, hàng hóa, dịch vụ mà một cá nhân nhận được trong một thời kỳ nhất định (thường là một năm) 1.1.1.2. Đặc điểm thuế thu nhập cá nh n Thuế TNCN là một trong những sắc thuế chính trong hệ thống thuế, nó vừa mang những đặc điểm chung của thuế vừa mang những đặc điểm của một sắc thuế riêng biệt Một số đặc điểm cụ thể như sau: + Thuế TNCN là thuế trực thu, người nộp thuế là người chịu thuế nên khó có thể chuyển dịch nghĩa vụ thuế sang chủ thể khác. + Thuế TNCN có diện thu thuế rất rộng, khả năng tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước cao, nhất là ở những quốc gia có nền kinh tế phát triển + Thuế TNCN luôn gắn với chính sách x hội của m i quốc gia tùy thuộc vào mục tiêu của từng quốc gia + Thuế TNCN thường tính theo thuế suất l y tiến từng phần + Xét về góc độ k thuật thuế TNCN là loại thuế phức tạp vì diện tính thuế rộng khi tính toán phải xét đến hoàn cảnh cá nhân và luôn kết hợp với chính sách x hội + Xét về góc độ kinh tế thuế TNCN có tính trung lập cao h n so với các loại thuế khác, không ảnh hưởng nhiều đến sự thay đổi c cấu kinh tế,việc tăng giảm thuế TNCN hầu như không kéo theo những biến đổi về c cấu kinh tế
10 1.1.1.3. Vai trò của thuế thu nhập cá nh n Thuế TNCN vừa mang các vai trò chủ yếu của thuế nói chung vừa mang các vai trò riêng mà các loại thuế khác không có được Các vai trò đó là: + Tạo lập nguồn tài chính cho ng n sách nhà nư c: Theo Nguy n Thị Huyền (2016), Thuế TNCN là một nguồn thu quan trọng và ổn định cho Ngân sách nhà nước (NSNN) bởi thuế TNCN có diện thu thuế rất rộng, khả năng tạo nguồn thu cho NSNN cao, độ co gi n theo thu nhập tư ng đối lớn nên cùng với sự phát triển của nền kinh tế, thu nhập của các tầng lớp dân cư c ng không ngừng tăng lên, nếu có chính sách huy động đúng đắn, ổn định thì không cần phải thường xuyên thay đổi mà v n tạo ra một mức huy động hợp l . + Điều tiết thu nhập, tiêu dùng và tiết kiệm: Thông qua công cụ thuế suất thuế TNCN và chế độ mi n giảm thuế, Nhà nước có thể khuyến khích đầu tư, tiêu dùng và tiết kiệm Chính sách thuế TNCN điều tiết theo biểu thuế lu tiến động viên nhiều hay ít trên số thu nhập của cá nhân sẽ có tác động mạnh đến tiêu dùng, đầu tư và tiết kiệm Qua đó, Nhà nước sẽ chủ động điều chỉnh số thu nhập đưa vào tiêu dùng, đầu tư hay tiết kiệm với c chế và nội dung điều tiết trực tiếp Vì vậy, ở m i thời kỳ phát triển kinh tế khác nhau, tuỳ theo yêu cầu điều tiết vĩ mô nền kinh tế mà chính sách thuế TNCN ở m i nước được xây dựng sao cho đáp ứng các mục tiêu của từng thời kỳ + Góp phần thực hiện công bằng xã hội: Thuế TNCN góp phần giảm bớt sự chênh lệch thu nhập giữa những người có thu nhập cao và những người có thu nhập thấp trong x hội Nhà nước sử dụng thuế TNCN như một trong các công cụ phân phối lại thu nhập x hội, điều tiết thu nhập của những người có thu nhập cao, góp phần giảm bớt khoảng cách giàu ngh o trong x hội Việc đánh thuế TNCN đòi hỏi phải đảm bảo tính công bằng theo cả chiều dọc và chiều ngang Công bằng theo chiều dọc có nghĩa là người có khả năng nộp thuế nhiều h n thì phải nộp thuế nhiều h n Công bằng theo chiều ngang có nghĩa là người có khả năng nộp thuế như nhau thì phải nộp mức thuế như nhau và được hưởng các chính sách giảm trừ thuế trong thuế TNCN như nhau.